loudon
BUITENLAND.
BINNENLAND.
19e Jaargang.
VRIJDAG 16 MAART 1928
No. 5824
De ABONNEMENTSPRIJS bedraag: b «oorultbeiallng
Voof Leiden 19 cent pei weet IP.SO pei fcwartanl
Bij onze Airenter £0 cent pei treek l£ 60 pet kwartaal
Franco per post f£,95 per kwartaal
Bet Geïllustreerd Zordagsblad te root .le Abonnó'e ver
krijgbaar tegen betaling van 5C cv per kwartaal, bij voor
oitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct
Oit blad verschijnl eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No II
OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGTt
Gewone odverlenllèn 3P cent per regel
Voor Ingezonden Mededeehngen wordt bet
s dnhbele var het tarief berekend. s
Kleins edvertentlên, ran ten boogste 30 .porden raaria
betrekkingen worden aai.geboden of gevraagd, bnnr en top
huur. koop en verkoop 10.50
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
V Klaar met z'n oordeel?
Het communistisch dagblad „De Tribu
ne" heeft ook een ai eikeltje over Toorop.
En hot blad oordeelt:,
Toorop was vooral een knap teeke
naar. Zijn portretten en pastels zijn
van een raakheid, die men bij ande
ren tevergeefs zoekt.
Zijn teekeningen van mystieke"
voorstellingen vallen buiten onze be
wondering. Zooals de katholieke kerk
van nu slechts een aftreksel is van
de middeleeuwsche kerk, zonder
reëele basis, en daarom onwaar.
1 „Het Centrum" teekent hierbij aan:
„Het is eigenlijk meer een oordeel over
de katholieke Kerk, dan over Toorop.
f En welk oordeel
Zij is slechts „een aftreksel van de mid
deleeuwsche kerk", zonder reëele basis en
daarom onwaar, zooals het blad decre
teert.
Het papier is geduldig, en dus kan men
over do Kerk en tegen de Kerk schrijven
wat men wil.
De communisten hebben Haar trou
wens overal den oorlog verklaard, en ons
land maakt daarop geen uitzondering."
Een oordeel over de Katholieke Kerk,
en welk een oordeel t
De verblindheid, welke uit zulk 'n ma
nier van oordeelen blijkt is bedroevend.
En de oppervlakkigheid, waarmede dat
oordeel wordt uitgesproken en neerge
schreven, is ontstellend.
Wie op deze wijze bestrijdt verliest het
recht, om ook maar eenigen eerbied te
verlangen over eigen meening.
VOLKENBOND.
DE COMMISSIE-LOUDON.
Men wacht op den Turk.
UitBtel van politieke
besprekingen.
De voorbereidende ontwapenigscom-
missie is gistermorgen te elf uur onder
voorzitterschap v. den Nedeilandschen ge
zant te Parijs, jhr. Loudon, voor haar vijf
de zitting bijeengekomen.
Onmiddellijk na opening door den voor
zitter jhr. Loudon werd op voorstel van
den .Lnuischen gedelegeerde Graaf Bern-
storff besloten, de besprekingen over de
op ae agenda staande politieke vraagstuk
ken uit te stellen tot na aankomst van
de Turkscne delegatie, die in den nacht
van Zondag op Maandag verwacht wordt.
Tot Maandag zal de ontwapeningscom
missie zich bezig houden met het rap
port van de V eiligheidscommissie.
De zitting van de Commissie werd daar
op tot Vrijdagmiddag verdaagd.
Par ij s voorspelt een fiasco.
De beraadslagingen van de voorberei
dende ontwapeningsconferentie, die giste
ren te Genève zijn begonnen, woruen te
Parijs in groote spanning, maar met nog
grooceren twijfel tegemoet gezien. De
ochtendbladen van heden zijn algemeen
de meening toegedaan, dat de commissie
het niet tot de tweede lezing van de ont
worpen conventie tot beperking der be
wapening. zal brengen. De „Matin" ver
klaart: „In principe staat het heden reeds
vast, dat de beraadslagingen op het. doode
punt zijn gekomen, en dat de commissie
niet verder kan komen. In deze omstan
digheden wordt de tweede lezing stellig
met meerderheid van stemmen verdaagd
en het vaststellen van den datum voor het
bijeenkomen van de algemeene ontwape
ningsconferentie in het midden gelaten.
De Russische voorstellen.
Uit het telegram van het W. B. over de
bijeenkomst der voorbereidende ontwape-
ningscommisie blijkt, dat de voorzitter jhr.
Loudon in zijn openingsrede met betrek
king tot de Russische voorstellen veiklaar-
de, dat de commissie zal onderzoeken of
de Russische voorstellen (omtrent algeh.ee-
le ontwapening binnen 4 jaar) voldoende
rekening houden met den huidigen poli-
tieken toestand en met den geest van
den Volkenbond, en of ze hoegenaamd te
verwezenlijken zijn. Desondanks verdie
nen ze nauwkeurig te worden onder
zocht.
Een Duitsch memora ndum.
Graaf Bernstorff heeft namens de Duit-
sche delegatie een memorandum voorge
legd, hetwelk het voorstel bevat, dat de
Duitsche delegatie bi] de ontwapenings
commissie zal indienen.
Dit voorstel beoogt., dat alle staten
jaarlijks het secretariaat-generaal van deu
Volkenbond in kennis zullen stellen van
den stand van hun bewapening.
Het voorstel is gebaseerd op art. S
van het Pact van den Volkenbond.
BELGIË.
Studentenrelletjes te Luik.
Socialistische studenten hadden te Luik
strooibiljetten aangeplakt, waarin een le-
I zing van den Duilscken afgevaardigde
Bergstrasser werd aangekondigd. Andere
studenten trokken deze bilietten van de
muren en verbrandden ze op het plein voor
de universiteit. Daarop ontstonden gevech
ten tusschen de beide partijen, zoodat de
politie tusschenbeide moest komen.
Tegen den avond herhaalden zich de
incidenten. De nationalistische studenten
begaven zich naar het volkshuis en de po
litie moest weder krachtig optreden om
de orde te bewaren. Terwijl zij de betoo-
gers uiteendreef, stapte Bergstrasser in
zijn auto en kcerdo naar het station terug.
DUITSCHLAND.
De echtgenoot van prinses Viktoria.
I Uit Duifcschland verbannen.
De politieoverheid te Keulen heeft den
j echtgenoot van de vroegere prinses
i van Schaumburg-Lippe, den Rus Axelan-
der Zoebkof uit het Duitsche rijksgebied
L verbannen, wegens zijn veroordeeling voor
inbreuk op de pasvoorschriften.
Aan de avonturen van Alexander Zoeb
kof, is dus op Duitsch gebied voorloopig
een einde gemaakt. Na het jongste schan
daal te Berlijn in de Casanova-bar had
Zoebkof Duitschland en zijn vrouw verla
ten, naar men verzekerde ten einde bloed
verwanten in het buitenland te bezoeken.
De terugkeer is hem thans onmogelijk ge-
maakt.
De Keulsche 'autoriteiten motivceren hun
optreden met de overtreding der paswet
ten, waaraan Zoebkof, die, naar men zich
zal herinneren, niet in het bezit van een
geldigen pas bleek to zijn, zich heeft schul
dig gemaakt.
Men krijgt echter den indruk, dat dc
Pruisische staat prinses Viktoria op deze
wijze tegen haar echtgenoot wil bescher
men. De prinses zelf, die door haar huwe
lijk haar Duitsche nationaliteit heeft ver
loren, kan ongehinderd in Duitscljland
blijven vertoeven. Zij heeft inmiddels weer
haar intrek in haar paleis te Bonn geno-
Volgens de „Vossische Zeitung" zou
Zoebkof van plan zijn naar den Congo te
vertrekken.
FRANKRIJK.
Pauselijke Vrijwilligers.
Onder den naam „Pauselijke Vrijwilli
gers" heeft de katholieke jeugd in Frank
rijk een nieuwe vereeniging opgericht, wier
leden zullen opkomen voor de verdediging
van den H. Vader en voor de leer dei-
Kerk.
De nieuwe vereeniging is in het leven
geroepen, om de verwarring, door de Ac
tion Frangaise veroorzaakt, te hersiellen.
Men kan haar beschouwen als een tegen
hanger van de Camelots du roi, de jeug
dige medehelpers van de Action Fran-
<;aise, die ondanks de Pauselijke veroor
deeling toch nog voortgaan de verboden
bladen bij het uitgaan der kerk te verkoo-
pen, brochures te verspreiden en verga
deringen te houden, waarin de H. Stoel
becritiseerd en aangevallen wordt. De
hoofdzetel der nieuwe vereeniging is in
Parijs gevestigd, afdeelingen hiervan zijn
reeds opgericht in Rouaan, Bordeaux. e>.
Lyon, terwijl nog vel andere zullen vol
gen.
Het doel der vereeniging is, alle lasterin
gen en beleedigingen, die den H. Vader
worden aangedaan, te weerleggen en door
openbare vergaderingen, door het uitgeven
van boeken, tijdschriften en couranten, de
dwalingen omtrent de leer der Kerk recht
te zetten.
ENGELAND.
Geen verder onderzoek naar den
Zinowjef-brief.
Het Britsche kabinet besloot gisteren
dat de regeering bii -de op Maandag vast
gestelde debatten over den brief van
Zinowjef geen gevolg zal geven aan "net
verlangen der arbeiderspartij tot verder
onderzoek. Op grond van een hernieuwd
onderzoek van het geheele vraagstuk, is
zij tot de conclusie gekomen, dat een ver
der onderzoek geencrlei nut zal hebben.
RUSLAND.
DE VERHOUDING TOT DUITSCHLAND.
Tegenmaatregelen van Berlijn.
In verband met de Donetz-
affaire.
De arrestatie van de zes Duitsche inge
nieurs in Rusland zal, als niet alle voor
teekenen bedriegen, zeer ernstige gevol
gen voor de Duitsch-Russische betrekkingen
hebben.
In Duitsche politieke en industriecle
kringen heerscht grocte verontwaardiging
over de handelwijze' der Sovjet-Russische
regeering, die niet alleen zonder een schijn
van bewijs de Duitsche ingenieurs in hech
tenis heeft laten nemen, maar bovendien
nog weigert, bijzonderheden mee te deelen
omtrent de tegen hen ingebrachte besenul-
digingen, zoolang de instructie niet geslo
ten is en die ten overvloede den Duitschen
ambassadeur te Moskou niet wil toestaan
zich met de gevangen Duitscliers in ver
binding te stellen.
Natuurlijk zullen Duitsche firma's er
zich voortaan wel voor wachten, medewer
kers als „specialisten" voor den Russi-
schen wederopbouw naar Rusland te zen
den, om hen daardoor bloot te stellen aan
de willekeur van de G. P. U.
Maar dit zal niet het eenige gevolg van
het Russische optreden zijn.
Het rijkskabinet heeft in zijn zitting
van gisteren beslcten, dat de Duitsch-
Russische econonv'./W onderhandelingen
zoolang afgebroken willen lil ij ven tot de
kwestie van de arrestatie der Duitsche
ingenieurs in het Donetz-bekken geregeld
is. Het kabinet is hierbij van de overwe
ging uitgegaan, dat de onderhandelingen
door de niet-opgehelderde Donetz-kwestie
in een atmosfeer zijn gebracht, die weinig
succes belooft.
De leider van de Russische delegatie bij
deze onderhande'ingen, Sch'eiffer, die dit
vermoedelijk reeds heeft zien aankomen,
is uit eigen beweging naar Moskou ver
trokken.
Aan den Duitschen ambassadeur te
Moskou is opgedragen de Sovjet-regcc-
ring te verzoeken terstond nauwkeurige
ophelderingen te geven omtrent de vraag,
welke concrete beschuldigingen tegen ieder
in het bijzonder worden ingebracht en
welke bewijzen zij voor deze beschuldigin
gen heeft.
Tevens zal te Moskou de eisch worden
gesteld, dat den Duitschen consul-generaal
te Charkow, zal worden toegestaan de ge
arresteerde Duitscliers te bezoeken.
Botsing aan de Russïsch-Roemeensche
grens.
Dooden en gevangenen.
Het telegraafa gentschap der sovjet
unie meldt: Aan de Russisch-Roemeensahe
grens is een groote bende ontdekt, die in
opdracht van den Rcemeenschen spiona
gedienst vijftien invallen oti sovjet-gebied
had gedaan, waarbij rreestl sovjet-ambte
naren werden vermoord.
Bij de schietpartij, die nu volgde, werd
het grootste deel der bandieten gedood.
Bovendien werden 41 bandieten en
personen, die met de bende in verbinding
stonden, in hechtenis genomen.
De gearresteerden hebben hun mede
plichtigheid en hun betrekkingen tot de
bende bekend.
Arabia.
Een strafexpeditie.
De stam van Zeidi's in Yemen, die on
danks herhaalde waarschuwingen zijn door
gedrongen in het protectoraat Aden en
daar inwoners hebben ontvoerd, hebben
van de te Aden gestationeerde luchtmacht
een bestraffin? gekregen. Het hoofdkwar
tier der Zeidi's te Kataba is vijf maal
gebombordeerd, het hcofdkwa-t:er te Dala
eenmaal Bataba lilt 140 K M. ten noord
westen van Aden. Er was 48 uur gelegen
heid gegeven de ontvoerde personen in
vrijheid te stellen.
MEXICO.
TEGEN DEN MUUR GEZET EN
GEFUSILLEERD.
Einde van zes tegenstanders van Caller..
In de Alvarczbergen in Mexico is een
priester, Mendez geheeten, te zamen met
vijf andere opstandelingen gearresteerd cn
door den krijgsraad te San Luis ter doo 1
veroordeeld. Besloten werd het vonnis
onverwijld uit te voeren. De zes mannen
werden naar een begraafplaats gebracht
en daar tegen een muur gezet. Men vroeg
hun of zij nog iets wenschten. De priester
antwoordde, dat hij alleen wenschte te
verklaren, dat hij zonder berouw zou ster
ven. Hij knielde daarop evenals de ando
ren, één uitgezonderd. Deze laatste zeidc
rustig: „Wij sterven als mannen!"
Vier van de veroordeelden vielen bij het
eerste salvo, de beide anderen bij het
tweede. Nadat een dokter den odod van
alle zes had geconstateerd, marcheerden
de troepen langs de slachtoffers.
De priester Levya, die veertien dagen
geleden- te Mexico is gearresteerd ondor
verdenking, een complot te hebben ge
smeed voor het vermoorden van presiJent
Calles en ex-president. Obregon, is weer
op vrije voeten gesteld. In den staat Ja
lisco werden vier priesters gearresteerd.
Zij werden beschuldigd van pogingen, in
dien staat onrust te stichten. Ook zij wor
den echtér later in vrijheid gesteld.
De Mexicaansche militaire autoriteiten
to Guadalajarè, hebben nog een Amerika un
doen arresteeren, die door de politie cr
van beschuldigd wordt, opstandelingen in
dien staat geholpen te hebben.
EERSTE KAMER.
Bslastingontwerpen aangenomm.
Het is ten slotte maar juist met één
stern meerderheid geweest, dat mijns! er
De Geer de wijziging der vermogensbelas
ting, met de daarin opgenomen belasting
op den blooten eigendom en de belas* ing
op de vreemde vennootschappen, in den
Senaat heeft kunnen redden.
Daarna was aan do orde een ontwerp
tot instelling van een nieuw instituut..
Dat nieuwe instituut, de Marineraad,
die belast zal worden met het openbaar
onderzoek omtrent rampen en ongevallen,
overkomen aan Necl&rlandsche oorlogs
vaartuigen, ondervond bestrijding van den
heer Polak, die een derge!ijken raad niet
noodig oordeelde. Hij vergat hierbij, dat
oorlogsvaartuigen vallen buiten do com
petentie van den Raad voor de Scheep
vaart en dat deze Marineraad nu juist
ingesteld wordt om onderzoek- achter ge
sloten deuren te voorkomen. Tot stemming
kwam het niet, al verklaarden enkele
leden van de S. D. A. P. ook, dat ze be
schouwd willen worden als te hebben te
gengestemd.
TWEEDE KAMER.
Het instituut van den fabrieks-
arts.
De discussies over bovengenoemd onder
werp zijn gisteren in de Tweede Kamer
voortgezet. Wij komen hierop nader terug.
Gisteren is in ons overzicht een regel
weggevallen. Deze luidt:
Het daaropvolgend wetsontwerp tot het
wijzigen van de Ongevallenwet, enz.
INVOERRECHT VOOR KLOMPEN.
Een initiatief-wet.
Ingediend is een voorstel van wet van
de heeren Fleskens en Smeenk tot tijde-
liike heffing van een invoerrecht van
klomoen.
Het voorstel heeft ten doel, een van Ne
derlands oudste en meest karakteristieke
industrieën te behoeden voor den onder
gang, waarmede zij door de ongebreidelde
j concurrentie van het buitenland onder
buitengewoon ongunstige omstandigheden
1 in ernstige mate wordt bedreigd. De voor-
stekers ziin van meeding, d*t, wanneer
rik1 el ijk het groote nrësverschil tusschen
Nederiandsche en Belgische klomnen kan
worden verminderd, de Nederiandsche
klomnen die, zooals altemeen erkend
wordt, surerieur van oualiteit zi«n, stell'g
de verloren markt, zid'en herwinnen en
dat zi.i die ook behouden zullen, wanneer
na eenige jaren de bezonde^e maatregelen
thans vooruesteld, zullen hebben opgehou
den te werken.
Daarom wordt voorgesteld gedurende
vnf jaren een invoerrecht te heffen van
12 pet. Thans is de invoer geheel vrij.
STAATS°OMMlSS'F. WAKE HET
CADEAUSTELSEL.
Do minister van arbeid, handel en nij
verheid heeft ingesteld:
I. oere commissie met de opdracht het
cadeaustelsel en de daaruit voortvloeiende
nadeelen aan een nader onderzoek te on
derworpen, na te gaan, we'l-e mantregelen
daartegen eventueel zouden zijn te nemen
en hem ter zake rapport uit te brengen;
II. in deze commissie benoemd:
a. tot lid en voorzitter: mr. A. I. M. J.
baron van Wijnbergen, Lhrecht;
I b. t"t leden: Jcs. ten Berg, LTtreoht:
i F. J. Cites, 's-Hertogenbosch; H. P. Dek-
j ker, Amsterdam; K. Greenewoud Dzn.,
Groningen; H. Leemhuis, Amsterdam;
mevr. A. L. A. Ringeling—Verhoeff, Am-
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
De politieke besprekingen van de conv
tr.issie-Loudon zijn tot Maandag uitgesteld
tot na de aankomst der Turken.
De echtgenoot van prinses Viktoria T8
uit Duitschland verbannen.
Tegenmaatregelen van Duitschland In
verband met de arrestatie der Duitsche
ingenieurs in Rusland.
Nieuwe executies in Mexico.
Nog geen enkel nieuws van kapitein
Hinchiiffe .(Luchtv., 2de blad).
BINNENLAND.
Bij een botsing op een onbewaakten
overweg bij Weerdinge tusschen een trein
en een auto zijn de locorr.otiof en drie
wagons ontspoord. Geen persoonlijke onge
lukken. (Gem. Berichten, 3de blad).
Vijf personen in een r"~in te Bleiswijk
vergiftigd. (Gem. Bericht en, 3de blad).
Nadere bijzonderheden over het auto
ongeluk te Leeuwarden. (Gem. Berichten,
3de blad).
Te Amsterdam wordt voor bijna f 200.100
aan diamanten vermist. (Gem. Berichten,
3de blad).
De rijkscommissie inzake de bestrijding
van het cadeaustelsel is thans samenge
steld. (1ste blad).
Bij de Tweede Kamer is ingekomen een
voorstel van wet van de heeren Fleskens
en Smeenk tot tijdelijke heffing van een in
voerrecht op klompen. (1ste blad).
sterdam; S. J. Rotteveel, 's-Gravenhage
R. van Sluis, 's-Gravenhage;
c. tot secretarissen: mr. E. O. M. Deur-
vorst, 's-Gravenhage, le seretaris; mr.
L. Sprey, Alphen a. d. Rijn, 2o secretaris.
De Steenindustrie.
Het ultimatum twee dagen
uitgesteld.
Het bestuur van den Nederl. R, K.
Steenfabrieksarbeidersbond ontving naar
de „Volkskr." verneemt, van den rijksbe
middelaar navolgend telegram:
„Op verzoek patroonsvergadering op
morgen uitgesteld tot Zaterdagochtend
kwart voor twaalf. In verband hiermede
hebben patroons ultimatum twee dagen
verschoven. Van IJsselsteijn, rijksbemid-
delaar
Het blad verneemt nader, dat gisteren
door de samenwerkende arbeidersorgani
saties aan de werkgevers een gemotiveerd
schrijven is gezonden. Men zal intusschen,
meent het b'ad, goed doen er op te rekenen,
dat zonder belangrijke wijziging in de hou
ding der werkgevers op 2 Anril ruim 5000
arbeiders, werkzaam op 50 fabrieken, in
een omvangrijke uitsluiting betrokken zul
len worden.
Steun voor woningbouw.
Een ministerieele circulaire.
De minister van arbeid heeft aan de ge
meentebesturen een circulaire gezonden,
waarin er aan wordt herinnerd, dat bij
circulaire van 6 Januari 1928 werd bericht,
dat de bepalingen inzake het verleenen
van steun ingevolge de Woningwet, opge
nomen o.a. in een circulaire van 17 Maart
1923 van den minister, ook voor het jaar
192S zullen gelden.
Ingevolge het bepaalde in die circulaire
mogen woningen, gebouwd ter voorziening
in de behoefte aan eenvoudige woningen,
in die gemeenten, waar het particulier
bouwbedrijf in gebreke blijft, niet meer
kosten dan ten hoogste 2400, alles in
begrepen, behalve den grond.
Het is intusschen gebleken, aldus do
minister, dat de bouwkosten in de ver
schillende streken des knds to zeer uit-
eenloopen, dan dat daarvoor een algemeene
norm kan worc'en gesteld. Er zijn plaatsen,
waar voor 2100 een voldoende arbei
derswoning niet kan worden gesticht.
Ten einde ook daar woningbouw met
rijksvocrschot mogelijk te maken, wordt-
het in de circulaire van 17 Maart 1923 ge
noemde maximum geschrapt.
Onveranderd blijft echter als eisch gel
den het in deze circulaire bepaalde, dat
bij voorschotaanvragen ter voorziening in
de woningbehoefte, de behoefte aan do te
stichten woningen moet worden aange
toond, en aangegeven moet worden, waar
om niet mag worden gewacht, tot in de
behoefte door particulieren zal worden
voorzien.
Bij den bouw zal voorts naar soberheid
mceten worden gest-eefd, en een scherp
toezicht op de bouwkosten bliTt bij voort
during noodig. Het voorgestelde woning
type zal overigens in elk voorkomend ge
val naar de plaatselijke omstandigheden
worden beoordeeld.