DE KOEKr
Oliën en Vetten.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
19e Jaargang.
ZATERDAG 28 APRIL 1928
No. 5860
9a fc&idóQyhz (Bon/tcml
Dt ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi] vooruitbetaling
IToor Leiden 19 cent pei week f 2.50 pei kwartaaL
Éij onze Agenten 20 oent per week f2.60 per kwartaaL
pranoo per post f2.95 per kwartaaL
Eet Geïllustreerd Zondagsblad 1b tooi de Abonné's ver-
■ijgbaar tegen betaling van 50 ci. per kwartaal, bij voor-
itbetaling. Afzonderlijke nummere 5 et., met Geïllustreerd
Dit
E-oi
mdagsblad 9 et.
Dit Mad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 s POSTBUS No. If
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT!
Oewon» Qdvertentlën 30 par ragel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
dubbele vac hel tarief oerekentL s
Kleine edvertenilén, van ten hoogste 30 woorden, raoiib
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ter
huur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vijf
bladen waaronder het
Geïllustreerd Zondagsblad.
V Het dr. Schaepmanfonds
[Wij lezen in „Ons Noorden";
De parochie ^leeg, tellende volgens
de Pius-Almanak, 302 Communicanten en
376 Katholieken, heeft voor het Dr.
Schaepmanfonds bijgedragen netto 550.
„Het Centrum" schrijft hierbij:
„Weer een mooi voorbeeld inderdaad, en
gat naar mag worden vertrouwd tot
pavolging zal aansporen.
Opmerkelijk is ook, dat zooals wij van
jverschillende zijden en uit verschillende
plaatsen vernamen, niet slechts belang
rijke giften voor het Dr. Schaepman-fonds
inkomen, maai ook door katholieken met
smallere beurzen en beperkte inkomens,
yan een hartelijke belangstelling en mede
werking wordt blijk gegeven.
Dit is een even verblijdend als bemoedi
gend verschijnsel.
Het Partij-bureau komt er voor de ge-
hééle partij, voor alle partijgenootcn zon
der onderscheid.
Het is dus ook van belang, dat allen
een ieder naar zijn vermogen tot zijn op
richting het hunne bijdragen, door mjddel
yan het Dr. Schaepmanfonds.
De onderlinge band zal erdoor worden
versterkt en de hechtheid van ons partij
wezen or een keer te meer uit blijken.
Ieder onzer worde 'daarom bij de inzame
ling voor het Fonds in de gelegenheid ge
steld, zijn gave, groot of klein, bij te dragen
Het gaat om de qualiteit en om de quan-
titeit, om het vele en het veelvuldige".
Op deze plaats hebben wij al meermalen
de actie voor het dr. Schaepmanfonds aan
bevolen.
Wij doen 't nog 'n keer in het boven
staande.
Een aansporing is actueel, omdat in
deze dagen wel in stad en dorp propagan
disten zullen rondtrekken, om gelden voor
het dr. Schaepmanfonds in te zamelen.
Die propagandisten geven blijk van toe
wijding voor de goede zaak, van
plichtsbesef en offérvaardig-
h e id.
Dus op z'n allerminst! moeten zij
met welwillendheid en vriendelijkheid wor
den ontvangen.
Terloops zij hier opgemerkt, dat degenen,
die voor een of ander goed doel collectee
ren, altijd aanspraak maken op een aange
name bejegening, 't Getuigt van gebrek aan
beschaving, anders te doen. Degenen, die
een dergelijke taak op zich'nemen, hebben
daarbij, als algemeene regel, geen eigen
belang; hebben vaak een offertje van zelf
overwinning moeten brengen, om er toe
over te gaan.
Maar de propagandisten voor het dr.
Schaepmanfonds verlangen, hoezeer zij een
.Vriendelijke ontvangst op prijs stellen, toch
nog wel iets meer.... Zij vragen van allen
een gift, klein of groot.
En die zullen worden gegeven door de
Katholieken.
Omdat zij er van overtuigd zijn, dat het
landsbelang en het katholiek belang
onze rechten en vrijheden mede ge
grond zijn op en gewaarborgd door een
stevige R. K. Staatspartij.
En voor de Staatspartij is noodig een
Part ij bureau.
En dat Partijbureau komt er niet zonder
het dr. Schaepmanfonds.
ANTI-OORLOGSVERDRAG
HET AMERIKAANSCHE VOORSTEL.
In principe door Berlijn aanvaard.
Geen antwoord op het Fransche
t e g e n-v o o r s t e 1.
Hot Duitsche rijkskabinet heeft gisteren
een zitting gehouden, waarin het zich ac-
coord heeft verklaard met den tekst van
een voorloopig antwoord 'aan het ministe
rie van Buitenlandsche Zaken te Washing
ton. Daarin wordt gezegd, dat de Duitsche
regeenng het door de Vereenigde Staten
voorgestelde anti-oorlogspact in principe
aanvaardt.
Na de zitting van het kabinet ontving
minister Stresemann den Amerikaanschen
gezant te Berlijn, Schurman, wien hij de
nota overhandigde, die in den loop van den
dag ook aan de gezanten der overige be
langhebbende mogendheden ter kennis is
gebracht. Na ontvangst te Washington zal
de tekst van het antwoord worden gepu
bliceerd.
Daar het antwoord ook aan de Fransche
regeering ter kennis is gebracht, zal een
afzonderlijk antwoord op het Fransche
ontwerp voor een anti-oorlogspact waar
schijnlijk overbodig zijn geworden.
Een gunstig onthaal bij
Chamberlain.
Aan eén te Birmingham gehouden feest
maal van do Engelsch-Fransche vereeni-
ging zeide minister Chamberlain in een
rede naar aanleiding van het Amerikaan-
sche voorstel nopens een anti-oorlogspact,
dat de Engelsche regeering elk voorstel
van dien aard met bereidwilligheid, aan
dacht en vreugde zou ontvangen. Elk der
gelijk voorstel eischte zorgvuldige overden
king en zulk een voorstel van een natie,
die zich tot dusver van deze quaestie afzij
dig had gehouden, was te kostbaar, om
niet gunstig te worden ontvangen.
DUITSCHLAND.
Geen godsdienstoefeningen in ziekenhuizen
Een communistisch voorstel
aanvaard.
De gemeenteraad van Berlijn hield zich
Donderdag bezig met een communistisch
voorstel om de godsdienstoefeningen in
de ziekenhuizen te verbieden. Bij het debat
ging het soms zeer opgewonden toe, de
voorzitter moest een der communisten tot
de orde roepen en het lawaai werd ten
slotte zoo hevig, dat men den voorzitter
niet meer kon verstaan. Het voorstel der
communisten werd met de stemmen der
communisten en socialisten aangenomen'.
Tegen stemden de Duitsch-nationalen, de
Duitsche Volkspartij, het Centrum, de
economische partij en de democraten.
Koning Aman Oella.
Naar het W. B. meldt heeft Stresemann
den koning van Afghanistan Donderdag
avond een afscheidsdiner aangeboden,
waaraan vele Duitsche en Afghaansche
autoriteiten deelnamen.
Uit Moskou wordt aan het „Berl. Tage-
blatt gemeld, dat koning Aman Oella op
1 Mei te Moskou zal aankomen.
FRANKRIJK.
De Elzasser autonomisten.
Dinsdag 1 Mei zal voor de jury-recht
bank te Kolmar het proces aanvangen te
gen de leden van den Heitmatbund, die
beschuldigd worden van samenzwering te
gen de veiligheid van den Staat. 15 ver
dachten zullen op de beklaagdenbank
plaats nemen. 7 andere verdachten zijn
niet te vinden Zij hebben leden gewor
ven voor den Heitmatbund, zijn geschrif
ten opgesteld en er mee gecolporteerd en
een oproep aan den Volkenbond gericht.
Dat de beweging der autonomisten niet
maar een liefhebberij van enkelen is maar
wel degelijk weergeeft, wat een groot deel
der bevolking voelt, is gebleken bij de ver
kiezingen 1.1. Zondag, toen velen hunner
candidaten met hooge cijfers uit de stem
bus kwamen, zoo o.a. een dergenen, die
Dinsdag jfel terecht staan, n.l. dr. Bichlin,
een der voornaamste leiders.
CHINA.
Tsinanfoe heroverd.
Succes der Noordelijken.
Het nationalistische hoofdkwartier heeft
bericht ontvangen, dat de Noordelijken
Tsinanfoe heroverd hebben en dat er in
de streek tusschen deze stad en Taianfoe
hevig gevochten wordt.
Het schijnt, dat. Taianfoe nooit werke
lijk door de Zuidelijken veroverd is. Loe
Tsjoeng-lin, de onderbevelhebber van Feng
Joe-sjiang, heeft met zijn cavalerie een
omweg rond deze stad gemaakt en is di
rect naar Tsinanfoe opgerukt, in de ver
wachting, dat Tsjang Kai-sjelc's leger Taian
foe zou bereiken op hetzelfde oogenblik
als waarop hij te Tsinanfoe zou aanko
men. Tsjang Ivai-sjek is er echter niet in
geslaagd, Taianfoe te nemen, zoodat Loe
Tsjoeng-lin alleen stond er niet bij mach
te was, den tengenaanval der Noordelij
ken af te slaan.
Telegrammen van missionarissen beves
tigen, dat de Noordelijken Tsinanfoe bezet
hebben.
Tsjang Ivai-sjek is naar Soetsjaufoe te
ruggekeerd. Het nationalistische officieele
nieuwsbureau meldt, dat hij zich binnen
kort naar Nanking zal begeven om daar
een conferentie bijeen te roepen, welke
maatregelen zal beramen in verband met
het zenden van Japansche troejfen naar
Sjantoeng. Dit doet vermoeden, dat de
nationalisten van plan zijn om de schuld
van de mislukte verovering van Tsinanfoe
op Japan te schuiven.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
LEIDEN - LANGJË MARE 2^
II
EERSTE KAMER.
Onbewaakte overwegen. Classi
ficatie spoorwegpersoneel.
Voortgezet werd gisteren de Water-
staatsbegrooting.
Een motie van den heer Moltmaker ten
gunste van een classificatie der spoorweg
mannen gelijk aan die van het Rijksperso
neel (neerkomende op het afschaffen van
de vierde klasse standplaatsen voor liet
spoorwegpersoneel) werd door den Minis
ter ontraden. Het personeel moet over
deze aangelegenheid komen in den Perso-
neelraad.
Inzake de onbewaakte overwegen waar
schuwde de Minister tegen overdrijving.
De overweg bij Rilland-Bath staat bekend
als „berucht". Doch het eenige ongeluk,
dat op dien sedert December 1923 onbe-
waakten overweg voorviel, was de aanrij
ding van een trein door een auto in Febr.
1927, waarbij de chef van dienst der Spoor
wegen, die in de auto zat, een schram
metje in het gezicht kreeg. Niettemin zal
de Minister, zooah in een door de Tweede
Kamer aangenomen motie werd gevraagd,
een ouderzne'. 'J-instellen door een
commissie. Eu'aan oio commissie zal voor
af en afzonderlijk haar oordeel worden ge
vraagd over de overwegen te Kethel en
Rilland-Bath (door den heer de Muralt ge
noemd) en te Aickrum (genoemd door den
heer Franssen).
In die commissie zal ook een vertegen
woordiger van het personeel zitting heb
ben. Maar dat zal alleen iemand zijn, door
den Personeelraad aanbevolen, als die raad
rekening wil houden met het verlangen des
Ministers, dat leden van het machineper-
soneel worden voorgedragen en niet blijft
volharden bij zijn opgave van vijf perso
nen, waarbij-niemand van het machineper-
soneel.
De overwegen-motie-de Muralt werd na
deze verklaringen als overbodig ontraden,
en dan ook door den voorsteler maar inge
trokken.
De motie-Moltmaker werd verworpen
met 16 tegen 15 stemmen. Vóór waren de
Sociaal-Democraten, de Vrijzinnig-Demo
craten en de Vrijheidsbonders. Tegen wa
ren de partijen der Rechterzijde.
Over de Waterstaatsbegrooting behoefde
niet hoofdelijk te worden gestemd.
Ook niet over de begrooting der Poste
rijen, Telegrafie en Telefonie en over de
begrooting der Staatsmijnen, waarbij de
heer Lindeyer maar weer jammerde over
niet door Minister van der Vegte erkende
misstanden bij de Staatsmijnen.
Er bleef nog een weinig tijd over voor
de begrooting van Arbeid, Handel en Nij
verheid.
HET PATRONATENCONGRES 1928.
Voor het Patronatencongres op 25 en 26
September a.s. te 's-Hertogenbosch is in
die stad een Plaatselijk Comité opgericht
met verschillende sub-commissies, teneinde
het Congres zoo goed en gemakkelijk mo
gelijk voor te bereiden en tijdens het Con
gres den deelnemers ten dienste te zijn.
Hier volgen de adressen van het Dage-
lijksch Bestuur en van de voorzitters van
de subcommissies:
Dag. Bestuur: Voorzitter: Kapelaan G.
J. Suetens, Pastorie St. Jan, Den Bosch;
Secretaris: Dh. J. Hendriks, Gheert van
Calcarplein 38, Den Bosch, Lid: Dh. J.
Ebeling, Burgemeester van Lanschotlaan,
Vught.
Zaalcomité. Voorzitter; Kapelaan J. van
Beijnen, Pastorie St. Jacob, Den Bosch.
Tentoonstellings-Comité. Voorzitter: F.
Hoffmans, Kapelaan, Pastorie St. Jan,
Den Bosch.
Logies-Com. Voorzitter: Kapelaan H.
Wagenberg, Pastorie St. Pieter, Den
Bosch.
Kerk-Comité. Voorzitter: Kapelaan J.
Paavmans, Pastorie St. Leonardus, Den
Bosch.
Muziek-Comité. Voorzitter: Kapelaan A.
H. Beijer, Pastorie St. Catharina, Den
Bosch.
Het Plaatselijk Comité verzoekt vrien
delijk, doch dringend, dat alle correspon
dentie wordt gericht, aan den secretaris
van het Plaatselijk Comité, den heer J.
Hendriks, Gheert van Calcarplein 38, Den
Bosch., die dan voor doorzending naar de
betrokken subcomité's zal zorg dragen.
Tevens wordt er aan herinnerd, dat de
redactie van „Het Patronaat" thans is
bij Rector B. H. de Groot, Barchman
Wuijtierslaan 55, te Amersfoort en dat
het Secretariaat van het Centraal Comité
is gevestigd te 's-Gravenhage, Groene-
stein, Loosduinsche Weg 529.
Koninklijke besluiten.
Burgemeester.
Bij Kon. besluit is, met ingang van 15
Mei 1928, benoemd tot burgemeester der
gemeente Hoeven P. J. Jansen.
R. K. Universiteit.
Aanvaardingsrede
mr. Hermesdorf.
De heer mr. B. H. D. Hermesdorf. be
noemd tot lector in het Romeinsch recht
van de Keizer Karcl-Universiteit te Nijme
gen, heeft gistermiddag zijn ainbt aanvaard
met het uitspreken eener rede, getiteld:
Enkele beschouwingen over het Romeinsch
recht in verband niet het Academisch Sla-
tuut.
Uit de baksteenindustrie.
Ov ereen stemming.
Gisteren werd door de overgroote meei--
derheid van steenfabrikanten aan de
groote rivieren in een vergadering, ge
houden in het hotel Riche te Arnhem, in
samenwerking met de organisaties van
vlamovensteenfabrieken en de steenfabri
kanten uit Noord-Brabant, Twente en den
Gelderschen Achterhoek, een overeen
komst aangegaan, beoogende door het sta
ken van een groot extra kwantum rood en
een dienovereenkomstige vermindering
der productie van harde metselsteenen, te
komen tot een saneering der prijzen op de
baksteenma.rkt in Nederland.
Practisch is door deze overeenkomst
samenwerking tot stand gekomen van de
geheele NeAerlandschc baksteenindustrie
van 1 Mei 1928 af; aangezien ook een toe
treding van de Gronigsche en Friesche
baksteenfabrikanten met vrij groote ze
kerheid te verwachten is.
De sjorinrichting aan boord van haring
schepen.
Zoowel de onder- als boven-
deksche sluiting van luiken
wordt toegestaan.
Het bestuur van de reedersvereeniging
te Vlaardingen-Maassluis heeft van den
hoofdinspecteur voor de scheepvaart een
brief ontvangen, houdende medcdeeling,
dat in het vervolg zoowel de onder- als
bovendeksche luikensluiting aan boord
van zeevisschersvaartuigen zal zijn toege
laten.
Wekelijksche rustdag voor toonkunstenaars
en transportarbeiders.
De voorontwerpen bij den
Hoogen Raad van Arbeid.
Naar de „Msb." verneemt, heeft de
voorzitter van den Hoogen Raad van Ar
beid een commissie ingesteld, welke aan
den Raad praeadvies zal uitbrengen om
trent den wekelijkschen rustdag voor trans
portarbeiders te land en toonkunstenaars.
In deze commissie zijn benoemd de heer
C. J. Ph. Zaalberg, directeur-generaal van
den Arbeid tot lid en voorzitter en de hee-
ren J. C. Blankert (Kon. Ned. Midden
standsbond), Joh. Brautigam (N. V. V.),
A. C. de Bruyn (R. K. Werkliedenverbond),
mr. A. M. Engels (Tweede Kamerlid), D.
Hamburger Jr. (Ned. Bioscoop Bond), J.
Nauta (Chr. Nat. Vakverbond), J. Olman
(Ned. Toonkunstenaarsbond), mej. A. Polak
en de heeren J. Sassen (H.O.R.E.C.A.F.),
Abr. Stalman (Ned. Bond van Koffiehuis
houders) en Prof. Mr. J. A. Veraart (Twee
de Kamerlid) tot leden.
C. N. Teulings' Koninklijke Drukkerijen.
W i n s t s a 1 d o 1 2 1.7 1 3. D i v.
pref. aand. 6 pet. id. pref.
winst d. aand. 3 pet.
De 25 dezer gehouden algemeene ver
gadering van aandeelhouders der C. N.
Teulings' Kon. Drukkerijen te 's-IIertogen-
bosch heeft de balans en de verlies- en
winenstrekening over 1927 goedgekeurd en
het dividend vastgesteld op 6 pet. voor de
preferente aandeelen en 3 pet. voor de pre
ferent winstdeelende aandeelen.
Tot commissaris werd herkozen de heer
L. J. L. M. de Gruyter.
Aan het verslag der directie over 1927
ontleenen wij het volgende:
De financieele positie der vennootschap
onderging het afgeloopen jaar opnieuw ver
betering. Het resultaat van het boekjaar
1927 toont toont eveneens vooruitgang. Op
dezen vooruitgang oefende mede i' "d de
verbeterde techniek. Daarnaas: 'gen
verhoogde omzetten tot dit resultaat bij. Of
schoon het gunstig resultaat van het be
drijf in het afgeloopen jaar, een hervatting
van de volle dividend-uitkeering van 6 pet.
over de beide soorten van preferente aan
deelen zou veroorloven, heeft de directie
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Duitschland heeft in principe het Ame-
rikaansche anti-oorlogsverdrag aanvaard.
Successen der Noordelijken in China.
Overstrooming te Santos in Brazilië.
(Builenl. Berichten, 2e blad).
De Duitsche Oceaanvliegers hebben een
noodlanding gemaakt bij New-York. (Lucht
vaart, 2de blad).
BINNENLAND.
Ingesteld is een commissie, welke aan
den Hoogen Raad van Arbeid advies zal
uitbrengen inzake de instelling ^an een
wekelijkschen rustdag voor toonkunste
naars en transportarbeiders. (1ste blad).
De „Schuttevaer" zal waarschijnlijk he
den uit Margata vertrekken om de reis
naar Amerika voort te zetten, (gein. Ber.,
2de blad).
OMGEVING.
Doodelijk ongeval op een onbewaakten
overweg tusschen Leiden en Woerden.
(Rijnstreek, 1ste blad).
toch na rijp beraad gemeend daartoe thans
nog niet het voorstel te moeten doen.
Immers, al is de toestand van het bedrijf
op het oogenblik gunstig en al rechtvaar
digt hij goede verwachtingen voor de toe
komst, de directie acht zich verplicht op
de eerste plaats te zorgen met het oog op
de in de vorige jaren opgedane ondervin
ding, dat die toestand zoo goed mogelijk
geconsolideerd wordt en dat, met het oog
op de nog altijd min of meer onzekere tijds
omstandigheden, men steeds zeker is over
voldoende liquide middelen te kunnen be
schikken.
Om deze redenen en op grond van de
thans geldende regelen betreffende de
winstuitkeering komen de preferente aan
deelen op de eerste plaats in aanmerking
voor een uitkeering van 6 pet., terwijl de
uitkeering op de preferente winstdeelende
aandeelen dit jaar op 3 pet. wordt gehand
haafd.
De balans vermeldt onder activa: terrei
nen en gebouwen 672.045, aandeelen in en
vorderingen op ondernemigen 1.136.195,
debiteuren 13.950, kas en kassiers ƒ124.408
meubilair 17.221.
Onder passiva zijn o.a. vermeld: gewone
aandeelen 87.500, preferente aandeelen
375.000, preferente winstdeelende aandee
len 375.000, vaste leeningen 361.900, cre
diteuren ƒ291.370, waarvan op langen ter
mijn 283.000, afschrijving gebouwen
ƒ237.706, reserve voor diverse belangen
100.000.
De winst- en verliesrekening vermeldt
een saldo exploitatierekening van 109.441,
makende met het onverdeeld saldo 1926 ad
36.781 in totaal 146.222. Na gewone af
schrijvingen bedraagt het winstsaldo
121.713, waarvan voor extra afschrijving
50.000 wordt bestemd en de uitkeering
van bovengenoemd dividend plaats vindt.
Op nieuwe rekening gaat 34.878 over.
De verjaardag van Prinses Juliana.
Geen nationaal programma
De uitzending van de A. V. R. O. op 30
April a.s., den verjaardag van H. K. H.
Prinses Juliana, zal niet plaats hebben,
aangezien op dien dag krachtens beslissing
van het hoofdbestuur der P. T. T. do V. A.
R. A. de beschikking krijgt over den Hilver-
sumschen zender tot het uitzenden van een
bijeenkomst van het Religieus Socialistisch
Verbond in de Vrije Gemeente.
In aansluiting op bovenstaande mede-
deeling van de V. A. R. A. deelt de A.V.R.
O. nog mede: „Op last van den minister
van Waterstaat zal op de uren op Maan
dag a.s. van 8.05 's avond af de Hilversum-
sche zender ter beschikking gesteld worden
van de V. A. R. A., zoodat het nationaal
programma op dien avond zal vervallen".
Intern. R.-K. Vrouwencongres.
Gisterochtend is te 's-Gravenhage hot
congres van de Internationale Unie van
R.-K. Vrouwenvereenigingen in hotel De
Witte Brug voortgezet.
Mevrouw StecnbergheEngeringh open
de de vergadering en verleende het woord
aan mevr. Helena Weber uit Berlijn, lid
van den Rijksdag, die een rede hield over
het onderwerp Echtscheiding.
Op de rede volgde een kort debat.
Daarop kreeg de Italiaansche afgevaar
digde Prinses Guisliniani Bandini het
woorcl en, las een uitvoerig rapport voor
omtrent de enquête van den Volkenbond
met betrekking tot den handel in vrou
wen en kinderen.
Gistermiddag te 1.30 uur werd per auto-
bus een tocht ondernomen naar de bloe-
:nrr.velden en Haarlem, tot het bezichtigen
van het Frans Hals-museum on het Moe-