Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN BUITENLAND. BINNENLAND. 19e Jaargang. ZATERDAG 4 FEBRUARI 1928 No. 5789 -- Do ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bt) vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent pei week f 2.50 pei kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent pet week 12.60 pei kwartaaL Franco per post f2.95 per kwartaaL pet Geïllustreerd Zordagsblad la vooi de Abonné'a ver» krijgbaar tegen betaling van 50 cv. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II TEL INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGTl Gewone advertentie» 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het r. dubbele van het tarief berekend. s Kleine edverten*lên, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en 7» huur, koop en verkoop f0.50. Dit nummer bestaat uit VIER bladeR waaronder een Geïllustreerd Zondagsblad. Debat-vergaderingen. De Leidsche Bestuurdersbond heeft den voorzitter van den Chr. Bestuurders bond uitgenoodigd tot een openbare de bat-vergadering over de werkloosheids- zorg in Leiden. Dit verzoek is van de hand gewezen. Daarover is de Leidsche correspon dent van „Het Volk" boos. I1ij schrijft o. m.: Het weigeren van de aangeboden debatvergadering maakt nu sterk den indruk te zijn ingegeven door de vrees, dat de christelijke arbeiders ook eens iets anders te hooren zouden krijgen dan hetgeen hun door hun lei ders wordt voorgepraat. De Chr. Besturenbond Is mans ge noeg zichzelf tegen dit verwijt, waarin, in de laatste woorden, een insinuatie is gelegen, te verdedigen. Wij maken er hier echter melding van, omdat wij het nuttig oordeelen. ook als onze meening uit te spreken, dat 't afwij zen van bedoelde uitnoodiging zeer verklaarbaar is. Wij herinneren er aan. dat Schaepman •i- die toch niet voor 'n klein geruchtje bevreesd was alle polemiek uit den booze acht. En de ondervinding bewijst, al lerduidelijkst. de juistheid hiervan, al thans wat betreft „polemiek" op debat vergaderingen! Soms wij erkennen het kan het plicht zijn, om een uitnoodiging tot een openbaar debat aan te nemen. Maar in 't onderhavige geval is o. i. die plicht niet aanwezig. Maar zelden kan zulk een debat eenig nut afwerpen. De aanwezigen blijven meestal even ver van elkander staan als de debaters zelf. Een bestaand misverstand wordt i n zulk 'n atmospheer meestal eer vergroot dan uit den weg geruimd. Daarcm mag het weigeren van een uitnoodiging tot openbaar debat nie t worden toegeschreven aan vrees. Wij zouden haast zeggen: die zoo Iets schrijft weet, als hij in deze ook maar eenige ondervinding heeft, toch wel be ter! BELGIE. Fransch—Belgische spanning? De bekende Fransche journalist Jules Sauwerwein schrijft in de „Matin", dat hij te Brussel een zeker wantrouwen tegen over Frankrijk heeft geconstateerd. Om trent de oorzaken daarvan zegt Sauwer wein, dat, zoo er reëele oorzaken van minder goede verstandhouding bestaan, deze niet van zoo heel ernstigen aard zijn, en dat ze, zoowel op economisch gebied als op politiek terein en gevoelsgebied ge makkelijk kunnen verdwijnen, mits men de zaken met de noodige koelbloedigheid beschouwe, en buiten die soort van agres siviteit, welke heel natuurlijk is in de scherpste phase van moeilijke onderhan delingen, waarbij gewichtige en uiteen- lóopende belangen op het spel staan. FRANKRIJK. Poincaré's financieel program. Nog geen stabilisatie. Gisteren en Donderdag heeft Poincaré in de Fransche Kamer een groote rede gehouden, welke 61/2 uur bij elkaar ge duurd heeft. Poincaré heeft daarin een overzicht gegeven van den financieelen toestand van Frankrijk. Hij constateerde, dat de bankbilettenomloop sinds 1 Jan. van het vorig jaar met 900 millioen ge daald i:»* De toestand van do Bank van Frankrijk noemde spr. uitstekend. Wat de koopkracht van de in circulatie zijnde biljetten betreft, deze heeft nog niet het niveau van de in 1914 uitgegeven biljetten, dat twaalf milliard bedroeg. Hij wees de beschuldigingen van socia listen en communisten inzake den econo- mischen toestand af en toonde aan de hand van cijfers aan, dat het aantal werk- loozen minder dan in 1913 is, n.l. onge veer 30.000 tegen 225.000 in Italië, 1.450.000 in Engeland, 1.545.000 in Duitsch- land en 1.450.000 in Rusland. Hij voegde er aan toe, dat de handelsbalans van Frank rijk een actief van 2 1/2 milliard vertoont. Sprekende over de stabilisatie zeide Poincaré, dat zoo spoedig mogelijk moet teruggekeerd worden naar den gouden standaard, maar op de werkelijke voor vaarde dat de handeling met de minste schade en onrechtvaardigheid plaats heeft De regeering zal het ontwerp bij het parlement indienen als ales voorbereid zal &>jnde tijd is echter nog niet gekomen. Er bestaat op het oogenblik geen en kele reden om zijn toevlucht te nemen tot een geforceerde consolidatie. Een con stante voortgang van de amortisatie zal voldoende zijn cm den toestand der vlot tende schuld te verbeteren en zal de in dustrie, den landbouw en den kleinen spaarders groote moeilijkheden bespai'en. Poincaré wees de kapitaalsheffing en de buitengewone vermogensbelasting af. Hij voorzag de wetelijke stabilisatie in den loop van de aanstaande wetgevende periode. Tot dan toe zal er gen enkele verrassende maatregel worden genomen. JOEGO-SLAVIë. Marinkowitsi c.s. treden toch af. Na afloop eener bijeenkomst van de democratische ministers Marinkowitsi, Koemanoedi, Sjoemenkowitsj. MijowuSj en Andjelinowitsj, hebben dezen besloten hun ontslag in te dienen. Naar gemeld, had de koning aanvanke lijk geweigerd hun ontslag te aanvaar den. GRIEKENLAND. Nog een ministercrisis. Naar uit Athene wordt gemeld, heeft de ürieksche regeering haar ontslag ge nomen. Over de oorzaak van het ontslag wordt nog het volgende gemeld: De mi nisters bespraken ae kwestie van een overeenkomst gesloten met een Ameil- kaansche firma voor den aanleg van we gen in geheel Griekenland, waarvan de geraamde kosten de twee milliard drach men zouden overschrijden. De minister 'van Landbouw stelde voor tot een nieu we aanbesteding over te gaan. terwijl de andere ministers er op stonden, dat de werkzaamheden onverwijld zouden wor den begonnen. Er kon geen overeen stemming bereikt worden, waarop Zaimis het ontslag van het kabinet aan den pre sident ging aanbieden. RUSLAND. Het land van uit.gestoctenen en verdachten. Uit Moskou wordt gemeld, dat tot nu toe 14.000 leden van de oppositie uit de communisische partij zijn gesloten en 21.000 als verdacht zijn ingeschreven. BRITSCH-INDIë. BLOEDIGE BOTSINGEN. Te Madras en Calcutta. Demonstranten slaags met de politie. De aankomst van de z.g. commissie.- Simon te Bombay heeft aanleiding gege ven tot ernstige ongeregeldheden te Ma dras en Calcutta. Te Bombav werden de demonstraties getemperd door een hevig onweer, dat samenviel met de aan komst der commissie. Doch te Madras geraakten betoogers slaags met de po litie, waarbij twee personen werden ge dood en zeventien gewond, 's Avonds werden twee auto's van Europeanen ver nield. Ook te Calcutta hadden onlusten nlaats, v/aarbij zestig personen gewond. Er hadden meer dan honderd arrestaties plaats. Aan den oproep voor een algemeene •staking is in de meeste plaatsen gedeelte lijk gevolg gegeven: toch waren de meeste fabrieken en winkels gesloten. MEXICO. Nieuw gevecht Vijfenveertig opstande lingen gedood. Uit Guadalajara wordt gemeld, dat daar een gevecht heeft plaats gehad tus- schen regeeringstroepen en opstandelin gen. Laatstgenoemden verloren 45 doo- den, w. o. een katholiek priester. J. R. v. d. LANS. t In den afgeloopen nacht is in het Ca- nisius-ziekenhuis te Nijmegen op 72-jari- gen leeftijd overleden de bekende letter kundige, de heer J. R. v. d. Lans. De heer Johannes Romboldus van der Lans, werd geboren te Den Haag den len Juli 1855. Hij studeerde aan de Nor maalschool in zijn geboorteplaats en werd daarna benoemd tot onderwijzer achtereenvolgens te 's IJeerenhoek en Rotterdam. Sinds 1879 was de overledene verbon den aan de redactie van de Katholieke Illustratie, Het Huisgezin, Dompertje, de Leesbibliotheek voor Christ. Huisgezin nen, en de Kath. Missiën. Van 18981919 was de heer v. d. Lans directeur-hoofdredacteur van „De Gel derlander". Van zijn hand zijn verschenen vijftien deelen historische romans, w. o. Maagde- palmen. Karei en Widukind. Tenochtikan, De Gouden Dubloem, De Tocht naar Damiate, Om de Keizerskroon. Een bloem in de Kerker, In Verdrukking. Verder schreef hij zeven deelen novel len, waarvan de bekendste zijn: De Juf frouw van Gezelschap. Lood in 't Hart, De Indringster, Hei Testament van den Zonderling, Thermine. Ook als dichter heeft de overledene zich onderscheiden; hij schreef twee dichtbundels „Liederen en Liedeken" en „Egelantieren". Van zijn levensbeschrijvingen van hei ligen noemen wij Petrus Canisius, en Gemma Galgani. De heer v. d. Lans was begiftigd met het eere-kruis „Pro Ecclesia et Pontifice' en benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau en tot Ridder in de Or de van den H. Gregorius den Groote. Wij ontvingen bovenstaand bericht kort voor het vroeg afdrukken van dit nummer. De heer v. d. Lans heeft door ziin jour nalistiek en litterair werk voor de katho lieke zaak buitengewoon veel nut ge sticht. Hij heeft aan zeer velen leering en ont spanning gebracht. En daarbij heeft hij geen persoonlijk voordeel beoogd! De nagedachtenis van dezen Katholie ken strijder met de pen zal in hooge eere blijven! DE NEDERLANDSCHE GEZANT TE BRUSSEL. De benoeming van Jhr. Mr. 0. van Nispen tot Sevenaer heef. Belgische ofiicieele kringen een öuite^woon goeden indruk gemaakt. De correspondent van de „Msbd." te Brus sel seint: De benoeming van Jhr. Mr. van Nispen tot Sevenaer tot buitengewoon gezant en gevol machtigd minister van Nederland in België en Luxemburg ia hier met instemming verno men. Hoewel de bladen de benoeming zonder commentaar vermelden, weten wij aan de hand van persoonlijke gesprekken met minis ters en vooraanstaande politici, dat de keuze van den Haag een buitengewoon goeden in druk heeft gemaakt in de leidende officieele kringen, waar Jhr. van Nispen staat aange schreven als een schrander en eminent diplo maat. Van zijn optreden als gezant van Nederland te Brussel wordt veel verwacht voor de bevor dering van de goede betrekkingen tusschen beide landen. DE ELECTRIFICATIE DER SPOORWEGEN. Klachten over trein en treinenloop. De in dienststclling der electrische treinen op de lijn AmsterdamRotterdam en Haarlem Leiden, heeft reeds heel wat stof doen op waaien in den vorm van klachten ecperzijds en bewondering anderzijds voor het nieuwe ver voermiddel. Teokcnend is de wijze, waarop thans een forens in het „Hbld." zijn gemoed lucht over d eze kwestie. Hij doet het als volgt: Kent ge een volgzamer, makker wezen dan een Nederlandsche treinreiziger? Als een ma chinist zich plotseling om welke duistere reden ook genoodzaakt ziet om een trein die met een gezellig gangetje liep to doen stoppen en u, reizigers, in de gelegenheid stelt een kwartier tje van de landelijke rust te genieten, als de sta tionschef, alweder om een voor u volkomen on verklaarbare reden, hardnekkig weigert uw trein te laten vertrekken, als het slechte gaslicht in een stoomtrein of het irriteerende beven van een stokouden wagen u het lezen verhinderen, als zoo vele andere ongcrieven u het reizen veronaangenamen, dan draagt dat met gela tenheid. Gij maakt zelfs geen opmerking tot uw medereizigers, vraagt geen opheldering aan don conducteur. Ge zwijgt en lijdt. Maar soms wordt dat lijden wel eens on dragelijk. En dat is als ge veroordeeld zijt om dageljks met den electrische te reizen. Het is inderdaad bedroevend te ervaren, dat blijkbaar alles wat met dit nieuwe vervoer middel verband houdt zoo slecht is voorbe reid en doordacht, dat de reizigers aan vele be proevingen worden blootgesteld. Dat het gekozen wagon-type een misgreep is geweest, mag nu wel als vaststaand worden aangenomen. De vele klachten, die hierover reeds zijn vernomen leggen hiervan getuigenis af. De onmogelijk smalle deurtjes verhinderen een vlug in- en uitstappen. Waarom geen wa gen met een brecde opening in het midden met schuifdeuren, die voor het uitstappen kunnen dienen en voor- en achter kleinere ingangen voor instappen? De gang van de wagens het is ook reeds meermalen betoogd dougt niet. Zij slingeren eenvoudig over den weg, stooien en l euken to gen de rails, dc veeren zakken meermalen door, waarbij een hinderlijk dreunen ontstaat. Men is cgwoon dergelijke opmerkingen in het geheel niet of met gerustsellende verklaringen van des kundigen te beantwoorden. Maar de deskundi gen hebben al zoo veel flaters gemaakt. Het zou niet ongewenscht zijn als men ook eens naar een stem uit het publiek luisterde. Het is te vreezen, dat als men voortgaat dit materiaal te gebruiken, er nog meer ernstige ongelukken zullen gebeuren. Men heeft in deze wagens niet het gevoel veilig te reizen. Herhaaldelijk is er iets aan het materiaal de fect. Nog eenige weken geleden reed een elec trische trein, die om 17 45 uit Arasterdam moest vertrekken uit de rails, kort daarna had een trein, die op denzelfden tijd vertrok een vol uur noodig om Haarlem te bereiken. Het z.g. snelle rijden is een fictie. Er gaat geen dag voorbij of er vertrekken treinen over tijd. Onderweg verminderen zij dikwijls hun vaart, rijden eeni ge minuten langzaam of stoppen heelemaal. Maar nu men eenmaal met deze wagens op geschept zit is daar misschien niets aan te doen Waar echter wel iets aan te doen is: de over verhitting, do slechte ventilatie. Waarom wordt er toch van de herhaalde klachten van passa giers over de walgelijke hitte in de treinen hoe genaamd geen notitie genomen? Zijn zij een quantité negligeable? Treedt men een trein bin nen dan is deze als regel tot een broeihitte van minstens 80 gr. verhit. Maar niettemin staat de verwarming vol open en golft de warmte uit de toestellen. Waartoe dient dat?! Er dienen thermometers te komen. De hoofdconducteur dient verantwoordelijk te zijn voor de verwarming. Men stelt de reizigers noodeloos bloot aan ziekte. Ventilatie is er hoe genaamd niet. De raampjes staan gewoonlijk naar den verkeerden kant open of zij zijn hee lemaal dicht. Controle is er niet. Staan zij open dan is de tocht ondragelijk. Onze klachtenreeks is nog niet afgeloopen: de plaatsen zijn te nauw in de 3e klasse. En waarom moeten wij forensen, in onze avondtrei- nen nog steeds zoo dikwijls staa,n wegens plaats gebrek? Ten slQtte nog dit: De trein is een openbaar vervoermiddel, dient voor een ieder open to staan. Maar moet dit ook noodzakelijk inslui ten, dat personen in uiterst beschonken toestand worden toegelaten, waarbij zulke individuen dik wijls de meeat liederlijk taal uitslaan? Dat is toch meer dan ergerlijk. Hebbeu Je spoorwegen dan niet hun eigen inspecteurs om daarover rapport uit te brengen? Die moeten dan maar eens Zondagsavonds komen zien. Of worden zulke rapporten voor kennigeving aangenomen! Ik heb mijn hart gelucht. Het zijn woorden van een leek. Maar zij kunnen daarom toch wel willend worden aangehoord. Zelfs door de des kundigen van de Nederlandsche Spoorwegen. Wat de Spoorwegdirectie zegt. En wat heeft nu de directie der spoorwegen hierover op te merkn? Over het rijtuig-type in de electrische treinen blijken de smaken te verschillen. Uit de be langrijke toeneming van het reizigersverkeer op de clectrisch bediende lijnon en uit het feit. dat waar ook nog stoomtreinen loopen bij voorkeur van de electrische treinen gebruik ge maakt wordt, volgt, dat gelukkig lang niet ieder een over deze zaak zoo ongunstig oordeelt, als de schrijver van dit stuk meent te moeten doen. Ook omtrent den gang der rijtuigen worden van het publiek andere geluiden gehoord, dan hij doet hoorca. De door hem bedoelde onregelmatigheden hebben met de electrische inrichting niets te maken. Verkeerde wisselstanden e.d. hebben bij stroomtractie dezelfde uitwerking. De inrichtingen voor de verwarming en ven tilatie zijn voldoende. Bij oordeelkundig gebruik waarop het treinpersoneel heeft toe te zien kan hierover niet geklaagd worden. Maar ook hier is het niet mogelijk het iedereen naar den zin te maken! Do klacht over te nauwe zitplaatsen in de 3e klasse is ingegrond. Wat de drukte in sommige forensentreinen aangaat, zij opgemerkt, dat thans reeds door bijbestelling van materieel zoo veel mogelijk aan het bezwaar tegemoet geko men wordt Wanneer de bestelde nieuwe rijtui gen in dienst gesteld worden, zal hierin naar vertrouwd mag worden afdoende voor zien zijn. Beschonken personen mogen ook in de elec trische treinen niet worden toegelaten. Do con trole h'erop is echter niot mogelijk, wanneer de kentcckenen en het hinderlijk gedrag eerst ge durende den rit wat in den regel het geval zal zijn blijken. Het personeel heeft de in structie om streng er tegen te waken, dat den reizigers in dit opzicht overlast aangedaan wordt De ïnspceleurs zien hierop toe. maar deze kunnen zelf niet alom tegenwoordig zijn. De a.s. Jaarbeurs. Een zeer( druk bezoek. Reeds geruimen tijd is alle beschikbare ten toonstellingsruimte voor de a s. voorjaarshenrs (21 Februari1 Maart) in het vaste jaarbeurs gebouw den bijbouw en de houten gehouwen op het Vrcdenburg' verhuurd. Daarom zal de groep automobielen als ge heel ondergebracht wn'rden in de nieuwe Han delsbeurs aan de Mariaplaats, daartoe door de K^mer van Koophandel ter beschikking gesteld. Opperrabijn Dr. Ritter ongesteld. De Aartsbisschop op bezoe k. De toestand van Opperrabijn Dr. B. L. Ritter, geestelijk hoofd der Israëlietische Ge meente te Rotterdam, die in het St. Antonius- Het voornaamste nieuws van heden BUITENLAND. Een flnancleele rede van Poincaré. Bloedige botsingen te Madras en Cal* cutta. BINNENLAND. Overleden Is de Ietterkundlgfe J. R. v. d. Lans (1ste blad). Steeds meer gevallen van corruptie in bedrijven (lste blad). ziekenhuis te Utrecht wordt verpleegd en daar een keeloperatie onderging, is goed vooruit- «ai ft«eiU|Jeiaiie uuutiguiB, ia gv™ 'w»- gaande. De*er dagen heeft Z. D. H de Aarts bisschop van Utrecht, Mgr. H v. d. "Wetering, den Opperrabijn een bezoek gebracht De autobussen te Haarlem. Ook daar belemmeringen. Men 8clirïjft ons: Naar wij uit officieele bron Vernemen, zullen B. en W. der gemeente Haarlem aan den Baad voorstellen de stand en eindplaatsen in deze gemeente voor de autobussen der autobusondernemingen uit de omliggende gemeente te verplaat sen naar den grens der gemeente Haar lem. (Hetgeen voor de autobusdienst IN oord wijkHaarlem bet eekend verplaat, sing naar de onmiddellijke nabijheid van Heemstede, thans is deze Julianastraat nabij het Houtplein). Indien de Raad van Haarlem dit voor stel zou aannemen zullen drie personen hiervan de dupe zijn. In verband met het genoemde voorstel van B. en W. van Haarlem, had Dinsdag in Hotel Lion d'Or te Haarlem een vor- gadering plaats van den Bond van Be- drijfsautohouders in Nederland (B.B.N.). In deze vergadering werd besloten a.s. Dinsdag een congres te houden in hotol Brinkman te Haarlem van belanghebben den en belangstellenden. Autoriteiten en belanghebbenden als mede besturen van eenige vereenigingen uit de omliggende gemeenten zullen wor den uitgenoodigd tot bijwoningvan dit congres. De drie autobusen zullen de bezoekers van en naar dit congres gratis vervoeren. De kosten zullen door de B. B. N. worden gedragen. Het verpleeggeld fn het Krankzinnigengesticht St. Bavo te Noordwijkerhout. Ged. Staten van Zuid-Holland hebben in een circulaire aan B. en W. der gemeenten in die provincie medegedeeld, dat door hen in over leg mot het bestuur van het krankzinnigenge sticht voor Katholieke mannen St. Bavo Ie Noordwijkerhout het verpleeggeld in dat ge sticht, thans bedragende J 650 per patiënt en per jaar (kleedgeld inbegrepen) met ingang van 1 April e k. is verhoogd tot 685 per patiënt en per jaar. In de maand van opname bedraagt het verpleeggeld per patiënt 188 per dag. Corruptie-bestrijding. In oen vergadering van het Departement Apeldoorn van de Ned. Maatschappij voor Nijverheid en Handel werd ter sprake ge bracht „De orakooperij in den Handel". Ter vergadering waren mede aanwezig do burgemeester van Apeldoorn en do wethouder van Financiën, de beer J. H. Plet. De Secretaris van de vereeniging, de heor D. Appel, hield een inleiding, waarin hij onder meer wees op den omvang en het kwaad der corruptie. Hij betoogde de noodzakelijk heid dit kwaad tc bestrijden en wel door het oprichten van een landelijke vereeniging, waarbij dan de overgrooto meerderheid van' belanghebbenden aangesloten moet zijn. Naast de belofte van do aangeslotenen tot het niot aannemen en geven van smeergelden, meende de inleider, dat ook het dragen van een em bleem preventief zou werken. Na de inleiding volgde een levendige ge- dachtenwisseling, waarbij o.m. naar voren werd gebracht, dat ook gemeenten als beheer ders van bedrijven, in de eerste plaats belang hebbenden zijn en dus ongetwijfeld het stre ven van een dergelijke vereeniging zouden steunen. Met een kleine wijziging werd het door den heer Appel ingediende voorstel mot algemoo- ne stemmen aangenomen, luidende: „Het.De- parlement Apeldoorn van de Ned. Mij. van Nijverheid en Handel, constateorende de cor ruptie, welke in ons land hecrscht, stelt het Hoofdbestuur voor een commissie te benoe men, welke de mogelijkheid onderzoekt, oin te komen tot een landelijke vereeniging tot be strijding der corruptie". De gasluchf. Donderdagmiddag heeft de gom rand van Huizen besloten de geheimhouding inzake dc kwestie met den gasdirccteur op te heffen. De Commissie van Onderzoek, die dnor een vorige raadsvergadering was ingesteld, Imd n.l. besloten om met het uitbrengen van een rapport te wachten. De Raad sprak den wenscli uit dat de Com- uissie ten spoedigste mei h-i-r r n eed

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1