DONDERDAG 21 JULI 1927
4
Koning Ferdinand van Roemenië overleden.
18e Jaargang
No. 5623
Ste Zeidóehz
^ONNEMENTSPRIJS bedraagtbi] vooruitbetaling
Leiden 19 cent pei week 12.50 per kwartaal
sue Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL
■o per post I 2.95 per kwartaal.
Qeïllnstreerd Zondagsblad ie voor de Abonné'e ver
baar tegen betaling van 50 ct, per kwartaal bij voor
ging. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
ijjsblad 9 ct
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 s POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertenllën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
s dubbele van het tarief berekend z
Kleine advoriontlön, van ten hoogste 80 woorden, waaria
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
IDMHER BESTAAT UIT TWEE BLADEN.
S. D. A. P. en het Bijzonder
Inderwijs.
Vereeniging van soc. dem. raads-
in Noord-Holland heeft uitvoerige
[ekingen gehouden over de aanvrage,,
R. K. lyceum te Alkmaar aan
gemeenten heeft gedaan om 150
voor eiken leerling, die dit ly-
uit de betrokken gemeente zal be-
Het eind van de discussie was,
vergadering als haan meening uit-
dat eerst dan, als het openbaar
nrijs in al zijn geledingen wèl ver
is, er aan gedacht kan worden,
onverplicht subsidie te
men voor bijzonder onderwijs.
jdelijk en klaarl
soc. dem. raadsleden in Noord-
nel willen eerst dan er over den
een onverplichte subsidie
[rleenen voor bijzonder onderwijs,
openbaar onderwijs in al zijn ge
ien wèl verzorgd zal zijn.
wil dus practisch zeggen, dat zij
joit toe zullen overgaan. Men had
»o kunnen uitdrukken, maar men
blijkbaar aan een meer diploma-
laai de voorkeur gegeven,
ikkig dat er nog verplichte
voor bijzonder onderwijs zijn.
zou 't met de rechten van
van het bijzonder onder
bij deze S. D. A. P.'ers heelemaal
voorstaan!
BUITENLAND
Oostenrijk
IA HET WEENSCHE OPROER.
De begrafenis der slachtoffers.
Geen incidenten.
terenmiddag twee uur vond op de cen-
ifplaats te Weenen de plechti-
raardebestelling plaats van 57 slacht-
der straatgevechten. In de naar het
of en dor de arbeidersvoorstad Sim-
leidende straten waren van alle
rouwvlaggen uitgestoken. Door
lepuhlikeinschen „Schutzbund" was
itgebreide ordedienst georganiseerd;
i aan deputaties, vrienden en nage-
betrekkingen der slachtoffers werd
tot de begraafplaats verleend,
i eerste maal vertoonde zich ook de
gemeentelijke politie in bet open
met zwarte kappen en rood-witte
a om den arm.
:hts en links van het hooMportaal,
met zwart behangen muren van
?rkhof, waren op een groote katafalk
idkisten geplaatst, bedolven onder een
van bloemen. De lantaarns waren in
kkels veranderd. Achter de kisten
m leden van den „Schutzbund" met
mandeis.
5 van burgemeester Seitz, di®
leid was, hield wethouder Speiser 'n
akingsrede. Namens de stad "Weenen
bij afscheid van de dooden van 15 en
ili, waarbij hij de gelofte aflegde, dat
id zich naar beste krachten het lot
te nagelaten betrekkingen der slacht-
zal aantrekken.
mens de sociaal-democraten legde ver
is de voormalige staatssecretaris Ei
sen de belofte af, dat allen hun laat-
iroppel bloed zullen geven in den
'om vrijheid en recht.
i communistische spreker verklaarde,
geen democratie, doch slechts de
ihappij van het proletariaat kan zijn.
immunisten willen zoo min mogelijk
vergieten, maar de voorbereiding van
^wapenden opstand is plicht, want de
Ier Russisches revolutie moet betre
urden. De spreker werd herhaalde-
ior gemor en het geroep, dat hij moest
Sen, onderbroken.
ledrich Adler verzette zich tegen de
van den communistischen spreker,
te een bepaalden partijgeest het woord
■ren. Hij herinnerde aan do woorden,
ij ter vergadering van de vertrouwens-
11 der sociaal-democratische partij had
'oken, namelijk dat op het oogenhlik
teropa geen mogelijkheid voor een prp-
techo republiek bestaat en hij maande
leiders tot eenheid aan. Namens de
£he sociaal-democratische partij, de
Jisatie „Reichshanner Schwarz-Rot-
i en namens de socialisten van
kijk, Tsjechoslowakije en de tweede
nationale, gaf Adler uiting aan zijn
medegevoel met de slachtoffers,
plechtigheid werd met koorzang be-
i,
genten vonden tijdens en na de
'iiebeid niet plaats.
i 4v
Ég
V;' I
DE LEVENSGESCHIEDENIS VAN DEN
KONING.
Zooals gisteren gemeld, is koning Fer
dinand van ixurai^v-iï o;n|nrnanlJQ
uur overleden.
Twee-en-zestig jaar is koning Ferdi
nand geworden. In October 1914- heeft hij
den troon bestegen: de twaalf jaren van
zijn regeering zijn een tijd geweest van
zorg en van smart.
Sinds 1866 regeert het huis Hohenzol-
lern te Boekarest. Koning Ferdinand was
een neef van Carol, den eersten koning,
die .door een volksstemming tot koning
werd verkozen. Koning Carol liet in 1889
zijn neef tot troonopvolger proclameeren.
In 1893 huwde deze met Maria, de doch
ter van den hertog van Saksen-Goburg-
Gotha. De oudste zoon is de bekende prins
Carol. In 1909, toen Ferdinand zelf nog
geen koning was, deed zijn zoon reeds af
stand van alle rechten op den troon. La
ter is men op dit besluit teruggekomen,
maar men weet wat er in de laatste ja
ren gebeurd is, zoodat Prins Carol door
een plechtig besluit van 4 Jan, 1926 thans
voorgoed van alle rechten op den troon is
uitgesloten; door ditzelfde besluit werd er
een regentschapsraad ingesteld, welke nu
het bewind in handen krijgt en waarvan
de meerderheid bestaat uit bewonderaars
van Bratianu, den tegenwoordigen minis
ter-president, die nu wel gedurende eeni
ge jaren oppermachtig zal zijn in Roe
menië.
De koning van Roemenië is volgens de
verhalen van velen, die hem gekend heb
ben, geen hijzonder sterke persoonlijk
heid geweest.. Vele der belangrijkste be
sluiten, waardoor hij groote ninvloed heeft
uitgeoefend op de geschiedenis van zijn
land, werden door de koningin geinspi-
reerd. Dit is ook het geval geweest met de
oorlogsverklaring aan de Centrale mo
gendheden op 27 Aug. 1916. Bij het begin
van den grooten oorlog was de oude ko
ning reeds ziek. Het was trouwens alge
meen hekend, dat hij tot het einde toe
trouw wilde blijven aan do verdragen die
hij met Duitschland had gesloten. Op den
troonopvolger had de Entente alle hoop
gesteld. Er is toen in die eerste oorlogs
jaren en vooral na de troonsbestijging
van Ferdinand een wilde propaganda ge
voerd door de oorlogvoerende mogendhe
den in Boekarest. Tien maanden lang
heeft de koning nog weerstand geboden:
hij wilde neutraal blijven. De koningin
echter dacht slechts aan den mogelijken
roem en grootheid van het land. Alle in
vloedrijke machten in het land werden
voor de politiek van oorlog gewonnen.
Toen de oorlog verklaard was kwam
spoedig de totale ineenstorting. Het heelo
land viel in handen der Centralen. Maar
schalk Mackensen had slechts bezit te
nemen en de eenige wijze waarop de Roe-
meenscbe soldaten hun land konden ver-
digen was door het te vernietigen: de
oogst werd verbrand; de installaties op de
petroleumvelden onbruikbaar gemaakt enz.
Het moeten toen wel hittere dagen ge
weest zijn voor den koning.
Toch bleek later, dat Ae koningin op 't
goede paard gowe.a poimlve groote
kreeg Roemenië zelfs nog heel ÏÏesiSRi-
bië, dat men aan Rusland ontrukte, ter
wijl de bolsjewisten dit land machteloos
maakten. Roemenië is thans een groot
land, in 't bezit van belangrijke bronnen
van welvaart.
Uit 's konings echt met koningin Marie
zijn vijf kinderen gesproton: Carol, Eliza
beth, Maria, Nicolaas en Helena. Prinses
Elizabeth is gehuwd met George H, ex-
koning v. Griekenland, pyinses Maria met
koning Alexander I der Serviërs, Kroaten
en Slowenen.
Prins Carol.
Het overlijden van koning Ferdinand
van Roemenië werd onmiddellijk telegra
fisch aan ex-kroonprins Carol medege
deeld. De Roemeensche regeering voegde
aan het bericht de mededecling toe, dat
de staat vastbesloten is do acte van 4 Jan.
1926 (waarhij Carol's troonafstand werd
bevestigd) te doen eerbiedigen.
Te Boekarest heerscht rust; alle open
bare gehouwen zijn door militairen bezet.
Prins Carol, 's konings oudste zoon, is
den 3den October 1893 te Sinaia geboren.
Zijn morganatisch huwelijk met mejuf
frouw Zizi Lambrino heeft indertijd tot
•héél wat moeilijkhecVen aanleiding goge-
ven. Den lOen Maart 1921 huwde de
prins echter met prinses Helena, dochter
van koning Konstantijn van Griekenland,
waarmee men de bezwaren overwonnen
waande. Uit dit huwelijk werd den 25sten
October 1922 te Ciania een zoon geboren,
prins Michael. In 1925 heeft prins Carol
zijn vrouw en kind verlaten. Den 28sten
December van dat jaar heeft hij te Milaan
afstand gedaan van zijn aanspraken op
den troon, waarop zijn zoontje tot troon
opvolger is aangewezen. Herhaaldelijk
hebben er sindsdien geruchten geloopen
over pogingen tot verzoening van prins
Carol met zijn ouders, zoowel als over
politiek gewroet om den kroonprins aan
het hoofd van een fronde te plaatsen, die
een staatsgreep in den zin zou hebben.
Tijdens Ferdinand's ziekte hebben deze
geruchten het hoofd weer opgestoken,
doch zij zijn gevolgd door een verklaring,
dat aUe partijen zich bij de opvolging van
prins Michael hebben neergelegd.
DE NIEUWE KONING.
Prins Michaël werd gisteravond in de
Nationale Vergadering (d.i. do gemeen
schappelijke zitting van Kamer en Senaat)
tot koning geproclameerd.
Daar de nieuwe koning nog slechts O
jaar oud is, zal de regeering voorloopig
berusten in handen van een regentschaps
raad.
Van bevoegde zijde wordt uit Parijs me
degedeeld, dat prins Carol niet voorne
mens is, zich naar Boekarest te begeven
ter betwisting van do troonopvolging.
De doodenlijst.
Gestegen tot 99 dooden.
Het aantal dooden te Weenen is thans
tot 99 gestegen, daar gisteren wederom
twaalf zwaargewonden overleden zijn.
Helaas moet worden verwacht, <iat nog
meer gekwetsten aan hun wonden zullen
bezwijken.
Een hulde aan den bondskanselier.
In diplomatieke kringen te Weenen is
men zeer voldaan over het wijs en door
tastend optreden van den hondskanselier,
mgr. dr. Seipel.
Men vertrouwt, dat de krachtige hou
ding van den kanselier voor de opbou
wende elementen des lands een nieuwe
aansporing zullen zijn, om hun krachten,
te blijven wijden aan het economisch wel
zijn van Oostenrijk.
Volkenbond
De intellectueele samenwerking.
Lorentz voorzitter.
De volkebbondscommissie voor intellec-
tueele samenwerking heeft gisteren haar
voltallige zitting aangevangen.
De commissie telde onder de aanwezige
leden beroemde geleenden, als de Leidsche
oud-hoogleeraar prof. Lorenz, prof. Ein
stein, mevrouw Curie, prof. Gilbert Murray
en den Fxanschen minister van oorlog
Painlevé, die ook groot mathematicus is.
Ook de geleerden van Amerika. Brazilië en
Spanje zijn vertegenwoordigd.
Prof. Lorenz werd bij acclamatie tot
voorzitter herkozen en hield daarna een
belangwekkende openingsrede, waarin hij
uiteenzette, dat wel is waar de gedachten
van internationale inlellectueele samen
werking niet nieuw is en niet door den
volkenbond geschapen, doch desniettemin
de volkenbondscommissie voor intellectueele
samenwerking en het daaraan verhonden
Parijsche volkenhonds-instituut zeer nuttig
kunnen werkzaam zijn naast de bestaande
internationale organisaties op intellectueel
gebied.
Door baar algemeen karakter is de vol-
kenhondscommissie in staat problemen te
aan die
instellingen zouden ontgaan.
De Ontwapeningskwestie.
GEEN MISÈRE TER VLOOT-
CONFERENTIE.
Een sotprt compromis bereikt.
Ten gevolge van wederzijdsche
c o n c e s.s i e s
Reuter verneemt, dat van een afbreken
der drie-mogendhcden-conferentio geen
sprake is; integendeel zijn wederzijds con
cessies gedaan. Dientengevolge is een soort
compromis tot stand gekomen, dat op het
oogenhlik door de regeering der Vereenig-
dc Staten wordt onderzocht.
De reden voor de terugroeping der Brit-
sche gedelegeerden uit Gonève is gelegen
in de omstandigheid, dat de Engelsche
premies Baldwin details betreffende be
doeld compromis wenscht to vernemen,
alvorens hij a.s. Zaterdag naar Canada
vertrekt.
China.
DE CHINEESCHE MISSIES.
De gevolgen van den burgeroorlog.
De meening van Mgr.
Guébriant.
Het is bekend, dat de Katholieke missie
in China do noodlottige gevolgen van den
burgeroorlog maar al te zeer aan den lijve
ondervindt. De missionarissen moeten er
onder levensgevaarlijke omstandigheden
hun werk verrichten en vaak verkeeren zij
in een toestand van volkomen godsdienst
vervolging.
Over de thans heerschende toestanden
wordt o.m. het volgende gemeld:
In de missies, die zij binnengedrongen
zijn. zijn de Zuidelijke soldaten niet tevre
den met het bezetten van de kerk en de bij
heb oorende gebouwen. Zij verbrijzelden de
altaren, ontwijden de beelden, beletten den
eeredienst, nemen do pastorie in bezit en
brengen soms vrouwen in de vertrekken
van den missionaris om dezen spoediger
de wijk te doen nemen.
Waar ide Zuidelijke legers voorhij ge
trokken zijn, zijn de arbeidersorganisaties
en do scholen Ingericht op anti-christelij-
kon grondslag. De arbeiders zijn commu
nistisch georganiseerd. Degenen, die hier
niet aan meo doen, worden gebroodroofd.
De voorwaarde om in deze organisaties
zijn intrede te doen, is geloofsafval.
Eenige weken geleden schreef een
Spaansch missionaris in do missie van
Nanking over de Zuidelijke troepen:
Overal waar een residentie en een Ka
tholieke kerk is, houden ze zich op. Zoo
hebben ze zich van al onze gebouwen, se
minaries en meisjesscholen meester ge
maakt. Op enkele plaatsen hebben zo zelfs
de Kerk niet gespaard.
Over de toekomst van de Katholieke
missies in China na den burgeroorlog
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De levensgeschiedenis van den overla
den koning van Roemenië. De zoon van
ex-kroonprlns Carol lot koning uitgeroe
pen.
Geen misère ter vlootconferentie. Er
schijnt een compromis bereikt 4e zijn.
De begrafenis der slachtoffers te We®-
nen is zonder incidenten verloopen.
De Holland-lndië-vliegers zijn gisteren
te Aleppo aangekomen. (Luchtvaart, 2de
blad).
BINNENLAND.
In do Eerste Kamer Is gediscussieerd
over het Regeeringsaanbod om door sub
sidie Rotterdam In de gelegenheid te stel
len de brug over de Koningshaven door een
binnenlandsche firma te laten bouwen,
welk aanbod Rotterdam heeft afgewezen.
(Staten-Generaal, 2do blad).
Mr. Th. Heemskerk 75 jaar geworden
(2de blad).
Een doodelijk ongeluk op een onbewaak-i
ten overweg bij Kethel. (Gemengde Bo
richten, 2de blad).
Een ernstig auto-ongeluk bij Eindhoven*
verscheidene gewonden. (Gemengde Be
richten, 2de blad).
LEIDEN.
Een eerste plechtige H. Mis in de Mon
Père-kork. (1ste blad).
Vragen van een Kamerlid over haf
nieuwe Leidsche Ziekenhuis. (1ste blad).
Weer een ernstig auto-ongeluk te Hil<
legom, waarbij een slachtoffer. (1ste blad)
schreef mgr. Guébriant dezer dagen in d»
„Nouvelles religieuses"
De Katholieke Kerk in China heeft reeds
b$a.r__rol gespeeld en getoond, welken weg
Chineezen heeft de Kerk' gepoégtf d*
begrijpen en zichzelf tegelijkertijd door hen
te doen begrijpen. Zij heeft hen bewon-
werd in al het bewonderenswaardige, dat
zij hadden en zij heeft niets nagelaten
om hun hun werkelijke waande onder do
volken te doen kennen en hoogachten. En
terzelfder tijd deed zij hen deelen in do
oneindige weldaden, die het Christendom
aan de wereld gebracht heeft.
Als zij den weg haden gevolgd, dien do
Kerk hun aanwees zouden zij thans reeds
lang aan ide spits van de volken staan.
Nooit hebben de Chineezen van haar be
hoeven te denken, dat zij hon niet als go-
lijken van do andere volken beschouwde
In hun land eeuwenlang gedoemd een
catacomhenleven te leiden, heeft de Kerk
hen daarom niet minder lief gehad en
heeft daardoor slechts heter haar belang
loos verlangen om goed te doen getoond.
Zij heeft christenen en priesters van hen
gemaakt en reeds vormt zij bisschoppen
uit hun midden. Maar wanneer zij nu reeds
den Chineezen haar volle vertrouwen
schenkt, is dit, omdat hunnerzijds do Ka
tholieke Chineezen vertrouwen hebben ge
steld in de Kerk, hun voordeel hebben ge
daan met haar lessen en voorbeelden, met
haar alle beproevingen hebben lalen rijpen
alvorens te plukken
Mogen hun land 1 o hun wijsheid
navolgen.
Dit is, voegde mgr. d" Guébriant eraan
toe, het beste wat. men hun toe wenschcn
kan.
Mexico.
Nieuwe onrust.
De Mexicaanscho regeering deelt mede,
hoewel zonder details te vermelden, dat
een opstand, die in don staat Vera Cruz
was uitgebroken, onderdrukt is. Van revo-
lutionnaire zijde echter wordt beweerd, dat
drie-luizend gewapende mannen onder lei
ding van vijf generaals in opstand zijn.
Dezo mannen hehooren voor het grootste
gedeelte tot de federale garnizoenslroo-
pen en zijn in opstand gekomen, omdat
do regeering de garnizoenen wilde over-
i plaatsen, daar do soldaten te- zeer onder
invloed van do revolutionnairo propa
ganda kwamen.
BENNEMLAMP
EERSTE KAMER.
Voor de gisteren gehouden interpellatie-
De Zeeuw over de brug over de Koningsha
ven te Rotterdam verwijzen wij naar hek
verslag in het tweede blad.
Verder heeft de Eerste Kamer nog eeni
ge andere hier volgende zaken afgedaan.
In verband met het eervol ontslag dooi
Mr. Zillessen aangevraagd tegen 1
September, was do benoeming van een
nieuwen griffier aan de orde.
