ZATERDAG 12 MAART 1927
e jaargang.
No. 5514
Sou/tornt
li 3NNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
19 cent per week I 2.50 per kwartaal
".Agenten 20 cent per week <2.60 per kwartaal.
post I 2.95 per kwartaal.
Ilustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver-
tegeD betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
5g. Alzonderlijke nummers 5 ct.. met Geïllustreerd
blad 9 ct
beslaat uil vijt bladen, waaruoder
m iislreerd Zondagsblad.
vrijhsid van de pers.
je behandeling van het Neder-
b—Belgisch Verdrag in de Eersto
zeido het Antirev. lid mr. P. E.
Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentlön 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
z dubbele van het tarief berekend. r
Kleine advertentiën, van ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver-
huur, koop en verkoop IU.50.
Dl
J h
niet verplicht de opheffing der
laliteit van België te erkennen. Het
alsof de Nederlandsche pers den
heeft gekregen om over de politie
ke van het verdrag zoo weinig mo
le spreken. Dit leidt spr. af uit een
lek van de „Residentiebode" van
bruari j.l. met „De Tijd", waarin
j wordt dat van zekere zijde bij de
ereiding van het verdrag invloeden
gewerkt waardoor er geen gele
id bestond tot vrije gedachtenwis-
f, ook door de pers. Spr. vraagt de
irat hiervan waar is.
Rjd" antwoord hierop:
antwoord zal even duidelijk zijn
gestelde vraag:
oooit noch bij de voorberei-
noch na de onderteekening van
srdrag is ons verzocht zoo wei-
wgelijk over de politieke zijde van
irdrag te spreken of te schrijven;
d d i e n ooit van wie of aan
'Jj dan ook een dergelijk verzoek
ijn gedaan, dan blijkt uit de feiten,
ns blad zich nimmer, noch bij do
sreiding, noch na de onderteeke-
aau dergelijk (ons overigens totaal
md) verzoek heeft gestoort, want
onze red-actioneele beschouwingen
11 iet verdrag hebben wij steeds met
terwille van de belangrijkheid, de
'ke zijde op den voorgrond gesteld.
in de Nederlandsche pers een zeer
n verschijnsel zijn, wanneer
el-gcl.ijk verzoek zou worden ge
in d i e n 't zou worden gedaan,
de pers er zich niet door laten
a!
gelukkig voor de pers en voor hel
het publiek, dat de pers wil èn
houwen als objectief en onbevoor-
id haar meening zeggend dat
door den heer Briët gedaan, met
w id ontkennend kan worden beant-
m Do vrijheid der Nederlandsche
tdt niet en ook niet in.de be-
'estie noch rechtstreeksch
lelings, aan banden
BUITENLAND
ntwapenings- kwestie.
n
ij
J
>pan en de vlootbeperking.
lge'8 invitatie aanvaard
peering van Japan beeft het voor-
Amerika aangenomen tot het hou-
i een conferentie tusschen Groot-
iië, Amerika en Japan over de
kperking der bewapening ter zee.
Volkenbond
DE RAAD BIJEEN
De laatste zitting op heden.
ten compromis in de
A Saarkwestie.
hdige zitting van den Volknbonds-
dert haar einde.
n wordt namelijk de laatste bijeen-
ehouden, waarvoor drie punten
'genda staan, t.w. de Saarkwestie
v che minderheidsscholen in Poolsch
fy ilezië on de Duitscbe vliegtuiglijst.
ndeling dezer drie punten is tot
'e bijeenkomst van den Raad uit
war zij langdurige onderkande-
isschen de Duitsche gedelgeerden
delegeerden der "Westelijke mo-
vereischte. Onder deze omstan-
j is het geenszins uitgesloten, dat
sfe bijeenkomst de meest interes-
van politiek standpunt de belang-
blijken te zijn.
sisteravond gemeld werd uit Ge
iten de pogingen voor het tot
*ogen van een compromis in de
als mislukt worden beschouwd,
janzien der minderheidsscholen
'b Opper-Silezië is nog geen be
gevallen, doch hiervoor zal wel
Dulo gevonden worden, die beide
bevredigt.
jandoling van het rapport over
Duitsche luchtvaartuigen zal
1 van de agenda worden afge-
'oi de Junizitting van den Raad
•Maagd.
Spanje
'e Spaansche koning ziek.
beerscht ernstig
7-orgdheid.
'he koning is lijdende aan
Hoewel het officieele bulletin een verbe
tering in den toestand van den koning
te kennen gaf, maakt de geheele konink
lijke familie, inzonderheid 's konings moe
der en zijn gemalin, zich zeer bezorgd.
De zieke wordt door drie doktoren ver
pleegd. Dat het een ernstige ziekte betreft,
blijkt uit het feit, dat het de eerste keer is
sinds de meerderjarigheid van den ko
ning, dat zijn ziekte officieel wordt toege
geven. De voorzichtige bewoordingen,
waarin het officieele bulletin is vervat,
doen zien, dat het gevaar nog niet geheel
geweken is.
Bulgarije.
Politiebureau te Sofia geplunderd.
Naar gemeld wordt is Donderdagavond
te Sofia een politiebureau door een troep
bandieten overvallen en geplunderd. Tal
van belangrijke documenten gingen verlo
ren.
Griekenland
Stakingsreiletjes in Athene.
Drie personen gedood en
twaalf gewond.
Een door de censuur vertraagd telegram
uit Athene meldt, dat bij een botsing met
de troepen Donderdagavond drie stakers
werden gedood en twaalf gewond.
Polen.
Poolsch-Litausch grensincident.
Machinegew»eren en hand
granaten.
Van de Poolsch-Litausche grens wordt
gemeld, dat een grensbewakingsgebouw
door een Litausche afdeeling overvallen is.
De Litauers bestookten de Poolsche man
schappen met machinegeweervuur en
handgranaten; aan het gebouw werd groo-
te schade aangericht. Het vuur der Po
len dwong de aanvallers ten slotte zich
terug te trekken.
De bladen tc Wilna verlangen, dat de
Poolsche regeering de uiterste conse
quenties uit dit grensincident zal trekken.
Rusland
Trotski redivivus.
Hij verzoent zich - met Stalin.
De geruchten, dat Trotski zijn geschil
Stalin bijgelegd zou hebben, worden thans
bevestigd door zijii herbenoeming tot voor
zitter van de commissie voor de conces
sies, welken post bij vóór zijn moeilijkhe
den met Stalin ook bekleedde Uit Moskou
wordt voorts vernomen, dat Trotski om ge
zondheidsreden voor twee maanden naar
den Kaukasus zal vertrekken.
China.
DE CHINEESCHE WARBOEL.
Onrust te Sjanghai.
Nieuwe algemeene staking
gevreesd.
De onrust te Sjanghai neemt toe. De
autoriteiten hebben voorzorgsmaatrege
len genomen, daar zij vreesden, dat be
den in verband met den verjaardag van
Soen Jat-sen's dood ongeregeldheden
zouden plaats vinden, omdat do agita
toren, naar verluidt, massa-bijeenkom
sten organiseeren, in weerwil van het
desbetreffende verbod. Ook vreest men,
dat er pogingen zullen worden gedaan
om oen algemeene staking te doen uit
breken.
Gistermorgen gingen vijfduizend ar
beiders der katoenspinnerijen in staking,
doch later keerden zij weer aan den ar
beid terug. De aanvallen op arbeiders,
die niet aan de staking willen mededoen,
duren voort.
Uit Tsjangsjau wordt gemeld, dat in
den Jisjing-factor de gevechten begon
nen zijn. Naar verluidt heeft Tsjaug
Tsjoeng-tsjang zijn hoofdkwartier van
Nanking naar Pengfoe verplaatst en zal
hij persoonlijk het defensief der Noor
delijke troepen leiden.
Wordt Nanking ontruimd?
Uit Sjanghai wordt aan Reuter ge
meld, dat do witte Russische divisie van
Tsjang Tsjoeng-tsjang, ongeveer 7000
man sterk, bij Nanking over de Janglse
is teruggetrokken naar Poekau. Men
overweegt, volgens het telegram, blijk
baar de mogelijkheid, dat het noodig
zal zijn Nanking te ontruimen.
Dreigende Russische nota.
De gearresteerde koeriers.
In verband met de arrestatie van
men-. Borodin en de drie Sovjet-koeriers
die in haar gezelschap waren, beeft de
Sovjetregcering een nota gestuurd aan
Peking om deze koe*riers vrij te laten.
Tsen deze nota niet hielp heeft de Rus
sische regeering meteen een tweede
nota gezonden, die in dreigende bewoor
dingen is opgesteld.
Wanneer do regeering van Peking
niet de noodige maatregelen neemt ter
bescherming van de Russische koeriers,
dan zal men te Moskou zelf moeten over
gaan tot het neanen van uitzonderlijke
maatregelen.
Veldslag in Honan.
600 gewonden te Peking.
Uit Peking wordt geseind: Uit de aan
komst van zeshonderd gewonden valt af
te leiden, dat zich in Honan een slag
ontwikkelt.
De Noordelijken blijven, gedekt door
hun artillerie, op verscheidene punten
de Gele Rivier overtrekken, ondanks den
tegenstand van afzonderlijk opereerende
afdeelingen uit het leger van Woe Pei-
foe, die zich half onafhankelijk hebben
verklaard en zich zoo half en half aan
(Je zijde der Zuidelijken hebben ge
schaard.
De tegenstand dezer troepen moet eerst
woïxlen overwonnen, voordat de Noorde
lijken contact met de Zuidelijken kunnen
krijgen.
EERSTE KAMER.
OVERZICHT.
HET NEDELANDSCH—BELGISCH
VERDRAG.
Er zijn nog drie sprekers, na de reeds
genoemde, aan de beurt gekomen.
De heer Rink, als alle Vrijheidsbon-
ders, tegenstander van het verdrag, be
sprak twee politieke bezwaren: het
rechtsvacuüm voor de doorgaande vaart
op de Schelde en do Schelde-reserve.
De heer van dor Lande trad te voor
schijn als de tweede verklaarde tegenstan
der van het tractaat in de Katholieke
fractie. Zijn grieven concentreerden zich
in het Scheldereg.oi.i, waa.oi.Mki o.a. een
critiek van Prof. Meyers aanhaalde, en in
het Moerdijkkaneal, dat hij uit een alge
meen economisch oogpunt verwerpelijk
acht.
De christelijk-historicus van Wasse-
naer van Oatwijck 6prak als eerste
voorstander van het ontwerp. Tijdens zijn
speech bleef zijn fractie-leider. Baron de
Vos van Stcenwijk, naar verluidt demon
stratief, buiten de zaal!
De Limburgsche Vrijheidsbonder Kos
ter wijdde zijn maidenspeech aan het
zuidelijke kanalenstelsel van het verdrag.
Volgende week voortzetting.
TWEEDE KAMER.
Regeling werkzaamheden Karden
gerechten. Uitvoering Land- en
T uinbouwcngevallenwet.
Bij den aanvang van de vergadering
werd een groot aantal wetsontwerpjes en
conclusies zonder discussie aangenomen.
De regeling van werkzaamheden bracht
echter, hoe snel deze ook werd afgedaan,
eenige belangrijke beslissingen.
De Kamer blijkt bereid met de regeering
mede te werken om het wetsontwerp tot
samenvoeging van de departementen van
Oorlog,- en Marine spoedig te behandelen,
want reeds Vrijdag 18 dezer zal het in de
afdeelingen opnieuw worden onderzocht,
zoodat zelfs de mogelijkheid niet is uitge
sloten, dat het voor het Paas?hreces aan
de orde komt. De agenda wordt zeer klein,
vooral nu de regeering ook het wetsont
werp betreffende de toetreding tot het ver
drag van Washington, voorloopig heeft
teruggenomen. Niet alleen dat de kwestie
over den arbeid van vrouwen vóór en na
hare bevalling ook geregeld wordt in de
Ziektewet, die bij den Hoogen Raad van
Arbeid is, maar ook mcenen we te welen,
dat de reden tot afvoering van de agenda
gelegen is in ernstige bezwaren, die tal van
kamerleden hadden tegen het ontwerp.
Deze bezwaren hadden voornamelijk be
trekking op do gelijkstelling volgens het
verdrag van de gehuwde on de ongehuwde
moeder.
Na de afhandeling van de wijziging der
Land- en Tuinbouwongevallenwet die thans
aan de orde is, krijgen we de interpellatie
van den communist over nr. Ms. Sumatra
tc Shanghai cn dan kan het debat begin
nen over de Xaamlooze Vennootschappen.
Minister D o n n e r heeft hierna verde
digd het wetsontwerp ter opruiming van
33 kantongerechten van de 101 be
staande.
De Kamer had echter in het geheel geeu
lust dit voorstel aau te nemen en luisterde
zelfs niet naar den minister, die heele
reeksen cijfers gaf, om aan te toonen, dat
de kantongerechten geen dagtaak hebben.
De heer v. S c h a i k die nog het meest
do wetsontwerpen verdedigde en toegaf, dat
er veel goeds in zat en gerust tal van kan
tongerechten konden worden opgeheven,
dacht den bewlfesdman te helpen, door een
weg te wijzen, waardoor hij de ontwerpen
lijdelijk kon terucnoni -n TV knntoneerc' h-
ten hebben te weinig to doen. Dit komt, om
dat hun bevoegdheid in t-al van zaken nog
dateert van 1838 en 1786. Vele rechtszoe-
kenden kunnen geon recht krijgen door de
kosten verbonden aan den verplichten
rechtsbijstand voor de rechtbanken. Do
grens van 200 gulden voor geschillen, te
brengen voor den kantonrechte., is veel te
laag. Onder instemming van een groot
deel der Kamerleden bepleitte hij uitbrei
ding van deze grens, waardoor het werk
zou toenemen en, als dat eenmaal het geval
was, dan kan do minister terugkomen op
zijn ontwerp en zouden de beraadslagingen
kunnen worden voortgezet.
Toen de heer van Schaik een motie voor
stelde, waarbij niet alleen schorsing der
beraadslaging werd gevraagd, maar ook
maatregelen in den zin door hem bepleit,
werd deze met groole meerderheid aange
nomen. Het zestal wetsontwerpen was hier
door op een eenJgszins zachtere* wijze dan
door een normale afstemming verworpen.
Do rest van den middag heeft de Twee
de Kamer in rustige rust ten slotte was
er geen dozijn leden in de zaal besteed
aan de bespreking van het voorstel van
minister Slotemaker do Bruine om de be
drijfsverenigingen betrokken bij de uitvoe
ring dpr I.and- en Tuinbouwongevallenwet
voor een belangrijk deel te laten „op
draaien" voor de som, welke de adminis
tratiekosten meer hebben bedragen dan
vermoe.d was. In do wet was bepaald dat
zij ten hoogste f 25.000 per jaar zouden
bijdragen, maar in het eerste boekjaar al
is dat bedrag met 53.000, in het tweede
met 117.000 overtroffen en nu heeft de
minister voorgesteld, om te beginnen met
het derde boekjaar, 19251926, de be
drijfsverenigingen jaarlijks f 125.000 te
laten betalen.
Het is te begrijpen, dat de belangheb
benden van die strop niets willen weten
en achtereenvolgens zijn gister de heeren
v. d. Heuvel A.-R.), Bakker (G.-H
A m e n t "(R.-K.) en Le e n s t r a (A.-R.)
er tegen opgekomen en hebben daarbij met
nadruk om nadere toelichting omtrent die
tegenvallers alsmede verklaring waarop
dezo op de bedrijf.^voreenigingen moeten
worden verhaald, gevraagd.
MGR. L. SCHIOPPA.
Zijn vertrek naar Kowno.
Mgr. Ivaldcwoij belast met de
Internuntiatuur a. i.
Do Parlementairo redacteur van de
„Msbd." meldt:
Mgr. L. Schioppa, de Pauselijke Inter
nuntius te 's-Gravenhage, heeft dezer da
gen zijn geloofsbrieven ontvangen, waar
bij hij tevens, zooals wij reeds vroeger be
richtten als internuntius geaccrediteerd
wordt te Kowno in Litauen.
Als gevolg hiervan zal Zijn Excellentie
op het einde dezer maand naar Kowno
vertrekken, teneinde aldaar na het over
handigen an zijn geloofsbrieven zijn
werkzaamheden te beginnen.
Hoe lang hij daar zal verblijven is nog
niet met zekerheid te zeggen, maar dat
dit 6 maanden zou zijn, zooals gemeld is,
kan met beslistheid worden tegengespro
ken. Zijn verblijf aldaar zal zonder twij
fel korter duren.
- Tijdens zijn afwezigheid uit 's-Graven
hage wordt Mgr. Kaldewey, Secretaris
,aan de Nuntiatuur te Boekarest, die reeds
ran 1921 tot 1924 aldaar Vas als secre
taris, belast met de internuntiatuur ad in
terim, in verband waarmede hij dezer da
gen in de residentie verwacht wordt.
NAAR HET HEILIG LAND.
Heden is do zeereerw. hooggel. heer
Prof. P. Groenen, hoogleeraar in de ver
klaring der H. Schrift aan het Grootse
minarie to Warmond, naar Palestina
vertrokken voor een studiereis welke on
geveer twee maanden zal duren.
Reisgenooten van den professor zijn pas
toor magister dr. van Oppenraay en rector
Suys van de H. I^ind-Stichting te Nijme
gen.
P. J. Raaymakers 80 jaar.
Maandag zal dc lieer P. J. Raaijma-
kers zijn 80sten verjaardag vieren.
De lieer Raaijmakers is oud-secretaris
generaal, organisator on grondvester van
de Rijksverzekeringsbank.
De beer Raaijmakers is de vader van
den eminenten Jezuiet en professor van
de R. K. Universiteit te Nijmegen,
Sinds 'n veertiental jaren woont de
heer Raaijmakers in Huize Duinrust le
Overveen.
OiT EJE OEWGEKIMG
HOOGMADE.
R. K. Kiesvereeniging. Gisteravond
heeft do R. K. Kiesvereeniging vergaderd
in café Hillebrand ter voorbereiding der
verkiezing van den Gemeenteraad. De
voorz. sprak bij de opening der vergade
ring cr zijn verwondering over uit. dat
do voorbereidingen zoo kalm zijn verloo-
pen en zoo weinigen ter vegadering zijn
gekomen. Bij de behandeling der ingeko
men stukken werden eenige voorstellen
besproken die bij de Kamer-Centrale Lei
den zijjen worden ingediend.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De besprekingen over do Saarkwestie
hebben nog niet tot overeenstemming ge
leid.
Ernstig Poolsch-Litausch grensPxI-
dent.
De koning van Spanje ziek.
Een schoolbrand in Rusland. 27 lijken
gevonden, 40 kinderen nog vermist. (Bui-
tendandscho Berichten, 2de blad).
BINNENLAND.
Mgr. L. Schioppa, Pauselijk internun
tius te 's-Gravenhage, vertrekt eind dezer
maand naar Kowno. Tijdens zijn afwezig
heid zal mgr. Kaldewey belast worden met
de internuntiatuur a.i. (1ste blad).
De derde dag van dc behandeling van
het NederlandschBelgisch Verdrag in de
Eerste Kamer. De eerste voorstander aan
het woord (Overzicht, 1ste blad).
Minister Donner krijgt in de Tweede
Kamer de inkrimping van het aantal kan
tongerechten er niet door. Schorsing der
beraadslagingen (Overzicht, 1ste blad).
ARTIKELEN EN BESCHOUWINGEN.
Onze apologetische medewerker vervolgt
zijn beschouwing over de H. Communie
(3de blad).
Ajo schrijft over zijn ervaringen als jour
nalist in de Eerste Kamer de blad).
In „de vóór-geschiedenis onzer letter
kunde" wordt poëzie en proza gegeven be
treffende den tijd „rondom Karei den
Groote" (3de blad).
Een beschouwing over Florence naar
aanleiding van een bezoek aan deze Ita-
liaansche stad (3de blad).
Daarna had do besproking plaats van
do ingekomen candidatonlijsten. Het bleek
dat er leehts 3 lijsten waren ingekomen
en dat met aanvulling van de candidaten
door het bestuur de volgende candidaten
kunnen worden vermeldMevr. Bosman-
Groenendijk, H. Th. Elst.geést, O. v. d.
Klauw, O. W:' Lieverse (aftr.), L. Lieverso,
P. v. Ruiten, D. do Vette en G. v. d. Zwot.
Mededeeling werd gedaan dat de vol
gende Zondagen zal worden gestemd tus
schen Vroeg- en Hoogmis en na de Hoog
mis tot de Meditatie, te Iloogmade in cafó
Hillebrand en ip do Zuirhoek te Roelof-
arendsveen bij P. v. Ruiten van 9—10 cn
122 uur en te Woubrngge bij M. Zaal
van 3 tot 4 uur.
Na nog eenige besprekingen van huis-
houdelijken aard werd do vergadering ge
sloten.
.-rii-LEGOM.
R. K. Kiesvereeniging. Gisteravond
hield de R. K. Kiesvereeniging een leden
vergadering in hotel Sistormans, onder
voorzitterschap van den heer Balvers. Do
belangstelling was groot. Na een inleiding
van den voorz., waarin deze mededeelt,
dat op 31 Maart prof. Steger zal komen
spreken, bracht de socr. het jaarverslag
uit. Het ledental is met 300 gestegen en
bedraagt thans 900. De penningm. sloot
zijn boeken met een kassaldo van f 194.26.
Hierna kwam aan de orde: inzet Ge
meenteraadsverkiezing. Do voorz. zegt, dat
is ingekomen een schrijven van den heer
J. Sehrama, lid van den Raad, waarin
deze mededeelt, niet meer voor oen zetel
in aanmerking te willen komen. De voorz.
zegt den heer Sehrama hartelijk dank,
voor hetgeen doze in do 4 jaar van zijn
zitting voor de gemeente heeft gedaan.
In principieele zaken mochten wij ~Hnos
op 100 pet. steun van den heer Sehrama
rekenen en spr. hoopt, dat God den aftre
dende zal zegenen voor Jczcn arbeid. De
heer Sehrama, alsnu het woord verkrijgen
de, «zegt, niet meer dan zijn plicht te heb
ben gedaan. Na zeer rijp beraad is spr. tot
zijn besluit gekomen. In do samenstelling
van dezen raad is iets, dat niet in den
haak is en daarom meendo spr. als jong
ste Raadslid een daad te moeten stellen,
hopende dat zijn plaats zal worden inge
nomen door een energiek jong werkgever.
(Applaus).
Do voorz. deelt thans mede, dat do com
missie en het bestuur der Kiesvereeniging
tot overeenstemming in zaken is geko
men en aan de vergadering het volgende
voorstelt: er zal uitgekomen worden met
12 candidaten; er zullen 2 groepen zijn A.
arbeiders cn B. burgers; er zal 2 maal ge
stemd worden, de eerste maal voor 2 can
didaten van groep A. en 2 van B., de 2de
maal evenzoo en do 3de maal desgelijks.
Candidaten kunnen ingeleverd worden
tot Zaterdag 19 dezer n.m. 8 uur bij elk
der bestuursleden, behalve bij den voorz.
Na eenige zakelijke discussies worden de
ze voorstelen met alg. st. aangenomen.
Gestemd zal worden Zondag 27 Maart,
Woensdag 30 Maart cn Zondag 3 April,
terwijl voor dc kiezers van de Kalkovens
en van Oosteinderbrug Dinsdag 29 Maart
