19e Jaargang
DONDERDAG I DECEMBER 1927
No. 5734
e Eaidóofaz 0ouAomt
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi| vooruitbetaling
Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaaL
onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaaL
co per post f2.95 per kwartaaL
Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné'a ver»
1is;ir tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
tteling. Afzonderlijke nummera 5 ct., met Geïllustreerd
lacshlad 9 ct
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
J
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentlên 30 cent per regeP
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet
dubbele van het tarief berekend. 5
Kleine advertentlên, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver-
buur, koop en verkoop f 0.50
NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN.
liet geluk van ontvangen en
geven.
en Sinterklaas-artikel in „Het Volk",
den titel „Wat zullen wij onzen kin
geven", viel onze aandacht op het
inde citaat 't gaat over de Sinter-
jverwachting in een behoeftig gezin
„Maar, al zeggen zij het dan niet
mei woorden, moeder ziet bet wel aan
de hoog gekleurde snuitjes, merkt hel
jan -de verhalen, dat zij niettemin wat
blijde zouden zijn, als maar een 0 zoo
klein stukje van al die heerlijkheid
bun deel zou worden. En zij tobt dag
en nacht er over, waarop zij nu nog
jou kunnen sparen, om althans wat
ireugde aan haar kinderen te schen
ken. In de meeste gevallen zal het
gelukken Want, moeders zijn zoo vin
dingrijk. waar het gaat om het geluk
ba er kinderen En wij durven het ge
rust zeggen, dat deze moeders meer
pleizier van haar gaven zullen hebben,
dan zij die met een goedgevulde beurs
de winkels binnenstappen om uit de
ruime keuze haar inkoopen te doen."
it is goed gekarakteriseerd het geluk
bet geven ook èn zelfs vooral als 't ge-
1 moet uit een schrale portemonnaie
hetzelfde in een b'ad van de „bour-
bad gestaan, zou „Het Volk" er
irschijnlijk iet-wat venijn uit gezogen
ben: Jullie hebben goed praten; je moet
ir eerst 'ns, enz
Is ons een aanleiding, om in de-
Sinterklaas-tijd ons een paedagogisch,
loodkundig lesje te veroorloven.
Iin diepe menschcn-kennis zelfs nog
izien van alle positieve Christelijke ze-
ulten getuigt het woord van Thomas
«mpis, dat er geluk ligt in het met
ieig tevreden zijn.
in zijn er niet meer en meer ouders, die
1 kinderen als 't ware in den tegenover
ren zin opvoeden? die hen sGhij-
te leeren het weinige te versmaden om
ir steeds grootere en kostbaarder dingen
wlangen? Men moet den kinderen lee-
de kleine genoegens in het leven te
«ken, te genieten, te waardeeren. Hèèl
leven zullen zij daaruit nut trekken,
arin geluk vinden. Ook, als zij grooteT
lolwaseen zijn geworden, zullen zij van
betrekkelijke kleine Sinterkbaas-sur-
iw meer pleizier hebben, dan in hun
:;d verwende menschen van een kost-
ir cadeau.
k vreugde van het ontvangen ligt niet
ïd in dc grootte van wat
•it.
E» daarin ligt ook niet altijd de vreug-
'in het geven. Wie in zijn vetmogen om
feven zeer beperkt is kan tóch andere
I zijn gaven gelukkig maken, als hij ér
ivan z'n hart weet in te leggen: 'n kie-
hulp in nood, een fijn-bedachte atten-
een ongezocht blijk van waardeering.
Hel St. Nicolaasfeest is een welkome
'ijenheid om te leeren de kunst van blij-
f te ontvangen en oprecht te geven. Dat
«n levens-kunst, die in het leven met
le zorgen en harden tegenslag doet
fijnen een warm en zacht zonnelicht!
BUITENLAND
Volkenbond
DE VOORBEREIDING OER
ONTWAPENING.
IE ROSSEN DOEN VOORSTELLEN.
Onmiddellijke totale ontwapening!
De leider van de Russische delegatie,
'^commissaris Litwinof, heeft in de
Heren gehouden zitting van den Volken-
"dscommissie ter voorbereiding van de
*tirapeningsconferentie mededeeling ge-
un van de voorstellen der Russische re-
Hij stelde niets meer of minder
dan afschaffing van alle land-, zee-
luchtstrijdkrachten, vernietiging van
oorlogsmateriaal en munitie, afsclraf-
Tan de militaire oefening, slechting
J"'alle vestingen en afschaffing van de
•J-ogsbegroo tingen.
Wwinof voegde eraan toe, dat de Russi-
delegatie volmacht bezit om een over
komst te leekenen, waarin deze voorstel-
verwezenlijkt worden en waarbij wordt
'gesteld, dat alle oorlogsmateriaal bill
yh;11 iaar zal worden vernietigd,
erder moet dit ontwapenings-program
dj f. jaren worden ten uitvoer gelegd
ea dit niet direct mogelijk is.
Aan het slot van zijn rede diende Litwi
nof een resolutie in, waarin de commissie
wordt uitgenoodigd, onmiddellijk te begin
nen met de uitwerking van een gedetail
leerd plan voor algemeene ontwapening op
de basis van de voorstellen der Russische
delegatie.
In de resolutie wordt vender voorgesteld
de internationale ontwapeningsconferentie
uiterlijk in de maand Maart bijeen te roe
pen.
De sovjet-delegatie zal zich wel geen
oogenblik de illusie gekoesterd hebben,
dat haar voorstellen zullen worden aange
nomen zij zijn slechts door propagan
distische overwegingen ingegeven.
Litwinoff zelf moet toch. wel weten, dat
het internationaal wantrouwen helaas
nog zoo groot is dat het utopistisch is, een
onmiddellijke afschaffing van alle legers
te wenschcn.
Zijn motie kreeg dan ook in het geheel
geen steun. Hoffelijk, doch beslist wezen
Paul Boncour. Bones, en Politus haar van
de hand. waarbij vooral Boncour de Rus
sische motie met kracht van argumenten
bestTeed.
Boncour wees erop, hoe totale ontwa
pening volstrekt niet totale veiligheid
aan de kleinere staten verzekert. Ook bij
algeheele ontwapening zullen deze steeds
blootgesteld zijn aan mogelijke geweldda
den van een grooten staat, met veel tal
rijker bevolking en sterker ontwikkelde
industrie.
Een internationale veiligheidssysteem
bleef dan ook bij algeheele onlwapening
noodzakelijk.
Boncour meende dus, dat de voorberei
dingscommissie zich door de sovjet-voor
stellen niet zal laten afbrengen van haar
plicht, door het nieuwe comité voor vei
ligheid en arbitrage naar nieuwe veilig
heidswaarborgen te streven.
Graaf Berstorff wist tenslotte den Bus
sen een onmiddelltie verwerping van hun
motie te besparen door voor te stellen, dat
motie-Litwinoff eerst grondig behan
deld zou worden in de volgende zitting of
vóór de behandeling der tweede lezing
van het ontwerp-conventie.
Italië.
Een Italiaansche atlas.
MetDuitsche namen.
Gisteren bood een delegatie van de Ita
liaansche Touring Club Mussolini een
nieuwen wereldatlas aan. De drukkers
hadden evenwel alle plaatsnamen in Alto-
Adige en andere Italiaansche districten,
die na den oorlog bij Italië zijn ingelijfd,
iu het Duitsch gedrukt. Mussolini be
merkte dit onmiddellijk en verzocht de de
legatie alle verdere afdrukken van den
atlas in te houden. Later bleek, dat de
atlas iu Duitschland gedrukt was, waarbij
de drukkers de oude Duitsche plaatsnamen
hadden gedrukt.
Litauen.
ALARMEERENDE BERICHTEN.
Opmarsch van emigranten naar Kowno?
Woldemaras neemt
maatregelen.
Volgens een persbericht uit Wilna moet
de LitauSche premier Woldemaras ver
klaard hebben, dat een door emigranten
ingestelde Litausche tegen-regeering een
opmarsch naar Kowno voorbereidt. In
verband biermede moeten alle garnizoenen
in Lilauwen gewaarschuwd zijn- zich bij
het eerste alarm gereed te houden.
Kowno heerscht een paniekstemming.
Verder moet Woldemaras de lrie jong
ste lichtingen gemobiliseerd hebben, die
binnen 48 uur onder de wapenen moeten
kpmen; deze mobilisatie moet tegen Polen
gericht zijn. Bovendien zou do premier
zich tot de Duitsche en Russische regee-
ringeu gewend hebben met het verzoek om
militairen en diplomatieken bijstand, in
dien Polen naar Kowno mocht oprukken,
Beweerd wordt, dat de regeering van Wol
demaras als belooning voor Duitschlands
steun laatstgenoemd land moet hebben
beloofd bet district Memel te zullen af
staan.
sonen. Zij vormen een herdersvolk, dat
van zijn kudden leeft, doch zijn voor hun
graanvoorziening en tal van andere levens
behoeften afhankelijk van het vruchtbare
land tusschen de bergen en de kust, dat
;ehofel door de Franschen bezet is. Als zij
3iervan worden afgesneden, komen zij van
honger om. Het losgeld voor de zes ge
vangenen omvat een aantal artikelen op
het gebied van kleeding en paarden tuigen,
maar bestond grootendeels uit zilveren
munten. De afgezanten der stammen uit
hel hoogland werden bij de uitbetaling
echter gewaarschuwd, dat op het geld een
vloek rustte en dat het ongeluk zou bren
gen aan allen die het aanraakten tot het
aan "de Franschen was teruggegegeven
Uw karavanen, zoo werd hen gezegd, ziju
steeds veilig geweest als ze kwamen han
deldrijven op de markten waarboven de
Fransche vlag waait. Hier hebt gij vrede
en veiligheid gevonden, maar gij hebt met
moord en roof geantwoord. Dit zult gij
moeten betalen.
Zoodra de afgezanten met hun op muil
ezels geladen zilver vertrokken waren,
weruen de wachten aan de grens verdub
beld en werd het heele berggebied van de
markten in de vlakte afgesneden. Sedert
zijn er besprekingen geopend met ver
schillende der stammen van over de grens
voor de teruggave van het losgeld en de
onderwerping der stammen aan het Fran
sche bewind.
Mexico.
DE KERKVERVOLGING.
Calles wordt steeds geraffineerder.
Men schrijft uit Rome aan de „Msb
President Calles heeft allen militairen
commandanten het bevel gegeven, van de
.rebellie van den Katholieken clerus''
filmopnamen te laten maken, welke vooral
in het buitenland moeten worden opge
voerd. Tot dit doel worden den oommau-
danten alle vlaggen en standaards en an
dere voorwerpen, welke voor' opname ge
schikt zijn, ter beschikking gesteld.
Er zullen zeker lieden te vinden zijn, die
de film de rol spelen, welke Calles aan
de Katholieke geestelijken zou willen toe
schrijven, doch welke zij in werkelijkheid
niet spelen.
Daarbij zal dan het buitenland den gru
wel van den opstand der Katholieke gees
telijken zien en de mildheid bewonderen,
waarmele de goedaardige regeering van
Calles al deze booze misdadigers behan
delt-
Australië
De havenarbeidersstaking.
De hoop op een regeling van de staking
vau havenarbeiders is verijdeld. Een stop
zetting van de scheepvaart in heel Austra
lië! schijnt dientengevolge onvermijdelijk.
Van het Vaticaan.
De H. Stoel en Hongarije.
Pater Szeredyi opvolger va
Kard. Czernoch.
Men seint uit Rome aan de „Msb.":
Uit absoluut betrouwbare brond wordt
gemeld, dat in het Consistorie van 19 De
cember a.s. do Benedictijner-pater Jusli
nus Szeredyi tot primaat van Hongarije
en aartsbisschop van Esztergom zal ver
heven worden.
Kardinaal Gasparrj vraagt ontslag.
Om gezondheidsredenon.
Volgens de Duitsche bladen heeft kar
dinaal-staatssecretaris Gasparri om
zondheidsredenen Z. H. den Paus om zijn
ontslag verzocht.
BINNENLAND
Marokko
Frankrijks prestige in Marokko.
De onderhandelingen tusschen de Fran
schen in Marokko en de stammen in den
Atlas betreffende de vrijlating van de door
roovers ontvoerde personen, zullen waar
schijnlijk belangwekkende gevolgen heb
ben, aldus de correspondent van de
„Times" te Parijs.
Toen meer dan veertien dagen het los
geld werd uitbetaald betreurden velen in
Frankrijk de uitwerking hiervan op den
geest der inlanlers. Ongetwijfeld heeft het
Fransche prestige er wel wat onder gele
den, doch de Fransche autoriteiten heb
ben onmiddellijk maatregelen genomen
om dit effect legen te gaan door den stam
men waartoe de roovers behooren .ten
volle den economischen druk te doen ge
voelen, welken degenen, die de vlakten be
zet houden steeds op de bewoners der
bergen kunnen uitoefenen, mits zij over de
noodige militaire macht beschikken.
De stammen van den Hoogen en den
Midden-Atlas tellen ongeveer 10.000 per
BEGROOTING POSTERIJEN ENZ.
Verschenen is de Memorie van Antwoord
op het Voorloopig Verslag (18 Nov. 1.1.)
over de bogrooting der Posterijen, Telegra
fie en Telefonie voor 1918.
Tarieven,
Uit het verloop van de ontvangsten we
gens frankeerkosten kan de gevolgtrekking
worden gemaakt-, dat de met ingang van 1
Juli 1.1. ingevoerde verlaging van het bin-
nenlandsche briefport op het verkeer in
gunstigen zin heeft ingewerkt.
De voornemens inzake verdere tajiefver-
laging hebben nog niet in alle opzichten
een vasten vorm aangenomen. In overwe
ging is o.m. een portvorlaging voor de
drukte stukken en wederinvoering van een
afzonderlijk, verlaagd tarief voor locale
brieven en briefkaarten. Opgemerkt wordt,
dat voor de in plaatselijk verkeer verzon
den drukwerken nooit een afzonderlijk ta
rief heeft gegolden of wenschclijk werd
geacht.
Weder-invoering van bet vijfcents-port
voor brieven ook in algemeen binnen-
landsch verkeer is om financieels redenen
voorshands nog niet mogelijk.
Het proces waarop het Voorl. Verslag
doelt, het veld winnen van do telefoon ten
nadeele van do telegraaf, zal nog verderen
voortgang hebben, zelfs aJ zouden de te
genwoordige tarieven worden gehand
haafd. Want hoog zijn deze, vergeleken
met het buitenland, niet.
Niettemin is do minister er op bedacht,
zoo spoedig als dit kan, alle tarieven, dus
die, geldende zoowel voor locaal, interlo-
caal als internationaal telefoonverkeer, te
herzien, ten einde de deelneming aan het
vorkeer aan te wakkeren. In dit verband
vermeldt de minister met voldoening, dat
ing. 1 Dec. 1.1. de taxen voor de gesprek
ken van Nederland met de drie Engelsche
zones met f 1.25 zijn vërlaagd, zoodat voor
een gesprek tusschen Ned. plaateen en
Londen de prijs van f6.25 zal worden te-''
ruggebracht tot f 5.
Na besprekingen wordt- een voorstel tot
verlaging van de Belgische administratie
ingewacht; deze verlaging zal evt-1. ook
leiden tot verlaging van de Nederlandsch-
Fransche telefoontarieven.
De bestudcering van het materiaal voor
de herziening der locale en interlocale ta
rieven, waarmede in 1926 is begonnen, zal
thans vrij spoedig tot de gewenschte af
doening leiden.
Herhaald wordt, dat een aantal van drie
bestellingen per dag voor verschillende
steden (anders dan Amsterdam, Rotter
dam en 's-Gravenhago) niet onvoldoende
is te achten.
Het ligt niet iu het voornomen, de be
staande kleine kantoren in agentschappen
om te zetten.
Personeel.
Nu een technische herziening van het
bezoldigingsbesluit wordt voorbereid, acht
do minister bet niet doelmatig op saJaris-
kwosties, als in het Voorl. Verslag bedoelt,
thans diep in te gaan.
Om het hoofd te bieden aan de extra-
drukte tijdens de Olympische Spelen zal
het Stadion een tijdelijk wijkkantoor
voor den Post--, Telegraaf- en Telefoon
dienst worden ingericht.
Het denkbeeld, om de telegraaf en tele
foontarieven op Zondag te verhoogen, kan
de minister niet tot hot zijne maken.
Luchtpost.
Inderdaad is op de begrooting voor een
snelle postverbinding met Indië niets uit
getrokken; in verband met de noodige
voorbereidingen zal de instelling van een
luchtverbinding in 1928 vermoedelijk nog
niet kunnen geschieden. Echter is op deze
begrooting in art. 9 wel in het algemeen
ergoeding aan luclitvaartlijnen begrepen,
waarbij f 60.000 is geraamd voor diensten,
welke schakels vormen in de verbinding
met Indië, ook van de K. L. M.
Postchèque- en Girodienst.
Of het meer aantrekkelijke, dat in ren
te voor de rekeninghouders is gelegen, oen
zoodanige toeneming van het algemeen
saldo zal te weeg brengen, dat daarmede
uitkeering van rente althans wordt
goedgemaakt, staat niet volkomen vast.
Daarom wordt thans de beslissing omtrent
al of niet toekennen van rentevergoeding
nog aangehouden.
HAARLEMSCHE DIOCESANE
R. K. VROUWENBOND.
Najaarsvergadering te Amsterdam.
Maandag word in Huize „Lydia" te Am
sterdam de najaarsvergadering gehouden
van den Diocesanen R. K. Vrouwenbond
in het bisdom Haarlem, onder presidium
van mej. Toos Post.
In het openingswoord legde do voorzit
ster er den nadruk op, dat de vergaderin
gen van den Dioc. Bond niet alleen baar
waarde ontleenden aan een belangrijke
agenda, maar ook aan hot herhaaldelijk
contact zoeken en krijgen van de afdeo-
lingsbesturen onderling, die, over elkan
ders werk sprekend, ervan kunnen leeren,
De voorzitster stolde na herdenking van
wat de vorige geestelijke adviseur, de zcer-
eerw. pastoor Melkert, voor den bond had
beteekend, den zeercerw. pastoor Jansen
als zijn opvolger aan de vergadering voor.
Zij vertrouwde in Z.Eerw. een even aan
gename samenwerking als met den zeer-
eerw. heer Melkort.
Hierna kreeg mevr. Steenhcrghc-Enge-
ring 't woord en schtste geschiedenis
werk van den Intern. Bond. Daar deze
rede nog op meerdere plaatsen in de ko
mende maanden zal worden gehouden, leek
het wenschelijk, ditmaal er nog geen ver
slag van te geven.
De voorzitster dankte de sprekster na
mens allen hartelijk.
Do notulen der vorige vergadering wer
den goedgekeurd.
Bij de mededeelingen en ingekomen
stukken werd do aandacht nog eens op hot
oprichten van missie-naaikransen geves
tigd. Het bleek, dat een zevental nieuwe
kransen was opgericht.
Mededeeling werd gedaan van hot ont-
8lagnemen van mej. Marie Kleipool als
bestuurslid. Hoe ongaarne voorzitster en
bestuur deze kracht zagen heengaan, men
moest de opgegeven redenen billijken. Op
voorstel van liet bestuur werd besloten
1 mej. Kleipool behalve oen woord van dank.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Dc Russen doen op de voorbereidende
ontwapeningsconferentie zeer radicale
vcorstellen.
Alarmeerende berichten uit Litauen.
De film in dienst van de Mexicaansclv
godsdienstvervolging.
Volgens den oud-gouverneur van Algiers
Violette hebben de overstroomingen aldaar
2500 slachtoffers gecischt, waarvan 250
Europeanen. (Telegrammen).
Een cho'era-epidemie in Britsch-lndifi.
Meer dan 2000 dooden. (Buitenl. Berich
ten, 2de blad).
De storm op de Kaspische en Zwarte
Zee. (Buitenl. Berichten, 2do blad).
BINNENLAND.
n dc Memorie van Antwoord inzake
de Begrooting Posterijen wordt o.m. me-
degedee d, dat tariefsver agingen in over
weging zijn. (1ste blad).
Debat over de woningpolitiek In de Twee
de Kamer. (3de blad).
Een vergadering van den R. K. D. Vrou
wenbond in het Bisdom Haarlem, (ls.e
blad).
De begrafenis van het echtpaar Pi-
suisse. (Laatste Berichten).
LEIDEN.
n een vergadering van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor Rijnland
worden o.m. besproken enn rec'ame vnor
de Leidsche Kaas. de verbetering v. Leid-
sche trekvaart en daarnaast gelegen weg
en winke'sluiting en werktijdenbesluit voer
winkels. (3do blad).
OMGEVING.
De gas-kwestie in den gemeenteraad van
Wassenaar. (2de blad).
een souvenirtje aan le bieden, als blijk van
waardcering voor al wat zij voor den bond
secretaresse zoo uitmuntend had po-
daan.
In 1928 is aan do beurt van aftreding,
mevr. Lommere-Maury, die herkiesbaar is
en zich weer beschikbaar stelt. Voorts is
en vacature door liet bedanken van
mej. Kleipool, die in 1929 aan do beurt van
aftreding zou zi^ geweest. Eventueel©
ca-ndidaten worden voor 1 Februari bij de
secretaresse ingewacht.
Als verificatio-cominissio werden bo-
noemd afgevaardigden van Haarlem, Alk
maar en Zaandam.
Na do lunch kereg do zoercerw. adviseur
het woord. Hij beantwoordde het welkom
van do presidente.
Vervolgens kwam aan do orde het voor
stel Rotterdam, betreffende ecu statuten
wijziging. 't Voorstel luidde: „Besluiten,
die den afdeelingen financioolo verplichtin
gen opleggen, vereischen 2/3 van de stem
men der afdeelingen, ter diocesane verga
dering aanwezig."
Do voorzitster kon namens het bestuur
de genoemde verandering niet aanraden,
daar bij de thans geldende regeling de in
vloed der afdeelingen op de besluiten eer
lijk volgens ledenaantal geregeld is.
Bij hoofdstemming word echter hot voor-
stel-Rotterdam aangenomen.
Het voorstel van hot dag. bestuur om
de bespreking over het instituut amblena-
resso uit te stellen tot het voorjaar, nu het
proefjaar om is on de wintorprogramma's
reeds opgemaakt zijn, werd zonder hoofde
lijke stemming aangenomen.
Na do rondvraag dankte de voorzitster
de afdeeling Amsterdam voor de keurig
volbrachte taak van gastvrouw. Inzonder
heid werd een woord van lof gebracht aan
juffr. Crielaers, die een deel der ontvangst
onder haar leiding had genomen.
DE INTERNUNTIUS.
Zijn Exc. Mgr. L. Schioppa is van zijn
reis naar Kowno weder te 's-Gravenha-ge
teruggekeerd en heeft do leiding van do
internuntiatuur weder op zich genomen.
Do Nederl. gezant te Brussel plotseling
ongesteld.
Do Brussolsche correspondent van do
„Msbd." seinde gistermiddag:
De Nederlandscho gozant te Brussel, Jhr.
Dr. van Vredenburch is gisteren plotseling
ongesteld geworden. Drie genceshecren,
die Z. Exc. onderzochten constateorden
een acute blindedarmontsteking. Daarom
werd tot operatief ingrijpen besloten. De
operatie had nog gisteren plaats.
Naar wij heden vernemen heeft Jhr. van
Vredenburch een goeden nacht doorge
bracht en hebben do genceshecren zich te
vreden verklaard over den algcmcencn
toestand van don patiënt.