ZATREDAG 5 MAART 1927 No. 5508 :8e Jaargang. 3)e ftzidóclve 6ou/fccm£ Ag0NNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling KI r Leiden *9 cent per week I 2.50 per kwartaal, 'mze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. per post 1 2.95 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver gaai tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- feualing. Afzonderlijke nummers 5 ct.. met Geïllustreerd Idapsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone odverl.nllln 30 oenl per regel Voor Ingezonden Medodeelingen wordt het z dubbele van bet tarief berekend. z Kleine adverlentlön, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur on ver huur, koop en verkoop 10.50. nr.net beslaat uit vijl bladen, waaronder ütilleslreerd Zondagsblad. Over vredelievendheid. Jegeuen, dio do courant lozen en niet rubriek Tweede Kamer overslaan, krij- in deze dagen nog al wat te lezen ontwapening, fij hebben verleden week Zaterdag, n wij een artikel van prof. dr. P. J. over dit onderwerp plaatsten, nog een kort woord aangegeven wat ere Katholiek minstens inzake out going moet begeeren, zoo veel mogelijk jdwerkelijk. Dat is wij hcrha- lo. Internationale ontwapening (prac- ch zal dit beteekenen inkrimping van bewapening tot een z.g. politie-leger) ia, nationale beperking van de bewape- ig, zoover dit in het internationaal ver- nd, zoover dit ter afwering van oorlogs- iar, ter bescherming en verdediging bet land, mogelijk is. Verder gaande, men de Katholieken in meening ver- lilleu en verschillen zij ook wel feitelijk meaning hoewel dit meeningsverschil meer openbaart in theoreti- hen opzet, dan in praotische, con- conclusies. Eén verschil van aetische beteekenis is dit kan worden ontkend de al of niet na tale afschaffing van den persoonlijken Mtplicht. Doch d^ twee hier genoemde ischen staan voor ons allen vast als i-punten. Endaarom moet er ge- irschuwd tegen eeneenzijdige actie [D eenzijdige ontwapening; dat ia een waarbij genoemde twee punten niet positieve verlangens voorop staan 'ij, Katholieken, zijn vrede-lievend; partij, geen godsdienstige of politie- overtuiging heeft den vrede meer lief wij! vrede internationaal. vrede ook in eigen land, onder eigen laatste mag wel 'ns worden gezegd lociaal-democraten, die nu in de Twee- Kamer zoo breed-uit hun vrede-lievend- willen ten toon spreiden wat doen om in eigen land, ondanks meenings- chillen en in daden levende tegenover- elde en elkaar bestrijdende overrid en, den vrede te bewaren! at wij, Katholieken, daartegenover ons is bewust, mogen zijn, dat de vrede is geestelijk bezit, een zedelijk goed van :e waarde. Wij moéten zijn in a ouderlingen omgang een vrede-lie- volk! Den vrede beminnend aller- in eigen kring, in gezin, bij werk, er familie, kennissen en vrienden, on- met wie wij zijn verbonden door heerlijke banden van het ééne geloof... rrede beminnend o o k in onze i om- met Alle andersdenkenden, als zoo- Dit beteekent geenszins ver- fcling van beginselen, onderdrukking overtuiging, neutraliteitVolstrekt ook bij het belijden en beleven van princiepen, ook bij het fier klour-be- :en> als Katholiek, kunnen en moéten w naar streven, den vrede te bewa-1 positief naar de vrede te streven, voor zijn beginselen altijd uitko- an^ opkomend, en tegelijkertijd een rachtig vrede-lievend volk dat moet Wfl worden getuigd van hen, die utus' leerlingen willen zijn; dat moet oen worden verklaard van de Ka-tho- «I BUfiTENLAND Frankrijk. Oe buitenlansche werkkrachten. Strengere bepalingen. eeds lang had de regeering het voor- 5 maatregelen te treffen tegenover utenlandsche arbeidskrachten zoowel ai»tair als economisch opzicht. Naar js meldt, is hieraan thans uitvoering Jn en is besloten, dat elk inschrij- ■"owys of arbeidscontract voor bui- iflscke arbeiders voortaan vergezeld 8aau van een medisch certificaat, en van een visum van een Fransch jyt Dit certificaat moet worden ver- door een door den consul geaecredi- Jjeneesheer. Het zal op kosten van belanghebbende worden opgesteld, dei visum zal kosteloos zijn. asver was een medisch bewijs vol- waarin werd verklaard, dat de be- ,jp,.Wa® gevaccineerd, geen bosmette- «*te had, geen geestelijke stoornis ideje en ^chamelijk in staat was te la5i met den ec°nomischen toe- aA j 1 <c sroote aantal buitenland-- JJjJjjitts in Frankrijk is de regee- J^nihcht geweest, de volgende stren- paiingen te dien opzichte in het groepen. ijij. vreemdeling, die zich naar toii-i- ee^ om er Ge:D gesalarieer- rifing te vervullen, moei voor- Jn vau een arbeidscoutract, hetwelk, wanneer de betrokkenen bestemd is voor den arbeid in de nijverheid of den han del, voorzien moet zijn van een visum van den centralen dienst der buitenlandsche arbeidskrachten van het Fransche depar tement van arbeid, of, wanneer het een arbeider, bestemd voor den landbouw, be treft, van een visum van den arbeids dienst van bet Fransche ministerie van landbouw. 2 Elke vreemdeling, die niet voorzien is van een dergelijk contract en die, na zich met een gewoon paspoort naar Frankrijk te hebben begeven, daar een gesalarieer- den werkkring zal hebben bevonden, zal geen identiteitskaart .kunnen krijgen en het Fransche gebied dus moeien «verlaten. 3. Arbeiders, die reeds in Frankrijk werkten, en, na tijdelijk naar hun eigen land te zijn teruggekeerd, zich weer naar Frankrijk hegeven om er hetzelfde werk te verrichten, zullen geen nieuw contract be hoeven te tooneü Zij zullen kunnen vol staan met het toonen van een verlof-for mulier «n van een terugroepingsbrief van hun werkgever, welk schrijven door een der beide genoemde Fransche departemen ten moet worden geviseerd. Engeland Tegen den woeker. Geldschieters moeten een vergunning hebben. Het Lagerhuis heeft zonder stemming in tweede lezing de wet aangenomen be treffende de geldschieters. De conservatie ve indiener van het wetsontwerp, Bar man, zeide, dat de wet niets bevat, dat aan eerlijke geldschieters ook maar de minste moeilijkheid in don weg legt, maar de wet maakt het den oneerlijken wel las tig 8468 ingeschreven geldschieters in En geland zullen voor 15 pond een vergun ning moeten vragen, nadat zij van de plaatselijke autoriteiten een. bewijs van goed gedrag hebben ontvangen. De wet verbiedt den geldschieters circulaires te verzenden. Alle bij oen leening betrokken partijen moeten een contract teekenen, waarvan een copic moet worden verstrekt aan den geldnemer en het contract moet alle bijzonderheden bevatten wat betreft hoofdsom en interest. Een vrouw kan geen geld leenen van een geldschieter zonder dat de naam van den echtgenoot op het contract voorkomt. Het berekenen van samengesteldon inte rest is verboden. De wet behandelt ook de kwestie wat een onredelijke 'interest is, waarbij 48 pot. als algemeene grens wordt genomen. Portugal Een moordcomplot. Vier communisten gearresteerd. De militaire politie heeft te Lissabon vier communisten gearresteerd, die be schuldigd worden een. lijst te bebben op gesteld van personen, die gedood moesten worden, als de jongste revolutie geslaagd zou zijn. Zij zouden voorts het plan gehad hebben de leiders der revolutie eveneens om het leven te brengen, ten einde op die wijze onrust in Portugal te verwekken. Spanje Oe Tangerkwestie. Spanjo draait bij. Van bevoegde zijde uit Madrid wordt ge meld. dat de jongste instructies aan de Spaansche gedelegeerden ter Tanger-con- ferentie te Parijs neerkomen op een radi cale wijziging in het Spaansche stand punt. Naar gemeld wordt, heeft de Spaan sche regeering besloten, niet langer aan te dringen op inlijving van Tanger bij de Spaansche zone in Marokko. Spanjo stelt thans de volgende nieuwe eischen: Spanje moet alle mogelijke waar borgen krijgen voor de ontwikkeling der Spaansche belangen, en wel door het toe kennen van een bevoorrechte positie aau Spaansche functionarissen in het bestuur over Tanger. Verder zou aan Spanje een soort intenationaal mandaat moeten wor de toegekend, hetgeen naar het verklaart, mogelijk is, zonder do bestaande verdragen te schenden. China. DE CHINEESCHE CHAOS. Anhwei sluit zich bij Canion aan. De spoorweg T o e n t s i n-P o e k a u afgesiieden. Tsjen-Ting-Joeëh, do gouverneur van Anhwei, heeft de onafhankelijkheid zijher provincie afgekondigd en zich bij de Gan- tonneezen aangesloten. Hij verklaart voorts, dat hij den spoorweg Tientsin Po'ekau heeft afgesneden. Hierdoor is de hoofdmacht van het Tsjili-Sjantoeng leger afgesneden van zijn operatiebasis, waar-, door het zenden van verdere versterkingen naar 't Sjangliai-district onmogelijk is ge worden. Tegelijkertijd doen do Kantonneezen een aanval in Westelijke richting, met het doel, hun troepen in Tsjekialig en Anlnvei met elkaar in contacl to brengen. Soengkiang door de Kanton troepen genomen? Volgens een bericht uit Kanton aan het te Berlijn gevestigde Chineesche pers agentschap, is Soengkiang door de Kanton troepen ingenomen. Do „Lenin" in beslag genomen. Een draadloos bericht via Berlijn meldt, dat te Sjanghai het Russisch schip „Le nin" in beslag is genomen, daar het wa pens voor de Kantonneezen aan boord had. Oe breuk bij de Nationalisten. De jongste berichten uit Kanton beves tigen, dat er een breuk is ontstaan in de nationalistische gelederen. Waarschijnlijk zal deze geen onmiddel- lijken invloed hebben op den oorlog. De „rooden" hebben met den Russischen ad viseur Borodin te Hankau stelling geno men, waar generaal Tang-Seng-tsji de voornaamste militaire figuur is. De „roso" daarentegen hebben zich geconcentreerd te Nantsjang waar generaal Tsjang-Kai- spek de militaire leiding in handen heeft. Deze laatste heeft eveneens het beheer over Kanton. Weer een Standard Oil-boot in beslag genomen. Gisteren werd een aan de Standard Oil toebehoorende stoombarkas gerequireerd door Chineesche soldaten, die er mede de rivier afzakten Do Aruerikaanscho admi raal zond 60 marinesoldaten ter achter volging uil, die de barkas 8 K.M. verder stroomafwaarts inhaalden. Hoewel de Chineesche soldaten gewapend waren, vuurden zij niet, doch gaven zij de boot aan de Amerikanen terug. Het accoord van Hankau. Teleurstelling voor de Britten De Times meldt uit Sjankhai: De door O'Mallcy mot Tsjen gesloLn ereenkomst in zake de Engelsche concessie te Hankau heeft hier ten tijde van de onderteekening tot weinig commentaar aanleiding gegeven omdat men critiek voorbarig achtte, zoo lang de volledige voorwaard der aan vullende overeenkomst niet bekend waren. Deze volledige tekst is thans beschikbaar en met bitterheid herinnert men zich nu, dat in het Engelsche Lagerhuis de onder teekening van de overeenkomst luide werd toegejuicht. Het blijkt toch, dat de overeen komst voor de betrokken 'Engelschen zeer zwaro persoonlijke vérliezen medebrengt, terwijl aan hot Engelsche prestige op be treurenswaardige wijze afbreuk wordt gedaan. Verwacht werd, dat het gemengd Britsch- Ghineesche beheer der concessie voldoende garanties zal geven voor een behoorlijke leiding van de concessie in de toekomst, dat rekening gehouden zou worden met de belangen van de buitenlandsche ambte naren en dat zorg gedragen zou worden voor afbetaling der buitenlandsche leenin gen. Het blijkt thans evenwel, dat het beheer bijna geheel in Chineesche hunden zal ko men en dat, hoewel de Engelschen ver tegenwoordigd zullen zijn in den gemeen teraad en hoewel de Engelsche handteekc- ning vereischt wordt voor ..et aanwenden der gemeentelijke geldmiddelen, deze voor waarden in werkelijkheid zoo gemakkelijk ontdoken kunnen worden, dat men er wei nig beteekenis aan mag hechten. Te Tientsin is het eerste gevolg van de mededeeling in zake de Engelsche conces sie geweest, dat de gemeentelijke obli gaties onverkoopbaar waren en dat de waardo van alle terreinen en gebouwen soms met meer dan vijftig procent daalde. To Hankau, waar nog slechtere voor waarden verkregen werden, verwacht men dat de waardedaling nog grooter zal zijn. Het vertrouwen in de toekomst is vernie tigd. Het bedrag der op het oogenblik uit- staando gemeentelseningen 'is voor Han kau ongeveer 65 duizend pond sterling; voor de afbetaling is geen garantie gegeven To Tientsin is het bedrag der gemeen telijke leeningen ongeveer vier maal zoo groot, zoodat de bezorgdheid omtrenl do gemeentelijke obligaties daar eveneens aanzienlijk is. Te Sjaiighai heeft men natuurlijk groo- le belangstelling voor hetgeen er te Han kau gebeurt en voor wat, naar men ver wacht, ook te Tientsin zal geschieden. Ondanks het feit, dat de nederzetting hier internationaal is, zouden do precedenten in de buitcn'audschc nederzettingen elders den Ghineozen te Sjanh&i als leiddraad kun nen dienen hij de door hen te stellen eischen. Do waarde van do gronden en gehouwen te Sjanghai is natuurlijk moeilijk Ie bere kenen. doch eoriig idee hieromtrent kan men verkrijgen door hel bedrag der uit staande gemeentelijke lccnipgn. dat 'vijf tig millioen taels is of ongeveer zc.cn millioen pond sterling. Wanneer in Sjaghai eenzelfde regeling zou worden getroffen als in Hankau, zou men doze' als een volkomen vernietiging dor Engelsche brio:igon bi'-cimuwen Amerika De Russische Kerkeigendommen. Eon overwinning voor da Sovjets. Het Hooggerechtshof te New-York ge lastte al het eigendom der Russische Or thodoxe Kerk, o.a. de kathedraal St. Ni- colaas en ongeveer negentig andere eigen dommen in twintig steden, over te dragen aan den aartsbisschop Kedrewsky, den vertegenwoordiger van do Heilige Synode der Russische Kerk, die onder de Sovjet- regeering functioneert. De eigendommen, die millioenen dollars waard zijn, .zijn het voorwerp geweest van een verbitterd, langdurig geschil tusschen de vertegen woordigers van het Sovjet- en het Tsaris tisch regiem. Buiten!. Berichten Aardbevingen in Hongarije. Verscheidene gebouwen beschadigd. Gisterochtend om 7.22 heeft, naar B. T. A. meldt, een aardbeving plaats ge had to Varpalola op tachtig K.M. van Boedapest. De kerk en verscheideno hui- zeil hebben aanzienlijke schade opgeloo- pen. Een muur en zestig schoorsteenen zijn ingestort. Om 11.50 werd een nieuwe schok waar genomen waardoor opnieuw een huis werd vernield. Do schok werd ook te Boedapest gevoeld. "Wolff-bureau meldt verder, dat te Boe dapest do aardbeving drie minuten lang bespeurd werd. To Varpalota duurden de schokkeu vijf tot zes seconden. Gelijktij dig liet zich een onderaardsch gerommel hooren Om 8.7 en negen uur volgden korte nieuwe bevingen. Overstrooniingen in Rusland. 32 visschers verdronken. Naar wordt gemeld, is do stad Ghar- kow door een groote overstrooming ge teisterd. Door de autoriteiten zijn maat regelen tot hulpverleening getroffen. In den Dnjepr zijn 32 visschers ver dronken. Noodlottige brand te Lodz. Het aantal slachtoffors nog niet bekend. In een te Lodz gevestigde spinnerij en weverij is gisteren brand uitgebroken, waarbij do arbeiders die op de tweede cn derde verdieping van het gebouw werk zaam waren, zich niiet meer in veiligheid konden brengen. Het aantal slachtoffers van de ramp is tot dusverre nog niet bekend. Een groot aantal arbeiders sprong uit de vensters der derde verdieping op straat, waarbij verscheidene arbeiders te pletter sloegen en een aantal anderen zwaar werden gewond De oorzaak van den brand is nog on bekend. mMMEMLm® WIJZIGING DER PROV. WET. De zittingen over het geheele jaar. Overdracht van bevoegdheden aan Gede puteerden. Ook vrouwen benoembaar tot Griffier der Staten. Ingediend is een wetsontwerp tot wijzi ging en aanvulling van de Provinciale wet. Allereerst wordt voorgesteld een wijzi ging van art. 37 der Provinciale wet, waardoor ook do vrouw benoembaar wordt tot griffier der Staten. De benoembaar heid van de vrouw tot dit ambt brengt echter mede, dat onder do incomptabili- teiten, vervat in artikel 38, wordt opgeno men huwelijk. In de tweede plaats wordt een wijziging voorgesteld van artikel 38, wordt opgeno- cen gelijkmatige verdeeling van do gewo ne zittingen der Staten over het kalender jaar mogelijk wordt. Naar in de Memorie van Toelichting wordt betoogd, zal deze wijziging ten goede komen aan de behan deling van de provinciale begrootingen door de Staten. In verband met de voorgestelde wijzi ging zal bezwaarlijk meer van een „zomer- zitting" kunnen worden gesproken. Daar om zal deze term uit de wet verdwijnen. Ten slotte biedt het ontwerp de moge lijkheid dat do Provinciale Stalen bepaal de in de wet omschreven bevoegdheden overlaten aan Ged. Staten. Naar de toe lichting opmerkt, wordt deze wijziging noodzakelijk geacht met het oog op het feit, dat de Provinciale Staten veel min der bijeenkomen dan de gemeenteraden, zoodat het uitlokken Van besluiten van fl^d. Stalen in zake gemeentelijke aange legenheden vaak tot ernstige vertraging aanleiding geeft. HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Strengere bepalingen voor vreemde ar* beiders in Frankrijk. De overeenkomst te Hankau «blijkt eet teleurstelling voor de Britten. Een aardbeving in Hongarije (Buiten landsche Berichten, 1ste blad). Overstrooming bij Charkof; 32 Russisch", visschers verdronken (Builenl. Berichten, lste blad). BINNENLAND. Ingediend is een wetsontwerp tot wijzb ging en aanvulling van de Provinciale Wet (lste blad). Overleden is prof. dr. J. Pocls, oud-di recteur der Rijksseruminrichting (*p bl.) ARTIKELEN EN BESCHOUWINGEN. Onze letterkundige medewerker schrijft over de voor-geschiedenis onzer letterkunde rondom Karei den Groote (3o blad). Onze apologetische medewerker be schouwt de uitwerking der H. Communie (3e blad). Ajo houdt een causerie naar aanleiding van dezen verkiezingstijd (3de blad). Vragen van Kamerleden. Do positie der sergoanten. Het Tweede Kamerlid Van Rappard heeft tot den minister v. Oorlog de volgen de vragen gericht: Is het juist, dat door verschillende mu taties. als: dienstverlating, bevordering tot hoogeren rang, overgang naar hel leger in Nederlandsch Oosl-Indië en naar de politietroepen, als anderszins, bet aantal sergeanten, dat op 1 April 1927 wegens overcompleet den dienst zou moeten ver laten, zooals dezen vermeld zijn in de dir- culairo van het Departement van Oorlog van 27 Dec. 1926, Hide afdeeling, nos. 85 en 86. reeds is verminderd, dan wel dat deze vermindering zeker kan worden verwacht? Zoo ja, is het dan juist, dat do sergean- ton, die hierdoor in dienst kunnen worden gehandhaafd, omtrent deze handhaving nog in bet onzekere werden gelaten? Is de minister niet van oordeel, dat in gevallen als deze, waarbij het gaat om het behoud of verlies van een eenmaal geko zen levenspositie, do redelijkheid mede brengt. dat de betrokkenen zoo spoedig mo gelijk uit do bestaande onzekerheid worden verlost? Is de minister bereid wekelijks ter ken nis van de korpsen te brengen, welke der aangewezen onderofficieren door mutaties of met zekerheid to verwachten verande ringen niet meer behoeven af to vloeien? Zevende leerjaar of vervolgonderwijs? Een motie van burgemeesters. De burgemeesters der gemeenten in hei Land van Guyk n.l. Escharen, Gassel, Boers, Linden, Guyk, Haps, Oeffeit, Beu gen. Oploo, Wanroy, Mill, Sambeek, Vier lingsbeek, Maashees en Boxmeer, in ver gadering bijeen te Boxmeer op 26 Febr. 1927: overwegende do gevolgen, die een even- tueele invoering van het verplichte 7do leerjaar voor het platteland zal hebben; lettend op do practische ervaring, die zij omtrent de belangen en behoeften hunner streek hebben opgedaan; ziin van oordeel, dat voor de landbou wende bevolking vervolgonderwijs verre te verkiezen is boven de invoering van een zevende leerjaar; en besluiten: 1. hunne zienswijze ter kennis te bren gen van Z.E. den Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen en de leden van de Tweede Kamer der Statcn-Gene- raal; 2. deze motie en Memorie van Toelich ting te publiceeren, met verzoek tot adhae- siobetuiging aan Besturen en Gemeenten en Vereenigingen. die met de strekking daarvan accoord kunnen gaan. Ned. R.-K. Boeren- en Tuindersbond. Bestuursvergadering. In do te Utrecht gehouden laatste be stuursvergadering van den R.-K. Ned. Boe ren- en Tuindersbond nam volgens de ,,R.-K. Boerenstand" het bestuur kennis van een plan betreffende emigratie naar Canada in den vorm van kolonisatie, waar bij allo mogelijko waarborgen gegeven worden voor de veiligstelling van de gods dienstig-zedelijke belangen der emigranten Aan het secretariaat werd opdracht gege ven dit plan nader te bestudeeren en hier over rapport uit te brengen in de eerstvol gende vergadering van het bestuur In verband met de tallooze berichten, die den laatstcn tijd in de bladen verschij nen, betreffende pogingen om in deze on gene plaats een lager land- of tuinbouw school to 1crijgen, besloot het bestuur', om zoo mogelijk te zanien mot de heide on-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1