HBufrENLAND^
BINNENLAND.
SPORT.
19e Jaargang.
MAANDAG 5 MAART 1928
No. 5814
ftu ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij voorultbeteling
Voor Leiden 18 cent pei week 12.50 pei kwartaal.
Rij onze Agenten 20 cent pei treek f2.60 peï kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
feet Geïllustreerd Zordagsblad is vooi de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 5C ci. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 et-., met Geïllustreerd
Kondagsblad 9 ct.
Cit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEiDEN
TEL. 8NT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. tt
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone odvertentlén 3D cenl per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet
n dubbele var het tarief berekend. s
Kleine edvertentièn, van ten hoogste 80 woorden, waarla
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en
huur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
V Een doode, die bij ons blijft.
Jan. Toorop is Zaterdagmiddag om 6 uur
in het Eoode Kruis-ziekenhuis te 's-Graven-
liage op 69-jarigen leeftijd overleden
De lijder was de laatste dagen niet meer
tot bewustzijn gekomen en is zonder eeni-
gen uiterlijk-zichtbaren doodstrijd gestor-
En wij staan weer rondom den lijkbaar
van een van Hollands g r o o t e n, een der
grootste kunstenaars onder de hedendaag-
•clie teekenaars en schilders.
Toorop heeft veel en vruchtbaar en
zegenrijk gewerkt met de talenten, hem
door den Schepper geschonken; vóóral,
mogen wij wel zeggen, na zijn Katholiek-
word'"in 1905.
Hij heeft gewerkt tot aan het einde van
zijn rijk-begenadigd leven. Een ongenees
lijke verlamming van beide boenen kluis
terde hem gedurende de laatste levensjaren
aan zijn stoel, maar den arbeid liet hij ook
ioèn niet los. Daar teekerde hem zijn doch
ter in het hoekje bij het raam, waar hij
stil zijn pijnen leed. En hij schreef onder
het portret: „Dieu le veut", „God wil
het".De Katholiek Toorop
En nu is Toorop van ons heengegaan
Maar deze doode blijft bij onshij
blijft bij ons in zijn schoone prenten, die
ge ziet hangen aan de wanden, óveral, want
Toorop was populair in den besten, den
edelen zin van dit vaak misbruikte woord.
Hij blijft bij ons"Wij hopen en ver
trouwen en bidden, dat hij is opgenomen
leven van een al-geheele en volko-
**nen-gelukkige overgave aan de Liefde, in
het eeuwig rijk der Schoonheid, waarvan
hij ons ontroerende symbolen heeft ach
tergelaten in de schildering van aan de
wereld ontstegen vrome kloosterzusters.
Hij blijft bij ons, in de symbolen van zijn
eerbied voor en aanhankelijkheid aan de
Kerk, zooals b.v. in de bekende Apostel
koppen, en in zoovele priester-portretten.
Hij blijft bij ons, in die met fijn-begrij
pen en teere devotie geschilderde Mada-
aia's en in die sublieme teekeningen van
kleine"kinderen Heilige Tafel en in
zooveel meer producten van zijn groote
kunst, die tot ons zullen b 1 ij v e n spreken
de harte-diepe taal van een groot en goed
mensck
Dl
W
YS1
De invloed van het Katholiek
Geloof.
Het Katholiek Geloof doodt niet de na-
uur, maar veredelt haar uitingen.
Het Katholiek Geloof ontneemt niet de
vrijheid, maar leidt deze in haar werking.
Zoo dikwijls wordt dit nog ontkend of
betwijfeld, in al dan niet schuldige onwe-
1cntendhei!.
Maar er zijn ook onder de niet-Kalholie-
\jken, die deze waarheid erkennen.
En in een artikel in „De Nieuwe Rott.
van gistermorgen van niemand an
ders dan dr. G. Knuttel, trof ons de vol-
"r-gende pasage. De schrijver wijst op het
"Katholiek-worden van Toorop en vervolgt
clan
,Uit dat oogpunt kan men de twee groote
perioden in zijn leven kenmerken als de
_paganistisch-symbolische en de katho^-dre.
Behalve voor de portret- en de andere na
tuurweergaven wordt de Katholieke ge-
tlo loofsinhoud het bijna uitsluitend motief van
zijn kunst. Hij legt zijn eigen geest aan
1S banden.maar deze vrijwillig aangenomen
banden bevrijden hem van troebelheden,
onzekerheden. Zoo wordt zrn kunst helder
der, verliest zij het sterk suggestieve van
droomvoorstellingen, van onder-bewustzijns-
beelden, maar zij wint aan overzichtelijk
heid, klaarheid. Het decoratieve, dat soms
m ornamentale sierlijkheid de geheele voor
stelling dreigde te overwoekeren, wordt, als
ornament, teruggedrongen op bescheidener
plaats, en, als karakter van °t geheel, op
genomen in dezen nieuwen geest: het wordt
architectonisch".
Met andere woorden: In cn door liet
Katholiek Geloof is de kunstenaar Toorop
op een hooger plan komen te staan, is zijn
kunst, als zoodanig, schooner en beter ge
worden.
duitschland.
jeriijns metaaiconf.ict.
De bond van werkgevers in de Berlijn-
sche metaalindustrie ueelt mede, dat Za
terdag de fabrieken van Siemens Hals-
ke, de Siemens Schuckcrt "Uerke, de
Bergmann elektrizitatswerke en Mix Ge
nest zijn stopgezet, terwijl heclen (Maan
dag) cle fabriek van de Lorentz A.G. zal
volgen.
Hedenmiddag zouden de vertegenwoor
digers der werkgevers bijeenkomen om te
bepalen, welke maatregelen door cie situa
tie worden vereischt.
Namens de Siemensfabrieken wprdt
voorts medegedeeld, clat de gevoerde on
derhandelingen tot bijlegging van de sta
king der werktuigmakers bij de Siemens
fabrieken te Groot-Berhjn niet tot resulta
ten hebben geleid. Daar de werktuigma
kers reeds acht dagen staken, moest het
voornaamste dec-1 der Siemensfabrieken
stop worden geze.. Deze stopzetting is
geen uitsluiting, doen slechts het noodza
kelijk gevolg van de taktiek der vakver-
eenigingen, juist de werktuigmakers het
werk te doen neerleggen.
De Gergmann electriciteitsfabrieken dee-
len mede, dat het bedrijf heden (Maandag)
zal worden stopgezet.
De fabrieken van de Deutsche Telephon-
werke en de Kabeiindustrie A.G. worden
Dinsdag a.s. stopgezet, waardoor ongeveer
1800 aroeiders zonder werk komen.
Onmogelijke eischen der Spoorweg
arbeiders.
De vakverenigingen, der Du t.scbe
,'spóoi-wëgarbeiuers hebben tegen 1 April
a.s. de collectieve arbeidscontracten op
gezegd.
Zaïerdag hebben zij tegenover de direc
tie der spoorwegen hun looneischen ge
steld. Zij eischen een verhooging van 10
pf. per uur, alsmede een toeslag voor
overwerk. Een deel der organisaties eischt
bovendien een extra toeslag voor langjari
gen dienst en dienstpremies.
Inuien deze eischen van cle vakvereeni-
gingen werden ingewilligd, zouden de
spoorwegev- 250 milliojn Mark meer aan
loonen moeten uitbetalen, dan zij tot dus
ver deden. De directie heeft aan de vak
bonden medegedeeld, dat zij deze eischen
niet als een geschikte basis voor onder
handelingen kan beschouwen, daar zij niet
in overeenstemming zijn met den finan-
cieelen toestand der rijksspoorwegen en
ook in vergelijking met den algemeenen
ons tand aard niet als billijk kunnen wor
den beschouwd.
Daarom acht de directie der spoorwe
gen liet gewenscht om, ter voorkoming
van langdurige en moeilijke onderhande
lingen, de kwestie zoo spoedig mogelijk te
laten regelen, door een arbitrale beslissing
van den minister van Arbeid te vragen.
italië.
MUSSC INI'S REüE OVER ZUID-
TIROL.
Thans nog woorden, een volgend keer
daden
Naar uit Rome aan de „Vcss. Ztg.' ge
meld wordt, begon Zaterdag Mussolini in
de Kamer zfijn met zooveel spanning tege
moet geziene .edevoering over Zuid-Tirol
met de woorden: ..Dit is de laatste maal
dat ik over de Zuid-Tiroolsche kwestie
het woord voer. en volgend keer zullen de
daden spreken.'
Deze woorden werden door de Kamer
met oerverdoovend gejuich ontvangen.
Voorts deelde hij aan het hem onophou
delijk toejuichende parlement mede,' dat
tot straf voor het slechte gedrag der be
volking van Zuid-Tirol en van hun vrien
den, alle in het Duitsch geschreven kran
ten en tijdschriften verboden en alle
ambtenaren, wier moedertaal het Duitsch
is, overgeplaatst of gepensionneerd zullen
worden.
Dit was ongeveer de hoofdinhoud der
met spanning verwachte redevoering van
den Itaiiaanschen -munster-president. Ove
rigens heeft hij do bezwaren, die te Wee-
nen zijn uitgesproüen, met beslistheid van
de hand gewezen en cie weidauen opge
somd, die Italië sedert den oorlog aan
Oostenrijk heeit bewezen.
Mussolini wees er op, dat in 1920 Ila-
liaansche troepen tc Klagenfurth de vrij
heid der verkiezingen ten gunste van
Oostenrijk hebben verzekerd. Voorts had
veertien dagen geleden de Oostenrijksche
gezant te Rome hem zijn dank betuigd
voor de vriendschappelijke houding van
Italië in de kwestie der militaire controle
en van do nieuwe Oostenrijksche leening.
De rede was vol toespelingen op h«jt feit,
dat iedere inmenging van het buitenland
in de Zuid-Tiroolschc kwestie slechts nieu
we schade voor do Zuid-Tirolers zou be-
teekenen. De Zuid-Tirolers, die naar de
eilanden verbannen zijn, aldus betoogde
Mussolini, zouden reeds lang in vrijheid
zijn gesteld, indien men niet van buiten-
landsche zijde had getracht druk op Ita
lië uit te oefenen.
Mussolini besloot met de woorden: „De
levenden en de dooden van het groote Ita
lië houden aan den Brenner de wacht!"
De „Vossische Zeitung" verboden.
De „Vossische Zeitung" is bij beschik
king van de Italiaansche autoriteiten voor
het heele Italiaansche staatsgebied verbo
den. Het blad heeft bij hét departement
van buitenlandsche zaken protest tegen
dit verbod ingediend.
por;,.;,gal,
De revolutionaire actie.
Plannen voor een omwen
teling in het heele land?
De verhooren, welke een aantal arres-
tanten afgenomen werden, leidden tot de
ontdekking van het geheim arsenaal in een
der voorsteden van Oporto, waarbij o.m.
200 bommen aangetroffen werden.
Naar verluidt bestond het plan in geheel
Portugal een omwenteling te veroorzaken,
welke ingezet zou worden met een aagval
op de kazernes der regeeringstroepen.
Het Statuut van Tanger.
De overeenkomst tusschen Frankrijk en
opanje inzake Tanger is Zaterdagmiddag
onderteekend door Briand en Quinones de
Lcon, den Spaanschen gezant te Parijs.
Bij deze overeenkomst krijgt Spanje het
volledige politiebeheer over Tanger en de
internationale zone.
Het teekenen van deze overeenkomst 13
een groot succes voor Quinones de Leon,
en men vertrouwt in Volkenbondskringen,
dat de Spaansche regeering thans ook ge
volg zal geven aan zijn weldra te verwach
ten advies, dat Spanje tot den Volkenbond
zal terugkomen.
Het feit dat de overeenkomst inzake
Tanger juist Zaterdag vlak voor het ver
trek van Briand naar Genève, nog onder
teekend'wordt, meent men, te kunnen be
schouwen als een aanwijzing, dat reeds in
de a.s. Raadszitting althans tusschen de
leden van den Raad onderling van gedach
ten gewisseld zal worden over de verhou
ding van Spanje en Brazilië tot den Vol
kenbond.
MUSSOLINI
Koninklijke Besluiten.
DeHooge Raad.
Aan Mr. J. A. A. Bosch op zijn verzoek
met ingang van 1 Mei 1928 eervol ontslag
verleend uit zijn betrekking van vice-pre
sident van den Hoogen Raad der Neder
landen en is benoemd tot .vice-president
van den Hoogen Raacl der Nederlanden
Mr. C. O. Segers, thans raadsheer in ge
meld college.
Burgemeester.
Bij K. B. is bgnoemd tot burgemeester
der gemeente Krimpen aan den IJsel J.
Aalbers, met toekenning van gelijktijdig
ontslag als burgemeester der gemeente
Herwijnen.
3e Fransche gezant.
De heer De Marcilly blijft te
Js Gravenhage.
De Parijsche correspondent van de
„Msbd." seint aan zijn blad:
Uit absoluut betrouwbare bron verne
men wij. dat de Fransche gezant te 's Gra
venhage de heer De Marcilly, bij het Ne-
de.rlandsche Hof geaccrediteerd zal blijven
Vrouwelijke jeugd in het bisdom Haarlem.
Leidraad voor de organisaties
I. In iedere parochie zij eene commissie
voor de organisatie van de jeugd, gesplitst
in twee afdeelingen, een die de mannelijke
en een die de vrouwelijke jeugd beschermt;
deze afdeelingen deoien de jeugd zelf in,
in de voor haar geëigende vereenigingen.
II. Do afdeeling der parochiale jeugd
commissie, welke belast is, met de organi
satie dor meisjes, heeft tot taak er voor
te zorgen, da^ de geheele vrouwelijke jeugd
tot het 2lste levensjaar, wordt aangesloten
bij de voor haar geëigende vereeniging.
III. De R. K. vereemgingen der meisjes
zijn: 1. de zuiver godsdienstige vereenigin-
gen, als: de Mariacongregatie, de jeugd
afdelingen der Derde Orde of van de H.
Familie2. de parochiale R. K. meisjesver-
ecnigingen3.de intcr-parochiale R. K.
meisjesvereenigingen voor haar, die de
U.L.O., of Middelbaar- of Voorbereidend
Hooger Onderwijs genieten of genoten
hebben4. de R. K. vereenigingen der
meisjes werkzaam op fabrieken, ateliers of
andere werkinrichtingen5. de R. K. ver
eenigingen of clubs van do plaatselijke af
deelingen der Centrale Vereeniging tot
bescherming van meisjes; 6. het Liefde
werk St. Franciscus Romana7. andere R.
K. vereenigingen, die door Z. D. H. den
Bisschop voor de organisatie der meisjes
worden goedgekeurd.
IV. De taak en tevens het doel der R.
K. meisjesvereenigingen is: 1. overeen
komstig haar statuten te zorgen voor de
godsdienstige, zedelijke, geestelijke, maat
schappelijke, lichamelijke ontwikkeling,
opvoeding en belangen der meisjes2. aan
te kweeken en te bevorderen den geest
van katholieke saamhoorigheid, en haar
belangstelling te wekken voor de werk
zaamheid der vrouw in het gemeenschaps
leven.
V. De middelen tot dit doel zijn: 1. de
godsdienstige middelen die door de H.
Kerk worden geboden; 2. cursus, lezing,
vergaderingen, bezoek aan. musea en .ten
toonstelling, ontspanning, vriendschapsver-
keer, excursie, vacantiehuizen, bibliotheek,
leeskring, spaarkas; 3. alle wettige midde
len, die bevorderlijk zijn voor het doel.
VI. Het indeelen van de vereeniging in
groepen of clubs onder eigen jeugdleidsters
is ten zeerste gewenscht.
VII. De diocesane commissie voor R. K.
Jeugdorganisatie regel of en in hoeverre de
onder lit genoemdo R. K. vereenigingen
voor meisjes zich in een diocesane organi
satie zullen aaneensluiten, en bepale te
vens of cn in hoeverre deze diocesane or
ganisaties zich wederom onderling zullen
centraliseeren.
VIII. Op voorstel van de pïaatselijke of
gewestelijke jeugdcommissie (centrale)
zullen de R. K. meisjes-vereenigingen in
een plaats of district zich aaneensluiten
en in de plaatselijke of gewestelijke jeugd
commissie (centrale) hare onderlinge ver
binding en samenwerking vinden.
IX. Het alleenstaande meisje, dat in
dienstbetrekking is of zich bevindt in om
standigheden, waarin bijzondere bescher
ming noodig is, wordt toevertrouwd aan
de zorg van de plaatselijke afdeeling van
de centrale vereeniging tot bescherming
van meisjes.
X. Indien de plaatselijke (gewestelijke)
of parochiale jeugdcommissie (centrale)
dit gewenscht acht, wordt er voor de meis
jes, die bijzondere geestelijke verzorging
behoeven, een afdeeling van het liefde
werk St. Franciscus Romana opgericht,
terwijl de zorgen voor de meisejs der
woonwagens kunnen worden toevertrouwd
aan het bestuur van het Woonwagen-Lief
dewerk.
XI. De meisjes, werkzaam op fabrieken,
ateliers of andere werkinrichtingen zullen
zich in een afzonderlijke R. K. vereeni
ging organiseeren.
XII. Aan dc afdeelingen van den R. K.
Vrouwenbon l wordt opgedragen de orga
nisatie der meisjes, genoemd onder III (3).
Deze meisjes worden ingedeeld in groepen
of clubs onder leiding van een eigen zelf-
standig-werkend bestuur.
XIII. Dit bestuur bestaat uit: een Pries
ter-moderator, te benoemen door Z. D. H.
den .bisschop, op voordracht van den voor-
zittor der plaatselijke (gewestelijke jeugd
commissie (centrale) cn eenige bestuurs
leden uit en door dc leden gekozen, en
een of meer oudere bes! uursleden daaraan
toegevoegd door de resp. afcleeüng van
den R. K. Vrouwenbond.
XIV. De meisjes, zond ra zij in een of
ander vak of beroep werkzaam zijn, zullen
zich aansluiten bij de voor haar geëigen
de vak- of beroeps-organisatie.
Met wijziging van alle vroegere beslui
ten over de organisatie, der vrouwelijke
jeugd wordt bovenstaande leidraad door
Ons goedgekeurd en bekrachtigd.
De Bisschop van Haarlem,
(w.g.) M. 1'. J. MöLLMANX,
Vicaris-Generaal.
Het werk aan de mijn „Laura" stilgelegd.
Wegens gebrek aan afzet is Zaterdag
reeds voor de vijfde maal sinds cenige
maanden op de mijn Laura te E.vgelsho-
ven het w^rk stil velend.
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Onmogelijke eischen der Duitscne spoor
wegarbeiders.
Mussolini's redevoering over Zuid-Tirol.
Nog krachtiger maatregelen aangekondigd
BINNENLAND.
Jan Toorop overleden (1ste blad). Wij
geven cn overzicht van zijn werken met
enkele photo's (2de blad).
Een fraude van 150.000 aan een bank
te Rotterdam ontdekt (Gem. Berichten, 2do
blad).
KORFBAL.
De uits!agen.
Westelijke le klasse Noord.
Koog a.d. Zaan: Koog-Zaand.Wes-
terkw. 31
AmsterdamD.T.V.D.V.D. 33
Westelijke le klasse Zuid.
Rotterdam: Het ZuidenVitesse (L,) 9—2
Leiden: FluksD.K.C. 50
Oostelijke le klasse.
A Arnhem: E.K.C.A.Noviomugum 4—2
B Almelo: A.K.C.Naas 110
Noordelijke le klasse.
Jubbega: W.K.Voorwaarts 12
Leeuwarden: FrisoRood-Zwart 32
Om den Zilv. N. v. d. Dag-bal.
Leiden: Vitesse IIVelox II 5 (Regl.)
Fluks I—D.K.C. I 5—0.
Begunstigd door mooi helder lenteweer,
heeft gisteren de wedstrijd Fluks ID.K.
C. plaats gehad.
Even over tweeën stellen do partijen
onder scheidsrechter Schilthuijzen zich op.
D.K.C. is onvolledig. Fluks laat uitvallen.
Direct na het begin komt Fluks overwel
digend opzetten. De Fluks-aanval bestookt
gedurig den D.K.C.-korf en na 10 minu
ten weet Luuwrier door een ver schouder
schot Fluks de leiding te geven, Nu komt
D.K.C. ook beier in het spel en langza
merhand wegen beide partijen, tegen
elkaar op. Doordat D.K.C. met drie spelers
in den aanval speelt, kan deze tegen de
Fluks-verdediging zoo goed als niets uit
voeren. De Fluks-aanval werkt slordig en
schiet van te verren afstand. Onverwachts
verhoogt na 20 minutèn v. Weesel den
voorsprong van Fluks tot 20.
Na wisselen komen Meylink en Ressc-
naar in den Fluks-aanval. Deze aanval ver
richt goed werk en even voor dust maakt
Mej. C. dc Haas voor Fluks 30.
Na rust is het spel in handen van Fluks.
De D.Jx.C.-aanval zwoegt hard om de eer
te redden, maar wordt door Van Weesel
c.s. goed bewaakt. Na eenige vrije kan
sen verhoogd Meijlink de score tot 40.
Nu komt voor Fluks een gebroken vak in
den aanval. Toch weet Ragut zich even
voor het einde keurig vrij tc maken en
met een goed gericht schot verhoogt hij
de score tot 5- 0. Na eenige vrije kansen
onbenut te laten, fluit scheidsrechter
Schdthuvzen, .lip als gewoonlijk uitste-
•-nd voldeed, einde met 50 in het voor
deel voor Fluks.
Het Zuiden—Vitesse 92.
Als de heer Schaap het aanvangssignaal
geeft, blijkt dat beide ploegen met vijf
heeren spelen. Zulks door afwezigheid van
een der Vitesse-spelers.
Bij Vitesse ontbreken v. Beeck, ter
Poorten en mej. Schijfsma, terwijl bij de
Rotterdammers v. Eek en de dames Richel
en Nieuwland niet spelen. Het begin gaat
gelijk op. Al spoedig geeft Verhoef mot
een ver schot Het Zuiden de leiding
(1—0). Bezuycn staat in den Vitesse-aan-
val met twee dames, waarvan hij weinig
steun krijgt. Zoodoende is hier geen doel-
puilt te verwachten. Het Zuiden speelt
niet al te best samen, doch desondanks
weet Bcverdam de score to verhoogen
(20). Vitesse krijgt nu Uittcnbrock c.s.
in den aanval, die al aanstonds eenige
mooie knnsen kriigen. Echter heeft Vites
se gelijk den geheelen middag in te
genstelling met de thuisclub, bij het schie
ten niet het minste geluk cn tot een doel
punt komen de Leidenaars niet. Het is v.
d. Blankenvoort, die voor het derde doel
punt zorgt (3—0). Vitesse's overwicht blijft
voortduren en tenslotte heeft. mej. C. Pino-
Post succes (31). Met dezen stand komt
de rust.
Xa de hervatting is het spel weer ver
deeld. Als Kaiser en v. Ginkel geen doel
punten maken, komen er tenslotte twee ter
andere zijde, beide uit verre schoten van
dames-handen (4—1, 5—1). In de begin
opstelling heeft Vitesse's aanval weer wei-
W'ft riiggeyray.t ivr twoe vwrre schoten
