DONDERDAG 3 NOVEMBER 1927 ge Jaargang No. 5710 l^e&zicbelleGou/fcomt 0ONNEMENTSPR1JS bedraagt bij vooruitbetaling Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal. onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal ijo per post f 2.95 per kwartaal Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver baar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- italing. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd jgsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. I Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT! Gewone advertentlSn 30 eenl per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het n dubbele van het tarief berekend. s Kleine edvertentlën, van ten hoogste 30 woorden, waarb betrekkingen worden aangeboden 01 gevraagd, buur en vëp huur, koop en verkoop f 0.50. dommer bestaat bit twee blader. MONNIKEN DER HEREEN1GING. De oproep des Pausen. deas ons laats to verblijf in Nederland 3 herhaaldelijk de vraag gesteld: toch eigenlijk die monniken van [ereeniging, waarvan, men in den laat- tijd zooveel leest en hoort? 3 zullen dien vraag in drie artikeltjes edelen voor de lezers van de „Leidsche rant", omdat er volgens ons weten on- hen ook zoovelen zijn, die zich bijzon- jfc interesseeren voor het groote en jst actueele vraagstuk van de Hereeni- der Kerken; want het zij al maar _üjk gezegd: met dat vraagstuk staan monniken in het innigste verband. Him ingsgeschiedenifl en hun bedoeling en we niet beter uiteenzetten, dan hier een hoogst merkwaardig Pause- jchrijven te vertalen, dat gegeven is te ie, bij Sint Pieter, den 21en Maart, op est van den H. Benedictus, in het 1924, het derde van het Pontificaat f.aus Pius XI. Het is gericht: „Aan in Geliefden Zoon Fidelia von Stotzin- Abt Primaat der Vereenigde Benedic- o" en het luidt als volgt: efde Zoon, heil en Apostolischen Zegen Terwegende de woorden, waarmede istus vóór zijn dood tot den Vader bad, allen één mochten zijn, is er voorzeker dat wij vuriger verlangen, dan dat volkeren ophouden van in oneenigheid- jven en allen terugkeeren tot de een- 1 der Katholieke Kerk, opdat er ein- jk maar één Herder en één kudde moge Op dit oogenblik is onze bekommer- ij voorkeur gevestigd op do ontelbare «ren van Busland, die door de onge- ide rampen, waaronder zij tegenwoor- gebukt gaan, tot de omhelzing der Moe ark schijnen terug geroepen te wor- Wie echter kan ons in dit werk voor Hereeniging van grooter hulp zijn dan ijvervolle monniken van het Westen, die i te aller tijde voor de burgerlijke en sdienstige maatschappij hebben ver- astelijk gemaakt? De Benedictijner le ontleende immers haar ontstaan aan Oosten. Gesticht door den H. Beme ns (die door de Oosterlingen zelf met rondere vereering wordt gevierd als de rstvader van de monniken van het Wes- bloeide zij reeds op heerlijke wijze ordat die beklagenswaardige scheuring titond. Bovendien worden in deze orde overleveringen de<r Vaders, de liefde tot iï. Liturgie en de hoofdbestanddeelen het aloude monaatische leven tot he- toe ongeschonden bewaard. Dit alles voorzeker aan de Benedictijner monni- den weg voor het Apostolaat en voor terugkeer der afgescheiden broeders gemakkelijken. Om dit heilzaam ont- ip overeenkomstig het karakter der Be- lictijner Orde des te gemakkelijker ten voer te brengen, bevelen wij U, Geliefde ion, alle Abten en Monniken dezer orde w brief uit te noodigen, om den Heer lig te bidden voor de Hereeniging en m om tot dat doel geschikte midde- te ondernemen. Heb is te wenschen dat abten onder elkaar zouden beraadslag en in elke congregatie of althans in land eene Abdij zouden uitkiezen, die or dit werk best geschikt lijkt, en zich medehulp der andere kloosters, met nderen ijver en met Ede kracht aan edel werk zouden wijden. In die Ab- en moet oen zeker aantal monniken met o mogelijke zorg gevormd en grondig lerricht worden in de aanverwante stu- i, het name de taal, de geschiedenis, ebruiken, het karakter, en vooral in de eleerdheid en eeredienst dier volke- opdat zij des te beter zouden in staat om aan het hereenigingswerk te arbei- Dit zult gij des te gemakkelijker be- n, indien gij de bekwaamste onder monniken naar Rome zendt om er de oen aan het Oostersch instituut te vol- o. Tracht er ook met woord en pen naar «terven om onder de Westerlingen zelf liefde voor de Hereeniging te vermeer- fa en een beter kennis te verspreiden de vraagstukken, waarin de Oosterlin- anders denken dan wij. Eindelijk, Ge- de Zoon, verlangen wij vurig, dat alle fa dier abdijen de Russen, die bij ons ballingschap leven, met alle liefde zou- u"" men. Indien er onder hen zijn, en onderricht te worden in de van het katholieke geloof, of, na tot jaheid van het geloof te zijn terugge- ®fd wenschen gevormd te worden tot monastische leven, laten zij door IT Men opgenomen met die broederlijke ■n| yijheid, die IJ zoo dierbaar is. Laten door U zorgvuldig onderricht worden, .z*j. getrouwe kinderen der Kerk, of mdien God het wil, goede monniken a worden, dan niet uit, Geliefde Zoon, dit *erp ten uitvoer te brengen, waarmede °P betere tijden is verbonden. Want op deze wijze zal een dag komen, waarop met Gods genade een Benedictijner Con gregatie van Russische ritus zal worden opgericht. De Aartebissohop dezer Con gregatie zal later in deze stad zelve in het middelpunt der katholieke wereld, worden gesticht om zoowel Westersche als Ooster- sche monniken in één zelfde familie te ver- cenigen. De Abdij zal tevens een uitgangs- on middelpunt worden voor nieuwe kloos ters, die in Rusland zullen gesticht wor den, zoodra daartoe gelegenheid zal gege ven worden. Ons in die hoop verheugend, smeeken Wij intusschen Gods bijstand over U af. Als waarborg hiervan en tevens als blijk van Onze bijzondere wewillend- heid, schenken Wij U, Geliófde Zoon, als ook aan al de oversten en leden Uwer roemrijke orde van gansoher harte den Apostolischen Zegen. Met dit zeer waardeerende en gewaar deerde Pauselijke stuk voor oogen, zijn de monniken aan het werk gegaan. Hierover den volgenden ke>er. Dr. Jan Feodor STROTMANN R. K. Pr. V Een fout begaan. Er is oen geschil tusschen het R. K. Huisvestingscomité, waarvan de hoofdze tel te 's-Hertogenbosch is, en eenige leien uit den kring van het Haarlemsche Dio- ^S. Ën dat geschil is door de pers bekend gemaakt door beide partijen in communi ques. De bedoelde leden uit het Haarlemsche eenige Amsterdamsche dames en heeren hebben het eerst zich aan het opstellen van zulk een communiqué schuldig ge maakt; daardoor is een communiqué, als antwoord van 's-Hertogenbosch uitgelokt. Wij zeggen: sohuldig gemaakt. Het geschil toch had in besloten Kring mogen en kunnen blijven. Mogen blijven, omdat de buiten-we reld - - uitgezonderd de menschen. die im mer op een „ruzietje" belust zijn zich voor idat geschil betreffende interne aan gelegenheden niet, heelemaal niet interes seert. Kunnen blijven, omdat het in beslo ten kring had opgelost kunnen worden. Dat had gekund, omdat het moe t. In een katholieke organisatie, als zoodanig, moet een dergelijk geschil van, wij mogen gerust zeggen: secundaire, zoo al niet geringe beteekenis opgelost kunnen worden. De naam katholieke organi satie wijst daarvoor duidelijk den wegl En in plaats van de oplossing van het geschil binnenskamers te zoeken èn te vinden, gaat men er de menschen. die als buitenstanders er niet volledig ovqr kun nen oordeelen en wien het ook te weinig interesseert om er zich in te verdiepen, in betrekken. Och, wij hebben toch in onzen grooten tijd wel wat andeTs te doen, dan op te gaan in zulk een geschil in onzen groo ten tijd. welke eischt aller Katholieken op een eendrachtig, eensgezind samengaan gebaseerde actieI Maar: ieder onzer schenkt in zijn parti culiere leven maar al te dikwijls te veel aandacht aan betrekkelijke kleinigheden en laat zich daardoor verkeerdelijk be ïnvloeden en leiden. En 't is menschelijk, als deze fout ook wordt begaan in ons Ka tholiek organisatie-leven, en wordt be gaan zelfs door de besten. Maar, als deze fout wordt opgemerkt en erkend, dan worde zij ook hersteld, en zoo spoedig mogelijkI En de onderlinge liefde moet dat herstel heel gemakkelijk maken! BUITENLAND Duitschland Handhaving van den doodstraf. In de Rijksdagoommissie voor strafwet geving werd medegedeeld, dat midden November een Oostenrijksch-Duitsche par lementaire conferentie zal plaats hebben ter bespreking van de strafwetgeving in beide landen. Het voorstel der sociaal-democraten om den doodstraf af te schaffen werd met 17 tegen 11 stemmen verworpen. Frankrijk Daudet weer terug. De „Action frangaise" deelt mede, dat niettegenstaande de zeer strenge controle langs de geheele Noordgrens Léon Dau det er in geslaagd is Frankrijk binnen te komen. Engeland Gemeenteraadsverkiezingen. Winst voor Labour. In geheel Engeland, behalve in Lon den, zijn Dinsdag verkiezingen gehouden voor do gemeenteraden. Tn alle gemeen teraden moet n.l. elk jaar een derde deel der leden aftreden, in Londen daarente gen treedt om de drie jaar de heele raad af. Alleen enkele voorsteden van Londen hebben dó regeling van het land. Het voornaamste verschijnsel bij deze verkie zingen is de kraohtigste pogingen door de Labour partij gedaan tot verdere verschui vingen in haar voordeel. Zij zien in het veroveren van de macht in de steden een wezenlijk bestanddeel voor hun streven de sociale orde te ver anderen. Volgens de tot gisteravond bekend ge worden uitslagen wonnen de Conservatie ven 10 zetels en verloren zij 78 zetels. De Labour Party won 111 zetels en verloor 15 zetels, de Liberalen wonnen 13 zetels en verloren 33 zetels, de Onafhankelijken wonnen 17 zetels en verleren 26 zetels. In Schotland won de Labour Party 16 zetels en verloor er 12. Roemenië. De toestand kalm. Partijtwist zooals gewoonlijk. De „Times" schrijft: De toestand in Roemenië is volkomen kalm. De berichten in de laatste paar dagen van verschillen de oentraal-Europeesche steden uit ver spreid, volgens welke in Roemenië revo lutie zou dreigen, zijn ongegrond. De Roe- meonsche bladen geven een normaal beeld van het dagelijksch leven. De partijen twisten zooals gewoonlijk, al is men dit maal iets meer opgewonden in verband met de verdenking, die op de oppositie leiders is geworpen, door de arrestatie van Manoilescu. Behalve deze zijn slechts twee personen gearresteerd. De leiders van de nationale boerenpartij, die be schuldigd worden het denkbeeld te koeste ren om Carol op den troon te brengen, zijn in vrijheid. De regeering en de regeerings- bladen beschuldigen deze leiders van on trouw. Verder zijn enkele dubbelzinnige verklaringen van het blad der nationale boerenpartij een oproep tot revolutie ge noemd. Alles te zamen genomen schijnt de toestand in Roemenië niet beter en niet slechter te zijn dan die in de laatste paar maanden is geweest. Letland. Een spoorwegconferentie. ParijsTokio in 14 dagen. Te Riga is een Europeesch-Aziatisch spoorwe|gconferentie gehouden, waaraan gedelegeerden van 16 landen deelnamen. Het doel is een directe spoorwegverbinding ParijsBerlijnMoskouTokio tot stand te brengen, die het mogelijk zal maken in 14 dagen van Parijs naar Tokio te reizen. Rusland De oppositie in Rusland. Weor twee geroyeerd. Het bestuur van de communistische par tij heeft twee oud-leden der partij, Grün- stein en Fedórova, uit de partij gezet we gens het publiceeren en doen drukken van documenten voor de oppositie in een geheime drukkerij in een voorstad van Moskou. De secretaris van de partij verklaarde in een communistische vergadering te Moskou, dat het a.s. congres der commu nistische partij definitief een einde zal maken aan het optreden der oppositie door haar voor het alternatief te plaat sen, zich te voegen bij de mensjewiki (soc. democraten) of zich zonder voorbehoud te onderwerpen aan de communistische discipline. Hij verklaarde verder, dat de oppositie in de partij slechts weinig aan heeft. Trotzki achter de schermen. In een voor het centrale comité der Oekrajinsche communistische partij ge houden redevoering heeft Petrofski be toogd, dat Trotzki op het oogenblik de belangrijke stuwende kracht in de oppo- sitioneele beweging is, dat hij persoonlijk achter de schermen, vrijwel alle belang rijke handelingen der oppositie organi seert. Verder verklaarde Petrofski. dat de op positie uit onbekende (waarschijnlijk bui- tenlandsche) bron groote geldssommen ontvangt. Griekenland De aanslag op den president. Het proces in zake den aanslag op pre sident Kondoeriotis is gisteren begonnen. De pleger van den aanslag, Goesios, kellner te Laussa, verklaarde dat hij naar Athene was gekomen om zich in verband met een oor-aandoening onder geneeskundige be handeling te stellen. Het plan om Kondoe riotis te dooden bestond bij hom niet. Hij verklaarde op den president te hebben geschoten zonder daar over na te denken. Hij was niet voornemens hem van het le ven te berooven. Zijn zenuwen, die door zijn slechten gezondheidstoestand in de war waren, hadden hem parten gespeeld. China. Nieuw bewind in Kanton. Tsjiang Kai-sjek duikt weer op. Onder leiding van Wang-Tsjing-Wei is te Kanton een nieuwe nationalistische re geering gevormd. Deze wordt gesteund door de troepen te Kwan-toeng en door leden van de familie Soen-yat-sen. Volgens berichten uit Kanton is het plan het bevel over het leger op te dragen aan Tsjiang-Kai-sjek, die op het oogen blik in Japan vertoeft. De nieuwe regeering is van plan beslag te leggen op ale inkomsten van Zuid- China voor eigen gebruik en zal er voor zorgen, dat Nanking geen inkomsten meer krijgt. Ook is Wang-lsjing-wei van plan de betrekkingen af to breken met de politieke groepen aan de Jangtse. Hij zal zich met Japansche raadgevors omringen; weigeren dezen echter dan zal hij er Russen voor in de plaats nemon. Soóng, de minister van financiën van deze nieuwe groep is een broeder van me vrouw Soen-yat-sen. Communisten-overval bij Sjanghai. Een stad bezet. Ongeveer drioduizend communisten heb ben onverwacht Ihing, aan het Taihoe- meer gelegen, bezet en alle verbindingen verbroken. Zij arresteerden de autoritei ten en ontwapenden de politie. Nationalis tische soldaten bevonden zich niet meer in de stad, omdat alle troepen naar hot front zijn getrokken om het Hankau-leger van Tang Seng-sji te bevechten. Het is mogelijk, dat de communisten door Tang financieel gesteund worden, om den spoor weg Sjanghai-Nanking te verbreken. Mexico. De revolutionaire beweging. Een treffen. Twee rebellen-leiders en vijf man der rebellen-troepen zijn volgens te Vera Cruz ontvangen berichten door de federale troe pen gedood. Van het Vaticaan. HET VATICAAN EN MOSKOU. Een geautoriseerde verklaring. In de Russische emigranten-wereld heeft dezer dagen bijzonder de aandacht getrokken het in het Amerikaanscho Ka tholieke tijdschrift „Gommonwheal" ge publiceerde onderhoud, dat de redacteur Williams met leidende Vaticaansche per sonen omtrent de relaties tusschen het Vaticaan en Moskou had. Het is bekend, dat zeer vele Russen op zijn zachtst gezegd, heel erg achterdochtig staan ten opzichto van dat vraagstuk en het Vaticaan een geheime en openlijke begunstigingspolitiek in de schoenen schui ven; vandaar dat genoemd onderhoud door genoemde kringen met zekere vreugde be groet wordt, omdat Williams in zijn pu blicatie zich door het Vaticaan gemachtigd verklaart om voor zijn Amerikaansche le zers de verhouding Vaticaan-Moskou in tegenovergesteden zin uiteen te zetten. Williams verklaart o.a.: Nooit heeft do Paus zich rechtstreeks in relatie gesteld met het sovjet-regiem, dat Hem officieel 'ignoreert; enkel incidenteel en onder bij zondere omstandigheden richtte Hij zich tot afzonderlijke personen, over vraag stukken, welke Zijn geestelijk rechtsgebied raakten. Zoo b.v. toen kardinaal Gasparri zich uit naam des Pausen richtte tot Tschitscherin met de bode de orthodoxe geestelijkheid te beschermen. Een grof antwoord uit Moskou bewees, dat het sovjet-regiem niet vatbaar was voor ge voelens van humaniteit en grootmoedig heid. In de periode der confiscatie der ker kelijke goederen wendde zich kardinaal Gasparri door bemiddeing van de Duitsche en Poolsche regeeringen tot Moskou met het voorstel om de gewijde zaken der ker ken te kunnen vrijkoopen; het antwoord was de arrestatie der geestelijkheid en het vermoorden van mgr. Boodkiwitsch. De Katholieke hulpactie ten tijde van den hongersnood liep ook buiten verband met Moskou om. Zoo zien we, gaat Williams verder, dat niets het recht geeft om te spreken van oen erkennen der sovjets door het Vati caan. Zeker, daar was een periode, dat er nog een zekere hoop bestond de bol- schewiki terug te roepen tot orde, recht en gevoel voor gewetensplicht, en de Paus volgde die periode met een aandachtige afwachtende houdingDoch nu die hoop volkomen ijdel bleek en de sovjet haar verachting bewezen heeft voor eer gevoel en rechtmatigheid, nu aarzelt de Paus geen oogenblik om de bolschewiki en het bolschewïsme te brandmerken als do gevaarlijkste vijanden van het mensch- dom, tegen wie met alle krachten de strijd moet worden gevoerd. BINWEHLflHD EERSTE KAMER. Beëediging Commies-griffier. Regeling van werkzaamheden. Aan de orde was gisteravond do beëedi ging van den nieuwbenoemden commies griffier mr. A. J. de Block. Ingekomen is een verzoekschrift van HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Leon Daudet weer In Frankrijk terug. De_ Times zegt, dat de toestand fn Roo- menië niets meer is dan het gewone par* tijgetwist. Het Vaticaan en Moskou. BINNENLAND. Een schrijven der Ver. van Gasfabrikan- ten inzake de gascorrupties. (1ste blad). Er is een Staatscommissie ingesteld om na te gaan, welke eischen aan de scheep vaart moeten worden gesteld in het be lang van de veiligheid. (1ste blad). mr. De Block om voorloopig do functie te mogen blijven waarnemen van secreta ris der interdepartementale commissie tol reorganisatie van den dienst der genie. Op voorstel van don voorzitter wordt dit verzoek toegestaan, onder voor waarde, dat de dienst der Kamer daaron der niet lijden zal. Do nieuwbonoemde commies-griffier legf in handen van den voorzitter de gevor derde oeden af. De voorzitter zegt, dat, wanneer de nieuwe commies-griffier zal vervullen, wat de door hem afgelegde eed hem op legt, en, als hij dienovereenkomstig zal handelen, hij er zeker van kan zijn, dat hij een aangename taak zal hebben en dat de Kamer in hem een goed ambtenaar za> hebben gekregen cn hij tot eigen voldoe ning werkzaam zal zijn. De voorzitter wenscht hem geluk en verzoekt hem aan zijn linkerzijde plaats te nemen. De Voorzitter deelt mede, dat d* Centrale Afdeeling besloten heeft dat d« Kamer a.s. Dinsdagavond half 9 weder zaï bijeenkomen om dan Woensdagochtend 11 uur de beide wetsontwerpen inzake da Maatschappij De Schelde te behandelen. Na afloop daarvan zal in de afdeelingen worden onderzocht de reeks van wetsont werpen, welke van de Tweede Kamer i# binnengekomen. Do vorgadering wordt verdaagd tot a.s. Dinsdagavond half negen. DE GASCORRUPTIES. ,.Onze vereeniging wist van niets". Loed wozenbetui ging dor fabrikanten. Naar de „Tel." verneemt heeft do Ver eeniging van Gasfabrikanten in verband met hetgeen in de bladen gepubliceerd ia omtrent plaats gevonden corruptievo han delingen een brief gezonden aan de daar- voor in aanmerking komende gomeentobe sturen. De brief is geadresseerd aan Burgemees ter en Wethouders van" Amsterdam on luidt als volgt: Het bestuur der Vereeniging van Gasfa brikanten in Nederland heeft de eer het volgende onder uw aandacht te brengen. Sinds het bekend geworden is, dat enkele directeuren van gasfabrieken zich aan corruptieve handelingen hebben schuldig gemaakt, wordt op verschillende wijze de meening uitgesproken: 1. dat do Voreeniging van Gasfabrikan ten bewuste kennis van corruptieve hanre- lingon van enkele harer leden zou hebben gedragen, vóórdat do betreffende personen bij een verhoor, hetzij door don rechter, hetzij door B. on W. hunner gemeente, het zij door een Raadscommissie, een bekente nis hadden afgelegd. 2. dat de vereeniging van Gasfabrikan ten, die de gemeenten subsidies geniet, de golden, die te harer beschikking worden gesteld zou benutten, os. voor het orga- nisoeren van feesten. 3. dat de Vereeniging van Gasfabrikan ten zou hebben bijgedragen aan do soa- gelda, die door haar bestuurslid Bruinwold Riedel aan don gewezen gasdixecteur Van der Stel zou zijn ter hand gesteld". Ten opzichte van het bovenstaande merkt het bestuur dan het volgende op: Het uitsluitend doel.... Ad 1. De Vereeniging van Gasfabrikan ten in Nederland is een zuiver technische voreeniging die. overeenkomstig art. 2 van haar statuten, zich uitsluitend bezighoudt mot de bevordering van den bloei der gas- nij verheid. Dat er loden zijn, die zich aan ongeoorloofde handelingen hebben schul dig gemaakt betreurt het bestuur ten zeer ste, zooals een ieder het zal betreuren, die op een zeker oogenblik tot de weten schap komt, dat hij met personen heefb omgegaan, op wier handelingen aanmer kingen te makon zijn. Nimmer echter is ons van een lid vóór zjin schuldig bevinden ter plaatse, waar zulks geconstateerd kon worden, uit eenige betrouwbare bron bekend geweest, dat hij zich aan foutieve handelingen schuldig maakte. Al ware ons dit ter oore gekomen, dan nog zon slechts een onderzoek door do justitie of andere autoriteiten hebbeü kunnen leiden tot do bewijslevering vêti hetgeen gemompeld werd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1