3)e £iicbolie (Souwet/ril
VRIJDAG 30 SEPTEMBER 1927
No. 5683,
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
INGEZONDEN MEDEDEELING
18e Jaargang
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
or Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal,
onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal,
ineo per post f2.95 per kwartaaL
t Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
jgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
jetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
1 1 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
I
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 s POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentlën 30 cent per rege!
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
n dubbele van het tarief berekend. s
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verv
huur, koop en verkoop f 0.50.
NUMMER BESTAAT UIT VIER 8LADEN.
De malaise in onze industrie.
leden is in het gebouw der Handels-
igeschool te Rotterdam de algemeen©
envergadering gehouden van het Ver-
id van Nederlandsche Werkgevers.
)e vergadering werd geopend door den
imeen-voorzitter dr. F. G. Waller, met
rede over de industrieel© situatie in
Ierland.
)eze spreker wees er op, dat de bestaan-
toestand van de indsulrie voor de groo-
leerderliedd onbevredigend is, dat van
ive expansie weinig is te bespeuren en
jevolge daarvan de werkloosheid be
trijk is.
mtrent de oorzaken dezer verschijnse-
onderscheidde spr. oorzaken van alge-
inen aard, welke voor geheel Europa
len en die welke in het bijzonder in Ne-
d him werking doen gevoelen,
jrekende de invloeden, die meer
tbijzondervoorNederland
maakte spr. een vergelijking tus-
de productivoor waarden in Neder-
m in de belangrijkste imlustrielan-
en buiten Europa, in het bijzonder
effende de loonen en arbeidstijden. Hij
itateerde, dat in de landen, die onze
tige concurrenten zijn, over het alge-
n de loonen veel lager en de arbeids-
rraarden veel soepeler zijn. Neder.-
is omgeven door landen, waar de pro-
ie-voorwaarden gunstiger, ten deele
verbazend veel gunstiger zijn en het is
volgens spr., niet te verwonderen, dat
- het bijzonder deze industrie moeilijke
doormaakt.
na hierover een. en ander nader te
geconstateerd, besloot de heer
Ier:
toekomst van de Nederlandsche
strie betreft, zie ik, wanneer er geen
adering komt, vóór alles toenemende
loosheid in het verschiet. Mocht bo-
s ien Indië ons in den steek laten, dan
im..i een catastrophe moeilijk uitblij-
Hef is wel waarschijnlijk, dat in de
irreerende landen de productiekosten
stijgen, maar het is een ijdele hoop
rwachten, dat zij ook maar eenigszins
leil zullen naderen, waarop zij thans
ederland staan. Wij zullen zelf de hand
den ploeg moeten slaan en een resolute
moeten doen om de productiekosten
irlagen. Daartoe zijn noodig: sterke
,ging van staats, en bovenal van ge-
te-uitgaven, zoodat lagere belastingen
ien worden geheven, waardoor weder-
le kosten van levensonderhoud lager
en worden; een veel soepeler toepas
en op sommige punten een wijziging
arbeidswet; verlichting, in geen ge-
rerzwaring van de lasten, die in het
;o|nder de industrie treffen
m niet erg hoopvol beeld!
onsverlaging wordt niet in deze con-
uitdrukkelijk genoemd wel in het
ifgaande maar deze wordt mis-
in geacht opgesloten te liggen in de
ging der kosten van levensonderhoud,
het gevolg zal zijn van lagere belas-
Doch dat is moeilijk aan te nemen;
elastingen zullen voor den arbeider
Isnog zeker niet zoodanig dalen, dat
ip eenige loonsverlaging gemotiveerd
;unnen worden!
het gewenscht is, de belastingen te
dalen; daarover zijn allen het wel
AUèèn verschillen de meeningen over
en tengevolge daarvan blijft de be-
igdruk, helaas, even zwaar als hij is!
hoe gewenscht verlichting van den
tingdruk ook is, men mag er zich toch
reer niet al te veel van voorstellen, ze_
liet in-eens voor de naaste toekomst!
n wordt als middel om tot betere
omische toestanden te komen de
ih uitgesproken, dat de arbeidswet
Ier worde toegepast. Wij kunnen niet
nnen, dat aan een gewenschte en
~e toepassing van de arbeids
plicht nog wat ontbreekt; evenmin
ij kunnen ontkennen, dat er nog werk-
rs zijn, die eigenlijk ook onder de ar-
wet moesten vallen, terwijl zij er nu
i staan. Doch wij zouden wel 'ns voor
gevallen concreet willen zien aange-
waar en hoe een soepeler toepassing
le arbeidswet die in en door haar
nniteit natuurlijk geen ideale wet kè,n
in het algemeen belang, ha het be-
van het bedrijf, gewenscht is! Als men
fléér klaar en helder kan doen, zou
o.i. wel veel van wat men wenscht
Bn bereiken.
lier de oorzaken van algomeenon
dt welke de industrie neerdrukken
t de spreker er drie: lo. het verlies
I «zetgebieden voor Europa door over-
- smg van de industrie naar buiten
2o. do veranderde financieele po-
[van de Vereenigde Staten ten op-
van Europa en3o- „de allerwe-
rezen hooge tolmuren, die de onder-
uitwisseling van Europeesche pro-
1 zoo zeer bemoeilijken",
willen hierbij opmerken, dat die 3de
niet zoozeer behoort onder die van
eonen aard als wel onder die
II a
invloeden, „die meer in het bijzonder
voor Nederland gelden". Nederland
toch heeft de hooge tolmuren niet, ziet zich
daardoor uitgesloten uit andere landen en
laat zelf anderen hier nog binnenAls
op deze oorzaak van malaise s p e c i a al
inons land 'ns meer de aandacht werd
gevestigd en er naar gehandeld, meer nog
dan op de hierboven genoemde, dan zou
dat voor onze vaderlandsche industrie on
getwijfeld gunstige gevolgen hebben!
BUITENLAND
Duitschland
Militaire oefeningen in bezet gebied.
Gevaarlijke schutters.
Op het exercitieveld Grüneberg bij
Trier, dat door de Fransche bezetting ge
bruikt wordt, werd Zaterdag j.L door een
Fransche troepenafdeeling met granaten
van klein kaliber geschoten.
Tijdens dit scherpschieten kwamen ver
scheidene granaten nabij Avelsbach neer;
arbeiders daar werkzaam, sloegen bij de
ontploffing, tegen den grond.
Het ia zuiver toeval, dat niemand ge
troffen werd, temeer waar zich in de na
bijheid van de plaats waar de granaten
neervielen en ontploften, de school van
Avelsbach bevindt.
Het gebeurde heeft natuurlijk groote
opwinding onder de bevolking veroor
zaakt.
Hindenburg's 80ste verjaardag.
Op 2 October, den 80sten verjaardag
van Hindenburg, zullen 40.000 schoolkin
deren den president in het stadion een
ovatie brengeü. De lange weg van het pa
leis van den president tot aan het stadion
zal afgezet worden door vereenigingen,
die hem willen huldigen. Tot nu toe heb
ben zich hiervoor niet minder dan 120.000
personen aangemeld.
De groote republikeinsche organisatie
„Reichsbanner schwarz-rot-gold" zal aan
de huldebetuiging niet deelnemen. De de
mocraten zullen wèl bij de manifestatie
tegenwoordig zijn. Van rechts wordt weer
alles in het werk gesteld, om aan het feest
het karakter van een nationalistische ma
nifestatie te geven.
Naar aanleiding van den 80sten ver
jaardag van president Hindenburg is aan
ongeveer tachtig veroordeelden gratie ver
leend. Meerendeels betreft bet veroordeel
den uit het jaar 1923. De politieke bege
nadigden behooren gelijkelijk tot rechts en
links. Max Hölz heeft geen gratie gekre
gen, aangezien zijn zaak reeds in anderen
vorm het onderwerp van een onderzoek
uitmaakt.
Tsjecho-Slowakije
TRAPPISTEN VERDREVEN
Naar verluidt, heeft de Joego-Slavische
regeering de trappistenuit hun kloosters
te Rann, Banjaloeka en Serajewo verdre
ven. Dezen denken thans in het vroegere
Premonstratenzerklooster van Karinthië
onderdak te vinden.
Rusland
Russische toestanden.
„Adellijke nesten" uitgeroeid.
Een schril licht wordt weer eens ge
worpen op het lijden der Russische „bour
geois'' in de sovjetunie door een bericht
in de „Izwestya", volgens hetwelk er op
nieuw een „dworjanskoje gnjosdysjko
een „adellijk nest" is uitgeroeid. In deze
mededeeling van het officieele Moskousche
orgaan, waarvan elke regel van wreeden
haat getuigt, wordt o.m. gezegd, dat na
genoeg alle adellijke nesten, d.w.z. plaat
sen waar nog eenige ex-graven, -grondbe-
zitteres, -geestelijken enz. worden aange
troffen, uit Sovjet-Rusland zijn wegge
vaagd, doch dat zoo nu en dan toch nog
enkele vertegenwoordigers van het oude
regime gevonden worden. Thans was dit
het geval te Tambof, bijna onder den rook
van Moskou, zoo krijt de „Izwestya", en
het blad kon het eerst niet gelooven, tot
dat een briefje van kameraad L A. zulks
onomstootelijk vaststelde.
Deze vreeselijke onthulling komt hierop
neer, dat eenige Russen, die vroeger betere
dagen gekend hadden, doch door de revo
lutie van alles wat zij bezaten, waren be
roofd, te Tambof een baantje hadden ge
vonden in een bureau voor de statistiek,
waar zij een karig loontje verdienden,
juist voldoende om hun leven te rekken.
De wakkere I. A. was evenwel achter hun
ware identiteit gekomen en als volbloed
bolsjewiek had hij naar de pen gegrepen
en een briefje aan de redactie van de
„Izwestya" geschreven. Daarin deelde hij
zijn ontdekking mede, er aan toevoegende,
dat do bourgeois, hoe ongelooflijk het ook
mocht klinken, het volle loon kregen uit
betaald en evenals do andere arbeiders,
zelfs eenige dagen vacantie hadden gehad.
Zooals te begrijpen is, kon een derge
lijke misdaad tegen de sovjet-unie niet
worden geduld. Onmiddellijk werden
AMSTEROAMSCHE z°r»v,uld|3<>
bediening
ANTHRACIET-MIJ.
zakken
Heerensingel 34/35 -Tel. 1523
A'dam Hilversum Bnssnm Haarlem.
maatregelen getroffen voor het ontslag en
werden de ongelukkigen op straat gezet,
waar zij, met den winter in zicht, den
strijd om het bestaan, met de door do
sovjets gewenschte minimumkans op sue*,
ces, zullen moeten trachten voort te zet
ten.
Britsch-lndië.
Weer eens godsdienstrelletjes.
Woensdagavond vonden te Dehradun
relletjes plaats naar aanleiding van gods
dienstplechtigheden, welke ter gelegenheid
van de Ramilla door Hindoes werden ge
vierd. De processie naderde een moskee
toen van de bovenste verdieping van een
huis, dat bewoond moet zijn door Kaboeli
Moslims, met steenen en keien werd ge
worpen naar de beeltenissen van Rama
en Lakshama. Zes personen werden ge
wond, veertig lieden, meest Kaboelis,
werden gearresteerd.
China.
Het communisme in China.
Gevaarlijke experimenten in
het Zuiden.
Volgens de laatste berichten uit Shan
ghai is de toestand in Zuid-China belang
rijk slechter geworden. De communisti
sche elementen krijgen steeds meer de
overhand en in verscheidene plaatsen zijn
reeds boeren- en arbeidersraden gevormd.
In twee provincies ten Z. van de Yang-
tse is een beweging ontstaan, welke tegen
de regeeringen van Hankow en Nanking
is gericht. Deze regecringen hebben wel
troepen gezonden, om de beweging te on-,
derdrukken, doch zij hebben met ernstig
geldgebrek te kampen.
De buitenlanders zijn bevreesd, dat bin
nenkort de oproeren in het Yangtsedal
zich zullen herhalen.
Gevechten.
Naar gemeld wordt woeden er gevech
ten tusschen de troepen der provincie
Sjansi en de Mandsjoerijsche troepen. De
Sjansi-troepen zouden op den terugtocht
zijn naar den spoorweg PekingHankau.
De censuur te Peking belet de versprei
ding van berichten met bijzonderheden.
Amerika
Een papenhater beetgenomen.
Hij is bang voor een aanval van
den Paus.
De Amerikaansche senator J. Thomas
Heflin, wiens tijdroovende anti-Katholieke
strijdreden tijdens het laatste congres, be
rucht waren en ook met den grootsten
onwil begroet werden is in het regeerings-
gebouw van zijn eigen land tot een spot
figuur zonder weerga gemaakt.
Een lid der regoering, Lee Edmundson
legde aan de regeering een reelfs besluiten
voor, die zeer welwillend ontvangen wer
den. Deze besluiten luiden als volgt:
„Daar de Vereenigde Staten van Ame
rika zich in het grootste gevaar bevinden
door den Paus van Rome aangevallen te
worden, daar dit land zonder de dapper
heid, den moed en den verziendheid vaA
den grooten en uitstekenden leider en
staatsman J. Thomas Heflin tegen zulk
een aanval volkomen weerloos zou zijn,
daar J. Thomas Heflin verder daar ge
plaatst dient te worden, waar hij zijn land
in eigen persoon tegen den dreigenden
aanval des Pausen kan verdedigen, vra
gen wij dat de regeering moge besluiten
den president der Vereenigde Staten te
verzoeken J. Thomas Heflin tot marine-
admiraal te willen benoemen en hem bet
bevel toe te vertrouwen over het* slag
schip „West-Virginia1', den trots onzer
marine, met de opdracht in de haven van
New York voor anker te gaan.
Tevens moge men nog besluiten aan
den nieuwen admiraal opdracht te ver-
leenen om bij de aankomst van den Paus
op het water, in de lucht, onder de zee of
ook maar in de verbeelding van den dap
peren admiraal in een kring van 12 mij
len om het standbeeld der vrijheid 12 uur
ononderbroken met kanonnen van 16 duim
kaliber te schieten, geladen met de zeer
doodelijko praat-domheid van den dappe
ren admiraal Heflin.
Bovendien moge men nog toestaan een
afschrift van deze besluiten te doen toe
komen aan den president der Vereenigde
Staten, aan den president van den sehaat,
aan den marine-secretaris en aan den
alleroppersten en moedigsten bescherm
heer en staatsman J. Thomas Heflin".
Een dergelijke afstraffing kon ook bui
ten Amerika zijn nut wel eens hebben.
Het neger-probleem in de V. S.
Een studentenstaking.
Sedert drie dagen hebben 1400 studen
ten van do Emerson-hoogeschool te Gary
nabij Chicago, gestaakt, omdat gewei
gerd werd 24 neger-studenten, die bij het
begin van het semester waren toegelaten,
naar een andere universiteit over te
plaatsen. Wanneer het curatorium zou
toegeven aan den eisch der studenten zou
bet met zware boeten bestraft kunnen
worden, daar de wet een dergelijke over
plaatsing verbiedt.
De bevolking van Gary, een industrieel
centrum verkeert over deze kwestie in
groote opwinding en heeft reeds drie
groote bijeenkomsten van negers uiteen
gedreven. Om wanordelijkheden te voor
komen patrouilleert de politie met ma
chinegeweren door de straten.
Mexico.
DE KERKVERVOLGING.
Vier-en-dertig katholieken neergeschoten.
Twee bloedige botsingen
Vier en dertig personen, die „fanatieke
Roomsche rebellen" worden genoemd, zijn
bij twee gevechten met federale troepen
in den staat Jansco gedood, terwijl een
hunner leiders, de priester Senado voor
den krijgsraad is gedaagd en op staanden
voet is geëxecuteerd. Het eerste gevecht
duurde vier uur en had plaats bij Los
Mezquites, waar 38 personen onder be
vel van den geestelijke Senado zich had
hen verschanst; hier werden 14 opstande
lingen gedood en twee gevangen genomen,
onder wie Senado. Het tweede gevecht
duurde drie uur; de opstandelingen lieten
hier 18 dooden en verscheidene -ge
wonden.
Australië
Het parlement te Canberra.
Een tragisch begin.
De eerst zitting van het parlement van
het Australische gomeentebost te Can
berra, de nieuwe hoofdstad, na de offi
cieele opening door den hertog van York,
heeft zich door een tragisch voorval ge
kenmerkt. Toen in het Huis van Afgevaar
digden de overleden griffier, ide heer Gale,
herdacht werd, zakte zijn opvolger, de heer
Macpergor plotseling in elkaar. Hij stierf
kort daarop. Het Huis ging onmiddellijk
weer uileen.
De Senaatszitting was reeds verdaagd
wegens het overlijden van een senator.
BINNENLAND
Ned. R. K. Bond van Schilderspatroons
„St. Lucas".
Fondsenvergadering.
Donderdagmiddag werd in den Dieren
tuin te 's-Gravenhago een vergadering ge
houden ter bespreking van de verzekerings
fondsen van den Ned. R. K. Bond van
Schilderspatroons „St. Lucas".
De voorzitter van de Fondsen-commis
sie, de heer J. A. Slee, die db vergadering
leidde, wees er in zijn openingswoord op,
dat het goed gaat met de fondsen. Alleen
is het te betreuren, dat nog lang niet al
len, die er voor in aanmerking komen,
aan deze verzekeringsfondsen deelnemen.
Zoo zijn bijvoorbeeld bij de gezellen-ziekte
verzekering slechts 52 leden aangesloten.
Vele patroons dragen zelf nog het risico.
Maar wanneer straks de in de Troonrede
aangekondigde Ziektewet tot stand komt,
zal het uitgesloten zijn eigen risico te
dragen.
Spr. gaf daarom den niet bij dit fonds
aangeslotenen in overweging om het ri
sico' bij do organisatie over te brengen.
Verder deelde de voorzitter mede, dat
de hoofdadministrateur, de heer Besters,
als zoodanig ontslag zal nemen.
Het veranderde adres van den hoofd
administrateur zal spoedig aan de leden
worden bekend gemaakt.
De notulen en liet verslag van het
boekjaar 1926 worden goedgekeurd. Op de
gezellen-ziekte-verzokering werd een winst
gemaakt van 5404; ongeveer 1 mil-
lioen aan loonen was vorzekerd. De reser
ve beloopt bijna 22.000. De Patroons
ongevallen-verzekering boekte een winst
van 588; er werd 587 uitgekeerd. De
reserve bedraagt pl.m. 5000. De Pa
troonsziekte-verzekering heeft een winst
gemaakt van 1263. De uitkeeringen be
droegen 1307. Er is een reserve van
ongeveer 3400.
De toestand der fondsen is ook op dit
oogenblik zeer bevredigend.
Op voorstel van do commissie werd be
sloten de preanie te verlagen van 1.3 tot
1.2 pet.
Het voorstel omtrent afdracht van een
winstpercentage aan den Bond werd tot
de voorjaarsvergadering uitgesteld.
In de vacature-Ooninx werd tot com
missie-lid gekozen de heer A. L. A. Da
niels te Arnhem.
Uitgeloot werden do volgende nummers
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Het communisme in China steekt al
meer den kop op.
In Mexico zijn vier-en-dertig katholie
ken neergeschoten.
St. Louis (Amerika door een cycloon
geteisterd. (Buitenlandsche Berichten, 4do
blad).
BINNENLAND.
De N.V. Onderl. Spaarkassen „Die
Haghe" in moeilijkheden. (Fin. en Econo
mie, 2de blad).
Een smokkelarij van suiker op grooten
schaal (Gemengde Berichten, 4de blad).
Nadere bijzonderheden omtrent het dra
ma te Muntendam (Gemengde Berichteu,
4de blad).
Een noodlottige vechtpartij te Eindhoven
(Gemengde Berichten, 4de blad).
LEIDEN.
B. en W. doen een voorstel, om een nieu
we Haven-brug te bouwen (3de blad).
Onze Geïllustreerde Pagina
De photo-pagina geeft o.m. photo's van:
het stoomschip „Christiaan Huygens"; het
luchtschip „De Postduif"; Paardendres-
van aandeelen: 195, 63, 40, 181, 109, 186,
164, 188, 4 on 2.
Na rondvraag sloot de voorzitter do
vergadering met den christelijken groei.
Na afloop der vergadering van Woens
dagmiddag, heeft hot hoofdbestuur en hot
bestuur dor jubiloerende afdeeling Den
Haag een drukbezochte receptie gehouden-
Naast al gevaar:\gden van afdeelingen, le
den, hel hoofdbestuur van den R. K. Mid-
denstandbond in liet bisdom Haarlem en
het bestuur van do afd. Don Haag van
dien Bond, deputatie van zusterverenigin
gen en van onderscheidene R. K. midden-
slandsveroenigingon van hun belangstel
ling blijken.
Voorts kwam tal van telegrafische en
schriftelijke gelulrwemschen in, terwijl den
jubileerenden besturen een schat van bloe
men werd aangeboden.
Na afloop der receptie had een gemeen
schappelijke Bondsmaaltijd plaats, waar
aan door oenige honderden leden en buil
dames werd deelgenomen Deze maaltijd
had een zeer prettig verloop. Menig harte
lijk woord van gelukweqsch werd er ge
sproken.
UIT DE OMGEVING
TER AAR.
GEMEENTERAAD.
De drinkwatervoorziening. Do
electriciteitsprijzen voor grootver
bruikers.
Gistermorgen vergaderde de Raad de
zer gemeente. Afwezig met kennisgeving
de heer Joh. van Vliet. Voorzitter Burge
meester Jlir. de Muralt. Na opening met
gebed worden do notulen na een enkele
opmerking van don heer Kroon onveran
derd vastgesteld.
Ingekomen stukken. Schrijven van Ged.
dat ingevolge het verzook, een plan te ont
werpen inzake de drinkwatervoorziening,
zulks binnen enkele weken gereed is. Do
voorz. geeft een nadere uiteenzetting om
trent de plannen der drinkwatervoorzie
ning, in verband mot het schrijven aan
Ged., om door bemiddeling van het aan
bod van Bodegraven alsnog in 't belang
der gemeente drinkwater te betrekken. De
heer Kammeraad vindt het spijtig, dat nog
geen officieel antwoord van Ged. is ont
vangen, om nader de zaken met Bodegra
ven te kunnen afwikkelen en van hot gun-
s(ik aanbod gebruik te kunnen maken. Do
heer Hartveld moent, dat zulks nog wel
het geval zal zijn. In verband mot het ge
sprokene wil do voorz. nader op afdoening
bij Ged. aandringen.
Schrijven van don heer P. Boer, om ver
laging van schoolgeld, wijl oen zijner kin
deren in 't loopendo jaar de school verliet*
met bijgaand bewijs. De voorz. stelt vooi\
over dit loopendo jaar voor een kind ont
heffing te verlcencn. Wordt aangenomen.
Schrijven van den Pensioenraad, dat da
pensioenbijdrage van den keurmeester
Karsemeijer nog niet werd vastgesteld,
waarom door den Raad de pensioengrond
slag moet worden vastgesteld. Besloten
wordt deze op f 400 te bepalen. Aangebo
den is een begrooting van het elektrici
teitsbedrijf van den accountantsdienst.
Uit de memorie van toelichting bleek, dat
over 1928 het bedrijf met f 1000 is vooruit
gegaan. Do voorz. acht de tijd gekomen
een nieuw tarief in het leven le roepen;
het minimum verbruik werd vastgesteld op
36 K.W.U. Het is thans moceliik voor hen.