sche elementen in de Sta ton-Genera al in
Holland, menschen die op geen stukken
na welen welke groote belangen daarmede
voor Indii) in het algemeen, maar voor de
ontwikkeling van het schoone Sumatra in
liet bijzonder op het spel staan.
Men moge daarentegen aanvoeren:
Maar waarom dan de invoer van vrije
werkkrachten niet tijdig ter hand geno
men?
Daaraan zijn ontzettend vele bezwaren
verbonden.
Ten eerste: Hoe krijgt men die vrije
werkers naar Sumatra? De reis zelf be
kostigen kunnen zij niet. Ten tweede: Op
Sumatra zullen die vrije werkkrachten
moeten werken. Daaraan heeft do Javaan
meestal een broertje dood (zoo zijn er
meer). Ten derde: Zonder dwang, heizij
uit winstbejag, hetzij uit verplichting
(middels een contract) krijgt men geen
Javaan van Java weg.
(Wat ik vergat te zeggen: Elke maat
schappij die een contrac-koelie van Java
krijgt is verplicht hem of haar op de
zelfde wijze gratis naat zijn of haar
plaats van vertrek terug te brengen, na
afloop van den contracltijd, dan wel hij
gebleken ziekte of anderzins).
Nu heeft men in Deli (Sumatra's Oost
kust) al het mogelijke gedaan om aan die
menschen een alleszins menschwaardig
bestaan te verschaffen en hen aan dat
thuis te hinden. Men heeft hen een vrij stuk
grond in eigendom aangeboden, daarop
eigen, vrije huizen gratis verschaft, daarbij
de waarborg van voortdurende goedbetaal
de arbeid, vrije geneeskundige behandeling
en zulks in gezonde streken.
Wat wenscht men nog meer?
Toch blijft het succes vrijwel nihil. Waar
door?
En mag de stuurman aan de wal (in casu
vele menschen in Holland) wel praten van
menschtcn toerende slavernij, onderbetaling
en dergelijke leuzen meer, doch men ver-
gete niet daarbij in aanmerking te nemen
hetgeen hierboven gezegd is, namelijk:
Wat is het gehalte van do contract-koe
lies?
Men mag die menschen, met het gemis
aan elke elementaire kennis, niet gelijkstel
len met Europeescho werklieden.
Men mac Europeesche arbcidsloonen
niet vergelijken met arbcidsloonen en de
behoeften hier. De Inlander hier leeft met
een inkomen als een koninkje, waarmede
een Europeaan, hoe bescheiden ook, z'n
eten nog niet half zou kunnen betalen.
De contractant wordt m Deli opgevoed
tot een degelijk werkman, die eerlijk, en
dan ook flink, zijn kost verdient. Dio uitste
kend verzorgd wordt, lichamelijk tenmin
ste. Die zich een eigen huis en grond ver
werven lean zonder overmatige inspanning.
Die steeds een ruimbetaaLde arbeid voor
zich verzekerd-weet.
Nu praat men nog al eens van koelie
mishandelingen.
Dat dit voorkomt zullen wij volstrekt
niet betwisten.
Maar.... Do over contractanten gestol
de Europeanen zijn meestal jonge men
schen. pas uit Europa, die hun contractan
ten niet hegrijpen, soms met tropenkoller
behept zijn en die met een bepaald, aantal
contractanten, verplicht zijn een bepaalde
hoeveelheid arbeid te presteeren. Wanneer
dan zoo'n jongeman die ook niet voor
zijn pleizier daar onder dat zonnetje wan
delt zich daar aan het hoofd ziet van
een groot aar tal contractanten en daarme
de de noodige arbeid moet presteeren,
waarbij hij dan dwarskoppen en luibakken
aantreft, die hem dikwijls sarren en uit
lachen wegens zijn nog gebrekkig spreken
der Inland sche talen, dat dan zoo'n
jongeman de handen wel eens steTk jeuken
en de handen, dan wel eens uitschieten,
(wij zijn óók absolute tegenstanders van
de klap). dan is dit toch niet al te zeer
te verwonderen. Wij zijn nu eenmaal niet
allen Job. En men moet wel eens Jobsge
duld hebben om daar dagelijks met derge
lijke elementen te kunnen werken.
N'en déplaise ethici en -roode broeders.
Uit een en ander zal het nu wel duidelijk
zijn dat het ontijdig afschaffen van de
Poenale Sanctie de doodstuip zou beteeke-
nen van de zoo machtig bloeiende cultures
ter Sumatra's Oostkust, die tevens een ver
stopping van een zoo gunstige débouché
voor de overbevolking van Java en het
vernietigen van de kans tot het openleggen
van een zoo door God gezegend vruchtbaar
en rijk land als Sumatra is.
De Poenale Sanctie is niets meer dan
het wettig afdwingen van de uitvoering
van een wettig aangegane verplichting,
welke volstrekt niets onwett'gs is, noch
menschontoerende inhoud, die integendeel
van overtollige en veelal onnutte leden der
Javaansche maatschappij nuttige cn wel
varende menschen maakt.
Wat echter ter Sumatra's Oostkust wol
sterk spreekt, is het materialisme. Kon on
ze Roomsch Katholieke Godsdienst ook
daar door een voldoend aantal werkers in
den wijngaard behoorlijk verspreid wor
den, dan zou de Christelijke naastenliefde
daar tot stand brengen wat al het materia
lisme niet in staat is te doen, al is het land
nog zoo vruchtbaar en al is het materieel
leven daar nog zoo goed georganiseerd.
RECHTZAKEN
KANTONGERECHT TE LEIDEN.
Tegen nummering.
De zitting begon met een oude zaak
waarin het onderzoek was heropend. Het
betreft de zaak legen J. A. v. H. uit
K a t w ij k, die een aantal perceelen, vol
gens den ambtenaar van de bevolking
aan den openharen weg gelegen, niet wil
laten nummeren. Na verhoor van twee
getuigen vroeg het O. M. weer v. H/s
veroordeeling, nu tot 10 of 5 dagen.
Mr. Goudsmit refereerde aan zijn bij
de eerste behandeling gehouden pleidooi
en vroeg vrijspraak.
Gestoorde liefde.
Verder werd gevraagd tegen de schip
persknecht J. v. B. 10 of 10 dagen we
gens het gooien met aardappelen op een
minnend paartje dal onder Zoetar-
foude in 't gras zat.
Links en niet nuchter.
Togen den automobilist G. v. E.a dio
links had gereden, vroeg het O. M. 0
boete of 3 dagen, en tegen den glazen-
wasscher J. F. v. L., die tengevolge van
een al te nat fuifje was verbaliseerd,
3 of 3 dagen.
Niet in de stemming.
Ook in deze zitting werden eenige za
ken behandeld tegen lieden die verzuimd
hadden te voldoen aan hun of haar stem
plicht.
Mcj. J. ten B. geboren B., die
zeer vergeetachtig is, hoorde deswege
vijftig cent boete of één dag tegen
zich vragen. En mej. M. de B. geb. de B.
die geen vrijmoedigheid kon vinden om te
stemmen, verklaarde het O. M. schuldig,
zonder oplegging van straf.
Te vlug van stapel.
Tegen Fr. M. V. uit S a s s e n h e i m,
dio met zijn auto sneller dan 10 K.M.
had gereden bij het passeeron van een
spoorwegovergang werd nog f 5 boete of
5 dagen gevraagd. V. was door een assi
stent-opzichter van de Nederlandsche
Spoorwegen verbaliseerd.
Uitspraken over twee weken.
Gewetensbezwaar tegen het stemmen.
Een geldige reden van
verhindering.
De kantonrechter te Utrecht deed gis
teren uitspraak in de zaak tegen de veer
tig vrouwen uit Zeist, die hij dc verkie
zingen voor de Prov. Staten niet ter stem
bus waren gegaan, en tegen wie de amb
tenaar 1 boete had geëischt. De vrou
wen, die zich op de zitting uitvoerig lieten
verdedigen, werden allen schuldig ver
klaard en veroordeeld, echter zonder toe
passing van straf.
De kantonrechter overwoog hij dit von
nis. volgens het „U. D." onder meer:
dat verdachte zich er op heeft beroepen
een geldige reden van verhindering te heb
ben gehad, hierin bestaande, dat vo'gens
haro opvatting Gods woord, zooals zij dit in
haar bijbel vindt, haar verbiedt te stem
men en ook om naar het stembureau to
gaan;
dat verdachte, hoewel het staatsgezag
erkennende, en zich verplicht achtend de
wetten te gehoorzamen, in dit geval zich
aan deze wet niet wenscht te onderwer
pen, omdat zij God's wet daarmede in
strijd acht;
dat in dit geval door de mededeelingen
van verdacht© voor ons vaststaat dat ver
dachte zich niet kon aanmelden zonder
ernstig in strijd te komen met hetgeen
haar opvatting omtrent den godsdienst
haar leert, en wij dit een geldige reden
van verhindering achten;
dat art. 72 lid 2 der Kieswet de ver
plichting tot aanmelding oplegt, behalve
o.a. in het geval dat een geldig©' reden
van verhindering bestaat, terwijl art. 130
3e lid bepaalt, dat geen straf wordt opge
legd, wanneer de kiezer ten genoege van
den kantonrechter aantoont een geldige
reden van verhindering te hebben gehad.
dat wij, nu eenmaal, blijkens het aan
brengen van deze zaak door don bevoeg
den ambtenaar van het Openbaar Minis-
sterie is aangenomen dat in dezen een
overtreding van de bepalingen der Kies
wet lieeft plaats gevonden, er de voor
keur aan geven het 3e lid van artikel 150
toe te passen;
rechtdoende in naam der. Koningin,
verklaren de verdachte schuldig aan het
ten laste gelegde feit en leggen geen straf
op, aangezien zij ons heeft aangetoond oen
geldige reden van verhindering te hebben
gehad.
Om te mogen dienen.
Dc Rechtbank te Arnhem deed uit
spraak in de zaak van den 28-jarigcn
F. W., chauffeur te Nijmegen, die met
een door hem gevonden militair zakboekje
zich in het bezit had weten te stellen van
stukken, waarop hij dienst nam in het
Ned.-Indisch leger. Hij heeft aldaar on
der valschen naam gedurende 1* jaar
gediend, waarna hij, toen het bedrog werd
ontdekt, werd ontslagen.
De Rechtbank veroordeelde hem., con
form den eisch van het O. M., tot drie
maanden gevangenisstraf.
Personen in Leiden gevestigd.
G. J. v. d. Sandt, bakker, Heerengr. 11.
E. M. Beekman, dienstbode, H. Rijndijk
16. J. Tolling, dienstbode, Noordeindspl.
4a. E. Hclbig, dienstbode, Wasstr. 23.
R. Melzer, bedrijfsleider, Haarl.str. 77.
A. Stoeken-Waasdorp en fam., Haarl.weg
8. P. de Haas, Lombokstr. 31. H. J.
Oosterhoff, Breestr. 150. J. Koekkoek
en fam., wagenmaker, v. Hogendorpstr. 21.
H. Fanke, dienstbode, J. de Wittstr. 49.
J. D. Schepers en fam., Ie Luit. ArL,
Merelstr. 23. J. M. r. Sucveld, dienstbo
de, Merelstr. 23. M. AV. Slingerland, N.
Rijn 42. N. M. Sommelingv. Eerkei,
Levendaal 171. A. A. Langeveld, los
werkman, Bloemisten!. 25. J. AV. M.
Mikx,houtbew., Noordeinde 47. J. C.
Zaalberg, Heerengr. 26. H. J. Th. W.
Romeijn en fam., coupeur, Roo'dborststr.
38. A. J. P. v. d. Hurk, bouwkundige,
Witte Singel 12a. F. I. v. d. Abeele, win-
kelbed., Mauritsstr. 42. D. L. Bosselaar
en fam., Reetor Gymn., Wasstr. 35.
Wede. G. v. GulikBuis cn fam., Roo-
denb.str. 12. A. Schotel, kellnor, AVar-
monderweg 45. M. H. Hogervorst,
dienstbode, Noordeinde 41. AVedc. M.
A. Secrèvev. d. Noll, Tollenstr. 11. M.
v. d. Dop en fam., drogist, Tollenstr. 11.
E. Groeneveld, Schelpenkade 3a. N. v.
Straten, verpleegster, Acad. Ziekenhuis.
J. H. G. Hoogeustcyn en fam., R. en Schie-
knde 76a. K. van Drunen, Vliet 29.
J. AV. Groot E'nzerink, electroteehn., Wiito
Singel 106. A. Z. Renier cn fam., AVitte
Singel 107a. Wed. A. M. F. Koster
Dielwart, Haarl.str. 71. G. Vermeer en
fam., schoenmaker, J. de AA'ittstr. 42. G.
G. Reitsma, landb.-ingenicur, Haagwcg 2S.
D. Kaay en fam., aannemer. J. de AYi11str
45. P. Donleben, Witte Singel 92. AV.
A. v. Dillen en fam., uitvoerder. Keet Ter
rein Elisabctligestïcht. 'A. F. J. Vest
dijk, kinderjuffr., Rijnsb.weg 147. M.
,A1sser, dienstbode, v. Limb. Stirumstr. 25.
J. S. Stumpel, Hooigr. 40. C. Filippo,
L. Rijndijk 120. G. E. Gijp, onderwijze
res, Hoogewoerd 43a. P. H. B. Köss,
bakker Ufcr. Areer 6. W. van Eevert,
dienstbode, Utr. Veer 12a. M. Beltor-
rnann, dienstbode, Janvossensteeg 52.
Personen uit Leiden vertrokken.
A. H. AVeijers-v. Zijl, Bennebroek, Zwar-
fceweg 3. H. J. M. Bolland-Crnma, den
Haag, Gooilaan 56. F. Morves, Amster
dam, O. Z. Aroorburgwal 8. C. Ouweleen,
Oegstgcest-, Duinzichtstr. 13. S. J. Pad-
dist>Prins, Rotterdam, Jozeflaan 29a.
G. T. E. Kotzenberg-Lange, Berlijn, Buch-
holzerstr. 3435. E. Lottritz, den Haag,
K. Houtstr. 27. AAG P. Groenevelt, Wad-
dinxveen, Noordeinde. C. J. Dcvilco, den
Haag, Kon. Emmakade 170. H. P. J.
Hermus, den Haag, A. Paulownastr 113.
J. v. Niehoff, Oegstgeesfc, Rijnzichtweg
93. S. Nijdam, Groningen, 2e AVillem-
str. IS. J. B. v. Duijne, Eemnes. H.
M. Ratté, den Haag, AVindburgstr. 14.
P. J. Braaksma, Amsterdam, Postjeskade
53 II. A.- M. Boetckees, Alphen a. d. R.,
AVillemstr. 19. A. A. Meijering, Neubör-
ger (Dl.) No. 109. J. M. E. Jansen, Nij
megen, Neerbosch. Th. W. Mittcrtremer,
Alkemade, Zaadmarkt 17. M. G. J. Bou-
sie, Wassenaar, Kerkdam 66. A. J. Fok
ker, Amsterdam, Mosplein 36. H. v. der
Laan, den Haag, Marcelisstr. 20. AV.
Zandvliet, Rotterdam, N. Binnenweg 2S6a.
C. L. de Winter, Rotterdam, Water-
geusstr. 119a. E. Okkerse, Rotterdam,
Ziekenhuis Bergweg. L. v. Son, Rotter
dam, Ziekenhuis Bergweg. M. ten Boer,
Culemborg, Vischmarkt 1. A. v. der
Made, Dongen, b. II. v. Tuyn. II. J. P.
AVortman, Voorhout, P. v. Rijn, Zandsloot.
C. J. J. AA'orlman, Oude Wetering A. 64.
J. L. E. de Raadt, dne Haag, Lyonefcstr.
105. P. AV. M. de Jong, Sassenheim,
Jac. v. Beycrenlaan 14. M. A. Groenen,
den Haag, Beoklaan 438. W. Th. M.
AAreebers, Nijmegen, Batavierweg 37. A.
v. Mooie, AA'ieringen, Hypolitushoef. L.
de Bruin-S tokkel, Rotterdam, Watergeus
straat 119 II. II. van der Steen, Utrecht,
Cathrijnensteeg 3. M. A. Hogcndijk, Al
phen aan den Rijn, Stationsweg 11 huis.
AV. J. AVaasdorp, Noordwijk, Piet Hein-
straat 34.
POSTKANTOOR LEIDEN.
Lijs! van onbestelbare brieven en
briefkaarten van welke de afzenders
cnbBkenrl zijn.
Terugontvangen in de le helft der maand
Juli 1927.
Brieven Binnenland.
J. Bakker, Papegaaien 6 Mevr. T.
Brak, Wassenaar Commandant Indec-
lingsdistrict, Den Haag Departement
van Financiën, Den Haag S. Haasbeek,
Botterdam W. Jellen, Smidslaan
Th. Küjnhnns, Den Haag S. G. Kort
beek, Apeldoorn P. P. Koster, Amster
dam Mcj. M. J. de Man, Utrecht
Mecrhuizenslraat, Amsterdam Minister
van Financiën, Dén Haag (2 stuks)
Nieuwe Leidsche Courant, Leiden A.
Peters, Leiden AA'ed. A. Slijkoow, Rot
terdam Veld huizen van Zanten, Hillc-
gom L. AV. Vugt, Tcrbregge P. H
AVoIters, Leidschendam Zeepfabriek De
Duif, Den Dolder Mevr. Zwanenburg,
leiden Zwartouw, Rotterdam.
Briefkaarten Binnenland.
C. Beekman, Nijmegen T. do Haan,
IJmuiden J. v. d. Heijden, Den Haag
A. Holwerda, Den Haag AV. van
Iterson, Dordrecht A. Muijzer, Den
Haag Mevr. Mulder, Den Haag J. F.
v. d. Nat, Nijmegen Familie Pils, Leiden
Familie F. G. Ris Puther, Ameferdam
F. Scheepsbouwer, Brouwersdijk
Mevr. G. Scharz, Leiden Spaniaardt,
AA'illempasloorstraat Mevr C. AGs-
ser, Den Haag.
Brieven Buitenland.
Directeur Swartswaldor, Swartswa'd
Koekoekklokkenfabriek Jion Heker, Zu
rich.
Briefkaarten Buitenland.
F. van Hugten, Borgerhout Fraul. M
Parmentier, Berlin Mevr. van Wissen,
Anvers.
A'ier briefkaarten zender adres.
RiSAR&TSERfCHTEli
KATWIJK a. cl. RIJN. 27 Juli. Veiling.
Groenten. Due of York per kist van 25
Kg. 1.401.90, Idem Drielingen idem
11.10, Eigenheimers idem 1.402.10
Idem Drielingen idem 1.101.20, Bloem
kool I per 100 19.5021.50, Peen per
100 hos 4.507.20. Aanvoer: 390 maal
25 Kg. gr. Aardappelen, 70 maal 25 Kg.
Drielingen, 13400 bos Peen.
LOOSDUINEN. 27 Juli. Veiling. Groen
l e n. Bloemkol le soort 12.7022.50, 2e
soort 3.4010.70, Gele Komkommers
ie soort 8.409.20, 2e soort f 5.607.10
Rijen Komkommers le soort 10.6015,
2e soort 5 3010.50. AViüe le soort
6.508.90, 2c soort 4.405.Perzi
ken lo soort 1822. 2e soort 1117,
3e soort 4.6010 alles per 100 stuks.
Meloenen 1e soort 516S cent, 2e soort 17
46 cent per stuk. Broek peren 3.905,
Augurken 14—16, Peren 23. Erwten
2837. Stamprincesscn 4372. -Snij-
boonen f 4774, Boonenstek 2853,
Groote hoonen 44.20. Komkommerstek
1 401.80, Roode Aalbessen J 2628,
Zwarte 24—26, Morellen 4056. Fram
bozen 3640 alles per 100 Kg. Tomaten
A 12—14.60. B 11.10—13.50, C 11.30
—13.50, CC f 7.30—10, Bonkon 5.90—
9 90 per 50 Kg. Postelein 0.961.09 per
6 Kg.. Spinazie 3062 cent per 4 Kg. Drui
ven le soort 1.321.42, 2e soort f 1.26
1.36 per Kg. JSalade le soort 11.20. 2e
soort 50 cent per 100 krop. Peen le soort
5.506.90, 2e soort 44.70, Rabarber
2.50—4.50, Selderie 1.70—1.90, Pieter
selie 22.90, alles per 100 bos. Andijvie
3—3.90, 2e soort 1.20—2.90 per 100
struik cn 2440 cent per kist. Sloofsla
1019 cent per kist.
STOMPWIJK. 26 JuK. Veiling.
Eieren. Aanvoer 6684 eieren. Kippen
eieren 6.707.45, krieleieren ƒ2.75, een-
deneiern 5.605.90 per 100 stuks.
HET GEBED.
„Wi je nog wat drinken, Jan?"
„Nee, opoe, laat maarl"
Ónrustig woelt het donkere hoofd heen
en weer op het wit en rood-geblokte kus
sen. De magere handen bewegen zonder
ophouden op het dek in rusteloos grijpen
en plukken van de uitgeteerde witte vin
gers aan de gebloemde deken.
Al meer dan en uur zit Grootje naast
het ziekbed, haar oudo oogen met liefde-
vollen blik op den lijder gericht, terwijl ze
telkens met haar gerimpelde hand het
laken glad strijkt, het kussen opbolt.
Heel stil nu, is het in het kleine broei
warme kamertje, waar het zonlicht door
de reten van de neergelaten jalousieën
gouden strepen werpt op hot kleed en de
verweerde pooten van don leunstoel waar
in do oude vrouw is gezeten. Alleen de
•groote wormstekige hangklok aan den
muur tikt eentonig en zonder uitdrukking
zijn (ik, tak, tik, tak.
Een dikke bromvlieg zoemt rond, tel
kens, met dofbikkend geluid, botsend te
gen het plafond, als hij cirkelt rond dc
lamp.
Een poosje blijft het stil. Dan opeens:
„Opoe".
„Ja, jongen?"
't Óudjo staat op, buigt zich over het
bed. Een oogenblik rust haar hand op het
vochtig-klammo voorhoofd, strijkt dan met
liefkozend gebaar het donkere haar naar
achteren.
„Wat is er, vent?"
„Opoe, geef toch nog maar wat, wat
water, 'k Heb zoo'n dorst!"
Uit het vervelocze kastje in den hoek,
haalt zo een karaf, schenkt beverig in,
voorzichtig, zonder te morsen. Dan, terug-
sloffend tot voor de bedstee, schuift ze
haar arm onder den rug van haar klein
zoon, steunt onder het drinken zijn hoofd
tegen haar schouders.
Even blijft hij zoo liggen, moe en mat
tegen haar aangeleund, als een kind.
„Bè je zoo moe, Jan?"
Hij knikt. Hijgend, reutelend gaat de
ademhaling. Als om de pijn tegen te houv
den, drukt hij beide handen tegen zijn
borst.
De oude vrouw ziet het en twee groote
tranen Tollen als heldere droppe's over
do gerimpelde wangen.
„Jan", snikte ze en grijpt zijn hand, „Jan,
zeg jonge, je zei toch je best doen om be
ter to worden, bè? Wij hoore saampies,
jonge, niewaar, wij hoore toch saampies?"
Als de zieke zwijgt, omklemmen haar
vingers nog vaster te zijne.
„Jan toe nou, zeg nou wat! Je zei je
ouwe opoe toch nie alleen late, hè? Da'
zei je toch niet Jan?"
Haar slem gaat over in snikken.
Do jonge man is zichtbaar ontroerd.
Zijn vermoeide, doffe oogen richten
zlcli met vriendelijken blik op het oudje.
„Bid maar ecu beetje voor me. opoe",
fluistert hij hecsch.
„Ik doe nic anders Jan! De heelc nacht
hè 'k de rozekrans nie uit me vingers ge
had, hè 'k a'smaar voor je legge bidde".
Een plotseling opkomende, blijde ge
dachte verheldert het gelaat van den zieke
„Je moet tot St.-Anua bidde, opoe! Zij
is emmers mijn palrones! In de St.-Anna-
lcapel, in do Órahjelaan gaan ik altijd. Ga
Haar maar es vrage of zo ons hij mekaar
wil late blijve!"
De oude vrouw is al overeind.. Da's een
idee! Dom dat ze daar zelf na an gedacht
heeft, maar haar hoofd is ook zoo suf,
den laatsten tijd.
Behoedzaam laat ze haar Jan in het kas
sen terugglijden, dekt hem zorgvuldig toe.
„Goed. jongen, da' zal 'k doen. Da' doen
ik het mar liever dadelijk, dan ben 'k te
rug voor dokier komp."
Haastig slaat ze een ouden cape om de
schouders en strikt den kapotkoed onder
de kin vast.
„'k Zei nog wa' water bij je zette, as
je nog dors rnoch krijge".
Hierop -sloffend naar de buitendeur
keert ze zich onder 't omdraaien van de
kruk, nogcens om, knikt in de richting
van do bedstee.
„Dag Jan, lot slrakkies, hoor!"
Heel stil ligt dc zieke nu. Zonder die
piepende, benauwende adcmha'ing zou je
haast denken.'t doorhuivert Grootje
op eenmaal ijzig.
Een nevel grijzig-dof, trekt voor haar
oogen.
Maar zich verzettend tegen die zwak
heid, vermant ze zich, licht de klink op
en treedt naar buiten, de deur zachtjes
achter zich toetrekkend.
Op straat, in het felle zonlicht, blijft ze
een oogenblik slaan, want de hittego'f die
haar tegemoet komt maakt haar duizelig,
verblindt haar het gezicht. Verlaten ligt
de smalle straat, alleen een magere, zwar
te hond zit een eind verder voor een
deur te suffen. Geeaiwend hapt hij naar
de lastige vliegen, beweegt loom liet af
geknotte staar!stompje. En in de verte
komt een koopman, moeizaam sjokkend
achter den wagen met verflenste gouds
bloemen en s'ap neerhangende dahlia's,
nu en dan een schor: mooie blom-me-e",
uilstootend
Met kleine, beverige pasjes trippelt het
vrouwtje over het sloffige plaveisel, 't Is
een heel eind nog
Als ze de laurierstraat uit is, moet zc
het Varenp'ein over, dan nog de Linde
straat en pas aan 't eind van de Oranje-
laan staat de St. Anna-kapel.
Als vuur brandt het steen onder haar
schoenen en Grootje is dankbaar nis ze
den langen weg afgelegd, en dc kapel be
reikt heeft. Moeizaam klimt zc de stoep
op, b'.ijft op liet bordes even staan om
zich liet voorhoofd af fe wisschen en den
kapothoed recht te zetten.
Schemerdonker is het in dc kapel, waar
het licht slecht spaarzaam door do gj
kleurde, in lood gevatte ramen, naar fcjn
nen valt.
Als de oude vrouw binnentreedt, adenj
ze diep, als verlicht op.
Heerlijk die koelte en dat gedempt
licht na de hitte en het felle zonlicht oj
straat. Doodstil is het hier, waar do lucbl
bezwangerd is van -wierook en bloemen!
geuren.
Op het middenpad liggen een paar ver;
welkte rozen naast wat groen.
Zeker een begrafenis geweest.
Tastend met haar bevende handen lan^
de zwart-eiken banken, waartegen wou
dermooi het rood fluweel van de kussea
en knielbanken afsteekt, schuif Grooj
tot vlak voor het altaar.
Dan, eerbiedig groetend, buigt ze linü
af naar een kleinen uithouw, waar in fiejj
zelfbewuste houding, het schoone hooiS
in extazo geheven, het beeld van de heilig!
Anna met zegenend uitgespreide handed
op haar met bloemen gelooid voetslj
staat
Mot de oogen strak op hel beeld gerich;
blijft ze een oogenblik roerloos staa;
maar dan, terwijl een stroom van trane
uit de oude oogen breekt en over de
rimpelde wangen vloeit, knielt ze in i
votio neer. en snikkend, stamelend komg
de woorden van haar lippen Van has
zieken jongen vertelt ze, van haar Jan,'
benauwde hoesten, de sloopende koorts*
Maar ook van haarzelve spreekt ze, vs
haar moeitevol kommerval leven, van a!
len dio ze den Hemel heeft moeten a!
staan en hartverscheurend komt ól
„Erbarm U onzer", van de bevende lipp*
D^t ze samen mogen blijven, samen, has
Jan en zijzelf. O, St. Anna begrijpt haai
moet haar begrijpen en zij is de eenij
die heipon kan. want ze vreest, helaas, di
slechts hemelsche liu'p hier nog kj
baten. Hoe lang Grootje geknield lij
weet zij niet, maar als ze opstaat, zijn hai
knieën stijf geworden en is de zon as
het ondergaan.
Een zacht rose licht va t scliu.n opi
beeltenis van St. Anna en doet het k
zielde gelaat met de fijne, edele trekke
als levend schijnen. De oude vrouw zii
het en onlroerl heft ze nog éénmaal i
dorre handen op naar het beeld
smeekt: „Heilige Anna, verhoor het ft
bed van oen oude vrouw en scheid oi
niet van elkaar en. o, als Jan niet
heter mag worde, toe, asjeblieft, laat m
dan met hem sferve!"
't Is heel wat Vvendieer op straat al
Grootje met haar on^eliikc trirmcdnasi
de kerkstoep afdaalt en naar huis teruj
keert. Heel dankbaar en gelukkig voelt i
zich door dat bezoek aan St. Anna. 't Hk
haar hepaa'd gord redaan al is ze
wel erg moe fevorden. Ja moe, dood mi
is zo en de weg is zoo erg lang„Koi
flink zijn, vlug dcorloope, ze mag Jan n
zoo lang alleen late en stel jo voor d
dokter in dien tijd geweest is!" Die gi
dacht© geeft haar nieuwe kracht. Af i
toe struikeld, hompelt ze voort.
Gelukkig daar is haar huisje,
Tastend naar de deurknop staat ze ct
oogenblik later, nog hijgend van inspa
ning, in het ziekenvertrek. „Dokter is m
nie geweest da' 's een rust. Anders n
zo wel ics van een stoel voor het bed
zoo. AVat leg Jan stil! Maar niks zegt
hij slaapt zeker cn zc is dankbaar vo
eik rustig uurtje, dat ie heeft. Voorzie
tig, op de fecnen, gaal ze naar de tafi
zet den kapothoed af en hangt de ca
over een stoelleuning
Dan laat ze zich vermoeid op denzelfd
stoel neer en sluit even dc oogen Heilij
Maria, was dat een tocht! Haar been
zijn als lood zoo zwaar.
Maar na een poosje staat zo weer o
Schuift langzaam, voetje voor voetje, c
den armen lijder niet te wekken, naan
bedstee.
Jan ligt roerloos, met afgewend gek
de handen slap op het dek. Even blij
Grootje staan, scherp luisterend naar zg
ademhaling. „Vreemd", mompelt ze da
het grijze hoofd schaddend en buigt on
den zieke.
En ineens ziet ze.
Haar gezicht trekt strak van schrik. I
grijpt zijn hand, ruw opeens, en voelt I
weet.
Dan met een rauwen gil, een jammen
den schreeuw stort zo voorover op b
bed, waar' ze blijft liggen Een dik, o
doordringbaar floers trekt voor la
oogen en in haar ooren is een vreemd f
suis als een dof gebrom, dat van yen
komt.
Dan houdt ook dit op....
Een uur later is de kleine kamer p
vuld met vrouwen, oude en jonge. I
spreken allen door elkaar en maken
drukte en gebaren zóó onstuimig, dat
oude hangklok er verlegen onder is g
worden en zijn eentonig gtiktak heeft'
staakt.
„Had jij. dat nou gedach. Bet, dat 4
ouwe minsch gelijk met 'm zou sterren!
vraagt op meewarige toon, een klein, i
eengeschrompeld besje, haar buurvra
aanporrend in de zij.
„Nee", schudt Bet, „maar je zou zeff
dat 't de voorzienigheid is. Ze was s
gek op 'm en zou d'r zoo'n weet van f
had bebbe!"
„Mensch scheij uit! 'k Mot er niej
denke, da' we d'r nie meer bij ons he#
Stil, daar komp Meneer Pastoor!"
't Lawaai houdt op als met tooveffl
en als de priester op het doodsbed U
schrijdt, knielen al'en eerbiedig neer'
bekruizen zich
In de kleine kapel in de Oranjelf
staat, onbewegelijk in fiere, hoogotf
richto houding, het beeld van de Hei®
Anna op haar met b'oemen getooid V*
stuk.
Aan weerskanlen werpt een lange
waskaars en flikkerenden schijn op
marmeren gelaat en verleent er een P
van bovenaardsche schoonheid aan-
De lippen zijn half geopend a's ifl'
gebed en do oogen blikken me! een
drukking van oneindige goedheid en
de op de knielenden neer.
