tij sluit zich niet meer aan bij de eiscben
van den tijd. Men maakt Leiden niet aan
trekkelijk als woonstad, en in de toekomst
komt ons nageslacht voor groote lasten
Een lichtpunt ziet spreker in de gunstige
kapitaal-positie van Leiden Leiden's schuld
is niet onaardig belegd. Maar toch leven
wij achteruit Spr. is geen tegenstander van
groote werken, mits zij maar profijtelijk
voor de gemeente zijn en niet te duur ko
men voor dc draagkracht.van Leiden.
Verkeers-problemen, enz.
De heer Groene veld. (S. D AP)
vindt de antwoorden van B en W in de
Memorie van Antwoord weinig positief
Spr. zal 'voornamelijk spreken over het
verkeersvraaestuk. Zoo wil hij dc Zijlpoori
beter geschikt maken voor het verkeer,
door doorgangen te maken voor voetgan
gers. B en W. willen daaraan hun aan
dacht wijden, zeggen zij. maar de kwestie-
is niet nieuw. Jaren geleden heeft prof
Eerdmans er reeds op gewezen. Hoe lang
lal die aandacht van het college nog duren?
Verder wijst spr. erop, dat de openbare
we'g to veel gebruik word! als garage. Dc
politic houdt ook niet voldoende toezicht
op het neerzetten van wagens. Melkwagens
versperren soms ijskoud het geheele ver
keer in een steeg en de politie laat dat
maar toe. Het is spr verder opgevallen
dat onderwijzers met wandelende school
kinderen hij voorkeur op het linkertrottoir
loopen Kan de wethouder hierop niet eens
de aandacht der onderwijzers vestigen. Men
kan zulke zaken wel met den wethonder
persoonlijk hespreken, maar spr heeft
daaromtrent treurige ervaringen Eenmaal
heeft spr. een uur moeten wachten, ver
schillende ambtenaren gingen voor en toen
liet sprekers beurt was, moest de wethou
der naar huis en hij ging daarna 3 weken
op vacantia (Gelach).
De heer Wilmer (R. K): Wie was die
wethouder?
Do heer Grooneveld: Dat was wet-
nouder Meijnen. Verder vestigt spr. de aan
dacht op het loopen van voetgangers op
rijwielpaden. Ook daarop moet de politie
meer letten
De heer Heemskerk (R K) begint
met den uitslag der laatste verkiezingen te
bespreken in verhand met een uitlating van
den heer v. Eek, dat zijn partij zoo ge
glooid is. Spr. gelooft, dat de gToe; der S.
D A. P. te wijten is aan het teveel in
verhand met de gewijzigde kieswet Maar
in ieder geval kan de rechterzijde met ge-
roegon terugzien op de jongste verkiezin
gen
De heer Baart (S. D. A. P.): Dan zijn
o allemaal blij!
De heer Heemskerk constateert, dat
'e meerderheid der burgerij dooT de jong-
ae verkiezingen haar instemming met het
beleid van het gemeentebestuur te kennen
heeft gegeven. Maar al blijft het tegenwoor
dige college van B. en W in dezelfde lijn
van het vorige dagelijksche bestuur, daar
om behoeft men nog niet alles wat B en
"W voorstellen slaafs te volgen
Spr. wil dan vooreerst bezien de finan
ciën, speciaal in verband met den toestand
der bedrijven.
De belastingen
Ten opzichte van de belasting-voorstel
len van den heer v. Eek stelt spr zich op
'iet standpunt, dat hij deze voorstellen niet
'eunen kan. De inkomstenbelasting is de
■nige belasting die het meeste rekening
ïudt mot de draagkracht Vorige week
eft de R. K. Staatspartij vergaderd spe-
al over het belastingvraagstuk en men
niet tot eenstemmïeheid gekomen, zoo-
het niet te verwonderen is, alsmp dit
nt de*meening der R. K partijleden uit-
iloopen. Maar bij de vraag, hoe de be
dingen moeten worden geheven. moet
■ch in ieder geval meer dan tot nog toe
koning worden gehouden met de groote
gezinnen, en vervolgens moet men voor
oogen houden, dat de eerste levensbehoef
ten zooveel mogelijk onbelast moeten blij
ven Daartoe behoort o.a. bet gebruik van
gas In 't algemeen staat de R K partij
cp hot standpunt, dat de winst bij de over
heidsbedrijven niet mag worden nagejaagd
om de winst maar dat rekening moet wor
den gehouden met de billijkheid der pro
ductprijzen.
Nooit mag men zoo'n groote winst ma
ken, dat de bedrijven eigenlijk gaan werker,
ais een indirecte belasting En toch gaar.
B en W den laatsten tijd dien kant op
Men mag die winst niet gebruiken als een
lelasting no. 2, waardoor zelfs de eigenlijk.'
inkomstenbelasting zou kunnen wonden
verlaagd. Wanneer wij den winst geringer
maken door verlaging der tarieven dan
moeten wij toch ook de voorzichtigheid be
trachten. Daarom gevoelt spr. niet veel voor
het voorstel-v. Eek, doch meer voor dat
van den heer Eikerbout. Want daarvan
zullen de menschen mot groote gezinnen
het meest profitecren en deze hebben het
'I meest noodig.
De salarissen.
Inzake het voorstel-Sijtsma (commissie
tot salarisregeling van het gemeenteperso-
neel) zegt spr. dat hij veel voelt voor een
nieuwe regeling. Dat wil niet zeggen, dat
hij verlaging wenscht. maar de toestanden
zijn veranderd en een wijziging in de ver
houdingen met dc loonen in het particulier
bedrijf is wol eens gewenscht Daarbij zul
len sommige ambtenaren wellicht verlaagd
worden, maar anderen zullen verhoogd
kunnen worden. Spr. is het echter eens me
den heer Baart, dat de weg van een com
missie ad hoe niet de juiste weg is Deze
salarisherziening hoort thuis in de Com
missie voor Georganiseerd Overleg Spr
geeft de hoor Sijtsma dan ook in overwe
ging om zijn motie in te trekken.
Omtrent do herziening van het werklie
denreglement vraagt spr., of het alleen het
nieuwe college van B en W. is, dat deze
kwestie in studie heeft genomen, of dat B
en W. hebben willen zeggen, dat de kwestie
nu pas in studie is genomen. Want 4 jaar
lang is steeds beweerd, dat er reeds hard
aan deze zaak werd gewerkt. Hoe zit dat
nu?
Omtrent het voorslel-v. Eek om toelating
V>an raadsleden tot allo instellingen der
femeente en afgezette gedeelten in geval
brand, zegt spr. dat hij voor het eerste
eelte wat voelt, maar wat raadsleden
brand moeten uitvoeren is hem niet dui-
fedijk. Spr. wcnechL dat de raadsleden toe
gangskaarten krijgen. Thans bestaat de
mogelijkheid, dat het eene raadsl'd du v.
een hoofd van dienst wordt toegelaten,
terwijl aan een ander den toegang gewei
gerd wordt.
Wethouder G o s 1 i n g a Hebt u daar
bewijzen van?
De heer Heemskerk: 't Kan toch
voorkomen!
De heer Huurman (A.R.): Misschien
in Lutjebroek.
De Zondagsrust.
De heer Heemskerk komt thans toi
de Zondagsrust net standpunt der R. K.
partij is dat niet toegestaan mag worden
openbare vermakelijkheden en optochten
in den voormiddag tijdens de godsdiens'-
oefeningen. Maar hier moet rekening wot-
den gehou/lcn met plaatselijke omstandig-
ueden. Wat in uitsluitend Katholieke stre
ken kan geheuren kan hier niet worden
toegestaan. In onze stad met een groot ge
deelte van protestantsche ingezetenen moet
men rekening houden met den ernstigen
wensch van diegenen, die prijs stellen op
!c Zondagsrust. Onzerzijds bestaat geen
bezwaar om na 8 uur optochten met mu
ziek toe te staan. Dan wordt ook aan de
fractie der S D A. P recht gedaan. Spr
acht de houding van het college van B en
W. in deze zeer juist. Be uitvoering van
de Zondagswet is aan B. en W opgedra
gen. Toch wil spreker hem een wenk ee-
ven Het Katholiek program wenscht vóór
één uur geen publieke vermakelijkheden
toe te staan, opdat aan ieder gelegenheid
worde gegeven zijn godsdienstplichten on
gestoord waar te nemen. Dat is ook de op
vatting van B. en W. maa»- daarom frap
peert het spr. als B. en W vergunning
verleenen om op Zaterdagavond feestelijke
bijeenkomsten in openbare gebouwen, zoo-
a's de Gehoorzaal, te houden, wanneer die
voortduren tot 6 uur in den Zondagmor-
gen. Zoo komt er van de Zondagsheiliging
niets terecht. B. en W kunnen van den
onderen kant wat royaler zijn mei het ge
ven van vergunning wat niet-openbarc
vermakelijkheden betreft. In de Vink bijv
mag op den geheelen Zondag muziek wor
len gemaakt en gedanst, terwijl ouk velen
iun vermaak in Den Haag gaan zoeken.
De steunregeling. -
Besprekendo do voorstellen-v St-alen
ir.zake den steun aan werkloozen. zegt spr
dat hij het optimisme van B en W inzake
dc werkloosheid niet begrijpt. Men heef»
hier te maken met een internationaal pro
bleem, waaraan wij nog steeds onze volle
aandacht moeten wijden. De voorstellen v
Stralen zijn niet nieuw en reeds verleden
jaar is bijv. beslist over de huurbons en de
vermindering van den stcunaftrek hij ge
zinsinkomsten. Het betreft hier een kwestie
van inzicht. Men moet deze kwestie bezien
in het licht van de algemeene ondersteu
ningsnorm. Zou de wethouder niet eens
willen overwegen of hij de voorstellen-Van
Stralen niet zou kunnen -nwilliger.? Spr
is vóór het geven van huurbons. maar men
moet dat niet te hoog opvoeren, want dnn
ii een averechtsche uitwerking te vreezen
De menschen zullen dan niet zoeken naar
een goedkoope woning. De gemeente zal
immers wel bons verstrekken
Spr. vindt de kwestie der werkverschaf
fing een lastig vraagstuk. Hii vraagt of E
en W. ook pogingen aanwenden, om Leid-
sche arbeiders in andere plaatsen te werk
te doen stellen, zooals elders met succe*
gebeurt. Spr. komt op tegen de beschuldi
ging van den heer v Stralen alsuf oud
wethouder Sanders niets gevoelde voor
werkverschaffing en werkverruiming. De
Leer Sanders was een tegenstander van
onproductieve werkverschaffing. Het is
moeilijk om practisehe maatregelen te tref
ftn, welke tot werkverruiming leider Doel.
spr. vertrouwt dat B en W. wel iets zul
len kunnen vinden Hij denkt daarbij voor
al aan iden woningbouw
Woningbouw.
Daarbij vestigt hij de aandacht op eer
adres van den R. K. Volksbond, om bij deu
bouw van buizen toch moer rekening te
houden met de behoeften van grootere ge
zinnen aan meer plaats ruimte.
Daar het intusschen reeds over half 6
is geworden breekt spreker zijn rede af
De zitting wondt geschorst tot 's avonds
8.15 uur.
AVONDZ7TTTNG.
De heer Heemskerk zet zijn rede
voort. Ingaande op een opmerking van
den heer v. Stralen inzake verhooging der
kindertoeslag bij den werkloozen-eteun,
vraagt spr. den wethouder of deze daartoe
genegen zou zijn.
Burgert. Armbestuur.
Over de reorganisatie van het Burger!.
Armbestuur zegt. spr. dat hij geen aanlei
ding ziet voor zitting nemen van raadsle
den in het B. A. De zaken zouden niet be
ter gaan als er raadsleden bij kwamen.
Wel lijkt het spr. wenschelijk dat de raad
er althans eenigezina in vertegenwoordigd
is. Ook meer contact met de vakorganisa
ties is wel gewenscht. Bij volgende vaca
tures kan daar misschien rekening mee ge
houden. Spr. gevoelt veel voor de naams
verandering. 'n Twintig jaar geleden was
de naam Armbestuur gerechtvaardigd,
maar tegenwoordig is de taak van dat be
stuur uitgebreid buiten de grenzen der ar
menzorg. Naamsverandering ontneemt aan
deze instelling het vernederend "karakter.
De heer v. Stralen heeft eenige aanval
len op de R. K. fractie en op spr. in 't bij
zonder.
Spr. zou verouderd en veranderd zijn.
Het eerste kan spr. niet helpen, maar ver
anderd is hij niet. Hij deelt niet het stel
sel van den heer v. Stralen om ook voor
stellen te steunen die geen schijn van kans
hebben. Maar van den anderen kant moot
een mensch wel veranderen, in zoover de
omstandigheden zelf veranderen.
De Christel, afgevaardigde zouden geen
rekening houden met de wenschen der ar
beiders, maar spr. ontkent dat ten zeerste.
Natuurlijk kan niet ieder zijn wenschen ver
wezenlijken, om tactische redenen al niet,
maar ook is het niet juist, dat de R. K.
arbeiders ontevreden zijn met hun afge
vaardigden omtrent het niet-spreken over
een adres van den R. K. Volksbond inzake
do cokcsprijzen, merkt spr. op, dat. de
Volksbond de R. K. raadsfractie daarvan
niet op de hoogte gesteld heeft, terwijl
het adrea bovendien ontijdig was inge
diend.
De heer V e r w e y (S.D.A.P.) merkt op,
dat de vlucht uit de gemeente door de wel-
gestelden de boeman is, die elke verlichting
van belastingdruk voor de minder welge-
8telden moet tegenhouden. Spr. wil aanne
men, dat die vlucht juist is, maar dan
moet men daarmee rekening houden. Doch
aan den anderen kant blijft het als een
paal boven water staan, dat do belasting
druk te zwaar is voor de minder gesitueer
den.
De heer de Recdo heeft zich bij zijn be
toog jammerlijk tegengesproken. Hij hangt
een droevig beeld op van den financieelen
toestand van Leiden, maar de kapitaal-
dienst is gunstig. Hoe rijmt zich dat. Spr.
erkent dat de 10e zetel een gevolg is ge
weest van de kieswet herziening, maar als
de kieswet niet verajiderd was geworden,
zouden de Vrijz. Dem. twee zetels behaald
hebben en had de rechterzijde maar 18 in
pl. v. 19 zetels geteld.
Onderwijs-wenschen.
Verder meent spr. dat het aantal open
bare bewaarscholen moet worden uitge
breid. Omtrent het 7e leerjaar meent spr.
dat men bij de invoering daarvan het on
derwijs zal moeten uitbreiden met een les
in den vreemde taal. Verder vraagt spr.
meer aandacht voor het nieuwe op onder
wijsgebied.
Spr. heeft f 1000.— gevraagd voor het
maken van schoolreisjes. Dat bedrag is te
klein voor alle scholen, maar wie kan spa
ren moet de reisjes zelf betalen, wie het
niet kan, wordt met die ondersteuning ge
holpen.
Verschillende practisehe wenschen.
De heer Bergers (R.K.) heeft verle
den jaar een voorstel ingediend tot uitbrei
ding van de commissie voor de Bank v.
leening. Hij heeft er tot heden toe niets
meer vaji gehoord. Spr. dringt aan op vlug
ger afdoen van verzoeken om te bouwen,
enz. Verder maakt spr. er aanmerking op,
dat ambtenaren, die een behoorlijk pen
sioen hebben, een functie in de gemeente
vervullen. Wat werkverruiming betreft,
meent spr. dat veel werk in den winter
kan worden gedaan, in'den tijd dat er veel
vraag naar werkgelegenheid is. Spr. is
persoonlijk niet tegen een soepeler toepas
sing van de Zondagswet. Een nieuwe sala
risregeling acht spr. ook wel wenschelijk.
Wat het vooretel tot verlaging der gas-
prijs van den heer Eikerbout betreft, ge
looft spr.-dat daarmee de groote gezinnen
werkelijk gebaat zouden zijn. Spr. heeft
met genoegen gezien, dat er nu gewerkt
wordt aan de verbinding van de Morsch-
weg met den Haagweg.
Prost.-Christelijke politiek.
De hper v. E s (A. R.) acht de begroo
ting voor 1928 niet zoo somber. Wij kun
nen met vertrouwen aan dit college onzen
stem geven als het voortgaat op den weg
van het vroegere college. Onnoodige uit
gaven zullen moeten worden voorkomen.
Verhooging der belasting is een precair
ding, de belastingdruk is voor allen ern
stig genoeg. De verkiezingen hebben ons
een versterkte meerderheid gegeven.
Vooral met het oog op de onderwijspoli
tiek behooren wij dus ook meer dan tot
nu toe een rechtsche politiek te voeren.
Dat mogen de heeren van de overzijde
zich wel eens inprenten en zich herinne
ren, dat de S.D.A.P. al is zij de grootste
groep, niet haar wil aan de meerderheid
kan opleggen. De heer v. Eek heeft ge
pleit voor hooger levenspeil van den ar
beider en gezegd dat het christendom
daartoe niet wil medewerken. Maar de
heer v. Eek moest zich beter indringen
in het wezen van het ware Christendom,
waar het woord geldt: zoekt eerst het rijk
Gods, e-n het overige zal u worden toege
worpen.
De heer v. Eek heeft ocnigo financieele
voorstellen gedaan, welk© spr. aan critiek
onderwerpt.
Spr. zegt dat zijn fractie niet zal kun
nen medewerken aan de oprichting van een
levensmiddelenbnreau. Hij voelt ook wei
nig voor toelating voor betaling van raads
leden op vertoon van toegangskaarten
evenmin voor medezeggenschap der arbei
ders. Over de uitbreiding der com- v- fa
bricage zegt spr. dat hij instemt met het
denkbeeld cm deze over praeadvies te stu
ren. Wat betreft het houden van optoch
ten op Zondag merkt spr. op, dat de Zon
dagswet nog niet verouderd. Nooit zullen
wij optochten met muziek en banieren op
Zondag kunnen bestaan, al zou het ook
zijn voor ons doorluchtig Oranjehuis.
Tegenover de meening der S.D.A.P. dat
er ontevredenheid heerscht onder de ar
beiders, herinnert spr. aan de veel grootere
meeningsverschillen in de S.D.A.P.
De heer S pendel (R. K.) wil geen po
litieke salto-mortale maken (gelach), al
leen enkele opmerkingen.
Aan „Gemeentewerken" wordt
hard gewerkt.
Er wordt aan gemeentewerken te lang
zaam gearbeid, is de algemeene klacht aan
dc overzijde. Men houdt echter geen reke
ning met de ontzaglijke voorbereiding
welke voor groote werken noodzakelijk is.
Er is geen enkel jaar geweest, waarin zoo
veel bestekken van gerncei .ewerken zijn
uitgegaan als in het afgeloo: en jaar.
Qver de financieele zijde vundebegroo-
tirtg hebben wij betrekkelijk weinig ge
hoord, wij hebben gehad een financieele
rede van de Reede, die met reden kan
worden aangemerkt als een goede rede
(hilariteit). Deze heeft een somber beeld
opgehangen. Spr. begrijpt niet dat men
aan de overzijde dan nog kan komen met
voorstellen, die zooveel geld kosten. Als
wij zoo doorgaan, zitten wij binnen een
paar jaar aan den grond. De voorstellen
der S.D.A.P. zullen tonnen kosten, en die
paar snippertjes van belastingvoorstellen
wegen daar niet tegen op.
De comm. van fabricage.
De S. D. A. P. wil de comm. van fabri
cage uitbreiden. In die comm. moet ge
werkt worden en niet gepraat. Als die
comm. wordt uitgebreid, dan zal er zeer
zeker meer gepraat worden en daardoor
zullen de werkzaamheden belemmerd wor
den. Want er zijn bijv. personeelsaangele
genheden, waarover wel heel wat gepraat
zal kunnen worden. Bovendien bestaat de
vrees, dat er nog veel meer zaken naar
fabricage zullen worden overgeheveld. Spr.
zal zich tegen die uitbreiding blijven ver
zetten.
Wat de steunverhooging betreft, ver
klaart spr. dat noodzakelijke verhoogingen
moeten geschieden, maar men moet niet
uit het oog verliezen, dat er nog op ver
schillende andere wijze steun verleend
wordt. Kinderen van werkeloozen bijv.
krijgen gratis kleeding, verder zijn er co
kesbonnen enz. Al deze dingen worden
niet meegeteld en men stelt het voor, alsof
zij met slechts f 13.per week moeten
rondkomen. De heer v. Stralen heeft de
tegenstelling tusechen het Sinterklaasfeest
der rijken en der armen schrijnend ge
noemd. Maar spr. durft wel zeggen, dat er
in do Sintcrklaaedagen dikwijls meer
vreugde heerscht in de gezinnen der min
der gesitueerden, dan in die der rijken.
Spr. verklaart zich tegen elke verlaging
der gas- en clectriciteitsprijzen. Wij moe
ten vasthouden aan de begrooting, zooals
die is vastgesteld. Als wij de gas- en elec-
triciteitsprijzen gaan verlagen dan sturen
wij de geheele begrooting in de war. Bo
vendien bezorgen wij met gas- en electri-
citeitsprijzen-verlaging ook onze buiten
klanten een douceurtje, en daartoe zijn wij
niet geroepen.
De heer M anders (R.K.) wil een klein
vooretel doen, n.l. om een cursus op te rich
ten om de raadsleden te leeren iets te vra
gen zonder iets te zeggen. Dit naar aan
leiding van een reprimande vaji den voor
zitter toen spr. in een der eerste vergade
ringen een opmerking maakte bij de rond
vraag, en de voorzitter zeide, dat hij niets
moet zeggen, maar moest vragen.
De voorzitter: Wilt u wat duidelij
ker spreken. Ik versta het niet.
De heer Baart: De cursus begint al.
(Groote hilariteit).
De heer M a n d e r s merkt op, dat de
coalitie niet tegen de S. D. A. P. gaat, maar
ten doel heeft eigen, gezamenlijke rechten
te verdedigen. Wij willen met andere par
tijen samenwerken, en de S. D. A. P. mag
niet veronderstellen, dat wij niets goeds in
haar partij kunnen waardeeren.
De voorstellen der S. D. A. P. komen
ieder jaar terug. Spr. ziet hierin een be
wijs, dat die voorstellen goed overwogen
zijn.-
Wat de steunverleening betreft, moet
men ook rekening houden met financieele
mogelijkheden.
Niemand zal ontkennen, dat werkver
schaffing en werkverruiming gewenscht
is. De heer Schüller heeft eenige werken
genoemd, maar hij heeft de meest urgente
niet genoemd en deze zijn juist in de be
grooting opgenomen. Tot demping van het
Levendaal kan men zoo maar niet ineens
overgaan. Al de genoemde werken kunnen
slechts voor korten tijd en voor een be
paalde categorie menschen werk verschaf
fen. Doch spr. heeft een ander plan.
Leiden heeft, een groote geschiedenis.
Het werd gesticht..., (Hilariteit. Waar
gaan wij heen).
De heer Mande rs: Toen do Noorman
nen kwamen....
De heer Huurman: Waar is de be-
greoting van 1928 gebleven 1
De voorzitter: Luistert u naar de
woorden van prof. Blok.
De heer Manders gaat onder groote
hilariteit kalm verder door de geschie
denis.
De voorzitter: Wilt u zich beper
ken tot de begrooting?
Verbetering van het vaarwater van
den Rijn is zeer noodig.
De heer Manders: Ik ben al in 1700.
Ik wou laten zien, dat Leiden achteruitge
gaan is en daar gaat het toch maar om.
Spr. gaat. de geschiedenis van Leiden in 't
kort- na en komt. tot de practisehe conclu
sie, dat verbetering van het vaarwater van
den Rijn zeer noodig is, ter bevordering
van de Leidsche industrie. Daaraan moet
harder worden gewerkt.
De Haarlemmertrekvaart
De gemeente moet trachten van de zorg
voor de Haarlemmertrekvaart af te ko
men. Dat kan, als men met kennis van za
ken optreedt; spr. herinnert hierbij aan
de geschiedenis van het Jaagpad.
Spr. verklaart zich verder tegen verhoo
ging der opcenten op de vermogensbelas
ting en tegen de andere belastingvoorstel
len van den heer v. Eek.
Wat de uitbreiding van de comm. v. fa
bricage betreft, ontkent spr. dat de S. D.
A. P. een recht heeft op een zetel in die
commissie. Spr. vertrouwt, dat B. en W.
een praeadvies zullen geven, dat meer re
kening houdt met de belangen der gemeen
te, dan met de eischen van een partij.
Verkeersverbe'teringen.
Wat de verkeersregeling betreft, maakt
spr. eenige opmerkingen, langs welke weg
verbetering is te bereiken. Do Weddesteeg
in het Noordeinde moet verbreed worden.
De De Gijselaarsbank diende meer naar
achteren te zijn geplaatst.
Van „waterleiding" en „brandweer" gaan
dikwijls bepalingen uit, die belemmerend
werken, hetgeen spr. illustreert. De eischen
zijn dikwijls kostbaar voor dengeue, wien
ze treffen, terwijl men er het nut van in
ziet.
Rede van den voorzitter.
Daar niemand meer het woord verlangt,
beantwoordt de voo r z. de gemaakte op
merkingen, waarbij hij tevens antwoorden
zal voor den afwezigen wethouder Splin
ter. Er zijn 21 redevoeringen gehouden en
beantwoording is derhalve niet zoo ge
makkelijk. Alleen de rede van den heer v.
Eek stond zi. in het teeken van de alge
meene beschouwingen. Spr. heeft er met
belangstelling naar geluisterd, maar een
systeem heeft hij niet opgebouwd. Zijn al
gemeene ideeën heeft hij trachten te uiten
op de gemeente-politiek. De positie van
de S. D. A. P. is moeilijk. Zij wil construc
tief medewerken in do gemeente-politi«l
doch haar beginselen passen niet bij di
van de tegenwoordige regeering. Vandaa
is de eisch van 2 wethouderszetels te ret
klaren. De S. D. A. P. zal steeds moeilijk
heden hebben, als zij in bestuurscollege
zitting neemt, omdat dt, 8. D. A. P. eej
klasse-partij is. De heer v. Eek heeft uh
breiding van de comm. v. fabricage ge
eiseht. Hij heeft zich gekant tegen ho
zenden van praeadvies, alsof B. en W,
vijandig stonden tegenover die uitbrei
ding. Spr. verklaart, dat dit niet het ge
val is. Het college heeft de zaak reeds od
der de oogen gezien en hij kan den hee
van Eek met vertrouwen adviseeren ziel
niet te verzetten tegen het zenden v»i
het voorstel om praeadvies.
De heer v. Eek wenscht ook toelating
van raadsleden tot alle gemeenteinatellia
gen. Dat recht hebben de raadsleden, doel
zij moeten zich eerst wenden tot de hoof
den van dienst. Dat is bevorderlijk vooi
een goede gang van zaken. Bij weigerinj
staat altijd beroep op B. en W. open. Bij
brand zou de aanwezigheid van 33 raad©
leden niet bepaald bevorderlijk zijn. Aai
een paar daarvoor aangewezen vertegen
woordigers wil spr. wel zulk een toegang»
bewijs bij brand geven.
Wat de toepassing der Zondagswet bs
treft, zegt spr. dat hij deze wil toepa6sei
in verband met de stemming der bevol
king. In Leiden wenecht de meerderhek
geen optochten met muziek en geen dan
cings. Aan de beslissing, welke de raad zal
nemen omtrent het voorstel-v. Eek zal spr,
opnieuw de stemming kunnen peilen.
In tegenstelling met den heer Wilbnnl
zegt spr., dat het traditie geweest is. dal
optochten op Zondagavond na 8 uur won
den toegestaan. Het waè alleen geen 'rs
ditie dat dit aan de S. D. A. P. werd rn»
gestaan, hoewel een optocht van het sta-
tion naar het Volksgebouw reeds vroegci
aan de S. D. A. P op Zondag is toege
staan.
De heer Svtama heeft aanmerkingen ge
maakt op de politie, welke aanmcrkingoi
spr. zal bespreken met den commis'nrii
De heer Sytsma heeft zich echter vergist,
als hij zegt, dat er bij gelegenheid van ee»
bezoek van de prinses 4 inspecteurs ii
functie waren.
Wat de schermutseling tusschen de lie»
ren Schüller en v. d. Reyden betreft, zegt
spr. dat de heeren blijkbaar de juiste tooi
hebben gevonden, waarop zij met el kaai
hun kwesties kunnen uitvochten. (Hilari
teit).
De heer Schüller veronderstelt, dat, waai
in het afdeelingaverslag over één lid spra
ke is, hij bedoeld is. De heer Schiillpr it
een belangrijk man. Hij lijkt wat op pre
sident Roosevelt, die als hij op een brui
loft was, zoo meeleefde, dat hij dacht dat
hij de bruid was en op een begrafenu,
dacht dat hij het lijk was. (Groot gelach),
Verder merkt spr. op, dat men steedi
maar aandringt op meerdere spoed en
steeds vraagt: hoe staat het nu met dit en
met dat. De plannen van B. en W. eischen
zeer veel voorbereiding en een meer po»i-
tief antwoord dan: de zaak is in overwe
ging, is moeilijk te geven.
Wat de aansluiting der rioieering mei
die van Oegstgeest betreft, gelooft spr,
dat dit nog wel eenigen tijd op zich zal
laten wachten. De schuld ligt meer bi;
Oegstgeest.
De plannen voor de St. Nicol&asbrug ko
men binnenkort in behandeling cn die van
de Langegrachtbrug moeten nog nader on
der de oogen worden gezien. Er zijn trou
wens meer bruggen, die verbetering behoe
ven en dat moet met elkaar in verband be
schouwd worden. De niet-uitdieping van
de Oranje-gracht is niet de schuld van de
gemeente. Zij kan de Leidsche Katoen Mij.
niet dwingen, althans op het oogenblik
niet. Binnen niet al te langen tijd zal de
Hooigracht nieuw bestraat worden en dan
zal de kwestie van den aanleg van rijwiel
paden ook onder de oogen worden geziez
De heer Wilbrink heeft het college nasi
een urgentie-program gevraagd. Dat is
moeilijk te verwezenlijken, hel college is
daarvoor nog te jong. Spr. gelooft ook niet
dat het noodig is, het werk ligt als opgi-
stapeld. Daar ïb de kwestie vau de vee
markt, van den overweg aan den Rijoe-
burgerweg, reorganisatie van gemeente
werken, grondexploitatie, werkliedenregle
ment enz. allemaal urgente vraagetukkes.
Over de kwestie der bouwvergunningen
zegt spr. dat deze een geschiedenis heeft,
welke men moet kennen om de houding van
B. en W. te begrijpen. B. en W. moeren
zich houden aan de eenmaal vastgestelde
rooilijnen in verband met bet- a.s. uitbrei
dingsplan, dat anders in gevaar gebracht
zou worden. Inzake de uitdieping van ver
schillende grachten is binnenkort een
voorstel te verwachten.
Wat betreft het verschaffen van bouw
grond aan particulieren, zegt spr., dat het
hier alleen gaat over „Zuiderzicht". De be
sprekingen zijn daaromtrent nog gaande,
maar spr. gelooft, dat de aanleg van de
straat over dat landgoed nog in dit sei
zoen ten goede zal komen aan de werk
verschaffing. Spr. gelooft dat uitgifte vos
grond in erfpacht niet zeer voordeelig
De heer Romijn is wel wat algemeen
geweest, zoodat spr. er niet verder op in
kan gaan.
De heer Wümcr heeft o.a. eenige opmer
kingen gemaakt over de politie. De erva
ringen met vrouwelijk politiepersoneel
elders is niet gunstig geweest, zoodat spr.
huiverig is voor dit experiment. Aan dl
bestrijding van de prikkellectuur is op het
mement weinig te doen. Spr. is het intus-
schen met den heer Wilmer volkomen
eens, dat deze lectuur weerzinwekkend it
Men zal eerst een verordening dienen t«
aanvaarden. Spr, kan mededeelen, dat hij
ernstig de mogelijkheid van zulk 'n ver
ordening overweegt. Zoodra wij iets nieuwi
zien, leggen wij beslag, probeorende of dl
Justitie er op in wil gaan.
Antwoordende op de rede van deu heel
v. Stralen zegt spr., dat deze gemakkelijk
eenige plannen tot werkverschaffing kafl
opnoemen, doch zoo gemakkelijk is dat
niet in werkelijkheid, hetgeen spr. met
voorbeelden illustreert. Aan praatjes ovet
uitstel van de werkzaamheden aangaande
de veemarkt moet men niet te veel waarde
