ZATERDAG 18 JUNI 1927 No. 5595 de stormramp. buitenland kerknieuws 18e Jaargang e ©ou/^omt ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi] vooruitbetaling V Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal l«tl» Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal L»P«P<»1 12.95 per kwartaal. geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver- Wiicbaar tegen betaling van 50 cl per kwartaal bij voor- •'totaling. Afzonderlijke nummers 5 ot, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cl Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 s POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlën SO oent per regel Voor Ingezonden Mededeolingen wordt het z dubbele van het tarief berekend - Kloine advertentlSn, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. Uil miner bestaal uil vijl bladen, waaronder tel Jeillnstreerd Zondagsblad. ƒ,1188.37 Vorig bedrag Collecte Jaarvergadermj ,Pulchri Studio" N. W M. B. Nieuwkoop Ingekomen bij het R.-K. Huisvestmgscom.^ 25. 12.50 Totaal ƒ1229,37 'n Slecht gezicht. Dezer dagen maakte „Do Morgen" een opmerking, die niet nieuw is, en die bij geen Katholiek eenige redelijke tegen spraak kan ontmoeten. Het moet erkend, schrijft genoemd blad, dat er altijd nog patroons gevonden worden, die meenen, dat zij niet misdoen tegen Gods wet, maar alleen tegen 'n wensch van Paus en Bisschoppen, als zij arbeiders beletten of belemmeren zich te* organiseeren in een Roomsche vakorgani satie door dreiging met ontslag of weige ring van werk of moreele pressie als hoo- ger loonuitkeering aan ongeorganiseer den. En toch, dat dit strijdt met Gods gebod, dat dit zonde is, staat onverbiddelijk vast Leo XIII heeft in „Rerum Nova- rum" verklaard, dat het vakvereenigings- recht 'n natuurrecht is van den arbeider. En 'n Roomsch Katholiek is in geweten verplicht zich aan zoo'n uitspraak van den Paus in zoo'n kwestie te houden. Iemand nu beletten of belemmeren z'n natuurrecht uit te oefenen is onrecht, dus zonde. - Hierbij nu teekent „Het Volk" aan: Een punt blijft eenigszins duister. Is het, naar het woord des pausen, alleen zondig het toetreden tot Katho lieke organisaties te belemmeren of strekt het natuurrecht zich ook uit over het recht om desgewenscht van een niet-roomsche vakvereeniging lid te worden? Het pleit inderdaad niet voor de hel derheid van het gezichtsvermogen van „Hel Volk", dat genoemd „punt" eenigs zins duister voor het blad blijft! Hoe kan het een natuurrecht zijn, om toe te treden tot een organisatie, welke in haar grondslagen en practijk den Godsdienst miskent, tegenover den Godsdienst staat, gelijk de roode vakver eeniging! t Ls een natuurrecht van iedereen om te arbeiden (hetgeen iets anders is dan het z.g recht op arbeid), waarom men den mensch niet mag verhinderen, dat hij door arbeid in zijn dagelijksch levenson derhoud voorziet. Maar volgt hier nu uit, dal alle soort arbeid voor ieder moet wor den toegestaan; dat men iemand ook zou Boeten toestaan arbeid, die indruischt te gen het algemeen belang? t Is een vergelijking, welke licht kan werpen over het voor „Het Volk" duistere Punt. Als de redactie tenminste niet ziende "hnd wil zijn! Volkenbond De Volkenbondsraad. Be sluiting der zitting. Be Volkenbondsraad heeft gisteren, het der financieele commissie goed- geteurd en verklaarde zich accoord met denkbeeld van minister Vandervelde bnkTj secretaris-8,eneraal van den Vol- noona te verzoeken alle regeeringen tn0i-rai)port der technische experts te doen EP»0V6r de dubbele belasting en de adrii 1)611 regeermgen zaj om ondai ?ve^ deze kwestie worden gevraagd kfirno» ln Gen algemeene bijeen- kan Vj11 ^Seerings-deskundigen bijeen m £eroePen om het rapport te Yardawo'j ens weild Bet voorstel van zinc»* aaügenomen om de regee- de diiiüf VerzoeBen op 24 Augustus a.s. ïtanrT0 ,en der- regeerings-persbu- non de conferentie van deskundi- DA v?frsf ed 16 zsuden. L02 h^ ,ondsraaA heeft zioh verder lfipnin gehouden met de Volkenbonds- 5T1"? Gri8lentani en de kwestio vyJr p.jSlt°-yervoür door Danzig van Kittf jTÏÏL lostornde munitie. Hierop F» zitting gesloten. Frankrijk. - VoIFranSCh~"lta,l'aanSche 'ncil,cnt* ."^umajiitó" is het Fran- ff5?1111' "Gité de Nancy", dat ^D1' door de Ihaliaansche zonder waarschuwing bescho ten. Hoewol de romp door een kogel werd getroffen, werd niemand gekwetst. De kapitein van het schip heeft een klacht ingediend en een onderzoek zal worden ingesteld. Zweden. De communisten onder Moskou's leiding. Onlangs werd melding gemaakt van onthullingen van den leider der Zweed- sche fascisten over de „bewapening der Zweedscho communisten." Er volgde een tegenspraak der commu-- nisten op. Er was geen sproke van, dal zij over een geheim leger beschikten, of zich voorbereidden op den burgeroorlog. Zooals dezer dagen gemeld, is „Ótock- holms Dagblatt" na die tegenspraak op onderzoek uitgegaan. Het blad komt thans met de volgende onthullingen: De Zweedsche bolsjewisten beschikken over een militaire organisatie; zij volgden bij de oprichting van dat leger" de in structies van Moskou, dat de militarisa- tie der Zweedsche sectie voorschreef. Het blad meldt, dat er een speciaal militair bureau bestaat in Zweden, bene vens een aantal militaire scholen ter op leiding van kaders voor gewapende op standen; dat sovjet-officieren door de militaire commissie van de executieve te Moskou naar Zweden zijn ged irigeerd, om daar de kameraden de strategie van den burgerkrijg te leeren, en dat speciale voor dat doel te Moskou vervaardigde films de lessen illustreerden. Het blad geeft tenslotte een aantal na men van geheime agenten der derde in ternationale, die met valsche paspoorten Zweden zijn binnengekomen, Albanië Het Albaneesch conflict. Een oplossing gevonden? De „Petit Parisien" verneemt uit Ge- nève, dat het geschil tusschen Albanië en Joego-Slavië tot een oplossing zou ge komen zijn. Albanië zou den gearresteer den Joego-Slavidr vrij laten en Joego- Slavië zou in de nota aan den volken bond den zin schrappen, waardoor Alba nië zich gekwetst geA'oelt. Dit beteekent een concessie van Joego- Slavië daar Albanië niet tegelijkertijd de documenten wil teruggeven, die bij de ge arresteerden zijn in beslag genomen. Rusland DE MOORD OP WOJKOF. Het vonnis van den moordenaar. Levenslang te weinig. Naar uit Moskou gemeld wordt, heeft het volgens Russisch oordeel zeer milde vonnis inzake den moord op den sovjet gezant Wojkof aldaar de noodige beroe ring gewekt. Een dergelijke buitengewone rechtbank, aldus wordt verklaard, had nimmer een dergelijk vonnis mogen vellen, daar een krijgsraad slechts tot vrijspraak of ter doodveroordeling mag ooncludeeren. De Moskousche communistische organi saties eischen van de regeering, dat zij te Warschau zal aandringen op fusilleeren van Kowerda. De officieuse „Iswestia" beklaagt zich bitter over het vonnis van de rechtbank te Warschau te^en Kowerda uitgesproken. Het blad ze^rt, dat dit vonnis in de ge- heele sovjet-unie gerechtvaardigde ont stemming heeft gewekt. Door de snelle manier van rechtspreken heeft de Pool- sche regeering niet voldaan aan het ver langen van de Russische regeering om bij het onderzoek vertegenwoordigd te zijn. Thans wacht Rusland af of Polen den derden eisch zal inwilligen, n.l die van de liquidatie der wit-gardistische terro ristische organisatie in Polen. Van de in williging van dezen eisch zal het afhan gen, of vriendschappelijke betrekkingen met Polen kunnen worden in stand ge houden. Nog meer executies verwacht. In verband met de executie van Klepi- kof meldt de Sovjet-pers, dat er op het oogenblik een „furie van spionnage na mens Engeland in SovjetnRusland woedt". De bladen voorzien dan ook nog veel meer soortgelijke gevallen, waardoor, naar zij zeggen, do imperialisten er van overtuigd zullen worden, dat inmenging in de eco nomische en militaire geheimen van Sov jet-Rusland ernstige gevolgen heeft. De brandstichtingen in Sovjet-Rusland. Uit Leningrad wordt gemeld, dat in den laatsten tijd in Rusland tal van brand stichtingen en daden van sabotage in fa brieken zijn voorgekomen, welke, naar de „Prawda" beweert, aan de activiteit der contra-revolutionnairen moeten worden toe geschreven. Behalve de reeds gemelde brand in do stad Poegatsjef in het Wolga- gebied, die nog steeds voortduurt, is ook een enorme brand uitgebroken in een hosch bij Tsjita in Siberië, waar vele hon derden vierkante K.M. in vlammen staan. De geheele bevolking is gemobiliseerd om den brand te blusschen. Bonten van de tsarin ontdekt. In de koelkelders van een vroeger groot- vorstelijk paleis bij Leninjp-ad zijn de kostbaarste bonten van wijlen de ex-kei zerin van Rusland ontdekt. Men vermoedt, dat de bonten ,dde uit stekend bewaard zijn gebleven, en waar onder zich een mantel van hermelijn, vos-, marter- en andere bonten bevinden, daar in het begin der revolutie verborgen zijn, Men zegt, dat zij zeer spoedig publiek verkocht zullen worden. Syrië. De opstand. Volgens bericht uit Constantinopel zou den de Fransche troepen, na een hevig gevecht tegen de troepen van sultan Atrasch in het gebied van Sigha een groote overwinning hebben behaald, waardoor aan den opstand in dit gedeelte van Syrië definitief een eind gemaakt is Egypte Het conflict met Engeland. In de Kamer te Gaïro heeft de Egyp tische premier Sarwat pasja medegedeeld, dat in het EngelschEgyptische geschil een aannemelijke oplossing is gevonden. Ook in het Britsche Lagerhuis deelde de regeering mede, dat thans alle oorzaken voor de spanning der laatste weken zijn weggenomen. De naar Alexandria gezon den Engelsche slagschepen zullen worden teruggeroepen. China. DE CHAOS IN CHINA. Een dictatuur in Noord-China. Tsjang Tso-lin's nieuwe positie Het hoofdkwartier van het Ankwotsjuun (de partij der Noordelijken) bovestigde gis teren het bericht, dat de conferentie van leiders der noordelijke partij Tsjang Tso- lin tot generalissimus van alle noordelijke legers heeft benoemd, ten einde eenheid in het opperbevel te brengen en evn reorgani satie door te voeren. Hierdoor wordt aan den feitelijken toe stand niets veranderd, daar Tsjang als hoofd van het Ankwotsjuun reeds het op perbevel over alle noordelijke legers had, terwijl de bevelvoerende generaals hun commando's zullen behouden. De wijzigingen, die op zichzelf geeD groote beteekenis schijnen te hebben, wijzen er niettemin op, dat de vooruitzichten voor een overeenkomst met de nationalisten voor het oogenblik verdwenen zijn. De noordelijke leiders schijnen hun po sitie thans sterk genoeg te achten om zich in hun eigen gebied krachtiger te doen gelden en een zuiver militair bewind in te voeren. Een staatsgreep in Joennan. Een nieuwe staatsgreep heeft te Joen- nanfoe, de hoofdstad van de Ghineesche provincie Joennan, plaats gehad. Telegram men uit Indo-China melden, dat op 1.1. Zondagmorgen om drie uur de troepen van generaal Hoe-Joe-joo het leger van gene raal Long-joen hebben aangevallen. Het gevecht, dat beperkt bleef tot de Ghinee sche stad, in de nabijheid van het Fran sche consulaat, duurde tien uur. Generaal Long-joen, dio weigerde zich over te ge ven, werd ten slotte bij verrassing gevan gen genomen. Bij het gevecht zijn vele soldaten gedood en ongeveer 200 gewond. De gewonden worden in het Fransche zie kenhuis verpleegd. Deze voorwaarde is aanvaard en men is overeengekomen, dat de verslagen gene raal en zijn gezin binnen 48 uur Joennan moeten verlaten. Mexico. DE KERKVERVOLGING. Nieuwe Martelaren. Het secretariaat van de commissie der Mexicaanscbe Bisschoppen in Rome heeft uit Mexico, de volgende mededeeling over do vervolgingen, waaraan de Katholieken daar bloot staan, ontvangen: In Toluca werd een jong katholiek aan een kruis geslagen en aldus doodgeschoten In Guadalajara werd een priester met benzine overgoten en levend verbrand. In de stad Mexico werden 17 priesters in do gevangenis van Tlaltelolco geworpen. Vandaar werden zij naar het kerkhof van Dolarea gebracht, waar men hen op den rand der graven plaatste om hen te fusil leeren. Eenigen van hen zijn levend begra ven. Bij het zien van deze gruwelen is een doodgraver krankzinnig geworden. TWEEDE KAMER. OVERZICHT. Het zevende leerjaar. Een heel andere wending, dan verwacht werd. Een toezegging der Regeering. Geheel anders dan wij en ieder ander kon verwachten is het gisteren in de Tweede Kamer geloopen. Tot goed begrip van dit debat, zet de Kameroverzichtschrijver van „De Maas bode" de aan de orde zijnde wetsontwer pen nog even naast elkander. De regeering had ingediend twee wets ontwerpen. Het eerste wetsontwerp had ten doel enkele wijzigingen te brengen in de Lager onderwijswet, waarvan de voor naamste was het verplichtend stellen van het hebben van een zevende leerjaar op de lagere school. Van de 6701 scholen voor gewoon lager onderwijs zijn er op dit oogenblik nog 1733 zonder een zevende leerjaar. Bovendien had deze wijziging ten doel, wettelijke maatregelen te tref fen ten opzichto van het systematisch te werk stellen van wachtgelders. Hiertegen had niemand ernstig bezwaar. Het tweede wetsontwerp stelde een wij ziging voor in artikel 3 der Leerplichtwet, teneinde daaruit een onregelmatigheid, die reeds herhaaldelijk critiek had uitge lokt en verband hield met het verplichte zevende leerjaar, weg te nemen. Op dit laatste ontwerp had de heer Su- ring een amendement ingediend, waarvan de strekking was met 1 Januari 1928 in te voeren de zeven-jarige leerverplichting. Dit amendement hield verband met zijn op 19 November 1926 door de Kamer aan genomen motie, waarin deze als haar oordeel uitsprak, dat verplichtstel- li n g van het zevend© leerjaar aan alle scholen voor gewoon lager onderwijs e n invoering van den zeven-jarigen leer plicht urgent en mogelijk was, waarbij de regeering gevraagd werd onverwijld de daartoe strekkende ontwerpen van wet in te dienen. Daarnaast was gelijktijdig aan de orde een derde wetsontwerp, dat een initiatief- ontwerp was van de S. D. A. P. en dat eveneens ten doel had op 1 Januari 1928 de zeven-jarige leerverplichting in to voe ren. Nu heeft gisteren de regeering een mooie politieke zet gedaan, waardoor zij heeft behouden de leiding, die haar anders zou zijn ontnomen geworden. Minister Was zink deed het verzoek tot schorsing van de beraadslaging over het hier bovengenoem de tweede wetsontwerp tot October a.s. Het amendement-Suring tot wederinvoe ring van de zeven-jarige leerverplichting op 1 Januari 1928, alsmede het daarop in gediende sub-amendement-Ketelaar waren daardoor tevens niet meer aan de orde. De regeering had niets toegezegd, maar voor ieder was het zeer waarschijnlijk, dat, als het ontwerp in October weder in openbare behandeling komt, er een derge lijke nota van wijziging aan zal zijn toe gevoegd, waarin de zeven-jarige leerver plichting met 1 Juli 1928 zal worden her steld. Mocht iemand ©r aan twijfelen, dan zou ook in October het amendement-Su ring toch weer aan de orde zijn. De heer Albarda wilde echter niet toe geven en handhaafde tegen ieder advies in zijn initiatief-ontwerp. In zijn Memorie van Antwoord had hij wel verklaard, dat de voorstellers het van belang achtten, dat. zijn ontwerp tegelijk met of onmid dellijk na het regeerings-voorstel behan deld zou worden, maar hij wilde zijn ne derlaag niet inzien voor hij geheel ter aarde was geworpen. Dit geschiedde toen zijn ontwerp kort daarna met groote meer derheid verworpen werd. Steun kreeg hij alleen van den Communist, de R. K. Volks partij en do Vrijzinnig-Democraten. De geheele Roomsch-Katholieke fractie stem de als één man tegen. Mgr. Nolens was weer voor het eerst in de Kamer terug en nam heel druk deel aan de onderlinge be sprekingen, die tot het vermelde resultaat hebben geleid. Een wetsvoorstel tot steun aan de K. L. M. (deelnemen in het kapitaal dor maat schappij tot f500.000 en een subsidie van 4 ton gedurende zeven jaren) vroeg geen woord en geen stemming. En zoo kon te kwart over drie de lange zomervacantie ingaan. Deken F. A. B. van Baars, t Gisteren is te Budel na voorzien te zijn van do H. H. Sacramenten der Stervenden overleden de zeereerw. heer F. A. B van Baars, pastoor aldaar en Deken van Gel- drop. Z.D.H. de Bisschop van Haarlem zal Dinsdag a.s. geen audiëntie verleenen. U3T DE OMGEVING KATWIJK AAN DEN RIJN. Liturgie. Wo willen do lezers van Katwijk or even op attent maken dat men Zondag zich achtor in do kerk kan voor zien van een boekjo waarin alle Missen op muziek staan, Credo's, Te Deum en meer dere gezangen. Een onmisbaar boekje om de Gregoriaansche missen allen mee te zingen. En de prijs is slechts 10 ct. Ieder een schaffe zich natuurlijk zoo'n boekje aan. Slagersvereeniging. De Slagcrver „Katwijk en O." hield Donderdagavond HET VOORNAAMSTE NSEUWS BUITENLAND. De zitting van den Volkenbond is gis teren gesloten. Moskou vindt het vonnis van den moor denaar van Wojkof (levenstang) te mild. Nieuwe martelaren in Mexico. De Indië-vliegers zijn gisteren een dag te Constantinopel opgehouden wegens den Mohammedaanschen Zondag. Vandaag vliegen zij naar Aleppo. (Luchtvaart, 2de blad). BINNENLAND. Eer. voorlcopige toezegging der Regee ring tot herstel van den zevenjarigen leer plicht op 1 Juli 1928. (Overzicht, lste blad) De Tweede Kamer heeft het wetsont werp, betreffende de subsidie-verlccning aan de K. L. M. goedgekeurd. (Overzicht lste blad). Te Amsterdam door den bliksem vijf las- schers gedood en zeven ernstig gewond. (Gemengde Berichten, 4do blad). Noodweer in alle deelen des lands, eeni ge dooden, woningen verbrand, veel schade. (Gemengde Berichten, 4de blad). Zware scheepsbrand aan boord van het Duitsche schip „Essen". (Gemengde Be richten, 2de blad). ARTIKELEN EN BESCHOUWINGEN Onze apc!ogetische medewerker be schouwt: „Het eindpunt van het plan Gcds in ons." In de wekelijksche letterkunde-rubrick wordt behandeld de romance „Het waren twee Coninckskinderen". Een onzer landbouwkundige medewer kers geeft eenige wenken voer de 2de helft van Juni (Voor Huis en nof, 4de blad) haar jaarvergadering in „De Roskam". Dg opkomst was goed. Na opening door den voorzitter de heer A v. Klaveren las de secretaris de heer W. Caspers de notulen waarop geen aanmerkingen wer den gemaakt. Dan vo1fTde oen gedocumen teerd jaarverslag waaruit bleek dat do vereeniging er zijn mag Aan den vertrek- kenden voor/ waren ook eenige woor den gewijd De rekening van den pen- ningm. zag er ook gunstig uit en werd in orde bevonden na vergelijking met de be scheiden. Volgde bestuursverkiezing De voorzitter had zich uit de zaken terugge trokken en was dus niet herkiesbaar Na enkele stemmingen werd hiervoor gekozen do heer D. Driebergen te Rijnsburg, Als bestuurslid werd gekozen de heer R de Jong te Katwijk aan Zee. Herkozen werd -de secretaris de heer W Caspers Na eenige bespreking werd besloten bij het gemeentebestuur van Rijnsburg en ook van Va'kenburg aan te dringen op verla ging der keurloonen omdat de slagers uil deze gemeente in ongunstige verhouding staan tegenover die te Katwijk die vorig jaar reeds oen verlaging dezer keurloo nen kregen Dan werd nog besloten voor taan steeds om de 3 maanden te vergade ren waarbij dan tevens afrekening zal plaats hebben van de Fondsadministratie. Na rondvraag sluiting dezer geanimeerde vergadering. Tuinbouwver. Gisteravond vergader de de Tuinb.ver. Katwijk en O. in „De Roskam". Aan de orde was dan de vraag wanneer een aanvang zal worden ge maakt met veilen. Na eenige bespreking hierover bleken er meer dan voldoende le den te zijn die reeds kunnen rooien om met veilen aan te vangen. Besloten word, dan Maandag a.s. 20 Juni te gaan veilen, nam. te 2 uur. Per advertentie in de bla den zal hieraan bekendheid worden ge geven. Do voorzitter wijst er op dat de leden te voren hun zakken moeten laten stempelen op het veilingterrein Het statie geld werd vastgesteld op 1, f 0.50 en 0.25, resp. voor manden, kisten of zak ken. Enkele aangelegenhdeen van onder geschikt belang werden nog besproken waarvan ook punten bij waren die ver schoven worden naar een volgende ver gadering Hierna sluiting. Wij verwijzen leden der Tuinb ver. K. en 0. en koopers van nieuwe aardappe len en bospeen naar een advertentie in dit blad waarin mededeeling wordt gedaan van het veilen van vroege aardappelen en bospeen. HILLEGOM. Verkooping. Gister werd bij afslag geveild een landhuis aan do Loidsche straat. Dit stond in hoogste bod op f 5«iTO en werd op f 100 gemijnd door den heor Koehorst te Amsterdam. Personalia. Mej. W. A. Vermeer, leer linge der Da Oosta-kweekachool te Haar lem, slaagde Donderdag voor de akte L.O. NOORDWIJK. Personalia. Voor uitzending naar Ned.-Indië is bestemd dr. J. Verwcij^ te Noordwijk aan Zee, als wetensch. ass" bijl het lab voor het ondorz. der zee te Da^- tavia.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1