VRIJDAG 8 APRIL 1927 STATENVERKIEZINGEN. De Staten-Verkiezingen. 3)e £cicbelie 0ou/tomt Jaargang. No. 5537 iBONNEMENTSPRIJS bedraagtbl) vooruitbetaling LeideD 19 cent per week 12.50 per kwartaal, nie Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, co pei post 2.95 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- ,baai tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- laling Aizonderlijke nummers 5 ct.. met Geïllustreerd iajrgblad 9 ct Dtt blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAOTt O e wo no advortentlën 30 oonl per regel Voor Ingeionden Mededeelingeo wordt bet dubbele van bet tarief berekend. s Kleine advortentlën. ran teo hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, hour en ver huur, koop en verkoop IO.SO. IIIMMER BESTAAI ÜIT DRIE BLADEN. ij hebben gisteravond reeda vroeg den kunnen bulletineeren van Zuid- Voor dezen uitslag was begrij- lerwijze, heel veel belangstelling; men tong zich voor onze bulletins. bolland toch dèArop kwam het «*an! mdere uitslagen hadden of geen of minder belangstelling getrokken. En verklaarbaar Want de overheer- ade vraag was, of de Staten van'Zuid- ind rechtsch zouden blijven. deze vraag moet ontkennend beantwoord. Een verb'es van vijf i kon de rechtsche meerderheid, die oude Staten drie stemmen bedroeg, dragen. Van 44 rechts tegen 35 links anti-papisten, wordt de verhouding 39 rechts tegen 38 links 6 anti- in. noemen de Staatkundig Gerefor- den (ds Kersten) en de Herv. (Ge- Staatspartij (ds. Lingbeek) heel kort- anti-papisten. Men kan ze zeker niet len bij links, maar ook niet bij omdat hun streven juist tégen de is gericht, tegen een samengaan Rome! zetels zijn in Zuid-Holland ontval- Anti-Rev. en Chr.-Hist. (resp. 2) en zeker drie daarvan zijn toege- aan bovengenoemde anti-papisti- groepen; verder hebben S. D. A. P. en eidsbond ieder één zetel meer ge- geen van beide van laatstgonoem- rtijen is er reden, om te triumphee- S.D.A.P. zal zelf ongetwijfeld in de steden, en ook elders, meer groei heb verwacht. En wij, eerlijk gezegd, den dat. Maar de toenam van het zetels met slechts één heeft die geloochenstraft. vnover het vlottende in de massa loovele partijtjes blijft ons Katholie- aerscorps in Zuid-Holland en an- provincies vrijwel stabiell Ook de naamde R.-K. Volkspartij vermag afbreuk te doen aan de in eend rachtige R.-K. Staatspartij. Natuur- die stabiliteit nog geen re- om voldaan te zijn. Wij moeten stabiel, niet op eenzelfde hoogte blij- aaar w ij móeten vooruit! wel de katholieken het aantal zetels behouden, is toch tot veler teleur de heer v. d. Weyden uit Nieuw niet herkozen, omdat het stemmen- bot in den Kieskring Gouda te klein Noord-Holland zou men kunnen dat de uitslag in deze provincie et meest verwondert, en pijnlijk ver- De verhouding 37 rechts 40 die zoo hoopvolle belofte inhield het schieten eerlang van 'n bres in tsche meerderheid, is in 31 rechts iks verkeerd. En het pijnlijkste voor natuurlijk, dat hier de Kathobeke op wier groei onze verwachtingen waren, voor deze terugschui- ran den stand der partijverhoudin- iede verantwoordelijk is, door het van 2 zetels. Het verbes komt ten aan de S. D. A. P., die, hier al- in tegenstelling met de uitsla- Iders mogen glorieeren met een van vijf zetels. effende Utrecht, waarvan de uitslag binnen is gekomen, valt al even- '■a bijzonders op te merken, als van ssle andere provincies, waarin klei- schuivingen geen vasten bodem ge- tor het optrekken van conclusies. 'vij alles bij elkaar hebben, uit alle cies dan komen wij tot de volgende Staatspartij 862.171 smmen 180 (Verlies 4 zetels). Volkspartij 20.570 stemmen 2 ze- taveranderd). ■Rev. 360.176 stemmen 78 zetels. 9). Mlist. 342.761 stemmen 73 zetels. *2). Gereformeerden 58.390 stemmen s- (Winst 3). Herv. (Geref.) Staatspartij 33.723 stem men 2 zetels. (Winst 1). Vrijheidsbond 296.903 stemmen zetels. (Winst 1). Democratische partij 7.827 stemmen 1 zetel. (Winst 1). Middenstandspartij 12.926 stemmen 1 zetel. (Winst 1). S. D. A. P. 609.010 stemmen 119 zetels. (Winst 12). Communisten (Wijnkoop) 38.020 stem men (5 zetels), Communisten (Holland) 22.027 stemmen 2 zetels. (Tezamen on veranderd). Vrijz. Democr. 169.062 stemmen stem men 42 zetels. (Winst 2). Plattelanders 35.883 stemmen 10 zetels. (Verbes 5). Neutrale partij (Gelderland) krijgt 1 ze tel, Chr. Dem. en Protestantsche Volks partij verliezen elk hun zetel. B UITE W L A H D De Ontwapenings- kwestie. De voorbereidende commissie. Publicatie van militaire uitgaven. .De voorbereidende ontwapeningscom missie te Genève is gisterenochtend begon nen met de bespreking der bewapeningsbe- perking door indirecte methode en in het hijzonder de beperking der militaire uitga ven. De Fransche en Britsche ontwerp overeenkomsten verlangen, dat den secreta ris-generaal van den Volkenbond een lijst zal worden verstrekt van de voorgestelde uitgaven. Terwijl echter het Fransche voor stel wenscht, dat binnen drie maanden na het van kracht worden der wettelijke bepa lingen betreffende de machtiging tot het doen van uitgaven, hiervan mededeeling wordt gedaan, stelt het Britsche voorstel een bepaalden datum vast. Aan de discus sies werd deelgenomen door Marinis, Paul Boncour, Cecil, De Brouckère en Bernstorff Alle sprekers verklaarden zich voorstan der van een zooveel mogelijk algeheele pu blicatie der militaire uitgaven, met uitzon dering van Marines (Italië), die voor be perkte publicatie opkwam. Nadat de besprekingen drie uur geduurd hadden, nam de commissie het principe van publicatie der militaire uitgaven aan. Roemenië. Hei a.s. overlijden des konings. Een paniekstemming? Als bewijs voor de opgewonden stemming die er in Roemenië heerscht, kan het feit gelden, dat de speciale correspondent van de „Daily Express" te Boekarest, G. E. R Gedye aanzegging heeft gekregen, dat hij het land moet verlaten daar hij aan zijn blad een telegram had gezonden (welk te legram intusschen door de censuur werd achtergehouden) meldende, dat de Roe- meensche premier verklaard had, buiten gewone volmachten van dictatorialen aard to zullen vragen om aan mogelijke woelin gen (bij 's konings dood te verwachten) het hoofd te bieden. Het bericht in kwestie had die corres pondent ontleend aan het Roemeensche- blad „Universal". De „Daily Express", die deze mededee ling van den genoemden specialen corres pondent ontving, kreeg later een telegram van hem toegestuurd, volgens hetwelk de kwestie van zijn uitzetting nog hangende was. Het blad zond hem echter een telegram terug waarin hem werd meegedeeld, dat de „Daily Express" niettemin zijn eerste bericht over zijn dreigende uitzetting zou publiceeren. Marokko De strijd met de Moorcn. Maatregelen der Fransche n. Een telegram uit Rabat meldt, dat de Fransche troepen onder generaal Mulay Amrane bezetten, thans verder zijn opge trokken en Kelaa veroverden, na 200 op standelingen die hevigen tegenstand boden en den Franschen eenige verliezen toe brachten, te hebben verdreven. De tToepen bezetten eveneens Bab Nessi aan de grens van het Ghezaua-land. Eenige bataljons zijn te Wezzan geconcentreerd. De toestand in het Zuidelijk "gedeelte van de Spaansche zone is verbeterd. De over levenden uit de colonne van kapitein Os- taritz, die bij Adnam omsingeld was, zijn thans bevrijd. De Tarzoot-stam schijnt voor nemens weerstand te bieden bij een even- tueelen opmarsch der Spaansche troepen. China DE CHINEESCHE WARBOEL. Het gebeurde te Peking. B i z o n d e r h e d e n over den inval Aan de „Evening Standard" worden uit Feking nadere bijzonderheden over den inval in het Sovjetgezantschap geseind. Daaruit blijkt, dat de inval werd uitgevoerd door drie honderd Chineesche politie agenten, die, volgens verklaring der autori teiten. een honderd Chineezen in de gebou wen van het gezantschap verborgen von den, van wie een vijftig, zoowel mannen als vrouwen, werden gearresteerd, beschuldigd van bet opruien van studenten en arbei ders tot het verwekken van ongeregeldhe den. Ook werden vijf Russen gearresteerd Allen werden met gebonden handen en voeten weggevoerd door de politie, die hen schreeuwend door de straten sleurde. Al de gevangengenomen gearresteerde Chi neezen werden op last van maarschalk Tsjang Tso Lin onmiddellijk geëxecuteerd Ook werden verscheidene kisten met ge weren en munitie, evenals de Sovjetvlag- gen, uit de ambassade weggevoerd. Een breuk met de Sovjets waarschijnlijk geacht. De autoriteiten der „Ankoeo Tsjoen" (het leger van Stjang Tso Lin) verklaren dat de huiszoeking in het Sovietgezantschap het klare bewijs heeft geleverd, dat de Sov jets betrokken zijn bij een samenzwering tot het omverwerpen van orde en wet in Noord-China. Wellington Koo (die, naar heden gemeld werd, als premier is afge treden) heeft op verzoek van Tsjang Tso Lin een protest opgesteld aan den zaak gelastigde der Sovjets, zeggende dat het gezantschap oen schuilplaats biedt aan samenzweerders en poogt het gezag der wettige regeering te ondermijnen. In vele kringen acht men oen breuk in de betrek kingen tusschen Poking en Moskou waar schijnlijk. Het blijkt dat de militaire at taché der Sovjets een poging heoft gedaan tot het verbranden van documenten, waar uit blijkt dat men oen uitgebreide samen zwering op touw wilde zetten. De houding van den Ned. gezant. Gaf h ij toestemming of niet? Over de houding van den Nederland- sclien gezant te Poking, den heer Ouden dijk, die deken is van het diplomatieke corps aldaar, komen tegenstrmige berich ten binnen. Volgens sommige berichten zou hij uit naam van het diplomatieke corps aan de soldaten van Tsjang Tso Lin toestemming hebben gegeven, om de di- plomatieken wijk binnen te gaan met bet doel een huiszoeking te doen in de Sov jetsgebouwen. Dit wordt bevestigd door een telegram van het bestuur van het Nat. Arbeidssecretariaat aan den Neder- landschen minister van buitenlandsche zaken, waarin genoemd bestuur spreekt van onrust en verontwaardiging gewekt door de hopeloos oorlogzuchtige politiek van den heer Oudendijk, die een dreigend gevaar is en Holland zal meeslepen in liet Engelsche avontuur. Het N. A. S. eischt tenslotte aanbieding van verontwaardigin gen aan de Sovjet'-egeering en de afzet ting en afstraffing van den gezant. Aan den anderen kant wordt echter be richt, dat gezant Oudendijk: namens het diplomatieke corps con protest heeft inge diend bij de Chineesche regeoring over het feit, dat de Chineesche autoriteiten den privileges te zijn huiten gegaan, die hun door het corps diplomaticpie waren ver leend. Neg meer invallen. Het Sovjetconsulaat te Sjanghai omsingeld Vrijwilligers hebben het Sovjet-consu laat te Sjanghai omsingeld en onderzoe ken iedereen, die het consulaat binnen gaat of verlaat, tot groote verontwaardi ging van den consul. Ook to Tientsin. De ontdekkingen gedaan bij den inval in de Russische gebouwen te Peking, hebben de Chineesche politie te Tientsin aanleidiug gegeven ook in de kantoren van de Dalbank, den Chineeschen Oos terspoorweg cn van andere Russische in stellingen te Tientsin een inval te doen, waarbij vele documenten in beslag zijn genomen Deze gebouwen zijn gelegen in de Fransche concessie en de inval heeft plaats gehad, nadat toestemming van den Franschen consul was verkregen. Tsjang Kai Sjek. Een breuk met de communisten Tsjang Kai Sjek heeft het Chineesche communistisch hoofdikwartier te Sjan ghai gesloten, hetgeen wordt beschouwd als een recbtstreeksche uitdaging der ex- tromisten te Hankow. Men verwacht, dat er thans spoedig een breuk zal komen. Het centraal executief comité heeft Tsjang Kai Sjek gelast Sjanghai terstond te verlaten en naar Nanking te gaan. BIHNENLAEiD' EERSTE KAMER. OVERZICHT. Begrootingen. Kamer heeft de beliar van de Justitie-begrooting (niet: gemeen- tebegrooting, zooals een zetfout ons gis teren deed vermelden) geëindigd. Na een discussie, welke geen belangrij ke nieuwe gezichtspunten opende, werd de bogrooting aangenomen. Een onbeteekenende discussie ontke tende de heer v. d. Hoeven (C.-H.) over het ontwerp tot aanvulling der wet op de rechterlijke organisatie t.a.v. het hooren van getuigen en deskundigen. De enkele opmerkingen culmineerden eigen lijk in do omslachtig uitgesproken verze kering, dat hij eerbied had gezworen voor de rechterlijke macht. Zijn langdradig be toog kwam neer op het wenschelijko van het betrachten der grootste voorzichtig heid bij het uitbreiden van het beroeps- recht van beslissingen in eersten aanleg. Min. Donner stelde hem te vredendoor het nader in beschouwing nemen van deze materie toe te zeggen. Het wetsontwrep werd hierna z. h. st. goedgekeurd. De beraadslagingen over de begrooting van Binnenlandsche Zaken en Landbouw werden geopend door de heer W i b a u t (S. D.), die zijn bekende stokpaardje, de financieele verhouding tusschen Rijk en gemeente voor de zooveelste maal be reed; de heer De Gijselaar (Chr. H.) ondersteunde dit betoog. Na de pauze was het woord aan den heer De Gijselaar. Hij besprak het recht deroverheid voorstellingen te ver bieden Het was nog een nakomertje van de befaamde Potemkinfilmkwestie. Ge lijk bekend is. had men in Middelburg gauw een onder-onsje gesticht om deze film, die in het openbaar verboden was te vertoonen. De heer de Gijselaar meende nu, dat d burgemeester ook deze bes'oten bijeenkomsten kan verbieden. Als dit niet het geval was, dan kon z.i. beter de gehee- le bevoegdheid worden opgeheven. De lieer de Gijselaar kreeg ten ant woord van Minister Kan, dat de ge schiedenis van 1851 leert, dat alleen open bare bijeenkomsten door den burgemees ter verboden kunnen worden Erg urgent vindt spr. deze kwestie niet, maar zeer welwjPond voegde hij er aan toe, dat hij er met den Minister van Justitie over zou spreken Een der socialistische redenaars had den minister het verwijt gemaakt, dat er te weinig socialistische burgemeesters be noemd zouden zijn. Min. Kan ant woordde hierop, dat hij geen tegenstander is van de soc.-democraten, op de plaats waar ze behooren! Hem treft geen verwijt, want van de 4 huidige soc. burgemeesters, heeft spr. er 2 voorgedragen, dus 50 pet. De maatstaf moet zijn, of het milieu, de bepaalde omstandigheden, die in iedere gemeente bestaan, in overeenstemming zullen zijn met de politieke meening van den te benoemen functionaris. Hierna volgden de replieken, waarbij de beer de Gijselaar door een krach tig specchje over het benoemen van soc. democr. burgemeesters plotseling leven in de brouwerij bracht, daar er een fel verzet vo'gde van den heer M o 11 m a- ker (S D A P). Min Kan dupliceert en verklaart niet te begrijpen, waarom de heer De Gijselaar thans principieel opponeert te gen benoeming van sociaal-democratische burgemeesters, omdat de S.D.A.P een re- volutionnair karakter draagt, terwijl hij zich niet heeft verzet tegen de voordracht van den heer ter Laan als burgemeester door minister Cort van der Linden, noch tegen de benoeming van een sociaal-demo cratisch burgemeester van Leeuwardera- deel, onder het ministerie Ruys de Bee- renbrouck TWEEDE KAMER. OVERZICHT. Eenige wetsontwerpen. Vacantic. De Kamer was in vacantiestcmming, zoodat zij zoo weinig mogelijk tijd be steedde aan de rest van do agenda, die nog van de vorige week was overgeble ven. Om voor half vier was zij daarmede reeds gereed, waarna de V o o r z. haar nog verblijdde met de mededeeling, dat hij haar door gebrek aan werk, niet eer der zou behoeven bijeen te roepen dan 10 Mei. Een vacantie dus van ruim een maand. Zonder gedachtenwisseling en hoofde lijke stemming werd goedgekeurd het wetsontwerp, dat beoogde een einde te maken aan belastingontduiking in den vorm van lijfrenten. Zeker is, dat de misbruiken de perken te buiten gingen. Want welke qualificatie is er voor hot geval, in de toelichting op het ontwerp vermeld, van dien vader, die van zijn jaarlijksch inkomen van 12.400 aan elk zijner vijf minderjarige kinderen een lijfrente toekende van f 165 per maand gedurende twaalf maanden per jaar, waardoor slechts een belastbaar in komen van2500 overbleef? Tegen do verhooging van den post op de Indische begrooting voor den bouw van 12 vliegtuigen voor Indië, groot 1.G00.000, met 020.000 had de heer K. ter Laan (S. D.) bezwaren. De heer ter Laan had gewild, dat de re- '..'f'ering de Kamer er vroeger in bad go- HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. In Roemenië zou een opgewonden stemming heerschen, in verband met het te verwachten overlijden des konings. De inval in de Sovjetgebouwen te Pe king. Ook te Sjanghai en Tientsin zijn invallen In Sovjetgebouwen gedaan. BINNENLAND. De uitslagen van alle Provincies zijn nu bekend. In Zuid-Holland geen coa litie-meerderheid meer. Het derde lid in den Statenkieskring Gouda niet her kozen. (1ste blad). Onze Geïllustreerde Pagina De photo-pagina heeft o.m. phosos van: hei motorongeluk bij Orthen in .N. Brabant; H M. de Koningin-Moeder, do Zuiderzeewerken. kend. De Kamer keurde de verhooging in tusschen goed met 42 tegen 19 stemmen (die van alle sociaal- n vrijzinnig-demo craten) In een wetsontwerp tot verhoogine van eenige posten van de begrooting van Ar beid. Nijverheid en Handel was ook ver vat een crediet van 475.000 voor den wederopbouw van woningen in hel land van Maas en Waal, door den watersnood vernield Nadat min. Slotcmaker de Brui- n e eenige inlichtingen had verstrekt, werd het wetsontwerp aangenomen ZUID-HOLI.AND. R. K. Staatspartij 16 16 Ant.-Rev. 13 16 Chr. Hist. 10 12 S D A. P 21 20 Vrijheidsbond 10 9 Vrijz.-Dem. 3 2 Comm. P. (Holland) 1 2 Comm. (gr. Wijnkoop) 1 0 Plattelanders 1 1 Staatk. Geref. 4 2 Herv. Staatspartij 2 1 In Zuid-Holland zijn uitgebracht talaal 720.166 stemmen. De kiesdeeler bedraagt 8783. De namen der gekozenen zijn: Communistische Partij Holland: De Visser. Communistische Groep Wijnkoop: Van Burink Plattelandersbond: Braat. Herv. Geref. Staatspartij: Lingbeek, Al- blas. Anti-Rev. Partij: Scuouten, Heukels, mr. De Jong, Do Wilde, jhr mr De Branw, Warnaar, Rutgers, Van Muiswinkel, mr. Van Baren, Jansen Mancnschijn, Sterk, C Warnaar G Lzn., Diepenhorst S. D. A. P.: Ter Laan. Groeneweg, Hey- koop, Brautigam, v. Stapele, Stolle, Voet, v Sleen, Drces, v. Staveren, Hoejenbos, IJzerman, Gardenier, mevr. Do Vries, Van Eek, Van Staal, Schaper, De Bruin. Van Zadelhoff, Horsman, Bergraeijer. Vrijz.-Dem. Bond: Van Aaltcn, Schilt- huis, Werker. R. K. Staatspartij: Nivard, mej Meijer, v d. Vijver, Van Duin, Borghols, Veraart, baron Van Voorst tot Voorst, Guit, Bal vers. Bader, Von Fisenne, Hoffman, De Kok, Mooyman, Nolet, Loerakker Vrijheidsbond: Ten Hope, mevT. De Buy Wenniger, Grena de Jongh, mevr. Cohen Tervaert, Vorbroek, Beekenkamp, v. d. Hout, De Kanter, Vlielander, Trouw Staatk. Geref. Partij: Kersten, Houdt, Eergshoeff. Mast. NOORDHOLLAND. S. D. A. P. 24 Roomsch-Katholieken 17 19 Vrijheidsbond 9 Chr.-Hist. Unie 8 Vrijz. Dem Bond 6 Plattelanders 2 Anti-Rev. Partij 6 Comm. (gr. Wijnkoop) 2 Comm. P. (Holland) 1 Middenstandsparlij 1 Lijst Do Harlogh Ct.r. Demorr. 0 1 vorige stand 19

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1