BUITENLAND.
BINNENLAND,
KERKNIEUWS.
SPORT.
19e Jaargang.
DINSDAG 10 APRIL 1928
No. 5844
Do ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi) vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent pei week f2.50 pei kwartaaL
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 pei kwartaaL
Franc© per post f2.95 per kwartaaL
Het Geïllustreerd Zordagsblad ta tooi de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 5C cL per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 et., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT!
Gewone odvertentlën 3D eenl per tegel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet
r. dubbele van het tarief berekend. s
Kleine edvertenflën, van ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en rep
huur, koop en verkoop f0.50.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
V Een propaganda-club.
Er worden in de laatste jaren te veel
jubilea gemaakt en gevierd. Gemaakt om
gevierd te worden.
Er zijn geen vaste jubileum-jaren meer,
en, van een herdenkingsdag, dien men
vroeger bescheidenlijk vierde, omdat men
ze niet van zóóveel beteekenis achtte,
wordt nu vaak een ophef gemaakt, alsof
er geen grooter feest denkbaar is! Men
jubileert tegenwoordig al héél graag, en
„bejubelt" al héél gauw een ander: wie
het wierookvat zwaait komt ook zelf in de
.wolken te staan
Vanavond wordt met 'n feestavond die
schitterend belooft te worden! in de
Stadsgehoorzaal te Leiden herdacht het
twintigjarig bestaan van de propaganda-
club „St. Petrus". Dit jubileum mag wor
den, moet worden gevierd
Waarom?
Omdat hier van toepassing is, dat het
licht op den kandelaar móet worden gezet;
omdat het werk van deze vereeniging al
om bekendheid móet verwerven, móet
.worden gezien door allen, als een stad op
een hoogen berg
Een Katholieke propaganda-vereeniging,
die g o e d is, is een vereeniging van men-
schen, die niet hun eigen voordeel zoe
kend, arbeidzame dienaren
zijn van de goede zaak, hun tijd, hun krach
ten, hun talenten beschikbaar stellen, op
dat deze benut worden woor een goed
doel.
Dat is het werk van de liefde, die niet
kan worden omsloten, maar geven wil
aan andere., van wat zij zelf bezit!
Dat werk is gedaan twintig jaren lang
door de propagandaclub „St. Petrus". De
club heeft haar vette en magere jaren ge
had! Naar gelang het aantal harer actieve
leden. Maar van de oprichting af tot op
lieden is zij geweest een der beste Katho
lieke organisaties in onze stad!
De feestviering van hedenavond moet
dat verleden en heden vastleggen èn er
munt uitslaan voor de toekomst. Voor de
toekomst, waarin een corps van propagan
disten beslist noodig, misschien méér dan
ooit noodig zal zijn.
Naar aanleiding van het bovenstaande
mogen wij ook iets zeggen van de propa-
gandaclubs, die in onze stad bestaan naast
de propagandaclub „St. Petrus", de par o-
c h i a 1 e propagandaclubs.
Deze vorm van propaganda-organisatie
is een buitengewoon geschikte, om veel en
goed werk te kunnen tot stand brengen.
Als er maar menschen zijn, die tot die
clubs toetreden! Wij weten, dat dit aantal,
helaas, grooter kan zijn, grooter móet zijn.
Binnenkort zullen, naar wij vernemen, de
leedn dezer -r^agancla-clubs worden cpge-
roepen voor een nuttig en noodig werk.
Wij willen hier het vertrouwen uitspreken,
dat zij dan aan dien oproep gevolg zullen
geven en ook andere propagandisten zul
len meebrengen
DUITSCHLAND.
Conservatieven en Duitsch-Natioalen.
Een breuk.
Beeds lang zijn, aldus het „Berliner Ta-
geblatt", de Duitsche conservatieven, die
zich als oen afzonderlijke groep binnen de
Duitsch-Nationale partij hadden gehand
haafd en oorspronkelijk het recht verwor-
vcn hadden, liet Duitsch-Nationale partij
bestuur voor de helft te bezitten, ontevre
den over de ontwikkeling der D. N. partij.
Thans heeft de Duitsche conservatieve par
tij een verkiezingsoproep gepubliceerd,
^aardoor het tafellaken tusschen de
Duitsch-Nationalen en de conservatieven
wordt doorgesneden. De oproep verklaart
zich „voor de langs wettigen weg te her
stellen legitieme monarchie" en noemt de
7- g. keizer-paragraaf der wet tot bescher
ming van de republiek (voor de verlenging
waarvan de D. N'. volkspartij naar bekend
is onder leiding van graaf Westarp als één
man gestemd heeft) een „schande voor ons
volk'. Hij richt zich „tegen 't heele huidige
stelsel, dat ons in steeds hoogeren nood
brengt en tegen het parlementarisme" be-
nevens tegen het werk, tot dusver door de
D. N. Volkspartij verricht. De Duitsche
conservatievé partij eischt dan ook dat
haar aanhangers him stemmen zullen geven
aan het volkisch-nationale blok en niet aan
de Duitsch-nationalen. Van dezen kant
hebben de Duitsch-nationalen dus niets
meer te verwachten.
Aman Oella te Berlijn.
Hot Afghaansche koninklijke paar is uit
Parijs te Berlijn aangekomen. Het bezoek
dat de vorsten thans aan Berlijn brengen
heeft een volstrekt onofficieel karakteer.
FRANKRIJK.
Het anti-oorlogspact.
Overeenstemming met
Amerika
Vernomen wordt, dat de kwestie van 'n
multilateraal verdrag, waarbij de oorlog
buiten de wet wordt gesteld, binnen een
paar dagen formeel aan Engeland, Italië,
Duitschland en Japan zal worden voorge
legd. Frankrijk en de Ver. Staten hebben
vandaag besloten hun diplomatieke corres
pondentie over dit verdrag aan de genoem
de landen voor te leggen.
Officieus wordt gemeld, dat tusschen
Frankrijk en de Ver. Staten feitelijk reeds
overeenstemming aangaande het verdrag is
bereikt.
ITALIË.
Het Vaticaan tegen d'Annunzio.
De „Osservatoro Romano" publiceert 'n
nota, waarin wordt geprotesteerd tegen de
opvoering van een d'Annunzio-cyclus, waar
mede heden in den 'stadsschouwburg een
aanvang is gemaakt. Het Vaticaan noodigt
alle katholieken uit niet naar de opvoerin
gen te gaan zien.
HONGARIJE.
De frankenvervalschers.
Nadosv en vijf anderen
v r ij g e 1 a t e n.
Op grond Van het amnestiebesluit is aan
de in het valschemuntei'proces veroordeel
de personen Nadosy, Haits, Kurz, Gerö,
Baba en dr. Schwetz gratie verleend. Zij
zijn uit, de hechtenis ontslagen.
Naar een correspondentiebureau meldt,
zitten thans nog alleen prins Wyidischgratz
en dr. Mankowitsj in de gevangenis.
TURKIJE.
Scheiding tusschen Kerk en Staat.
Het Mohammedanisme geen
Staatsgodsdienst meer.
Een groep Van 109 afgevaardigden met
den minister-president, luitenant-generaal
Ismet Paelia en den president der groote
nationale vergadering, luitenant-generaal
Kiazim Pacha aan het hoofd, hebben een
motie in de groote nationale vergadering
ingediend.
Deze motie stelde de afschaffing voor
van twee artikelen der Turksche grondwet
n.l. artikel II: „De niohammedaansche
godsdienst is de godsdienst van den
Turkschen staat" en artikel XXVII: „De
toepassing der godsdienstige bepalingen
hangt van de groote nationale vergadering
af".
De Kamer heeft eenstemmig, met 260
stemmen, deze motie aangenomen.
Dit beteekent dus volledige scheiding
tusschen Kerk en Staat en afschaffing van
het Mohammedanisme als "Staatsgods
dienst. Feitelijk zal dit evenwel in Tur
kije weinig verandering teweeg brengen.
AMERIKA.
Pokkenepidemie in Mexico?
Er zouden reeijs 650 sterf
gevallen zijn.
Volgens ,een onbevestigd telegram uit
Guadalajara, dat door „El Universal"
wordt gepubliceerd, zouden in den Staat
Jalisco 650 personen aan pokken zijn over
leden.
De strijd in Nicaragua.
Munitie voor Sandino?
Vrijdag j.l. zijn in de kajuit van het s.s.
„Lampira", dat te Brooklijn lag, 480,000
voor verkoop in Honduras bestemde pa
tronen in beslag genomen. Vermoedelijk
waren deze patronen bestemd om verder
vervoerd te worden naar generaal Sandino
in Nicaragua,
CONGRES-BESCHOUWING.
I.
Het Paasch-congres der S. D. A. P. is te
Utrecht gehouden onder voorzitterschap
van den heer J. Oudegeest, wiens openings
rede vrij kort en sober was.
Het jaarverslag van.den secretaris wees
aan een ledental van 46.169, een vooruit
gang van 2967 leden.
„Het Jonge Volk telt 13.000 lezers.
Het aantal abonné's op „Volk" en
„Voorwaarts" stijgt, maar niet voldoende
naar wensch. (Bij de discussies merkte la
ter een afgevaardigde op, dat de feuilletons
in „Het Volk" vaak zoodanig zijn, dat men
ze ook „de rijpere jeugd" niet durft laten
lezen!)
Hoofdpunt van de iiseussies over het
beleid van Partijbestuur en Kamerfractie
dat altijd het voornaamste agenda-punt
op het Paaschcongres is was de mobi
lisatie-kwestie.
Men herinnert zich, dat Minister Lam-
bocy in de Tweede Kamer aan den so
ciaal-democraat Zadelhoff de vraag heeft
gesteld:
„Steekt u mij, bij mobilisatie, welke ons
buiten ons toedoen wordt opgedrongen, een
spaak in het wiel, ja of neen?'
De heer Zadelhoff had n.l. in de Tweede
Kamer gezegd:
„Als, ondanks onze propaganda, ons
leger in stand blijft en de oorlog komt,
dan wete do Minister, dat hij op ons
niet kan rekenen. Ik hoop, dat wij dan
in staat zullen zijn alle berekeningen
in de war te sturen; als er oorlog
komt, dan zullen wij probeeron door
massale weigering, desnoods door al-
gemeene werkstaking, dien onmogelijk
te maken".
Het was „ja noch neen": de liecren
bleven het antwoord schuldig; zij lieten
zich niet „de biecht afnemen" door zoo'n
Boomschen Minister. Maar de gestelde
vraag bleef om een antwoord roepen. En
de heeren Albarda c.s. werden door hun
eigen revolutionaire volgelingen gedwon
gen de beantwoording van Lamtoooy's
vraag te plaatsen op de Congres-agenda!
Enop het congres hebben de lei
ders wèèr om de k tie heen weten te
pfcvten
Aangenomen is met slechts zeven
stemmen tegen een resolutie van het
Partijbestuur, dat men is A-oor ontwapening
en dat men geen medewerking zal verlee-
nen tot een mobilisatie, „indien het bevel
daartoe als een drijven naar oorlog zou
moeten of kunnen worden gekenmerkt of
het oorlogsgevaar zou oproepen".
Ja, op dat standpunt staan wij ook! Ook
wij willen niet drijven naar oorlog of oor-
logsgeA-aar oproepen! Minister Lambooy
sprak ook A-an een mobilisatie, „die ons
buiten ons toedoen wordt opgedron-
g e n"
Maar wij durven daarom ook ron d-
u i t A-evklaren, niet te zijn \-oor een on
middellijke algehcele nationale ontwape-
ning; het leger in de gegeven omstandig
heden te willen behouden! En dat durft de
S. D. A. P. niet, die veel woorden in een
- resolutie gebruikt om ten slotte den volge
lingen 't voor de oogen te laten duisteren.
Wij hebben nog wel een en ander op te
merken naar aanleiding van het Paasch
congres der 8. D. A. P. en ook van het
door de C'. P. gehouden congres. Wij
zullen dat in ons volgend nummer doen.
R. K. STAATSPARTIJ.
Prae-adviezen voor de a.s. Partijraads
vergadering.
Verschenen zijn de praeadviezen A'an
Dr. J. Aran Beurden, C. J. Kuiper, prof. mr.
dr. Ch. Raaymakcrs cn mr. M. P. L. Steen-
berghe, ov^r: „De taak van den Wetgever
in den tcgenwoordigen tijd toen aanzien
A-an de verhouding tusschen werkgever en
Averknemer in het bedrijfsleven".
Deze praeadviezen zullen worden be
handeld op de Partijraadsvergadering van
19 Mei a.s. Zij worden voor belangstellen
den beschikbaar gesteld A'oor den prijs A'an
80 cents.
Voor de Partij-instanties, mits besteld
over het Partijteecretariaat, is de prijs 50
cents. Dc omvang is 106 bladzijden.
PROF. Ir. V. G. EVERTS, t
Oud-hoogleeraar aan de Technische
Hoogeschool te Delft.
Zondagochtend is, in den ouderdom A'an
76 jaren te 's-Gravenhage overleden prof.
ir- V. G. Everts, oud-hoogleeraar aan de
Technische Hoogeschool te Delft, en o.a.
voorzitter van de Nederlandsche A'eree.ii-
ging het Wegencongres. Prof. Everts word
18 Jan. 1852 in Amsterdam geboren. In
1875 verwierf hij aan de toenmalige Poly
technische school te Delft heb diploma van
civiel ingenieur. Xa cenigen tijd werkzaam
te zijn geweest bij den aanleg van spoor-
wegen in Noord-Holland, werd ir. Everts
in 1878 aangesteld tot adjurfet-ingenieur bij
de Staatsspoorwegen, welke functie hij
een tiental jaren bekleedde.
Daarna was hij werkzaam bij den Pro-
vincialen Waterstaat te Groningen en
gedetacheerd bij heb 't departement A'an
Waterstaat voor spoorwegaanleg. Bij de
omzetting van de Polytechnische School
in Techn. Hoogeschool, kreeg prof. Everts
den titel van hoogleeraar in de afdeeling
der weg- en waterbouwkunde, in welke
kwaliteit hij colleges gaf in AvegenbouAV en
brug- en ijzerconstructies.
Bij het bereiken van den 65-jarigen leef
tijd verkreeg prof. Everts eervol ontslag
als hoogleeraar, waarna hij zich te 's-Gra-
venhage vestigde. Gedurende \-ele jaren
was prof. Everts A'oorzitter van het Ko
ninklijk Instituut van Ingenieurs, en sinds
1920, toen 't Nederlandsch Wegencongres
als vereeniging Averd opgericht, voorzitter
dezer instelling.
In Januari j.l. moest hij om gezond
heidsredenen' bedanken voor enkele func
ties, die hij buiten het presidium A-an het
Wegencongres bekleedde. En juist zeer
onlangs berichtte prof. Everts, dat hij om
dezelfde reden ook als voorzitter van het
Nederlandsch Wegencongres Avenschte af
te treden.
Prof. Everts Avas commandeur in de orde
van Oranje Nassau en ridder in de Orde
A'an den Nederlandschen Leeuw.
Do teraardebestelling van het stoffelijk
overschot zal Donderdag a.s. plaats heb
ben op Oud Eik cn Duinen. Vertrek van
het sterfhuis Stadhouderplein 29 te lialf-
twaalf.
Personeele belasting.
Adres K a t li. Boeren- en
Tuindersbon d.
Het bestuur A'an den R. K. Nederl. Boe
ren- en Tuindersbond schrijft in een adres
aan den minister A'an financiën:
Naar wij vernemen, zullen voor het jaar
1928 in de meeste gemeenten des lands
voor de toepassing van de wet op de per
soneele belasting 1896 algemeene herschat
tingen van de huurwaarden plaats A'inden.
Een gevolg hier van zal wezen, dat de
huurwaarden, ook met het oog op de 1e
verwachten hoogere klassen-indeeling, al
gemeen hoogcr geschat zullen worden. De
onbillijkheid, waarop wij in adressen van
22 December 1926 en van 1 Juli 1927 ge-
Avezen hebben, zal dan voor de minst ka
pitaalkrachtige plattelandsgemeenten, wel
ke in de 9de klasse zijn gerangschikt, nog
vergroot worden door een hoogeren aanslag.
Heb wil ons voorkomen, dat er A'oor een
algemeene herschatting A'an de plattelands
gemeenten ook geen aanleiding bestaat,
aangezien de huurcommissies op de
huurprijzen in die gemeenten in den reecl
geen inA'loed hebben geoefend.
De gaslucht.
Provinciale Staten van
Friesland contra Lcmsterland.
In de Donderdag gehouden vergadering
A'an den Lcmsterlandschen gemeenteraad
werd mededeeling gedaan A-an een schrij
ven A'an Ged. Staten, waarin deze goed
keuring aan dc bemeontebegrooting ont
houdt, wijl de raad in Dec. 1927 besloot,
den gasdirccteur in zijn functie te hand
haven, hoewel deze erkende 'retourcom
missies te hebben aanvaard.
Binnen twee Aveken zal een vergadering
worden gehouden, speciaal om over dit
schrijven te beraadslagen.
Uitvaart Chris M. Jansen.
In afwijking A'an reeds gedane mededee
lingen, zullen op Woensdag 11 April dc
stille H.H. Missen worden gelezen 1e half
acht en acht uur; de plechtige gezongen
Mis van Requiem is te 10 uur, in de Pa
rochiekerk „De Liefde", Bilderdijkstraat
bij de De Clercqstraat, Amsterdam.
Eugène Gilhuys. t
In het- Tesselschade-Ziekenhuïs te Am
sterdam is op den Eersten Paaschdag
overleden de tooneelspeler Eugène Gil
huys.
Eugène Gilhuys, die sedert lang aan
tuberculose leed en herhaaldelijk in het
buitenland herstel van gezondheid zocht,
is drie jaar geleden voor het laatst opge
treden bij het Vereenigd Tooneel. Een
tooneelstuk van zijn hand, „Mijnheer Prilc-
kebeen" werd eenige jaren geleden ook te
Leiden irr den Schouwburg opgevoerd.
L. M. Smit. t
ZaterdagA'ond is te Amsterdam plotse
ling overleden in den ouderdom van 66
jaar OA-erleden dc lieer L. M. Smit, oud-
tooneelspeler.
Eerste plechtige H. Mis in den
Oosterschen Ritus.
In de kerk van den H. Lambertus (Kra
lingen) te Rotterdam heeft de Weleerw.
Heer J. F. Th. Pcrridon, priester van den
Slayischen Ritus, gisterochtend zijn eer
ste plechtige H. Liturgie opgedragen.
Daar deze plechtigheid geschiedde vol
gens de liturgie van den H. Joannes
Chrysostomus de gebeden en gezangen
Averden A'erricht in do Grieksclie taal
was in de kerk vóór het altaar een Iko-
nostasis geplaatst, in dit geA'al een décor
waarop voorstellingen van den Zaligmaker
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Een breuk tusschen de conservatieven
en de Duitsch-nationalen.
Tusschen Amerika en Frankrijk zou over
eenstemming bereikt zijn omtrent een an-
ti-oorlogspact.
Scheiding tusschen Kerk en Staat in
Turkije.
BINNENLAND.
Op een onbewaakten overweg bij Venlo
is een man overreden. (Laatste Berichten).
Een moordaanslag door een waanzinnige
te Zeist. (Laatste Berichten).
Doodelijk ongeluk te Den Haag; twee
leidekkers van een kerkdak gevallen en
overleden. (Gemengde Berichten, 2de
blad).
Te Den Haag is overleden prof. ir. V. G.
Everts, oud-hoogleeraar aan de Techni
sche Hoogeschool te Delft. (1ste blad).
Hevige brand te Waalwijk; twee boer
derijen in asch gelegd. (Gemengde Berich
ten, 2de blad).
Een niet ernstig trein-ongeval op den
avond van 1sten Paaschdag bij Amster
dam. (Gemengde Berichten, 2de blad).
LEIDEN.
Eerste plechtige H. Missen te Leiden en
te Zoeterwoude-Hooge Rijndijk. (1ste en
2de blad).
en verschillende Heiligen.
De jonge priester Averd bijgestaan door
den Weleerw. Heer Dom. Andre Stoe-en.
0.8.B., A'an de abdij Schotenhof bij Ant
werpen, als diaken, terwijl als hypodiakci
Dr. Hendrix uit Dordrecht fungeerde. Do
kapelaans P. Kok uit Nijmegen en F. v.
de Vliet van de kerk van den H. Nicolaus,
aldaar, fungeerden als assistenten.
Namens het Apostolaat tot hereeuiging
dor Kerken waren Pater H. van Keu'cii
C.ss.R. en mr. A'an Haastcrt uit Den Haag
aanwezig.
Na de H. Mis sprak kapelaan v. d.
Vliet een korte rede uit, waarvoor hij als
tekst gekozen had „Do Koningin stond ge
kleed in veelkleurige kleeden aan zijn zij
de", met de Koningin dc Kerk bedoe
lende, die in verschillende klecderm cn
talen Christus, haar Bruidegom, dienen
kan.
Na afloop gingen velen den jongen
priester, die leeraar is aan hot Klein Se
minarie van mgr. Szeptycki te Limborg,
hunne gelukwensehen aanbieden.
Namens het Apostolaat tot Hereeuiging
der Kerken werd aan den jongen priester
een door Kees Hoovers vervaardigde Ilcone
aangeboden. „Msb."
DIOC. HAARL. BOND.
Graaf Floris 5 I—S.J C. I 2—6.
Op het Hoornpark had 2den Paasch
dag deze belangrijke wedstrijd plaats,
Avaardoor S.J.C. weer een stap dichter bij
hot kampioenschap is gekomen, hetwelk zij
zich Avel niet meer zal laten ontglippen,
daar in de nog resteeerendc twee thuiswed
strijden tegen Excelsior II, slechts twee
punten behoeven to worden veroverd. Do
wedstrijd tegen de Grafelijke gastheeren
was een zeer pittige en faire wedstrijd,
Avaarin 8.J.C. niettegenstaande een twee
tal invallers over het geheel flink in do
meerderheid was, Avat voor een groot ge
deelte te danken was aan het enthousiaste
spel van hun aanvoerder v. d. Berg. En al
werkte Gr. Floris ook hard ze is er met
een 6—2 uitslag nog genadig afgekomen,
daar zelfs een tweetal penalty's geen re
sultaat opleverden. In het eerste gcdeollo
van den wedstrijd ging het vlug vaji doel
tot doel, doch Aan lieverlede nam S.J.C.
het spel meer in handen en als het eerst o
half uur verstreken is, hebben zij do
stand op 30 weten te brengen. Juist
voor rust weten de gastheeren met een
schuivend schot Holst onhoudbaar te pas-
sceren en er wordt gedraaid met 31 voor
8. J. C.
Xa rust hebben beide elftallen zich
ccnigszins gewijzigd en is het Gr. Floris,
dat met kracht aanvalt en 8. J. C. cenigc
oogenbhkken in een hachelijke positie
brengt. Spoedig weet S.J.C. zich los te
werken en met succes, door tweemaal ach
tereenvolgens te scoren (51). Dc gasthee
ren geven echter de moed nog niet op en
uit een vrijen schop weten zij nog eenmaal
lo scoren waarbij Holst nog juist dc bal
met de vingers kon aantippen. Het laat
ste gedeelte van den wedstrijd werd
ccnigszins loom, waarbij 8. J. C. nog een
maal wist te scoren en een overwinning
met 62 in de wacht sleepte.
