4
m
H'y
ZATERDAG 26 MAART 1927
m:' mm m
m
m
ff i
18e Jaargang.
No. 5526
5)c £ci€belv£ (Bou/ta/nt
^ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
i(or LeideD 19 cent per week 12.50 per kwartaal
Ai onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal,
'franco per post I 2.95 per kwartaal
jet Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné'a ver-
Mjgbaaj tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling Afzonderlijke nummers 5 et., met Geïllustreerd
^dagsblad 9 ct
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertenlISn 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeeüngen wordt bet
s dubbele van het tarief berekend.
Kleine adverientiën, van ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver-
huur, koop en verkoop IU.SO.
Bij het
veertia-iaria
Mgr. Dr. W.
Prie
No1
ens.
van
26 Maart 1927.
Monseigneur Nolens veertig jaar Pries-
l;:! Men is zoo gewend, om bij het hooren
tarnen van den naam van Dr. Nolens te
taken aan den Staatsman, die nu reeds
Rn'meer dan vijf en twintig jaar met
ure het Tweede Kamerlidmaatschap be-
iMl, die als voorzitter der Katholieke
Tweede Kamer-fractie ook bij andere
taalkundige partijen de zeer. invloedrijke
(i geziene persoonlijkheid is, aan den-
jn?, die bij politieke moeilijkheden en
'wikkelingen geroepen wordt om advies
I Ie brengen aan de Kroon, die reeds
fcmial belast /werd met de vereerendo
ifiracht eener Kabinetsformatie, en die
reeds meermalen het Ministersambt
ïi kunnen bekleeden, indien hij had wil-
toestemmen in de aanzoeken, die hem
bikten, aan den man, die reeds en-
jé jaren den hoogen titel draagt van
acellentie, omdat hem de zeldzame on-
techeiding te beurt viel door Hare Ma-
i&it de Koningin benoemd te 'worden
f Minister van Staat.
W wel men denkt aan de sociale figuur
jto internationale beteekenis, die niet al-
ha binnen de grenzen van het eigen va-
fcund de sympathie en het vertrouwen
fln«l van de arbeiders, zoowel van de
jalersdenkende als van do katholieke, om
«uitgesproken gezond-democratische ge
bate, die hij huldigt en niet aarzelt on-
Kvimpeld naar voren te brengen, als hij
dat het tijd is om te spreken,
kjr die ook op internationale sociale
twenties reeds meermalen zijn demo
nische^ gevoelens liet blijken, zóódatmen
p® in 't buitenland reeds noemde, „den
®ocratischen Monseigneur",
haar is dus alle reden om bij het hooren
Mn naam te deuken aan zijn politieke
sociale beteekenis. Maar degenen, die
mogen kennen eenigszins meer van
jfj)- weten, dat voor hem zelf de hoog-
beteekenis van zijn leven gelegen is in
Terheven waardigheid van het heilig
beterschap, waarmede hij door God
werd hekleed: dat hem vóór alles
harle
J... Raat hoog te houden zijn pries-
p karakter, ^at hij nimmer verbergt.
•'J dat hij integendeel overal en altijd
rijnen tact weet te doen uitstralen en
'rdoor bij dan zijn optreden een stem-
frVa k'" °°k andersdenkenden
>ed afdwingt; en dat zijn echt-
osterlijkc levenswijze het onweer-
Pylke getuigenis is, dat hoog hoven
j^Rrijke functies, die hij uitoefent,
®erbewijzen, die hem onophoudelijk
vallen, voor hem gaat liet Pries-
'Jn van den Allerhoogste
iff' men ^'guur van Dr. Nolens in
l «.dan zal men hegrijpen, waarom
erluipd hen, dat de dag van heden,
a P hij het feit herdenkt, dat hem
-veertig jaren het H. Priesterschap
k'. ®GaP?ecleeld, voor hem is een der
e dagen van zijn leven, en dat
?en gelukwensch met dat Priester
feest hem op bijzondere wijze aangenaam
moet zijn. Dien gelukwensch uiten wij op
deze plaats van heeler harte, en wij voe
gen eraan toe de oprechte bede tot God,
dat Hij dit rijkgezegende Priesterleven,
dat reeds bekroond werd met de hooge
kerkelijke onderscheid:ngen van Geheim-
Kamerheer van Z.H. den Paus, van Huis
prelaat van Z. H. en van Protonotarius
Apostolicus a. i. p,, nog lang moge sparen,
ook ten bate van katholiek Nederland. De
beteekenis, die wij Katholieken op dit
oogenblik bezitten in ons vaderland, is.
zonder twijfel voor een niet gering gedeel
te ook te danken aan den invloed, die is
uitgegaan vap zijn persoonlijkheid. En
daar die persoonlijkheid zoo geheel en al
l et stempel draagt van zijn priesterlijk
karakter, heeft een woord van warme en
diepgevoelde hulde en een bede om ver
lenging van zijn waardevol leven, vooral
zin juist op een dag als vandaag, waarop
hij zich op feestelijke wijze herinnert, dat
de groote gave van het Priesterschap aan
hem werd geschonken.
Wij twijfelen er niet aan, of geheel ka
tholiek Nederland stemt met deze hulde
en met deze bede in. Want al moge het
waar zijn, dat Monseigneur Nolens in de
oogen van sommige geloofsgenooten wel
eens een democraat scheen met al te voor
uitstrevende tendenzen, niemand is er, die
ooit zal getwijfeld hebben aan de volmaak
te eerlijkheid zijner bedoelingen, en die
niet overtuigd was, dat alles, wat hij deed,
voortkwam uit- een heilige overtuiging,
terwijl een dag als vandaag bijzonder ge
schikt is om de vraag te doen rijzen, of zijn
democratische gevoelens niet hun oor
sprong vinden juist in zijn Priesterzijn.
De Goddelijke Hoogepriester, die toch- hol
voorbeeld is, waarnaar allen .zich moeten
vormen, die deel hebben aan Zijn Priester
schap, trok zich immers op zeer bijzondere
wijze het lot der minderbedeelden op deze
aarde aan, zóó zelfs, dat Hij Zijn zorg voor
hen aanvoerde als een bewijs voor Zijn
Goddelijke zending. Aan de leerlingen van
Joannes den Dooper, die tot Hem gekomen
v-aren om te vragen, of Hij de beloofde
Messias was of niet. antwoordde Hij, dat
de teekenen, die Hij deed, Zijn Messias-*
schap bewezen. Welnu, onder de (eekenen,
die Hij deed, noemde Hij niet alleen het
genezen van blinden, kreupelen, nicliat-
schen en dooven en het opwekken van
dooden, maar ook Zijn bijzondere zorg
voor de minderbedeelden: ..aan armen
wordt liet Evangelie verkondigd''.
Menschel ijkerwijze gesproken, is .aan
Monseigneur Nolens nog een lang leven be
schoren. Niettegenstaande zijn zes en zes-
lig jaren i.- zijn tred nog veerkrachtig en
de blik van zijn oog nog levendig. Moge
het den Gever van alle goede gaven beha
gen, onze verwachtingen in vervulling te
doen gaan!
Warmond. J. D. J. AEXGEXEXT, Pr
ËUITEkLAhD
Duitschland
Vechtpartij in Berlijn's gemeenteraad.
De Donderdag gehouden zitting van den
Berlijnschen gemeenteraad moest worden
afgebroken in verband met een vechtpartij
tusschen de vroede vaderen ter gelegen
heid van een democratisch» interpellatie
over de ordeverstoringen, die de laatste
dagen door Völkischen en communisten
zijn veroorzaakt.
Toen de afgevaardigde Faltz van <lo
Duitsche volkspartij, die zich wegens zijn
provoceerend optreden bij de partijen
van links zeer ongezien heeft gemaakt,
het woord wilde nemen, werd hij met ge
joel begroet. Hij wendde zich daarop tot
de communisten met de woorden: „De
provocateurs blijven steeds achter het
front!" Eenige communist'sche gemeente
raadsleden stormden toen met gebalde
vuisten op hem af, zoodat Faltz zich -ge
noodzaakt zag zijn rede af te breken.
Nadat do rust was weergekeerd, nam
Faltz opnieuw het woord, waarbij hij zei-
de: „Ik heb zooéven beweerd, dat het pro
vocateurs zijn, die steeds over provocatie
spreken. De gebeurtenissen hebben do
juistheid mijner bewering gestaafd."
Daarop stormde opnieuw een aantal
communisten naar het sprckersgestoelte
Zij dienden Faltz cenige oorvegen toe.
Hoewel hij van rechts hulp ontying, slaag
den de communisten er in liem tegen den
grond to slaan en egn aantal schoppen toe
te dienen.
De voorzitter schorste de zitting, waar
op onmiddellijk het seniorenconvent bij
eenkwam, dat zijn veronlwoordiging over
het gebeurde uitsprak. Verschillende frac
ties zijn voornemens voorstellen in te" die
nen tot verscherping van het reglement
van orde.
Be relletjes te Bet lijn.
Donderdagavond zijn teJBêrlijn opnieuw
nalipp&al-socialisten ilou^J ?cemjfu.misten
ken ernstig mishandeld. De daders wisten
te ontkomen
Tsjecho-Slowakije
Een interparlementaire entente.
De Fransche groep in Europa.
Naar de „Prager Presse" verneemt, is
er tusschen Frankrijk, Polen, Roemenië,
Servië, België en Tsjecho-Slowakije een
interparlementaire entente in wording,
waariH*ieder land een. nationale groep
vormt, die weer in drie commissies wordt
verdeeld, een politieke, een cultureele en
een economische
Hel doel dezer interparlementaire unie
is aansluiting van de parlementaire groe
pen van die landen, welke gelijke of ge
lijksoortige belangen op de genoemde ge
bieden hebben, tot positieven practischen
arbeid.
Deze entente wordt door een uitvoe
rend comité geleid. De voorzitters der na
tionale groepen, zijn de voorzitters der af
zonderlijke commissie en- vormen den
raad der interparlementaire entente.
De unie houdt zich als democratisch
orgaan voor internationale toenadering
met actueelc kwesties bezig tot behoud
van den vrede 011 tot positieve samenwer
king van de volken
De constitueerende vergadering der
Tsjecho-Slowakscbe groep heeft reeds
plaats gehad.
Albanië.
JOEGO-SLAVIë—ALBANIë.
Tot een onderzoek besloten.
Aan beid ez if den van de grens
Het voorstel, om een onderzoek naar
den toestand aan de Joego-S'avischAl-
baneesche grens in te stellen is thans op-
gestold en is door de Joego-Slavischc re
geering aanvaard. Het voorstel is officieel
voorgelegd aan de Italiaansche regeering,
van welke zijde men geen bczaren ver
wacht. Het onderzoek zal worden inge
steld door oen commissie van drie mili
taire afgevaardigden, die Engeland,
Frankrijk en Duitschland zullen vertegen
woordigen. De keuze dezer afgevaardigden
zal aan de drie betrokken regeeringen
worden overgelaten
Aangenomen wordt, dat hel onderzwk
zich zal uitstrekken tot heide zijden van
de grens De Joego-Slav sche en de Tla-
liaansche regeeringen zullen worden uil
genood igd, gedelegeerden te z aden" naai
de commissie, die evenwel ni l ais leden
der commissie zullen optreden!
Albaneesclis tfoepen-corc/atrabes.
Belgrado wendt zich opnieuw
tot de mogend li <e d en.
Naar uit Belgrado aan liet „Berliner
Tageblall'' wordt gemeld, heeft de Joego
slavische regeering zich opnieuw tol de
groote mogendlu Jen gewend, daar aan
de Joegoslavische grens Albancc-elfo
troepen worden geconcentreerd. De Joe
goslavische regeeriug heeft in verband
hiermodo verklaard, dat zij iedere ver
antwoordelijkheid voor eventueele conse
quenties van de hand wijst.
De oppositie in de Skoepsjtina heeft
den voorzitter verzocht onmiddellijfk, de
partijleiders bijeen te roepen, ten einde
stelling te nemen tegen een militair on
derzoek, daar dit in strijd is met de sou-
vercine rechten van den Jocgoslavjscben
staat, indien althans een zoodanig on
derzoek met levens aan de Albaneesche
en Italiaansche zijde der grenzen wordt
ingosleld.
Tevens wenscht de oppositie te pro-
t es Leo ren tegen do voorgenomen ophef
fing der militaire controle in Hongarije.
Polen.
De Landdag gaat op reces.
Een dictatoriale maatregel
van Pilsoedski.
Uit Warschau wordt gemeld: De maar
schalk van den landdag had gisteravond
een onderhoud met maarschalk Pilsoed
ski, waarbij besloten werd, de zitting van
den landdag dezer dagen te doen eindi
gen. Naar verluidt, zal de landdag einde
April in een buitengewone zitting wor
den bijeen geroepen om dan over de nog
niet afgedane vraagstukken te beraad
slagen.
De stemming onder de afgevaardigden
moet tengevolge van dit. besluit nog al
gedrukt zijn. Men verwacht dat liet ka
binet Pilsoedski een tijd lang met veror
deningen wil regconen, terwijl de par
tijen een groot aantal politieke hervor
mingen o.a. die van het kiesrecht hadden
willen afdoen.
China.
BARBAARSCH OPTREDEN
TE NANKING.
Huizen van buitenlanders geplunderd.
W-A* «rlp.U*
Do gegevens omtrent het verloop der
gebeurtenissen to Nanking zijn tot dus
ver nog verre van volledig, doch uit in
lichtingen, die te Sjanghai zijn ontvan
gen, blijkt, dat Kantonnoescho troepen
zicli hebben schuldig gemaakt aan cent
barbaarsck optreden jegens do vreemde
lingen en hun bezittingen, waarbij ette
lijke levens van buitenlanders verloren
zijn gegaan. Bovendien verkeert men nog
in het onzekere omtrent het lot van 10
Engelsche en 150 Amerikaansche missio
narissen. Men vreest, dat zij zich in oen
hachelijke positie bevinden.
Slechts oen klein aantal der buiten
landers, die geconcentreerd waren in do
Amerikaansche en Engelsche kantoor
lokalen en in het universiteitsgebouw,
heeft den Socony-hcuvcl, waar het ge
bouw van de Standard Oil staat, kunnen
bereiken. Eenige Amerikaansche missio
narissen, die zich tusschen de stad en
den heuvel bevonden, brachten door sei
nen de commandanten der op de rivier
liggende schepen op de hoogte van den
toestand, waarna 100 mariniers van den
Engelschen kruiser „Emerald" en 100
matrozen van de „Preston" onder bc-
schermiug van granaatvuur aan land
gingen en door de stad den heuvel be
reikten.
Volgens berichten uit goede bron zijn
talrijke huizen van vreemdelingen en be
zittingen der missionarissen zonder
eenige reden door de nationalisten ge
plunderd en in brand gestoken. De vrou
wen der buitenlanders zijn buitengewoon
ruw behandeld; in vele gevallen waren
haar kloeren gescheurd. Een Fransch
priester is door een nationalistisch offi
cier met een revolver doodgeschoten.
Een nieuw ultimatum.
De Britsche en Amerikaansche marine
autoriteiten to Nanking hebben opnieuw
aan de Kantonneezen een ultimatum ge
zonden, waarin gedreigd wordt met dras
tische maatregelen, indien de achterge
bleven buitenlanders niet in veiligheid
worden gebracht.
De gewonde Britsche consul-generaal
Ie Nanking bevindt zich thans in veilig
heid aan boord van den kruiser „Eme
rald''.
Do Amerikaan dr. Williams, vice-pre
sident van do universiteit te Nanking is
gedood.
Het Britsche stoomschip „Wenchow"
heeft twintig Amerikaansche zendelingen
uit Tsjinkiang aan boord genomen. .In
d( ze plaats zijn vele aan buitonland, i a
beboerende huizen geplunderd nadat een
demonstratie tegen de buitenlanders was
gehouden.
Do toestand aan de Jangtsje neemt een
onrustbarende wending, doordat gedu
rende de afgeloopen paar dagen opnieuw
togen de vreemdelingen geageerd is.
De Amerikaansche vrouwen cn kinde
ren hebben thans Hankau verlaten. De
Britsche en Amerikaansche vrouwen en
kinderen uit Esjingkiang zijn allen naar
de rivierkade gebracht; torpedojagers
Oil nuö'niöf liesiaal uil vijl bladen, waaronder
hel Geïllustreerd Zondagsblad.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Instelling van een commissie van on
derzoek naar de beweerde krijgstoerustin
gen tusschen Joego-Slavië en Albanië.
Barbaarsch optreden van Kantonneezen
tegen de vreemdelingen te Nanking. Een
nieuw Amcrikaansch ultimatum.
binnenland.
Ingediend is een wetsontwerp betref
fende het zevende leerjaar, (lsle blad).
De Tweede Kamer heeft het weisont-
werp inzake de Naamloozs Vennootschap
pen afgehandeld. (Overzicht. 1ste blad).
Belgische regeeringspersoncn, Fransche
en Engelsche bladen over de verwerping
van het NederlandschBelgisch Verdrag.
(2de blad).
ARTIKELEN EN BESCHOUWINGEN:
Prof. Aengenent schrijft een artikel
naar aanleiding van het veertigparig
priesterjubileum van Mgr. Nolens. (1ste
blad).
Onze apologetische medewerker vervolgt
zijn beschouwingen over de H. Commu
nie. (3de blad).
Ajo beschouwt nu de radio in haar pro
pagandistische beteekenis. (3de blad).
Onze letterkundige medewerker be-
snreekt verder de litteratuur „rondom
Karei den Groote". (3déb ktd).
liggen1 daar gereed voor. hulpvorlecning
en om zoo noodig do .vrouwen en kinde
ren aan boord to nornon.
De toestand te Sjanghai.
RUÜW1III.U»
die naar do Kantonneezen is nvergejoopen
on oen troop communisten zijn gevechten
geleverd bij een dor politiebureaux in
Tsjapei (een wijk van Sjanghai) waarbij
elf communisten worden gedood
Do communisten hebben uit het Kiang-
nandok, dat aan do Chineeschc rpgeering
toebehoort, do verwijdering geëischt van
alle buitenlandsche ingenieurs, ook van
de Amerikaansche. marine-officieren, die
toezicht houden op den bouw van kanon-
neerbooten voor do Amerikaanachc regee-
ring.
De toestand in dat distriet is zeer ern
stig door de bandeloosheid van hot gepeu
pel, waarvan velen op onbekende wijze in
het bezit van wapens zijn gekomen.
De hoop, dat do gematigden de macht
in bandon zullen krijgen en deze in staat
zullen zijn de communisten te verdrijven,
zal vermoedelijk niet vervuld worden.
Meer Nederl matrozen naar
Sjanghai.
Het Nederlandse he stoomschip
„Tjileboet", dat op weg is van Java naar
Sjanghai met een aantal matrozen voor
don kruiser „Sumatra", zal de reis naar
zijn bestemming niet voortzetten, maar
do voor Sjanghai bestemde goederen te
Hongkong lossen De matrozen wachten
de aankomst van het stoomschip „Tjikar
xang" mot verdere matrozen en sehocps-
voorraden af, die Zondag naar Sjanghai
verzonden worden
Anstige dagen.
Moedige kloosterzusters.
In Tsjapei, even buiten de nederzetting
te Sjanghai, hebben zicli tijdens do ver
woestingen en wreedheden, daar door 't
Chineosche gepeupel aangericht, hartver
scheurende toonee'en afgespeeld Hot ver
baal van den heldenmoed, aan den dag
gelegd door 41 nonnen van hot Franscho
instituut der Heilige Familie, die zich met
bijna 300 aan hen toevertrouwde kinde
ren in het brandpunt der woelingen be
vonden, geeft een denkbeeld, hoe bel in
Tsjapei is toegegaan
Maandagmiddag vielen er op een vleu
gel van hot instituut, die voor meisjes
school werd gebruikt, granaten. De zus
ters snelden naar de kapel en daar kniel
den zij neer, omringd door de kinderen,
152 Chineosche en 130 buitenlandsche.
Zoo bleef het groepje urenlang ludden,
terwijl buiten bet geknal van granaten,
het geknetter van branden en het getier
der menigte weerklonk Tegen den avond
werden do kleinste kinderen, sommigen
één en twee jaar oud, in de nabijlieid ge
kleed ter ruste gelegd. Anderen staarden
door de vensters naar den rooden gloed
van brandend Tsjapei. Soms klonk het
gejammer der stervenden in de stralen
uit boven bet rumoer der schoten.
Spoedig bleek, dat de vernielers van
Tsjapei het plan hadden de hooge gedeel
ten van het instituut te sloopen, ten einde
een doortocht te verkrijgen voor het bom
bardeeren van de rest van Tsjapei. üria
granaten vielen in de kapel van het con--
vent, waar de, nonnen geknield lagen, doch
