18e Jaargang VRIJDAG 23 SEPTEMBER 1927 No. 5677 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN BERICHT. e Eaidóofad (BotbTont De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal. Pij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post f2.95 per kwartaaL get Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. t TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertontièn 30 oenl per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dnobele van het tarief Berekend. Kleine advertentlën, van ten hoogste 80 woorden, waarle betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en vee huur, koop en verkoop f 0.50. DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN. Zij, die zich met I October a.s. op „De Leidsche Courant" wenschen te abonneeren ontvangen tot dien datum de courant gratis. De Administratie. Niet koopen. Niet koopenEn dat advies in een reek nu alles in Leiden tot koopen dwingt Je sprekende advertenties in de krant, de lokkende etalages langs de straten- En toch zeer beslist geven wij ons ad vies, waarvan wij zelfs de aanvaarding zouden willen beschouwd zien als een plicht: niet koopen. Maardat wil ieggen: niet koopen in die winkels, waarin zedekwetsende artikelen, tijdschrif ten e.d zijn geëtaleerd 1 Daar mag geen Katholiek, geen mensch, die het kwaad niet wil bevorderen, zijn inkoopen doen. In onze stad b.v. heeft men eenige van die winkeltjes, waarvan de exploitanten blijkbaar een sinister bedrijf van ma ken, om, ook speciaal jeugdige,, personen in hun zaakje te lokken door de uitstal ling van prikkelende sensatie-geschriften en -photo's, om hun dan dat vergif voor de phantasie te verkoopen. Meermalen is al de vraag gerezen, of de politie daartegen nu heelemaal niets kan doen; of de politie, als zij diep overtuigd is van het maatschappelijk- elechte van zulke bedrijven, geen enkel el zou weten te vinden, om dat immo reel en weerzinwekkend bandelen tegen te gaan. Doch, hoe dit ook zij, het weldenkend publiek moet zijn weerzin van zulk 'n schandelijke nering toonen, waar bet zulka kan, waar het daartoe in de gelegenheid wordt gesteld. 't Is ook goed, 't is ook noodig, dat men dit verder uitstrekt» b.v. door in café's of in kapperssalons, waar men, uit algemeen christelijk enalgemeen fatsoenlijk oogpunt beschouwd, afkeurenswaardige geïllustreerde tijdschriften en bladen op de leestafel vindt, de eigenaar of exploi tant daarop te wijzen, en ten slotte zijn ik daar afhankelijk te stellen van het van de leestafel verwijderen dezer prul laria. Wij moeten in deze zeer beslist kleuT bekennen I Uit eerbied voor ons beginsel, in 't be- ang van enkeling en maatschappij. BUITENLAND Volkenbond I TEGEN DEN AANVALSOORLOG. Financieele bijstand. Eet Nederlandscke standpunt derde commissie der Volkenhonds- vergadering behandelde gisteravond het Finsche voorstel, inzake financieele hulp verleening aan staten, die het slachtoffer join van een aanvalsoorlog. De financieele Volkenbondscommissie had een schema uitgewerkt, volgens hetwelk de Volken bondsstaten zich vooraf zouden verplich ten, tot een bepaald maximumbedrag een internationale leening te garandeeren van die naar het oordeel van den ^.ndsraad aangevallen is. Jhr. Doudon hield in de commissie een rede- Voering waarin hij zeide dat de Neder- jjandsche regeering van oordeel is, dat het Finsche denkbeeld de volle aandacht ver dient, daar het een middel aan de hand doet, om een aanval te voorkomen, door de zekerheid van financieelen bijstand der volkengemeenschap aan het slachtoffer Van den aanval. De Nederlandsche dele gatie heeft warme sympathie voor het denkbeeld en geeft in beginsel gaarne daar steun aan het Finsche plan. Intus- en merkt spr. op, dat voor de toepas-i ong voldoende medewerking van de Vol- aenhondsstaten noodzakelijk is. De Ne- leriandscke delegatie gaat bij het maken ran dit voorbehoud echter niet zoo ver als Untscke delegatie, die een defintieve be Jüssmg afhankelijk stelde van het slagen L ontwapeningsconferentie, fniv u bet voorstel der financieele oiKenhondscommissie zullen de waarbor- >60 der steunverleening in werking tre- •Akra,cbt,?Ils een beslissing van den Vol- obondsraad, dat het Volkenhondsver- tJ*g geschonden is, onder aanwijzing van aanvaller. Jhr. Loudon merkt op, dat ipr, el van een raadsbeslissing omtrent ^valler, op dit oogenblik nog niet ufin Y6r tt11' om^at Eet volgens de reso- Volkenbondsvergadering van 1921 en ,ren staat individueel is overgela- rrvit-jiV.tö ,maken, wie artikel 16 van het 'ondsverdrag geschonden heeft en aanvaller is. Do Nederlandsche re- de geering kan zich slechts overeenkomstig deze resolutie der tweede Volkenbondsver gadering gedragen en zal derhalve zelf moeten heoordeelen of er aanleiding be staat voor liet verleenen van de finan cieele waarborgen der leening. Dit voor beeld, zoo zeide Jhr Loudon, bewijst eens te meer, hoezeer een nieuwe bestudeering van artikel 16 van het Volkenbondsver drag noodzakelijk is Spr. hoopt, dat do besluiten dezer Volkenbondsvergadering ook aan dit probleem frisch élan zullen geven. De Brouckère antwoordde Jhr. Loudon, dat z.i. het plan der financieele Volken bondscommissie op losse schroeven wordt gezet, indien iedere staat zelf wil beslis sen wie de aanvaller is. Hij herinnerde Jhr. Loudon er aan, dat de resolutie der Volkenbondsvergadering van 1921 in ver band stond met eenige niet-geratificeerde amendementen en dus haar kracht verloren heeft. Jhr. Loudon repliceerde hierop, dat de resolutie van 1921 uitdrukkelijk ver klaart, dat zoolang de amendementen op artikel 10 nog niet geratificeerd zijn de Volkenbondsstaten zich door de beginselen der resolutie zouden laten leiden. Een van die beginselen is, dat niet de Volkenbonds raad doch iedere staat beslist, wie de aan valler is. Jhr. Luodon, met wiens verkla ringen Motta en de Zweed Hennings hun instemming betuigden, erkende dat de toe stand geenszins ideaal is doch achtte zich verplicht op de moeilijkheden te wijzen. De ontwapeningscommissie heeft ten slotte een Finsche resolutie aangenomen, waarin den Raad verzocht wordt den be voegden commissies op te dragen de be studeering van het plan tot financieele hulpverleening aan aangevallen staten, voort te zetten. Het zal de taak der inter nationale ontwapeningsconferentie of van een bijzondere conferentie zijn een defini tief plan uit te werken. Vervolgens nam de commissie het rap port aan van den gedelegeerde van San Salvador, Guerrero, dat voortzetting ver langt van de werkzaamheden voor het bij eenroepen van een speciale conferentie, voor het opstellen van een internationale overeenkomst ter controleering van de wapen- en munitie-fabricago. De bevolking. Afneming van geboorten. Uit het „Driemaandlblad" uitgegeven door het Bureau voor Algemeene Statis tiek van het Ministerie van Binnenland- sche Zaken en volksgezondheid nam de „Standaard" de volgende gegevens over den loop van België's bevolking in 1920: 's-Lands bevolkingscijfer op 31 Decem ber jl. is. op het cijfer v,an het voorgaan de jaar, toegenomen met 62.725 zielen of 8.03^ voor duizend inwoners. Evenals in 1925 komen twee-derden van deze vermeer dering van de provincie Antwerpen, Bra bant en Limburg, met respectievelijk ver hoogingen van 18.3, 10.2 en 32.0 per dui zend. Het aantal geboorten is nogal sterk af genomen: van 153.190 in 1925 is het ge vallen op 148.840 in '26. Als men de oor logsperiode terzijde laat moet men tot het jaar 1863 opklimmen om een geboortecijfer beneden 150.000 te vinden. Het geboortecoëfficent bedraagt 18.90 voor duizend zielen in plaats van 19.61 in 1925. We vermindering doet zich in al de provinciën voor, behalve in Luxemburg. Frankrijk FranschRussisch schuldenaccoord? Fransche tegenspraak. De plaatsvervangende Russische volks commissaris van Buitenlandsc'he Zaken, Litwinof, heeft de volgende verklaring af- Ik bevestig hiermede opnieuw catego risch, dat tusschen de Fransche en Russi sche delegaties volkomen overeenstemming ten aanzien der schuldenkwestie is bereikt. Wel is waar is de betreffende overeen komst nog niet onderteekend, daar met Frankrijk met betrekking tot de aan Rus land te verstrekken credieten nog geen overeenstemming is bereikt, doch aan lederen twijfel zal een einde worden ge maakt door de bereidwilligheid der Sov jets, om binnen zes maanden bij onver- schiUig welke bank-instelling een eersten termijn van dertig millioen goudfrancs te deponeeren. Na ratificatie der alge meene overeenkomst over de schulden en credietverstrekking kan uit genoemd be drag onmiddellijk de eerste betaling aan houders van Russische papieren plaats vinden- Naar aanleiding van die verklaring is te Parijs het volgende officieele communi qué gepubliceerd: De bewering van Litwinof. volgens wel ke een algeheel accoord in de schulden kwestie tot stand zou zijn gekomen en in die der credieten op komst zou zijn, be antwoordt in geenen deele aan de realiteit. De Fransche delegatie ter Fransch-Rus- sische conferentie zal zeer spoedig een go- détaileerde uiteenzetting geven, die alles in het juisto licht stelt en alle noodige rec tificaties bevat. Rusland De rechtspraak In de Sovjet-Unie. De Rijksinspectie (officieel wordt in Rusland over de Arbeiders- en Boeren-In- spectie gesproken) heeft een onderzoek in gesteld naar de werkzaamheid der volks rechtbanken in de verschillende republie ken van de Unie. De resultaten van dat on derzoek zijn zoo merkwaardig, dat de ge- heele pers verontwaardigd is over de mis standen op dit gebied. In de RSFSR (dus in eigenlijk Rusland) hebben do volksrechtbanken in het afge- loopen jaar 1.427.776 crimineele processen behandeld. Er werden 1.906.791 personen vervolgd. Een derde ongeveer van de pro cessen werden, ten gevolge van gebrek aan bewijs tegen de vervolgden gestaakt. Dit beteekent dus, dat alleen in de RSFSR in het afgeloopen jaar 582.362 personen zon der eenig bewijs werden vervolgd; 25 pet van de processen eindigden met vrijspraak In het geheel werden dus 1.066.687 personen vervolgd zonder geldige gronden. Volgens de berekening van de Inspectie heeft elk dier vervolgden twee maanden doorgebracht in de wachtka mers van de rechters van instructie en op de zittingen van de rechtbank. Dit be- teekende dus een geweldig verlies aan productie voor het land. In de Oekrajine is de toestand nog er ger. De Oekrajiensohe volksrechtbanken hebben het weten klaar te spelen in den loop van het jaar 4.011.366 personen te verhooren (als beschuldigden of getui gen), d.i. 15 pet. van de bevolking van de republiek. Daar de volkerechtbanken zich gewoonlijk in de steden bevinden, betee kent elke oproeping voor een boer het ver lies van een of meer dagen. En die op roepingen kwamen vaak in den druksten tijd van het jaar. In sommige gedeelten van het land (bijv. in het gouvernement Nizjniej-Now- gorod) waren de vervolgingen op zulke losse schroeven gebaseerd, dat 80 pet. van die processen wegens gebrek aan eenig bewijs tegen de beschuldigden geliquideerd moesten worden nog voordat zij door de volksrechtbanken behandeld werden. Dat zijn alleen de processen, die door de volksrechtbanken behandeld moeten worden. Er zijn nog verschillende andere soorten rechtbanken. China. De onrust te Hankau. Communisten als trainers van mis dadigers. In verband met de straatgevechten in de Japansche concessie te Hankau zijn tweehonderd Japansche matrozen aan land gezet, terwijl de Japansohe kruiser „Urakaze" welke op weg was naar Sjang hai weer naar Hankau ia teruggekeerd. Verwacht wordt, dat de Japansche re geering een krachtig protest zal indienen. De commandant van het Japansche es kader zal in verband met deze gebeurte nissen zijn voorgenomen reis naar Japan uitstellen. In Japansche kringen worden de moeilijkheden toegesohreven aan onwe tendheid der Ghineesche soldaten, doch dit weerhoudt niet, dat de Ghineesche autoriteiten verantwoordelijk moeten wor den gesteld. In verband met de bevrijding van een communistisohen arrestant te Hankau is men van meening, dat de communisten nog steeds bezig zijn misdadigers te trai nen in het begaan van gewelddaden. Hier door zijn de communisten beter in staat een guerilla in de stad te voeren wanneer zij meenen, dat dit noodzakelijk is. De toeneming van gewelddaden in Han kau wordt dan ook beschouwd als een gevolg van de training der misdadigers. Gevreesd wordt, dat de toestand nog ern stiger zal worden, wanneer het water in den Jangste nog verder daalt, zoodat het voor groote oorlogsschepen onmogelijk wordt de stad te bereiken. BINNENLAND EERSTE KAMER. Adres van Antwoord. Zooals gebruikelijk een formaliteit, mag men 't noemen heeft de Eerste Ka mer gisteren opgesteld een adres van ant woord op de Troonrede overeenkomstig het ontwerp der Commissie van Redactie. Na eenig protest van socialistische zijde, speciaal tegen de zinsnede, waarin werd verklaard, dat de op Java en de Westkust van Sumatra plaats gehad hebbende on lust-en door de Eerste Kamer ten zeerste worden btereurd, werd het adres met 7 stemmen goedgekeurd en besloten het door een commissie uit de Eerste Kamer do Koningin te doen aanbieden. TWEEDE KAMER. Rede van den voorzitter. Regeling van werkzaamheden. De heer Ruys do Beerenbrouck heeft het presidium aanvaard met een kernachtig speechje. Het luidde als volgt: „Hare Majesteit de Koningin benoemde mij op Uwe voordracht tot voorzitter der Kamer voor do aangevangen zitting. Voor die benoeming moge ik Hare Ma jesteit de Koningin mijn eerbiedigen dank betuigen. Gaarne geel ik uiting aan mijn gevoelens van erkentelijkheid voor het bewijs van vertrouwen, dat ik van U mocht ontvangen. Het is mij een voorrecht U te begroe ten in deze vernieuwde vergaderzaal. Door de voortreffelijke zorgen van den Rijksgebouwendienst is het schilderwerk thans wader als in vroeger jaren in wit ten toon gehouden. Ongetwijfeld komt dit de verlichting ten goede. Meubileering en stoffeering ondergin gen eene grondige vernieuwing. Den heer EL P. Mutters komt de eer toe een stijlvol en waardig geheel te hebben gemaakt van onze uit architectonisch oogpunt zoo schoone zaai. Het verdient gewis vermelding dat dit alles voortbrengselen zijn der Nederland sche nijverheid. Het beeld van onze verjongde verga dereaal, waarvan de groote stijl zoo is doorgevoerd, dat hij ook in de onderdee- len ie te herkennen, zij ook het beeld van ons werk. Ook dit zij stijlvol tot' in de onder- deelen. De opvatting, dat tot den grooten stijl in ons werk ook behoort het bewaren van den goeden toon en het in acht nemen van die beknoptheid, die de degelijkheid niet schaadt, zal u van uwen voorzitter niet bevreemden. Indien het meer en meer daarheen worde geleid, dat in de verslagen, ook over do begrootingen, de beperkingen en de kort heid, waarvan art-. 29 van het Reglement van Orde gewaagt, wordt betracht-, zal dit in belangrijke mate bijdragen tot een vlot te behandeling van zaken. Moge onder Gods zegen onze arbeid strekken tot heil van Land en Volk! Met een beroep op uw aller medewer king en steun bij de leiding uwer werk zaamheden, die ik in de twee voorgaande zittingen in ruime mate mocht ondervin den en waarvoor ik u allen dank zeg, aan vaard ik het voorzitterschap." En het werd met een krachtig applaus ontvangen. Daarna werden de leden der commissies en de voorzitters dor afdeelingen benoemd. De voorzitter deelde mede, dat op B October as. de Kamer met het afdee- lingsonderzoek van de begrooting van 1923 en van andere ontwerpen een aanvang zal maken. Op 4 October zal de Kamer het nieuwe drankwotsontwerp in de afdeelin gen onderzoeken. Op 18 October a.s. en volgende dagen zal de Kamer opnieuw bijeenkomen. Aan de orde komt dan oa het wetsontwerp tot instelling van een Postraad, het wetsont werp to wettelijke regeling van den Hoo- ge Raad van Arbeid, do Robaver-wet en de interpellatie-De Visser in zake de vervol gingen en veroordeelingen in Indië. De heer Weitkamp (Chr. H.) vroeg ten slotte verlof aan den minister van Wa terstaat eenige vragen te mogen ricJiLen in zake de afwateringen in Overijsel, voornamelijk van de Vecht en over het met de afwatering van de Bovcn-Reggo en de Schipbeek ten nauwste verband hou dend Twente-Rijnkaanal. Over dit inter pellatie-verzoek zal in do volgende verga dering beslist worden. DE RADIO TELEFONIE MET INDIë. Kruisgesprek KootwijkBandoeng. Met den door den Rijks Radio dienst zelf gebouwden korte golfzender. Men meldt ons: De radio-telefoonver binding met Indië is weer een belangrijke stap verder gekomen. Het is n.l. Donder dagmiddag 6 uur gelukt, om ook met den door den Rijks Radiodienst zelfgebouw- den kortegolf telefoonzender te Kootwijk een zeer goed geslaagd kruisgesprek met Bandoeng te voeren. Ook dit gesprek vond plaats door mid del van een gewoon ahonné-toestel van den hoofd-ingenieur-directeur van do tele grafie Boetje in de Mesdagstraat. Dit suc ces is te danken aan dr. Koomans, ir. Roosenstein en de hem assisteerende ambtenaren. Het toestel word in slechts 3 maanden gebouwd. Vragen van Kamerleden. Vrijstelling Wegenbelasting voor landbouwwerktuigen. Op do vragen van hot Tweede Kamerlid Ebels: 1. Is het juist, dat door de betrokken ambtenaren in verschillende plaatsen van ons land aan coöperatieve dorsch- en land bouw vereenigingen vrijstelling van wegen belasting wordt geweigerd voor motorrij tuigen, welke uit den aard bestemd zijn om elders dan op wogen te worden ge bruikt en dio uitsluitend ten dienste van de eigen landbouwbedrijven van de leden dier coöperaties van den openharen weg gebruik maken HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Financieele bijstand aan staten, welke worden aangevallen. Litwinof beweert, dat er overeenstem ming is bereikt inzake de kwestie der Ru»- sische schulden aari Frankrijk. BINNENLAND. Van de regeering zijn maatregelen te verwachten ter bescherming van de kera mische industrie en do lijm- en gelatine- fabricken. Een dubbeltarief in voorberei ding. (4e blad). Ook Kootwijk slaagt erin, een kruir gesprek met Indië te voeren. (1ste blad). Een speciale autoweg RotterdamDen HaagAmsterdam. Een vergadering te 's-Gravenhage. (1ste blad). De vrijstelling van wegenbelasting voor landbouwwerktuigen. (1ste blad). LEIDEN. De opening van de winkelweek met photo. (2de blad). Nieuwe invallen bij Indonesische stu denten (Stad, 1ste blad, en Laatste Berich ten). OMGEVING. Nog geen definitieve beslissing inzake den afbouw van den spoorweg Gouda— Boskoop. (Rijnstreek, 1ste blad). Onze Geïllustreerde Pagina De photopagina geeft om. kiekjes van: het zilveren jubileum van father Vermin te Noordwijkorhout; bijentonloonstelling en honingmarkt te Amersfoort; het stoom schip „Amersfoort". 2. Indien vraag 1 bevestigend wordt be antwoord, moet deze weigering dan niet geacht worden in strijd te zijn met den inhoud en. de bedoeling van art. 6d der Wegenbelaetingwet en ia de minister be reid, te bevorderen, dat de bedoelde vrij stelling alsnog wordt verleend? 3. Indien vraag 2 ontkennend wordt be antwoord, 'ril de minister dan medodeelen, in welken vorm iet gemeenschappelijk houden van motorrijtuigen dient te ge schieden, om den houders aanspraak te ge ven op de te hunnen behoeve in art. fld der Wegenbelastingvet ppgenomen vrij stelling van wegenbelasting? heeft de miinster van financiën gcam> woord: In antwoord op do vragen 1 tot 3 ka* worden medegedeeld, dat ia een op 9 Sop? tember j.l. verzonden aanschrijving aan de betrokken ambtenaren ia bericht, da« aan bona fide coöperatieve landbouw- en dorschvcreenigingen, welke haar land bouwwerktuigen alléén gebruiken ten dienste van do lodon der vereeniging, daargelaten de vraag of dio vereenigingen reeds langeren of kortoren tijd bestaan, dan wel zijn opgericht eerst na het in werking treden van de Wegeubelasting- wet, een kostelooze kaart kan worden af gegeven op den voet "/an artikel Od der Wegen belastingwet; voorts dat in de go- vallen, waarin er aan getwijfeld wordt, ol de vereeniging wel inderdaad een bona fide vereeniging is, de zaak aan het oor deel van den minister behoort te worden onderworpen. De Utrechtsche Wethouders-verkiezing. De gemeenteraad van Utrecht heeft zich na langdurige besprekingen met een voor stel om het aantal wethouders op vier t* bepalen, in plaats van vijf, vereenigd. Telefonische verkeer Duitschland Nederland. Van 1 October a.s. af zal geheel Neder land aangesloten zijn bij het telefonische verkeer met Duitschland. Tevens zullen dw tarieven voor dit verkeer worden gewijzigd. Het Duitsche telefoonnet zal worden ver deeld in twaalf districten. Een gesprek van drie minuten, gevoerd uit Nederland, met het eerste Duitsche telefoondistrict zaj 1.65 kosten, met het tweede district 1.8C en voorts 30 cents meer voor elk district» zoodat voor een gesprek met een gemeen4 te, gelegen in het twaalfde district, 4.8(1 zal moeten worden betaald. Geen station „Halfweg" meer. Do directie der NodorL Spoorwegen heoft besloten, het station Halfweg op tn heffen. Sinds de E. S. M. is gaan rijden, ia de beteekenis van het spoorwegstation tst Halfweg steeds achteruit gegaan. Er stop pen dan ook nog slechts enkele treinen. Met do nieuwe dienstregeling zullen alls treinen het station Halfweg voorbijrijden. Hot roizigersvervoer zal cr evenwel nieti onder lijden; de E. S. M. zal namelijk eeni ge nieuwe diensten inlasschen om de trei nen, dio nu nog te Halfweg stoppen, t£ vervangen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1