BUITENLAND.
BINNENLAND.
LUCHTVAART.
Uit de Omgeving
19ë Jaargang.
VRIJDAG 25 MEI 1928
No. 5882
bo ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Moor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal.
Pij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franoo per poet f2.95 per kwartaal.
Het Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 n POSTBUS No. 11
raeZBBHMVWSSI
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT»
Gowone advertentlén 3P cent per r 0 g e j
Voor. Ingezonden Mededeelingen wordt het
dubbele van het tarief berekend. 3
Klelno advertentlén, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen wprden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop f 0.50.
racn
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
V Anti-Rome
De befaamde Evangelische Maatschappij
vierde deze week haar 75-jarig bestaan
met een feestvergadering te Haarlem. De
voorzitter dr. Van Wijngaarden hield de
„feestrede". Eigenaardig, dat dezfe feestre
de weer moest beginnen met een plompen
aanval op de katholieke Kerk. De Ka
tholieken vieren op andere wijze feest!
Eoomsclie blijdschap is iets an
ders!
Ds. van Wijngaarden zei o.a. in zijn ope
ningsrede, dat de katholieken worden ge
heid door de practijken van het heidendom
en naar de heidensche magie.
Het „Huisgezin" teekent hierbij aan:
„Maar hoe is daarmee te rijmen het bij
zonder welkomstwoord van ds. Van Wijn
gaarden aan „Mgr. van Vlijmen, bisschop
der oud-katholieke Kerk."
Ook de oud-katholieke Kerk heeft nog
de Mis en de Sacramenten, door ds. Van
.Wijngaarden als „heidensche magie" be
doeld en toch wordt de bisschop der oud-
katholieke Kerk bijzonder verwelkomd.
Blijkt hieruit niet zonneklaar, dat heb
U gij de Evangelische Maatschappij alleen
gaat tegen Kome, waarvan de oud-katho
lieken zich hebben afgescheiden?"
Inderdaad: alléén tegen Eome!
En dan is alles, leugen en laster geoor
loofd!
Dan is men blind voor het gouden zonne
licht, dat er straalt en schittert uit de
~1 gaarheid der katholieke Kerk, en uit haar
schoonheid.
Och, die menschen sluiten zichzelf bui
en de waarheid, ontnemen zichzelf de
:ennis van zooveel wat ieder onbevoor
oordeelde moet erkennen als goed en
ichoon.... Schreef nog niet deger dageil
wij memoreerden het gisteren) de liberale
,Arnhemsche Courant". „Zoo ooit, dan heeft
iet katholicisme zich een onvergankelijk
nonument gesticht in zijn ziekenverple
ging, die allen, zonder onderscheid des. ge-
oofs, tot zegen strekt."
En zoo is er velerlei terrein van charitas,
m zoo is er de verkondiging en beleving
fan goede zeden, de geestelijke heerschaji-
ver de stof, de opstuwing naar het he-
nelsche wat ook ieder niet-Katholiek in
t Katholieke Kerk kan bewonderen.
Alleen hij en zij niet die door anti-Rome
- hetze, die door anti-papisme bevooroor-
eeld en verblind is.
DENEMARKEN.
3e autonomiebeweging in Noord-Sleeswijk.
Gisteren is te Gramm een volksvergade-
ing gehouden welke door ongeveer 10.000
lersonen bezocht was.
In zijn op die vergadering gehouden re-
Ie veroordeelde de Deensche premier Mad
en Mygdal in scherpe woorden de autono-
nie-beweging.
Toen hij ten slotte verklaarde, dat men
liet zoo luide behoefde te schreeuwen want
lat Kopenhagen alles hoorde, wat in
ioord-Sleeswijk voorvalt, werden er uit
en boezem der vergadering luide protes-
en gehoord.
Na den premier sprak de Duitsche lei-
Ier der beweging, Lei, die door het groot
te deel der vergadering met stormachtig
(ojuich begroet werd, terwijl de tegenstan-
'ers hem door interrupties voortdurend
Jachtten te hinderen.
Lei ontkende, op energieke wijze het
hiitsche karakter der autonomiebeweging.
Een andere spreker, Kylling geheeten,
'erklaarde, dat men met groote vreugde
'ij Denemarken gekomen was, doch thans
*n zeerste ontgoocheld was.
FRANKRIJK.
Uitspraak in het proces te Colmar.
Vier autonomist en
veroordeeld.
Het assizenhof tc Colmar heeft de auto-
lomisten Josef Ricklin, Schall, Fasshauser
Bossée tot een jaar gevangenisstraf en
W-^jf jaar verbanning veroordeeld en andere
Verdachten vrijgesproken.
Na de voorlezing van het vonnis ont
stond een groot lawaai in de rechtzaal.
De verdediging trachtte nog herhaalde-
aan het woord te komen, doch werd
daarin door den voorzitter verhinderd. De-
slottoespraak van den voorzitter tot de
jury ging bij het algemeene lawaai verlo
ren.
De beklaagden namen afscheid van hun
verdedigers en omarmden hen. Onder groo
te opwinding stroomde daarop de zaal
leeg.
Buiten het gerechtsgebouw was het la
waai nog veel heviger. De menigte gaf
luide haar verontwaardiging door uitroe
pen en fluiten le kennen.
OOSTENRIJK.
INNSBRUCK IN OPSCHUDDING.
Italiaansche vlag neergehaald van het
consulaat.
Bètoogingen tegen Italië.
Ter gelegenheid van den verjaardag van
Italië's oorlogsverklaring aan Oostenrijk-
Hongarije had het Italiaansche consu
laat te Innsbruck gisteren de vlag uitge
stoken, hetgeen door de bevolking der Ti-
roolsche hoofdstad als een provocatie werd
beschouwd. Gedurende de ochtenduren
maakte zich dan ook reeds een hevige op
winding van de bevolking meester en een
dichte menigte, met studenten voorop, trok
naar het consulaatsgebouw, waar door het
zingen van liederen tegen het liijschen der
Italiaansche vlag werd geprotesteerd.
Voortdurend weerklonk uit de aan
groeiende menschenmassa de kreet: ,Leve
het Duitsche Zuid-Tirol!"
De politie ontruimde de straat, waarin
het consulaat is gelegen, doch de demon
straties herhaalden zich. Onophoudelijk
hoorde men „Pfui"-geroep en door de rede
naars uit het volk werden toespraken ge
houden, gericht tegen „de fascistische poli
tiek -van onderdrukking in Zuid-Tirol".
Plotseling tegen <ien middag zag men de
vlag verdwijnen, waarop de menigte in
luid applaus uitbrak, daar men aannam,
dat het dundoek door ambtenaren van
het consulaat was ingéhaald. Alras echter
bleek, dat twee studenten er in geslaagd
waren de vlag af tc rukken.
De Italiaansche consul protcsteeerde on
middellijk bij den „Landdcshauptman", dr.
Stumm, en den burgemeester van Inns
bruck, Eder, en hij stelde den categorische»
eisch, dat de vlag onverwijld onder eerbe
toon door een afdeeling Oostenrijksche mi
litairen weer zou worden geheschen. Zulks
geschiedde. Om halftwee posteerde zich
een detachement van dertig man onder be
vel van een luitenant voor het eonsulaats-
gebouw. Een Oostenrijksch gendarme als
vertegenwoordiger der landsregeering
lieesch de Italiaansche vlag, terwijl de mili
tairen het saluut brachten. Bij het hij-
schen der vlag braken de aan dc ramen
van het gebouw staande Italiaansche con-
sulaatsambtenaren in „Evviva" geroep uit,
hetgeen woedende tegendemonstraties van
de menigte uitlokte. Luid „Pfui"-geroep en
verwenschingen weerklonken alom. Nadat
de militairen waren ingerukt, werd de
straat door cbe politie afgezet. De demon
stranten trokken zich in de aangrenzende
straten terug, zongen nationale liederen en
joelden tegen de Italianen.
Om vijf uur trokken de studenten der
universiteit opnieuw in optocht door de
stad. In de Erlerstrasse stuitten de de
monstranten echter op sterke afdeelingen
politic, die de straat voor het verkeer had
afgesloten. Spoedig groeide de menigte op
nieuw tot duizenden aan en, nadat een
paar nationale liederen waren gezongen,
kwam het wederom tot stormachtige de
monstraties tegen Italië. Toen de politie
de menigte trachtte te verstrooien, kwam
het tot talrijke botsingen. De agenten
maakten van den gummistok gebruik, waar
tegenover zij door de studenten on stok
slagen werden onthaald. Ten slotte V hield
de politie echter de overhand.
POLEN.
Prachtige legaten voor de Katholieke
Universiteit van Lublin.
Gravin Potulicka heeft bij testament al
haar bezittingen vermaakt aan de katho
lieke universiteit van Lublin in Polen, De
zer dagen kreeg Pastoor Zaniewiez uit
New York van een rijk geworden landver
huizer een bedrag van 16.000 Dollar ook
voor dezelfde universiteit. De Rectoren
van deze ^hoogeschool Dr. Kruzynski en
Graaf Dr. Woroniecki zijn de twee meest
bekende Apologeten van Polen.
RUSLAND.
Het ingenieursproces.
Valsche verklaringen.
Tijdens de kruisverhooren bij het proces
tegen de ingenieurs, betrokken bij de Do-
netz-affaire zijn de „bekentenissen", die
enkele der verdachten tijdens het voor
onderzoek hebben afgelegd en die voor de
aanklacht van groot belang zijn, sterk aan
het wankelen gebracht.
Een typisch voorbeeld hiervoor vormt
het kruisverhoor van den verdachte Kal-
ganof ten aanzien van verschillende geval
len van omkooperij, waarbij de Duitsche
firma Knapp betrokken zou zijn geweest.
In strijd met zijn beweringen in het voor
onderzoek, dat genoemde firma hem voor
elke geleverde machine een bedrag van
50 roebel had betaald, moest Kalganof
thans erkennen, dat dit niet zoo was en
dat hij slechts van eenige der verdachten
bij geruchte had gehoord, dat de firma
Knapp dergelijke provisies wilde uitkeeren.
Ofschoon de procureur-generaal van het
hooggerechtshof, Kriienko, herhaaldelijk
naai het protocol verwees, bleef Kalganof
bij zijn nieuwe verklaring. Voorts moest
hij toegeven, dat de bezwarende verkla
ringen, die hij in het vooronderzoek tegen
sommige zijner medeverdachten had afge
legd, slechts op veronderstellingen en ver
moedens en niet op positieve feiten hebben
berust.
Een ander typeerend geval is dat van
den verdachte, ingenieur Samoljof, die ver
klaringen had afgelegd over anti-sovjetis-
tische uitlatingen op bijeenkomsten van
Russische en Duitsche ingenieurs; o.a. werd
de Duitsche verdachte Badstieber ernstig
door hem belast. Desgevraagd verklaarde
laatstgenoemde echter, van zulke bijeen
komsten niemendal af te weten en Samol
jof zelfs niet- te kennen! Aldus bleef Kri
ienko s poging meer materiaal over anti-
sovjetiistischc gezindheid bij de verdachte
Duitschers te verzamelen, dan het voor
onderzoek heeft opgeleverd, zonder resul
taat.
CHINA.
Tsjang Tso Lin contra Japan.
Successen van de Noordel ij ke
troepen.
Maarschalk Tsjang Tso Lin heeft aan de
pers verklaart, dat hij niet van plan is Pe
king zonder strijd over te geven. Tsjang
Tso Lin liet zich op afkeurende wijze over
Japan uit, dat, zoo zeide hij, tegenover
hem een dubbelzinnige politiek voert. Wan
neer Japan aan het ultimatum blijft vast
houden, zal hij alle diplomatieke betrekkin
gen met'Japan verbreken. Hij is bereid
vredesonderhandelingen met de Zuidelijken
te openen, wanneer dezen de Sjangtoeng-
provmeie ontruimerf .4,
De laatste berichten maken melding van
enkele overwinningen, welke de Noorde
lijke troepen op de Sjansi-troepen en op
de cavalerie van generaal Feng konden
behalen.
MEXICO.
EEN STATISTIEK OVER DE
GRUWELEN.
Aan het te El Pas verschijnende blad
„El Diaro" ontleenen wij het volgende:
14/4 1928. De Statistiek, die volgens amb
telijke gegevens is samengesteld geeft een
droevig beeld van de schrikkelijke vervol
gingen die het droeve land teisteren. Se
dert 8 April 1927 heeft de vervolging een
intensiteit gekregen: Vanaf dien datum
tot op heden bedraagt het aantal slachtof
fers 4.047, waaronder 160 vrouwen. Hier
bij niet gerekend de priesters, die voor
dien datum werden gedood. In het afge-
loopen jaar hadden er verschillende mas
sa's terechtstellingen plaats, de eerste op
8 April 1927 te Los Altos, waarbij 37 per
sonen als slachtoffer vielen. Korten tijd
daarna werden in Oazara 36 menschen
doodgeschoten. Op 3 October werd Gene
raal Servano en zijn dertien gezellen ver
moord, terwijl zij op weg waren naar Cuer-
nanoros. Op denzelfden dag werden er in
Terrion 28 terechtgesteld. In de maand
October alleen werden 822 doodvonnissen
uitgesproken. De minister van Oorlog Ge
neraal Amaro verklaarde dat hij het aan
tal terechtgestelden niet nauwkeurig ken
de maar hij wist wel dat alleen in Los Al-
tos 837 mannen en 60 vrouwen onder heuls-
handen gestorven waren. In Guana Nuato
werden 36 mannen gefusileerd, in Sala
manca, San Miguel e Alto 105, waaronder
20 vrouwen. Volgens de officieele cijfers
zijn van Januari 1928 tot April 1928 622
personen terechtgesteld.
Deze cijfers zijn echter niet volledig;
men kan gerust rekenen, dat sedert het
optreden van Galles 4500 menschen als
slachtoffer vielen van deze gruwelijke
kerkvervolging.
Bommen in Mexico's parlement.
Geen slachtoffers.
In het toilet van de Mexicaarische Ka
mer van Afgevaardigden is Woensdag
avond een half uur na het einde eener bui
tengewone zitting van het Congres een
bom ontploft. Persoonlijke ongevallen de
den zich niet voor de aangerichte schade
was onbeteekenend. Een tweede bom werd
in de onmiddellijke nabijheid gevonden.
Deze wordt thans door de politie onder
zocht.
TWEEDE KAMER.
Ammoniakbereiding door het
Staatsbedrijf Invoering Staats
pensioenEen nieuw denkbeeld
inzake pensionneering.
In de gisteren gehouden vergadering
heeft de Tweede Kamer zonder hoofdelijke
stemming goedgekeurd de verhooging van
de begrooting voor 1928 der Staatsmijnen
in Limburg met 2.5 millioen gulden, als eer
ste termijn voor den bouw van een fabriek
voor de bereiding van synthctischen am
moniak.
Volgens de plannen, die daartoe door de
directie van de Staatsmijnen zijn ontwor
pen, zal, volgens een globale raming, voor
de gebouwen, machinerieën enz. 12.5 mil
lioen gulden noodig zijn. Het voor de nieu
we fabriek noodige kapitaal zal als obliga-
tieschuld en niet als aandeelenkapitaal van
de Staatsmijnen beschouwd worden. Deze
fabriek zal hoogstwaarschijnlijk verrijzen
in de nabijheid van de Staatsmijn „Mau-
rits".
De zitting is gevuld met een debat ovor
de reeds medegedeelde motie-Sannes be
treffende invoering Staatspensioen.
Een nieuw geluid deed de heer Kor
te n h o r 3 t (R.-K.) hooren, die een betoog
van den heer Smeenk, ter verbetering van
de verzekeringswetten onderschreef, doch
daarnaast het pleit voerde voor een be-
drijfsgewijze georganiseerde verzekering
der arbeiders met toepassing van een een
heidspremie, d.w.z. een collectieve verzeke
ring van alle ondernemingen in een be
paald bedrijf in den zin als het Algemeen
Mijnwerkersfonds. Daarnaast wees de Ka
tholieke afgevaardigde op de wensehelijk-
heid van een verplichte spaarverzekering
om den spaarzin bij de jonge arbeiders, die
genoeg verdienen om wat over te leggen,
aan te kweeken.
Minister Slotemaker stond geens
zins onsympathiek tegenover de denkbeel
den van den heer Kortenhorst, welke ook
door den heer Kuiper werden gedeeld.
Met den heer Kortenhorst erkende de mi
nister het bestaan van eenige juridische
bezwaren tegen de doorvoering van deze
denkbeelden, maar deze zijn ongetwijfeld te
ondervangen. Een onderzoek, zooals de
heer Kortenhorst vroeg, naar de mogelijk
heid van verwezenlijking zijner plannen,
nam de bewindsman gaarne in overwe
ging.
De heer Sno'eck Henkemans
(Chr. H.) kwalificeerde de motie-Sannos
als een verkiezings-inzet. Niet zonder re
den!
Tot stemming is het nog niet gekomen;
de verwerping staat vast.
Raadsheer in den Hoogen Raad.
Mr. de M e n t h 0 n Bake benoemd.
Bij K. B. is benoemd tot raadsheer in
den Hoogen Raad mr. R, W. J. O. de
Menthon Bake, thans raadsheer in het
Gerechtshof te Arnhem.
Staking bij „De Schelde".
Het werk neergelegd door 1750
arbeiders.
Gisteravond waren alle vakorganisaties
in vergadering bijeen ter bespreking van
de loonactie bij „De Schelde" te Ylissingen.
Besloten werd de staking te proelameeren
met ingang van heden, zoodat 1750 geor
ganiseerde arbeiders heden niet aan den
arbeid gaan.
hegongeluk in Hongarije.
Wolff seint uit Boedapest d.d. gisteren:
Een vliegtuig van de „Internationale Flug-
verkehrgesellschaft", dat hedenmorgen
vroeg te Weenen was opgestegen, wilde
nabij Buda-Oer een noodlanding doen. Bij
het landen sloeg het vliegtuig om en stort
te van een hoogte van 11 meter neer.
De drie inzittenden bekwamen verwon
dingen. Zij werden verbonden, waarop één
der gewonden naar een hospitaal te Boe
dapest gebracht werd, terwijl de beide
anderen hun weg met den trein naar Boe
karest vervolgden.
Het vliegtuig werd ernstig beschadigd.
De piloot bleef ongedeerd.
Nieuwe Poolvluchtplannen van Wilkins.
De Noordpoolvliegcrs Wilkins en Eiel-
son zijn per spoorweg uit Bergen te Oslo
aangekomen.
Wilkins heeft nieuwe plannen tot Pool
tochten. Thans zal zijn reis de Zuidelijke
Poolzee ten doel hebben, waar hij zal zoe
ken naar geschikte plaatsen voor het ves
tigen van meteorologische stations. Naar
zijn meening hebben de Poolzeeën grooten
invloed op het weer en zal men, wanneer
er bij dc Polen een betere meteorologische
dienst is georganiseerd, in staat zijn. te
voorspellen of de zomers droog, nat, warm
of koud zullen zijn. Den duur van dit on
derzoek schat Wilkins op vijftien jaar.
Daarvan heeft hij, naar hij verklaart, reeds
zeven jaar achter den rug.
Wilkins is van oordeel, dat expedities in
de Noordelijke IJszee met duikbooten die
nen te worden ondernomen. Deze zullen de
beste resultaten opleveren.
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Uitspraak in het Colmar-proces.
Het uitsteken van de Italiaansche vlag
op den verjaardag van de oorlogsverklaring
heeft in Innsbruck groote opschudding ver
wekt.
Valsche verklaringen in het ingenieurs
proces te Moskou.
Bij Landsberg in Brandenburg zijn door
den bliksem 8 vrouwen gedood en 17 ge
wond. (Buitenl. Berichten, 2de blad).
BINNENLAND.
De Rotterdamsche Nijverheidstenloon-
stelling. Een beschouwing van een spe-
cialen verslaggever. (2de blad).
De vergadering van de Algemeene Ned.
Zuivelbond verklaart zich voor handhaving
van het rijksmerk op boter en kaas (3de
blad).
Weer een ongeluk op een onbewaakten
overweg in Groningen. (Gem. Ber., 2de
blad).
Door gelukkige 10 zege op Denemarken
zal België morgen met Duitschland om de
derde plaats in het hockey-tournooi strijden
(Sport, 2de blad).
De Duitsche filmindustrie steunt den
Ned. Bioscoopbond in zijn conflict met het
N. 0. C. inzake de verfilming der Olym
pische Spelen. (Laatste Berichten).
KATWIJK AAN DEN RIJN.
Personalia. Uit 42 sollicitanten is tot
bakker in de Coöperatie „Helpt elkander"
benoemd de heer J. v. Duivenbode.
Woonwagenkamp. Door verschillende
bewoners van den Nieuwen Commandeurs-
laan is bij B. en W. geprotesteerd tegen de
stichting van een woonwagenkamp in de
onmiddellijke nabijheid van deze volkrijke
buurt. Mocht geen andere plaats te vinden
zijn, waaraan getwijfeld wordt, zou een
veel verder van den weg af, nog voor een
gedeelte een oplossing zijn. Waar overwo
gen wordt om de muziekvereeniging toe
stemming te geven om de te plaatsen mu-.
ziektent in dc „Konijnshol" te zetten, het
geen in de nabijheid dan is van genoemd
kamp. kan het daar in de toekomst een
vroolijke boel worden.
NOORDWIJK.
Strandkieken. Door B. en W. is een
vergunning om het beroep van fotograaf op
het strand uit te defenen verleend aan de
heeren C. Marijs, A. van Kampen, H. C.
Admiraal en J. van der Steen, alhier en
aan den heer Van Gelder te Den Haag.
Door B. en W. is vergunning verleend
om met fruit op het strand te venten aan
de firma's Vink, Koelewijn en Schild.
Bouwen. Bouwvergunning is verleend
aan de heeren D. Bakker voor het bouwen
van een landhuis aan den Gnoweg en H.
Alders voor verbouwing van het hotel
„Royal".
VOORSCHOTEN.
Trekhondenkeuring. De op 14 Mei ;1.
alhier gehouden keuring van trekhonden
heeft het volgende resultaat gehad: goed
gekeurd 13 honden, afgekeurd 7.
WOUBRUGGE.
Polderbestuur. In de heden gehouden
vergadering van den Vrouw-Gecstpolder is
tot voorzitter gekozen do heer Buitelaar
te Alphen aan den Rijn.
In dc vergadering van den polder Ouden
dijk werd de rekening 1927 vastgesteld aan
ontvangsten op 10379.83, aan uitgaven op
7793.67, batig saldo ƒ2586.16 en de be
grooting 1928 aan ontvangsten en uitgaven
op een gelijk bedrag van 8946.45. De om
slag werd bepaald op f 6 per H.A.
De heer mr. Kroes werd als voorzitter
herkozen.
Personalia. De onderwijzeres van do
naai- en knipschool alhier, mej. Binnen
dijk, zal haar functie neerleggen wegens be
noeming elders.
-OETERMEER.
In brand. Op de eierveiling geraakto
de jas van den boterhandelaars-bediendo
P. K. door onbekende oorzaak in brand.
Door zich spoedig van dit kleedingstuk te
ontdoen en door oprollen daarvan de brand
te smoren, werd erger voorkomen.
