18e Jaargang VcOEtiséaW 10 AUGUSTUS 1927 No. 5640 5)e £cicbelxe ^ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling f0or Lelden 19 cent pei week 12S50 pei kwartaaL gij duw Agenten 20 cent per week 12.60 pei kwartaaL finco pei post I 2.95 pei kwartaaL jet Geïllustreerd Zondagsblad is vooi de Abonné's ver krijgbaar tegen botaling van 50 ct per kwartaal, by voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct,. met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 c POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertenlISn 30 oenl per regel Voor Ingezonden Medcdeolingen wordt hel - dubbele vod het tarief berekend r Kleine advertenllön, ran ten hoogete 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd bnnr en ver buur, koop en verkoop 10.50. Ill NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN- BUITENLAND □uitschland Onrust in het Saargebied. emonstratie in Saarbrücken Volgens berichten uit Berlijn heeft Haandag te Saarbrücken een groole de- aonstratie van mijnwerkers plaats gevon den tegen het volkenbondsbestuur en de fransche autoriteiten, waaraan ongeveer 10 mijnwerkers deelnamen. Na afloop de bijeenkomst wilden de deelnemers stoet vormen om zich naar het cen- i van de stad te hegeven. De politie trachtte dit te verhinderen en maakte van ;e blanke sabel gebruik. Het gelukte den jloet echter de Fransche mijndirectie te iereiken. Na vervolging van hun tocht kraken zij ook door de politiemacht heen bereikten den zetel der regeeringscom- missie. Op het plein, waaraan het paleis den regeeringspresident gelegen is, bram het tot een ernstige botsing waar bij aan heide kanten verscheidene gewon den vielen. De regeeringspresident heeft delegatie van de manifestanten ont- ingeh. In verhand met de onlusten te Saar- briicken hebben de communisten Maan dagavond zeer laat het parool tot de sta ling uitgegeven. Zij verklaarden ten on rechte, dat alle .mijnwerkersorganisaties besloten hadden, onmiddellijk do alge- Eeene staking af te kondigen. Ten.ge- rolgo van dit verzinsel ging een deel der mijnwerkers in het Saargebied gisteren Diet aan den arbeid. Generaal Schönaich beklaagd van hoogverraad. a Parijsche bladen vernemen uit Ber- jjn: Generaal Schönaich is in staat van kschuldiging gesteld wegens hoogverraad, omdat hij in een militair tijdschrift ge- echreven had: „De zucht van jongelieden van eiken leeftijd, zelfs van zwakke en zie kelijke om bij den rijksweer dienst te ne men is zoo groot, dat wij geen reserves rullen to kort hebben in oorlogstijd". Oorlogsmonument onthuld. Maandagmiddag werd in tegenwoordig heid van een groot aantal vroegere leden Tan de Duitsche vloot bij Laboe aan den ingang van de Kieler Förde de eerste steen gelegd voor een gedenksteen ter «ere van 40.000 gesneuvelden van de vroe gere Duitsche "vloot. Het 80 meter hooge monument zal op 't voetstuk van een ouden panfsertoren opgetrokken worden. Oostenrijk Na de onlusten te Weenen. personen gearresteerd In verband met de onlusten, die verle ien maand te Weenen hebben plaats ge- ronden, werden in totaal 600 personen jearesteerd. Hiervan zijn er 250 ter be- «chikking der justitie gesteld. Spanje Een manifest van Primo de Rivera. In verband met de vastlegging der be- ekkingen tusschen de gouverneurs en de Patriottische Unie in de verschillende che provincies, heeft Primo de Ri- wa een manifest tot het volk gericht, .ffaarin hij met name verklaart dat de hui- dige regeering aan het bewind zal blijven, ?edurendo al den tijd, welken het land noodig heeft om tot een volkomen norma len toestand terug te kceren. Rusland De keizerin weduwe ernstig ziek. 5g correspondent van de „News of the World" te Kopenhagen meldt, dat de tach tigjarige keizerin-weduwe Maria van d, moeder van den laatsten tsaar .is II ernstig ziek is. Do gewezen keizerin meent nog altijd fet haar zoon leeft en in Siberië gevan- gehouden wordt. Zij hoopt, dat hij op nieuw den troon van Rusland zal bestij gt vóór zij sterft. Trotzki naar Stockholm? Naar „Dagens Nyhter" onder voorbe houd meldt, is Trotzki, de leider der oppo se in Rusland, voornemens, zich in het jjnjaar te Stockholm te vestigen, bijaldien •o regeeringspartij in Sovjet-Rusland hem leven te Moskou onmogelijk zou ma- Hetzelfde blad weet te melden, dat «otzki alreeds een huis gekocht heeft in Zweedsche hoofdstad. *en monument voor de offers van het bolsjewisme. fow-York is de hoofdstad van de ortho- [o kerk geworden, en de kerk van den "orlosser is hot geestelijk toevluchts- Jrt' van do tienduizenden uitgeweken Rus Een kapel aldaar is gewijd „aan Rus- lands rouw" en aan de muren staat de sombere lijst van de slachtoffers van het bolsjewisme. Dat zijn: de keizerlijke fami lie; 37 bisschoppen; 1500 priesters; 34.585 onderwijzers; 16 367 studenten en profes soren. 79.000 ambtenaren; 65.890 edellie den; 56.340 officieren; 196.000 arbeiders; 268.000 soldaten en matrozen; 890.000 boeren. Deze laatste, al bijster hooge, getallen zijn te verklaren uit het verzet der boeren, wier oogst werd gerequireerd, tegen de roode soldaten. China. De burgeroorlog. Een bloedige nederlaag van Tsjang Kai Shek? Volgens berichten, die aanspraak ma ken op betrouwbaarheid, woedt de oorlog in Shantoeng in alle hevigheid voort. De laatste berichten melden, dat Tsjang Kai Shek een ernstige nederlaag heeft ge leden in de buurt van Pengpoe Anhwei. Zijn leger zou 7000 man verloren hebben. Duizend gewonden zijn reeds te Poekow aangekomen. Amerika SACCO EN VANZETTI. Beslissing van rechter Thayer. Beroep op het Hoog- gerechtsshof. Rechter Thayer heeft geweigerd het vonnis aangaande Sacco en Vanzetti te herroepen en de executies uit te stellen. Door de rechterlijke beslissing van Thayer, die mededeelde, dat voor de ver dediging het recht voorbehouden blijft te protesteeren, staat de weg open voor een beroep op het hooggerechtshof van den staat. De verdedigers van Sacco en Vanzetti hebben gisteren bij het hooggerechtshof van Massachussets beroep aaugeteekend tegeD het besluit van het hooggerechtshof van New York, waarhij den veroordeelden geweigerd werd een „writ of error'' in te dienen. Dit is een van de maatregelen der verdedigers, welke er op gericht zijn, bij het staatsgerechtshof alle mogelijkheden te benutten, alvorens zij de zaak voor het federale gerechtshof zullen brengen. Hedennacht executie? Het uitstel van dertig dagen, dat door gouverneur Fuller werd toegestaan, loopt vandaag te middernacht af en de veroor deelde mannen zullen dan onmiddellijk geülxeculecrd worden, tenzij de pogingen der advocaten om do tusschenkomst te verkrijgen van het Hooggerechtshof van den staat of van het federale Hooggerechls hof, succes hebben. De hoop hierop is echter gering. Het verdedigingscomité voor Sacco en Vanzetti heeft in samenwerking met sym- pathise'ercnde organisaties een oproep ge zonden aan vooraanstaande personen op het gebied van kunsten, wetenschappen, etc. en aan anderen, van wie men meent, dat zij sympathiek tegenover het plan staan, om deel te nemen aan een optocht naar de staatsgevangenis te Charleston en daar de wacht te houden, terwijl de exe cutie plaats heeft. In verhand hiermede heeft de politie besloten een gebied rondom de gevange nis geheel af te zetten en slechts personen met speciale vergunningen zullen toegela ten worden. Van ongeveer 2000 politiebeambten, die rond de gevangenis zijn geposteerd, zijn 400 bewapend met machine- en gewone geweren. Wanneer moeilijkheden dreigen, kunnen deze direct handelend optreden. De bomaanslagen. Twee te Utica. Volgens een bericht uit New York aan de „Berliner Zeitung" zijn gisteren in Utica, in den staat New York, twee nieu we bomaanslagen gepleegd. Verscheidene huizen werden vernield. Twintig personen werden ernstig gewond. Van de daders ontbreekt elk spoor. Bom in een kerk te Chicago ontploft. In een katholieke kerk te Chicago,, staande in een wijk, welke door ongeveer 150.000 Italianen wordt bewoond, is een bom ontploft, waardoor de kerkramen sprongen en vele zuilen scheurden. Deze aanslag houdt ongetwijfeld eveneens ver band met do zaak-Sacco en Vanzetti, daar kort na do ontploffing biljetten werden rondgedeeld, waarin een protestvergade ring tegen de aanstaande terechtstelling werd aangekondigd. Aanslag te Londen. Gisterochtend omstreeks tien uur is in het ondergrondstation van Aldwick een bom ontploft. Niemand is gewond. Het Aldwickstation is een der minst drukko stations, zoodat het ten tijde van de ontploffing zoo goed als leeg was. Nie mand is gedeerd en, afgezien van lichte beschadiging van de muren en van het 1 pleisterwerk, is er zoo goed als geen scha de berokkend. Aanvankelijk dacht men, dat de ont ploffing het werk was van lieden, die met de Italiaansche communisten Sacco en Vanzetti sympathiseeren, doch het on derzoek heeft getoond, dat de bom geen vernielend karakter had. Zij was van een tamelijk onschuldige samenstelling. Do spoorwegmaatschappij beschouwt het in cident dan ook meer als een zeer domme aardigheid. Profesten en betoogingen. Verbod van vergaderen in Detroit en Philadelphia. In verhand met de ongeregeldheden, die door de affaire Sacco en Vanzctle worden veroorzaakt, zijn door de politie in alle steden der V. S. uitgebreide voorzorgs maatregelen genomen De politie-autoriteiten te New-York hebben vliegende patrouilles, ingesteld, be staande uit veertien motorrijtuigen en twee pantserauto's als voorzorgsmaatre gel tegen daden van geweld. Het publiek dat zich in de nabijheid van ondergrond- sche stations bevindt wordt direct ver spreid. Te New-York zullen openbare bijeen komsten worden toegestaan, op voor waarde dat er geen enkele ongeregeldheid zal plaats vinden, maar te Detroit, Phila delphia en andere plaatsen is het houden van bijeenkomsten verboden. Open brief a\an IMndbergh. De „Ere Nouvelle" publiceert een open brief aan den Oceaanvlieger Charles Lind bergh, waarin verklaard- wordt, „dat Frankrijk in naam der menschelijkc ge rechtigheid protesteert tegpri de roekeloo- ze gewelddaad". Sympathiestaking t*e Bazel en Genèvfl.' De vakvereenigingen te Bazel en Ge neve hebben besloten heden den dag der executie van Sacco en Vanzetti den arbeid te staken. Relletjes te P a r ij s. Maandagavond heeft te Parijs als ge volg van een communistische meeting ten gunste van Sacco en Vanzetti een bot sing tusschen politie en manifestanten plaats gehad. Hierbij zijn negen politie agenten gewond; verscheidene personen zijn gearresteerd Ook te Marseille en Nantes. Te Marseille en te Nantes werden bij üac ioogiingen agenten aangevallen door beloogers, die voorbij het Amerikaansche consulaat wilden trekken. Te Nantes zijn drie agenten gewond. Te Marseille heb ben vier arrestaties plaats gehad. Bedreiging der Amerik. legatie te Kopenhagen. In de middag-editie van „Berlingske Tidende" wordt de volgende brief gepu bliceerd. welke hedenmorgen ontvangen werd: „Indien de twee Italianen worden gedood, zullen ook de loden van do Ame rikaansche legatie hier ter stede gedood worden. Beschermende maatregelen zul len van geen nut zijn." Deze brief was on derteekend met „Vrijheid". Dg politie heeft reeds eenige politiebe ambten in burger in de directe omgeving van het legaliegebouw gestationneerd. Ge noemd blad verneemt, dat de gehcele be schikbare politiemacht voor a.s. Donder dag geconsigneerd is. Buitengewone maat regelen zullen op den dag, volgende op de executie worden genomen om do Ameri kaansche legatie aan do Amaliegade to beschermen. Het verkeer langs het ge bouw zal dien dag volkomen gestremd zijn. BINNENLAND SACCO EN VANZETTI. Protestvergaderingen en relletjes. Te 's-Gravenhage. In den tuin van het Volksgebouw aan de Prinsegracht te 's-Gravenhage is gister avond naar aanleiding van de voorgeno men torechtstelling in Amerika van Sacco en Vanzetti een openbare protestvorgade- ring gehouden, bijeengeroepen door de S. D.A.P. en het N.V.V., welke vergadering belegd was om, zooals de leider der bij eenkomst, de heer De la Bella, in zijn ope ningswoord opmerkte, uiting te geven aan de verontwaardiging, welke ook onder de Nederlandscho arbeiders leeft, over het tegen Sacco en Vanzetti gewezen vonnis. Als sprekers traden op de heer Wibaut namens de S.D.A.P. en do heer Stenhuis namens het N.V.V. Do heer "Wibaut betoogde, dat men de heelo zaak tegen Sacco en Vanzetti moet beschouwen als een kwestie van wraak te genover een beweging, welke als anti-na- tionaal gequalificeerd moet worden en wel ke onderdrukt moet worden. Afgezien daar van moet het vonnis beschouwd worden als voort te komen uit een opvatting, be- heerscht door een bepaalde klasse-opvat ting. Ten slotte hield Bpr. een pleidooi voor afschaffing, over de geheele wereld, van de doodstraf. Vervolgens sprak de heer Stenhuis. Hij" betoogde, dat wat nu in Amerika staat to gebeuren moet worden beschouwd als een typisch staaltje van verruwing der bour geoisie, do heerschende klasse. Een motie werd aangenomen, waarin onmiddellijk afschaffing der doodstraf over de geheele wereld wordt gevraagd. Voorts werd besloten een telegram te zenden aan president Coolidge, waarin namens do Ned. arbeiderswereld diens tus schenkomst gevraagd wordt om de te rechtstelling van Sacco en Vanzetti te voorkomen. De zeer druk bezochte bijeenkomst werd hierna gesloten. Een paar honderd bezoekrs van de ver gadering trokken bij wijze van betooging door de stad, vermoedelijk met do bedoe ling, langs de Amerikaansche legatie te trekken, hetgeen hun echter werd verhin- derd door de politie, die bij de Bqschbrug de betoogers uit elkaar wist te drijven. Zoowel de woning van den Amerikaan- schen gezant aan het Voorhout als do Amerikaansche legatie op de Princesso- gracht werden door een vrij sterke poli tiemacht te voet en te paard bewaakt. Amsterdam. Te Amsterdam is het den geheelen dag eenigermato onrustig geweest in verband met anarchistische en communistische be toogingen voor de vrijlating van Sacco en Vanzetti. Het begon al in den middag bij het Ko loniaal Instituut, zooals wij elders in dit nummer melden. Daar is een jongeling ge arresteerd, omdat hij had geroepen: „Gooi de politie dood met steenen". Hij is voor- loopig vastgehouden. De politie heeft echter den indruk, dat de jongeling is opgestookt door anderen, die achter de schermen bleven. Gisteravond was er een bijeenkomst in het Westerpark, waar eenige synAicalen het woord hebben govoerd. Do betooging, wolk© druk was bezocht, verliep rustig. Aan het hek van het park hingen borden met het opschrift „Redt Saco en Vanzetti". Na afloop wilden de betoogers „trek ken". Zij gingen naar het Haarlemmer plein met de bedoeling de Haarlemmer straat in tc gaan. De politie wist dit laatste echter te ver hinderen en leidde den stoet door do Mar- nixstraat over de Rozengracht voor de Westermarkt. Daar was een groote politie macht geconcentreerd onder leiding van den hoofdinspecteur den heer L. Hoogen- boom. De betoogers poogden nog verder te trekken, maar de ruiters en de agenten wis ten tc bewerken, dat er 6en einde kwam aan deze „wilde" demonstratie, welke wel veel geschreeuw, maar geen ongelukken had opgeleverd. Een paar charges waren ncodig. maar zij droegen een onschuldig karakter en bestonden uit niet veel meer dan een sprong van een paard, welke ruim voldoende bleek om het gezag te handha ven. Een enkele maal moest do politie wat krachtiger dreigen. Intussclien was het tegen elf uur gewor den, vóórdat op do Westermarkt do rust was teruggekeerd. Enkele greepen waren echter afgezakt in de richting van den Dam. Op dit plein, op den Nieuwendijk, op den N.-Z. Voorburgwal en in do omgeving moest de politic nog een paar malen club jes menschen, die weigerden door te loo- pen, uiteenjagen. Eén man, die met stee nen gooide, is gearresteerd. Te Rotterdam. Ook te R'dam is een vergadering gehou den, belegd door het internationaal P. A. S., het P.A.S. en het Comité-SaccoVan zetti. Als spreker traden op de heeren Bouwman en Rasseau, die protesteerden tegen de terechtstelling van Sacco en Vanzetti. Aan het einde deelde de voor zitter mede, dat uit de vergadering schrif telijke voorstellen waren gekomen o.a. om naar het Amerikaansche consulaat to gaan, teneinde daar te protesteeren. Spr. meende, dit te moeten afraden, omdat de politie gereed stond de betoogers uiteen te jagen. Uit de vergadering klonk toen een pro test daartegen en zonder dat de vergade ring eigenlijk gesloten was, volgden allen, ongeveer 400 personen de probesteerende aanwezigen naar buiten onder het zingen van de „'Internationale". Op do Goudsche Singel probeerden do yergaderingbezoo- kei s een demonstratie te formeeren. Do politic maande hen aan uit elkaar te gaan, maar daaraan werd geen gevolg gegeven. Verschillende demonstranten hadden stee- uen tc pakken gekregen hetgeen hen. te gemakkelijker viel, daar de Goudsche Sin gel juist was opgebroken. Dit werd do politie te bar en bij do St. Jansstraat werden do demonstranten met sabel en gummistok uiteen gejaagd. Zij vluchtten verschillende kanten uit maar enkele mi nuten later wisten de communisten weer HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Onrust in het Saargebied. Nieuwe bomaanslagen te Utica, Chicago en Londen als protest tegen de a.s execu tie van Sacco en Vanzetti. De laatste po gingen der verdedigers. Vier vliegers staan in Frankrijk en vlftr in Duitschland gereed om over den Oceaan naar Amerika te vliegen. (Luchtvaart, 2de blad). bijeen te komen -.n trókken-langs de Pan- nekoekstraat. Al joelende word naar d-' markt getrokken. Inmiddels hadden zich heel wat nieuwsgierigen achter hen ge voegd. De politie van hot bureau Lange Torenstraat had inmiddels ook de afdee- ling Groote Paauwenstceg gewaarschuwd en een versterkte politiemacht werd daar onmiddellijk gemobiliseerd. Zoowel bere den, als andere agenten begaven zich v de Wijnhaven waar het consulaat is geves tigd en zetten de omgeving af. Toen zij bij de Keizersbrug nabij de Blaak waren gekomen stuitten zij daar op politie. Zij werden teruggedreven. Schreeuwende trok de stoet mot de bel hamels voorop over het Beursplein langs de Geldersche kade en het Witte Huis naar do Wijnhaven. Onder het geroep van: „Dood aan de politie 1" wisten zij de Wijnhaven te be reiken. Aan do brug stootten zij opnieuw op een sterke politiemacht. Daar werd hen gesommeerd uiteen te gaan maar nu wei gerde de troep eveneens aan het bevel te voldoen en toen hierop weer met steenen werd gegooid gaf de inspecteur, die do leiding had den aanwezigen agenten bevel de betoogers uiteen te jagen. Met de blan ke 9abel werden verschillende charges uit gevoerd en menige harde klap werd uitge deeld. Dit scheen het grootste deel van de aan wezige communisten ontzag in te boezemen- Successievelijk zakten zij af enjoin 12 uur ra.* cïc hist weergekeerd in de luncrcring van het consulaat. Als veiligheidsmaatregel heeft de poli tie gedurende de eerste uren van den nacht nog een versterkte politicmacht om cn voor het consulaat dienst laten doen. Het bezoek der Amerikaansche journalisten. Te Amstordam. Met den sneltrein van 9 uur uit Den Haag, zijn gistermorgen do Amerikaan sche journalisten in do hoofdstad gearri veerd. Ter ontvangst waren op het perron aan wezig mr. E. II. von Baumhaucr, secreta ris van do Ncderlandsch-Amerikaansche Kamer van Koophandel, J. Chabot, ad junct-secretaris, mr. P. J. Idenburg, die liet gemeentebestuur vertegenwoordigde, In een drietal Sightsccing-cars, voorafge gaan door motorpolitie, reed het gezet schap door een gedeelte van oiid Amster dam naar het Rijksmuseum. Do voorst-C wagen werd geheel in beslag genome? door een filmoperateur en een persfoto graaf. De journalisten, ongeveer dertig in ge tal, van wie velen met hun dames, werden in de groote hall van het museum ontvan gen door den directeur den heor Schmidt Dogener. Gedurende een uur werden do voornaamste exposities bezocht; vooral Rembrandts nachtwacht maakte de be wondering van het gezelschap gaande. Te half twaalf werden de auto's weer beste gen voor een tweeden trip, waarvan het doel het nieuwe stadion aan don Amstel- veenschenwog was. Even voor twaalf uur arriveerden do Amerikaansche journalisten aan het nieu we stadion waar zij bij ontstentenis van den voorzitter van het N.O.C. baron Schimmedpcnninck van der Oyo verwel komd door de heeren kapitein G. van Rossem en P. W. Waller respectievelijk algemeen secretaris en penningmeester van het N. O. O. alsmede door den archi tect van het nieuwe stadion den heer Wils. Een uur lang bezichtigde hot Ameri kaansche gezelschap het in aanbouw zijnde sportpark en om 1 uur werd de rit in drie Sight-seeing-cars voortgezet naar het Koloniaal-Instituut. Demonstraties voor Sacco on Vanzetti. In den omtrek van het instituut hadden zich kleine groepjes arbeiders, vermoede lijk communisten, gevormd, ongeveer 30 in getal, waaruit toen de auto's binnon hun gehoor waren, kreten opstegen als: „Sac co en Vanzetto moeten vrij" en (in het Engelsch): „Sacco en Vanzetti mogen niet sterven". Borden met gelijkluidende in het En gelsch gestelde opschriften worden om hoog geheven. Een en ander was voor de politie, die de omgeving van het Koloniaal Instituut had afgezet, aanleiding enkele charges uit te voeren. Enkele der demonstranten werden onder den voet gcloopcn, andore met gum-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1