BUITENLAND. BINNENLAND. 19e Jaargang. DINSDAG 8 MEI 1928 No. 5868 Do ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi) vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL pij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaaL Franco per post f2.95 per kwartaaL Het Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct per kwartaal, bij voor- eitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Git blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT» Gowone edverlentién 3P cent por rego^ Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het s dubbele van het tarief berekend. s Kleine advertentlën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen winden aangeboden of gevraagd, buur en ver huur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit drie bladen. In den strijd onzer dagen In het tijdschrift „Dux" wordt, in de laatste aflevering, een artikel gewijd aan het onderwerp: „Het schaamtegevoel en xijn beteekenis voor de opvoeding". Dit is een onderwerp van groote belang rijkheid. Kaar onze meening, wordt in den tegen- woordigen tijd het schaamtegevoel bij de opvoeding der kinderen veel te veel ver onachtzaamd. Vandaar de noodzakelijk heid-der Herderlijke vermaningen van on zen overleden Bisschop inzake de kleeding der kinderen welker wijsheid veler eigen waan en eigenwijsheid beschamen moest. Men kan misdoen door preutschheid, on getwijfeld; maar het gevaar om in de tegenovergestelde fout te vervallen is in den tegenwoordigen tijd veel grooter, gezien de feiten feiten ook in kringen, waar men deze niet zou verwachten, zeker niet bij de opvoeding der kinderen. Schaamtegevoel staalt en sterkt in den strijd; e aamtegevoel is als een kooi voor het wilde dier van de hartstocht. En kracht is toch in den stijd onzer da gen wel noodig. Als de dichter Hesiodus in den Romeinschen tijd reeds zeide: „Deugd koopt men met zijn zweet", dan mogen ook wij dit wel voor onzen tijd in het algemeen als waarheid aanvaarden. En 't schijnt, dat vele ouders denken, dat hun kinderen vanzelf deugdzaam worden., of liever, dat zij, ondanks alle gevaren, waarin zij hen laten verkeoren, toch wel als deugdzame menschen zullen opgroeien! Al de groote opvoedkundigen uit het ver leden hebben aan de verzorging van het schaamtegevoel een groot belang toege kend. „Voor mij bestaat er niet de minste twij fel, dat een hoog ontwikkeld schaamtege voel een veel grootere bescherming is voor de jeugd, dan de beste voorlichting ja ook een veiliger wapen tegen de beloerin gen, die van de straat komen" aldu$ de groote paedagoog Foerster. De kostbare schat van het schaamtege voel wordt van alle kanten belaagd. Gewetenlooze boekhandelaars versprei den tegenwoordig een ontstellende massa „Schmutz-literatur", waarmee men langs slinksche wegen zelfs de onschuldige jeugd fe lijf gaat. De ouders laden een zware verantwoor ding op zich, wanneer zij niet zorgvuldig waken over de geïllustreerde en niet-ge- illustreerde literatuur van hun jongens en meisjes. Een gewichtige taak voor de zorg voor het schaamtegevoel rust ook op de school. 1 Als ouders geïllustreerde dagbladen als „De Telegraaf" of geïllustreerde tijdschrif ten als „Het Leven" e.d. eenvoudig toelaten in de huiskamer, dan ondermijnen zij alleen reeds door hun voorbeeld het schaam tegevoel bij hun kinderen. Men meet er van doordrongen zijn, dat het schaamtegevoel niet kan worden ge mist als afweer-wapen in den strijd onzer dagen voor handhaving en beleving van de Christelijke zedewetten. DU1TSCHLAND. De staking in de Rijnscheepvaart. De staking in de Rijnscheepvaart dreigt hans ook op de havens der iabrieken te zullen overslaan. Een uitbreiding in deze richting zou groote schade veroorzaken voor de groote industrieele ondernemingen langs den Rijn, omdat dan de voorziening dezer bedrijven met erts en steenkool ge heel stopgezet zou worden. OOSTENRIJK. Bela Kun's uitlevering. Een onderhoud met Mgr. Seipel De „Münchener Telegramm Zeitung" pu bliceert een onderhoud met den Oosten- rijkschen bondskanselier mgr. dr. Seipel °ver de kwestie Bela Kun, volgens hetwelk de bevoegde instanties met betrekking tot de uitlevering van dezen nog geen besluit genomen hebben. De Oostenrijksche regeering zal niet dulden, dat de ongeoorloofde terugkeer van Bela Kun naar Oostenrijk al te lichtvaar dig zal worden opgevat Het mae zelfs den schijn niet hebben, alsof Oostenrijk tot een middelpunt van revolutionaire agitatie in een anderen staat zou kunnen worden ge maakt. Oostenrijk zal daarom dergelijke gestes met alle kracht in den weg treden. De nabuurstaten moeten in de gelegen heid zijn tegen omwentelingsplanncn hunne maatregelen te nemen en zich kunnen ver weren. De bondskanselier richtte zich in dit verband tegen de sociaaldemocraten, die zich thans haasten de tusschen hen en de communisten bestaande scheiding te ver doezelen en zich solidair verklaren met de proletarische revolutie. ROEMENIE. DE BOEREN TREKKEN OP NAAR BOEKAREST. De weg door gendarmen versperd. Maniu zelf tegen radicale actie Aangezien sedert Zondagnamiddag alle telefonische en telegrafische verbindingen tusschen Roemenië en het buitenland ver broken zijn, was de naar Alba Julia gezon den speciale correspondent der „Vossische Zeitung" genoodzaakt, zich ovor de grens naar Hongarije te begeven, ten einde uit Bekes-Czaba zijn verslag over de gebeur tenissen aan zijn blad te seinen. Een deel der Boemeensche boeren uit Zevenburgen is onderweg naar Boekarest dat is het resultaat der vergadering van de nationale boerenpartij te Alba Ju lia. Zij willen, zoo heet het, vreedzame demonstraties houden voor den regent- schapsraad, ten einde te bewijzen, dat de Zevenburgers gesloten achter Maniu en de Roemecnsche nationale boerenpartij staan en onherroepelijk het aftreden der regee- ring-Bratianu eischen. Of zij inderdaad in de hoofdstad zullen aankomen, is echter nog de vraag, daar de gendarmerie den weg naar Boekarest heeft versperd. Maniu zelf verklaarde vóór zijn vertrek naar Boekarest, waar hij, zooals gemeld, den regentschap in kennis wil stellen van de te Alba Julia aangenomen resoluties, tegenover journalisten er van overtuigd te zijn, dat het kabinet thans moet aftreden. Den opmarseh naar Boeka rest keurde hij niet goed, doch voor de verontwaardiging der massa's had hij moe ten zwichten, aldus betoogde hij. Hij verzocht voorts den journalisten er op te wijzen, dat tijdens de vergadering van Alba Julia, evenals trouwens tijdens de geheele actie der nationale boerenoartii nimmer van ex-kroonprins Carol sorake is geweest. De Roemeensche nationale boe renpartij, aldus Maniu, staat niet met hem in connectie en denkt er niet aan hem naar Roemenië terug te roepen. De organisatie van den opmarseh. Omtrent de organisatie van den op marseh op het boerencongres wordt nog gemeld, dat de partijleiding eindelijk zwichtte voor den aandrang van de zijde van het volk uitgeoefend. Besloten werd, dat men in drie groepen zou marekeeren. Drieduizend vastberaden boeren in auto's en autobussen vormden onder leiding van Popowitsj de voorhoede. Een tweede colonne zou zich te Kroonstad vereenigen met de derde groep, die zich via Vincul op weg begaf. De mijnwerkers ver klaarden, dat zij zelf hun weg zouden kie zen. Zij trokken naar het station waar zij een trein overmeesterden en zich op weg be gaven. De trein kwam ongeveer tot Fejus, waar hij door gendarme-afdeelingen werd tegengehouden. Toen de arbeiders een twedeen trein wilden bemachtigen, waren de gendarmes reeds ter plaatse. De arbeiders verklaarden, dat zij iedere toepassing van geweld door de gendarme rie met een dynamietaanslag zouden beant woorden, daar zij uit de mijnen groote hoe veelheden dynamiet hadden meegenomen. Staatssecretaris Tatarescu, die de maatre gelen der regeering leidt, gaf aan de gen darmerie bevel van geweld af te zien en slechts in geval van rustverstoring van de wapens gebruik te maken. De gendarmerie beperkte zich dientengevolge tot de bewa king der treinen. De 3000 boeren, die met auto's waren vooruitgereden, worden doo een escadron cavalerie gevolgd. De boeren, die te voet oprukken, hebben Zondagavond Fejus respectievelijk Vincul bereikt, waar zij kampeerden en het resul taat der onderhandelingen met Tatarescu afwachtten. Tot gisterenavond waren zij nog niet verder gekomen, daar Tatarescu door allerlei toezeggingen er in geslaagd is hun verderen opmarseh tot dusverre te verijdelen. De leiders der boerenpartij wil len den staatssecretaris bewegen, dat deze de regeering er toe zal brengen, den boe ren treinen beschikbaar te stel'en, om den langen afstand naar de hoofdstad af te leggen. Daarentegen wil de regeering slechts treinen beschikbaar stellen om de boeren naar hun haardsteden terug te brengen. Botsingen te Boekarest? Verdere berichten melden, dat er te Boe karest tusschen militairen en boeren bot singen voorgevallen zijn. De troepen wor den gereed gehouden en houden alle toe gangswegen naar Boekarest bezet om den opmarseh der boeren to verhinderen. Te Boekarest is het standrecht afgekondigd. Dc regeering hoopt nog op het laatste oogenblik den toestand meester te worden. Maniu, die Zondagmiddag per auto van Karlsburg naar Boekarest is vertrokken om de besluiten van liet congres der boereD aan den Regentschapiraad voor te leggen, v. erd begeleid door een groot aantal van zijn aanhangers in vrachtauto's. Ten einde te verhinderen, dat dc boeren naar Boekarest zouden trekken, was vol gens de bladen gedurende het congres der booren de brug van Miliaëst door sappeurs gebarricadeerd en aan weerskanten met kettingen versperd. De gendarmen werden echter door de boeren overweldigd, waarna deze de barricaden omverhaalden en de kettingen medenamen naar de bijeenkom sten, waar ze triomfantelijk werden ver toond. Wat wilde prins Carol? Zooals gisteren reeds in 't kort gemeld, heeft de Britsche regcering twee vlieg machines met manifesten van prins Carol, verhinderd op te stijgen. In een onderhoud met Reuter heeft prins Carol formeel ontkend, dat hij in Enge land politieke propaganda voert, dat hij vliegtuigen heeft afgehuurd voor het ver spreiden van manifesten, of een afgezant naar het buitenland heeft gezonden. Als hij naar Roemenië terugkeert, zal hij dat, naar hij verklaarde, op de gewone wijze en in het openbaar doen. Volgens de Daily Mail is echter in een conferentie tusschen het ministerie van binnenlandsche zaken en dat van buiten- landsche zaken besloten, prins Carol te verzoeken Engeland te verlaten. GKA'.Y DE POSITIE DER JAPANNERS. Tsinanfoe thans geheel in hun macht. De Japanners uit Nanking verjaagd. Uit Tokio wordt gemeld, dat er heden een troepenafdeeling van 2T00 man is scheep gegaan ter versterking van de krijgsmacht in het gebied van Sjantoeng. Men verwacht een offensief met als doel den Sjantoengspoorweg naar Tsinanfoe, teneinde de Japanners in staat te stellen, levensmiddelen naar de hoofdstad te doen vervoeren. Tsjang Ivai Sjek, de nationa listische opperbevelhebber, heeft Tsinanfoe verlaten, teneinde zijn opmarseh naar Pe king voort te zetten. Hierdoor is de stad geheel in de macht van de Japanners, die er den staat van beleg hebben afgekondigd Officieel wordt gemeld, dat slechts IS Ja- pansche inwoners van Tsinanfoe het leven hebben verloren, waaronder zes vrouwen. Te Kankin had een anti-Japansche de monstratie plaats. Alle Japansche ingeze-t tenen werden de stad uitgejaagd; zij heb ben zich ingescheept. Te Sjanghai verwacht men een algemee- ne staking van fabrieksarbeiders, alsmede een boycot van Japansche goederen en een protest teegn de Japansche inmenging. JAPAN Terzijdestelling van binnenlandsche problemen. In verband met de langdurige debatten over de motie van wantrouwen der Minsei- to-partij in den Japanschen Landdag, ein digde de zitting kort voor middernacht, voordat deze oppositie-partij de motie in stemming had kunnen brengen. De regee ringTanaka bleef dus onbedreigd. Tevo ren had de arbeiderspartij voorgesteld, de motie in stemming te brengen, maar dit voorstel was met 240 tegen 222 stemmen verworpen. De sluiting van den Landdag heeft een kalmere stemming tengevolge, hetgeen de regeering in staat stelt de binnenlandsche problemen voor het oogenblik ter zijde te stellen. De aandacht van het geheele land is thans geconcentreerd op den toestand in China. UIT DE R. K. STAATSPARTIJ. De publiekrechterlijke bedrijfsorganisatie. Vrijdagavond vergaderde de Kiesver- ceniging „Recht voor Allen" te Nijmegen. Door vertegenwoordigers van verschil lende standen werd besproken de oproe pingsbrief voor de Partijraadsvergadering op 10 Mei a.s. „Namens de arbeiders sptak de heer De Snort. Deze kon zich vereenigen met de prae-adviezen van dr. v. Beurden, Prof. dr. Ch. Raaymakers en den heer Kuiper, doch was tegen dat van mr. van Steenberghe. Spreker wilde een einde zien gemaakt aan de scherpe houding tusschen. werknemers- en werkgevers-organisaties. Er moet sa menwerking, gelijkberechtiging komen. Spr. was het vooral eens «met het betoog van Dr. van T.eurden. De heer J. Verhcy, wethouder, sprak als middenstander en uitte zijn verwondering over de geringe belangstelling hier be toond door de arbeiders. Spr. was ook be wonderaar van het betoog van dr. van Beurden en stond niet zoo afwijzend tegen over dc conclusies van mr. van Steenber ghe. Men moet rekening houden met de practijk en de werkelijkheid en de gang bare mentaliteit. Een overgang zal noodig zijn ten opzichte van de regeling der goe de en juiste verhouding tusschen werkge ver en werknemer. Men moet rekening hou den met wat mogelijk is,en wat men wenscht. Publiekrechtelijke bedrijfsorga nisatie is noodig en gowcnscht, maar ze kere voorzichtigheid is zeer zeker ook ge- wenscht. De heer J. Nijst betoogde dat de prac- adviseurs ook concludeerden, dat de tijd nog niet geheel rijp is voor publiekrechter lijke bedrijfsorganisatie. De prae-adviseurs waren het er allen over eens, dat er in de richting van publiekrechtelijke organisatie vooral ook in het belang van de arbeiders, moet gewerkt worden. Dat is een gunstig teeken. De Partijraad kan hier een weg wijzend advies vinden. Prof. mr. v. d. Heyden oordeelde, dat de conclusies van dr. van Beurden en mr. van Steenberghe ver uiteenloopen. Dr. van Beurden gaat direct op de zaak in en wil een goede onderlinge arbeidsovereenkomst mr. van Steenberghe maakt den indruk goede, beleefde manieren tusschen beide partijen te willen doen heerschen, in geen zijner conclusies is hij overtuigend en sterk. Spr. prijst in het bijzonder liet prae- advies van Frof. Raaymakers. De heer J. Hendriks (Middenstand) ver klaarde zich eveneens tegen het prae-ad- vies van mr. van Steenberghe. De heer Burwinkel hoopte, dat de Par tijraad in deze kwestie tot een besluit zal komen en de zaak niet onbeslist zal laten zooals de belastingkwestie. (Applaus). Nadat nog eenige sprekers in dcnzelfden geest hadden gesproken, stelde mr. Smits voor, dat de vergadering zich in een motie zou uitspreken voor de prae-adviezen van dr. van Beurden, prof. Raaymakers en den heer Kuiper. De voorzitter betoogde, dat de conclu sies later nog in de vergadering van Recht voor Allen terugkomen als de prae-advie zen van het bondsbestuur over deze mate rie aan de vergadering worden voorgelegd. De vergadering kon zich tenslotte ver eenigen met den geest der conclusies van de drie eerste prae-adviseur dr.-van Beur den, prof. dr. mr. Raaymakers en 't Twee de Kamerlid Kuiper. R. K. NEDERL. BOEREN EN TUINDERSBOND. De Ziektewet. De R. K. Boeren- en Tuindersbond heeft een adres betreffende het ontwerp-Ziek- tewet gezonden aan de Tweede Kamer, waaraan wij het volgende ontleenen: Hoewel de toestand in het landbouwbe drijf slecht is en duizenden boeren en tuin ders geen of slechts zeer weinig ingeko men hebben meent het bestuur van den R. K. Nederl. Boeren- en Tuindersbond toch zich niet te mogen uitspreken tegen de totstandkoming eencr wettelijke rege ling, welke den arbeiders een uitkeering bij ziekte waarborgt. De wijze waarop het wetsontwerp tot wijziging der Ziektewet (ingdiend 9 November 1927) de uitvoering dezer materie wil regelen, voldoet echter niet aan onze verwachtingen, omdat de uitvoering aan te veel organen wordt over gelaten, waarvan het gevolg is dat de uit voering der wet onnoodige hooge kosten zal vorderen. Adressant betreurt het ten zeerste, dat de minister gemeend heeft drie organen te moeten erkennen welke de wet kunnen uitvoeren, n.l. erkende bijzondere zieken kassen, erkende ondernemings-ziekenkas- sen en ziekenkassen van de Ra den van Arbeid, welke bedoeld zijn als aanvullende organen. Op prijs stellende dat in het wetsontwerp het principe is opgesloten, dat de wet in hoofd zaak zal worden uitgevoerd door particu liere organen, onder toezicht der regee ring, mits zij voldoende waarborgen stel len, is het naar de meening van adr. toch niet noodzakelijk, dat do regeering aan alle bestaande organisaties, welke zich met de ziekte verzekering bemoeien, de uitvoe ring dezer wet wil toevertrouwen. Boven dien hebben ziekenkassen, welke een be paald cachet dragen, zooals de erkende bijzondere ziekenkas en de erkende onder nemingsziekenkas, alleen reeds door dit bijzondere cachet niet het volwaardige vertrouwen van beide groepen belangheb benden, welk vertrouwen noodig is om een zoo uitstek sociale wet als deze zoo goed mogelijk uit te voeren. De bedrijfsvereenigingen, welke de land en tuinbouwongevallen wet uitvoeren, heb ben getoond volkomen berekend te zijn voor hun taak en bewezen dat een sociale verzekeringswet in harmonische samen werking tusschen patroons en arbeiders Het voornaamste nieuws. BUITENLAND. De Roemeensche boeren trekken op naar Boekarest. Te Boekarest zijn reeds botsingen voorgevallen tusschen militairen en boeren. De Japanners hebben te Tsinanfoe den staat van beleg afgekondigd. Een bomaanslag te Sofia (Buitenl. Be richten 2de blad). BINNENLAND. Een staking in het loodgietersbedrijf (1ste blad). Adressen van den Ned. R. K. Boeren- en Tuindersbond inzake Ziektewet en Klom- penwet (1ste blad). De definitieve regeling van de techni sche salarisherziening van het burgerlijk Rijkspersoneel is niet voor het late najaar Ie wachten. (1ste blad). De veenbranden in Drenthe. Een ernsti ge uitbreiding te Emmer—Erfscheiderveen (2de blad). Onze geïllustreerde pagina. De photopagina geeft o.m. photo's van: do veenbranden in Drenthe. tot volkomen bevrediging van beide par tijen kan worden uitgevoerd. De ervaring, met de uitvoering der genoemde wet op gedaan, had ertoe moeten leiden dat ook bij wijziging der Ziektewet de uitvoering dezer wet alleen van bedrijfsvereenigingen was mogelijk gemaakt. Ten slotte spreekt adr. zijn groote te leurstelling uit over het feit dat voorge steld wordt, zwangerschap der ongehuwde vrouw als ziekte te beschouwen en zelfs een zeer bevoorrechte uitkeering en ver zorging daarvoor toe te kennen. Het is on recht als deze hulp welke behoort uit te gaan van het particulier initiatief, zoo noodig gesteund door de Overheid be taald moet worden uit gelden, door werk gevers of werkgeefsters en werknemers bijeengebracht om het ziekterisico te dra gen. Om al deze iedenen verzoekt adr. do Kamer, het wetsontwerp in zijn tegen woordigen vorm met aan te nemen. Het ï2'/a-jarig jubileum van den regent van het Semenarie „Hagcveld" Zooals men weet, was het feest ter gele genheid van het 12'/3-jarig jubileum van dsn Hoogeerw. heer Th. F. Ebbinkhuyten, als regent van het Seminarie „Hagcveld" te Heemstede, in verband met het overlij den van Z. D. H. den Bisschop, mgr. A. J. Gallier eenigen tijd uitgesteld. Naar wij thans vernemen, zal het feest op Woens dag 9 Mei a.s. gevierd worden. Voor belangstellenden zal dieu dag van 12 tot 2 uur gelegenheid bestaan den jubi laris geluk te wenschen Het klompenwetje. Het bestuur van den R. K. Nederl. Boe ren- en Tuindersbond heeft in het adres van het Kon. Nederl. Landbouwcomité aan do Tweede Kamer, inhoudende het verzoek om het initiatief voorstel der heeren Fles- kens en Smeenk tot tijdelijke heffing van een invoerrecht op klompen, aanleiding ge vonden om aan de Kamer mode te deelen, dat het adres van het Lnndbouw-comité niet de meening van den georganiseerde» land- en tuinbouw weergeeft; met name acht de katholiek georganiseerde land- en tuinbouw de tijdelijke heffing van een in voerrecht op klompen in het algemeen be lang geboden en ziet hij hierin een zeer groot belang voor het platteland in het bijzonder. Het bestuur verzoekt de Kamer dan ook dringend aan het voorstel van wet hare goedkeuring te willen geven. NED. R. K. METAALBEWERKERSBOND Algemeene vergadering. Onder leiding van den heer E. Schaaper heeft te Utrecht de algemeene vergadering plaats gehad in het Jaarbeursgebouw. De voorzitter riep het welkom toe aan den zeereerw. heer Bondsadviseur Pater A. G. Strijbosch O*. P., den afgevaardigde van het R. K. Werkliedenverbond, den oud-vonrzit- ter, den heer Kuiper, en den heer de Mover, afgevaardigde van den Christelijken Me- taalbowcrkersbond in België. Vervolgens deelde de voorzitter mede, dat het leden tal sinds 1925 van 7929 tot 9114 is geste gen, dat de financieele toestand van den Bond er zeer op vooruit gaat de laatste ja ren, dat de instelling van districtscommis sies van groot nut is gebleken te zijn, dat de economische toestand van de leden aan merkelijk beter werd en het aantal werk- loozen in 1927 van 10 tot 4 pet. is ges'on- ken. Toch bedragen de uitkeeringen dor werkloozen nog steeds f 114.000 (in 1921 302.000). Ten slotte herdacht spr. den grooten or ganisator Dr. Schaepman en den dezer da-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1