18e Jaargang DINSDAG 2 AUGUSTUS 1927 No. 5633 e Êcicbclie 0ou^omt «ABONNEMENTSPRIJS bedraagtbl] vooruitbetaling oor Leidon 19 cent pei week 12.50 per kwartaal, ij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, inco per post I 2.05 per kwartaal, let Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver- rijgbaar tegen betaling van 50 ct per kwartaal, bij voor- Itbetaling. Afzonderljjke nummers 5 et. met Geïllustreerd mdagsblad 9 ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advorlenllën 30 oonl per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het s dubbele van het tarief berekend s Kleine advertentfën, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd huur on ver- huur, koop en verkoop 10.50. 1 NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADER. Auto-canaille. Dat is er„ en het maakt de wegen, on- eiligï Auto-oanaille, dat zich om het welzijn, ai het leven zelfs van anderen weinig of iet bekommert in roekelooze onna- enkendheid ook het eigen leven in ge sar brengt. Auto-canaille, dat niet begrijpt, er blijk bar geen oogenblik zelfs aan denkt, dat 1 «t voorrecht, een auto te bezitten, in be- 1 ;ilde gevallen ook moreele verpliohtin- ai oplegt jegens niet-bezitters In een der bladen, „De Gooische Post" ioffen ons de volgende opmerkingen: De dagbladen vermeldden dezer dagen en ongeval te Zandvoort, waarbij een seis je was aangereden en verschillende loedende wonden, aan armen en achter- oofd bekwam. Er naderen een motorwiel- ijder en een fietser. Ze stappen af 'en verleggen wat er te doen is om het pa- iöntje te helpen. Naar een dokter bren- sn. Ja, maar hoe? Gelukkig, daar stopt ju auto. De bestuurder kijkt naar het leeds bloedende kind en hem wordt ge raagd om het slachtoffer in zijn wagen nemen en naar een dokter te brengen, ie wielrijder biedt handdoeken aan om a voorkomen, dat de autokussens bevlekt rorden. Maar de bestuurder vindt het oude voor zijn wagen en rijdt door. Een iveede auto nadert. Ook nu wordt den esluurder gevraagd. Maar hij durft even ïin, ook niet, nadat een zeiltje is aanger oden. Het kind ligt nog steeds. De motor ijder is toen een dokter gaan halen en kind is verder per ziekenauto, nadat iet noodeloos veel bloed verloren had, aar een ziekenhuis gebracht. Wij kun- n nu juist niet roepen over het fijne jEschelijke gevoel van de automobilis- Het kussen van him wagen was hun lijkbaar meer waard dan het leven van medemensch. En wie zulke staaltjes kan zich begrijpen, dat er auto- anaille is, dat het leven van een mensch liet ontziet, als het gaat om enkele mi- uten tijd te winnen. Trouwens, dit Zand- oortsche geval slaat absoluut niet op ichzelf. Lazen we laatst niet van de auto- oobilist onder Waarden, die 's nachts en man doodreed en die, inplaats van ulp te verleenen, z'n lichten doofde en nel wegreed? En hoe dikwijls hooren we an automobilisten, die ongelukken ver- örzaken en dan niets beters weten te i, dan lafhartig snel de vlqcht te ne- ïen? Het blad zegt dan; dat het z.i. ge- renscht is, dat de wetgever zulke men- 6chen onder strenge strafbepalingen tot mlpverleening dwingt. Helaas, er zijn feiten, als de boven- laande., die voor zulk een wenschelijk- ieid schijnen te pleiten. j Feiten uit onzen „beschaafden" tijd! BUITENLAND De Ontwapeningskwestie De vlootconferentie. Do uitgestelde plenai-re z i 11 i n g. Op verzoek van de Amerikanen in, zoo- lis gisteren in 't kort gemeld, de open bare voltallige vergadering der vlootconfe rentie, die gisteren 1 Augustus het waar- ichijnlijke einde der conferentie zou betee- kend hebben, uitgesteld, ofschoon Wosh- ington iGibbon'e „onaannemelijk" betref fende de Engelsche voorstellen bevestigd beeft. De Amerikanen willen thans nog een compromis beproeven door vaststelling tan den totalen tonnen-inhoud der krui- Jersklasse, zonder onderverdeeling in groo- Jte en kleine kruisers. Een nieuwe itoevoegingsbepaling, die 'Amerika voorstelt, wil dan aan Engeland iet recht geven, herziening van de conven tie te vorderen, indien Amerika een te groot aantal groote tienduizend-ton-krui- lers zou gaan aanbouwen. Ter bespreking van dit voorstel is de conferentie-bijeenkomst eenige dagen uit- iei 1:; De a.s. Verkeersconferentie. De Bussen aanwezig. De Bussen zullen deze maand opnieuw. Genève verschijnen. Tsjitsjerin heeft en Volkenbond laten weten, dat de Bus- ftscho regeering bereid is een delegatie te jenden naar de derde algemeens Verkeers conferentie, die op 23 Aug. te Genève ge opend wordt. Dat deze nieuwe deelneming aan een yolkcnbondsconferentie nog geenszins be rekent, dat Busland er over denkt tot den Volkenbond toe te treden, aldus ten Overvloede de gebruikelijke opmerking van [Sjitsjerin, dat door de aanvaarding van leze uitnoodiging Buslands houding ten PPzichte van den Volkenbond volstrekt toet gewijzigd wordt. Duitschland Nog Duitsche krijgsgevangenen in de Fransche strafkolonies? Op den tweeden bondsdag van vereeni- gingen van vroegere Duitsche krijgsgevan genen heeft de voorzitter meegedeeld, dat er zich nog altijd krijgsgevangenen in de Fransche strafkolonies bevinden. Hij drong er op aan, dat een nader onderzoek zal worden ingesteld. Frankrijk Een gevecht met communisten. Na afloop van de onthulling van een monument voor de oorlogsdooden hebben te St. Quentin ernstige ongeregeldheden plaats gehad. Een aantal communisten trachtte na afloop van de plechtigheid te mauifesteeren, waarop zij door de menig te op een keisteenen-bombardement ont haald werden. Bij de vechtpartij, die ont stond, werden 7 communisten gewond; er hadden 5 arrestaties plaats. Denemarken Petersen's agitatie in Sleeswijk. Men eisoht van den koning zelfbestuur. Uit Kopenhagen wordt gemeld, dat Pe tersen Zondag te Appenrade oen groote protestvergadering heeft bijeengeroepen, waaraan door 8000 personen werd deelge nomen. Er werd een rechtstreeks aan den ko ning gerichte resolutie aangenomen, waar in, onder bedreiging zich anders tot den Volkenbond te zullen wenden, zelfbestuur üor Noord-Sleeswijk wordt verlangd. De resolutie heeft den vorm vau een ul timatum en verlangt een bindende belofte vóór 14 Augustus en de invoering van zelf bestuur vóór 1 Nov. a-.s. Oostenrijk Na de Weensche onlusten. De gemeentel ij ko veiligheids wacht. De Ooetenrijksche bonds regeering heeft geprotesteerd tegen het voortbestaan van de Weensche gemeentelijke veiligheids wacht. De Weensche avondbladen melden, dat de Gezantenraad zich op verzoek der in- tergeallieerde controle-commissie bezig heeft gehouden met de kwestie der oprich ting van de nieuwe Weensche gemeente politie en aan de bonds regeering opdracht heeft gegeven, de nieuwe organisatie te ontbinden. Te Weenen gelooft men echter niet, dat de Gezantenraad zich reeds met d©Ze aan gelegenheid heeft bezig gehouden; wèl echter wordt het juist geacht, dat de ge zanten van Frankrijk, Engeland en Italië stappen ter zake hebben ondernomen bij do intergeallieerde commissie te Parijs, die onder voorzitterschap van maarschalk Foch staat. Tusschen bondskanselier Sei- pel en den sociaal-democratischen burge meester van Weenen, Seitz, zullen nieuwe besprekingen plaats vinden. In dit verband wordt de aandacht ge vestigd op artikel 123 van het Vredesver drag van St. Germain, dat als volgt luidt: „Het aantal gendarmes, douanebeamb ten, boschwachters, districts- en gemeen- tepolitie-beambten of anderszins mag niet het aantal dergenen overtreffen, die in 1913 deze functies vervulden en op het oogen blik in het gebied der Oostenrijksche re publiek, zooals dit door het onderhavig verdrag is vastgesteld, dienst doen. Het aantal dezer beambten mag voortaan slechts in overeenstemming met den be volkingsaanwas in het district of de ge meente, waar zij dienst doen, worden ver meerderd. Deze beambten, evenals de spoorwegbeambten, mogen niet geconcen treerd worden voor het deelnemen aan mi litaire oefeningen". Voorts doen thans geruchten de ronde, dat in een vertrouwelijke bijeenkomst van Oostenrijksche industrieelen en indus- trieele organisaties besloten is tot oprich ting van een onafhankelijke burgerwacht ter sterkte van 10.000 man, waarvan do in dustrieelen en de industrieele organisaties de kosten zullen dragen. Werkloosheid tengevolge der onlusten. Uit Weenen wordt gemeld, dat in de ftf- geloopen week voor de bouwvakindustrie de gevolgen der jongste onlusten op cata- strophale wijze aan den dag zijn getreden. Circa 2000 bouwvakarbeiders zijn werkloos geworden en men verwacht, dat nog 3000 ontslag zullen krijgen. De banken en spaarbanken weigeren na melijk nieuwe credieten te verstrekken we gens het ontbreken der cadastrale beschei den, die bij den brand in het Paleis van Justitie verloren zijn gegaan. Dientenge volge zijn do bouwondernemers niet meer in staat, zich de noodige credieten te vcr- pcliaffen. Italië. Razzia op Sicilië. Meer dan 200 arrestaties. De Italiaan8che politie heeft enkele da gen geleden op Sicilië een groote razzia gehouden en meer dan 200 personen gear resteerd, die tot de maffia behoorden en zich.in de buurt van Palermo aan tal van misdaden heeft schuldig gemaakt. Onder de gearresteerden moeten rich tal van ge heime leiders der maffia bevinden. Sommi gen hunner bekleed en openbare betrekkin gen. Rusiand Nieuwe slachtoffers der Tsjeka. Volgens bericht uit Kieff zijn daar we derom elf Oekraïnsche „separatisten" in hechtenis genomen. Zij worden er door de Gepeoo van be schuldigd, geld uit Polen te hebben aan genomen voor anti-bolsjewistische propa ganda. Verder wordt hun ten laste gelegd, dat zij met de tegen-revolutionnaire orga nisatie van Potljoera in verbinding heb ben gestaan. Naar uit Minsk wordt gemeld, is daar de Pool Rawicki, zoogenaamd wegens spionnage ten gunste van Polen ter dood veroordeeld en reeds terecht gesteld. Ontwijding van reliquieën. Het beroemde klooster „Sarowskapa Poestynj", een der meest vereerde heilig dommen van Busland, vooral vereerd door het volk, werd door een troep tsjekisten overvallen en leeggeplunderd. Het gebeen te van den gelukzaligen Serafiem Sa- rowskiej werd ontwijd, uit de doodkist ge haald en weggevoerd met onbekende be stemming. Het klooster is gesloten en ver zegeld. Alle monniken zijn gearresteerd en door tsjekisten weggeleid. Door de groo te populariteit van den gelukzaligen Se rafiem Sarowskiej in Busland is het te be grijpen dat de verontwaardiging in het land groot is, vooritl onder de boeren. China. T6jang Kal-sjek en de Noordelijken. De „Observer" verneemt uit Peking, dat Tsjang Kai-sjek zijn eisch heoft laten val len, dat de Noordelijken eerst de grondbe ginselen van de Kwomintang moeten aan vaarden, alvorens hij met hen in onder handeling kan treden over het sluiten van een wapenstilstand tusschen Peking en Nanking. Nu deze hinderpaal uit den weg is ge ruimd, is de weg vrij voor het voeren van formeele onderhandelingen. Japan. Ontploffing op een oorlogsschip. Twintig doodon. Er heeft gistermorgen aan boord van den mijnlegger „Tokiwa" gedurende do vlootmanoeuvres ter hoogte van Kyoeshoe 'n noodlottige ontploffing plaats gehad. Het bericht van de vlootautoriteiten is kort. De speciale correspondent van de „Asahi" meldt echter, dat drie mijnen op het middendek ontploft zijn, waardoor twintig officieren en manschappen gedood werden. Er brak brand uit, welke echter door matrozen van andere oorlogsschepen go- bluscht word. De „Tokiwa" is ernstig be schadigd en werd onmiddellijk naar het dok gebracht. BINNENLAND De arbeidswet. Arbeid in broodbakkerijen. De minister van arbeid, handel en nij verheid heeft A. vergund, dat in brood bakkerijen in alle gemeenten des rijks, waarin tor viering van den B. K. feestdag van Maria Hemelvaart op Maandag 15 Augustus 1927 geen arbeid wordt verricht: le door hoofden of bestuurders en door bakkersgezellen, in afwijking van het be paalde in artikel 35, tweede lid, der Ar beidswet 1919, op Zaterdag 13 Augustus 1927 bakkersarbeid wordt verricht tus schen 12 uur des nachts en 4 uur des voor- middags, met dien verstande, dat voorzoo ver betreft broodbakkerijen, voor welke cene vergunning, als bedoeld in artikel 37, eerste lid, der Arbeidswet 1919, is ver leend op Vrijdag 12 Augustus 1927 om 10 uur des namiddags met den arbeid, be staande in het gereedmaken van deeg en ovens, mag worden aangevangen; 2e door bakkersgezellen, in afwijking van het bepaaldo in artikel 40, eerste lid, der Arbeidswet 1919, op Zaterdag 13 Augustus 1927 gedurende ten hoogste 13 uren ar beid wordt verricht; B. aan hoofden of bestuurders van broodbakkerijen in alle gemeenten des rijks, die van de vergunning onder A be doeld gebruik maken, vergund, dat-, in af wijking van het bepaaldo in artikel 35, zes de lid, der Arbeidswet 1919, op Zaterdag 13 Augustus 1927 deeg of brood, dat na 8 uur des namiddags van den vorigen dag gebakken of opgewarmd is: lo van 7 uur des voormiddags af uit het gebouw mot aanhoorigheden, waarin zich de broodbaklcorij bevindt, wordt ver voerd; 2e van 8 uur des voormiddags af wordt verkocht of afgeloverd. R. K. Feestdagen. De minister van arbeid, handel en nij verheid, overwegende dat het wenschelijk is dat ten aanzien van het inhalen van verzuim, ontstaan door het niet werken op R. K. feestdagen, een algemeene rege ling worde getroffen; Gelet op artikel 28, vijfde lid, en arti kel 97, vierde lid, der Arbeidswet 1919 alsmede op de ingekomen ambtsberichten Heeft goedgevonden tot wederopzegging te vergunnen, dat in alle gemeenten des rijks in ondernemingen, waarin in fa brieken of werkplaatsen arbeiders werk zaam zijn die op 6 Januari, 19 Maart, den Donderdag in de week volgende op die, waarin Pinksteren valt, 29 Juni, 15 Aug., 1 November, 8 December in die onderne ming geen arbeid verrichten, door die arbeiders, telkens in een tijdvak van twee achtereenvolgende weken, bestaande uit de week waarin een van bovengenoemde data valt, en de daarop volgende week, in afwijking van het bepaalde bij artikel 24 der Arbeidswet 1919 op alle werkdagen, met uitzondering van den Zaterdag, ar beid wordt verricht gedurende ten hoog ste tien uren per dag, onder voorwaarde dat: lo. de arbeidstijd van de betrokken ar beiders in zijn geheel gelegen is tusschen 6 uur des voormiddags en 7 uur des na middags of, in de gevallen waarin krach tens het werktijdenbesluit voor fabrieken of werkplaatsen 1920 ruimere tijdgrenzen zijn toegestaan tusschen de daar aange geven tijdgrenzen; 2o. in zoodanig tijdvak door de betrok ken arbeiders in totaal niet langer arbeid wordt verricht dan gedurende 96 uren; 3o. naast de arbeidslijst een geschrift is opgehangen, waaruit duidelijk blijkt, welke werktijdregeling door de betrokken arbeiders in zoodanig tijdvak zal worden gevolgd; 4o. indien het districtshoofd zulks heeft geüisclit, het hoofd of de bestuurder der onderneming, of een door dezen daar mede belast persoon, als bedoeld in ar tikel 15 der Arbeidswet 1919, met in acht neming van de door het districtshoofd daaromtrent gestelde voorschriften aan het districtshoofd mededeeling doet van de onder 3o. bedoelde werktijdregeling. De winterdienst der spoorwegen. De winterdienstregeling op <lo Ncder- landsche spoorwegen zal 2 October in wer king treden. Ldtereii en Kunst Een stuk van Kees Meekel en Jan Musch. De N.V. Het Schouwtooneel Adr. v. d. Horst en Jan Musch, zal heden- en voir gende avonden in het Grand Theatre te Amsterdam de eerste voorstellingen geven van „De Vrouw, de Ridder en.... nog iets'', blijspel in 3 bedrijven door Kees Meekel en Jan Musch. De Hanze. Winkelsluitingswet en Werktijdenbesluit. Gisteravond hield do afd. Leiden van de Hanze een ledenvergadering op de boven zaal van: „In den Vergulden Turk". Ongeveer negen uur werd de vergade ring op de gebruikelijke wijze geopend door den voorzitter, den heer Th. Ber gers, die de aanwezigen welkom heette en wel speciaal den lieer Ghr. Jansen uit Amsterdam, die zou spreken over de win kelsluitingswet en werktijdenbesluit. Spr. had verwacht, dat er voor zulk een be langrijk onderwerp meer belangstelling zou bestaan. De secretaris, de heer Van Deene leest de notulen, welke onveran derd onder goedkeuring worden gearres teerd. Als nieuw lid wordt geïnstalleerd den heer G. v. d. Oort. Onder de mededeelingen vermeldt de voorzitter de oprichting van do Slagerspa- troonsvereeniging, het schenken van een verguld zilveren medaille bij opening van de kaasmarkt, de vordering van de be moeiingen inzake een bankinstelling voor de leden en do mogelijkheid tot oprichting van een cursus voor opleiding van winkel bedienden. De lieer Simonis stelt dan voor om aan een der veteranen der Hanze, het oud-he- stuurslid don heer Vorst, die heden zijn gouden huwelijksfeest viert namens de Han zo nog 'n telegram vna gelukwensch te zen den. Daar het intusschen te laat is gewor den voor het zenden van een telegram wordt besloten een deputatie te zenden uit het bestuur ter felicitatie van den jubi laris. Onder de ingekomen stukken bevindt HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. In Sleeswijk hebben de autonomlsteo een ultimatum aan den Deenschen ko ning gezonden om zelfbestuur. De gezanten van F.ankrijk, Engeland en Italië te Weenen tegen de socialists schen gemeentelijke veiligheidswacht Nieuwe slachtoffers der Russischs fsjeka. Onze Geïllustreerde Pagina De photo-pagina geeft o.m. eenige photo's van sport-gebeurtenissen en hul diging vliegers. zich oen schrijven van den R.-K. Bond van winkel- en kantoorbedienden, waar in er op aan wordt gedrongen om op 15 Augustus a.s. alle winkels te sluiten. Het bestuur doet vervolgens een op wekking in dien geest. Vervolgens is het woord aan den heor Jansen, die spreken zal over de Winkel sluitingswet en het Werktijdenbesluit. Spr. begint met te zeggen, dat deze onderwerpen eigenlijk niet actueel zijn, daar het na zeer langen tijd van voorbe reiding eerst nu zoover gekomen is, dat de Minister bezig is hieraan bindende kracht te geven. Volgens spr. kan dit op twee manieren gebeuren. Reeds vanaf 1919 dateert do wet die van invloed is op den arbeids tijd van het winkelpersoneel. Alleen voor fabriekspersoneel werd de wet onmiddel lijk toegepast, wat voor kantoor- en win kelpersoneel niet het geval was. Acht jaar beeft dit zoo geduurd en in die acht jaar is er door belanghebbenden pressie uitgeoefend om ook tot doorvoe ring van dat gedeelte van de arbeidswet te komen. Zonder kans echter, daar de betrokken ministers meenden nog niet daartoe te moeten overgaan, daar zij meenden dal men het niet mocht doorvoeren zonder dat tegelijk een winkelsluitingswet -in werking kwam. Do tegenwoordige minister wil aan dat wachten nu een einde maken maar dan een werktijdenregeling verbonden- aan oen winkelsluitingswet. Nu zijn die ontwerpen publiek gewor den, het werktijdenbesluit zou echter mor gen aan den dag reeds kunnen worden doorgevoerd terwijl de winkelsluiting do gewone gang zou moeten gaan langs Ka mers en Staten, voor het zou kunnen war den doorgevoerd. Dus zal het werktijdenbesluit dar.ror moeten wachten. Wat is nu de inhoud van die wetten? Het is verboden 's Zondags voor vijf uur des morgens of na 8 uur 's avonds con winkel open te hebben. Dat is de algemee ne inhoud, dat is do hoofdregel, maar er zijn uitzonderingen. Vooreerst zijn uitge sloten apotheken en melkzaken, die open mogen blijven tot 's Zondags 12 uur uit sluitend voor den verkoop van melk, ver volgens inrichtingen, (lie uitsluitend be stemd zijn voor het gebruik ter plaatse en ten laatste de boekenstalletjes aan de stations, die 's Zondags tot 2 uur verkoo- pen mogen. Hiertegen zijn bezwaren aar- te voeren, aldus spr., waarbij hij voor zich do mogelijkheid van ernstige bezwaren ziet voor zaken, die aan bederf onderhe vige waren verhandelen, zooals banket bakkerijen e.d. Hierin hangt de koop en verkoop af van omstandigheden, die bui ten de competentie van den wetgever lig gen. Voor sigarenzaken voorziet spr. oen oneerlijke concurrentie, daar dé café's en restaurants zonder oen bijzondere bepaling sigarenwinkels zullen worden. Dit zijn, aldus spr., eenige moeilijkhe den. Spr. vermeldt nog bijzondere uit zonderingen voor banketbakkerijen en bloemenwinkels plus de bevoegdheid aan do gemeentewetgeving gegeven om gedu- rendo maximaal 14 dagen per jaar ope ning der winkels toe te staan. Gelijken tred houdt hiermee het ventverbod, waarbij als uitzondering geldt het vonten op Zondag van kleine eetwaren en alcoholvrije dran ken. Aldus is de hoofdzaak van do win kelsluitingswet, oen inhoud, die aldus spr. uit de practijk opgegroeid, moeilijk in oen strenger wet practisch en soepel zal 1 kunnen worden toegepast. Vervolgens geeft spr. de inhoud van het werktijdenbesluit, die bestaat uit een ^vicr-i tal paragrafen waarin de rustperioden voor het winkelpersoneel worden vastge legd, waarbij zijn uitgezonderd werksters en nachtwakers. Hot plan van don minister, oen ar- boidsdag van 9 uur en 50 uur per week, wordt door spr. bocritiseerd als zijnde voL komen gespeend van iedere toetssteen dor practijk. In deze acht spr. een verruiming noodzakelijk, ook al zijn er reeds enkele uitzonderingsbepalingen o.a. voci' blo*« menwinkels en kappers door den minis« ter toegestaan. Spr. voorziet een verslecht terden toestand voor slagerswinkels, waar in eveneens een herziening noodzakelijk is. vSpr. zou gaarne bij de debatten, die hierop zullen volgen, besnrekingen boon

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1