BUITENLAND.
Buitenl, Berichten.
BINNENLAND.
19e Jaargang.
MAANDAG 23 APRIL 1928
No 5855
'd Ceicbdxe ©ou/tartt
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi) vooruttbeteling
Woor Leiden 19 cent pei week f 2.50 pei kwartaaL
rij onxe Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
ranoo per post *2.95 per kwartaaL
Bet Geïllustreerd Zordagsblad ia vcoi de Abonné'e ver
krijgbaar tegen betaling van 5G cL per kwartaal, by voor
uitbetaling. Afzonderlijke nnmmere 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct
Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. It
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone odvertentlén 3P eent per regel
Voor Ingezonden Mede deelingen wordt bel
- dubbele van het tarief berekend. s
Kleine edvertentiën, van ten hoogste 30 woorden,
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, hum en
huur. koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
V Heiden en anderen
Bij den dood van Dorus Bijkers jl.
Donderdag op 81-jarigen leeftijd te Den
Helder overleden herinneren wij ons,
de heldhaftige feiten uit diens leven; de
vele keeren- dat hij zich in koene zelfopof
fering gesteld heeft in den dienst der
menschheid, om menschenlevens te ontruk
ken aan de zee.
Terecht eert het volk zulk een man als
een held.
Hij is een der vele helden, die verdienen
I te worden geëerd.
In tegenstelling niet zoovele anderen,
I die óók hun leven wagen, en óók door een
I deel van het pubiek als helden worden ge-
I eerd, maar het niet verdienen, omdat zij
I geen helden zijn!
Wij bedoelen de sport-overdrijvers, de
I „helden" in het auto- en motor-rennen, de
I uitvoerders van levensgevaarlijke acrobati-
sche toeren en soortgelijken.
Er is op dit terrein een overdrijving on-
I der een deel van het publiek, die men hei-
densch en ziekelijk kan heeten.
Heidensch. omdat in die waardeering
I alle factoren van godsdienstige^ 7 edel ijken
aard ten «enenmale zijn buitengesloten en
gedaan wordt, alsof do waarde-bepaling
van menschelijke handelingen daarmede
niets te maken heeft.
Ziekelijk omdat die waardeering in de
phantasie van degenen, die haar vormen,
I de zaak-zelf en den persoon-fcelf, waarom ze
gaat, afmetingen heeft doen aannemen,
welke in bespottelijke verhouding staan tot
de werkelijkheid. Een eerste-ldas-voetballer
wordt geëerd als ware hij een redder der
I menschheid, en aan den ontdekker der nieu-
we wereld is indertijd haast niet meer eer
I gegeven kunnen worden dan aan een, die
I nu een eersten prijs verdient met bijv. hard
op een fiets te rijden!
Men mag aan bijzondere sport-praestatics
natuurlijk aandacht schenken en ze toe
juichen (of af keuren). Maar men make zich
daarbij toch nooit schuldig aan overdrij-
ving! Er zijn helden en., anderen!
ONTWAPENING
HET ANTI-OORLOGSVERDRAG.
Frankrijks tegenontwerp.
Wat het inhoudt.
Het Fransche ontwerp voor een multi
lateraal anti-oorlogspact is Zaterdagmid
dag medegedeeld aan de Parijsche pers.
Het is conform aan hetgeen er de jongste
dagen bekend van is geworden. Het eerste
artikel luidt als volgt:
De hooge contraöteerende partijen ver-
klaren, zonder tekort te willen doen an
f haar gewettigd recht van zelfverdediging
binnen het kader der bestaande verdragen,
I met name waar deze de schending van
I enkele hunner bepalingen gelijkstellen met
I een vijandige handeling, plechtiglijk het
I nemen van toevlucht tot den oorlog te ver-
oordeelen en ervan af te zien als» instm-
I ment van nationale politiek, dat wil ?eg-
I gen als instrument van een politieke, per-
I soonlijke, spontane en onafhankelijke han
deling, waartoe zijzelf het initiatief zou-
I den nemen en niet van een handeling,
waartoe zij genoopt zouden worden uit
I hoofde van de tenuitvoerlegging van een
I verdrag gelijk het Volkenbondspact of van
I ecnig ander verdrag, dat is ingeschreven
I bij den Volkenbond.
Zij verplichten zich in dien zin, zich
niet te begeven in een aanval of inval, ge-
I richt tegen elkaar.
I Artikel 2 gelast het opsporen van een
I oplossing voor alle meeningsverschillen of
I conflicten uitsluitend langs vreedzamen
[weg.
I In artikel 3 wordt bepaald, dat iedere
I inbreufc op het verdrag, door een bepaal-
I den onderteekenaar gepleegd, de anderen
I tegenover dien inbreukmaker van hun ver
plichtingen ontslaat.
In artikel 4 wordt gezegd, dat dit ver-
I drag in geenen deele afbreuk doet aan de
verplichtingen," voortvloeiende uit vroegere
verdragen.
Artikel 5 beaamt, dat het verdrag voor-
j gelegd zal worden aan alle mogendheden
en obligatoire kracht slechts zal hebben
fia algemeene aanvaarding, tenzij het te-
I genovergestelde wordt overeengekomen.
Het ontwerp vanKellogg beter?
In Volkenboudskringen is men van mee
ning, dat het. door Kellogg voorgestelde
anti-oorlogspact het statuut van den Bond
niet verzwakt, doch dit integendeel ver
sterkt.
FRANKRIJK.
Kamerverkiezingen.
De verkiezingen voor de Fransche Ka
mer hebben gisteren bijna overal in vol
komen kalmte plaats gehad.
Biiand is te Nantes herkozen en Herriot
te Lyon. Ook Tardieu en Vincent-Auriol
keeren in de Kamer terug.
In het departement A in komt Painlevé
in herstemm-ng, daar hem 70 stemmen ont
braken om bij eerste stemming gekozen te
worden.
POLEN.
Polen en Litauen.
ke e
Weer een druk grensver
Het schijnt, dat den laatsten tijd de be
trekkingen tusschen Polen en Litauen
eenigszins beter worden.
Tot nu toe bestond er officieel geen di
rect verkeer tusschen Polen en Litauen.
Brieven van Kowno naar Warschau en om
gekeerd werden verzonden via Konings
bergen of Danzig. In den laatsten tijd werd
echter reeds oogluikend een druk grens
verkeer toegestaan, daar de Poolsehe re
geering 20.000 grenspassen en Litauen
30.000 passen voor grensverkeer had afge
geven. Het schijnt, dat men dezen toestand
•thans zal legaliseeren.
RUSLAND.
Moskou's onbarmhartige fiscus.
Circa 400 kooplieden failliet.
De „Izwestija" publiceert een mededee-
ling van de belastingautoriteiten, welke
ongeveer 400 nameD van kooplieden te
MosJroiJ-beva.*, die..al? gevolg van dohoege
belastingen failliet zijn gegaan en op wier
vermogen thans beslag is gelegd.
CHINA.
De burgc-corlog.
De o ve r wi.u n i ng der Zuidelijke n.
Te Shanghai zijn verdere berichten uit
het Zuid-Chineesche hoofdkwartier om-
trnt de overwinning in de provincie Shan-
toen ontvangen.
Volgens deze berichten is Koefow, de
geboorteplaats van Confucius, op 16 April
door de Zuidelijke troejjen ingenomen. De
legers van Tsjang Kai Sjelc en van gene
raal Feng hebben zich op dit belangrijk
strategische punt vereenigd. Er zijn 32.000
gevangenen gemaakt, terwijl 32 kanonnen,
18.000 geweren en 6000 machinegeweren
in de handen der Zuidelijken zijn gevallen.
Eenheid 1 n h et nationa
listische opperbevel.
Het agentschap Anglo Pacifique meldt,
dat Feng Joe-sjiang zich uitgesproken
heeft voor de noodzakelijkheid van de be
noeming van één opperbevelhebber over
de vereenigde nationalistische legers. Te
dien einde heeft hij zichzelf onder het op
percommando van Tsjang Kai-Sjek ge
plaatst.
MEXICO.
DE KERKVERVOLGING.
De veronderstelde oplossing van het
conflict.
Een mededeeling onder ernstig
voorbehoud.
De New-Yorksche correspondent van de
„Daily Express' geeft in een laatste tele
gram een beschrijving van den toestand
van Le>1 staat Jalisco, waar als gevolg van
de Katholiekenvervolging, volgens zijn
vaststelling, een volkomen economische
stilstand is ingetreden.
De correspondent, die de hoofdstad van
Jalisco, Guadalajara, bezocht heeft, be
roept zich afwisselend op offieieele, op ka
tholieke en op neutrale getuigenissen, zoo-
dat men moeilijk 'n samenhangend beeld
kan krijgen.
In elk geval verzekert hij, dat de Mexi
eaansche regeering thans in den staat Ja
lisco in het gunstigste geval nog de spoor
lijn onder controle heeft. In de stad Mexi
co heeft men zich er in geschikt en men
is bereid Jalisco aan het economisch ver
val over te laten.
Doch ter plaatse neemt men algemeen
aan, dat het economisch bestaan van
Mexico van het toegeven der regeering in
den godsdienststrijd afhangt. Het gevolg
is, dat Mexieaansche industrieelen op de
regeering aandrang uitoefenen en dat bui-
tenlandsche ondernemers, die in Mexico
kapitaal gestoken hebben, deze beweging
versterken.
De uiteenzetting, welke de correspon
dent van de vooruitzichten der vredesbe
weging geeft, moet, met het oog op zijn
korte oponthoud in het land, met voorbe
houd worden weergegeven. Hij heeft in de
stad Mexico vernomen, dat de definitieve
onderhandelingen vorm beginnen aan te
nemen. De grondslag hiervoor vormt de
vroeger reeds vermelde verklaring van
president Calles, dat de offieieele tqela-
tingsvoorschriften voor priesters slechts
als maatregelen van algemeen bestuur ge
dacht zijn en dat de Mexieaansche regee-
ring niet de inwendige organisatie van de
Kerk wensebt te controleeren.
Zooals men weet, heeft mgr. Diaz den
correspondent verklaard, dat op dozen
grondslag een overeenkomst alleen moge
lijk zou zijn. wanneer de tegenwoordige
wetten, welke de regeering de macht over
de Keik in handen geven, opgeheven zou
den worden. Een ander Mexieaansche bis
schop zou het voorstel gedaan hebben,
dat president Calles aan den A-merikaan-
schen ambassadeur en den Engelsclien en
den Spaanschen gezant een verklaring zou
afgeven, volgens welke de aanvechtbare
bepalingen niet tegen de geestelijkheid
zullen worden gebruikt. De clerus zou dan
misschien bereid zijn met de opheffing der
anti-clericale wetgeving zelf lot een be
tere gelegenheid onder een andere regee
ring te wachten.
Hierbij moet evenwel gezegd worden,
dat mgr. Diaz zelf aan den correspondent
verklaard heeft, dat de bisschoppen het
woord van den president niet kunnen ver
trouwen.
De officieuze onderhandelaar der Mexi
eaansche regeering is volgens den corres
pondent de voorzitter van het regeérings-
departement voor de publieke weldadig
heid, Eduardo Mestre, die hem verklaard
heeft: „Ik geloof, dat wij spoedig het ein
de van den strijd zullen beleven De re
geering koestert niet den wenscb. het in
wendige bestuur van de Kerk al* zoodanig
te controleeren en onder deze omstandig
heden is het slechts een kwestie van t>id,
om een voor beiden eervolle formnle te
vinden."
Mestre zou het voornemen hebben, bin
nenkort le San Antonio, in den staat
Texas der Veiv kierde Staten, den pri
maat.'oer''Kérk 'ï.i IMVxïcÖ, mgr. Mora y
del Bio, die den laatsten winter te Ha
vanna verbleef, te ontmoeten. Een derde,
die in deze een uitspraak zou gedaan heb
ben, moet de Mexieaansche bisschop mgr.
Bniz zijn, die langen tijd te Washington
hepft doorgebracht.
Doch de onderhandelingen zullen tot
niets leiden, zonder de toestemming van
mgr. Diaz, die zich niet naar San An
tonio wenscht. te begeven. Mogelijkerwij
ze zou daarom de onderhandelaar der
Mexieaansche regeering na de conferentie
van San Antonio zelf mgr. Diaz opzoe
ken.
Men zal echter goed doen, wij herhalen
het, om al deze berichten met de uiterste
reserve te aanvaarden.
0NTELUKKEN.
Ernstig antobusongeluk in Litauen.
T a 1 r ij k e gewonden.
Op den weg van Kowno naar Jcnawa is
een uit Kowno komende, geheel bezette
autobus in volle vaart in botsing gekomen
met een personenauto. De botsing was
buitengewoon hevig. Beide wagens vielen
om en weiden ernstig beschadigd. De in
zittenden van beide auto's werden deels
zwaar, deels licht gewond. Het juistq aan
tal dei gewonden is nog niet bekend.
Geweldige brand te Krasnojarsk.
200 huizen verbrand.
Naar uit Moskou wordt gemeld, zijn
door ccn geweldigen brand te Krasnojarsk
200 huizen in de asch gelegd. De brand
ontstond door de onvoorzichtigheid van
spelende kinderen.
Van de commandobrug naar de
redactietafel.
Kapitein Daniel, die in verband met de
„Eoyal Oak"-affaire den dienst heeft ver
laten, is verbonden aan de „Daily Mail".
R. K. STAATSPARTIJ.
Partijraad.
De agenda van de vierde vergadering
van den Partijraad der B. Iv. Staatspartij,
te houden Vrijdag 18 Mei 1928, des avonds
te 8 uur en Zaterdag 19 Mei 1928, des
morgens te 10 uur, in de groote' zaal van
het Jaarbeursgebouw te Utrecht, laten
we hier volledig velgen.
1. Opening door den Voorzitter.
2. Hoofdelijke oproeping der stemge
rechtigde en advisr erende leden van den
Partijraad.
3. Notulen der Partijraadsvergadering
van 25 en 26 No\ember 1927. (Deze zullen
voor den aanvang der vergadering ter in
zage der leden worden gelegd).
4. Ingekomen stukken.
5. Mededeelingen van het Partijbestuur.
6. Advies van het Partijbestuur inzake
het voorstel-Tilburg, (agenda-punt 11 der
Partijraadvergadering van 25 November
1927), om bij de Begeering er op aan to
dringen, dat de verkiezingen voor de Pro
vinciale Staten en de Gemeenteraden niet
meer in één en hetzelfde jaar zullen wor
den gehouden.
Pro eadvies van het P. B.Na overwe
ging van de voor- en nadoelen aan dit
voorste] verbonden, is het P. B. tot het
besluit gekomen, dat aanneming van dit
voorstel géén aanbeveling verdient. Het
samenvallen van beide verkiezingen brengt
ongetwijfeld eenige practische bezwaren
mede. Het is' zeer begrijpelijk, dat men na
den verkiezingsstrijd over de Provinciale
Statenzetels verlangt naar rust. En dan
wordt het onmiddellijk voor de deur staan
der Gemeenteraadsverkiezingen als een
bezwaar gevoeld. Ook de dubbele kosten,
zoo vlak op elkander volgend, kunnen als
een bezwaar worden aangevoerd.
Deze bezwaren wegen echter, naar de
meening van het P. B., niet op tegen de
voordeden aan den huidigen toestand ver
bonden. Dat van iedere vier jaren er twee
verkiezingsstrijd op hun werkprogram
hebben is verre te verkiezen boven de
situatie, dat drie jaar achtereen een ver
kiezingscampagne plaats moet hebben, en
slechts één jaar een „vrij jaaris. Daar
door wordt het werk der partijorganisatie
veel te veel in het uitsluitende teeken van
verkiezingswerk geplaatst, en blijft er
voor ander politiek werk, bijzonder op het
gebied van politieke ontwikkeling eij kern
vorming, te weinig tijd over.
Bovendien is het samenvallen van beide
verkiezingen daarom te verkiezen boven
de in het voorstel gewenschte regeling,
omdat de belangstelling van het kiezers
volk dan eenmaal is opgewekt en daarvan
immer wordt geprofiteerd voor den daar
op volgenden verkiezingsstrijd. Het gaat,
om zoo te zeggen, in één moeite door.
Men behoeft in'een volgend jaar weer niet
opnieuw de belangstelling wakker te
schudden van een groote massa, doch kan
zich op ander politiek werk, als boven
gezegd, toeleggen.
Tenslotte zijn de door het P. B. erkende
bezwaren beperkt tot die plaatsen, waar
de gemeenteraadsverkiezingen staan in
het teeken van een sterken strijd, zooals
roet name in de groote steden.
Op deze gronden afgezien van de vraag
of een poging, als door Tilburg gevraagd,
buiten onze partijorganisatie steun zoude
vinden, meent het P. B. dat het voor
stel niet aan te bevelen is.
Een ernstig bezwaar tegen den huidigen
toestand is gelegen hierin, dat de beide
op elkander volgende verkiezingen worden
gehouden op twee verschillende kiezers
lijsten: de Provinciale Sla ten-verkiezing
namelijk op de in het voorafgaande jaar
vastgestelde lijst, de Gemeenteraad*:ver
kiezingen op de per 1 Mei in werking tre
dende nieuwe kiezerslijst. Dit bezwaar gaat
in twee richtingen Eerstens levert de
011de kiezersliist na ruim een jaa*- veel
verhuizingen op, waardoor vele kiezers
niet dan met vaak hoogp onkosten in de
gelegenheid zijn te steromen. En voorts
geeft deze dubbele kiezerslijst in plaatsen
waar de individueele propaganda niette
genstaande den stemplicht toch nog op
basis der kiezersliist wordt gevoerd dub
bel werk.
Dit bezwaar houdt echter geen noodza
kelijk verband met het feit, dat de beide
verkiezingen in écn jaar worden gehou
den. M. a. w. aan dit bezwaar is tegemoet
te komen door wijziging in data van do
verkiezingen of door wijziging van de
data der inwerkingtreding van de nieuwe
kiezerslijst. Voor zoodanige wijziging s,
naar de mecning. van het P. B., inderdaad
veel te zeggen. Acht de Parlijraad zulks
van voldoende belang, dan ware het P. B.
op te dragen in dien geest te trachten iets
te bereiken.
7. Aanbieding van de definitieve redac
tie van het Kiesreifement, zooals deze
door de Kiesreglement-Comnrssie is vast
gesteld.
8. Praeadvies van het Partijbestuur in
zake het plaatsen op het stembiljet van
een z.g. stemhokje „Politiek Advies".
Praeadvies: Over deze aangelegenheid,
(een amendement-Haarlem) welke in de
vorige Partijraadvergdering is aangehou
den, zegde het P. B. nadere overweging en
een advies toe. Het P. B. besloot de mee
ning te dezer zake te vragen van de Kies
reglement-Commissie. Deze heeft aan het
P. B. het navolgende advies uitgebracht.
De Kiesreglement-Commissie heeft over
wogen, dat ei iwee stroomingen zijn. De
eene acht dit stemhrkje eer te sterke be
voordeeling van het uitgebrachte advies.
De andere meent geheel in het midden
latend of het geuife bezwaar juist is,
dat dit stemhokje noodzakelijk is bij de
vrij ingewikkelde stemmethode, cm eene
goede uitvoering door een groote categorie
eenvoudige kiezers te verkrijgen, en vreest,
Het voornaamste nieuws.
BINNENLAND.
Met groot eerbetoon is gisteren het stof
felijk overschot van Dorus Rijkers op de be
graafplaats te Huisduinen ter aarde be
steld (2de blad).
Nederland wint den voetbalwedstrijd te
gen Denemarken met 2—0 en den hockey
wedstrijd tegen België, eveneens met 2—0.
(Sport, 2de blad).
Marie Baron heeft het wereldrecord 200
M. schoolslag weer op haar naam (Sport,
2de blad).
Lisse verliest den eersten kampioenswed
strijd der R. K. Federatie (Sport, 2de blad).
Te Middelburg is een vrouw gearresteerd
die haar blinden echtgenoot door vergifti
ging het leven heeft benomen. (Gem. Be
richten, 2de blad).
De Gentsche floraliën zijn gisteren plech
tig geopend. Verschillende Ne 'er'andschen
inzenders zijn reeds onderscheidingen ver
leend. (L. en T., 2de blad).
BUITENLAND.
Het Fransche tegenontwerp van het anti-
oorlogsverdrag.
Volgens een mededeeling van de „Daily
Express" zou men streven naar een oplos
sing van het conflict tusschen Kerk en
Staat in Mexico.
Kapitein Wilkins is over de Noordpool
gevlogen. (2de bind).
I
bij gemis daarvan, een groote massa on
geldige stemmen. Het zijn deze practische
motieven, die in deze laatst# strooming
tot uiting komen.
De Commissie erkent in beide opvat
tingen een groote kern van juistheid.
Waar besloten is om één stembiljet uit
te reiken, zou men dus deze figuur krijgen:
dat de ééne groep kiezers kan stemmen
door één hokje zwart (of rood) te maken,
de andere groep zich bij 'afwijking van
het advies genoodzaakt ziet zes tot tien
candidaten uit te zoeken en de betreffen
de hokjes voor of achter hunne namen in
te vullen.
De Commissie erkent in deze figuur
een wel wat erg uiteenloopen van de
eischen aan de twee kiezersgroepen ge
steld, en ziet daarin inderdaad een onbil
lijke, onevenredige verhouding.
Deze uiteenloopende eisehen waren naar
de mcening der Commissie tot billijker en
te aanvaarden proporties terug te bren
gen, wanneer men terug kwam tot de ge
splitste stembiljetten voor iederen kwa
liteitszetel en voor de vrije plaats tof
plaatsen). Dan is de. figuur deze: dat de
een stemt door één hokje zwart (of rood)
te maken, de ander door twee candidaten
uit te zoeken en de betreffende stemhokjes
in te'vullen.
Zou de Partijraad, met hel oog op eene
ever wichtige oplossing der ger^en moei
lijkheid terug willen komen op het besluit
om éér st«mbiljei in te voeren dan zou
de oplos? 1 nu welke de Commissie zich
denkt, te aanvaarden zijn.
Tiet Advies der Kiesreglement-Commis
sie luidt dus f(f3 volgt:
Lij handhaving va 1 het ééne stembiljet
géén hokje in te voeren om op het advies
te kitnnen stemmen;
bij aanvaarding van de meervoudige stem
biljetten wèl dit hokje in te voeren, doch
daarachter niet te plaatsen „Politiek Ad
vies", dat aan het oude centrale landelijke
P, A. herinnen, doch le woorden „Advies
Kringvergadering".
Het P. B. heeft zich met dit advies dor
Kiesreglement-Commissie vereenigd.
9. Bondvraag.
Hierna wordt de vergadering gesehorst
tot Zaterdagmorgen, 10 uur.
10. Hernieuwde opening der vergade
ring.
11. Behandeling van het vraagstuk: ..De
taak van den Wetgever in den tegenw.no
digen tijd ten aanzien van de verhouding
tusschen werkgever en .werknemer in het
bedriifslevoji", aan de hand Ier uitge
brachte prr.eidviezen der heeren Dr. J.
van l eurden, C. J. Kuiper, Prof Mr. Dr.
Ch. R-ivmakers S.J. en Mr. M. P. L Steen-
berphe.
12. Sluiting.
Het is de bedoeling van den Voorzitter
van den Partij ead en van het Partijbe
stuur, de punten 1 tot en met 9 op Vriid-.g-
avond af te werken. Zoodat de vergade
ring van Zaterdag geheel aan de behan
deling van punt 11 kan worden gewijd.
Op Zaterdag-morgen om 8.15 uur zal in
de Kathedrale Kerk te Utrecht (Le ^e
Nieuwstraat ccr.e H. Mis worden opge
dragen voor de R. K. Staatspartij. TM
Partijbestuur vprtrouwt. dat de leden in
de kerk zullen aanwezig zijn en vooraan
uilen plaats nemen.
