ZATERDAG 25 JUNI 1927
de stormramp.
bericht.
18e Jaargang
No. 5601
e Stoidóohz (Bou/^a/nt
ABONNEMENTSPRIJS bedraagtbil vooruitbetaling
v LeideD 19 cent per week 9 2.50 per kwartaal
Acenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL
^Tp« po.t 12.05 per kwartaal,
pQeïllufltreerd Zondagsblad ia voor de Abonné'e ver-
■igbaai tegeD betaling van 50 ot per kwartaal, bij voor-
^tbetaling. Afzonderlijke nummers 5 et, met Geïllustreerd
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentlSn 30 een! per regel
Voor Ingezonden Medodeelingen wordt het
s dubbele van het tarief berekend. z
Kleine advertentlën, van ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver-
buur, koop en verkoop 10.50.
Ill nummer beslaat uit vijt bladen, waaronder
I tiilleslreerd Zondagsblad.
Vorig bedrag f 12(^2 63
Wekomen bij het R.-K. Huisvestmgscom.:
G. en C. j> 2.
H. K. 5.—
Zij, die zich met I JU LH op
„De Leidsche Courant" wenschen
i Abonneeren, ontvangen tot dien
datum de Courant gratis.
V Regelend nptreden door de Ge
meente?
Maandag komt in den gemeenteraad
in Leiden aan de orde de vraag, of de
jmeente al dan niet een verordening
moet maken, om in de plaats te treden
Tan de opgeheven huurwetten.
antwoord, dat op deze vraag moet
worden gegeven, hangt af van het inzicht
den feitelijken toestand op de woning-
jmarkt.
socialisten zijn perse voor een der-
e verordening, omdat deze alle heil
en aüeen heil zien in bemoeiingen van
of Gemeente met het oeconomisch
leven, in opheffing van particuliere vrij
heid op het terrein van het oeconomisch
wvken.
Maar, als men voor een maatregel is,
naarvoor de socialisten zijn krachtens een
door ons verkeerd geacht beginsel, dan
behoeft men nog niet óók dat beginsel te
erkennen, dan is men daardoor nog niet
altijd socialistisch!
De socialisten b.v. zijn krachtens hun
tginsel voor gemeentelijke woning-exploi-
tie; wij achten dat beginsel verkeerd. En
toch heeft héél de Raad reeds eenige ma-
besloten, dat de gemeente woningen
exploiteer en; en dat natuurlijk niet,
lat het hier-aangeduide socialistisch
werd gehuldigd, maar omdat de
naar het oordeel van den
een gedeeltelijk en tijdelijk ingrij
pen door de gemeente op dit terrein nood-
«ke'ijk maakten.
Wij willen hiermede alleen even opmer
ken, dat het voor een gemeentelijke huur-
rerordening zijn nog niet per se als „rood"
maR worden aangemerkt I
Dan alleen zou 't van een „roode" gezind-
•'id getuigen, als men er voor zou zijn,
zon der een bijzondere reden te
hebben,, gelegen, zooals wij opmerkten, in
"n feitelijken toestand op de jvoning-
kt. Om voor een dergelijke verorden
te kunnen zijn, moet men aldus kun
nen redeneeren: De toestand op de wo-
K?arkt *3 zdat, althans in een be-
soort woningen de vraag veel
is dan het aanbod; welnu daarvan
Js (wat een algemeen verschijnsel is onder
<®8i menschen) misbruik te vreezen, daar
door zijn o n r e d e 1 ij k e huurverhoogin-
gen te verwachten; dus moet hier de
verheid op een verstandige manier,
P een rechtvaardige en billijke wijze bij
^"^Prijs-bepaling remmend optre-
'0 vraag voor de rechterzijde, voor het
■socialistische deel in den Raad, gaat
tn ,n^aS alléén over de vraag, of de
cstand op de woningmarkt zoodanig is,
*Jen vrees, als hier geuit, gegrond moet
pacht. Het zal dus voor deze
"■den niet gaan over de vraag, of
""•van woningen een goeden, hun
zplf huurprijs mogen bedingen,
tiiJu05 een behoorlijke wijze mogen
BlanH661611 Van een voor ^en êmnstigen.
en nf °economische wet van vraag
den maar gevreesd moet wor-
nriem,i 0p *mmoreele wijze van ge
bruik e,aecon.ornische wet zal worden ge-
Tan 'u ^hshruik, gemaakt, tengevolge
mL ,feit' dat de niet
zou inn !S n het aanhod. En. als dit
de loi w°rden gevreesd, dan zou het
om rib Z1Jn vaa een Christelijke Overheid
i>e3chermen)n0miSC^"2rWa^erL ^aar'eSerL f0
dm b' Vjü ^e^en hebben schriftelijk
dat dei ,een uiteenzetting gegeven,
danjp ?e3taad op de woningmarkt zoo
dot eecrln i GGn vree3« als hier aangeduid,
«be ?chVnt °5h,er. dat nie'
lil L"in- ook 1111:1 alle Raadsleden
Werino- nn ..e ^roePen, het met deze be-
en w*n- ?jn' borgstelling zullen
^at de i ve'en met ons, afwachten,
*e?gine vn t oe^e Raadsleden ter weer-
tea, 11 a(?ze bewering zullen aanvoe-
BUlYEÜLAftiD
Frankrijk.
Toch een pact niet de V. S.?
Fransch memorandum
overhandigd.
Het Amerikaansche departement van
Buitenlandsche Zaken, bevestigde, dat dee
Fransche regeering aan den gezant der
V. S. te Parijs, Myron Herrick, een me
morandum heeft overhandigd, waarin de
meening der Fransche regeering omtrent
de mogelijkheid van een Franseh-Ame-
rikaansch verdrag, dat een oorlog tusschen
de beide landen onwettig zouverklaren,
uiteen wordt gezet. De kwestie zal echter
eerst in behandeling worden genomen,
wanneer de gezant met het oorspronkelij
ke document te Washington aankomt.
Hongarije.
HET VERDRAG VAN TRIANON.
Hongarij's positie.
Een veelzeggend artikel.
In de „Daily Mail" heeft burggraaf Ro-
thermere een artikel geschreven over Hon
garije.
In dit artikel betoogt de schrijver, dat
Oost-Europa vol Elzos-Lotharingen's is*
Do vredes-verdragen, waarbij het oude
Oostenrijk-Hongarije is verdeeld hebben
in een half dozijn Midden-Europeesche
staten ontevreden nationale minderheden
geschapen. Elk van die landen kan het be
ginpunt van een nieuwen brand worden.
De grenzen van de nieuwe staten van
Midden-Europa zijn willekeurig en in
strijd met de economie. De onrechtvaar
digheid er van is een voortdurend gevaar
voor den vrede in Europa. De niannen, die
de vredesverdragen hebben gemaakt, heb
ben aan dit gedeelte van him taak niet
voldoende aandacht geschonken. Zij heb
ben zich verlaten op de adviezen van de
vertegenwoordigers der kleine grensna-
ties van Oostenrijk-Hongarije en van die
nationaliteiten van de Donau-monarchie,
welke zich gedurende den oorlog aan de
zijde van de entente geschaard hadden.
Zij hebben echter geen rekening gehouden
met de onderlinge ijverzucht en begeerig-
heid, welke onder den wirwar van volken
in Midden-Europa bestaat. Ongetwijfeld is
in de verschillende verdragen, die op deze
wijze zijn tot stand gekomen in vele geval
len de rechtvaardigheid aan de hebzucht
opgeofferd, met het gevolg, dat thans een
groot stuk van Midden-Europa zich in een
grondig gebalkaniseerden toestand van
wankelbaar evenwicht bevindt.
Deze twijfelachtige stabiliteit is aan den
dag getreden in het feit, dat Tsjecho-Slo-
wakije, Joego-Slavië en Roemenië zich
verplicht geacht hebben een door Frankrijk
gesanctioneerde militaire alliantie te slui
ten tot instandhouding van de vredesver
dragen, met 'name van het verdrag van
Trianon, dat klaarblijkelijk leemten en on
rechtvaardigheden bevat.
Het is thans zeven jaar sedert de slui
ting van het verdrag van Trianon en de
beste kenners van Midden-Europa begin
nen zich meer en meer af te vragen, of het
niet verstandig zou zijn eenige van de
meest in het oog springende fouten van
dit verdrag te corrigeeren. De staten van
do kleine entente zouden van een derge
lijke herziening de eerste vruchten pluk
ken. Rothermere wijst in dit verband op
de annexatie van Bessarabië door Roeme
nië. Hierdoor heeft het zich de doodsvij
andschap van Rusland op den hals ge
haald. Of dit land bolsjewistisch blijft of
niet, Roemenië zal er op moeten rekenen,
dat het vandaag of morgen zijn nieuwe
rijke grensgebieden gewapenderhand moet
verdedigen. In een dergelijke campagne
zou Roemenië geen kans op succes hebben,
indien het niet een in alle opzichten
vriendschappelijk gezinden Westerhuurman
heeft. Onder de bestaande omstandighe
den kan het daarop echter geenszins re
kenen.
Bij de inlijving van Zevenburgen door
Roemenië zijn een en driekwart millioen
Hongaren tot Roemeensche staatsburgers
gemaakt. Een gedeelte hunner is sterk met
Duitschers en Roemenen vermengd. Vlak
bij de tegenwoordige Hongaarsche grens
liggen echter twee aaneengesloten gebieden
met ongeveer zeshonderdduizend inwoners,
die zuiver Hongaarsch zijn. Het zijn voor
namelijk strategische overwegingen ge
weest, die bij de inlijving van dit gebied
den doorslag hebben gegeven. Het is on
duldbaar, dat om zulke betrekkelijk onbe-
teekenende belangen, do oorlogsstemming
in Midden-Europa levendig gehouden moet
worden.
Desgewenscht is het met Tsjecho-Slo-
wakië, dat bij het vredesverdrag meer dan
een millioen Hongaren heeft geannexeerd.
Mocht het op een dag vanwege de drie mil
lioen Duitschers, die het onder zijn inwo
ners telt, in conflict raken met Duitschland
dan zou het er alle belang bij hebben, zoo
Hongarije zonder wrok aan het verleden
kon denken. Vriendschap met Hongarije
op grond van een redelijke grenscorrectie
zou bovendien de brug kunnen zijn tot een l
handelsverdrag, waarbij beider
gediend zouden wezen.
Lord Rothermere gelooft, dat het oogen-
blik voor een herziening van het verdrag
van Trianon is aangebroken, waarbij de
in de afgeloopen zeven jaren opgedane er
varing van nut zou kunnen wezen.
Albanië
Het conflict Belgrado-Tirana bijgelegd.
Ais gevolg van de demarche der mo
gendheden heeft de Joegoslavische regee
ring zich bereid verkaard, de bewoordin
gen van haar nota aan Albanië te wijzi
gen. Van den andexen kant zal de tolk
door Albanië worden vrijgelaten.
Rusland
Weer een aanslag in Rusland.
Op den voorzitter van den
economischen raad.
Te Warschau zijn uit Moskou berichten
ontvangen, volgens welke gistermiddag
op den voorzitter van den Russischen op
persten economischen raad, Koeibisjef,
een aanslag is gepleegd, toen hij zijn
werkkamer verliet, om te gaan eten. Het
schot moet evenwel geen doel hebben ge
troffen. De dader moet zich nog in het
gebouw van den raad verborgen houden
Bevestiging van Russische zijde kon
tot dusverre nog niet verkregen worden.
Arrestaties en huiszoekingen.
Uit Moskou wordt gemeld, dat de ar
restaties en huiszoekingen in Rusland,
waarmede in aansluiting aan den moord
op Wojkof een aanvang is gemaakt, blij
ven voortduren en klaarblijkelijk een pre
ventief karakter dragen. De actie der
autoriteiten is voornamelijk tegen die
personen gericht, aan wie het verblijf in
de zes grootste steden der Sovjet-unie is
ontzegd. Talrijke geestelijken van alle ge
loofsrichtingen zijn gearresteerd.
Nog meer executies.
Naar uit Warschau wordt gemeld, du
ren de executies in Sov,j el-Rusland vooTt.
Zoo is te Leningrad de voormalige tsa
ristische officier Lackesjef terecht gesteld.
Vier andere oud-officieren zijn onder be
schuldiging van aansporing tot opstand
te Boechara gefusilleerd. Het gratiever
zoek van den oud-officier Wojzechowski,
die beschuldigd wordt van het verwekken
van contra-revolutie in Sihcriël, is door
de Sovjets van de hand gewezen; ook
Wojzechowski zal derhalve gefusilleerd
worden.
Hoe onzeker de politieke toestand in
Rusland is, blijkt duidelijk uit het feit,
dat ondanks het protest van den volks
commissaris van Buitenlandsche Zaken,
Tsjitsjerin, tegen de executies, de buiten
gewone volmachten der Gepeoe (de ge
heime politie in Rusland) tot 1 Septem
ber a.s. verlengd zijn. In verband met
deze verlenging heerscht in het geheele
land hevige beroering.
Turkije.
Brand in het Russische gezanlschaps-
gebouw te Constantinopel.
Uit Constantinopel wordt gemeld:
In het zomerpaleis van den Russischen
gezant te Boejoek-Dere brak een zware
brand uit, waarvan de oorzaak nog niet
bekend is. Men vermoedt echter, dat men
hier met een wraakneming van Russische
emigranten te doen heeft.
B oejoek-Dere ligt aan den Bosporus,
daar waar de zeestraat het.breedst is en
bevat de paleizen van talrijke gezant
schappen.
China.
Feng contra Borodin.
Hoewel het nog steeds niet definitief
bekend is, welke politiek Feng Joe-sjiang
zal volgen, schijnt hij toch wel besloten te
hebben met de Nanking-regeering samen
te werken. Feng heeft namelijk den lei
ders der Hankau-regeering telegrafisch
medegedeeld, dat het noodzakelijk is, dat
Borodin weggezonden wordt. Daarna zal
Nanking gaarne samenwerken voor de
spoedige formatie van een eenhe'dsfro'nt
tegen de noordelijken.
Mexico.
DE KERKVERVOLGING.
Talloozen neergesabeld of verjaagd.
Een 13-jarigo martelaar.
Volgens de jongste berichten uit Mexi
co zijn de Katholieken-vervolgingen al
daar zoo onmenschelijk geworden, dat de
algemeeno strijd voor de godsdienstvrij
heid thans niet meer te onderdrukken is.
In den staat Jalisco alleen zijn door de
beulen va-n Calles in do laatste weken
30.000 mannen, vrouwen en kinderen uit
hun huizen verdreven. De ongelukkigen
dwalen nu als opgejaagd wild rond, zon
der onderdak, zonder voedsel en zonder
bescherming.
Bij honderden liggen anderen onder de
puinhoopen hunner ingestorte huizen be
dolven.
Een bericht uit Guadalajara meldt:
Calles heeft kalm en koelbloedig dezen
heelen Mexicaanschen staat, één der
vruchtbaarste en rijkste der heele repu
bliek, te vuur en te zwaard verwoest,
waarbij slechts do grootere steden ge
spaard werden.
Overal zijn dorpen platgeschoten en
eigendommen vernield. De mensehen, die
neergesabeld werden, zullen waarschijnlijk
nooit geteld kunnen worden.
Onder de duizenden, die voor de gruwe
len der roode horden gevlucht zijn, waart
het spook rond van den dreigenden hon
gersnood.
De toestand der vluchtelingen is erbar
melijk, ofschoon het aan medelijden en
hulp niet ontbreekt, vooral in Guadala
jara.
Pater Wilfrid Parsons SJ., uitgever van
het blad „America", die onlange van een
reis langs de kust is teruggekeerd, waar
hij een onderhoud had met de verbannen
Mexioaansche bisschoppen, bericht vreese-
lijke bijzonderheden, over gruweldaden en
moorden, op vreedzame burgers, vrouwen
en kinderen gepleegd.
Nadat Pater Parsons beschreven heeft,
hoe generaal Amaro zelf het commando op
zich nam over de troepen, die den tegen
stand in Jalisco moesten breken, deelt hij
mede:
Er werd een oproep uitgevaardigd,
waarin aan alle inwoners bevolen werd,
naar zekere, nauwkeurig aangeduide ste
den te trekken. Tegelijkertijd werd ver
klaard, dat allen, die niet daarheen zouden
gaan, als helpers der opstandelingen zou
den worden beschouwd.
Juist begon toen de eerste oogst-bedrij-
vigheid op de hoeven in Jalisco. Duizenden
stroomden de steden binnen, zooveel van
hun oogst meevoerend, als zij konden
transporteeren. De markten waxen over
vol. Toen decreteerde de regeoring, dat
alle producten tegen een belachelijk lagen
prijs verkocht moesten worden, tot een
prijs die voor deze vluchtelingen den on
dergang beteekende. Wanneer de boeren
weigerden hun veldvruchten te verkoopen,
werden deze in beslag genomen.
Op 17 Mei werd bevel gegeven, de dor
pen te beschieten oan de helpers der op
standelingen uit te roeien.
Het eerste afschuwelijke schouwspel
deed zich voor bij El Toro Hacienda. Daar
hadden de opstandelingen eenige dagen
tevoren aan een afdeeling van het bonds-
leger onder generaal Rodriguez een gevoe
lige nederlaag toegebracht.
Vliegtuigen van het bondsleger vlogen
over de huizengroepen en wierpen bom
men, terwijl een cordon van bondstroepen
het vuur opende.
Eenige bewoners werden bij een poging
om te vluchten doodgeschoten, andere
kwamen in de vlammen om, of werden bij
de ontploffing der bommen vermorzeld.
De heele staat Guanajuato is vervuld
van verontwaardiging overdo executie van
een eenvoudig man, Raphael Chovel ge
naamd.
Hij droeg zorg voor een kerk in een
voorstad van L'eon, de hoofdstad van den
staat, en werd door de bondssoldaten ver
stopt gevonden in het huis van den schoen
maker Juan Chagolla. Beiden werdqn
naar Leon gevoerd en in 't geheim ter dood
gebracht, Chovel, onder do beschuldiging,
dat hij priester was en Chagolla, omdat hij
hem verborgen had.
Toen Chagolla's vrouw, moeder van 8
kinderen, wier eenige steun de man was,
bij generaal Daniel Sanchez kwam om te
protesteeren en hem te zeggen, dat Cho
vel geen priester was, werd zij in de ge
vangenis geworpen.
Bij de bezetting van Arandas grepen de
soldaten een knaap van 13 jaar, die niet
had kunnen vluchten. Verwonderd over
zijn kalmte en moed, vroegen zij hem, met
hen mee te trekken. De knaap greep zijn
rozenkrans en zijn kruis, dat hij op de
borst droeg en antwoordde trotsch: „Gij
strijdt voor eetx mensch, ik strijd voor God.
Leve Christus, de Koning!"
Nauwelijks had hij deze woorden ge
sproken, of de kleine held stortte met ko
gels doorboord, op den grond.
In Paraas werden vijf leden der Katho
lieke Mexicaansche jeugd vereeniging ge
arresteerd, wijl zij voor de Katholieke
zaak naar de wapens gegrepen hadden.
Toen men. hen naar het kerkhof voerde,
bemerkte één der soldaten, dat zich onder
de gevangenen een knaap van pas 15 jaar
bevond.
De soldaat wilde hem uit medelijden
redden en zond hem met een boodschap
naar de stad om hem gelegenheid te ge
ven, te ontsnappen.
Hoe verwonderd was do soldaat, toen hij
den knaap op het oogenblik der executie
zag terugkecrön en naast zijn makkers
plaats nemen. „Heb je dan niet gemerkt,
dat ik je de stad in stuurde om je te red
den?" vroeg de soldaat. „Zeker", antwoord
de de knaap, „maar als^mijn vrienden moe
ten sterven, omdat ze Katholiek zijn, dan
ben ik even schuldig als zij en wil hetzelf
de lot met hen doelen."
Zoo stierven do jonge martelaren.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Kerkvervolgingsgruwolen in Mexio.
Een artikel van graaf Rothermere over
Hongarije.
Twee dorpen bij Leipzig overstroomd
door het breken van een dam (BuitenL
Berichten, 2do blad).
De Indië-vliegers te Allahabad aange
komen. Vandaag vliegen zij naar Calcutta.
(Luchtvaart, 2de blad).
BINNENLAND.
Vermoedelijk zal de nieuwe regeling be
treffende de paspoorten reeds 1 Juli a.s.
in werking treden. (1ste blad.)
De minister verdedigt den Rijkswater
staat tegen grof vandalisme. (Omgeving,
Wassenaar, 1ste blad).
ARTIKELEN EN BESCHOUWINGEN.
Onze apologetische medewerker schrijft
over de glorie in den hemel. (3de blad).
De letterkundige medewerker beschouwt
het middeleeuwsch gedicht „Het daghet in
den Oosten". (3de blad).
Ajo wijdt zijn wekelijksch artikel aan
Deken Dessens van Leiden. (3de blad).
KERKNIEUWS
13de DIOCESANE LITURGISCHE DAG.
29 Augustus te Alphen aan den Rijn.
Een Liturgische Dag is een luisterrijke
dag vol schoonheid van plechtige kerkelij
ke eoredienst.
Katholieken van Alphen aan den Rijn
en Omstreken, u hebt nog nooit een Litur
gische Dag meegemaakt en velen zullen
ook niet ten volle begrijpen het heerlijke
streven en 't schoone doel van zulk oen
grootscho Liturgische uiting.
Ter verduidelijking en verrijking van uw
godsdienstig leven, komt in groote getale
op en benut dien plechtigen dag om de
kerkelijke Liturgie in haar schoone plech
tige ceremonieën te zien, beleven en te
hooren verkondigen.
De Liturgie is de door het Kerkelijk Ge
zag geregelde, openbare kerkelijke eere-
dienst met al haar schoonheid van diepe
gedachten, heerlijke klanken en plechti
ge handelingen.
Het biddende „spel" der Liturgie met al
haar glans en luister dient tot meerdere
eer van God en tot stichting der geloevi-
gen.
De Liturgische Vereeniging in hot Bis
dom Haarlem streeft er dan ook naar, om
de heerlijk schoone Liturgie der Katholie
ke Kork voor eenieder verstaanbaar te
maken, een rijkdom van liturgische ge
dachten aan de geloovigen te doen ken
nen, en het geloovige volk meer te doen
meeleven met de plechtigheden van onzen
kerkelijkon eoredienst.
Om de kennis der kerkelijke Liturgie
onder de geloovigen in het Bisdom te ver-
meeideren, houdt de Liturgische Vereeni
ging telkenjaro haar luisterrijken Liturgi-
schen Dag, dan hier, dan daar in dit Bis
dom.
Op Maandag 28 Augustus zal onder de
plechtige II. Mis een predikatie over de
kerkelijke Liturgie gehouden worden door
den Zeoreerw. Zeergel. heer Z. do Korte,
Professor in de Liturgie aan het Groot-
Seminarie te Warmond.
In de Priestersvergadoring to 1 uur
ook toegankelijk voor de Eerw. theologan
ten van het Groot-Seminarie zal de
Hoogeerw. heer H. J. M. Taskin, voorzit
ter der Liturgische Vereeniging, spreken
over de „Liturgische geest".
De plechtige Vespers te 6 uur zal go-
zongen worden door de Schola Cantorum
van het Gr.-Seminarie te Warmond.
In de avondvergadering te 7 uur zal de
Zeeroerw. lieer Pastoor F. O. v. Beukering
oen voordracht houden: „Over oorsprong,
vorm en botcekenis der Micgewaden", met
aanschouwelijke voorstelling.
Mogen velen reeds nu dien dag gopd in
hun geest prenten om, als hij daar is, hun
godsdienstig leven i et heerlijk schoone li
turgische kennis te verrnken.
Plaatselijk Comité voor den Diocosanen
Liturgis'-'hen Dag te Alphen a. d. Rijm
Bestuur
Deken J. M. Hellegers, Voorzitter.
Pastoor Th. Kwakman, Onder-voorzitter.
Pastoor F. van Nes-.
Leden:
Kapelaan J. F. Lips. Bureau van
aangifte voor de Geestelijkheid.
Kapelaan A. Boekei.
De heer J. Boekling,
beiden Pers en Propaganda.
Do heer II. Jollcy,
De heer H. S. v. d. Putte,
beiden Commissi-, van Orde.