18e Jaar^S
DENSDAG 27 SEPTEMBER 1927
No. 5680
Se yieidóohz 6oma/nt
)e ABON^entspr,js bedraa9t b,J vooruitbetaling
r._ tpi^f 19 cent per week f2.50 per kwartaal.
r .enten 20 cent per week f2.60 per kwartaal,
'ranco pfP03t f2.95 per kwartaal.
UD
15Ü Te7Ge5/8treerd Zondagsblad is voor de Abonné'a ver
stegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
jg. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Wad 9 ct-
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
I
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiên 30 cent per regef
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiên, van ten hoogste 30 woorden, waarii
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ven
huur, koop en verkoop f 0.50.
IMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN.
BUBTENLAB3D
3j Volkenbond
)E VOLKENBONDSVERGADERING
Alle ontwapeningsresoluties
aangenomen.
Po plenaire vergadering van
e heeft gistermorgen de groote debat-
over de voorbereiding der internatio-
je ontwapeningsconferentie voortgezet.
Italiaansche gedelegeerde, generaal Do
irinis, verklaarde, dat zijn land ook in
toekomst daadwerkelijk aan de voorbe-
dende werkzaamheden za,l deelnemen.
moet echter met overleg en voorzich-
heid te werk gaan.
Japansche
rëtte de vorming der speciale commis-
voor het onderzoek dér kwestie van ar-
trage en veiligheid. Daardoor is een ver
stap naar de voorbereiding der ont-
öngsconferentie gedaan. De Noor-
ïe gedelegeerde opperde eenige beden-
i aangaande zekere verdragen, die
laatste jaren tusschen leden van den
Ikenbond zijn gesloten. Hij zou gaarne
dat deze steeds overeenkomen' met
geest van den Volkenbond en dat er
dit opzicht eenige controle werd uit-
1.
-Slavië's gedelegeerde zeide ver-
er van overtuigd te zijn, dat er
igzamerhand een grootere mate van vei
heid in Europa zal ontstaan, als er
>er arbitrage-verdragen komen en deze
elkaar worden aangepast. De Volken-
nd is de aangewezen instantie voor het
engen van eenheid in deze accoorden.
Teil slotte werden alle op de voorberei-
ïg der internationale ontwapeningscon-
fentie betrekking hebbende resoluties on-
grooten bijval der vergadering eei
aangenomen.
beteekenis der resolutie
In de eerste der vijf resoluties van
itffapeningscommissie, die gisteren door
Volkenbondsvergadering zijn aangeno-
len, wordt verlangd, dat de civiele lucht-
lart slechts economische doeleinden mag
"itreven. De resolutie verlangt verder
bevorderen van overeenkomsten tus-
chen de luchtvaartmaatschappijen der ver
killende landen. In de tweede en derdi
isolutie keurt de Assemblée de besluiten
aanbevelingen van den Raad goed be-
reffende een bespoedigend bijeenkomen
het nemen van besluiten bij crises.
>e vijfde en belangrijkste resolutie ad-
iseert, zooals reeds voor eenige
Itvoerig gemeld, ten eerste tot de ontwik-
ieling der arbitrale beslechting van
ichillen door het sluiten van particuliere
verdragen, ten einde het
hertrouwen te scheppen dat onontbeerlijk
n Lb voor vruchtbaren arbeid der ontwape-
ingsconf eren tie.
Ten tweede beveelt de resolutie aan een
beëindigen der technische
jen voor de ontwapenings-
mferentie, en ten derde de vorming van
commissie voor de bestudee
ring der veiligheidskwestie en van de ga-
die door arbitrage verkregen kun-
i. ken worden. Deze speciale commissie
■wordt gevormd door de voorbereidende
ontwapeningscommissie. De onderzoekin-
m der speciale commissie zullen de drie
•Igende mogelijkheden betreffen: a. be
moeiingen van den Volkenbond voor het
Verkrijgen van een netwerk van afzonder-
en_ collectieve arbitrage- en veilig-
b. de systematische voor-
w en uitvoering van pactverplich-
tmgen; c. overeenkomsten tusschen ver
schillende statengroenen, die onafhankelijk
Van de pactverplichtingen kunnen worden
aangegaan en het geven van inlichtingen
oan den Raad over de strijdkrachten, die
de verschillende regeeringen in geval van
tonflicten in bepaalde gebieden aan den
■Raad ter ondersteuning van zijn beslui-
'Wn of aanbevelingen ter beschikking kun-
'hen stellen.
België
Beernaert gehuldigd.
Jaspar tegen Hindenburg.
Bij de onthulling te Ostende van het mo
nument ter eere van den grooten, in 1912
gestorven Belgischen katholieken staats
man Beernaert, heeft de premier Jaspar
Zondag een herdenkingsrede gehouden,
Waarin hij o.a. verklaarde:
i,Beernaert heeft niet de weergalooze
smart gekend van de misdaad te beleven,
dm iiinet zuiver gemoed" gepleegd is door
degenen, die onze neutraliteit schonden.
jR-U heeft niet do afschuwelijke dagen
°°vgemaakt, toen een invasie, „met zui
vere handen" verricht, ons onschuldig
rand aan brandstichting, moord en ruine
overleverde. Hij heeft noch Leuven, noch
rse, noch famines, noch Aerschot, noch
mant meegemaakt, noch den langen
gezien van onze tot slaven gemaakte
\r. ^.duizenden weggevoerde landgcnoo-
*Q- ffij onderging ook niet de laatste be
proeving, zijn welbemind land te moeten
verdedigen tegen haat en laster, die on
verpoosd volharden in huu pogen om
België's heldenmoed, en zijn lijden te wil
len verkleinen".
Frankrijk
Ook Barthou tegen Hindenburg.
Ter gelegenheid van de onthulling van
het gedenkteeken voor een in Marokko
bij het beleg van den ppst te Bibane ge
sneuveld sergeant, die het een maand
lang door een honderdvoudig overmachti-
gen vijand omsingeld garnizoen met opof
fering van zijn leven redde, heeft de Fran-,
sche'minister van Justitie Barthou een
rede gehouden, waarin hij zinspeelde op
de door rijkspresident Hindenburg te
Tanneuberg gehouden redevoering. „Er
zijn ontkenningen", aldus Barthou, „welke
de geschiedenis niet aanvaardt en welke
niet staande gehouden zullen kunnen
worden, onverschillig van waar zij ko
men, tegenover de waarheid, de feiten, de
documenten en de data.
Die onweerlegbare getuigenissen kun
nen door een plechtige, doch onhandige
ontkenning onmogelijk te niet worden
gedaan. Het Duitschland van 1914 had
geen „zuiver gemoed", want, in plaats
van de aangeboden bemiddeling te aan
vaarden, verhaastte het den loop der ge
beurtenissen en gaf het een ernstiger wen
ding aan den toestand door een mobilisa
tie, gebaseerd op onjuiste berichten.
De autonomisten in den Elzas.
Een eigem part ij voor de
v.e rkiezingen.
Naar uit Straatsburg wordt gemeld, is
daar een vergadering van autonomisten
gehouden, met het doel voor de a.s. ver
kiezingen een eigen autonomistische partij
te stichten.
De leider van de vergadering, Roos,
beweerde in een rede, dat de Elzassers op
aan verdrukking blootgesteld staan.
De op te richten partij wil practisch
zijn. Zij zal opkomen voor den vrede on
der de volken op den grondslag van het
recht, echter niet op den grondslag van
het verdrag van Versailles.
De partij zal echter geen separatisti
sche oogmerken nastreven, verklaarde
Roos met nadruk.
Een definitief programma zal dezer da
gen worden gepubliceerd. Aan het einde
van zijn rede verklaarde Roos, dat de
partij zich heeft geconstitueerd en werd 'n
voorloopige bestuurscommissie geinstal-
leerd. Tijdens de vergadering werd 'n
scherpe anti-Fransche brochure uitge
reikt.
Griekenland
Dg onrust in Griekenland.
Uit Athene wordt aan de Engelsche bla
den gemeld, dat een nieuwe opstand in
het Grieksche leger voorbereid werd, in
verband waarmede 40 onder-officieren en
soldaten te Athene gearresteerd zijn.
Er waren reeds oproepen aan de be
volking gedrukt, die door vliegers te Athe
ne en tegelijk te Saloniki verspreid zouden
worden.
Ook enkele postbeambten, die als aan
hangers van Pangalos bekend stonden,
zijn gearresteerd.
De garnizoenen te Athene en te Salo
niki zijn in verband met deze gebeurtenis
sen in de kazernes geconsigneerd. Van de
gearresteerden zullen er verscheidene naar
de eilanden in de Egeische Zee worden
overgebracht.
China.
Swatau ontrukt aan Kanton.
Een coup van twee Ghineesche
generaals.
De generaals Jeh Ting en Ho Loeng,
die naar men geloofde, de vorige week
een overeenkoms hadden getroffen met
den commandant van het Kantongarni
zoen, Li-Tsjan-som, hebben thans onver
wacht Swatau veroverd, zonder dat Li
veel moeite heeft gedaan om dit te voor
komen. Een overeenstemming tusschen
Kanon en Swatau wordt echter nog steeds
mogelijk geacht, al is het waarschijnlijker,
dat de twee generaals zich aan zullen
sluiten bij'de nieuwe roode groep van
Woehan.
Toen Swaau bedreigd werd, zijn de
autoriteiten gevlucht waarvan vele naar
Honkong. Swatau werd toen tijdelijk aan
de genade van de roode boeren overgela
ten, die direct de gevangenissen openden.
De in vrijheid gestelde gevangenen gingen
er toe over officieele gebouwen en eenige
winkels te plunderen. Tot nu toe is echter
geen enkele buitenlander gemolesteerd.
Nieywe poging om Sjanghai te bezetten.
Gemeld wordt, dat de nationalisten te
Nanking binnenkort een nieuwe poging
zullen doen Sjanghai te bezetten. Een
nieuw offensief van de Noordelijke troepen'
onder generaal Sun Tsjoeang Feng, die
zijn strijdmachten thans concentreert
wordt aangekondigd.
De concentratie geschiedt aan den
spoorweg bij Tientsin en langs het groote
kanaal veertig mijl van de Jangtse.
Amerika
Coolidge en Calles.
Bij de opening van de directe telefoon
lijnen tusschen Washington en Mexico zal
president Coolidge volgens een bericht
uot Washington in tegenwoordigheid van
de leden van het diplomatieke corps een
gesprek met Calles voeren.
Men ziet hierin een bewijs dat de be
trekkingen tusschen de Vereenigde Staten
en Mexico aanmerkelijk verbeterd zijn.
Treinoverval in Mexico.
Volgens berichten in de Mexicaanscho
bladen is in de afgeloopen week in Mexico
opnieuw een trein aangevallen en wel
door een bende van ruim 100 personen.
Er ontstond een gevecht tusschen de Mexi-
caansche soldaten, die den trein begeleid
den en de aanvallers. Van deze laatsten
werden er 13 gedood, terwijl de soldaten
10 gewonden hadden.
Buitenlandsche geestelijken uit Ecuador
geweerd.
Volgens een bericht uit Quito heeft de
regeering van Ecuador een verbod uitge
vaardigd voor het toelaten van buiten
landsche geestelijken in Ecuador.
Dit verbod geldt voor geestelijken van
alle gezindten.
De minister van binnenlandscke zaken
kan in bijzondere gevallen verlof tot een
verblijf van ten hoogste 40 dagen geven.
Van het Vaticaan.
De Romeinsche kwestie.
Belangwekkende verklaring
van de „Osservatore'\
De „Osservatore Romano" heeft ter ge
legenheid van den verjaardag der inno-
reï,%êp,dii^(r^v^Iaai,vefötónijfe
kwestie.
Het blad constateert, dat de bittere en
felle handelwijzen, die men vroeger jegens
de Kerk toepaste, thans verzacht zijn: de
hardheid der anti-clericale vervolgingen
is verdwenen tenminste in de meeste stre
ken van Italië.
Doch dat alles brengt geen wijziging in
het juridisch beginsel noch hakt den
knoop der „kwestie" door.
Deze kwestie is geheel en al gelegen in
de absolute en onmiskenbare noodzakelijk
heid, volgens de Katholieke leer, dat de
VTijheid en onafhankelijkheid van den op
persten meester en zichtbaren leider der
Katholieke Kerk niet alleen reëel en vol
maakt moet zijn, maar ook duidelijk kenbaar
voor allen, zoodat niemand, noch individu,
noch regeering, in de politieke omstandig
heden van den Paus een voorwendsel kan
vinden om zijn beslissingen of zijn onder
richtingen van nationalisme of regeerings-
favoritisme te beschuldigen, en om zich
aan zijn raadgevingèn en aan zijn voor
schriften te onttrekken, wat zou zijn:
schisma in de kerk brengen.
Het is voor de supranationale positie
des Pausen noodzakelijk, dat hij, die de
Vader van allen is van individuen, zoo
wel als naties, niét is en zelfs niet ook
maar uit de verte kan schijnen te zijn: de
onderworpene aan welke regeering, partij,
of natie ook.
En niet alleen deze vrijheid, maar deze
evidentie van volle vrijheid en absolute
politieke onafhankelijkheid moet hem
noodzakelijk verzekerd zijn, niet door
middel van particuliere schikkingen of
diplomatieke maatregelen eener regeering,
of eener partij, die aan het roer zit, maar
door een constante juridische en univer
seel erkende positie, zóódanig, dat in de
oogen der volken voor het oogenblik zoo
wel als voor de toekomst, alle noodzake
lijke en voldoende waarborgen gegeven zijn
van algeheele en kennelijke onafhankelijk
heid van hun gemeenschappelijken leider
en vader.
Vóórdat dit verwezenlijkt is blijft bet
een noodzakelijke consequentie, dat de
oorspronkelijke oneenigheid in beginsel
blijft bestaan, en door de volken en vreem
de regeeringen wordt erkend, teneinde him
de gerustheid te geven, dat de Paus aan
geen enkele regeering onderworpen is, die
hun mededinger of vijand, of minstens
vreemd voor hen is en bijgevolg van na
ture verdacht.
Alle verzachtingen, aangebracht in de
vroegere hoekigheid der wederzijdsche be
trekkingen, doen geenszins de oneenigheid
ophouden.
Zij zou slechts ophouden wanneer ein
delijk het middel gevonden zou zijn om
den Paus, in het oog der heele Katholieke
wereld, die onafhankelijk en die vrijheid
te geven, die, naar wij gezegd hebben, niet
alleen volledig en werkelijk is, maar dui
delijk zichtbaar voor allen en universeel
erkend, ten aanschouwe van alle Katho
lieke volken.
BINNENLAND.
DE SPOORLIJN
AMSTERDAM—ROTTERDAM.
KOSTEN EN VOORDEELEN VAN
ELECTRIFIGATIE.
Ruim 19 millicen.
Antwoord op vraag van een
Kamerlid.
Op de schriftelijke vragen van het
Tweede Kamerlid Van Braambeek be
treffende de kosten en voordeelen der elec-
trificatie van de spoorlijn Amsterdam
Rotterdam, heeft de minister van Water
staat geantwoord, dat de kosten van de
electrificatie der lijnen AmsterdamRot
terdam, HaarlemIJmuiiden, alsmede
van het gedeelte Rotterdam D. P.—Schie-
broek van de verbindingsbaan om Rot
terdam, na voltooiing voor den op 2 Oc
tober a.s. in werking tredenden dienst,
hebben bedragen pl.m. 19.425.000,
met in begrip van het voor den dienst op
die lijnen benoodigde materieel. Door den
electrischgn dienst met motorrijtuigen
wordt het vervoervermogen van den spoor
weg belangrijk verhoogd, zoowel in _de
stations door vermindering van de ran
geerbewegingen, als op de baan door de
groote aanzetsnelheid, die het rijden van
treinen met onderling korter tusschen-
poozen mogelijk maakt. De vergroote tal
rijkheid van treinen en de aantrekkelijk
heid voor het publiek van het electrisch
bediende vervoermiddel bevorderen in
hooge mate de ontwikkeling van het ver
keer, zooals in het bijzonder reeds op de
lijn HaarlemIJmuiden gebleken is.
De geldelijke voordeelen kunnen be
zwaarlijk nauwkeurig worden geschat en
zullen eerst na verloop van tijd kunnen
blijken.
R. K. KAMER-CENTRALE, LEIDEN.
trale beiden verzoekF ons!*" meden(t5"9i1^"-
len, dat hij bezoek heeft gehad namens het
bestuur van de R. K. Kiesvereeniging te
Gouda, waarbij werd medegedeeld, dat het
niet de bedoeling is geweest een voor
stel: „Afschaffing van den Dienst
plicht" bij de Kamer-Centrale Leiden in
to dienen (zooals door „De Leidsche Cou
rant" is bepleit geworden).
Verlangd wordt slechts, dat de verga
dering te Leiden medewerko, om een der
gelijk onderwerp in den Partijraad ter
sprake te brengen. Het bestuur van de R
K. Kiesvereeniging te Gouda sprak deze
wenschelijkheid uit met algemeene stem
men.
De R. K. Kiesvereeniging te Voorburg
vraagt, de aandacht van den Partijraad te
vestigen op den politieken toestand te Aar
denburg en st\ulie te maken van de Kies
wet, die tot eigenaardigheden kan leiden
als bijvoorbeeld te Aardenhurg het geval
is, alwaar een gezamenlijke minderheid,
in den gemeenteraad meerderheid wordt.
NED. R .K. VOLKSBOND.
37ste Algemeene Vergadering van den
Centralen Raad te Rotterdam.
In de groote zaal van het café-Restau
rant .,'t Gouden Hoofd" aan de Zeevisch-
markt te Rotterdam gistermorgen de 37ste
algemeene vergadering van den Centralen
Raad van den R. K. Volksbond plaats ge
had onder voorzitterschap van den heer
L. H. van Rooyen.
Mede namens het Centraal-Bestuur
heette de voorzitter allen welkom en in
het bijzonder den geestelijk adviseur rec
tor J. G. Jansen, en den verbondsvoor
zitter den heer A. G. de Bruyn.
Openingsrede.
Met vereende krachten, aldus de voor
zitter in zijne openingsrode, zullen wij het
eendrachtig samenwerken van de plaatse
lijke vakvereenigingen aan de taak van
onzen bond in de plaatselijke afdeelin-
gen hebben te bevorderen. De naleving
van het verplicht wederzijdsche lidmaat
schap van vakvereenigingen en Volksbond
laat hier en daar nog veel te wenschon
over en toch is dat een eerste vereischte,
wil men zich in do. afdeelingen als plaat
selijke centrale van de R. K. Arbeiders
beweging volledig kunnen ontplooien. In
de naaste toekomst zullen wij ook onze
volle aandacht moeten schepjten aan de
vrouwenorganisatie, meer speciaal aan
het OTganiseeren van de fabrieksmeisjes.
Het geven van ontwikkelingscursussen,
het bevorderen en steunen of beter het
stichten van een R. K. Tooneel, de uit
bouw onzer coöperaties, zoowel op het ge
bied van woningbouw als op ander ter
rein, de uitbreiding van de Dioc. Inkoop-
Centrale het stichten van een kleinvee-
TcrzekeTing, de behartiging der belangen
van eigen ziekenfondsen ,het uitzenden
van kinderen naar en het stichten van
vacantiekolonies, het geven van rechts
kundig advies ook op hot gebied van ar
beidsrecht; voor een groot gedeelte blijft
dat terrein onbewerkt, omdat wij niet be
schikken over voldoende krachten.
Hierna werd op voorstel van het be-
stuur besloten de volgende jaarvergadc-
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Alle ontwapeningsresoluties door do
Volkenbondsvergadering aangenomen.
Antwoorden van den Belgischen minis
ter Jaspar en den Franschen minister
Barthou op de rede van Hindenburg.
Buitenlandsche geestelijken uit Ecuador
geweerd.
Groote ramp in China. (Builenl. Berich
ten, 2de blad).
Groote overstroomingen in Zwitserland
en Tirol. Bij een treinramp in Tirol zijn
17 personen omgekomen. (Buitenl. Be
richten, 2de blad).
Minister Van der Vegte over de kosten
en voordeelen der electrificatie van de
spoorlijn Amsterdam—Rotterdam, (lsto
blad).
Vergadering Centrale Raad R.K. Volks
bond. (1ste blad).
Groote schade In het veenbedrijf ten ge
volge van den aanhoudenden regenval. (Ie
blad).
Onze Geïllustreerde Pagina
De photo-pagina geeft o.m. kiekjes van:
do R-K. Journalistenver. te Utrecht: eeni
ge gebeurtenissen uit de sportworo'd
te houden in Haarlem, zulks bij gelegen
heid van het achtste lustrum van den
bond. Aan deze vergadering zal oen fees
telijke bijeenkomst worden verbonden
Verslagen.
™«mte^TOt7rdaiLnB l,el 'anrT0rsl
brSe*,'dat nn HMOS™!
dat er door. den Centraiep, Raad anders
kan en moet gehandeld worden, maar dot
de Centrale Raad daartoe niet de macht
heeft.
Den Haag bracht naar voren, dat
geenszins de hand wordt gehouden aan
Let wederzijdsch verplichte-lidmaatschap en
verzocht den Centralen Raad deze kweslie
eens ernstig onder het oog te zien.
De voorzitter verklaarde betreffende do
kwestie van het niet naleven 'van het ver
plichte lidmaatschap, dat er mot. allo
kracht zal gewerkt worden om dit ver
plichte lidmaatschap te realiseeren
De voorzitter wees er ten slotte op, dat
de aansluiting van den P T. T.-bond
binnen niet to langen tijd een feit zal zijn.
Medegedeeld werd dat 87 afdeelingen aan
wezig waren mot 108 afgevaardigden.
Aan do orde was do behandeling van
het financieel verslag,
Bestuursverkiezing.
Aan de orde was de verkiezing van vijf
leden in het Centraal Bestuur, wegens
periodieke aftreding van de heoron: Ch.
v d. Bilt, J. Boumans, B. J. Grnbben, J.
W. Smit, en Ferd. Spit. De hnoren J Bou
mans en B. J. Grobben stelden zich niet
herkiesbaar, de overige leden wel.
De voorzitter meende het eon plicht ore
openlijk op deze vergadering dank te bren
gen voor de opoffering en de toewijding
van de aftredende heeren van den Cen
tralen Raad. Bijzonder werd do hoer ham
mers herdacht, die gedurende 39 jaren
een trouw medewerker is geweest. Do
voorzitter stelde voor en de vergadering
gaf volgaarne do goedkeuring, om den
neer Lammers tot eere-lid van den Ned
R K. Volksbond te benoemen
Aan den beer B. J. Grobben werd als
huldeblijk een gouden horloge aange
boden.
De heer Grobben dankte voor dat hul
deblijk hem geschonken en wees erop,
met hoeveel enthousiasme hij steeds ge
werkt heeft, om te bewerkstelligen, dat hei
geestelijk zoowel als het materieele be
lang van den arbeider vooruit zou gaan.
De vergadering werd geschorst tot twee
uur.
De Begrooting.
Na de pauze werd aan de orde gestold,
de behandeling van de begrooting voor
1928.
Er volgde in huishoudelijke^ zitting een
breedvoerige discussie over dit punt.
Do Centrale Raad heeft het noodig ge
meend om voor de uitvoering van zijn
plannen de inkomsten te vermeerderen
door oonbributieverhooging. Do contributie
aan het Centraal Bestuur zou dan moeten
gebracht worden van 76 cent por lid per
jaar, op één gulden per lid en per jaar.
Komt deze vorhooging van contributie er
door, dan heeft het C. B. het plan om twee
gesalarieerde bestuurders aan te stellen,
waarvan één hot penningmeesterschap
waarneemt en do andere speciaal met d<?
propaganda wordt belast.
Rekening houdend met de mogelijkhciq
dat de vergadering accoord zou gaan mef
