ZATERDAG 25 JUNI 1927 de stormramp. bericht. 18e Jaargang No. 5601 e Stoidóohz (Bou/^a/nt ABONNEMENTSPRIJS bedraagtbil vooruitbetaling v LeideD 19 cent per week 9 2.50 per kwartaal Acenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL ^Tp« po.t 12.05 per kwartaal, pQeïllufltreerd Zondagsblad ia voor de Abonné'e ver- ■igbaai tegeD betaling van 50 ot per kwartaal, bij voor- ^tbetaling. Afzonderlijke nummers 5 et, met Geïllustreerd Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlSn 30 een! per regel Voor Ingezonden Medodeelingen wordt het s dubbele van het tarief berekend. z Kleine advertentlën, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver- buur, koop en verkoop 10.50. Ill nummer beslaat uit vijt bladen, waaronder I tiilleslreerd Zondagsblad. Vorig bedrag f 12(^2 63 Wekomen bij het R.-K. Huisvestmgscom.: G. en C. j> 2. H. K. 5.— Zij, die zich met I JU LH op „De Leidsche Courant" wenschen i Abonneeren, ontvangen tot dien datum de Courant gratis. V Regelend nptreden door de Ge meente? Maandag komt in den gemeenteraad in Leiden aan de orde de vraag, of de jmeente al dan niet een verordening moet maken, om in de plaats te treden Tan de opgeheven huurwetten. antwoord, dat op deze vraag moet worden gegeven, hangt af van het inzicht den feitelijken toestand op de woning- jmarkt. socialisten zijn perse voor een der- e verordening, omdat deze alle heil en aüeen heil zien in bemoeiingen van of Gemeente met het oeconomisch leven, in opheffing van particuliere vrij heid op het terrein van het oeconomisch wvken. Maar, als men voor een maatregel is, naarvoor de socialisten zijn krachtens een door ons verkeerd geacht beginsel, dan behoeft men nog niet óók dat beginsel te erkennen, dan is men daardoor nog niet altijd socialistisch! De socialisten b.v. zijn krachtens hun tginsel voor gemeentelijke woning-exploi- tie; wij achten dat beginsel verkeerd. En toch heeft héél de Raad reeds eenige ma- besloten, dat de gemeente woningen exploiteer en; en dat natuurlijk niet, lat het hier-aangeduide socialistisch werd gehuldigd, maar omdat de naar het oordeel van den een gedeeltelijk en tijdelijk ingrij pen door de gemeente op dit terrein nood- «ke'ijk maakten. Wij willen hiermede alleen even opmer ken, dat het voor een gemeentelijke huur- rerordening zijn nog niet per se als „rood" maR worden aangemerkt I Dan alleen zou 't van een „roode" gezind- •'id getuigen, als men er voor zou zijn, zon der een bijzondere reden te hebben,, gelegen, zooals wij opmerkten, in "n feitelijken toestand op de jvoning- kt. Om voor een dergelijke verorden te kunnen zijn, moet men aldus kun nen redeneeren: De toestand op de wo- K?arkt *3 zdat, althans in een be- soort woningen de vraag veel is dan het aanbod; welnu daarvan Js (wat een algemeen verschijnsel is onder <®8i menschen) misbruik te vreezen, daar door zijn o n r e d e 1 ij k e huurverhoogin- gen te verwachten; dus moet hier de verheid op een verstandige manier, P een rechtvaardige en billijke wijze bij ^"^Prijs-bepaling remmend optre- '0 vraag voor de rechterzijde, voor het ■socialistische deel in den Raad, gaat tn ,n^aS alléén over de vraag, of de cstand op de woningmarkt zoodanig is, *Jen vrees, als hier geuit, gegrond moet pacht. Het zal dus voor deze "■den niet gaan over de vraag, of ""•van woningen een goeden, hun zplf huurprijs mogen bedingen, tiiJu05 een behoorlijke wijze mogen BlanH661611 Van een voor ^en êmnstigen. en nf °economische wet van vraag den maar gevreesd moet wor- nriem,i 0p *mmoreele wijze van ge bruik e,aecon.ornische wet zal worden ge- Tan 'u ^hshruik, gemaakt, tengevolge mL ,feit' dat de niet zou inn !S n het aanhod. En. als dit de loi w°rden gevreesd, dan zou het om rib Z1Jn vaa een Christelijke Overheid i>e3chermen)n0miSC^"2rWa^erL ^aar'eSerL f0 dm b' Vjü ^e^en hebben schriftelijk dat dei ,een uiteenzetting gegeven, danjp ?e3taad op de woningmarkt zoo dot eecrln i GGn vree3« als hier aangeduid, «be ?chVnt °5h,er. dat nie' lil L"in- ook 1111:1 alle Raadsleden Werino- nn ..e ^roePen, het met deze be- en w*n- ?jn' borgstelling zullen ^at de i ve'en met ons, afwachten, *e?gine vn t oe^e Raadsleden ter weer- tea, 11 a(?ze bewering zullen aanvoe- BUlYEÜLAftiD Frankrijk. Toch een pact niet de V. S.? Fransch memorandum overhandigd. Het Amerikaansche departement van Buitenlandsche Zaken, bevestigde, dat dee Fransche regeering aan den gezant der V. S. te Parijs, Myron Herrick, een me morandum heeft overhandigd, waarin de meening der Fransche regeering omtrent de mogelijkheid van een Franseh-Ame- rikaansch verdrag, dat een oorlog tusschen de beide landen onwettig zouverklaren, uiteen wordt gezet. De kwestie zal echter eerst in behandeling worden genomen, wanneer de gezant met het oorspronkelij ke document te Washington aankomt. Hongarije. HET VERDRAG VAN TRIANON. Hongarij's positie. Een veelzeggend artikel. In de „Daily Mail" heeft burggraaf Ro- thermere een artikel geschreven over Hon garije. In dit artikel betoogt de schrijver, dat Oost-Europa vol Elzos-Lotharingen's is* Do vredes-verdragen, waarbij het oude Oostenrijk-Hongarije is verdeeld hebben in een half dozijn Midden-Europeesche staten ontevreden nationale minderheden geschapen. Elk van die landen kan het be ginpunt van een nieuwen brand worden. De grenzen van de nieuwe staten van Midden-Europa zijn willekeurig en in strijd met de economie. De onrechtvaar digheid er van is een voortdurend gevaar voor den vrede in Europa. De niannen, die de vredesverdragen hebben gemaakt, heb ben aan dit gedeelte van him taak niet voldoende aandacht geschonken. Zij heb ben zich verlaten op de adviezen van de vertegenwoordigers der kleine grensna- ties van Oostenrijk-Hongarije en van die nationaliteiten van de Donau-monarchie, welke zich gedurende den oorlog aan de zijde van de entente geschaard hadden. Zij hebben echter geen rekening gehouden met de onderlinge ijverzucht en begeerig- heid, welke onder den wirwar van volken in Midden-Europa bestaat. Ongetwijfeld is in de verschillende verdragen, die op deze wijze zijn tot stand gekomen in vele geval len de rechtvaardigheid aan de hebzucht opgeofferd, met het gevolg, dat thans een groot stuk van Midden-Europa zich in een grondig gebalkaniseerden toestand van wankelbaar evenwicht bevindt. Deze twijfelachtige stabiliteit is aan den dag getreden in het feit, dat Tsjecho-Slo- wakije, Joego-Slavië en Roemenië zich verplicht geacht hebben een door Frankrijk gesanctioneerde militaire alliantie te slui ten tot instandhouding van de vredesver dragen, met 'name van het verdrag van Trianon, dat klaarblijkelijk leemten en on rechtvaardigheden bevat. Het is thans zeven jaar sedert de slui ting van het verdrag van Trianon en de beste kenners van Midden-Europa begin nen zich meer en meer af te vragen, of het niet verstandig zou zijn eenige van de meest in het oog springende fouten van dit verdrag te corrigeeren. De staten van do kleine entente zouden van een derge lijke herziening de eerste vruchten pluk ken. Rothermere wijst in dit verband op de annexatie van Bessarabië door Roeme nië. Hierdoor heeft het zich de doodsvij andschap van Rusland op den hals ge haald. Of dit land bolsjewistisch blijft of niet, Roemenië zal er op moeten rekenen, dat het vandaag of morgen zijn nieuwe rijke grensgebieden gewapenderhand moet verdedigen. In een dergelijke campagne zou Roemenië geen kans op succes hebben, indien het niet een in alle opzichten vriendschappelijk gezinden Westerhuurman heeft. Onder de bestaande omstandighe den kan het daarop echter geenszins re kenen. Bij de inlijving van Zevenburgen door Roemenië zijn een en driekwart millioen Hongaren tot Roemeensche staatsburgers gemaakt. Een gedeelte hunner is sterk met Duitschers en Roemenen vermengd. Vlak bij de tegenwoordige Hongaarsche grens liggen echter twee aaneengesloten gebieden met ongeveer zeshonderdduizend inwoners, die zuiver Hongaarsch zijn. Het zijn voor namelijk strategische overwegingen ge weest, die bij de inlijving van dit gebied den doorslag hebben gegeven. Het is on duldbaar, dat om zulke betrekkelijk onbe- teekenende belangen, do oorlogsstemming in Midden-Europa levendig gehouden moet worden. Desgewenscht is het met Tsjecho-Slo- wakië, dat bij het vredesverdrag meer dan een millioen Hongaren heeft geannexeerd. Mocht het op een dag vanwege de drie mil lioen Duitschers, die het onder zijn inwo ners telt, in conflict raken met Duitschland dan zou het er alle belang bij hebben, zoo Hongarije zonder wrok aan het verleden kon denken. Vriendschap met Hongarije op grond van een redelijke grenscorrectie zou bovendien de brug kunnen zijn tot een l handelsverdrag, waarbij beider gediend zouden wezen. Lord Rothermere gelooft, dat het oogen- blik voor een herziening van het verdrag van Trianon is aangebroken, waarbij de in de afgeloopen zeven jaren opgedane er varing van nut zou kunnen wezen. Albanië Het conflict Belgrado-Tirana bijgelegd. Ais gevolg van de demarche der mo gendheden heeft de Joegoslavische regee ring zich bereid verkaard, de bewoordin gen van haar nota aan Albanië te wijzi gen. Van den andexen kant zal de tolk door Albanië worden vrijgelaten. Rusland Weer een aanslag in Rusland. Op den voorzitter van den economischen raad. Te Warschau zijn uit Moskou berichten ontvangen, volgens welke gistermiddag op den voorzitter van den Russischen op persten economischen raad, Koeibisjef, een aanslag is gepleegd, toen hij zijn werkkamer verliet, om te gaan eten. Het schot moet evenwel geen doel hebben ge troffen. De dader moet zich nog in het gebouw van den raad verborgen houden Bevestiging van Russische zijde kon tot dusverre nog niet verkregen worden. Arrestaties en huiszoekingen. Uit Moskou wordt gemeld, dat de ar restaties en huiszoekingen in Rusland, waarmede in aansluiting aan den moord op Wojkof een aanvang is gemaakt, blij ven voortduren en klaarblijkelijk een pre ventief karakter dragen. De actie der autoriteiten is voornamelijk tegen die personen gericht, aan wie het verblijf in de zes grootste steden der Sovjet-unie is ontzegd. Talrijke geestelijken van alle ge loofsrichtingen zijn gearresteerd. Nog meer executies. Naar uit Warschau wordt gemeld, du ren de executies in Sov,j el-Rusland vooTt. Zoo is te Leningrad de voormalige tsa ristische officier Lackesjef terecht gesteld. Vier andere oud-officieren zijn onder be schuldiging van aansporing tot opstand te Boechara gefusilleerd. Het gratiever zoek van den oud-officier Wojzechowski, die beschuldigd wordt van het verwekken van contra-revolutie in Sihcriël, is door de Sovjets van de hand gewezen; ook Wojzechowski zal derhalve gefusilleerd worden. Hoe onzeker de politieke toestand in Rusland is, blijkt duidelijk uit het feit, dat ondanks het protest van den volks commissaris van Buitenlandsche Zaken, Tsjitsjerin, tegen de executies, de buiten gewone volmachten der Gepeoe (de ge heime politie in Rusland) tot 1 Septem ber a.s. verlengd zijn. In verband met deze verlenging heerscht in het geheele land hevige beroering. Turkije. Brand in het Russische gezanlschaps- gebouw te Constantinopel. Uit Constantinopel wordt gemeld: In het zomerpaleis van den Russischen gezant te Boejoek-Dere brak een zware brand uit, waarvan de oorzaak nog niet bekend is. Men vermoedt echter, dat men hier met een wraakneming van Russische emigranten te doen heeft. B oejoek-Dere ligt aan den Bosporus, daar waar de zeestraat het.breedst is en bevat de paleizen van talrijke gezant schappen. China. Feng contra Borodin. Hoewel het nog steeds niet definitief bekend is, welke politiek Feng Joe-sjiang zal volgen, schijnt hij toch wel besloten te hebben met de Nanking-regeering samen te werken. Feng heeft namelijk den lei ders der Hankau-regeering telegrafisch medegedeeld, dat het noodzakelijk is, dat Borodin weggezonden wordt. Daarna zal Nanking gaarne samenwerken voor de spoedige formatie van een eenhe'dsfro'nt tegen de noordelijken. Mexico. DE KERKVERVOLGING. Talloozen neergesabeld of verjaagd. Een 13-jarigo martelaar. Volgens de jongste berichten uit Mexi co zijn de Katholieken-vervolgingen al daar zoo onmenschelijk geworden, dat de algemeeno strijd voor de godsdienstvrij heid thans niet meer te onderdrukken is. In den staat Jalisco alleen zijn door de beulen va-n Calles in do laatste weken 30.000 mannen, vrouwen en kinderen uit hun huizen verdreven. De ongelukkigen dwalen nu als opgejaagd wild rond, zon der onderdak, zonder voedsel en zonder bescherming. Bij honderden liggen anderen onder de puinhoopen hunner ingestorte huizen be dolven. Een bericht uit Guadalajara meldt: Calles heeft kalm en koelbloedig dezen heelen Mexicaanschen staat, één der vruchtbaarste en rijkste der heele repu bliek, te vuur en te zwaard verwoest, waarbij slechts do grootere steden ge spaard werden. Overal zijn dorpen platgeschoten en eigendommen vernield. De mensehen, die neergesabeld werden, zullen waarschijnlijk nooit geteld kunnen worden. Onder de duizenden, die voor de gruwe len der roode horden gevlucht zijn, waart het spook rond van den dreigenden hon gersnood. De toestand der vluchtelingen is erbar melijk, ofschoon het aan medelijden en hulp niet ontbreekt, vooral in Guadala jara. Pater Wilfrid Parsons SJ., uitgever van het blad „America", die onlange van een reis langs de kust is teruggekeerd, waar hij een onderhoud had met de verbannen Mexioaansche bisschoppen, bericht vreese- lijke bijzonderheden, over gruweldaden en moorden, op vreedzame burgers, vrouwen en kinderen gepleegd. Nadat Pater Parsons beschreven heeft, hoe generaal Amaro zelf het commando op zich nam over de troepen, die den tegen stand in Jalisco moesten breken, deelt hij mede: Er werd een oproep uitgevaardigd, waarin aan alle inwoners bevolen werd, naar zekere, nauwkeurig aangeduide ste den te trekken. Tegelijkertijd werd ver klaard, dat allen, die niet daarheen zouden gaan, als helpers der opstandelingen zou den worden beschouwd. Juist begon toen de eerste oogst-bedrij- vigheid op de hoeven in Jalisco. Duizenden stroomden de steden binnen, zooveel van hun oogst meevoerend, als zij konden transporteeren. De markten waxen over vol. Toen decreteerde de regeoring, dat alle producten tegen een belachelijk lagen prijs verkocht moesten worden, tot een prijs die voor deze vluchtelingen den on dergang beteekende. Wanneer de boeren weigerden hun veldvruchten te verkoopen, werden deze in beslag genomen. Op 17 Mei werd bevel gegeven, de dor pen te beschieten oan de helpers der op standelingen uit te roeien. Het eerste afschuwelijke schouwspel deed zich voor bij El Toro Hacienda. Daar hadden de opstandelingen eenige dagen tevoren aan een afdeeling van het bonds- leger onder generaal Rodriguez een gevoe lige nederlaag toegebracht. Vliegtuigen van het bondsleger vlogen over de huizengroepen en wierpen bom men, terwijl een cordon van bondstroepen het vuur opende. Eenige bewoners werden bij een poging om te vluchten doodgeschoten, andere kwamen in de vlammen om, of werden bij de ontploffing der bommen vermorzeld. De heele staat Guanajuato is vervuld van verontwaardiging overdo executie van een eenvoudig man, Raphael Chovel ge naamd. Hij droeg zorg voor een kerk in een voorstad van L'eon, de hoofdstad van den staat, en werd door de bondssoldaten ver stopt gevonden in het huis van den schoen maker Juan Chagolla. Beiden werdqn naar Leon gevoerd en in 't geheim ter dood gebracht, Chovel, onder do beschuldiging, dat hij priester was en Chagolla, omdat hij hem verborgen had. Toen Chagolla's vrouw, moeder van 8 kinderen, wier eenige steun de man was, bij generaal Daniel Sanchez kwam om te protesteeren en hem te zeggen, dat Cho vel geen priester was, werd zij in de ge vangenis geworpen. Bij de bezetting van Arandas grepen de soldaten een knaap van 13 jaar, die niet had kunnen vluchten. Verwonderd over zijn kalmte en moed, vroegen zij hem, met hen mee te trekken. De knaap greep zijn rozenkrans en zijn kruis, dat hij op de borst droeg en antwoordde trotsch: „Gij strijdt voor eetx mensch, ik strijd voor God. Leve Christus, de Koning!" Nauwelijks had hij deze woorden ge sproken, of de kleine held stortte met ko gels doorboord, op den grond. In Paraas werden vijf leden der Katho lieke Mexicaansche jeugd vereeniging ge arresteerd, wijl zij voor de Katholieke zaak naar de wapens gegrepen hadden. Toen men. hen naar het kerkhof voerde, bemerkte één der soldaten, dat zich onder de gevangenen een knaap van pas 15 jaar bevond. De soldaat wilde hem uit medelijden redden en zond hem met een boodschap naar de stad om hem gelegenheid te ge ven, te ontsnappen. Hoe verwonderd was do soldaat, toen hij den knaap op het oogenblik der executie zag terugkecrön en naast zijn makkers plaats nemen. „Heb je dan niet gemerkt, dat ik je de stad in stuurde om je te red den?" vroeg de soldaat. „Zeker", antwoord de de knaap, „maar als^mijn vrienden moe ten sterven, omdat ze Katholiek zijn, dan ben ik even schuldig als zij en wil hetzelf de lot met hen doelen." Zoo stierven do jonge martelaren. HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Kerkvervolgingsgruwolen in Mexio. Een artikel van graaf Rothermere over Hongarije. Twee dorpen bij Leipzig overstroomd door het breken van een dam (BuitenL Berichten, 2do blad). De Indië-vliegers te Allahabad aange komen. Vandaag vliegen zij naar Calcutta. (Luchtvaart, 2de blad). BINNENLAND. Vermoedelijk zal de nieuwe regeling be treffende de paspoorten reeds 1 Juli a.s. in werking treden. (1ste blad.) De minister verdedigt den Rijkswater staat tegen grof vandalisme. (Omgeving, Wassenaar, 1ste blad). ARTIKELEN EN BESCHOUWINGEN. Onze apologetische medewerker schrijft over de glorie in den hemel. (3de blad). De letterkundige medewerker beschouwt het middeleeuwsch gedicht „Het daghet in den Oosten". (3de blad). Ajo wijdt zijn wekelijksch artikel aan Deken Dessens van Leiden. (3de blad). KERKNIEUWS 13de DIOCESANE LITURGISCHE DAG. 29 Augustus te Alphen aan den Rijn. Een Liturgische Dag is een luisterrijke dag vol schoonheid van plechtige kerkelij ke eoredienst. Katholieken van Alphen aan den Rijn en Omstreken, u hebt nog nooit een Litur gische Dag meegemaakt en velen zullen ook niet ten volle begrijpen het heerlijke streven en 't schoone doel van zulk oen grootscho Liturgische uiting. Ter verduidelijking en verrijking van uw godsdienstig leven, komt in groote getale op en benut dien plechtigen dag om de kerkelijke Liturgie in haar schoone plech tige ceremonieën te zien, beleven en te hooren verkondigen. De Liturgie is de door het Kerkelijk Ge zag geregelde, openbare kerkelijke eere- dienst met al haar schoonheid van diepe gedachten, heerlijke klanken en plechti ge handelingen. Het biddende „spel" der Liturgie met al haar glans en luister dient tot meerdere eer van God en tot stichting der geloevi- gen. De Liturgische Vereeniging in hot Bis dom Haarlem streeft er dan ook naar, om de heerlijk schoone Liturgie der Katholie ke Kork voor eenieder verstaanbaar te maken, een rijkdom van liturgische ge dachten aan de geloovigen te doen ken nen, en het geloovige volk meer te doen meeleven met de plechtigheden van onzen kerkelijkon eoredienst. Om de kennis der kerkelijke Liturgie onder de geloovigen in het Bisdom te ver- meeideren, houdt de Liturgische Vereeni ging telkenjaro haar luisterrijken Liturgi- schen Dag, dan hier, dan daar in dit Bis dom. Op Maandag 28 Augustus zal onder de plechtige II. Mis een predikatie over de kerkelijke Liturgie gehouden worden door den Zeoreerw. Zeergel. heer Z. do Korte, Professor in de Liturgie aan het Groot- Seminarie te Warmond. In de Priestersvergadoring to 1 uur ook toegankelijk voor de Eerw. theologan ten van het Groot-Seminarie zal de Hoogeerw. heer H. J. M. Taskin, voorzit ter der Liturgische Vereeniging, spreken over de „Liturgische geest". De plechtige Vespers te 6 uur zal go- zongen worden door de Schola Cantorum van het Gr.-Seminarie te Warmond. In de avondvergadering te 7 uur zal de Zeeroerw. lieer Pastoor F. O. v. Beukering oen voordracht houden: „Over oorsprong, vorm en botcekenis der Micgewaden", met aanschouwelijke voorstelling. Mogen velen reeds nu dien dag gopd in hun geest prenten om, als hij daar is, hun godsdienstig leven i et heerlijk schoone li turgische kennis te verrnken. Plaatselijk Comité voor den Diocosanen Liturgis'-'hen Dag te Alphen a. d. Rijm Bestuur Deken J. M. Hellegers, Voorzitter. Pastoor Th. Kwakman, Onder-voorzitter. Pastoor F. van Nes-. Leden: Kapelaan J. F. Lips. Bureau van aangifte voor de Geestelijkheid. Kapelaan A. Boekei. De heer J. Boekling, beiden Pers en Propaganda. Do heer II. Jollcy, De heer H. S. v. d. Putte, beiden Commissi-, van Orde.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1