DINSDAG 21 JUNI 1927 K \Qe Jaargang No. 559/ 5)e £cicbelve Gott/fro/nfr iBONNEMENTSPRIJS bedraagtbl) voorullbelallng 5° reiden 19 cent pel week I2.S0 per kwartaal. I?'.... AeenteD 20 cent per week 12.60 per kwartaal, franco per P03t 12.95 per kwartaal, ot Geïllüstreerd Zondagsblad is vooi de Abonnee ver- Pj b«u tegen betaling van 50 ct per kwartaal, by voor- ■liotAline Afzonderlijke nummers 5 ot. met Geïllnstreerd Btb Slcd 9 ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverlenllën 30 oenl per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het z dubbele van het tarief berekend r Kleine adverlenllën, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. ,|l NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN- BUITENLAND Van het Vaticaan. JE PAUS OVER HET BOLSJEWISME. Het geheim consistorie. H gr. van Roey kardinaal. Z. H. de Paus hield gistermorgen een ceheim consistorie, in den loop waarvan de benoeming tot kardinaal plaats had den aartsbisschop van Mechelen, jugr. Van Roey, en den aartsbisschop van Gnesnae (Posen) Hlend. De paus hield vervolgens een rede, traarin hij wees op de verschrikkingen van den burgeroorlog in China, welke in veel mindere mate moeten worden toegeschre ven aan het Ckineesche volk dan aan de leerstellingen, die China van elders zijn binnengedrongen De paus beloofde het Chineesche volk een nieuw blijk van zijn achting en liefde te zullen geven en sprak met lof over de Christelijke missionaris- Eei}let betrekking tot Mexico zeide de paus, dat de houding van het episcopaat j van de trouw gebleven geestelijkheid ?n der schoonste bladzijden vormt in de jéschiedenis der kerk. Hij prees vervol gens het episcopaat der Vereenigde Sta ten, dat de openbare meening heeft inge licht omtrent den toestand der kerk in Mexico en dat hulp heeft verleend aan zijn collega's, paus voegde er aan toe, dat men de ak van dit toenemend barbarisme en van deze verbitterdheid tegen den gods dienst moet zoeken in de openlijke en ge heime verspreiding van revolutionaire thcoreën van allerlei aard, welke als ver gif in het leven der volken binnensluipen, zonder dat de regeeringen maatregelen nemen om de volken tegen dit gevaar im muun te maken. Ten aanzien van de godsdienstige aan gelegenheden in Frankrijk betreurde de paus de gevallen van ongehoorzaamheid en koppigheid, welke zich hebben voor gedaan. Hij beloofde vergiffenis aan de genen, die zich zullen beteren en herinner de er aan, dat hij geprotesteerd heeft te gen verschillende beleedigende beweringen om. dat de paus, uit liefde voor deze of gene natie, de grenzen van zijn bevoegd heid overschreden zou hebben en bevelen zou hebben gegeven, welke met de vader landsliefde in strijd zijn. Met nadruk wees de paus op de een heid der kerk, niet alleen wat betreft de dogma's en het geloof, doch ook met be- i trekking tot het gezag en de gehoorzaam heid. Mexico. DE NIEUWE MARTELAREN. VREESELIJKE FOLTERING VAN PRIESTERS. Een slachtoffer van het biechtgeheim. In 't kort hebben we reeds melding ge maakt van de nieuwe gruwelen, dié de ler dagen in Mexico hebben plaats gehad en waarbij een aantal priesters en leeken de kroon van het martelaarschap ver derven. Een kleine twintig priesters werden uit de gevangenis van Santiago Flatle- tolco naar het kerkhof van Dolorès over at, waar zij, zooals gemeld, op den rand van een grafkuil werden be chef van het executie-peleton, Ro- 6ado, dwong den doodgraver hen allen w begraven, ofschoon sommige nog in doodstrijd lagen. Een vrouw uit de stad Mexicoi, die het bewuste kerkhof bezocht, heeft een klein mJjai1 de daar gepleegde verschrikke lijkheden kunnen achterhalen. Men had miar het kerkhof van Mexico het lijk van een harer familieleden vervoerd, maar was te laat om het te begraven. De jrouw bleef gedurende den nacht bij den jwode waken, hoe onwaarschijnlijk dit ru'^9 m*sscI1Ien ook moge voorkomen. r. vermoeidheid overmand, viel zij ?t'slaap. Plotseling werd zij door geluid van geweerschoten gewekt en, 2 ^at merL baar ging dooden, zij zich in een kuil. Wt Toteenden morgen zocht ze den water van het kerkhof op, die zeer ver- ~t was, toen hij haar zag en haar g, waarom zij op het kerkhof geble- wu was. iem* V0rtetdo bem de reden en vroeg hinIvWat nachtelijk schieten toch te Rekenen had. K-,na^p to°nde de bewaker haar de lij- jcopj Posters, die dien nacht gefusi- amW aren, en vertelde haar, dat ook ren nac ,',eQ dergelijke moorden wa- 'Wrgevallen. ter do kruisiging van Manuol Bonil- "wordt Manuel gemeld: yoornaTrJ t °.ufba^ behoorde tot wam- md'e *n Toluca en oei apostolaat uit als catechist. een en oefende Hij werd op een Vrijdag te Toluca go- vangen genomen, waarna de Galisten, op heiligschennend© wijze de Passie-gebeur tenissen nabootsten, hem op een kruis bevestigden en om 3 uur 's middags fu silleerden. Te Zacatecas bracht een zekere Pater Gorrea de H. Teerspijze naar een zieke. Ondanks alle voorzorgen, werd hij door een groep soldaten overvallen. De mili tairen, die begrepen wat de geestelijke ging doen, poogden den priester de H. Hostie te ontrukken. „Ge kunt me doo den, zoo ge wilt", zeide priester, „maar nooit zal ik toelaten, dat zulk een heilig schennis wordt gepleegd." Een weinig achteruitloopend, nuttigde de priester de H. Hostie. De soldaten woedend geworden, wier pen zich nu op hem en brachten hem voor hun chef. „Eerst zult ge deze rebellen, die ge daar voor u ziet", zei de chef, terwijl hij op een troep gevangenen wees, „de biecht afnemen. Zij zullen dadelijk worden ge fusilleerd. Daarna zullen wij zien, wat we met je doenl'' De priester hoorde de biecht der „re bellen' en moedigde hen allen aan, trou we Katholieken te blijven. Toen hij zijn priesterplicht vervuld had beval de chef hem, te vertellen, wat de biechtelingen gezegd hadden. „Nooit zal ik zooiets doen", antwoordde de priester verontwaardigd- De chef gelastte daarop, dat de pries ter onmiddellijk gedood zou worden. Nog andere slachtoffers van de gru welijke terreur der mannen van Galles zijn: De Zeereerwaarde Pastoor Raphael Ghowel, die op een onbekende plaats werd gedood, nadat hij in het huis van een schoenmaker gevangen was genomen. Do schoenmaker, vader van acht kinde ren, werd eveneens gedood. Bij Lagos, op dezelfde plaats, waar de militaire trein van géneraal Amarillas werd aangevallen, werd Pater Escoto, pastoor der parochie van San Juan te Los Lagos, gefusilleerd. Hij was te Aguas Oalientes gearresteerd. Alvorens gefussil- leerd te worden, werd hij gemarteld. Te Leon werden drie priesters, waar van de namen onbekend zijn gebleven, in particuliere huizen, waar zij verborgen waren, gevangen genomen. Men bracht hen naar het station, alwaar ze gefusil leerd werden. In een goederentrein zag men te Sala manca twee priesters vervoerd worden, die beide vreeselijk mishandeld waren. Van den eenen was de tong afgesneden en een arm gebroken. De andere had ge broken armen en gebroken handen en een wonde aan den hals. Hij baadde in zijn bloed. De slachtoffers waren aan elkaar gebonden. Een dokter wilde hen verzorgen, maar de treinconducteur stond zulks niet toe. Verscheidene personen, die de onge- lukkigen zagen, werden onwel van het afschuwelijk schouwspel. „Msbd." De Ontwapeningskwestie. DE COOLIDGE-CONFERENTIE. De Britsche voorstellen. Do eerste lord der Britsche admirali teit, Bridgeman, heeft te Genève de En- gelsche voorstellen tot beperking der vloot- bewapening uiteengezet. Deze omvatten: lo. verlenging van den leeftijd der slagschepen van 20 tot 26 jaar, waardoor de mogendheden dan te vens een verandering zouden moeten aan vaarden van de bepalingen, vastgesteld te Washington, ten aanzien van het ver vangen van geschrapte schepen door nieu we. Te dien aanzien zou echter, een ze kere elasticiteit moeten bestaan. 2o. De levensduur van kruisers gewa pend met 8-inch kanonnen dient vastgesteld te worden op 24 jaar, van torpedojagers op twintig jaar, onderzeeërs vijftien jaar. 3o. De maximum-tonnage van nieuw te bouwen slagschepen te verminderen van het huidige limiet van 35 duizend ton tot beneden de dertig duizend ton. 4o. Het maximum van 16-inch kanon nen voor kleine schepen te verminderen tot 13)4 inch. 5o. de waterverplaatsing van moeder schepen voor vliegtuigen te beperken tot 25 duizend ton in plaats van 27 duizend ton. 6o. Het maximum van 8 inch op deze schepen te brengen op 6 inch. 7o. Het aanvaarden van het bestaande ratio 5/5/3 voor kruisers van tienduizend ton bewapend met 8-inch kanonnen. 8o. Het aanvaarden van een beper king tot een maximum van 7500 ton en 6 inch-kanonnen voor alle later te bouwen lichte kruisers, wanneer vastgesteld is, welk aantal kruisers van 10.000 toen ge bouwd zal worden. 9o. Beperking der waterverplaatsing van groote torpedojagers tot 1750 "ton en die van torpedojagers tot 1400 ton. lOo. Beperking van het kaliber der be wapening van torpedojagers tot 5-inch- kanonnen. llo. Beperking der grootte en zoo mo gelijk ook van het aantal duikbooten. Koreaansch complot ontdekt. Het dool was Saito te vermoorden. Gemold wordt, dat de Zwitschersche po litie een complot van Koreaansche natio nalisten op het spoor is gekomen, gericht tegen het leven van Saito, den leider der Japansche delegatie ter vloot-conferen- tie. Frankrijk. De Zondagsrede van Poincaré. Felle critiek in de Duitsche pers. De rede, Zondag door Poincaré te Lu- neviile gehouden, heeft in de Duitsche pers eeu levendige echo gewekt. De bla den zien in de rede van den Franschen premier oen poging om de door Briaud gevoerde Franse b-Duitsche verzoenings politiek te verijdelen en zij zijn van oor deel, dat het vroeg of laat tot een breuk tusschen de beide staatslieden zal moeien komen. De democratische „Vossische Zeitung" schrijft, dal Poincaré de wereld schijnt to willen bewijzen, hoe verkeerd bet is te gedooven, dat hij zich tot Briands verzoe ningspolitiek zou hebben bekeerd. Een politicus van hel verloden, van den stem pel en het slag van Poincaré, moge lijde lijk door een wijziging in zijn tactiek van methode rekening houden met de om standigheden, de kern van zijn innerlijk wezen blijft toch onaangetast. Bij een man, wiens gedachtengang gedurende heel zijn leven is geleid door de overtui ging, dat Frankrijks welzijn en bestaan een verzwakt en met alle ten dienste staande middelen van geweld terneer gedrukt Duitschland tot voorwaarde heeft is een grooter wonder dan Locarno noo- dig, om hom op 67-jarigen leeftijd van een Saulus in oen Paulus te veranderen. Toch meent het blad, dat men Poin caré zelf geen verwijt mag maken. Als iemand schuld treft, aldus hot democra tisch orgaan, dan zijn het de politieke partijen in Frankrijk, die als met blind heid geslagen, de leiding he' ')ca overge laten aan een man, die volgens zijn na tuur en zijn verloden do tot vleesch ge worden anti-these der verzoeningspolitiek is. De rede van Poincaré heeft opnieuw aangetoond, zoo besluit het blad, hoe ge makkelijk de toetreding der Duitsch-na- tionalen tot het Duitsche rijkskabinet en hun ubbelzinnige en onhandige politiek het den Franschen nationalsten heeft ge maakt de vredespolitiek Tan het democra tische Frankrijk te saboteeren. Tsjecho-Slowakije Modus Vivendi met het Vaticaan. De oplossing van het conflict tusschen de Tsjechische regeering en het Vaticaan en de regeling der betrekkingen kan in den loop der volgende -weken worden te gemoet gezien. De regeling zal ni§t ge schieden door een concordaat of eenige andere overeenkomst. Er zal een modus vivendi getroffen worden, die een herstel der normale betrekkingen, zooaLs dio bo stonden voor het vertrek van den nun tius twee jaar geleden, mogelijk maken. Deze modus vivendi houdt de volgende hoofdpunten in: Het Vaticaan handhaaft zijn stand punt, dat er zoogenaamd kerkelijk ver mogen bestaat, de Slaat behoudt zijn op vatting, dat dit vermogen eigendom van den Staat is, maar dat de Kerk alleen het gebruiksrecht daarvaa geniet. De gren zen der kerkelijke diocesen moeten met de staatsgrenzen samenvallen. De kwes ties van onderwijs en toelage aan de geestelijken zijn interne aangelegenheden van den Staat. Aan den Staat behoort invloed op de benoeming van de bisschop pen te worden toegekend. Polen. Het Poolsch-Russisch conflict. Thans b ij gelegd? Naar de Duitsche bladen meenen te weten, zou het Russisch-Poolsch conflict na lango gedachtenwisselngen tusschen den Poolschen gezant te Moskou en Li- twinof bijgelegd zijn. China. De opmarsch der Zuidelijken. Do Zuidelijken hebben hun opmarsch in de provincie Sjantoeng hervat en j Lintsjing bezet zonder eenigen tegenstand te ontmoeten. BINNENLAND De prijsverlaging der paspoorten. De datum der i nwerkingtreding De parlementaire redacteur van de „Msbd." meldt: Een bericht uit Leiden over' den datum waarop do prijsverlaging der paspoorten in werking zal treden, berust blijkbaar op een misverstand. Gelijk bekend, moet de Eerste Kamer het wetsontwerpje nog in openbare behandeling nemen. Door ver-" blijf in het buitenland van den minister was vertraging gekomen in het verschijnen van de Memorie van Antwoord. Thans is deze echter bij de Kamer ingekomen en vermoedelijk Donderdag of Vrijdag a.s. zal het ontwerp worden behandeld in den Se naat. De datum van inwerkingtreding is door den minister in uitzicht gesteld op 1 Juli. Als hot wetsontwerp aangenomen wordt, dan kan het in werking treden der prijsver laging plaats hebben zoodra alle autoritei ten er van op de hoogte zijn gesteld. Neem. dat het ontwerp Donderdag wordt aangenomen, dan heeft men voor deze kennisgevingen, zoo 1 Juli de datum van ingang is, nog een week tijd. Mocht dit niet voldoende zijn, maar daaraan twijfelen we, dan zou de datum hoogstens een paar dagen later kunnen worden gesteld, maar in geen geval, zoo laat als in het bericht uil Leiden werd verondersteld Blijkens de Mem. v. Antw. van de Eer ste Kamer op het wetsontwerp betreffen de paspoorten zal, wie na het in werking treden der wet een paspoort ontvangt, het tevoren overeenkomstig de vroegere regeling méér betaalde terug ontvangen. Het meenemen van dieren in den trein. Het tarief met de helft verlaagd. De Nederlandsche Spoorwegen hebben het tarief voor vervoer van levende dieren, die door reizigers medegenomen worden en waarvoor tot dusver verschuldigd was de prijs voor een kaartje van de klasse, waarin het dier vervoerd word, met 50 pet verlaagd, zoodat voortaan maar de helft van den enkelen roisprijs voldaan behoeft te worden. Bij vervoer van een hond in een hok in den bagagewagen zal dus voortaan slechts een halve enkele reis derde klasse betaalt behoeven te worden. HET ONDERWIJS-RAPPORT Het werk van do commissie-Rutgers. Verschenen is het verslag van de staats commissie, ingesteld bij K. B. van 16 Ja nuari 1925, aan welke werd opgedragen, te oveïwegen in hoever de regeering, met in achtneming van de grenzen, die de open bare kas stelt: a. een normale ontwikkeling van het openbaar zoowel als van het bijzonder voorbereidend hooger en middelbaar on derwijs ook in de toekomst kan mogelijk maken b. een redelijk verband zal bevorderen tusschen de salarissen van het personeel van het middelbaar onderwijs aan Rijks scholen, het personeel van het voorberei dend hooger en middelbaar onderwijs aan gemeentescholen, en het personeel van het voorbereidend en middelbaar onderwijs aan bijzondere scholen. De uitbreiding van het aantal onderwijs-inrichtingen. Zich rekenschap gevende van de omstan digheden, welke hebben geleid tot het rij zen van de eerste der beide gestelde vra- gen, wijst do commissie op de uitbreiding van het aantal inrichtingen van middel baar en voorbereidend hooger onderwijs en van de schoolbevolking. Het aantal bijzondere gymnasia nam toe van 7 in 1900 tot 22 in 1926het aantal bijz. H. B. S. met 5-j. cursus van 2 in 1900 tot 38 in 1926; het aantal bijzondere lycea van 1 in 1910 tot 21 in 1926; het totaal aantal bijzond. inrichtingen van 9 tot 81. Ook de ontwikkeling van het openbaar onderwijs heeft niet stilgestaan. Zij is vooral bij het M. O. merkbaar, doch geen gevolg van gewijzigde financieele omstan digheden. Het aantal R. H.B.S. met 5-j. cursus nam toe van 12 in 1900 tot 49 in 1926; het aantal gem. H.B.S. met 5-j. cur sus en gem. H.B.S. met 6-j. cursus voor meisjes, van 26 tot 45; het aantal gem. lycea van 2 in 1920 tob 7 in 1926; het aan tal gem. gymnasia's van 29 in 1900 tot 34 in 1926; het aantal gem. H.B.S. met 3-j. cursus van 15 tot 10; het aantal gem. midd. scholen voor meisjes van 11 tot 13; het totaal aantal openbare inrichtingen van 93 tot in 1900 tot 158 in 1926. De bevolking dor R.-K. inrichtingen steeg van 722 in 1900 tot 5873 in 1926; die der Chr. inrichtingen van 175 in 1900 tot 5187 in 1926; die der neutrale inrichtingen van 55 in 1906 tot 2156 in 1926; die der bijz. inrichtingen samen van 897 in 1900 tot 13216; die der openbare inrichtingen van 12327 in 1900 tot 27246 in 1926; die van alle inrichtingen tezamen van 13224 in 1900 tot 40462 in 1926. De toeneming van het aantal scholen voor voorbereidend hooger cn midd- onder wijs en van het aantal leerlingen van zul ke scholen is gevolgd door een 6terke ver hooging van het aantal studeerenden aan Ned. universiteiten en hoogescholen. Aan de Ncderl. universiteiten steeg het aantal studeerenden van 3650 in 191415 tot 7320 in 192526; aan do Technische Hoogcsehool van 1182 in 1914—15 tot 1694 in 12G26; aan do Landbouwh9ogeschool van 224 in 1918—19 tot 324 in 1926—20; aan de Handelshoogeschool van 138 in HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Z. H. do Paus over de bolsjewistischs invloeden in China en Mexico. Een complot te Genève ontdekt om den leider der Japansche delegatie ter vloot- conferentie te vermoorden. De Holland-lndië-vliegers zijn gisteren te Bagdad gebleven. Heden vliegen zij naar Bender-Abbas. (Luchtvaart, 2de blad). BINNENLAND. Verschenen is het onderwijs-rapjpor van de commissie-Rutgers. (1ste blad). De photo-pagina geven wij morgen. 191415 tot 361 in 1925—26; het aantal studeerenden aan do Veeartsenij kundige Hoogeschool daalde van 189 in 191819 tot 153 in 1924—25. Verschillende vragen. Achtereenvolgens heeft de commissie de aandacht gewijd aan do volgende punten, die van beteckenie zijn voor de toeneming van het aantal scholen en leerlingen: a. de eischen van toelating der leerlingen; b. dc regeling van het schoolgeld; c. de verplichting van gemeenten bovefl 20.000 zielen een gymnasium te onderhouden; d. do voorwaarden van subsidieering voor do bijzondere scholen; c. het bedrag van het Rijkssubsidie voor dio scholen; f. het be zoeken van scholen voor het voorbereidend hooger en midd. onderwijs door leerlin gen, voor wie een andere inrichting van onderwijs meer gewonscht zou zijn. Conclusies. Op grond van haar beschouwingen be veelt de commissie het volgende aan: a. Aan art. 36bis dor Middelbaar-On derwijswet worde een derde en eo vierde lid toegevoegd luidende: 3. Subsidies voor scholen waarvoor nog geen Rijkssubsidie toegekend werd, als mede vorhooging van subsidie, wegens uit breiding van scholen, kunnen slechts ver leend worden, indien op verzoek van het gemeentebestuur na ingewonnen advies van den Onderwijsraad bij K. B. bepaald is, dat in verhouding t-ot de daaraan ver bonden vorhooging der Rijksuitgaven de behoefte aan de school of aan de uitbrei ding voldoende gebleken is. 4. Indien het verzoek, in het vorig lid bedoeld, afgewezen wordt, wordt onze be slissing, met redenen omkleed, met het advies van den Onderwijsraad, in dat lid bedoeld, tor kennis van het gemeentebe stuur gebracht. Aan art. 45 bis der Middelbaar-onder wijswet en art. 8bis en 168 der Hooger- onderwijswet worde een overeenkomstige bepaling toegevoegd. b. In liet besluit van 25 Juni 1920 tot vaststelling van de eischen van toelating tot de hoogcro burgerschool met 5-jarigen cursau vervalle de vorplichting in art. VI opgenomen, op grond van een schriftelijke verklaring van het hoofd eener lagere school een leerling tot. dc hoogcro burger school toe te laten. c. Art. 8 van de Hooger-Ondcrwijswet vervalle. 1) d. De regeling van het schoolgeld voor do Rijks hoogere' burgerscholen worde in dier voege herzien, dat het minimum schoolgeld verhoogd en vrijstelling van schoolgeld slechts verleend worde voor leerlingen die van bijzonder begaafdheid blijk geven. e. Het minimum-aantal leerlingen dat recht geeft op subsidie voor een bijzonder gymnasium of hoogere burgerschool, wor de verhoogd tot het getal, opgenomen in het ontwerp van wet tot regeling van het voorbereidend hooger en algemeen vor mend middelbaar onderwijs aanhangig ge maakt bij de Tweede Kamer der Staten- Generaal. f. De Regeering schenke aandacht aan de beteekenie van de beperking der ont wikkeling van andere takken van onder wijs voor den toeloop van leerlingen naar hot voorbereidend hooger en middelbaar onderwijs. g. ArL 15 der Hooger-Onderwijswet vervalle. 2) h. In art. 36 bis der Middelbaar-Onder wijswet en arL 8 bis dor Hoger-Onderwijs- wet worde als voorwaarde van subsidiee ring van gemeentelijke hoogere burger scholen en gymnasia uitdrukkelijk ver meld, dat de bezoldiging van den direc teur, de leeraren en de beambten geregeld wordt onder goedkeuring van den minister, met do uitvoering der wet belasL L Aan het tiende lid van art. 45 ter. der Middelbaar-Onderwijswet en aan het eerste lid van art. 168 sexies der Hooger- Onderwijswet worde toegevoegd dat de al daar gevorderde goedkeuring der bezol digingsregeling van bijzondere scholen niot geweigerd wordt, indien die regeling overeenkomt met die dor bezoldiging aan hcogere burgerscholen of gymnasia van het Rijk of van de gemeente, waar de school gevestigd is. k. Aan do bepaling van het veertiendo lid van art. 45 ter der Middelbaar-onder

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1