ZATERDAG 3 SEPTEMBER 1927 18e Jaargang No. 5660 3)e (Boti/tcmt D© ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal. Franco per post f2.95 per kwartaaL Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlön 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeellngen wordt het dubbele van het tarief berekend. s Kleine advertentlën, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden ol gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop f 0.50. Dil nummer bestaat uil vijt bladen, waaronder bel Geïllustreerd Zondagsblad. V De priester. In het verslag van de huldiging van prof. mr. dr. Raaymakers S.J. in ons blad, troffen ons de woorden door den jubilee renden professor bij diens huldiging ge sproken. In de drukke beslommeringen van iede- ren dag werd die indruk opgenomen; maar nu herinnert gisteravond „De Volkskrant" ons er weer aan in een artikel over „Do Priester". En op deze plaats willen wij 'gaarne overnemen het sympathieke com mentaar. dat het blad er bij geeft. Deze geleerde van naam werd gehuldigd door zijne talrijke vrienden, vooral op het gebied der wetenschap en der sociale be weging. Deze vrienden dankten den profes sor, mondeling of schriftelijk, voor zijne wijze voorlichting, voor zijn wetenschap pelijke leiding en voor zijn edel werk op sociaal gebied. Maar niet de professor, doch de priester sprak woorden van dank- „Als spreker, aldus het eenvoudige kran tenbericht, zijn oog laat gaan over de we reld, ziet hij nog zóó veel ellende en onver diende armoede, dat hij moet uitroepen: „Ik heb medelijden met de schare!" Het besef van niet of weinig te kunnen helpen doet zijn hart pijn, en zoo is spreker altijd een man van zijn verlangens gebleven. Spreker is gelukkig, in die 25 jaar pries ter-zijn eiken dag de H. Mis opgedragen te hebben, en zoo misschien toch iets gé^ daan te hebben voor de lijdende wereld, waarnaar zijn hart uitgaat. Spreker is daar buitengewoon dankbaar voor, omdat het louter uitverkiezing was uit goedheid Gods." Deze eenvoudige woorden treffen in de ziel. Daar stond de universiteitsprofessor, een man der wetenschap, in de wereld der ge leerden geroemd om zijn kennis, omrinerd van andere wtenscnapplijke mannen en geprezen om zijn gaven van geest. Maar neen, zóó stond hij (laar niet. Hij stond er als de eenvoudige priester, die zich op niets anders beroept dan op zijn priester schap, die niet spreekt van zijne colleges of zijne boeken, maar van de H. Mis, iede- ren dag, vijf-en-twintig jaren lang, door hem opgedragen, gedachtig de lijdende wereld, waarnaar zijn hart uitgaat. Hij stond daar, naar het verheven voorbeeld van zijn Goddelijken Meester en herhaal de Diens meest treffende woorden: „Ik heb medelijden met de schare!" Woorden zijn hier verder overbodig en verzwakken den indruk. Wij moeten even gaan nadenken over de hooge beteekenis in dezen zelfzuchtigen tijd van Gods wel daad, die priesters gaf aan het volk. Inderdaad, door meer commentaar kan slechts worden verzwakt de indruk, die wordt gewekt door deze erkenning, deze harte-uitspraak van 'n nobelen mensch. BUITENLAND België Een fra<;c-tireurskwestie. België wenscht geen onderzoek Gisteren heeft te Brussel een minister raad plaats gehad, waarvoor Vandervelde, de Belgische minister van buitenlandsche 'Zaken, speciaal uit Genève moest overko men. Er moest een besluit genomen wor den inzake het voorgestelde onderzoek naar het optreden van franc-tireurs gedu rende den oorlog. Duitschland had zich bereid verklaard om een internationale enquete te aanvaarden. De Belgischo mi nisterraad heeft nu evenwel besloten, om een dergelijk onderzoek niet te aanvaar den, omdat zulk een onderzoek onder de huidige omstandigheden de hartstochten [Weer zou opzweepen. Gevaarlijke oorlogsmonumenten. Ofschoon de Belgische regeering blijk baar zeer bezorgd waakt tegen het op nieuw opzweepen van den oorlogshaat, zijn er op 23 Augustus j.l. te Dinant twee oorlogsmonumenten onthuld, wolke zeer geschikt zijn om den ouden haat weer aan ^e bitsen. Het eeno monument is gewijd aan de in |1914 aldaar gesneuvelde Franschen, het iandere aan de bij do catastrofe als slacht offer gevallen Belgische burgers. Op dit ïaatste gedenkteeken is do legende, die zich sinds '14 om den slag bij Dinant ge- .Vormd heeft, in beeld gebrachte: zoo ziet men een groep vrouwen en kinderen, waar op drie Duitsche soldaten onder bevel van .Seen officier, die order geeft, de geweren 'Aanleggen. De „Frankfurter Zeitung" vraagt zich Af, of nu de treurige legende van Dinant, ;Ün erts vereeuwigd, voor altijd moet voort leven, om den haat onder het Belgische yolk tegen Duitschland levendig te hou den? Duitschland De Rijnland-bezetting. Naar aanleiding der a.s. onderhande lingen der geallieerde ministers van Bui tenlandsche Zaken met den Duitschen mi nister van Buitenlandsche ZakeD, Strese- mann, vernemen wij van betrouwbare zijde: Briand heeft gedurende zijn onderhoud j.l. Woensdag te Parijs met Chamberlain, het Fransche standpunt ten aanzien der Duitsch-Fransche problemen ontwikkeld. Briand zal, naar hij met den Engelschen minister van Buitenlandsche Zaken is overeengekomen, tegenover Stresemann verklaren, dat de Fransche bezetting van het Rijnland in de eerste plaats als een garantie voor de veiligheid van Frankrijk dient te worden beschouwd. Daardoor kan de ontruiming van het Rijnland slechts etappengewijs geschieden en wel parallel met de reorganisatie van het Fransche leger en den uitbouw van den Franschen vestinggordel aan de Oostelijke grenzen. Daar met deze maatregelen reeds een begin is gemaakt, bestaat de mogelijkheid van een ontruiming van het Rijnland reeds voor den daarvoor in het Verdrag van Versailles voorzienen termijn. Polen. Incident in de Sovjet-legatie. Een man doodgeschoten. Gistermorgen kwam een Russisch emi grant aan de Russische legatie te War schau zich beklagen, dat hem een retour- visum naar Rusland geweigerd was. Hij zocht twist met de boden en deed met een mes in de vuist een aanval op een hun ner, die zijn revolver trok en den man doodde. Op verzoek der legatie stelden vertegen woordigers der justitie en van het depar tement van buitenlandsche zaken terstond een onderzoek in. Poolsch-Lithausche wrijving. W uKi&atiim met een termijn van 48 uur gesteld, waar in de vrijlating geëischt wordt van drie op Lithausch gebied gearresteerde militai re Poolsche spionnen. Rusland Roode terreur in Georgië. Boeren terechtgesteld. Het persbureau van Georgië deelt mede, dat de Sovjet-autoriteiten in den jongslen tijd een ware terreur in Georgië uitoefe nen. Het aantal arrestaties en deportaties wordt steeds grooter en melding wordt gemaakt van de terechtstelling van vele boeren en politieke gevangenen. Nog meer doodvonnissen. De rechtbank te Tsjoesta in het Ferga- na-gebied heeft in een proces tegen eenige geestelijken en boeren twee personen ter dood' en tien personen tot elk vijf jaar ge vangenisstraf veroordeeld. De verdachten waren aangeklaagd van actieve agitatie tegen de Sovjet-regeering in verband met den strijd om de afschaffing van den 6luier voor vrouwen. Britsch-lndië. De godsdiensttwisten in Britsch-lndië. 300 dooden en gewonden in P o e n j a b. Te Ealaya in het Noodren van het Poen. jabdistrict Kohat (Britsch-lndië) ia hevig gevochten tusschen do twee elkaar vijan dige Mohammedaanscha secten der Soe- niten en der Sjiïten. Hierbij zijn 300 per sonen gedood en gewond. Naar verluidt zijn de onlusten het gevolg geweest van het optreden van een fanaticus. China. De Chineesche zeeschuimerij. Een strafexpeditie. Naar aanleiding van eenige nieuwe roo- verijen in de buurt van de Biasbaai, heeft een Britsche vlootafdeeling andermaal een strafexpeditie naar deze beruchte baai on dernomen. De Britsche expeditie bezocht alleen de dorpen, waarvan vast stond, dat 'daar zee- roovers woonden. Een legertje van 500 man wijdde, na eerst een kilometer door do modder gewaad te hebben, zijn aandacht aan het dorp Tsjoeng-Pai, dat geheel ver laten was. Men begon de woningen te vernielen en toen er ongeveer veertig ver woest waren, keerden de inwoners terug. Zij smeekten de troepen het vernielen te staken en beloofden de huizen der zeeroo- vers aan te wijzen. Vijf huizen van piraten werden aangewezen en door de troepen opgeblazen. Daarna zette de expeditie den tocht voort naar Fanlo-kong, dat ongeveer 10.000 in woners telt. Onmiddellijk verklaarde de burgemeester zich bereid de huizen der zee- roovers aan te wijzen, die daarna verwoest werden. Tien jonken werden eveneens on klaar gemaakt. Tijdens de pebeela expe ditie werd niemand gewond; ook werd nie mand gevangengenomen. Accoord tusschen Nanking en Hankau? Naar wordt gemeld, is tusschen Hankau en Nanking een fusie tot stand gekomen. De overeenstemming moet zijn bereikt na hot uitstooten van zes communisten uit het centraio executieve comité. Australië Een spoorweg-conflict. In geheel Queensland (Australië) zou heden het treinverkeer worden stopgezot. De minister van Arbeid is namelijk voor nemens 18.000 beambten te ontslaan, om dat spoorwegpersoneel weigert suikerla dingen te behandelen, die voor de suiker fabriek van South-Johnston zijn bestemd. Het treinverkeer tusschen Sydney (Nieuw- Zuid-Wales) en Queensland staat reeds stil. De vakvereenigingen zijn voornemens oen staking te proclameeren van alle zee lieden, die bij de kustvaart betrokken zijn. Intusschen zijn door het ministerie van Handel onderhandelingen begonnen, die ten doel hebbe het conflict in de suiker raffinaderijen, dat de oorsprong is van de huidige situatie, te regelen. Het ministerie heeft oen conferentie bijeen geroepen, waaraan de beide partijen verplicht zijn deel te nemen. Hier zullen voorstellen wor den gedaan, die beoogen den vrede in de suikerindustrie te herstellen. BIWKEMLAWD HET ZEVENDE LEERJAAR. Hoe moet het worden ingericht? Do heer v. Wijnbergen schrijft in „De Maasbode": Krachtens de Wet van 23 Juli 1927, St.- bld. no. 20, bestaat van 1 September dezes jaars af alom in den lande gelegenheid de kinderen een zevende leerja:<1 te doen vol schenken van de gelegenheid binnen cën jaar zal gevolgd worden door het opleg gen van de verplichting, die gelegenheid ook te benutten. Uitgegaan wordt daarbij van de veron derstelling, dat, al had men mogen ver wachten, dat meer dan een kwarteeuw leorplicht o.a. tot resultaat zou hebben een dusdanige opvoeding en vorming van de inmiddels opgroeiende generatie, dat een der eerste ouderplichten het doen ver schaffen van voldoende onderwijs aan de kinderen niet langer zou worden ver waarloosd, die verwachting niet is verwe zenlijkt eene veronderstelling, die he laas! als juist moet worden erkend. Dankbaar mag men nu o.i. wezen, dat in afwijking van den oorspronkelijken opzet de omstandigheden er toe hebben geleid, dat een jaar gaat verloopen tus schen de invoering van het zevende leer jaar en de verplichting tot het volgen daarvan, en dat wel om verschillende re denen. Vooreerst is het aangenaam voor dege nen, die tot dusverre het niet deden, al leen wijl de gelegenheid ontbrak, thans te kunnen toonen, dat zij den wettelijlcen dwang met strafbedreiging niet noodig hebben, doch vrijwillig hun ouderplicht vervullen, nu de mogelijkheid daartoe ge opend is. Vervolgens zal, naar we vertrouwen, een edele wedloop ontstaan tusschen de verschillende scholen opdat het getal der genen, die in de termen vallen hetzevende leerjaar te volgen en het dan ook doen, zoo groot mogelijk zij. Verwacht mag toch worden, dat bij de behandeling van de invoering van den leerplicht het volgend jaar, cijfers zullen kunnen worden overgelegd van den toe stand opdat oogenblik, cijfers duidelijk anagevend het getal kinderen, die men in de verschillende scholen in het zevende leerjaar zou moeten verwachten, en die er niet zijn. Elke school zal het op prijs stellen, dat bedoeld getal zoo klein mogelijk zij. Een en ander zal er toe leiden ernstig na te gaan, waaraan is toe te schrijven, dat verschillenden niet komen. Dit toch worde niet uit het oog verlo ren, dat, terwijl allerlei middelen moeten worden uitgedacht om den stroom van leerlingen naar middelbare- cn nijverheids scholen tegen te houden, de lagere school bij verschillenden zoo weinig sympathie blijkt te bezitten, dat men de kinderen geen dag langer er wenscht te laten, dan do wet verplicht. Waaraan dat toe to schrijven? Zeer ze ker aan onverschilligheid en gemis aan plichtsbesef bij de ouders, maar daarnaast ook hieraan, dat verschillende ouders niet overtuigd zijn, dat een langer verblijf op school, dat een volgen van een zevende leerjaar gelijk dat op heden hier cn daar is ingericht voor hun kinderen nut tig en voordeelig is. En nu zal, naar we hopen en vertrou wen, de thans ingetreden toestand er toe leiden, dat meer dan tot heden het eeval waa, er contact kome tusschen school en gezin, tusschen het onderwijzend personeel en de ouders, als het, gelet op de verschil lende behoeften en omstandigheden in de verschillende deelen des lands mak worden gevraagd. Do invoering van den leorplicht mag toch niet slechts gericht zijn op het aan stellen van meer onderwijzers en het op bergen der kinderen. Neen, voorop moet daarbij staan het belang van het kind. En pas, indien vaststaat, dat het zevende leer jaar zóó is ingericht, dat de kinderen al daar datgene zullen ontvangen, wat voor hen op dien leeftijd, gelet op hun toekom stige plaats in de maatschappij, noodig is, is het gerechtvaardigd en plichtmatig hen, die dan nog onwillig blijven, te dwin gen. Wellicht zal om het zevende leerjaar alom dus te kunnen doen zijn, de mede werking van den wetgever moeten worden gevraagd. [Maar vóór alles is noodig de daadwer kelijke belangstelling der ouders, opdat van het zevende leerjaar worde gemaakt, wat er onder de bestaande wettelijke be palingen reeds van te maken is. Er bestaat te dien opzichte reeds groote vrijheid, ook de mogelijkeid het zeer verschillend te doen zijn in de verschillende deelen des lands, wanneer men wil letten op de lijst van vakken, waaruit na de eerste zes leerjaren een keuze :al kunnen worden gedaan. Toch blijft het mogelijk, dat wijziging of (.anvulling noodig zal biljken. Men ver- z.«ime niet te lang met daarvan te bcvoeg- der plaatse mededeeling te doen .Eenmaal de leerplicht ingevoerd zijnde, is men zal het licht verstaan de kans veel ge ringer in genoemde richting iets te be reiken. Van bijzondere beteekenis is deze zaak voor het platteland. Uit het antwoord op 21 Juli 1.1. in do Eerste Kamer door den Minister van On derwijs aan den beer Colijn gegeven, mag worden afgeleid, dat de kans groot is, dat zij, die de eerste kb">»~r A?r r Arpc'n worden* ^.„„oI^ -Ti-Ugesteld zul gere 3chool te volgen. Het zal goed zijn, dat onze plattelands bevolking aan deze zaak van zoo ovcr- groote beteekenis voor ons platteland in do allernaaste toekomst alle aandacht blijve schenken, opdat door de invoering van den zevenjarigen leerplicht een flinke duw vooruit worde gegeven aun on ze lagere landbouwscholen, cpdat het .ugor landbouwonderwijs in de toekomst worde genoten door allen, die met het oog op later leven, het zoozeer van noode hebben. Hebben de minder gunstige tijdsomstan digheden der laatste jaren heel wat na- deelen gebracht, op grond van het boven staande meenen we te mogen zeggen, dat het verloop van een jaar tusschen invoe ring van zevenjarige leergelegenheid en zevenjarigen leerplicht tot gTiot voordeel zal kunnen wezen, mits dat jaar door al len, wien zulks aangaat, nuttig worde ge bruikt. 4 De Raadsverkiezing te Veenendaal. Doordat op een request van een 4-tal raadsleden uit Veenendaal over de ge pleegde onregelmatigheden bij de laatste raadsverkiezing door Ged. Staten van Utrecht afwijzend is beschikt, hebben de zelfde 4 raadsleden hooger beroep aange- teekend bij do Kroon. Tevens wordt over wogen om bij de Kroon in beroep te komen omtrent het toelaten door Ged. Staten van de nieuw gekozen leden gegrond op het feit, dat op de geloofsbrieven de datum van binnenkomst ontbreekt en zoodoende niet te controleeren is of die geloofsbrie ven op tijd zijn binnengekomen. UIT DE OBBGEV1MG ALKEMADE. De opheffing der openbare school Oude-Wetering. Het Raadsbesluit gehandhaafd. Ged. Staten van Zuid-Holland hebben de besluiten van den gemeenteraad van Alkemado d.d. 15 Maart j.l., resp. tot op heffing der openbare lagere sohool to fcieuwe-Wetering in die gemeente en tot oveidracht in eigendom van hot gebouw dier school aan het Bestuur der R. K. Pa rochie van St. Petrus Banden te Roelof- arendsvecn, eveneens in die gemeente, te gen welke besluiten bezwaarschriften wa ren ingekomen van J. Remmerswaal en van J, Brinks e.a. gehandhaafd. Geboren: Hendrika Jolianna Thcre- sia, d. van J. F. van Amsterdam en M. J. Hoogenboom. Theodora Maria, d. van J. van Leeuwen en C. M. Zoetendaal. Alida, d. van J. van der Tang en C. M. Waasdorp. Gevestigd: EL F. Knispel van Uil versum. J. J. Bonte van Schipluiden. P. C. van der Meer van Beverwijk. Wed. C. Kerkvliet van den Haag. N. F. Wit- teraan van SasscDheim. M. C. Blaas van HET VOORNAAMSTE NIEUV9 BUITENLAND. De Belgische regeering wenscht go*» onderzoek naar de franc-tlreurs uit wereldoorlog. Nog geen spoor van de „St.RaphaCTS (Luchtv. 2o blad). De „Pride of Detroit" is te Bagdad ha&> gekomen (Luchtv. 2o blad). BINNENLAND. Een spannende jacht d~or de Haagsche straten op een inbreker, die tenslotte is ge arresteerd. Een inspecteur van politie ern stig gewond (Gemengde Berichten. 2do blad). Wijziging Land- en Tuinbouw-Ongeval- lenwet (2do blad). OMGEVING. Tengevolge van hooibroei is onder Voor schoten een boerderij verbrand (1ste blad). Het raadsbesluit der gemeente Alkema de inzake opherfing openbare school te Oude Wetering, blijft door de Kroon ge handhaafd. (1ste blad). ARTIKELEN EN BESCHOUWINGEN Onze apologetische medewerker vervolgt zijn beschouwing over Joannes den Dooper (3de blad). Een vervolg artikel over mgr. dr. Schnep- man (3do blad). Ajo beschouwt de oude en nieu ve sa menstelling van den Leidschen Gemeente raad (3de bla£). Amsterdam. A. C. van dor Voorn van Leiden P. J. Cdierboek van Woubrug- ge. M. W. Zoet van Sassenheim. H. U>Schouten v- n Voorhout. H. Olyer- V "j L do Graaf van Schiedam H. A. JM.r*vV f Bloeraendaal. - A. J. Doeswijk naar ftftW meer. P. J. van Es naar T eimnidon. P. A. Dobbe naai Wa. senaar. W. en A. J. M. Ealvi maan raar Leiden. - C. Enge' naar Sa.senhnia N. G. J. Vergeer naar Voorho'U -• V". Diederiks en gezin naar Sassenheim. M. P. J. van Dam na*"* Amsterdam. H. W. Boama naar Ouder» Amstel. A. .1. Bakker naar Echt. II. E. Boog naar Millingen. A. B. M. Loos naar Bodegraven. G. C. van Berkol naar TTdcn. KAAG. Koninginneteelt. Op 7 Septenib r a.s. zullen 11 n-8 dorp de feestelijkheden plaats hebben ter gelegenheid van den verjaardag van H. M. de Koningin. Se dert 1923 heeft de herdenking -an den ver jaardag van H. M. de Koningin niet op feestelijke wijze plaats gehad, voorname lijk wel hierom, dat {.een geld aanwezir was. Na 4 jaar sparen is er nu evenwel een voldoende bedrag beschikbaar en kun nen do Kagers op de bekende manier hun Oranjefeest vieren. NOORDWIJK. Nieuw Raadslid. Door den voorzitter van het hoofdstcmbureau werd in de vaca ture H. Buyze (R.K.), die bedankt heeft, in den gemeenteraad benoemd do heer J. O. van der Meer (zoon van wijlen den heer C. J. L. v. d. Meer). Wegen in de duinen. Naar wij verne men verkeeren de onderhandelingen tus schen het gemeentebestuur en de Mij. „De Toekomst" betreffende het aanleggen van eenige wegen in het duinterrein tusschen den Duinweg on de Piet Heinstraat in een zoodanig stadium, dat spoedige overeen stemming is te verwachten. OEGSTGEEST. Auto in de sloot. Gistermiddag om 4 uur is een luxe auto uit den Haag, rijden- do langs den Almondeweg door onbekende oorzaak in een langs den weg gelegen sloot gereden. Do auto kreeg aanmerkelijke matorieelo schade. De wagen werd door do firma v. d. Ameele gelicht. ROELOFARENDSVEEN. Aanrijding. Vrijdagmiddag heeft op den Langenwog tusschen Nieuwe- en Rijp- wetoring een lichte aanrijding plaats ge had tusschen den motorrijder 8. van hier en een dame, die zich per rijwiel op den weg bevond. Doordat op den weg pas nieuw materiaal was aangebracht, dat nog niet voldoende was ingereden konden bei den niet voldoende uit don weg komen, met gevolg, dat een aanrijding onvermij delijk was. De dames kwam te vallen en liep eenige ontvellingen aan de knie op. Do motorrijder bleef ongedeerd. VOORHOUT. Dronkcmanswerk. In don nacht van 1 op 2 September is een tot nu toe onbe- kend gebleven autobestuurder tegen het

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1