jge Jaargang.DONDERDAG 24 MAART 9a7 No. 5524 3)e Êeicbokc Soti^omt Ib0NNEMENTSPRIJS bedraagtbij vooruitbetaling LeideD 19 cent per week I 2.50 per kwartaal looi» Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. K-co pe' Posl 2.95 per kwartaal, f Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- Lbaai tegen betaling van 50 ot. per kwartaal, bij voor- letaling Afzonderlijke nummers 5 ct.. met Geïllustreerd rJaïrsblad 9 ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- t Feestdagen 4. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 RBACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlSn 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het - dubbele van bet tarief berekend. n Kleine advertentlën, van ten hoogste SO woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver- huur, koop en verkoop 10.50. MflIER BESTAAT üll TWEE BLADEN- Lf Zij, die zich met I April op tLeidsche Courant" abonneeren, Langen tot dien datum de courant litis. 1' gemeenteraadsverkiezingen. f,j leven in den tijd van de Gemeente- jliverkiezingen. 'p in deze"n tijd kan het er in de Kies- ftfnigingon, ook in de Katholieke Kies- ^cigingen, vaak minder gewenscht en j ielf minder Christelijk toegaan l itsar aJ te veel overheerscht dan een ytolijk persoonlijk element boven zui- Trtkelijke overwegingen. En dat is het dat is niet, zooals het onder Chris tin behoort (i^ewenscht ia het ook wij wezen er dagen nog 'na uitdrukkelijk op J men maar al te veel het groepsbelang u! voren schuift en daardoor het alge- kd belang uit het oog verliest. Dat is «politiek, die op den duur zéker onge achte gevolgen met zich sleept. kwMchen wordt het vaak bezwaarlijk, didaten te vinden, die geschikt kunnen orden geacht om het Raadslidmaatschap tervulleD. Typeerend is het b.v., dat er Leiden niet meer candidaten zijn ge- ti geworden, dan er noodig waren, om lijst saam te stellen van een grootte, i&!s op z'n allerminst wordt vereischt. 3'erenavond heeft de R. K. ICiesv. een slBamengesteld van 12 candidaten; klei- ir mag de lijst zeker niet zijn. Zeven ze is zijn vrij vast; en, om op alle mogelijk- Kcii te zijn voorbereid, is een aantal van jl plaatsvervangers zeker niet to groot. Vooral zouden wij willen zeggen dien mdidaten, die zich bij een Raadsverkie- Gg bereid verklaren, om, als een vaak illige kiezersvergadering zulks oirbaar irenschclijk acht, ook als plaatsvervan- K te fungeeren -vooral Iran kam^ weL Ardeering toe. Inderdaad is zulk een «ersvergadering vaak grillig en houdt ij rekening met heel andere dingen dan ijHciteiten voor de functie, waarvoor zij (ionen te kiezen heeft. Hoge in tusschen in alle gemeenten na it vaststelling van de candidatenlijst in ie R. K. Kiesv. bij allen vast staan dit Itrke katholieke plichtsbesef: Nu ia de irijd geëindigd, nu zijn wij een, nu stem- »n wij zelf en propageeren wij, om de wk van het Katholiek belang, de Ka- iolieke lijst! BUiTEWLflWD Ile Ontwapenings- kwestie. 5BIJEENKOMST DER COMMISSIE. Roemenië Is niet tevreden. Geen voldoende garanties tegen Rusland. gisteren te Genève gehouden tbatien in de commissie ter voorberei ding der Internationale Ontwapenings conferentie hield de Roemeensche gezant fe Bern, Gomnène, een rede, waarin bij stelling verdedigde, dat de door den Franscben en door den Engelschen ge legeerde ingediende ontwerp-conventies tolstrekt niet onvereenigbaar met elkaar Wuden zijn. Echter verklaarde hij, dat beide ont werpen hem ten aanzien van eenige pun- len teleurgesteld hadden. In beide ont werpen wordt namelijk geen rekening gehouden met de bezwaren, die reeds bij to debatten over do conventie betreffen- fle den handel in wapenen door Roeme- toö en de andere nabuurstaten van Sov- jet-Rusland te berde zijn gebracht en die betrekking hadden op de niet-deelneming ton de conventie door Moskou. Spreker verklaarde in dit verband, dat to Roemeensche delegatie de tragische werkelijkheid niet uit het oog kan ver ston, die bestaat voor zekere landen, welke niet door him gelukkige en benij denswaardige aardrijkskundige ligging door het weldadige Verdrag van Lo carno worden beschermd. Do garanties, die in het Fransche en in het Engelsche ontwerp ten aanzien der veiligheid van todoelde-staten zijn vervat, zijn niet vol gende. Gomnène gaf in overweging een tomniissio van redactie in te stellen, ter .®Pstelling van een gvmeenschappelijken Kkst met betrekking tot de richtlijnen, die moeten worden gevolgd om het voor e beperking der bewapeningen geldende Werium vast te stellen. België Amnestie voor Borms? Aftreden der liberale n«nisters waarschijnlijk. -Belgische Kamer heeft gistermid dag zonder discussies een wetsontwerp van Van Gauwelaert c.s. met betrekking tot het verleenen van amnestie aan de daders van sommige misdaden en mis drijven jegens de veiligheid van den Staat naar de afdeelingen verwezen. Het betreft hier degenen, die tijdens de be zetting met do Duitschers hebben samen gewerkt en inzonderheid Borms en de leden van den raad van Vlaanderen. Het voorstel zal over veertien dagen door de afdeelingen behandeld worden. Er zal waarschijnlijk een meerderheid voor te vinden zijn. Vóór zullen stemmen de groote meerderheid van de socialisten, de christen-democraten, de Vlamingen, de frontpartij en de communisten. De li beralen zullen met één uitzondering te genstemmen, evenals een deel van de rechterzijde. Reeds bij voorbaat staat een meerder heid van tien stemmen voor het ontwerp vast. Het is meer dan waarschijnlijk, dat het aannemen van dit voorstel tot gevolg zal hebben, dat de beide liberale minis ters Hymans en Vauthier uit de regee' ring treden. Ook zou er een regeerings- crisis uit kunnen voortvloeien. Duitschland STRESEMANN'S POLITiëK. De Rijksdagdebatten. Moties van wantrouwen verworpen. Stresemann heeft gisteren in ant woord op uitlatingen van verschillende debaters in den Rijksdag nogmaals zijn politiek te Genève verdedigd. Ook spr. zelf achtte de resultaten van de Geneef- sche onderhandelingen onbevredigend. Ge zult echter moeilijk een minister vin den, die u iederen keer uit Genève bevre digende resultaten zal kunnen meebren gen, zei de Stresemann. Iedero oplossing, welke de volkenbond aan de hand doet, zal uiteraard slechts een compromis zijn. Wij hebben te Genève niet alles bereikt ini ran mraa i raad geweest, wij zouden nog veel min der bereikt hebben. Na de rede van Stresemann werd een voorstel der communisten tot schrapping van het ministerieel salaris verworpen, evenals de moties van wantrouwen door socialisten en communisten ingediend. Stevige kloppartij te Berlijn. 40 k 50 communisten gewond. Dinsdagavond vond te Charlottenburg (Berlijn) een bloedige botsing plaats tus schen communisten en politie-agenten. De politie moest herhaaldelijk van de wapens gebruik maken, waarbij 40 a 50 communisten werden gewond. De Rijks dagafgevaardigde Thalmann, die candi-. daat voor de presidentsverkiezingen "is geweest, liep een slag met een bajonet op. Tot laat in den avond duurden de samenscholingen voort. Naar thans vast staat, is de politie doör de demonstran ten met voorbedachten rade aangevallen. Verscheidene agenten werden door mes steken, steenworpen en slagen gewond, twee hunner zoo ernstig, dat zij naar het ziekenhuis moesten worden gebracht. Eenige politie-agenten, die eerst in de lucht geschoten hadden, hebben ten slot te in noodweer van de vuurwapenen ge bruik moeten maken, waardoor zes de monstranten gewond werden, van wie één in het ziekenhuis is overleden. Het totaal aantal gewonden is niet vast te stellen, daar de demonstranten waar schijnlijk eenigen der lichtgewonden weggevoerd hebben. Hongarije. Opheffing der militaire controle? Goon principieole bezwaren de#rKleineEntente. Volgen9 in officieele kringen ontvangen berichten heeft de Gezantenraad te Parijs de opheffing der militaire controle in Hongarije goedgekeurd. In diplomatieke kringen te Belgrado ver luidt, dat de regeeringen van de staten der Kleine Entente aan den Gezantenraad heb ben medegedeeld, dat zij tegen deze ophef fing geen principieele bezwaren hebben, indien Hongarije aan zijn ontwapenings verplichtingen heeft voldaan. De Kleine Entente beschouwt de opheffing der mili taire controle in Hongarije zelfs noodzake lijk voor het herstel der normale betrek kingen tusschen de midden-Europeesche staten. Albanië. HET ITALIAANSCH-JOEGOSLAVISCH CONFLICT. Geen Volkenbondsinterventie. In het Britsche Lagerhuis heoft Cham berlain iu antwoord op een vtaag betref fende de Italiaansch-Joegoslavische cri sis gezegd, dat hij uit de ontvangen in lichtingen meent te kunnen concludearen, dat het niet noodig zal zijn den Volken bond om interventie te verzoeken. dnnr c-cn fa lriik geneupt,!. nu .Geholpen I heeft dij liet besloPJUHii uer -rr.*tiie&ui-c- Het Italiaansche standpunt in het ct" flict met Joegoslavië wordt in de „Tevef' aldus gepreciseerd, dat de zuiver di/>- matieke kwesties na de verontschuldi gen van Joegoslavië geregeld zijn. ten blijft echter de kwestie der bewapepg van Joegoslavië en de Italiaansche m- klacht tegen Joegoslavië bij de groote ao- gendheden. Inmenging door den Volkenbond oqbe- middeling in het conflict te verleent is uitgesloten. Als de groote mogend ld en in deze aangelegenheid den toestanr'zul- len zien zooals deze werkelijk is, dn is het goed; willen zij dat niet, dan is hi ook goed! Italië zal Albania's cnafhankelkheid eventueel ook ter plaatse beschermen Daar mede is de controverse afgesloten. Alleen moet men zich afvragen, of de grote mo gendheden verwikkelingen op den Balkan zullen dulden; Italië althans denkt jr niet aan. Dat is duidelijk en niet vatbar voor - "aak, aldus besluit het blad China. DE TOESTAND TE SJANGHil. De onrust neemt iets af. Nog schietpartijen in le Ghineesche stad. De stad is gisteren vrij gebleven van de opwindende tooneolen van Dinsdag. Het is evenwel maar al te duidelijk in velk een groot gevaar Sjanghai verkeert. In de nederzetting is het ruslig on danks den enormen toevloed van vluchte lingen, die bescherming hebben gezocht binnen do nederzetting. In de dicht bevolkte Chineesche wijken oefent echter niemand meer eenig gezag uit en de gewapende henden hebben daar de overhand. Deze benden, die do bevolking in de afge- loopen twee dagen geterroriseerd hebben door in bet wilde weg te schieten, zijn de voorposten der extremistische m^tionalis- ten, die al of niet communisten "genoemd kunnen worden, doch versterkt worden ol] en de daar aanwezige wapens in handen neeft gekregen. Het schieten heeft buiten de nederzetting den geheelen dag voortgeduurd en giste renavond was er nog geen einde aan geko men. Alleen in het gebied rondom het Noorderstation, waar do Kantonneesche troepen de macht in handen hebben, wor den geen schoten gehoord. Bewapende Chineesche burgers hebben in een der stadswijken sinistre vertoonin gen opgevoerd, die voor lechtspraak moe ten doorgaan. Daarbij is een aantal koelies onthoofd, omdat zij in strijd met het bevel van de algomoene arbeidersunie het werk niet hadden neergelegd. De uitvoerders van dit „snel recht" beweren, in opdracht van de stakingscommissie te handelen, en on getwijfeld zijn zij dezelfden, die vóór de komst der Kantonneezen eveneens moor den pleegden om de „solidariteit" der ar beiders bij de toen reeds voorbereide sta king te verzekeren. Het resultaat van deze intimidatie is, dat, hoewel de staking niet algemeen is, er toch 150.000 man het werk hebben neerge legd. Wel is waar heeft generaal Pei Tsjoeng-sji, de chef van Tsjang Kai-sjek's generalen staf en commandant van het Kantonneesche Oosterleger, den arbeiders bevel gegeven, het werk te hervatten, doch tot dusver is hieraan geen gevolg gegeven. De Chineezen, die in nauwe relatie staan met de Kantonneesche legerleiding, verkla ren, dat do generaal, die als een aanhanger der gematigden onder de nationalisten be schouwd wordt, in een moeilijk parket verkeert, rlaar hij to doen heeft met een wijdvertakte organisatie d*T extremisten, die zich in de Ghineesche stad genesteld 1-ebben on zich niet om hem bekommeren. Een opwindend avontuur. De Engelsche bladen maken gewag van een opwindend avontuur van eenige Brit sche stafofficieren, den Britschen consul- generaal en een ambtenaar van den ge meenteraad, die Dinsdagavond, gevolg ge vend aan een desbetreffende uitnoodiging een bezoek brachten aan den Kantonnee- schen generaal in het centrum van de Chi- 1 neescho stad. Doel van dit bezoek was ten spoedigste vriendschappelijke betrekkin gen aan te knoopen met do nieuwe mili taire autoriteiten. De Engelschen konden met veel moeite met hun auto door de enorme, opgewonden menschenmenigte komen en na het onderhoud werden zij door een afdeeling nationalistische solda ten begeleid. De auto werd niettemin door een optocht van studenten opgehouden. Eenige agitatoren sprongen op de tree plank en begonnen vandaar do menigte toe te schreeuwen, dat de buitenlanders ge dood moesten worden. Verklaringen van den tolk, die ook In den auto was, en van het escorte nationa listen, baatten niet. Er kwam reeds een aantal beulen met hun wapenen aanloopen om de executie uit te voeren, toen er juist bijtijds versterkingen voor de nationalisti sche troepen kwamen opdagen, waardoor bet gelukte de menigte te verdrijven. Later hebben de consul-generaal, een der stafofficieren, vergezeld van een priester en twee employó's van het Roode Kruis pogingen gedaan om eenige nonnen en kinderen uit een klooster te bevrijden. Zij gingen daartoe te voet door de gevaarlijke zone. Troepen hielden hen tegen en dwon gen hen terug te koeren. Gemeld wordt echter, dat do nonnen en de kinderen in veiligheid zijn gebracht, zij het dan ook met groote moeite en met veel gevaar. De plunderingen te Tsjapel. De aangerichte verwoestingen Central-News meldt uit Sjanghai, dat Tsjapei gisteren nog steeds het tooneel was van gueriila-oorlogen, waarbij in burgerkleeren gestoken nationalisten tus- chen de ruines van de honderden verniel de huizen en fabrieken ongeregelde ge vechten leveren tegen de Noordelijke troe pen. n» Te midden van de rookende puinhoo- pen liggen nog steeds de onschuldige slachtoffers van de gevechten en het Chi neesche Roode Kruis voert vrachwagens vol ruw in elkaar geslagen doodkisten aan bij het terrein van het Noordelijke station, waar de Wit-Russen en enkele afdeelingen Sjantoeng-soldaten Dinsdag een hopeloos geveebt hebben geleverd. Later op den dag hebben nationalisti sche Tsjekiang-troepen een schijn van or de kunnen herstellen in Tsjapei. dat een gruwelijken aanblik oplevert Meer dan 1500 huizen zijn tot den grond afge brand, het station is ornstig beschadigd en de buizen, die aan den brand zijn ont komen, zijn door communisten en Feng- tien-troepen geplunderd Zullen de Kantonneezen de concessie binnendringen? Ondanks de vriendelijke houding van de Kantonneesche hoofdofficieren wordt gevreesd, dat de Kantonneezen (och plan non beramen om do concessie binnen t< dringen. De Amerikaanscho consul heeft reeds een plan gereed voor het onmid dellijk inschepen van alle vreemdelingen aan boord van oorlogsschepen en «trausr jiortschepen, als dit noodig mocht wor- De consuls-generaal van tannic, Frankrijk, de Ver. Staten en Ja pan te Sjanghai hebben heden een bijeen komst gehouden met generaal Pei Tsjing Hsi, den Kantonneeschen commandant van de stad, om over den status van nederzetting te spreken. De generaal zou zorgen, dat de staking zal worden opgehe ven De strijd bij Nanking. Veldslag aan den gang. Generaal Sjoe Joe-poe, de toepan van Tsjili en beve'hcbher van de Sjantoeng- en Tsjili-troepen. heeft aan het hoofd kwartier der Noordelijken gemeld, dat er een veldslag woedt te Tsjoejoeng Lisjioe, waarbij het offensief dor Zuide lijken is afgeslagen. Hij verklaart, dat meer*dan 2000 Zuidelijken gedood zijn en dat zijn troepen er 3500 gevangen hebben genomen, terwij! hij 18 kanonnen en 3000 geweren heeft buit gemaakt Zeerooversnest uitgeroeid. Britsche kruisers in actie in de Biasbaai. Officieel wordt medegedeeld, dat het vliegtuig-moederschip „Hermes" en twee kruisers gistermorgen naar de Bias baai zijn vertrokken in verband met de recente zeerooverijen van piraten, die aan de baai bun hoofdkwartier badden geves tigd. Reuter meldt, dat de expeditie het ge- wenschte succes heeft gehad en dat do schuilplaats der zeeroovers zonder bloed vergieten werd vernield. HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Roemenië is niet tevreden met de inge« diende ontwerpen voor de ontwapening. Geen Volkenbondsinmenying in het Ita- llaanschJoego-Slavisch conflict. De toestand in Sjanghai is er iets op verbeterd. Toch duurden gisteren In de Chineesche stad de schietpartijen voort Bij Nanking zou een veldslag gaande zijn, waarbij de Zuidelijken werden terugesla- gen. BINNENLAND. De Eerste Kamer heeft het Nederl.— Belgisch Verdrag verworpen. BI^EëflLANI} EERSTE KAMER. HET NEDERLANDSCH BELGISCH VERDRAG. Met groote aandacht is de Ministe van Buitenlandscho Zaken, de heor v. Karneboek, gisteren gevolgd in zijn verdediging van hot Verdrag. Een verdediging, die wederom uitmuir- tend was; sterk in inhoud en schitterend in vorm. Zoo mogelijk werd de aandacht voor de Ministerieele rede nog grootor, toen Z.Exc. kwam tot de Scheldereserve, met name tot 'de zoogenaamde geheime Scheldereserve. De Scheldereserve. De Minister verklaarde nadrukkelijk, dat er geen protocol van 23 Maart 1920, waarin dan de geheime reserve omtrent de doorvaart van Belgische oorlogsschepen in oorlogstijd over de Schelde zou zijn opge nomen, bestaat, zoomin als een geheime reserve. Blijkens de notulen der vergade ring van de Commissie van XIV, gehouden op* 23 Maart 1920 om kennis te nemen van de voorloopige overeenkomst tusschen Nederland en België, verklaarde de Belgi sche onderhandelaar Segers wel dat Bel gië aanspraak maakt op het recht van doorvaart voor oorlogsschepen, maar daarop heeft onze onderhandelaar de Ma- rees van Swinderen verklaard, dat Neder land he* recht van België op dat stu': niet tan erkennen, nu niet en ook niet voor de toekomst; dat dit -echt nooit beeft be staan; drt men daarom te doen had met een geheel nieuwe pretentie van België, dat Nederland alleen en zelfstandig zou beshssen of, en zoo ja, onder welke voor waarden doorvaart over de Schélde zou kunnen worden verleend, zoowel in tijd van oorlog als van vrede. Het recht van Nederland is derhalve -Jer nadrukkelijk vaat gehouden. En do zinsnede in do Toelichtende Memorie bij hot Verdrag bctcekent dan ook alleen oon tegemoetkoming aan België's vrees dat het in een inferieure positie ten aanzien van de andere mogendheden zou komen door de uitdrukkelijke bepaling in het Verdrag dat. de vaart van schepen op de Schelde is toegelaten behalve do oorlogsschepen. Een en ander boteokent inderdaad oen „fat soenlijke aftocht" van België, zooals do heer Janssen het had. genoomd. Nooit zijn dan ook pogingen gedaan om da clausule betreffend» de Schelde, reserve uit de Toedichtende Memorie ver. wijderd te krijgen. Want er wat geen ro den voor. En den Minister is nieta be- arl"l imn T ponccpt-Verdrag met een artikel, waarH) de beslis,ing over d„ door. vaartquaeetio zou worden opgedragen aan den Volkenbond. De verklaringen en mededeelingen van den Minister waren duidelijk en zeer eale- gorisch. t an hot Schclderegiem ten aanzien van het beheer verwacht de Minister geen moeiltjkheden We zullen er praetiech waarschijnlijk nicta van merken, omdat ef weinig aans beslaat op verschil van in zicht omtrent de onderhoudswerken. En al» er wel mooilijkhodon mochten ont staan, dan is het voorgestelde regiem voor ons veel minder bedenkelijk dan de vreemde inmenging, die dan wellicht zou worden ingeroepen. Het Moerdijk-Kannal. Ook op dit punt was de Minister zeer uit voerig. Wat het Moordijkkanaal betreft, plaat ste do Minister tegenover do bewering, dat Antwerpen dit kanaal niot noodig zou hebben omdat de tegenwoordige verbin ding Dordrerht-Antwerpen voldoende zou wezen, do opmerking, dat dozo verbinding bij mist en storm niet wordt gebruikt en door haar lengte, de sluizen bij Hans- weert en Wemeldingo en de noodzakelijk heid van het op tij varen veel te veel v,-iar- tijd vordert in verband mot den tegon- g woordigen snclhcidseisch. Waarom van Belgische zijde dan ook meermalen werd geklaagd ovor liet onvol- doende der tegenwoordigo verbinding. Wel zal Antwerpen in gunstiger condi ties komen door het kanaal, dan waarin het thans verkeort, maar het zal altijd zijn sluis voor lo haven behouden on altijd do prachtige ovcrlaadgelegonhoid van Am sterdam en Rotterdam missen. Daarom it do vooral ten aanzien van Rotterdam ge uite vrees, dat het Moerdijkkanaal hot ha venbedrijf ten zeerste zal schaden, naar 8 Ministers vaste overtuiging ongegrond, met name wat betreft het massavervoer, waarvoor Rotterdam beter is geoutilleerd dan eemge andore haven en dat voor Rot terdam dan ook het voornaamste is, al thans van heel veel meer beteekenis dan het stukgoederonvervoer, waarvan het ac cres inderdaad door het Moerdijkknnnal van Rotterdam kan worden tccengehou- den. En wat do bezwaren in Amsterdam be treft tegen het Moerdijkkanaa), zoolang Amsterdam zijn tegenwoordige waarde heeft als geldmacht en Nederland zijn koloniën behoudt, waardoor Amsterdam vooral transito-haven is, behoeft ook Am sterdam niet te vreezen voor zijn havenbe drijf in verband met het Moerdijkkanaal. Is a de rede van den Minister is er niet meer gerepliceerd. Vanmorgen om half twaalf had de stemming plaats. HET VERDRAG IS MET 33 TEGEN 17 STEMMEN VERWORPEN.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1