EN BUITENLAND. BINNENLAND. 19e Jaargang. DONDERDAG 19 APRIL 1928 No 5852 ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent pei week f 2.5O pei kwartaaL Éij onze Agenten 20 cent per week f2.60 pei kwartaaL (franco per post f2.95 per kwartaaL Bet Geïllustreerd Zondagsblad is vooi de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 5G Ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd jfrtndagsblad 9 ct Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. tl Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 s POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT 1 Gewone advertentlèn 30 cent per regel Voor ingezonden Mededeelingen wordt bat dubbele var het tarief berekend. s Kleine edvertentlën, van ten hoogste 30 woorden, WMofo betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en huur, koop en verkoop f 0.50 Dit nummer bestaat uit twee bladen. :h, Partijleven „Men kent het dikwijls Herhaalde woord van Vlekte z.g.: „Waar blijven de hoo- gere standen?" Het woord sloeg niet slechts op een on derdeel van ons optreden naar buiten, maar geldt voor bijna geheel het terrein der katholieke actie. Wij zeiden het reeds vroeger: de stands- quaestie speelt in onze partij een voor name rol. Een te voorname. De L-eid zit ons dikwijls in den weg. e*t:r Er zijn uitzonderingen, er zijn zoo jmen wil relatief vele uitzonderingen. [Wij kunnen juist in de „hooger standen" j-wijzen op mannen en ook op vrouwen, die toonbeelden zijn van werkkracht, toewij ding en beginseltrouw. Maar hoevelen ontbreken er in de actie i in den kring van allerlei vereenigin- gen, die daar, door hun aanwezigheid en hun woord, het goede konden bevorderen Eeeds hun tegenwoordigheid alleen zou van waarde zijn, wijl het getuigde van be langstelling en een aansporing zou worden voor anderen. En tevens zouden zij zich daardoor kun nen vrij waren tegen een onwetendheid om trent hetgeen in de partij leeft en in het volk omgaat, die niet zelden op even be schamende als ontmoedigende wijze zich openbaart. Laat men dan niet klagen of verbaasd .zijn, wanneer er verwijdering ontstaat in eigen geledern en de verkiezingen on aangename verrassingen opleveren. Het verwijt trcit in menig geval hen, die verzuimden b ij tij d s het leven der partij in zijn tegenwoordige gedaan te mee te leven. In de kiesvereenigingen vooral voelt men dit verzuim." Het bovenstaande is geciteerd uit een artikel in „Het Centrum" van28 Nov. 1911, dat ons toevallig gisteren in handen kwam. En, nadat wij gisterenmiddag dit artikel hadden gelezen, woonden wij gisteren avond bij den door de E. K. Kiesv. geor- ganiseerden dr. Schaepman-avond, in de Stadsgehoorzaal te Leiden. En wij dachten toen aan dat artikel: Eet had ook in 1928 geschreven kunnen zijn. Ja, er is na 1911 wel wijziging geko men, ten goede, in de belangstelling, die heel het Katholieke volk moet hebben voor ^°t openbare leven, in' 't bijzonder ook voor de politiek. Maar toch, toch, er ontbreekt nog zeer veel aan Gisteravond waren wij zouden willen fceggen: verscheidene familie-clubs ab sent! Dat was jammer, jammer voor ve len van dezenZij zouden zich „kunnen vrijwaren tegen een onwetendheid omtrent hetgeen in de partij leeft en in het volk omgaat, die niet zelden op even bescha mende als ontmoedigende wijze zich open baart" FRANKRIJK. Het geld uit Moskou. De „Matin" en het „Journal" publicee- n een brief, die de vroegere militante communist Souvarine in 1927 aan Trotzlcy heeft gericht. Souvarine dringt aan op subsidies uit Moskou voor de Fransche communisten, die het mogelijk maken be haalden tegenstand te ontwapenen door het aanbieden van goed betaalde functies. In vier jaren zijn aldus 25 millioen be- steed. De subsidies werden gecamoufleerd door z.g. inschrijvingen, die echter geen twintigste van de door Moskou gezonden bedragen opbrachten. f Souvarine voegt er aan toe, dat de par tij nog slechts leeft van de giften van den sovjetstaat. ENGELAND. Uit het Lagerhuis. e doodstraf voor militairen. In het Lagerhuis had Dinsdagavond een debat plaats over een wetsvoorstel der re- leering tot afschaffing van de doodstraf 'oor militairen in actieven dienst voor be haalde vergrijpen. De draadlooze dienst meldt, dat van arbeiderszijde een amende ment werd ingediend om de afschaffing uit te breiden tot nog enkele andere ver grijpen, o.a. lafheid en desertie, en werd betoogd, dat de Arbeiderspartij zich vóór afschaffing van de doodstraf had ver klaard, met uitzondering voor gevallen van muiterij en verraad. Sir John Simon (libe raal) stelde voor de doodstraf voor lafheid te veranderen in dwangarbeid en stelde een sub-amendement in dezen geest voor. Het sub-amendement-Simon werd ver worpen met 192 stemmen voor en 199 stem men tegen, het amendement zelf met 199 tegen 107 stemmen. LITAUEN. Een politiek proces. Folteringen in Litauen? In de Litauscfre stad Mariampol, zoo meWt de correspondent van het „Berl. Tag." te Kowno, is gisteren een sensatio neel politiek proces begonnen tegen den chef van de politieke politie Radsjis, die werkzaam was onder de christ.-democrati- sc-he regeering, en diens ondergeschikten. Allen worden beschuldigd politieke gevan genen te hebben gefolterd. De akte van beschuldiging zegt, dat po litieke verdachten op een speciaal gecon- strueerden electrischen stoel werden ge plaatst en zoolang geëlectriseerd werden, dat zij bewusteloos werden. Een vrouw werd zoo Lng gepijnigd, dat zij haar ver stand verloor. Waren de slachtoffers ge noeg gekweld, dan werd hun een gereed gemaakt document ter teekening voorge legd, onder bedreiging van een hervatting van de folteringen. Zestig getuigen zijn verschenen. Vele anderen konden niet verschijnen, omdat -rij inmiddels zijn doodgeschoten of wel ge- emigreerd waren. De beklaagden beweren onschuldig te zijn en zeggen, dat het pro ces een wraakoefening is van de vroegere scc.-dem. regeering, die de politieke politie wil discrediteeren. RUSLAND. TEGEN DE KATHOLIEKE KERK. Onderteekening van een verklaring geëischt. De priesters zullen verbann e n worden. Naar de „Koeln. Volksztg." uit absoluut vertrouwbare bron verneemt, heeft de sovjetregeering den Katholieken preisters op straffe van verbanning naar het eiland Solowezij in de Witte Zee bevolen een verklaring van onderwerping aan den sovjet-staat te onderteekenen. Deze verklaring bevat verschillende punten, welke met den Katholieken gods dienst en met het Katholiek geweten ab soluut in strijd zijn. Zoo wordt een onvoor waardelijke aanvaarding van de gods dienstwetten der sovjets en weigering van gehoorzaamheid aan de eigen bisschoppen geëischt, terwijl de briefwisseling met den H. Stoel slechts door bemiddeling der re geering mag plaats hebben. Daar een dergelijke verklaring door de priesters niet kan onderteekend worden zullen zij waarschijnlijk allen verbannen worden en zal de Katholieke Kerk in het gebied der sovjet-unie een geweldige slag worden toegebracht, i JAPAN _apan en Mandsjoerije. Naar uit Peking gemeld wordt, is thans den geheelen Mandsjoerijschen spoorweg door Japansclie troepen afgezet. Ook zijn er nog meerdere Japanscne troepen naar Dairen gedirigeerd. MEXICO. De KERKVERVOLGING. De dreigementen van Calles. De „Daily Express" van Maandag be vat den eersten brief, welken zijn New Yorksche correspondent buiten Mexico ge schreven heeft, doch ook nu bevatten de details voor de lezers van de Katholieke bladen niets nieuws. Dat de waarheid over de toestanden in Mexico niet ov^- de grens komt, schrijft de correspondent niet zoozeer aan de of- ficieele censuur toe, dan wel aan artikel 33 van de Mcxicaansche grondwet, dat de regeering machtigt personen uit het land te zetten zonder opgaaf van redenen. Alle in Mexico verblijvende vreemdelingen met inbegrip van buitenlandsche journalisten, worden, zooals de verslaggever heeft vast gesteld, door de handhaving van deze be paling tot zwijgen gebracht. Uitvoerig schildert de man van de „Daly Express' de bewaking der Katholieken doo geheime politie, de godsdienstoefe ningen in particuliere woningen, waartoe zij met gevaar vor leven en vrijheid hun toevlucht moeten nemen, ert dan den mar telaarsgeest der bevolking. Het aantal om het leven gebrachte priesters en leeken schat hij op zeshon derd Hij twijfelt er niet aan, dat de be volking naar de uitoefening van den gods dienst verlangt. Omdat deze, zelfs in de kerken, voor priesters onmogelijk is, wor den de gezamenlijke gebeden veelvuldig door leeken geleid, en de vervolging heeft medegebracht, dat bij voorkeur vrouwen zich daarmede belasten, geljjk de vrouwen in het algemeen in dezen strijd om het ge loof uiterst actief zijn. Verschillende voorbeelden, welke de cor respondent aanhaalt, tooncp evenwel aan, dat het voor haar nauwelijks minder ge vaarlijk dan voor de mannen is om de ver denking van de geheime politie op zich te vestigen. In de meeste gevallen is de brief schrijver genoodzaakt verscheidene per soonsaanduidingen over de betrokkenen voor zieh te houden. Uitvoerig beschrijft hij evenwel den moord op een zuster bij de ontruiming van een klooster en ook wat een nicht van den vroegeren bisschop van San Louis Potosi, Josevjna Mante de Oea in de gevangenis onderging, een lijden, dat nauwelijks weer te geven is. Het slachtof fer heeft zich intusschen met haar 18-jari- gen zoon in het buitenland weten te redden. Calles heeft, volgens den correspondent-, ook doorgezet, dat de diplomatieke verte genwoordigingen van Katholieke landen in Mexico van haar recht om in haar gebou wen godsdienst-oefeningen te houden, af zien. Hij heeft dit bereikt door de bedrei ging, de priesters onmiddellijk na het ver laten van het exterritoriale gebouw te la ten arresteeren. Aanval op een autobus. Vijf dooden, verscheidene gewonden. Een groep gewapende boeren heeft bij Ixcaquixtla geschoten op een autobas, waardoor vijf passagiers gedood en ver scheidene gewond werden. EERSTE KAMER. 3 Staatsbegro ting. Pleidooi voor een jaarwedde voor de leden der Eerste Kamer. Minister De Geer heeft gisteren de verschillende sprekers beantwoord, waarbij hij voornamelijk herhalen moest, wat door hem reeds in de Tweede Kamer was gezegd. Hoofdstuk II der Staatsbegrooting (Hooge Colleges van Staat) bracht een be toog van den heer W i b a u t (S.D.) ten gunste van een vaste vergoeding voor de Eerste Kamerleden in plaats van een ver goeding van verblijfkosten, opdat het lid maatschap van den Senaat niet zou wor den versperd door financieele bezwaren. De heer van Lanschot (R.K.) kwam daartegen op namens de goheele katholie ke fractie. De katholieke afgevaardigde erkende, dat de geldende regeling der reiskosten vergoeding voor sommige leden moeilijk heden kan meebrengen. Daaraan is echter geen verandering te brengen zonder af breuk te doen aan het karakter der Eerste Kamer. En dit moet het zwaarst wegen. Het toekennen eener vergoeding zou de eerste en onherroepelijke stap wezen tot het doen verdwijnen van het onderscheid tusschen de Tweede en de Eerste Kamer, welk onderscheid ook daarin gelegen is, dat aan het lidmaatschap der Eerste Ka mer geen geldelijke voordeelen verbonden zijn. En met den heer van Lanschot bleken het eens de woordvoerders van de Chris- telijk-Historisehen, de Antirevolutionairen van S t e e n w ij k, C r o 1 e s en xC en de Vrijheidsbond, do heeren d e S m e e n g e. Minister de Geer stelde zich geen par tij. Hij merkte alleen op, dat voor de rege ling eener vaste vergoeding de Grondwets herziening zou noodig zijn. Bij Hoofdstuk VII B (Financiën) kreeg de heer Polak de toezegging dat de mo gelijkheid zal worden overwogen van col lectieve belastinginning van arbeiders in groote bedrijven en beloofde Minister de Geer den heer Blomjous, die gepleit had voor een verlaging van den drankacciins van 300 op 200 per H.L. van 50 pCt., dat met zijn opmerkingen zal worden re kening gehouden, zoodra de aangelegen heid na het inkomen van het rapport der commissie, welke zich met de quaestie be zighoudt, nader zal worden hekeken door de Regeering. Er bleef nog tijd over voor de begroo ting van Buitenlandsche Zaken. WERKING DER EVENREDIGE VERTEGENWOORDIGING. Onderzoek namens de regeering. In de gisteren gehouden vergadering der Eerste Kamer heeft minister De Geer ver klaard, dat de regeering een onderzoek zal doen instellen naar de werking van het stelsel der evenredige vertegenwoordiging. Hiertoe zal de regeering zich wenden tot het Centraal Stembureau, waarin de eer ste deskundigen op dit gebied zitting heb ben. CONGRES VOOR VOLKSGEZONDHEID EN ZIEKENVERPLEGING. Het Wit-Gele Kruis. Op aanstichting van de Nationale Fede ratie van het Wit-Gele Kruis is ter ge legenheid van haar eerste lustrum, giste ren te Utrecht het eerste Roomsch-Katho- liek Congres voor Volksgezondheid en Zie kenverpleging gehouden. De voorzitter, dr. I'. E. G. van der Hey- den te 's-Hertogenbosch, wees er in zijn openingsrede op, dat deze eerste landdag slechts bedoelt te zijn een dag van „ken nismaking", van „uitspreken van onze grondstellingen waarop wij bouwden en in de toekomst voort zullen gaan". Wij willen in Nederland duidelijk maken, zoo zeide spr., dat wij goen separatisme hebben be oogd, doch wij den plicht hebben ons op dit gebied katholiek te organiseeren. Achtereenvolgens spraken daarna dr. L. van de Meerendonk, arts te Horst, over „De R. K. Vereeniging Het Liraburgsche Groene Kruis", dr. Chr. Mol, arts te Etten, over „Het Wit-Gele Kruis in Brabant", en de heer P. Lommen, burgemeester van Cas tricum, over „Het Gele Kruis van het Noorden. Prof. T. van de Loo te Rijsenburg hield een rede over „Volksgezondheid en Over heidsbemoeiing", waarbij hij de volgende stellingen stellingen verdedigde: 1. Staat en Maatschappij zijn beide zeer gebaat door de doorvoering der Christelijke be ginselen in, het openbaar leven. TI. Ook op het terrein der volksgezondheid kun nen de Christelijke beginselen goede dien sten bewijzen. III. Daarom dient de over heid, het particulier initiatief zich niet al leen in vrijheid te laten ontwikkelen, maar ook aan de organisaties, welke op Chris telijke grondslag zijn gebaseerd, zoo noo dig steun te verleenen. Dr. P. E. G. van der Heyden te 's-Her togenbosch bepleitte en concludeerde, dat het rijk naar arbeidsprestatie de vastge stelde subsidie rechtstreeks geve aan de betrokken organisaties. Voorts betoogde spr. de wenschelijkli'oid van de stichting van een R. K. Centrale voor zieleenverple- ging. Pastoor J. Kitslaar, adviseur der Natio nale Fedratie te Zeeland (Noord-Brabant) sprak ten slotte over „Onze Katholieke beginselen". Inspecteurs van volksgezondheid en ds. Fleischer, voorzitter van de Algemeene vereeniging „Het Groene Kruis" woonden mede het Congres bij. STICHTING DR. SCHAEPMANFONDS Op Dinsdag 17 Aprilj.L is voor notaris W. C J. J. baron van Voorst tot Voorst te 's-Gravenhage de acte verleden tot oprich ting van de stichiing „Het Dr Schaepman- fonds". Doel en werkwijze van den Postraad. Installatie door Min. van der V e g t e. Gisteren heeft minister Van der Vergte den Postraad geïnstalleerd. In zijn re:1e zeide de minister dat thans een orgaan voor den dienst der Posterijen en Telegrafie tot stand is gebracht, waar aan het ambtelijk karakter gehéél ont breekt en dat geheel los van de bedrijfs leiding staat. Aan stof voor vergaderingen zal 't geenszins ontbreken. Hoevele onderwer pen zijn b.v. in de Staten-Gcneraal niet reeds genoemd als aangelegenheden waar over de Postraad zijn licht moest laten schijnen. Bij de eene begrooting zijn het de bus'ichtingen, bij een andere de dire-be- stellingdienst. Ik zeg niet te veel, aldus spr., wanneer ik beweer, dat Uw komst met ongeduld is verbeid, maar ik wil er tevens bij zwegen: niet met het geduld, waarmede men b.v den dokter bij een ziekte verwacht. Dit geenszinsHet be drijf is kerngezond en in zijn volle kracht. Dit maakt, dat naast de verzorging van het bereikte, schier eiken dag nieuwe on derwerpen zich voordoen van welke niet weirigen van ingrijpend belang voor het bedrijf, maar ook voor zijn cliënten. Spr. kwam vervolgens tot de functie v i het college. Aan de eene zijde staat het bedrijf en zijn leiding en aan den ander n kant de Postraad. De bedrijfsleider is. zei de spr., mijn adviseur in alle aangelegen heden van het bedrijf en de eischen, waar aan het moet voldoen, gezien van binnen uit. Ik voel evenwel, om .goed beslissingen in allerlei vragen te kunnen nemen, ook behoefte aan de beschikking over een kijk van buiten op het bedrijf, aan een orgaan, dat mij geeft een zoo getrouw mogelijke afspiegeling van de behoeften en opvat tingen, die in onze samenleving aanwezig zijn met betrekking tot den dienst der P.T.T. Een orgaan, dat niet uit direct-belang- hebbenden bestaat; immers georganiseer de vertegenwoordiging van behoeften en inzichten van belanghebbenden bestaat in voldoende mate o.a. in Middelstands- cn Nijverheidsraad en in de Kamers van Het voornaamste nieuws. BUITENLAND. De maatregelen tegen de Katholieke Kerk in Rusland en Mexico. De Duitsche vliegers zijn nog steeds op Greenly-eiland. De ijsbreker Montcalm moest onverrichter zake terugkeeren. (Luchtv., 2de blad). Een groote brand in Japan heeft meer dan 1000 huizen in de asch gelegd. (Bui tenlandsche Berichten, 2de blad). BINNENLAND. Een Internationale tentoonstelling op filmgebied te 's Gravenhage. Wij geven er een overzicht van. (2de blad). Een nationale vee-tentoonstelling te 's Gravenhage in voorbereiding (L. en T, 2e blad) Hedennacht heeft een' ernstige brand twee fabrieken, twee woonhuizen en een veestal te Joure in de asch gelegd (Laatste Berichten) Dorus Rijkers is op 81-jarigen leeftijd overleden (lste blad). De Regeering is voornemens een onder zoek In te stellen naur de werking der Even redige Vertegenwoordiging (lste blad). DORUS RIJKERS t Hedenmorgen is op 81-jarigen leeftijd te Den Heidei overleden de bekende moe dige zeeheld, die zoovele menschenlevens heeft gered. Dorus Rijkers. Koo, i el en, wat do pers i:i 1 ng n betreft, in de Overleg-Commissies, alge meen 1 ïjzondere, met haar vertegen woordigers der bonden. 's Minister rede werd beantwoord door den voorzitter van den Postraad, den heer A. Pierson. Mr Th. Heemskerk. Veer tri gjaarin depolitiek. Het zal op 2 Mei van dit jaar veertig iaar geleden zijn, dat de bekende staatsman Mr. Th. Heemskerk. Minister van Staat, voor de eerste maal gekozen werd tot lid der Tweede Kamer. De heer Heemskerk (die reeds in 1883 lid der Provinciale Staten van Noord- Holand was geworden) werd in 1883 geko zen tot Kamerlid voor het district Ridder kerk. Daarmee ving rijn eigenlijke politieke en parlementaire loopbaan aan Echter is hij niet gedu-^ndo al dien tijd lid van het parlcin. gebleven: hij is er zelfs meer dan eens uil geweest, doch vervulde in dien tijd allerlei ande:e hooge functies. Men weet. dal hij de formateur was van het kabinet-Heemskerk (1908—1913), waar in hij optrad a's mmisfer van Binnenhnd- sche Zaken dat hij hierna lid van den Raad van State we*d (1913—1918) en mi nister van Justitie (1918-1925) Ook zijn wethouderschap van Amsterdam is bekend (19011908). Sindr 1925 zit hij weer in de Tweede Kamer. De jubileerende firma v Houten. E e it n- o oo gift. De firma C. J. van Houten heeft 10.000 geschonken voor de algemeene armen in de gemeente Weesp. De nieuwe electrische treinen. Wij zoo schrijft bet „Handelsblad" zijn aangeklampt door reizigers, die dag in, dag uit, gebruik maken van do nieuwe

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1