ZATERDAG 18 JUNI 1927
No. 5595
de stormramp.
buitenland
kerknieuws
18e Jaargang
e ©ou/^omt
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi] vooruitbetaling
V Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal
l«tl» Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal
L»P«P<»1 12.95 per kwartaal.
geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver-
Wiicbaar tegen betaling van 50 cl per kwartaal bij voor-
•'totaling. Afzonderlijke nummers 5 ot, met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 cl
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 s POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentlën SO oent per regel
Voor Ingezonden Mededeolingen wordt het
z dubbele van het tarief berekend -
Kloine advertentlSn, van ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd huur en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
Uil miner bestaal uil vijl bladen, waaronder
tel Jeillnstreerd Zondagsblad.
ƒ,1188.37
Vorig bedrag
Collecte Jaarvergadermj
,Pulchri Studio"
N. W
M. B. Nieuwkoop
Ingekomen bij het R.-K. Huisvestmgscom.^
25.
12.50
Totaal ƒ1229,37
'n Slecht gezicht.
Dezer dagen maakte „Do Morgen" een
opmerking, die niet nieuw is, en die bij
geen Katholiek eenige redelijke tegen
spraak kan ontmoeten.
Het moet erkend, schrijft genoemd
blad, dat er altijd nog patroons gevonden
worden, die meenen, dat zij niet misdoen
tegen Gods wet, maar alleen tegen 'n
wensch van Paus en Bisschoppen, als zij
arbeiders beletten of belemmeren zich te*
organiseeren in een Roomsche vakorgani
satie door dreiging met ontslag of weige
ring van werk of moreele pressie als hoo-
ger loonuitkeering aan ongeorganiseer
den.
En toch, dat dit strijdt met Gods gebod,
dat dit zonde is, staat onverbiddelijk
vast Leo XIII heeft in „Rerum Nova-
rum" verklaard, dat het vakvereenigings-
recht 'n natuurrecht is van den arbeider.
En 'n Roomsch Katholiek is in geweten
verplicht zich aan zoo'n uitspraak van
den Paus in zoo'n kwestie te houden.
Iemand nu beletten of belemmeren z'n
natuurrecht uit te oefenen is onrecht, dus
zonde.
- Hierbij nu teekent „Het Volk" aan:
Een punt blijft eenigszins duister.
Is het, naar het woord des pausen,
alleen zondig het toetreden tot Katho
lieke organisaties te belemmeren
of strekt het natuurrecht zich ook uit
over het recht om desgewenscht van
een niet-roomsche vakvereeniging lid
te worden?
Het pleit inderdaad niet voor de hel
derheid van het gezichtsvermogen van
„Hel Volk", dat genoemd „punt" eenigs
zins duister voor het blad blijft!
Hoe kan het een natuurrecht
zijn, om toe te treden tot een organisatie,
welke in haar grondslagen en practijk
den Godsdienst miskent, tegenover den
Godsdienst staat, gelijk de roode vakver
eeniging!
t Ls een natuurrecht van iedereen om
te arbeiden (hetgeen iets anders is dan
het z.g recht op arbeid), waarom men den
mensch niet mag verhinderen, dat hij
door arbeid in zijn dagelijksch levenson
derhoud voorziet. Maar volgt hier nu uit,
dal alle soort arbeid voor ieder moet wor
den toegestaan; dat men iemand ook zou
Boeten toestaan arbeid, die indruischt te
gen het algemeen belang?
t Is een vergelijking, welke licht kan
werpen over het voor „Het Volk" duistere
Punt.
Als de redactie tenminste niet ziende
"hnd wil zijn!
Volkenbond
De Volkenbondsraad.
Be sluiting der zitting.
Be Volkenbondsraad heeft gisteren, het
der financieele commissie goed-
geteurd en verklaarde zich accoord met
denkbeeld van minister Vandervelde
bnkTj secretaris-8,eneraal van den Vol-
noona te verzoeken alle regeeringen
tn0i-rai)port der technische experts te doen
EP»0V6r de dubbele belasting en de
adrii 1)611 regeermgen zaj om
ondai ?ve^ deze kwestie worden gevraagd
kfirno» ln Gen algemeene bijeen-
kan Vj11 ^Seerings-deskundigen bijeen
m £eroePen om het rapport te
Yardawo'j ens weild Bet voorstel van
zinc»* aaügenomen om de regee-
de diiiüf VerzoeBen op 24 Augustus a.s.
ïtanrT0 ,en der- regeerings-persbu-
non de conferentie van deskundi-
DA v?frsf ed 16 zsuden.
L02 h^ ,ondsraaA heeft zioh verder
lfipnin gehouden met de Volkenbonds-
5T1"? Gri8lentani en de kwestio
vyJr p.jSlt°-yervoür door Danzig van
Kittf jTÏÏL lostornde munitie. Hierop
F» zitting gesloten.
Frankrijk.
- VoIFranSCh~"lta,l'aanSche 'ncil,cnt*
."^umajiitó" is het Fran-
ff5?1111' "Gité de Nancy", dat
^D1' door de Ihaliaansche
zonder waarschuwing bescho
ten. Hoewol de romp door een kogel werd
getroffen, werd niemand gekwetst.
De kapitein van het schip heeft een
klacht ingediend en een onderzoek zal
worden ingesteld.
Zweden.
De communisten onder Moskou's leiding.
Onlangs werd melding gemaakt van
onthullingen van den leider der Zweed-
sche fascisten over de „bewapening der
Zweedscho communisten."
Er volgde een tegenspraak der commu--
nisten op. Er was geen sproke van, dal
zij over een geheim leger beschikten, of
zich voorbereidden op den burgeroorlog.
Zooals dezer dagen gemeld, is „Ótock-
holms Dagblatt" na die tegenspraak op
onderzoek uitgegaan. Het blad komt
thans met de volgende onthullingen:
De Zweedsche bolsjewisten beschikken
over een militaire organisatie; zij volgden
bij de oprichting van dat leger" de in
structies van Moskou, dat de militarisa-
tie der Zweedsche sectie voorschreef.
Het blad meldt, dat er een speciaal
militair bureau bestaat in Zweden, bene
vens een aantal militaire scholen ter op
leiding van kaders voor gewapende op
standen; dat sovjet-officieren door de
militaire commissie van de executieve te
Moskou naar Zweden zijn ged irigeerd,
om daar de kameraden de strategie van
den burgerkrijg te leeren, en dat speciale
voor dat doel te Moskou vervaardigde
films de lessen illustreerden.
Het blad geeft tenslotte een aantal na
men van geheime agenten der derde in
ternationale, die met valsche paspoorten
Zweden zijn binnengekomen,
Albanië
Het Albaneesch conflict.
Een oplossing gevonden?
De „Petit Parisien" verneemt uit Ge-
nève, dat het geschil tusschen Albanië
en Joego-Slavië tot een oplossing zou ge
komen zijn. Albanië zou den gearresteer
den Joego-Slavidr vrij laten en Joego-
Slavië zou in de nota aan den volken
bond den zin schrappen, waardoor Alba
nië zich gekwetst geA'oelt.
Dit beteekent een concessie van Joego-
Slavië daar Albanië niet tegelijkertijd de
documenten wil teruggeven, die bij de ge
arresteerden zijn in beslag genomen.
Rusland
DE MOORD OP WOJKOF.
Het vonnis van den moordenaar.
Levenslang te weinig.
Naar uit Moskou gemeld wordt, heeft
het volgens Russisch oordeel zeer milde
vonnis inzake den moord op den sovjet
gezant Wojkof aldaar de noodige beroe
ring gewekt.
Een dergelijke buitengewone rechtbank,
aldus wordt verklaard, had nimmer een
dergelijk vonnis mogen vellen, daar een
krijgsraad slechts tot vrijspraak of ter
doodveroordeling mag ooncludeeren.
De Moskousche communistische organi
saties eischen van de regeering, dat zij te
Warschau zal aandringen op fusilleeren
van Kowerda.
De officieuse „Iswestia" beklaagt zich
bitter over het vonnis van de rechtbank
te Warschau te^en Kowerda uitgesproken.
Het blad ze^rt, dat dit vonnis in de ge-
heele sovjet-unie gerechtvaardigde ont
stemming heeft gewekt. Door de snelle
manier van rechtspreken heeft de Pool-
sche regeering niet voldaan aan het ver
langen van de Russische regeering om bij
het onderzoek vertegenwoordigd te zijn.
Thans wacht Rusland af of Polen den
derden eisch zal inwilligen, n.l die van
de liquidatie der wit-gardistische terro
ristische organisatie in Polen. Van de in
williging van dezen eisch zal het afhan
gen, of vriendschappelijke betrekkingen
met Polen kunnen worden in stand ge
houden.
Nog meer executies verwacht.
In verband met de executie van Klepi-
kof meldt de Sovjet-pers, dat er op het
oogenblik een „furie van spionnage na
mens Engeland in SovjetnRusland woedt".
De bladen voorzien dan ook nog veel meer
soortgelijke gevallen, waardoor, naar zij
zeggen, do imperialisten er van overtuigd
zullen worden, dat inmenging in de eco
nomische en militaire geheimen van Sov
jet-Rusland ernstige gevolgen heeft.
De brandstichtingen in Sovjet-Rusland.
Uit Leningrad wordt gemeld, dat in den
laatsten tijd in Rusland tal van brand
stichtingen en daden van sabotage in fa
brieken zijn voorgekomen, welke, naar de
„Prawda" beweert, aan de activiteit der
contra-revolutionnairen moeten worden toe
geschreven. Behalve de reeds gemelde
brand in do stad Poegatsjef in het Wolga-
gebied, die nog steeds voortduurt, is ook
een enorme brand uitgebroken in een
hosch bij Tsjita in Siberië, waar vele hon
derden vierkante K.M. in vlammen staan.
De geheele bevolking is gemobiliseerd om
den brand te blusschen.
Bonten van de tsarin ontdekt.
In de koelkelders van een vroeger groot-
vorstelijk paleis bij Leninjp-ad zijn de
kostbaarste bonten van wijlen de ex-kei
zerin van Rusland ontdekt.
Men vermoedt, dat de bonten ,dde uit
stekend bewaard zijn gebleven, en waar
onder zich een mantel van hermelijn, vos-,
marter- en andere bonten bevinden, daar
in het begin der revolutie verborgen zijn,
Men zegt, dat zij zeer spoedig publiek
verkocht zullen worden.
Syrië.
De opstand.
Volgens bericht uit Constantinopel zou
den de Fransche troepen, na een hevig
gevecht tegen de troepen van sultan
Atrasch in het gebied van Sigha een
groote overwinning hebben behaald,
waardoor aan den opstand in dit gedeelte
van Syrië definitief een eind gemaakt is
Egypte
Het conflict met Engeland.
In de Kamer te Gaïro heeft de Egyp
tische premier Sarwat pasja medegedeeld,
dat in het EngelschEgyptische geschil
een aannemelijke oplossing is gevonden.
Ook in het Britsche Lagerhuis deelde de
regeering mede, dat thans alle oorzaken
voor de spanning der laatste weken zijn
weggenomen. De naar Alexandria gezon
den Engelsche slagschepen zullen worden
teruggeroepen.
China.
DE CHAOS IN CHINA.
Een dictatuur in Noord-China.
Tsjang Tso-lin's nieuwe positie
Het hoofdkwartier van het Ankwotsjuun
(de partij der Noordelijken) bovestigde gis
teren het bericht, dat de conferentie van
leiders der noordelijke partij Tsjang Tso-
lin tot generalissimus van alle noordelijke
legers heeft benoemd, ten einde eenheid in
het opperbevel te brengen en evn reorgani
satie door te voeren.
Hierdoor wordt aan den feitelijken toe
stand niets veranderd, daar Tsjang als
hoofd van het Ankwotsjuun reeds het op
perbevel over alle noordelijke legers had,
terwijl de bevelvoerende generaals hun
commando's zullen behouden.
De wijzigingen, die op zichzelf geeD
groote beteekenis schijnen te hebben, wijzen
er niettemin op, dat de vooruitzichten voor
een overeenkomst met de nationalisten voor
het oogenblik verdwenen zijn.
De noordelijke leiders schijnen hun po
sitie thans sterk genoeg te achten om zich
in hun eigen gebied krachtiger te doen
gelden en een zuiver militair bewind in te
voeren.
Een staatsgreep in Joennan.
Een nieuwe staatsgreep heeft te Joen-
nanfoe, de hoofdstad van de Ghineesche
provincie Joennan, plaats gehad. Telegram
men uit Indo-China melden, dat op 1.1.
Zondagmorgen om drie uur de troepen van
generaal Hoe-Joe-joo het leger van gene
raal Long-joen hebben aangevallen. Het
gevecht, dat beperkt bleef tot de Ghinee
sche stad, in de nabijheid van het Fran
sche consulaat, duurde tien uur. Generaal
Long-joen, dio weigerde zich over te ge
ven, werd ten slotte bij verrassing gevan
gen genomen. Bij het gevecht zijn vele
soldaten gedood en ongeveer 200 gewond.
De gewonden worden in het Fransche zie
kenhuis verpleegd.
Deze voorwaarde is aanvaard en men
is overeengekomen, dat de verslagen gene
raal en zijn gezin binnen 48 uur Joennan
moeten verlaten.
Mexico.
DE KERKVERVOLGING.
Nieuwe Martelaren.
Het secretariaat van de commissie der
Mexicaanscbe Bisschoppen in Rome heeft
uit Mexico, de volgende mededeeling over
do vervolgingen, waaraan de Katholieken
daar bloot staan, ontvangen:
In Toluca werd een jong katholiek aan
een kruis geslagen en aldus doodgeschoten
In Guadalajara werd een priester met
benzine overgoten en levend verbrand.
In de stad Mexico werden 17 priesters
in do gevangenis van Tlaltelolco geworpen.
Vandaar werden zij naar het kerkhof van
Dolarea gebracht, waar men hen op den
rand der graven plaatste om hen te fusil
leeren. Eenigen van hen zijn levend begra
ven. Bij het zien van deze gruwelen is een
doodgraver krankzinnig geworden.
TWEEDE KAMER.
OVERZICHT.
Het zevende leerjaar. Een heel andere
wending, dan verwacht werd. Een
toezegging der Regeering.
Geheel anders dan wij en ieder ander
kon verwachten is het gisteren in de
Tweede Kamer geloopen.
Tot goed begrip van dit debat, zet de
Kameroverzichtschrijver van „De Maas
bode" de aan de orde zijnde wetsontwer
pen nog even naast elkander.
De regeering had ingediend twee wets
ontwerpen. Het eerste wetsontwerp had
ten doel enkele wijzigingen te brengen in
de Lager onderwijswet, waarvan de voor
naamste was het verplichtend stellen van
het hebben van een zevende leerjaar op
de lagere school. Van de 6701 scholen voor
gewoon lager onderwijs zijn er op dit
oogenblik nog 1733 zonder een zevende
leerjaar. Bovendien had deze wijziging
ten doel, wettelijke maatregelen te tref
fen ten opzichto van het systematisch te
werk stellen van wachtgelders. Hiertegen
had niemand ernstig bezwaar.
Het tweede wetsontwerp stelde een wij
ziging voor in artikel 3 der Leerplichtwet,
teneinde daaruit een onregelmatigheid,
die reeds herhaaldelijk critiek had uitge
lokt en verband hield met het verplichte
zevende leerjaar, weg te nemen.
Op dit laatste ontwerp had de heer Su-
ring een amendement ingediend, waarvan
de strekking was met 1 Januari 1928 in
te voeren de zeven-jarige leerverplichting.
Dit amendement hield verband met zijn
op 19 November 1926 door de Kamer aan
genomen motie, waarin deze als haar
oordeel uitsprak, dat verplichtstel-
li n g van het zevend© leerjaar aan alle
scholen voor gewoon lager onderwijs e n
invoering van den zeven-jarigen leer
plicht urgent en mogelijk was, waarbij
de regeering gevraagd werd onverwijld de
daartoe strekkende ontwerpen van wet in
te dienen.
Daarnaast was gelijktijdig aan de orde
een derde wetsontwerp, dat een initiatief-
ontwerp was van de S. D. A. P. en dat
eveneens ten doel had op 1 Januari 1928
de zeven-jarige leerverplichting in to voe
ren.
Nu heeft gisteren de regeering een mooie
politieke zet gedaan, waardoor zij heeft
behouden de leiding, die haar anders zou
zijn ontnomen geworden. Minister Was
zink deed het verzoek tot schorsing van de
beraadslaging over het hier bovengenoem
de tweede wetsontwerp tot October a.s.
Het amendement-Suring tot wederinvoe
ring van de zeven-jarige leerverplichting
op 1 Januari 1928, alsmede het daarop in
gediende sub-amendement-Ketelaar waren
daardoor tevens niet meer aan de orde.
De regeering had niets toegezegd, maar
voor ieder was het zeer waarschijnlijk,
dat, als het ontwerp in October weder in
openbare behandeling komt, er een derge
lijke nota van wijziging aan zal zijn toe
gevoegd, waarin de zeven-jarige leerver
plichting met 1 Juli 1928 zal worden her
steld. Mocht iemand ©r aan twijfelen, dan
zou ook in October het amendement-Su
ring toch weer aan de orde zijn.
De heer Albarda wilde echter niet toe
geven en handhaafde tegen ieder advies
in zijn initiatief-ontwerp. In zijn Memorie
van Antwoord had hij wel verklaard, dat
de voorstellers het van belang achtten,
dat. zijn ontwerp tegelijk met of onmid
dellijk na het regeerings-voorstel behan
deld zou worden, maar hij wilde zijn ne
derlaag niet inzien voor hij geheel ter
aarde was geworpen. Dit geschiedde toen
zijn ontwerp kort daarna met groote meer
derheid verworpen werd. Steun kreeg hij
alleen van den Communist, de R. K. Volks
partij en do Vrijzinnig-Democraten. De
geheele Roomsch-Katholieke fractie stem
de als één man tegen. Mgr. Nolens was
weer voor het eerst in de Kamer terug en
nam heel druk deel aan de onderlinge be
sprekingen, die tot het vermelde resultaat
hebben geleid.
Een wetsvoorstel tot steun aan de K. L.
M. (deelnemen in het kapitaal dor maat
schappij tot f500.000 en een subsidie van
4 ton gedurende zeven jaren) vroeg geen
woord en geen stemming.
En zoo kon te kwart over drie de lange
zomervacantie ingaan.
Deken F. A. B. van Baars, t
Gisteren is te Budel na voorzien te zijn
van do H. H. Sacramenten der Stervenden
overleden de zeereerw. heer F. A. B van
Baars, pastoor aldaar en Deken van Gel-
drop.
Z.D.H. de Bisschop van Haarlem zal
Dinsdag a.s. geen audiëntie verleenen.
U3T DE OMGEVING
KATWIJK AAN DEN RIJN.
Liturgie. Wo willen do lezers van
Katwijk or even op attent maken dat men
Zondag zich achtor in do kerk kan voor
zien van een boekjo waarin alle Missen op
muziek staan, Credo's, Te Deum en meer
dere gezangen. Een onmisbaar boekje om
de Gregoriaansche missen allen mee te
zingen. En de prijs is slechts 10 ct. Ieder
een schaffe zich natuurlijk zoo'n boekje
aan.
Slagersvereeniging. De Slagcrver
„Katwijk en O." hield Donderdagavond
HET VOORNAAMSTE NSEUWS
BUITENLAND.
De zitting van den Volkenbond is gis
teren gesloten.
Moskou vindt het vonnis van den moor
denaar van Wojkof (levenstang) te mild.
Nieuwe martelaren in Mexico.
De Indië-vliegers zijn gisteren een dag
te Constantinopel opgehouden wegens den
Mohammedaanschen Zondag. Vandaag
vliegen zij naar Aleppo. (Luchtvaart, 2de
blad).
BINNENLAND.
Eer. voorlcopige toezegging der Regee
ring tot herstel van den zevenjarigen leer
plicht op 1 Juli 1928. (Overzicht, lste blad)
De Tweede Kamer heeft het wetsont
werp, betreffende de subsidie-verlccning
aan de K. L. M. goedgekeurd. (Overzicht
lste blad).
Te Amsterdam door den bliksem vijf las-
schers gedood en zeven ernstig gewond.
(Gemengde Berichten, 4do blad).
Noodweer in alle deelen des lands, eeni
ge dooden, woningen verbrand, veel schade.
(Gemengde Berichten, 4de blad).
Zware scheepsbrand aan boord van het
Duitsche schip „Essen". (Gemengde Be
richten, 2de blad).
ARTIKELEN EN BESCHOUWINGEN
Onze apc!ogetische medewerker be
schouwt: „Het eindpunt van het plan Gcds
in ons."
In de wekelijksche letterkunde-rubrick
wordt behandeld de romance „Het waren
twee Coninckskinderen".
Een onzer landbouwkundige medewer
kers geeft eenige wenken voer de 2de helft
van Juni (Voor Huis en nof, 4de blad)
haar jaarvergadering in „De Roskam".
Dg opkomst was goed. Na opening door
den voorzitter de heer A v. Klaveren
las de secretaris de heer W. Caspers de
notulen waarop geen aanmerkingen wer
den gemaakt. Dan vo1fTde oen gedocumen
teerd jaarverslag waaruit bleek dat do
vereeniging er zijn mag Aan den vertrek-
kenden voor/ waren ook eenige woor
den gewijd De rekening van den pen-
ningm. zag er ook gunstig uit en werd in
orde bevonden na vergelijking met de be
scheiden. Volgde bestuursverkiezing De
voorzitter had zich uit de zaken terugge
trokken en was dus niet herkiesbaar Na
enkele stemmingen werd hiervoor gekozen
do heer D. Driebergen te Rijnsburg, Als
bestuurslid werd gekozen de heer R de
Jong te Katwijk aan Zee. Herkozen werd
-de secretaris de heer W Caspers
Na eenige bespreking werd besloten bij
het gemeentebestuur van Rijnsburg en ook
van Va'kenburg aan te dringen op verla
ging der keurloonen omdat de slagers uil
deze gemeente in ongunstige verhouding
staan tegenover die te Katwijk die vorig
jaar reeds oen verlaging dezer keurloo
nen kregen Dan werd nog besloten voor
taan steeds om de 3 maanden te vergade
ren waarbij dan tevens afrekening zal
plaats hebben van de Fondsadministratie.
Na rondvraag sluiting dezer geanimeerde
vergadering.
Tuinbouwver. Gisteravond vergader
de de Tuinb.ver. Katwijk en O. in „De
Roskam". Aan de orde was dan de vraag
wanneer een aanvang zal worden ge
maakt met veilen. Na eenige bespreking
hierover bleken er meer dan voldoende le
den te zijn die reeds kunnen rooien om
met veilen aan te vangen. Besloten word,
dan Maandag a.s. 20 Juni te gaan veilen,
nam. te 2 uur. Per advertentie in de bla
den zal hieraan bekendheid worden ge
geven. Do voorzitter wijst er op dat de
leden te voren hun zakken moeten laten
stempelen op het veilingterrein Het statie
geld werd vastgesteld op 1, f 0.50 en
0.25, resp. voor manden, kisten of zak
ken. Enkele aangelegenhdeen van onder
geschikt belang werden nog besproken
waarvan ook punten bij waren die ver
schoven worden naar een volgende ver
gadering Hierna sluiting.
Wij verwijzen leden der Tuinb ver.
K. en 0. en koopers van nieuwe aardappe
len en bospeen naar een advertentie in dit
blad waarin mededeeling wordt gedaan
van het veilen van vroege aardappelen en
bospeen.
HILLEGOM.
Verkooping. Gister werd bij afslag
geveild een landhuis aan do Loidsche
straat. Dit stond in hoogste bod op f 5«iTO
en werd op f 100 gemijnd door den heor
Koehorst te Amsterdam.
Personalia. Mej. W. A. Vermeer, leer
linge der Da Oosta-kweekachool te Haar
lem, slaagde Donderdag voor de akte L.O.
NOORDWIJK.
Personalia. Voor uitzending naar
Ned.-Indië is bestemd dr. J. Verwcij^ te
Noordwijk aan Zee, als wetensch. ass" bijl
het lab voor het ondorz. der zee te Da^-
tavia.