mammm m juli 1927
HET STRAATOPROER TE WEENEM.
1
Jaargang
No. 5620
e £cidódve (Souftmiï
lONNEMENTSPRIJS bedraagt bl) vooruitbetaling
l^ideD 19 cent pei week 12.50 pei kwartaal,
Jt AgenteD 20 cent per week 12.60 pei kwartaal.
p6ï post I 2.95 per kwartaal,
jfllustreerd Zondagsblad ia vooi de Abonné's ver-
jji tegen betaling van 50 ot per kwartaal, bij voor-
Afzonderlijke nummers 5 cL, met Geïllustreerd
9 ct
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentlön 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
dubbele van het tarief berekend r
Kleine advertentiën, van ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
ÜflER BESTAAT UIT TWEE BLADEN,
in twee zijden gevaar.
[K.. Arbeidersbeweging heeft giste-
Nijmegen haar demonstratief con-
iouden.,
gitnemend is geslaagd,
ille bisdommen en provincies waren
lenden saamgekomen om te de-
Ireeren, dat zij willen zijn: ka-
georganiseerd; om daar in onder-
i eensgezind samenzijn de gemeen-
elijke overtuiging te versterken en
iepen.
laar is gesproken, daar is geleerd.
Dnken heeft daar het machtig woord
gr dr .Poels, wiens krachtige rede,
eid, in brochure-vorm zal verschij-
gelezen te worden door nog veel
i3n door wie ze te Nijmegen is aan-
doel van het demonstratief congres
legen is kort en kernachtig aange-
oor den beer J. B. Vesters in een
nimmer van „De Volkskrant'
is gericht tegen het liberalisme en
socialisme, die beide, het een door
jelfzucht, het andere door zijn klas-
lijd, samen door hun longeloof het
land komen van een christelijk
schappelij-bestel tegenhouden,
genover deze beide denkrichtingen
Katholieke Arbeidersbeweging
en principeel vijandig,
zou uiet katholiek meer ziju, in-
zij haar scherpe punten van ver
en afweer, van aauval en strijd
legen deze beide belagers van het
lendom richtte,
bet demonstratief congres alleen
iets gericht?
en, het is ook gericht naar iets.
een betere bewustwording van
ileekenis, de macht, de verantwoor-
:heid ook van het sterke leger, dat
jjmegen samenkomt,
ir een vasteren wil om, sterk door
saamboorigheid, zijn program
aenlijken, dat geen hemel op aar-
slooft te brengen, maar eenmensch-
dig bestaan wil bereiken, voor de
j| its met het hoofd en de hand.
congres was gericht naar iets,
ras gericht tegen iets en wel
een gevaar aan twee zijden, gevaar
socialisme, gevaar van het libe-
dê !io beide gevaren heeft mgr. dr.
ai illerduideJijkst gewezen. Soms heeft
9 schijn, alsof er Katholieken zijn, die
van die beide gevaren zien! Men
!.v. veel meer spreken over Katho-
in vertegenwoordigende lichamen,
zouden zijn, dan over Katho-
H die als „liberaal" worden gedood-
Omdat velen blijkbaar bevreesder
OBfor het socialisme, dan voor het li-
i. En dat is een verkeerde menta
le aan twee zijden bedreigt de bele-
i doorvoering der Katholieke begin-
f «aar!
aantasting van Katholieken door
beginselen is minstens even
de besmetting van Katholieken met
dekken. Als men de christelijke leer,
bijzonder de christelijke liefde,
lot richtsnoer en leiddraad van zijn
en doen en niet b 1 o o t-m a t e*
atytis ch eigenbelang dan
moeten erkennen het groote, directe
recte, gevaar, waarmede óók het li-
e de Katholieke Kerk, en de indi-
Katholieken bedreigt,
jt laatste ook weer 'ns te hebben ge-
een der verdiensten van de op het
'Che Congres door mgr. dr. Poels
'n redevoering.
ei tod"
BUITEMLftlBP
Is Ontwapeningskwestie.
De vlootconferentie.
•n golf van optimisme,
golf an optimisme, die slechts
u kan worden door den wil om
s fch te zijn, vaart de jongste twee
foor Genève. Men spreekt er zelfs
het einde der conferentie reeds
zicht zou zijn. Van alle kanten ko-
geruchten omtrent nieuwe in-
s en omtrent belangrijke geheime
togen, den geheelen Zondag door.
■Jachten schijnen in sommige kxin-
de conclusie geleid te hebben, dat
delegaties aan den vooravond van
inkomst staan. Ook hebben zij
tot veel voorbarige gissingen om-
aard en de bijzonderheden de-
Engeland
^ident van Liberia naar Londen.
Resident van de Republiek Liberia,
twee onafhankelijke negerstaten,
tor volken van Afrilcaanscbe ori-
ni Slujd morden, zal morgen te Lon-
1 ^omen alwaar bij op officieele
^worden verwelkomd. Vrijdag a.s.
zal de President door den Koning op
Buckingham Palace worden ontvangen.
Des ochtends zal hij op het Foreign Of
fice den lunch gebruiken.
Rusland
De metropoliet Sergius.
Men schrijft uit Praag aan de „Mshd.'':
De arrestatie van den metropoliet Ser
gius, het hoofd der orthodoxe kerk in
Rusland, heeft een groote ontevredenheid
en opschudding onder de orthodoxe be
volking verwekt. Ter eere van den metro
poliet hield men groote manifestaties, be
geleid van hevige protesten tegen zijn ge
vangenneming.
Te Moskou verzamelde zich een menigte
van meerdere duizenden, en onder die
massa hoorde men uitroepen als: a,leve
metropoliet Sergius'' en „wij eischen de
onmiddellijke invrijheidstelling van den
metropolietl" Door twee escadrons werd
de menigte uit elkander gejaagd en ©eni
gen der deelnemers werden daarbij ge
wond.
Te Kieff wendde zich in verhand met
deze arrestatie een groep orthodoxen tot
de Gpu (vroegere tsjeka) met een schrif
telijk protest, dat onderteek end was door
een paar honderd personen. De overbren
gers van dat protest werden onmiddellijk
gearresteerd en in de gevangenis gezet,
en de eerste tien der onderteekenaars
eveneens in hechtenis genomen.
Beloogingen te Leningrad.
Er zouden 50 personen bij zijn
omgekomen.
De Parijsche bladen maken melding van
ernstige onlusten te Leningrad. Op het
odjuiste gerucht, dat Trotski aldaar
was aangekomen, zouden honderdduizend
arbeiders hebben betoogd voor de regee-
ringsgebouwen en geweigerd hebben uit
een te gaan. Bij het hierop gevolgde ge
vecht met de politie moeten vijftig betoo-
gers het leven hebben verloren.
Ook moet in twee infanterie-regimenten
in hei Dnjepr-gebied muiterij zijn uit ge-
brok m en cavalerie is daarheen gestuurd
om deze te onderdrukken.
Afrika
Karavaan-overval in Abessinië.
Twaalf geleiders gedood.
De Engelsche regeering heeft hij den
regent van Abessinië geprotesteerd we
gens een overval op een Engelsche kara
vaan door Abhessinische troepen, waarbij
twaalf karavaanleiders uit Britsch Soma-
liland gedood werden.
De karavaan vervoerde levensmiddelen
van den maharadjah van Kuteh, die met
sir Geoffrey Archer in Abessiniö rejst,
nadat hij in de hoofdstad de gast van den
regent was geweest. De* regent had offi
cieel vergunning voor den doortocht ver
strekt. De Engelsche regeering heeft be
straffing der schuldigen gedischt.
China.
De Chineesche chaos.
De positie van Tsjang Kaj-sjok
Uit Sjanghai wordt gemeld:
De regeering van Hankau heeft thans
drie legers tot een totale sterkte van
80.000 man in het veld tegen Tsjang Kai-
sjek, die in een wanhopige positie schijnt
te verkeeren. Niet alleen rukken de troe
pen van Hankau tegen hem op, doch Soen
Tsjoean-fang bedreigt hem met zijn troe
pen te Hsoetsjaufoo. Beweerd wordt, dat
Tsjang Kad-sjek den Noordelijken om hun
vredesvoorwaarden heeft gevraagd.
Do „Christen-generaal" Feng Joe-sjiang
heeft zich thans weer openlijk verzoend
met de regeering te Hankau. Gezegd wordt
dat hij 30.000 geweren* uit Moskou af
komstig, heeft aanvaard.
Volgens een ander bericht heeft Tsjang
Kai-sjek met de Noordelijken een over
eenkomst gesloten, waarbij wordt bepaald,
dat hij de provincie Shantoeng niet zal
aanvallen, terwijl de Noordelijken niet uit
Shantoeng naar het Zuiden zullen opruk
ken. Hierdoor is Tsjang in de gelegenheid
naar Hankau op te rukken om de com
munistische leiders te onderwerpen. Ge
meld wordt, dat Borodin aan boord van
een Duitsch stoomschip ontsnapt is. Men
verwacht, dat hij op ze* op een Russisch
stoomschip zal overgaan:
Zaterdag nieuwe botsingen.
De Zondag rustig verloopen.
Seipel capituleerde niet.
Reeds Zaterdagavond werden er na de
heftige onlusten te Weenen besprekingen
tusschen de bondsregeering en de sociaal
democraten geopend. Na den ministerraad,
die verscheidene uren duurde, had Mgr.
Seipel nog een onderhoud met den sociaal-
democratischen burgemeester van Weenen,
Seitz, en den sociaal-democratischen afge
vaardigde in den Nationalen Raad Bauer.
Aanvankelijk stelden de sociaal-democra
ten den eisch, dat het kabinet zou aftreden,
doch Mgr. Seipel stelde zich op het stand
punt, dat hij niet voor de straat wenschte
te capituleeren. Daarop verlangden de
sociaal-democraten, dat dan ten minste de
politiepresident Schober, op wiens order
door de politie met scherp op de menigte
is geschoten, zijn ambt zou neerleggen,
doch ook hierop ging de regeering niet in.
De sociaal-democraten trachten den bonds
kanselier over te halen, een burgerlijk-
socialistische regeering te vormen, die op
een coalitie van sociaal-democraten' en
christelijk-socialisten zou moeten steunen.
In dat geval zouden laatstgenoemden hun
hondgenooten van de groote Duitsche vrij
heidspartij in den steek moeten laten.
Ten einde langs dezen weg de macht in
handen to krengen, hebben de sociaal-de
mocraten de algemeene staking geprocla
meerd.
De stakingen.
Op het parool van de sociaal-democrati
sche vakcentrale zijn Zaterdag over geheel
Oostenrijk de spoorwegen, posterijen, en
telegraaf in staking gegaan. De overige ar
beiders en beambten te Weenen staakten
Zaterdag als protest tegen het bloedbad
van Vrijdag eveneens, doch deze staking
was bedoeld als een één-dags-staking. Het
was evenwel de bedoeling, dat dn verkeers-
staking zou voortduren.
Zaterdag nieuwe botsingen.
Naar het sociaal-democratisch „Mit-
teilungsblatt" mededeelt, hebben de com
munistische elementen en het gepeupel Za
terdagavond gepoogd hun arbeidsveld naax
de buitendistricten, inzonderheid Hernals
en Ottakring, te verleggen. Daarbij wer
den wederom verscheidene personen ge
dood en gewond.
Daar overal onmiddellijk de „Schutz-
bunde" aanwezig was, keerde de woede
van het gepeupel zich tegen dezen bond.
In het district Hernals had men afdeelin-
gen van den „Schutzbunde" in barakken
gelegerd, waar zij door communisten wer
den aangevallen. Ten einde bloedvergieten
te voorkomen, trokken de desbetreffende
afdeelingen af, waarna de barakken wer
den vernield. Ook een politiepost werd aan
gevallen, waarhij twee demonstranten ge-
zeker, dat zich onder de communisten,
voornamelijk onder degenene, die agitato
risch te werk gingen, een groot aantal
Russen en Hongaren bevond.
Gisteren werden op verschillende plaat
sen der stad communistische pamfletten
verspreid met den inhoud: „De politie
honden schieten verder. Arbeiders, wapent
u!" De verspreiders dezer pamfletten wor
den onmiddellijk gearresteerd, zoodat er
slechts weinig in omloop zijn.
Naar van goed ingelichte zijde wordt ver
klaard, is het garnizoen van Weenen
slechts met één regiment en met afdeelin
gen van eenige andere troependeelen ver
sterkt.
De speciale correspondent van de „Pra-
ger Tageszeitung" meldt uit Weenen, dat
het Paleis van Justitie een ruine is. Het
dak is geheel afgebrand, de zui'en zijn ge
barsten, schilderijen en meubilair ver
nield.
Wie is de schuldige?
In de commentaren van de Berlijnsche
bladen over de bloedige gebeurtenissen in
Weenen wordt in het bijzonder de kwestie
besproken, wie hier verantwoordelijk is.
Volgens de meening van de rechtsche pers
draagt de soc.-democratie de schuld. Zoo
wordt in de „Kreuzzeitung" gezegd: Bij 't
oproer heeft de soc.-democratie haar ware
gelaat getoond. Zij is en blijft trots alle
ontkenning de schuldige."
De „Deutsche Tageszeitung" schrijft:
Sedert gisteren staat het Oostenrijksche
Marxisme voor de Europeesche wereld als
aanstoker van nieuwe verwarring in Mid
den-Europa."
dood en zeven gewond werden. Bij een
tweede botsing werden zes personen ge
dood en zeven gewond. In totaal zijn Za
terdagavond negen demonstranten gedood
en twintig zwaar gewond.
De Zondag rustig.
De Zondag is te Weenen volkomen rus
tig verloopen. Op den Ring verdrong zich
een talrijk publiek, dat ook om het uitge
brande Paleis van Justitie mocht heenloo-
pen.
De algemeene staking liep intusschen
af. Het sociaal-democratische partijbe
stuur en de vakvereenigingscommissie had
den reeds instructies uitgevaardigd, om de
arbeider en employé's der spoorwegen en
die der P. T. T.-bedrijven in den loop var
Zondag den arbeid te doen hervatten, zoo
dat de betreffende diensten geleidelijk we
der algemeen zullen functionneeren. De
tram reed gisteren weder geregeld.
Het spoorweg-, post-, telegraaf- en tele
foonbedrijf zou heden (Maandag) weer
worden hervat.
Tusschen burgemeester Seltz en den po-
litie-president Schober is een afspraak ge
maakt getreffende de vorming van een
nieuwen republikeinschen „Schutzbund",
welke als gemeentelijke politie zal dienst
doen. Aan tweeduizend arbeiders zijn re
volvers verstrekt. Do werkzaamheid dezer
politie zal zich tot wachtdienst in de open
bare gebouwen beperken. Op straat zullen
zij geen dienst verrichten.
De „resultaten".
In de lijkenkamers van de algemeene zie
kenhuizen te Weenen liggen thans 70
dooden. Van 49 is de identiteit bekend.
Van de politie zijn slechts vier beambten
gedood, waarvan twee inspecteurs. De
reddingsmaatschappij heeft tot dusver
481 zwaargewonden verbonden en in
ziekenhuizen ondergebracht. Daar evenwel
met andere auto's talrijke gewonden recht
streeks naar de ziekenhuis zijn vervoerd;
moet het aantal van 700 zwaargewonden
niet als overdreven worden beschouwd. Bo
vendien zijn ruim 400 personen licht ge
wond.
Tegen de meesten der 252 gearresteer-
dan zal slechts een aanklacht wegens ver
zet worden ingediend. Een deel hunner
evenwel zal terechtstaan wegens plunde
ring of het toebrengen van ernstig licha
melijk letsel. Vier personen werden gear
resteerd, toen zij op heeterdaad bij brand
stichting werden betrapt. T(weo anderen
werden gevangen genomen, toen zij op de
politie schoten.
Een hooggeplaatst politic-ambtenaar
heeft verklaard, dat zich onder de gear
resteerden vele communisten, doch ook so
ciaal-democraten bevinden. Het is vrijwel
BINHENLABID
HET KONINKLIJK BEZOEK AAN nE
MIJNSTREEK. 1
Zaterdagmorgen hebben het Koninklijk
gezin en gevolg een rijtoer door de mijn
streek gemaakt. Precies te 9 uur werd te
Voerendaal vertrokken en te ongeveer half
12 kwam het Koninklijk gezin te Heerlen
terug.
Langs den geheelen weg waren schitte
rende versieringen aangebracht.
De tocht ging van Heerlen naar de
Staatsmijn Wilhelmina. Daar stond opge
steld de reddingsbrigade der mijn met de
zuurstofapparaten op het hoofd. Het mu
ziekcorps der mijn was eveneens aanwe
zig. Een gelijke ontvangst als op de Wil
helmina viel het Koninklijk gezin ten deel
op de mijn Wilhelmina Sophia en de Do-
maniale mijn.
In de gemeente Kerkrade was het ge
heel© marktplein volgestroomd. Het zang
koor „St. Lambertus" zong aldaar het Do-
mine Salvain fac reginam nostram.
Hierop sprak de burgemeester van Kerk
rade een redevoering uit.
De redevoering werd" door H. M. de Ko
ningin beantwoord.
Toen de Koninklijke familie van het-
Raadhuis vertrok, speelde de Koninklijke
Harmonie „Stt Caecilia" het Wilhelmus.
Op do mijn Julia te Eygelshoven duur
de het Koninklijk bezoek wat langer. De
hoeren Pierre Schweitzer en Gpdia be
groetten hier het Koninklijk gezin, dat
zich daarna naar een der ruime hallen van
het hoofdgebouw begaf. Daar zong do
Zangvereeniging van do mijn Laura het
Wilhelmus.
Te Heerlen teruggekeerd begaf het Ko
ninklijk gezin zich naar het station cn
nam daar afscheid van de burgemeesters
van Heerlen en Kerkrade en van het
Oranje-Comité te Heerlen en onder luide
toejuichingen vertrok de Koninklijke trein
naar Beek.
Het Koninklijk gezin heeft zich een half
uur in Beek opgehouden. Het geheele dorp
Beek was herschapen in een oranjetuin.
De burgemeester van Beek heeft een
rede uitgesproken, waarin hij het Konink
lijk gezin welkom toeriep en herinnerde
aan het bezoek, dat de Zangvereeniging
Beeker Liedertafel in 1919 aan het Huis
Ten Bosch heeft gebracht. Spr. haalde
herinneringen aan dit bezoek op en zeide
ten slotte, dat hij niet behoefde to spre
ken over do trouw van Limburg; uit de
enthousiaste ontvangst, die do Koninklij
ke familie in de geheele mijnstreek is ten
deel gevallen, blijkt ten duidelijkste, dat
Limburg zijn devies trouw aan het ko
ningschap en het vaderland zal handha
ven.
De Koningin beantwoordde de redevoe
ring en was diep onder den indruk door
de spontaniteit, waarmode zij was uitge
sproken. Zij herinnerde zich nog heel le
vendig het bezoek, dat d© Beeker Lieder
tafel haar in den Haag had. gebracht en
besprak nog eenige détails van dat be
zoek. Aan de trouw van Limburg twijfel
de H. M. niet. Do eerbied en aanhankelijk
heid van hot Limburgscho volk voor haar
Huis waren haar voldoende bekend. Ten
slotte zei H. M., dat Beek in de huldiging,
die dezen dag had plaats gevonden, wel
een heel voornamo plaats innam. Er wer
den verschillend© bouquetten aangeboden
en hierna vertrok de Koninklijke familie
naar Maastricht.
Na de ontvangst te Beek ging do tocht
voort langs burgerwachten, schoolkinde-
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Het oproer te Weenen is afgeloopen. Dc
Zondag is rustig verloopen. De stakingen
worden vandaag opgeheven. Het aantal
dooden bedraagt tot nu toe 70.
Nieuwe ontwikkeling van den toestand
in China. Een overeenkomst van Tsjang-
Kai-sjek met de Noordelijken.
De Holland-lndië-viiegcrs worden te
Basra door zandstormen opgehouden
(Luchtvaart, 2de blad).
BINNENLAND.
Een demonstratief congres van het R. K.
Werkliedenverbond te Nijmegen. Enorm'
deelname (2do blad)..
Het bezoek der Koninklijke Familie aap
Zuid-Limburg (1ste blad).
Ingesteld is een Staatscommissie tot hei
onderzoek van de wenschelijkheid van eer
oplcidings-boerderij hier te lande ter voor
bereiding van aspirant-emigranten (2de
blad).
B. en W. van Amsterdam vragen den ge
meenteraad een crediet voor het doen bou
wen van woningen te Eindhoven ten eind»
daar de werklooze Amsterdamsche siga
renmakers tewerk te kunnen stellen (2de
blad).
Nationale en internationale wedstrijden
op het Braassemcrmeer (Sport, 2de blad)
De politie stelt een onderzoek in naar do
oorzaak van den brand bij de nieuwe Loos-
duinsche Groentenvelling (Gemengde Be
richten, 2de blad).
Te 's-Gravenhage is een 5-jarig meisjo
overreden en gedood door een nroentenwa-
gen (Gemengde Berichten 2de blad).
Te Hulst zijn drie jongens bij het zwem
men verdronken (Gemengde Berichten, 2e
blad).
OMGEVING.
Tc Hillegom heeft gisteren een auto-
ongeluk plaats gehad. Een doode en drie
zwaar gewonden (2de blad).
Een auto-ongeluk te Zwammerdam,
waarbij twee personen ernstig zijn gewond
(Rijnstreek, lsto bl d).
LEIDEN
Opening van het 6de internationaal con
gres voor de geschiedenis der geneeskunde
(lsto blad).
ren en harmonieën, om in Ulestraten, Bun-
de, Weert en Meerssen telkens even op te
houden en bloemen in ontvangst te ne
men. Zoo kwam de stoet bij Villr Kanjel,
Meersenerwog, waar de burgemeester van
Maastricht, mr. Van Oppen, zich aan het
hoofd van den stoot plaatste. Zoo reed
men Maastricht binnen. Een enthousiaste,
duizendkoppige menigte bevond zich langs
alle straten waar de stoet voorbijging.
Bij de schutsluis te St. Pieter wachtten
do hoogdingenieur Baucke en ir. Klink,
die het werk leidt, de hooge gasten op.
Men bezichtigde de sluis. Ir. Klink lichtte
de Koningin in.
Na een rit vol afwisseling en huldebetui
gingen kwam de stoet aan de stuw tegen
over Borgharen. Hier was het werk in vol
len gang. Ook hier werd het werk bezich
tigd.
Op de Markt voor het stadhuis werd
do stoet begroet door duizenden school
kinderen en vakverecnigingen met haar
vaandels, de Koninklijke Harmonie en do
fanfare Wilhelmina van Wolder. De Ko-
ninklijko Harmonie en ook het carillon
speelden het volkslied. In do versierde hal
zong de Koninklijko Zangvereeniging
Maastreechter Staar hot Wilhelmus en
daarna het Domme Salvam Fac Reginam
Nostram.
Daarna werden in de vergaderzaal van
burgemeester en wethouders de gemeente
raadsleden aan H. M. voorgesteld. Op het
bordes was dit geschied met de wethou
ders en het bestuur van het Oranje-co
mité.
Daarna hield do burgemeester een rede.
Do Koningin dankte daarop voor de na-
mens het gemeentebestuur gesproken
woorden en de ontmoeting met de bevol
king van Maastricht, die wederom zooveel
blijken van verknochtheid en trouw gaven
tijdens den tocht door de stad.
Daarop volgde een luid hoera. In de
Prinsekamer gebruikte de Koninklijke Fa
milie de thee.
H. M. do Koningin onderhield zich meb
den directeur van het Sted. Orkest en den
voorzitter der Oratoriumvereeniging. On
der het baldakijn voor het stadhuis aan
schouwde de Kon. Familie een rijdana,
door 16 jongedames uitgevoerd. Daarna
kwam een kind van elke school een ruikeï
aanbieden. Ten slotte brachten alle ver-
eenigingen met hare vaandels een vlagge-
groet. H. M. schreed tussohen de beide
rijen vaanae-ls door en had voor eBe 4-»-
gors 'n minzaam woord.