VRIJDAG 8 APRIL 1927
STATENVERKIEZINGEN.
De Staten-Verkiezingen.
3)e £cicbelie 0ou/tomt
Jaargang.
No. 5537
iBONNEMENTSPRIJS bedraagtbl) vooruitbetaling
LeideD 19 cent per week 12.50 per kwartaal,
nie Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal,
co pei post 2.95 per kwartaal.
Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
,baai tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
laling Aizonderlijke nummers 5 ct.. met Geïllustreerd
iajrgblad 9 ct
Dtt blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAOTt
O e wo no advortentlën 30 oonl per regel
Voor Ingeionden Mededeelingeo wordt bet
dubbele van bet tarief berekend. s
Kleine advortentlën. ran teo hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, hour en ver
huur, koop en verkoop IO.SO.
IIIMMER BESTAAI ÜIT DRIE BLADEN.
ij hebben gisteravond reeda vroeg den
kunnen bulletineeren van Zuid-
Voor dezen uitslag was begrij-
lerwijze, heel veel belangstelling; men
tong zich voor onze bulletins.
bolland toch dèArop kwam het «*an!
mdere uitslagen hadden of geen of
minder belangstelling getrokken. En
verklaarbaar Want de overheer-
ade vraag was, of de Staten van'Zuid-
ind rechtsch zouden blijven.
deze vraag moet ontkennend
beantwoord. Een verb'es van vijf
i kon de rechtsche meerderheid, die
oude Staten drie stemmen bedroeg,
dragen. Van 44 rechts tegen 35 links
anti-papisten, wordt de verhouding
39 rechts tegen 38 links 6 anti-
in.
noemen de Staatkundig Gerefor-
den (ds Kersten) en de Herv. (Ge-
Staatspartij (ds. Lingbeek) heel kort-
anti-papisten. Men kan ze zeker niet
len bij links, maar ook niet bij
omdat hun streven juist tégen de
is gericht, tegen een samengaan
Rome!
zetels zijn in Zuid-Holland ontval-
Anti-Rev. en Chr.-Hist. (resp.
2) en zeker drie daarvan zijn toege-
aan bovengenoemde anti-papisti-
groepen; verder hebben S. D. A. P. en
eidsbond ieder één zetel meer ge-
geen van beide van laatstgonoem-
rtijen is er reden, om te triumphee-
S.D.A.P. zal zelf ongetwijfeld in de
steden, en ook elders, meer groei heb
verwacht. En wij, eerlijk gezegd,
den dat. Maar de toenam van het
zetels met slechts één heeft die
geloochenstraft.
vnover het vlottende in de massa
loovele partijtjes blijft ons Katholie-
aerscorps in Zuid-Holland en an-
provincies vrijwel stabiell Ook de
naamde R.-K. Volkspartij vermag
afbreuk te doen aan de in eend
rachtige R.-K. Staatspartij. Natuur-
die stabiliteit nog geen re-
om voldaan te zijn. Wij moeten
stabiel, niet op eenzelfde hoogte blij-
aaar w ij móeten vooruit!
wel de katholieken het aantal zetels
behouden, is toch tot veler teleur
de heer v. d. Weyden uit Nieuw
niet herkozen, omdat het stemmen-
bot in den Kieskring Gouda te klein
Noord-Holland zou men kunnen
dat de uitslag in deze provincie
et meest verwondert, en pijnlijk ver-
De verhouding 37 rechts 40
die zoo hoopvolle belofte inhield
het schieten eerlang van 'n bres in
tsche meerderheid, is in 31 rechts
iks verkeerd. En het pijnlijkste voor
natuurlijk, dat hier de Kathobeke
op wier groei onze verwachtingen
waren, voor deze terugschui-
ran den stand der partijverhoudin-
iede verantwoordelijk is, door het
van 2 zetels. Het verbes komt ten
aan de S. D. A. P., die, hier al-
in tegenstelling met de uitsla-
Iders mogen glorieeren met een
van vijf zetels.
effende Utrecht, waarvan de uitslag
binnen is gekomen, valt al even-
'■a bijzonders op te merken, als van
ssle andere provincies, waarin klei-
schuivingen geen vasten bodem ge-
tor het optrekken van conclusies.
'vij alles bij elkaar hebben, uit alle
cies dan komen wij tot de volgende
Staatspartij 862.171 smmen 180
(Verlies 4 zetels).
Volkspartij 20.570 stemmen 2 ze-
taveranderd).
■Rev. 360.176 stemmen 78 zetels.
9).
Mlist. 342.761 stemmen 73 zetels.
*2).
Gereformeerden 58.390 stemmen
s- (Winst 3).
Herv. (Geref.) Staatspartij 33.723 stem
men 2 zetels. (Winst 1).
Vrijheidsbond 296.903 stemmen zetels.
(Winst 1).
Democratische partij 7.827 stemmen 1
zetel. (Winst 1).
Middenstandspartij 12.926 stemmen 1
zetel. (Winst 1).
S. D. A. P. 609.010 stemmen 119 zetels.
(Winst 12).
Communisten (Wijnkoop) 38.020 stem
men (5 zetels), Communisten (Holland)
22.027 stemmen 2 zetels. (Tezamen on
veranderd).
Vrijz. Democr. 169.062 stemmen stem
men 42 zetels. (Winst 2).
Plattelanders 35.883 stemmen 10 zetels.
(Verbes 5).
Neutrale partij (Gelderland) krijgt 1 ze
tel, Chr. Dem. en Protestantsche Volks
partij verliezen elk hun zetel.
B UITE W L A H D
De Ontwapenings- kwestie.
De voorbereidende commissie.
Publicatie van militaire
uitgaven.
.De voorbereidende ontwapeningscom
missie te Genève is gisterenochtend begon
nen met de bespreking der bewapeningsbe-
perking door indirecte methode en in het
hijzonder de beperking der militaire uitga
ven. De Fransche en Britsche ontwerp
overeenkomsten verlangen, dat den secreta
ris-generaal van den Volkenbond een lijst
zal worden verstrekt van de voorgestelde
uitgaven. Terwijl echter het Fransche voor
stel wenscht, dat binnen drie maanden na
het van kracht worden der wettelijke bepa
lingen betreffende de machtiging tot het
doen van uitgaven, hiervan mededeeling
wordt gedaan, stelt het Britsche voorstel
een bepaalden datum vast. Aan de discus
sies werd deelgenomen door Marinis, Paul
Boncour, Cecil, De Brouckère en Bernstorff
Alle sprekers verklaarden zich voorstan
der van een zooveel mogelijk algeheele pu
blicatie der militaire uitgaven, met uitzon
dering van Marines (Italië), die voor be
perkte publicatie opkwam.
Nadat de besprekingen drie uur geduurd
hadden, nam de commissie het principe
van publicatie der militaire uitgaven aan.
Roemenië.
Hei a.s. overlijden des konings.
Een paniekstemming?
Als bewijs voor de opgewonden stemming
die er in Roemenië heerscht, kan het feit
gelden, dat de speciale correspondent van
de „Daily Express" te Boekarest, G. E. R
Gedye aanzegging heeft gekregen, dat hij
het land moet verlaten daar hij aan zijn
blad een telegram had gezonden (welk te
legram intusschen door de censuur werd
achtergehouden) meldende, dat de Roe-
meensche premier verklaard had, buiten
gewone volmachten van dictatorialen aard
to zullen vragen om aan mogelijke woelin
gen (bij 's konings dood te verwachten)
het hoofd te bieden.
Het bericht in kwestie had die corres
pondent ontleend aan het Roemeensche-
blad „Universal".
De „Daily Express", die deze mededee
ling van den genoemden specialen corres
pondent ontving, kreeg later een telegram
van hem toegestuurd, volgens hetwelk de
kwestie van zijn uitzetting nog hangende
was.
Het blad zond hem echter een telegram
terug waarin hem werd meegedeeld, dat
de „Daily Express" niettemin zijn eerste
bericht over zijn dreigende uitzetting zou
publiceeren.
Marokko
De strijd met de Moorcn.
Maatregelen der Fransche n.
Een telegram uit Rabat meldt, dat de
Fransche troepen onder generaal Mulay
Amrane bezetten, thans verder zijn opge
trokken en Kelaa veroverden, na 200 op
standelingen die hevigen tegenstand boden
en den Franschen eenige verliezen toe
brachten, te hebben verdreven. De tToepen
bezetten eveneens Bab Nessi aan de grens
van het Ghezaua-land. Eenige bataljons
zijn te Wezzan geconcentreerd.
De toestand in het Zuidelijk "gedeelte van
de Spaansche zone is verbeterd. De over
levenden uit de colonne van kapitein Os-
taritz, die bij Adnam omsingeld was, zijn
thans bevrijd. De Tarzoot-stam schijnt voor
nemens weerstand te bieden bij een even-
tueelen opmarsch der Spaansche troepen.
China
DE CHINEESCHE WARBOEL.
Het gebeurde te Peking.
B i z o n d e r h e d e n over den inval
Aan de „Evening Standard" worden uit
Feking nadere bijzonderheden over den
inval in het Sovjetgezantschap geseind.
Daaruit blijkt, dat de inval werd uitgevoerd
door drie honderd Chineesche politie
agenten, die, volgens verklaring der autori
teiten. een honderd Chineezen in de gebou
wen van het gezantschap verborgen von
den, van wie een vijftig, zoowel mannen als
vrouwen, werden gearresteerd, beschuldigd
van bet opruien van studenten en arbei
ders tot het verwekken van ongeregeldhe
den. Ook werden vijf Russen gearresteerd
Allen werden met gebonden handen en
voeten weggevoerd door de politie, die hen
schreeuwend door de straten sleurde. Al
de gevangengenomen gearresteerde Chi
neezen werden op last van maarschalk
Tsjang Tso Lin onmiddellijk geëxecuteerd
Ook werden verscheidene kisten met ge
weren en munitie, evenals de Sovjetvlag-
gen, uit de ambassade weggevoerd.
Een breuk met de Sovjets
waarschijnlijk geacht.
De autoriteiten der „Ankoeo Tsjoen" (het
leger van Stjang Tso Lin) verklaren dat
de huiszoeking in het Sovietgezantschap
het klare bewijs heeft geleverd, dat de Sov
jets betrokken zijn bij een samenzwering
tot het omverwerpen van orde en wet in
Noord-China. Wellington Koo (die, naar
heden gemeld werd, als premier is afge
treden) heeft op verzoek van Tsjang Tso
Lin een protest opgesteld aan den zaak
gelastigde der Sovjets, zeggende dat het
gezantschap oen schuilplaats biedt aan
samenzweerders en poogt het gezag der
wettige regeering te ondermijnen. In vele
kringen acht men oen breuk in de betrek
kingen tusschen Poking en Moskou waar
schijnlijk. Het blijkt dat de militaire at
taché der Sovjets een poging heoft gedaan
tot het verbranden van documenten, waar
uit blijkt dat men oen uitgebreide samen
zwering op touw wilde zetten.
De houding van den Ned. gezant.
Gaf h ij toestemming of niet?
Over de houding van den Nederland-
sclien gezant te Poking, den heer Ouden
dijk, die deken is van het diplomatieke
corps aldaar, komen tegenstrmige berich
ten binnen. Volgens sommige berichten
zou hij uit naam van het diplomatieke
corps aan de soldaten van Tsjang Tso Lin
toestemming hebben gegeven, om de di-
plomatieken wijk binnen te gaan met bet
doel een huiszoeking te doen in de Sov
jetsgebouwen. Dit wordt bevestigd door
een telegram van het bestuur van het
Nat. Arbeidssecretariaat aan den Neder-
landschen minister van buitenlandsche
zaken, waarin genoemd bestuur spreekt
van onrust en verontwaardiging gewekt
door de hopeloos oorlogzuchtige politiek
van den heer Oudendijk, die een dreigend
gevaar is en Holland zal meeslepen in liet
Engelsche avontuur. Het N. A. S. eischt
tenslotte aanbieding van verontwaardigin
gen aan de Sovjet'-egeering en de afzet
ting en afstraffing van den gezant.
Aan den anderen kant wordt echter be
richt, dat gezant Oudendijk: namens het
diplomatieke corps con protest heeft inge
diend bij de Chineesche regeoring over het
feit, dat de Chineesche autoriteiten den
privileges te zijn huiten gegaan, die hun
door het corps diplomaticpie waren ver
leend.
Neg meer invallen.
Het Sovjetconsulaat te
Sjanghai omsingeld
Vrijwilligers hebben het Sovjet-consu
laat te Sjanghai omsingeld en onderzoe
ken iedereen, die het consulaat binnen
gaat of verlaat, tot groote verontwaardi
ging van den consul.
Ook to Tientsin.
De ontdekkingen gedaan bij den inval
in de Russische gebouwen te Peking,
hebben de Chineesche politie te Tientsin
aanleidiug gegeven ook in de kantoren
van de Dalbank, den Chineeschen Oos
terspoorweg cn van andere Russische in
stellingen te Tientsin een inval te doen,
waarbij vele documenten in beslag zijn
genomen
Deze gebouwen zijn gelegen in de
Fransche concessie en de inval heeft
plaats gehad, nadat toestemming van den
Franschen consul was verkregen.
Tsjang Kai Sjek.
Een breuk met de communisten
Tsjang Kai Sjek heeft het Chineesche
communistisch hoofdikwartier te Sjan
ghai gesloten, hetgeen wordt beschouwd
als een recbtstreeksche uitdaging der ex-
tromisten te Hankow.
Men verwacht, dat er thans spoedig
een breuk zal komen.
Het centraal executief comité heeft
Tsjang Kai Sjek gelast Sjanghai terstond
te verlaten en naar Nanking te gaan.
BIHNENLAEiD'
EERSTE KAMER.
OVERZICHT.
Begrootingen.
Kamer heeft de beliar
van de Justitie-begrooting (niet: gemeen-
tebegrooting, zooals een zetfout ons gis
teren deed vermelden) geëindigd.
Na een discussie, welke geen belangrij
ke nieuwe gezichtspunten opende, werd de
bogrooting aangenomen.
Een onbeteekenende discussie ontke
tende de heer v. d. Hoeven (C.-H.)
over het ontwerp tot aanvulling der wet
op de rechterlijke organisatie t.a.v. het
hooren van getuigen en deskundigen. De
enkele opmerkingen culmineerden eigen
lijk in do omslachtig uitgesproken verze
kering, dat hij eerbied had gezworen voor
de rechterlijke macht. Zijn langdradig be
toog kwam neer op het wenschelijko van
het betrachten der grootste voorzichtig
heid bij het uitbreiden van het beroeps-
recht van beslissingen in eersten aanleg.
Min. Donner stelde hem te vredendoor
het nader in beschouwing nemen van
deze materie toe te zeggen.
Het wetsontwrep werd hierna z. h. st.
goedgekeurd.
De beraadslagingen over de begrooting
van Binnenlandsche Zaken en Landbouw
werden geopend door de heer W i b a u t
(S. D.), die zijn bekende stokpaardje,
de financieele verhouding tusschen Rijk
en gemeente voor de zooveelste maal be
reed; de heer De Gijselaar (Chr. H.)
ondersteunde dit betoog.
Na de pauze was het woord aan den
heer De Gijselaar. Hij besprak het
recht deroverheid voorstellingen te ver
bieden Het was nog een nakomertje van
de befaamde Potemkinfilmkwestie. Ge
lijk bekend is. had men in Middelburg
gauw een onder-onsje gesticht om deze
film, die in het openbaar verboden was
te vertoonen. De heer de Gijselaar meende
nu, dat d burgemeester ook deze bes'oten
bijeenkomsten kan verbieden. Als dit niet
het geval was, dan kon z.i. beter de gehee-
le bevoegdheid worden opgeheven.
De lieer de Gijselaar kreeg ten ant
woord van Minister Kan, dat de ge
schiedenis van 1851 leert, dat alleen open
bare bijeenkomsten door den burgemees
ter verboden kunnen worden Erg urgent
vindt spr. deze kwestie niet, maar zeer
welwjPond voegde hij er aan toe, dat hij
er met den Minister van Justitie over zou
spreken
Een der socialistische redenaars had
den minister het verwijt gemaakt, dat er
te weinig socialistische burgemeesters be
noemd zouden zijn. Min. Kan ant
woordde hierop, dat hij geen tegenstander
is van de soc.-democraten, op de plaats
waar ze behooren! Hem treft geen verwijt,
want van de 4 huidige soc. burgemeesters,
heeft spr. er 2 voorgedragen, dus 50 pet.
De maatstaf moet zijn, of het milieu, de
bepaalde omstandigheden, die in iedere
gemeente bestaan, in overeenstemming
zullen zijn met de politieke meening van
den te benoemen functionaris.
Hierna volgden de replieken, waarbij
de beer de Gijselaar door een krach
tig specchje over het benoemen van soc.
democr. burgemeesters plotseling leven
in de brouwerij bracht, daar er een fel
verzet vo'gde van den heer M o 11 m a-
ker (S D A P).
Min Kan dupliceert en verklaart
niet te begrijpen, waarom de heer De
Gijselaar thans principieel opponeert te
gen benoeming van sociaal-democratische
burgemeesters, omdat de S.D.A.P een re-
volutionnair karakter draagt, terwijl hij
zich niet heeft verzet tegen de voordracht
van den heer ter Laan als burgemeester
door minister Cort van der Linden, noch
tegen de benoeming van een sociaal-demo
cratisch burgemeester van Leeuwardera-
deel, onder het ministerie Ruys de Bee-
renbrouck
TWEEDE KAMER.
OVERZICHT.
Eenige wetsontwerpen. Vacantic.
De Kamer was in vacantiestcmming,
zoodat zij zoo weinig mogelijk tijd be
steedde aan de rest van do agenda, die
nog van de vorige week was overgeble
ven. Om voor half vier was zij daarmede
reeds gereed, waarna de V o o r z. haar
nog verblijdde met de mededeeling, dat
hij haar door gebrek aan werk, niet eer
der zou behoeven bijeen te roepen dan 10
Mei.
Een vacantie dus van ruim een maand.
Zonder gedachtenwisseling en hoofde
lijke stemming werd goedgekeurd het
wetsontwerp, dat beoogde een einde te
maken aan belastingontduiking in den
vorm van lijfrenten.
Zeker is, dat de misbruiken de perken
te buiten gingen. Want welke qualificatie
is er voor hot geval, in de toelichting op
het ontwerp vermeld, van dien vader, die
van zijn jaarlijksch inkomen van 12.400
aan elk zijner vijf minderjarige kinderen
een lijfrente toekende van f 165 per
maand gedurende twaalf maanden per
jaar, waardoor slechts een belastbaar in
komen van2500 overbleef?
Tegen do verhooging van den post op
de Indische begrooting voor den bouw
van 12 vliegtuigen voor Indië, groot
1.G00.000, met 020.000 had de heer K.
ter Laan (S. D.) bezwaren.
De heer ter Laan had gewild, dat de re-
'..'f'ering de Kamer er vroeger in bad go-
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
In Roemenië zou een opgewonden
stemming heerschen, in verband met het
te verwachten overlijden des konings.
De inval in de Sovjetgebouwen te Pe
king. Ook te Sjanghai en Tientsin zijn
invallen In Sovjetgebouwen gedaan.
BINNENLAND.
De uitslagen van alle Provincies zijn
nu bekend. In Zuid-Holland geen coa
litie-meerderheid meer. Het derde lid
in den Statenkieskring Gouda niet her
kozen. (1ste blad).
Onze Geïllustreerde Pagina
De photo-pagina heeft o.m. phosos
van: hei motorongeluk bij Orthen in .N.
Brabant; H M. de Koningin-Moeder, do
Zuiderzeewerken.
kend. De Kamer keurde de verhooging in
tusschen goed met 42 tegen 19 stemmen
(die van alle sociaal- n vrijzinnig-demo
craten)
In een wetsontwerp tot verhoogine van
eenige posten van de begrooting van Ar
beid. Nijverheid en Handel was ook ver
vat een crediet van 475.000 voor den
wederopbouw van woningen in hel land
van Maas en Waal, door den watersnood
vernield
Nadat min. Slotcmaker de Brui-
n e eenige inlichtingen had verstrekt, werd
het wetsontwerp aangenomen
ZUID-HOLI.AND.
R. K. Staatspartij
16
16
Ant.-Rev.
13
16
Chr. Hist.
10
12
S D A. P
21
20
Vrijheidsbond
10
9
Vrijz.-Dem.
3
2
Comm. P. (Holland)
1
2
Comm. (gr. Wijnkoop)
1
0
Plattelanders
1
1
Staatk. Geref.
4
2
Herv. Staatspartij
2
1
In Zuid-Holland zijn uitgebracht talaal
720.166 stemmen. De kiesdeeler bedraagt
8783.
De namen der gekozenen zijn:
Communistische Partij Holland: De
Visser.
Communistische Groep Wijnkoop: Van
Burink
Plattelandersbond: Braat.
Herv. Geref. Staatspartij: Lingbeek, Al-
blas.
Anti-Rev. Partij: Scuouten, Heukels,
mr. De Jong, Do Wilde, jhr mr De Branw,
Warnaar, Rutgers, Van Muiswinkel, mr.
Van Baren, Jansen Mancnschijn, Sterk,
C Warnaar G Lzn., Diepenhorst
S. D. A. P.: Ter Laan. Groeneweg, Hey-
koop, Brautigam, v. Stapele, Stolle, Voet,
v Sleen, Drces, v. Staveren, Hoejenbos,
IJzerman, Gardenier, mevr. Do Vries, Van
Eek, Van Staal, Schaper, De Bruin. Van
Zadelhoff, Horsman, Bergraeijer.
Vrijz.-Dem. Bond: Van Aaltcn, Schilt-
huis, Werker.
R. K. Staatspartij: Nivard, mej Meijer,
v d. Vijver, Van Duin, Borghols, Veraart,
baron Van Voorst tot Voorst, Guit, Bal
vers. Bader, Von Fisenne, Hoffman, De
Kok, Mooyman, Nolet, Loerakker
Vrijheidsbond: Ten Hope, mevT. De Buy
Wenniger, Grena de Jongh, mevr. Cohen
Tervaert, Vorbroek, Beekenkamp, v. d.
Hout, De Kanter, Vlielander, Trouw
Staatk. Geref. Partij: Kersten, Houdt,
Eergshoeff. Mast.
NOORDHOLLAND.
S. D. A. P. 24
Roomsch-Katholieken 17 19
Vrijheidsbond 9
Chr.-Hist. Unie 8
Vrijz. Dem Bond 6
Plattelanders 2
Anti-Rev. Partij 6
Comm. (gr. Wijnkoop) 2
Comm. P. (Holland) 1
Middenstandsparlij 1
Lijst Do Harlogh
Ct.r. Demorr. 0 1
vorige stand
19