WOENSDAG 27 JULI 1927 18e Jaargang No. 5628 e £eicbclve (Boma/nt ABONNEMENTSPRIJS bodraagtbi] vooruitbetaling 50! Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL j onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL unco per post I 2.95 per kwartaal, [t Ge'ülostreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver- Ijgbaor tegen betaling van 50 ot per kwartaaL b^ voor- •betaling. Afzonderlijke nummers 5 cL, met Geïllustreerd ®dagsblad 9 et Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL iT JMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIF _,>JUiV)iVIER 103003 s POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertontiên 30 oenl per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het s dubbele van het tarief berekend. s Kleine advertentfön, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. Een rechter- en linkerzijde. gomeenteraad van Leiden heeft in en tijd tweemaal gedemonstreerd de, r onze besliste overtuiging, objectieve isrheid van de scheiding tusschen reohts links in de politiek! Onlangs bij de stemming over de op- ïting van openbare bewaarscholen ge el en al op kosten van de gemeente. Haandag bij de stemming over subsidie de Protestant-sche H.B.S. beide gevallen ging de heer Reime- ger (den Vrijheidsbonder) arm in arm t den heer Knuttel (den Communist)! In beide gevallen was er een eenheid ichen uitersf>conservatief en -reactio- en uiterst-„vooruitstrevend" en -revo- ionair 1 zijn niet de eenige gevallen, waarin bestaan van een scheidingslijn tus- a rechts en links zoo duidelijk b 1 ij k t, irijl ook vaak die lijn min of meer door omstandigheden is weggedoezeld of raagd. )e coalitie heeft alle reden van bes taan I andere partij scheiding lijkt ons alsnog véél minder op de realiteit go nad, dan die tusschen rechts en links, lierbij kan opgemerkt, dat men in som- e kleinere gemeenten er, wat de ge- inte-politiek betreft, allerzonderlingste itij-formaties op na schijnt te houden, o b.v. blijkens een mededeeling in dit miner, te Woerden, waar A.-R., Ohr.- en.... Vrijheidsbond hebben beraad- agd over de verdeeling der wethouders- els, zonder of misschien zelfs tegenover R.-K. Men moest toch ook in gemeenten Voerden de politiek wat breeder weten bezien; meer consequent weten door te ien waar het geldt de oplossing van inere gemeentelijke politieke kwesties I NUMMER BESTAAT ÜIT TWEE BLADER. BUITENLAND Volkenbond Een vliegterrein voor den V. B. is lang was de wenschelijkheid uit koken, dat de Volkenbond een eigen igterrein zou bezitten, opdat in geval oorlogscrisis de leden van den Volken- Asraad zoo Tnin mogelijk aan vertra- ig behoeven onderworpen te zijn, wan- tr hun onmiddellijke aanwezigheid te gevorderd wordt. Een studie-commissie werd ingesteld en w heeft als haar meening uitgesproken, het bestaande vliegterrein bij Gointrin 3 Volkenbondsvliegterrein zou kunnen i, mits eenig in haar advies aange- ren verbeteringen in de inrichting wor- Frankrijk Een nieuw type duikboot. baar de bladen melden, moet een nieuw duikbooten op de Fransohe marine ren op stapel zijn gezet. Het moeten a groote booten zijn met een waterver- ütsing van 1500 tot 2000 ton. Be belnagrijkste nieuwigheid moet hier- bestaan, dat de duikbooten ook inge- bt worden voor het meevoeren van een egtuig. verwacht, dat door de samenwer- ig van duikboot met vliegtuig de ga aswaarde van de duikboot aanmerke- zal worden verhoogd. Do onvindbare Daudet. e listiglijk tot groote vroolijkheid van teel Parijs uit bet gevang ontsnapte «a Daudet is en blijft onvindbaar. Dage- y brengt zijn blad, de „Action Fran- to" een artikel van zijn hand, hetwelk, het beet, steeds langs allerlei geheim- toige wegen op de redactietafel te land at, maar de schrijver blijft zoek. dagen heette het, dat Daudet, die H kenbaar is door zijn imposanten 11- tomsomvang, in België was ontdekt. Een tonetje van de recherche te Namen had üeend hem op het spoor te zijn, was hem gereisd via Brussel naar een badplaats kust, maar was toen tot zijn schrik ontdekking gekomen, dat hij een nam burger van Nomen had vervolgd. „Action Frangaise" maakt zich natuur- i vroolijk over dezo vergissing en publi- T' allerlei vriendelijke opmerkingen van "tiet over den minister van justiite, het en de politie I Oostenrijk NA HET WEENSCHE OPROER. Onlusten-debat in het Parlement. Mgr. S e i p e I's exposé. zitting van den Oostenrijkschen Na- -4en Raad is gisteren aangevangen. 3als was dicht bezet, todanks de voorafgegane besprekingen *jhen de partijleiders werden de te debatten met zorg tegemoet gezien, de uit de landen gekomen laden van 11 Nationalen Raad zich niet in zulk een verzoenende stemming bevonden als de te Weenen woonachtige afgevaardig den, die do ontzettende gebeurtenissen met eigen oogen hadden aanschouwd. Bondskanselier Seipel moest zich dan ook in zijn rede tot zijn eigen meerder heid wenden, om deze af te brengen van het indienen van voor de hondsregeering onaannemelijke eischen. Onder de gewonden, zij het dan ook niet ondér de dooden, aldus de honds kanselier, bevindt zich ook de Oosten- rijksche republiek. Dat de gezworenen rechtbanken in den laatsten tijd als ge volg van vrijsprekende vonnissen tot ern stige klachten aanleiding hebben gegeven, had niet tot straatdemonstraties en nog veel minder tot zulk een ontzettend bloed bad mogen leiden. Wèl zou spreker het begrepen hebben, als men den eisch had gesteld, de gezworenen-rechtbanken door groote schepenenrechtbanken te vervan gen. In plaats daarvan heeft men de ge meentelijke politie, die uitsluitend voor de dagen der onlusten was ingesteld,, tot een permanente organisatie gemaakt, hetgeen in de landen als een permanente bedrei ging wordt opgevat. Spreker verklaarde, dat de regeering geen schuld dxagt aan het vergoten bloed der slachtoffers en hij verweet burge meester Seitz, dat deze geweigerd had den politieprefect toestemming te geven, de militairen tusschenheide te doen komen. Hierdoor zou, naar Seipel verklaarde, veel bloed zijn gespaard. Het is betreurenswaardig, dat op zulk een ongehoorde wijize tegen de politie is opgehitst. Goddank heeft zij echter haar plicht gedaan, evenals elk lid der weer macht, aldus riep Seipel uit onder storm- achtigen bijval der regeeringspartijen on protesten van links. De maatregel die het land in het hijzon der schade heeft berokkend, was het pro- clameeren der verkeersstaking, vervolgde de hondskanselier. Zeer ernstig was, dat ook de ondergrondsche kabelverbindingen waardoor de autoriteiten onderling met elkaar verbonden zijn, verbroken werden, waardoor het plegen van overleg tusschen 'SSorn^'f^Pert Kf: derd. Voorts was ook het feit van groote beteekenis, dat door het verbreken der verbindingen met het buitenland een groot aantal onjuiste berichten zijn ver spreid, die Oostenrijk ernstig moeten schaden en de meening moeten doen post vatten, dat de beweging er na aan toe was van onlusten in een revolutie om te slaan. Wat wij, dank zij het ingestelde onder zoek, weten, is, dat de beweging door nie mand is uitgelokt. Men heeft veel van een internationale partij gesproken, die in dit Huis niet vertegenwoordigd is. Er zijn telegrammen; de wereld ingezonden, waarin werd aangespoord, de revolutie niet in elkaar te doen zakken. Maar één ding moet ik, nu alles is afgeloopen, hier verklaren: Niemand mag in het buitenland geloo- ven,. dat de .beweging van buiten uit over wonnen is. Wij hebben haar met eigen tracht overwonnen. Maar er was iels, dat het land in het uiterste gevaar heeft ge bracht, namelijk de onzalige verkeerssta king, die de buitenwereld zich op den duur niet zou hebben laten welgevallen. Bij de huidige debatten worden wij enkel en alleen geleid door het vaste voornemen, de Oostenrijkeche republiek niet opnieuw in zulk een gevaarlijke i- tuatie te laten geraken. Helpt ons, den vrede te herstellen, opdat weder .een toe stand geschapen wordt, waardoor wij in staat zijn aanvallen van andere zijde af te Ten slotte moet ik nog zeggen, dat, als de republiek ernstige wonden heeft opge- loouen, de schuld ook bij dit Huis ligt. Ik verzoek u, geen eischen te stellen, die de regeering niet kan vervullen of die wij hier niet kunnen bespreken, maar waarover wij een andermaal zullen spreken Wij willen niet hard zijn, maar wij zijn vastbesloten, alles op zijn tijd af te doen. Otto Bauer over hot socialistische standpunt. Na dr. Seipel nam de sociaal-democra tische leider Otto Bauer het woord voor een rede, die meer dan twee uur duurde, en waarin hij het standpunt der sociaal democratische partij uiteenzette. auer verklaarde, dat zijn partij verkc r «ür handeld heeft door geen geordenden op tocht te organiseeren en dat de republi- keinsche „Schutzbund'' niet tijdig gealar meerd kon worden, terwijl ht ook ver keerd was, dat men niet reeds Vrijdag do gemeentelijke politie had gevormd. Bauer deed vervolgens scherpe aanval len op de politie. Hij herhaalde de bewe ring, dat dumdum-munitie gebruikt is. Toen na het lossen der schoten het ra zend geworden volk naar wraak dorstte, bevonden do leiders der sociaal-democra ten zich in de moeilijkste positie, welke men zich kan voorstellen. Do ,verkeerssta- king was noodzakelijk om een werkeilij- ken burgeroorlog te verhinderen. Iemand moest dat doen, aldus Bauer, wij of de regeering. Do regeering deed niets. (In stemming en applaus links, interrupties rechts; voortdurend rumoer). Daarna verdedigde spreker het vormen van de gemeentepolitie; hij verklaarde, dat dit geschied is overeenkomstig de grondwettelijke rechten der gemeenten. Onwettig was echter het optreden der autoriteiten in de afzonderlijke landen, dio de „Heimats'-organisatiesu welke in strijd zijn met de grondwet, te hebben geroepen. Voorts hesprak Bauer de eisch, welke door het sociaal-dcmocraüsche congres zijn geformuleerd, n.l. het' instellen eener commissie van onderzoek/ het verleenen van amnestie en het nemen van hulp maatregelen voor de nagelaten betrekkin gen der slachtoffers. Aan hot verlangen van dr. Seipel om in de partij een scherpe grenslijn te trekken verklaarde spreker niet te kunnen voldoen. Geziz de ellende, waarin het volk verkeert, getuigt de rede van bondskanselier dr. Seipel van blind heid voor hetgeen in de volksziel leeft. Na zeven officieele en inofficieele bewindsja ren van dr. Seipel, aldus Bauer, is de 15e Juli het bloedige resultaat daarvan. Thans neemt de regeering tegenover de feiten een kleinmoedige en pharizeïsche houding aan. Wee het land, dat in zulk een uur zoo klein geregeerd wordt, riep hij uit. (Aanhoudend rumoer van rechts). Toen de rust was hersteld, overhandig de Bauer den voorzitter twee voorstellen zijner fractie; het eerste heeft ten doel, een commissie van onderzoek te doen in stellen; het tweede behelsde een votum van wantrouwen tegen de regeering. Pieck in vrijheid gesteld. Volgens mededeeling van de staatspo litie is de aanklacht van het O. M. tegen den Pruisiscken communistisch en Land dagafgevaardigde, Pieck, ingetrokken. Pieck keert nog vandaag naar Duitsch- land terug. Roemenië. De Roemeensche Kamer. Een rouwzitting. De Roemeensche Kamer heeft Maandag ï-müxM? ie afgevaardigden waren nagenoeg voltallig aanwezig, ook de diplomatenloge en de tri bune waren dicht bezet. Ministerpresident Bratianu sprak uit voerig over het leven van den overleden vorst, onder wiens regeering de vereeni- ging van alle Roemeniërs tot stand was ge komen. De geschiedenis zal zijn verdien sten naar waarde weten te schatten. Met voldoening valt in deze droeve dagen te constateeren dat de monarchie zich de laatste 60 jaar heeft geconsolideerd. Ko ning Carol I heeft de nationale dynastie gesticht, koning Ferdinand heeft haar ge consolideerd en koning Michaël zal haar voorgoed in het nationale leven van het Roemeensche volk vestigen. Bratianu sloot met de verklaring, en hierbij sloeg hij met de vuist op de lessenaar, dat de regeering met alle middelen de orde in het land zal weten te handhaven. Na een ovatie voor koning Michaël kwa men de sprekers der partijen aan het woord. Maniu, leider van do nationale boe renpartij (oppositie), verklaarde dat zijn partij alle daden van geweld en alle on waardigheden gepleegd door do onderschei den regeeringen onmogelijk kon erkennen. Hij noemde het geheele openbare leven van Roemenië vergiftigd. De nagedachtenis van koning Ferdinand kan slechts worden ge huldigd door herstel van gelijk recht voor alle Roemeensche burgers. In dè eerste plaats is ontbinding van do Kamer nood zakelijk die door bedrog en geweld is ge kozen. Nieuwe verkiezingen dienen plaats te vinden, en in Roemenië moet eens en voor altijd een einde komen aan het oudo systeem dat zelfs het bestaan van het land heeft bedreigd. Rusland Rusland's wapening tegen Engeland. „De toestand buitengewoon ernstig" zegt Worosjilof. Ter gelegenheid van de manoeuvres der sovjet-vloot heeft volkscommissaris Wo rosjilof, die deze manoeuvres persoonlijk bijwoont, een rede over den politieken toe stand gehouden. Hij zeide daarin, dat de 'toestand op het oogenhlik buitengewoon r ustig is, en dat alle maatregelen moeten v len genomen, om de kusten der sovjet- ui i te beschermen tegen eventueele aan vallen van Engeland. Bepaaldelijk moet l'aandachf eeschonken worden aan de ver sterking i.i. verdediging van Kroonstad, want dezo vesting, zeide hij, is „do grooto schildwacht der Russische revolutie". Worosjilof verklaarde verder, dat hem bekend is, dat, na do verwijdering der op positie-elementen uit het officierscorps der marine, de vloot als geheel vijandig staat tegenover de actie van Trotzki en Zinovjef Wat het programma voor do vlootuit- hreiding aangaat, verklaarde hij, dat aan de uitvoering daarvan \n 1928 krachtig zal worden gewerkt. Megonnen zal worden met den aanbouw van 4 kruisers, 3 mijn- leggers en 7 duikbooten. Dit aanbouw- programma heeft uitsluitend betrekking op de Baltischo vloot. Russische toestanden. De volkscommissaris van onderwijs Loenatsjarsky heeft zich van zijn vrouw laten scheiden, hetgeen, naar de lezer weet, in Rusland heel eenvoudig is. Om de gescheiden echtgenooto schadeloos te stel len, werd zij benoemd tot directrice der school.voor circuskunst, aldus de „Krasnaja Gazeta". Het spreekt vanzelf dat mevr. Loenatsjarsky niet het minste begrip van de „circuskunst" heeft. Trou wens, het schijnt, dat de school en de be trekking van directeur dezer edele instel ling bedacht zijn alleen om de gescheiden vrouw van den volkscommissaris van on derwijs aan een goed baantje te helpen. China. Moeilijke positie van Tsjang Kai-Sjek. Eon succes der Noordelijken. Uit Sjanghai wordt gemeld: Do positie van Tsjang Kai-sjek wordt dagelijks moeilijker. -Soen Tsjoean-fang heeft op nieuw Pengpoe aan den Tientsin-Poe- kauspoorweg, op 180 K.M. ten Noorden yan Nanking bezet en vervoert zijn troe pen thans naar den Noordelijken oever van den Jangtse in do richting van Tsjin- kiang, aan den Zuidelijken oever van den Jangtse, c.a. 25Ö K.M. van Sjanghai! To zelfder tijd trekken communistische troepen langs de grens van de provincie Tejekiang op. Men ziet in deze troepen beweging een wanhopige poging der com munisten, die, nu zij de centrale provin cies geheel hebben uitgeperst, noodzake lijk een rijk handelscentrum als Sjanghai in de macht moeten krijgen, daar zij an ders de instorting van hun regime niet meer kunnen vermijden. BIfSSSElLfflRSD DE VERGADERING VAN PROV. STATEN. (Vervolg van het 2de blad). Verpleging van krankzinnigen. aantal plaatsen in het krankzinnigcnfco- stioht te Utrecht betoogde de heer Ter Laan (S.D.), dat de provincie de verple ging van krankzinnigen uit handen heeft gegeven en uitbesteed heeft aan particu liere gestichten, die meerendeels van con fessioneel karakter zijn. Slechts vier niot- confessioneele gestichten zijn er in Zuid- Holland n.l. Maasoord te Rotterdam, Oud- Rosenburg te 's Gravenhage, St. Joris te Delft en het gesticht te Oegstgeest. Dezo gestichten zijn regelmatig bezet, zoodat men krankzinnigen moet onderbrengen in particuliere gestichten. Een oplossing zou van een nieuw neutraal gesticht. In hot liggen in uitbreiding der bestaande of bouw hier gevolgde stelsel is voor dit laatste een voreoniging noodig, die er niet is. Komt die er ook niet, dan zal een provin ciaal gesticht moeten worden gebouwd, tenzij men de patiënten van niet-confes- sioneelen huizo in confessioneel© gestich ten wil onderbrengen, waar zij niet hoo- ren. Spr. zou gaarne het oordeel van God. Staten willen hooron. De heer v. Baren (A. R.) merkt op, dat de Staten geen provinciaal gesticht willen. De provincie heeft niet te zorgen voor de verpleging der krankzinnigen, maar krachtens de wet voor ruimte cn het is dus de vraag of die ruimte er is. En nu meende spr. dat er in St. Joris nog een 150 plaatsen open zijn, terwijl hij voorts wees op de contracten met Utrecht. Er is dus voor neutraio patiënten ruitmo ge noeg. Doch aan uitbreiding der Ohr. ge stichten is dringend behoefte. Do heer Beekonkamp (V.B.) sloot zich aan bij den heer Van Baren en be toogde, dat er geen behoefte bestaat aan een provinciaal gesticht. De heer B o r g h o 1 s (Ged.) wees er op, dat het onderhavige contract weer ruimte schept voor neutrale patiënten. Spr. be greep dan ook niet, dat de heer Ter Laan voor een provinciaal gesticht bleef pleiten. In de neutrale gestichten zijn 218 Katho lieke patiënten ondergebracht, die daar niet hooren. Er is dus behoefte aan ruimte voor confessioneel© patiënten. Spr. voelde alles voor het particulier initiatief, dat zoo uitstekende resultaten heeft opgeleverd, en niets voor een provinciaal gesticht. Do heer H o f m a n n (R.K.) sloot zich geheel bij den laatsten spr. aan, mede op zuinigheidsgronden. Do heer Ter La au (S.D.) repliceerde en vroeg een overzicht van de plaatsing der patiënten in verband, met hun geloofs belijdenis, alsmede een overzicht van do arbeidsvoorwaarden in de gestichten, uit welk laatste overzioht z. i. zou blijken, dat het particulier initiatief duurder is dan het ovorheidsgoetioht. Na replieken werd het voorstel z. h. st. aangenomen. Naar aanleiding van de rekeningen 1020 en balans per 31 Dec. 1926 van het genees kundig gesticht voor krankzinnigen Oud Ro6cnburg en wijziging der statuten, brengt de heer Beekonkamp (V.B.), dio moeilijk te volgen was van de tribune, hulde aan den directeur van hot gesticht HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Debatten in het OostenrijHsche parle ment over de Wcensche onlusten. F.en uiteenzetting van mgr. Seipel. Tsjang Kai Sjck komt in de klem te zitten tusschen de Noordelijken en de communisten. BINNENLAND. Vergadering van de Prov. Staten van Zuid-Holland (lsto en 2de blad). OMGEVING. De tramontsporing bij Sasscnheim Moedwil? (2de blad). Een doodelijk auto-ongeluk onder Was senaar (lsto blad). voor de intensieve werktherapio, die hij toepast. Do patiënten bowerken 1J4 H.A. tuingrond en voorzien in do geheele me nage van het gesticht. De rekeningen en balans werden goed gekeurd en de statutenwijzigingen vastge steld. Subsidies opleidingsschip voor de handelsvaart Het voorstel tot het verleenen van sub sidies over 1927 en 1928 voor het oplei dingsschip voor de handelsvaart to Rotter dam, word na eenige discussie aangeno men. Subsidie Handelsonderwijs. Bij het afwijzende praeadvies van Ged Staten op do subsidieaanvrage van 'b Gravenhage ten behoeve van openbare inrichtingen van handelsonderwijs kwam oppositie. Het voorstel inzake 's-Gravenliage word aangenomen met 3022 stemmen. Aan de orde was daarna het voorstel om aan Schiedam, ten behoeve van de avond handelsschool aldaar, een subsidie te verleenen. Dit werd aangenomen z. h. st De heer v. Houdt (S. G. P.) vroeg aan ging te Rotterdam. Het punt werd aangehouden tot de vol gende zitting. Do vergadering werd to 5.40 verdaagd tot heden 11 uur. PROF. DR. R. MAGNUS t Te Utrecht is gisteren bericht ontvan gen, dat prof. dr. T. Magnus, hoogleoraar in de pharmacologic aan de Rijksuniver siteit aldaar, te Ponte Resina, waar hij zijn vacantie doorbracht, in den ouderdom van 54 jaar, plotseling is overleden. Nederlandsche Spoorwegen. Het contractmet v. G e n A ft Loos opgozogd. Aan de Avondp. wordt gemeld, dat do directie der Nederlandsche Spoorwegen aan de firma Van Gend Loos, v.h. Col- lignon Go., te kennen heeft gegeven, dat zij het binnenkort afloopende contract met die firma niet wenscht te verlengen. De nieuwe autobusonderneming der Ne derlandsche Spoorwegen (A. T. 0.) zal hot bedrijf van Van Gend en Loos overnemen, t eneindo volgens het blad, te trachten, de opbrengst van het goederenvervoer, dat zich volgens de Spoorwegdirectie in 1927 slecht liet aanzien, op to voeren. Intrekking van de bankbiljetten van 25, model 1862 en 1914. De directie van Do Nederlandsche Bank, gebruik makende van de bevoegdheid, haar verleend bij art. 22 der Bankwet 1919 (Staatsblad no. 553), on daartoe gemach tigd bij Koninklijk besluit van 6 Juli 1927 no. 29, roept houders van de hierna go- noemde bankbiljetten op, om deze ter be taling aan to bieden bij de Hoofdbank, Bij bank, Agentschappen en do correspondent schappen van De Nederlandsche Bank bin nen den tijd van één jaar na den dag dezer oproeping. lö. De door De Nederlandsche Bank van 1 Januari 1890 af uitgegeven bankbiljetten van 25, waarvan de uitgifte werd bekoau gemaakt in do Staatscourant van 10 Met 1862, no. Ill (Model 1862). De biljetten zijn gedateerd van 1 Januari 1890 tot 9 Maart 1921. Deze biljetten zijn alleen op do voorzij de bedrukt, De druk bestaat uit een oranjo- kleurigen ondergrond met een in zwart go- drukten tekst en gegraveerden rand; ln dien rand komt boven den tekst een leeu wenmotief voor. 2o. De door De Noderlandsche Bank uit gegeven zoogenaamdo hulpbiljetten vail 25, gedateerd 1 Augustus 1914, waarvan de uitgifte werd bekendgemaakt in do bui tengewone Staatscourant van 4 Augustus 1914, no. 180 (Model 1914). Van do coupure van 25 zullen dus al leen gangbaar blijven de ook op de achter zijde bedrukto biljetten, wolko gedateerd zijn van 11 Mei 1921 af. Dit zijn de biljet ten, op welke zich hoven den tekst een me daillonportret van Prins Willem I van Oranje (Willem de Zwijger) bevindt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1