BUITENLAND.
Ned. Oost-lndië.
BINNENLAND.
KERKNIEUWS.
Uit de Omgeving.
19e Jaargang.
VRIJDAG 10 FEBRUARI 1923
No. 5794
De ABONNEMENTSPRIJS bedraag? bij vooruitbetaling
Voor Leiden 18 cent pei week 12.50 pei kwartaal.
Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL
Franco per- post f2.95 per kwartaaL
Het Geïllustreerd Zordagsblad la rooi de Abonné'e ren
krijgbaar tegen betaling van 5G cl. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummere 5 et., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 n POSTBUS No. tl
OH ADVERTENTIEPRIJS BEClRAAGTl
Gewone odvertentlên 3P cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
jï dubbele rad het tarief berekend. s
Kleine edvertenilén, van ten hoogste 30 woorden, waarto
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en 7»
huur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit DRIE
bladen.
V Over corruptie
In dezen tijd wordt er veel gesproken
over corruptie.
Zooals liet dikwijls het geval is met een
zaak, die de algemeene belangstelling
heeft naast veel waars wordt er ook
veel onwaars over gepraat, naast juiste
oordeelen hoort men ook door overdrij
ving of eenzijdigheid ergerniswekkende
meeningen.
Twee opmerkingen willen wij maken
herhalend wat we al 'ns over deze zaak
hebben geschreven.
Niet iedere ambtenaar, die wel ns
een gift heeft aangenomen, is gelijk te
stellen met een dief! Men moet hierbij ook
in aanmerking nemen, en nauwkeurig in
aanmerking nemen, de omstandig
heid waaronder zulks is geschied.
Onder de bedoelde gevallen zijn er van
zeer verschillenden aard wat
betreft het veroordeelenswaardige, het
schuldige van den betrokken ambtenaar. Er
is in die gevallen qualitatief en quantita-
tief verschil wat het verkeerde in de daad
betreft.
Op de tweede plaats moet er op wor
den gewezen, dat het verkeerd is, het voor
te stellen, alsof nu zulke verkeerde din
gen plaats grijpen in tegenstelling
met vroeger.
In een rede door het Tweede Kamerlid
de heer Bulten voor de afdeeling Leiden
der Arka gehouden wordt terecht op deze
misvatting gewezen we verwijzen naar
een verslag elders in dit blad.
En ook door den minister van justitie zelf
wordt deze misvatting gewraakt.
De minister van justitie heeft n.l. op
door het Kamerlid Kleerekooper gestelde
vragen in verband met een uitlating vivn
een subst.-offirier van-justitie bij de Avn-
hemsche rechtbank omtrent omkooperij
van kiezers medegedeeld, dat hem uit een
onderzoek is gebleken, dat de bedoelde
vertegenwoordiger van het O. M. op een
terechtzitting heeft gezegd, dat naar zijn
overtuiging in den tegenwoordigen tijd, nu
er onder de kiezers zoowel als onder de
gekozenen personen voorkomen uit de
laagste klasse der samenleving, omkoope-
rijen tegen goederen van uiterst geringe
waarde veelvuldig voorkomen.
De minister zegt, dat verhouding tus-
schen maatschappelijk en zedelijk, peil
door hem niet wordt erkend. In zooverre
in de uitspraak van den ambtenaar van
het O. M. tot uitdrukking is gebracht, dat
mindere welvaart zonder meer beteekent
hoogere vatbaardheid voor omkooping,
wordt zij dan ook door den minister ge
wraakt. De minister heeft dan ook niet
nagelaten den ambtenaar van het O. M.
te doen kennen, dat de bedoelde passus in
zijn requisitoir beter achterwege ware ge
bleven.
Inderdaad: de moraliteit zit niet vast
aan stand, staat in ;t algemeen gespro
ken niet in betrekking tot stand. Wie
dieper kijkt dan de sch ij n, wie zijn oor
deel niet bazeert op de o p p e r v 1 a.k t e'
der verschijnselen, moet dit erkennen!
VOLKERENBOND.
Statistische gegevens omtrent
wapenhandel enz.
Een nota der Nederlandsche
regeering.
In een mededeeling aan het secretariaat
generaal van den Volkenbond wijst de Ne-
derlanüsche regeering er op, dat Nederland
en Spanje tot nu tce de eenige landen zijn,
die gevolg hebben gegeven aan de motie,
aangenomen door de vergadering van den
Volkenbond, op 22 September 1925, waarin
den regeeringen aanbevolen wordt, om sta
tistische opgaven omtrent den handel in
wapenen, munitie en oorlogsmateriaal te
publiceeren.
De Nederlandsche regeering geeft kennis,
dat zij deze publicatie zal staken, indien
haar voorbeeld niet door andere landen ge
volgd wordt.
FRANKRIJK.
Om de Rijnland-ontruiming.
De bestuursraad van de Socialistische
partij heeft in een vergadering de tusschen
de Eransche socialisten en de Duitsche so
ciaal-democraten ontstane controverse be
sproken, welke veroorzaakt werd door de
uitlating van Paul-Boncour, met betrekking
tot de noodzakelijkheid van voorwaarde
lijke ontruiming van het Rijnland. Otto
Wels, de leider der Duitsche sociaal-demo
craten, heelt in een schrijven aan de Fran-
sche socialisten, hetwelk gericht was tegen
de uitlatingen van Boncour, tegen deze
zienswijze geprotesteerd. De Bestuursraad
der Fransche socialistische partij heeft nu
het lid Zymorski opgedragen Wels, in ant
woord op zijn schrijven, mededeeling te
doen van het program der partij in zake
de ontruiming van het Rijnland, hetwelk
een onverwijlde en onvoorwaardelijke ont
ruiming verlangt.
ITALIË.
Grcote gezinnen vrij van belasting.
De „Tribuna" meldt, dat Mussolini een
decreet heeft uitgevaardigd, waai bij alle ar
beiders die een gezin van zeven kinderen
hebben, en alle huisvaders met tien kinde
ren, van belasting betalen worden vrijge
steld.
NOORWEGEN.
De nieuwe kabinetscrisis.
Een precaire constellatie.
In Noorwegen is de politieke toestand
uiterst verward. Zooals men weet bestaat
het Storting uitsluitend uit minderheidspar
tijen. Een poging een .burgerlijke coa.itie
tot stand te doen komen mislukte aangezien
de burgerlijke linkerzijde weigerde aan een
dergelijke samenwerking deel te nemen.
Daarop heeft de koning de arbeiderspartij,
die de sterkste parlementaire vertegenwoor
diging heeft, belast met de samenstelling
van een Kabinet. De burgerlijke linkerzijde
was sinds het einde van den oorlog afhan
kelijk van den steun dezer half radicaal-
socialistische, half communistische partij.
Nauwelijks werd echter een arbeidersver-
eeniging gevormd of dezelfde burgerlijke
linkerzijde zette een actie tegen haar op
touw en diende een motie van vertrouwen
in. Deze werd nu aanvaard met 86 stemmen
tegen 63. Vermoedelijk zal thans Mohwin-
kel de president van het Storting trachten
een kabinet van links te vormen.
ROEMENIË.
De studenten-onlusten in Zevenburgen.
Onthullingen te wachten?
Volgens de „Lupta zijn de studenten van
Boekarest van plan, een memorandum te
publiceeren, waarin zij „sensationeele ont
hullingen over de rol van verscheiden kabi
netsleden bij de onlusten in Zevenburgen
zullen doen".
De studenten van Boekarest verklaren,
tot deze stap genoodzaakt te zijn, wijl de
voornaamste raddraaiers bij de excessen in
Zevenburgen dank zij ministerieele bescher
ming ongestraft bleven, terwijl een groot
aantal andere studenten, allen min of meer
onschuldig, wel straf kregen.
De „Lupta" zegt te weten, dat de regee
ring bereids stappen ondernam, om de stu
denten van deze publicatie af te houden.
POLEN.
Dei verkiezingscampagne.
Drastische maatregelen.
Op bevel van het politiebestuur zijn gis
teren alle in Opper-Silezië in de Duitsche
taal verschijnende bladen in beslag geno
men, o.a. de „Oberschlesische Kurier", de
„Kattowitzer Ztg.", de „Volkswille" en een
aantal kleinere provinciale bladen.
Aanleiding tot deze inbeslagname was de
publicatie door genoemde bladen van de
verkiezingsrede, welke Korfanti in den Sile-
zischen landdag heeft gehouden.
Om dezelfde rede" is ook de „Polonia",
het orgaan van Korfanti, in beslag geno
men.
MIDDEN-AMERIKA.
DE MEXICAANSCHE VERVOLGING.
Amerikaanschc bemiddeling.
Uit Washington wordt gemeld, dat vol
gens een bericht van de „Herald and Tri
bune' op het oogenblik pogingen in het
werk worden gesteld om een einde te ma
ken aan den strijd tusschen de Katholieke
Kerk en de Mexicaansche regeering, tenein
de de vrije uitoefening van den godsdienst
in Mexico, weer mogelijk te maken.
De Amerikaansche gezant te Mexico ^ou
in dit geval zijn bemiddeling verieenen om
besprekingen tusschen vertegenwoordigers
van Staat en Kerk mogelijk te maken.
De opstandige beweging in Mexico.
Naar uit Mexico-City gemeld wordt, heb
ben de rebellen vier bruggen van de Elpaso-
lijn, die de voornaamste verbinding vormt
tusschen Mexico en de Vereenigde Staten,
in brand gestoken. Voorts braken zij de
rails op en vernielden de telegraaflijnen. Bij
Queretora overvielen de rebellen verschei
dene haciendas, en de stad Larodo. Regee-
ringstroepen, en talrijke vliegtuigen, voor
zien van machinegeweren, zijn naar het ge
bied van den opstand vertrokken.
De troebelen in Nicaragua.
Amerikaansche mariniers
i n a c t i e.
Amerikaansche mariniers word on met
auto's, die door de regeering van Nicaragua
zijn gerequireerd, in allerijl naar Matagalpa
gebracht. iDt geschiedde naar aanleiding
van de herhaalde verzoeken van den Ame-
rikaaanschen vice-consul aldaar om krachti
ger beschermingsmaatregelen. De Britsche
zaakgelastigde te Managua heeft den ge
zant der Vereenigde Staten aldaar mede
gebracht. Dit geschiedde naar aanleiding
de eigendommen der Britsche onderdanen
ten voile beschermd zullen worden, hetgeen
bij het begin der ongeregeldheden is be
loofd. Bevestigd werrdt, dat verscheidene
Britsche kofiieplantages in handen zijn van
de troepen van Sandino, terwijl Duitsche,
Amerikaansche en andere Britsche bezit
tingen binnenkort waarschijnlijk eveneens
bezet zullen worden.
HET GOUVERNEMENTSVAARTUIG
„ZEEMEEUW" VERGAAN.
35 opvarenden gered.
Aneta seint uit Soerabaja: Een foutief
radio-bericht deed de geruchten ontstaan,
dat de dienstboot van het Loodswezen
„Dora" met vier loodsen aan boord tijdens
stormweer omgeslagen zou zijn. De „Do-
ra" bleek echter in veiligheid te zijn, maar
uitgezonden vliegmachines signaleerden
een omgeslagen boot, waarvan de huid met
koper bekleed was. Het Gouvernements
vaartuig „Zeemeeuw" heeft een dergelijke
bekleeding. Het is bemand met meer dan
40 koppen en gevreesd werd, dab de „Zee
meeuw" tusschen de eerste en de tweede
gasboei vergaan was. Deze vrees bleek
juist, want later werd geseind, dat het olie
schip van de Bateafsche Petroleum Mij.
„Menten" dertig opvarenden van de „Zee
meeuw" gered had.
De tweede officier van de „Zeemeeuw",
de heer Tupamahu en acht inlandsche
schepelingen zijn verdronken.
Gered zijn de gezaghebber van de
„Zoemeeuw" de heer Lagaai, de eerste of
ficier, (de heer v. d. Burgh), de tweede of
ficier, de heer Go.1;--L-• de eerste werk
tuigkundige de hoer Krone, en de tweede
wei-ktuigkundige, de heer Ridder, bene
vens 30 inlanders.
EERSTE KAMER.
Wijlen prof. Lorentz. De vacci
natie. De olie.
Bij den aanvang van de vergadering
heeft de Voorzitter den grooten Neder
lander, die gisteren begraven is, prof. dr.
H. A. Lorentz herdacht, waarbij hij wees
op zijn beteekenis voor dezen tijd en voor
ons volk. Namens de Regeering sloot Mi
nister Slotemaker de Bruine zich hierbij
aan. De geheele Regeering, uitgenomen de
twee ministers die in de Eerste Kamer
moesten zijn, was naar Haarlem, om door
deelneming aan de begrafenis uiting te ge
ven aan den eerbied voor den overledene.
Beide redevoeringen werden staande
aangehoord.
Bij het zoogenoamde Vaccinatie-wetje,
dat ten doel heeft voor den tijd van een
jaar art. 17 van de wet van 1872 buiten
werking te stellen, zoodat ook niet-gevac-
cineerde kinderen tot 1 Januari 1929 de
school kunnen bezoeken, heeft de Senaat,
in tegenstelling met de Tweede Kamer,
zich geheel onthouden van principieele
beschouwingen over de al of niet toelaat
baarheid van den indirecten vaccinatie-
dwang. Doch 1/3 d^el der Kamer stemde
tegen.
Wordt het wetje aan het eind van het
jaar weder met een jaar verlengd, dan
zal dat heel wat strijd kosten in de Eer
ste Kamer; dat is nu reeds zeker, terwijl
niet-verlenging hetzeliLe gevolg zal heb
ben in de Tweede Ivamei\
Nadat het wetje was aangenomen, kon
worden doorgegaan met de behandeling
van de wetsontwerpjes tot uitbreiding van
het gemengd bedrijf der Ned. Ind. Aard
olie-Mij. Nog is er niet gestemd.
Koninklijke Besluiten.
Hooger onderwijs.
Aan dr. H. de Groot is op verz. eervol
ontslag verleend als lector-directeur van
het Tandheelkundige Instituut der Rijks
universiteit te Utrecht, met gelijke benoe
ming tot lector, om onderwijs te geven in
de mondheelkundige diagnostiek en de
kaakchirurgie
benoemd tot lector in de faculteit der
geneeskunde aan gen. universiteit, om on
derwijs te geven in de conserveerende
tandheelkunde, tevens directeur van het
Tandheelkundig Instituut dier universi
teit, P. J. J. Coebergh, tandarts, te
Utrecht.
R. K. Universiteit.
De boekerij van den heer
van der Lans.
Naar wij vernemen, heeft wijlen de
heer J. R. van der Lans zijn belangrijke
boekerij vermaakt aan de bibliotheek der
R. K. Universiteit te Nijmegen. (Hgz
Oud-notaris Hendrik Wertheim. t
In den ouderdom van 59 jaren is te
's-Gravenhage onverwacht overleden de
oud-notaris Hendrik "Wertheim.
De overledene, die 16 September 1868
te Amsterdam geboren werd, is daar op
16 April 1899 tot notaris benoemd en
heeft de praktijk aldaar tot voor ruim 3
jaren uitgeoefend, waarna hij zich in Den
Haag vestigde.
Hij was lid van de Provinciale Staten
van Noord-Holland in welk college hij de
Vrijzinnig-Democratische richting verte
genwoordigde, en werd ook tot lid van
den Amsterdamschen gemeenteraad geko
zen, voor welke functie hij echter be
dankte.
Van de Broederschap van Notarissen
was hij jaren lang secretaris en menige
wetenschappelijke voordracht heeft hij
voor die vereeniging gehouden. Hij wijdde
zich aan maatschappelijk werk op velerlei
gebied en was o.a. lid van het Burgerlijk
Armbestuur te Amsterdam.
De Regeering erkende zijne verdiensten
door hem te benoemen tot officier in de
Orde van Oranje-Nassau en tot Ridder in
de Orde van den Nedcrlandschen Leeuw.
De gaslucht.
De raad der gemeente Doetinchem
heeft gisteren met 9 tegen 6 stemmen be
sloten, oneervol ontslag te verieenen aan
den directeur van het gasbedrijf, met in
gang van gisteren.
Do voorzitter deeldê mee, dit besluit bij
de Kroon ter vernietiging te zullen voor
dragen wegens strijd met het algemeen
belang.
Discontobank te Den Haag failliet.
De Haagsche rechtbank heeft heden
het faillissement uitgesproken van de
Discontobank voor Credietinstellingen
met benoeming van mr. A. B. Bommezijn
tot rechtcr-commissaris en mr. G. S. Salm
en mr. A. S. van Niercp to curatoren.
De Stille Omgang.
Belangrijke vergadering
a.s. Zondag.
Zondagmiddag zal de groote jaarlijksche
katholiekenvergadering worden gehouden,
welke het Gezelschap van den Stillen
Omgang te Amsterdam krachtens zijn
bisschoppelijke statuten ieder jaar uit
schrijft ter voorbereiding van den Stillen
Omgang. Alle katholieken van Amster
dam hebben toegang tot de openbare bij
eenkomst, welke te half twee in het Ge
bouw voor den Werkenden Stand, Klove
niersburgwal 87, te Amsterdam aanvangt.
De weleerw. heer P. L. Bangert van de
Kathedrale Kerk te Haarlem treedt a's
spreker op, terwijl een koor onder leiding
van den heer Vincent van Bers, de bijeen
komst zal opluisteren met gezang.
Niet alléén na deze openbare vergade
ring, zooals vorige jaren, doch ditmaal ook
vóór deze openbare bijeenkomst zal te 11
uur een huishoudelijke vergadering wor
den gehouden met de besturen van alle
zusterorganisaties. Deze vergadering zal
juist met het oog op ingrijpende verande
ringen voor de zusterorganisaties van het
grootste belang zijn. Daarom verzoekt het
bestuur de zusterorganisaties, die onver
hoopt geen uitnoodiging zouden hebben
ontvangen, toch hare afgevaardigden te
willen sturen. De desbetreffende huishou
delijke vergadering vangt dus Zondag 12
Februari a.s. te 11 uur aan en zal zoo noo-
dig na de openbare vergadering worden
voortgezet.
Em. Deken M. W. H. Bauduin. f
Gistermidagd is te Venlo in den ouder
dom van 73 jaar, zacht en kalm overleden
de Ho'ogeerw. Heer M. W. H. Bauduin,
oud-Deken van Venlo en Kanunnik van
het Kathedraal Kapittel van Roermond.
Mathias Wilhelmus Hubertus Bauduin
werd 19 November 1845 te Maastricht ge
boren, studeerde aan de seminaries van
het bisdom Roermond, en werd op 29
Maart 1879 door Z. D. H. Mgr. Paredis
priester gewijd.
Hij werd op 30 September 1879 be
noemd tot kapelaan te Amby, op 5 Mei
1881 overgeplaatst in dezelfde functie
naar de Kathedraal te Roermond, waarop
23 September 1893 zijn benoeming volgde
tot rector van de Ó.L. Vrouw Munster
kerk in laatstgenoemde gemeente. Op 31
Maart 1904 kwam hij terug te Amby, dit
maal als pastoor, doch bleef er slechts
twee jaar, want op 1 September 1906
werd de Zeereerw. Heer Bauduin be
noemd tot pastoor der Martinusparochie
en Deken van Venlo.
Opj 21 April 1921 werd hij benoemd tot
Kanunnik van het Kathedraal Kapittel te
Roermond.
Op zijn verzoek werd hem door Z. D.
H. Mgr. L. Schrijnen met ingang van 1
October eervol ontslag verleend van de
geestelijke bediening.
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Nota van Nederland aan den Volkenbond
Wil Amerika bemiddelend optreden In
het conflict tusschen Kerk en Staat in
Mexico?
In Lotharingen heeft een ernstige tram
botsing plaats gehad. 15 personen gedood.
(Telegrammen, le blad).
Aardstortingen in Noorwegen (Telegram
men, 1ste blad).
BINNENLAND.
In een pension te 's-Gravenhage zijn
van een Indische dame gedurende haar
slaap juweelen ter waarde van ruim
25000 uit de slaapkamer gestolen. (Gem.
Berichten, 2de blad).
Onze Geïllustreerde pagina.
De photopagina geeft o.m. photo's van;
Prins Hendrik aan het sterfhuis van prof.
Lorentz; de internationale postzegelbeurs
te Berlijn; groote brand te Amsterdam;
een wereld-schaatsenkampioenschap; een
vervanger van duitkbooten, door Amerika
uitgevonden I
Pater Alfredo Borgstede. f
Bij de familie te 's-Gravenhage is be
richt ontvangen van het plotseling over
lijden van den weleerw. pater Alfredo
Borgstede, van de Congregatie der Pa
ters van de H. H. Harten, missionaris in
de provincie dier congregatie in den staat
Minas Gerais( Brazilië).
Anderhalf jaar geleden was de thans
overleden priester naar de missie vertrok
ken. Hij bereikte slechts den leoftijd van
bijna dertig jaren
Kloosterjubileum.
Den 8sten Maart a.s. zal de Eerw. Broe
der Gabriël Mokveld (uit Delft) den dag
herdenken, waarop hij 12 1/2 jaar geleden
zijn H. Professie deed in 't klooster der
E.E. Pater Benedictijnen te Trinidad (B.
W. I.).
Bisschopelijk museum te Haarlem.
Z.D.H. de Bisschop van Haarlem heeft
benoemd tot voorzitter der commissie
voor het Bisschoppelijk Museum te Haar
lem en tot conservator van het Museum,
den Weleerw. Heer Pastoor L. J. Boog-
Voorts ingevolge het overlijden van den
Z.E. Heer dr. H. van Aarsen tot lid der
commissie den W.E. Heer J. J. Henno-
man, leeraar aan het Seminarie „Hagc-
veld" te Heemstede. „St. Bavo.
LEIDSCHENDAM.
„St. Cecilia". Woensdag gaf de Har
moniekapel „St. Cecilia." haar jaarlijksche
uitvoering in het Patronaat.
De Eere-Voorzitter, burg. Keijzer, open
de dezen feestavond met een woord van
welkom. Hij bracht allen dank voor de op
komst en voor alles, wat zij voor de Har
monie deden en nog doen. Dit jaar, aldus
spr., zal deze zoo sympathieke en nuttige
Vereeniging haar 20-jarig bestaan herden
ken en daarom meent bij namens allo aau-
wezigen te spreken, wanneer hij de Har
monie gelukwenscht met dat jubilé en
haar dank brengt voor alles, wat zij deed
in het belang der Roomsche zaak en bij
verdere feestiviteiten, welke zij steeds zoo
schitterend opluisterde. Een bijzonder
woord van hulde en dank richt hij tot
den heer P. Heine, mede-oprichter en
thans nog werkend lid der Vereeniging;
tot den heer Bonte, directeur der Harmo
nie en tot den voorz. van St. Cecilia. Hij
deed ten slotte een beroep op allen om
dezen zomer, wanneer de Harmonie het
groote concours zou houden, mede te wer
ken en de harmonie te steunen om deze
dagen eens schitterend te doen slagen. Hij
wenschte allen een prcltigen avond.
De Harmonie bracht gedurende den
avond verschillende stukken ten gehoore,
welke door allen vol aandacht werden
gevolgd. De heer Arn. Hooijmans voerde
nog een schitteronde solo op zijn cello uit,
waarvoor hij een luid applaus had in ont
vangst te nemen. De heeren Van Velzen
en Paardekooper uit Den Haag zorgden
voor het humoristische en vroolijke gedeel
te en wisten met hun duetten, enz. de
lachspieren nog eens danig te doen wer
ken. De Geestel. Adviseur, kap. Nijman,
dankte op het einde allen voor de op
komst en medewerking, terwijl de Pastoor
zijn dank en aansporing tot medewerking
en steun hieraan toevoegde.
