DONDERDAG 3 MAART I92Ï
ge Jaargang.
No. 55Ó6
Ste Qeidóohz (Sowiwnt
0ONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
LeideD 19 cent per week I 2.50 per kwartaal,
nze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal.
veI post I 2.95 per kwartaal.
Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver-
baai tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
ïtaliog- Alzonderlijke nummers 5 ct.. met Geïllustreerd
agsblad 9 ct
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone adverlenllén 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
s dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentlën, van ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur on ver
huur, koop en verkoop 10.50.
HUNKER BESTAAT UIT TWFf BLADER.
Het nieuwe en het oude.
!r is geen tijd, of er is goed èn slecht
men moet prijzen èn afkeuren.
(indat er goen tijd is, of er leven men-
met goede èn verkeerde hebbelijk-
faluurlijk is er ioi den eenen tijd weer
meer goeds of meer slechts, dan
m anderen, terwijl ook dan 'ns dit en
*eer dat goede of kwade meer op
voorgrond treedt.
Is uitstekend, om het goede uit „den
ai tW' te prijzen en aan het huidige
lacht voor te houden, om daarmede
tijd te verbeteren, maar het is ver-
jpi, om „den ouden tijd" te prijzen, als
re alles toen goed en uitsluitend goed,
Ier vlek van kwaad er aan.
hoort men nu en dan de verkou-
bij den arbeid, tusschen patroon
arbeider, van vroeger loven, als ware
de paradijstoestand dicht benaderd.
zóó was het toch niet heelemaall
de gilde lijden was gebleven het „hui-
Ie'' in de verhouding, maar dat „hui-
Ie'' werd veeltijds niet meer gedragen
een geest van recht en liefde.
„huiselijke" was vaak vorm. Zeer
vonden wij dat dezer dagen gety-
d in een driestar in „Het Huisge-
oude patriarchale verhoudin
gen zal men niet licht terugkrijgen,
óók omdat die verhoudingen te veel
ongerechtigheden maskeerden: een
tekort aan recht maakt men niet
goed door een welwillendheid of een
royale bui nu en dan.
in „den ouden tijd'' van onze va-
in grootvaders was er ontegenzegge-
vaak heel veel goeds in de verhou-
tusschen patroon en arbeiders, wat
helaas, nog maar sporadisch voor-
Maar er was toch ook wel veel
i(l& wat nu voor n deel is verdwo
lft men inderdaad niet licht zal fe-
Hohen.
sa ieder geslacht is de plicht, niet
halsstarrig zich aan het oude vast te
ipen, niet om doldriftig naar het
we te jagen, maar om er naar te
ren, om wat inderdaad goed was in
ouden tijd te conserveeren, te bewa-
en daarbij aan te passen wat wezen-
goed is in den nieuwen tijd met zijn
"lien, vervolmaakte uiterlijke bescha-
geestelijke vooruitgang.
Het uitgaan in de Vasten.
is een goede gewoonte onder de Ka
kken, nl. om in den Vastentijd de,
I al in dezen tijd geboden, versterving
4 tóó op te vatten, dat men zich over
algemeen onthoudt van „uitgaan", d
i bet bezoeken van schouwburg,
CP, enz.
gewoonte, gegrond op en voortko-
d uit de overtuiging, dat in den Vas-
Üd de Katholieken zich op bijzondere
e op ingetogenheid moeten toeleggen,
'*n nadenken over do groote
van het leven deze goede
gewoonte mag niet verslappen!
ij zullen ons, evenals over het alge-
n de katholieke pers, onthouden van
a?en van schouwburg en' bioscoop
muziekuitvoeringen meenen wij meer
nderingen te mogen maken. Een aan-
iging van tooneel- en bioscoop-ui tvoe-
?n beteekent, zooals vanzelf spreekt,
dal wij tot het bezoeken daarvan ook
Vastentijd zouden willen aanspo-
Aankondigingen van op zichzelf
doofde uitvoeringen behoeven in
katholieke pers ook gedurende den
Mijd niet achterwege te blijven, om-
•ew uitvoeringen ook dan niet v e r b o-
ajn. Een verbod van zulk soort „uit-
'8 ei' niet, maar de gewoonte, zich
Mend bij den geest van do kerke
rt. eischt van ons, zooal niet geheel
ouding, dan toch in ieder geval een
z«er sterke matiging.
Het Ontwapeningsdebat.
Redevoeringen in de Tweede Kamer
31 elkaar op, zonder dat er veel
*8 wordt veirteld.
^essant was gisteren de rede
Katholieken afgevaardigde prof.
art.
asant, omdat óók hij ten slotte
OQaequentie van zijn afkeer
oorlog, ook voor een in zich
vaardigden verebedigings-oorlog,
oon eenzijdige ontwape-
jf, j? Jan ons land aandurfde, bang,
voor ons juist het oorlogsge-
vermeerderen, dat zulks de oor-
vroomde mogendheden naar ons
jVOr ze"ïe later de leider
iji^aj-democraten, de heer Alhar-
eenzijdige ontwapening* van
Franki-ijk b.v. wel het oorlogsgevaar zou
doen toenemen, dochniet een een
zijdige ontwapening van Nederland. Maar
dat laatste werd niet bewezen, kan ook
o.i. m o e i 1 ij k betvezen wordenl
Wij zijn het eens met prof. Veraart,
waar deze inzake de opvatting van oor
logsnoodzakelijkheid niet meeging met de
opvatting van .enkele Protestantsche af
gevaardigden, welke zeer somber en we
zouden haast wel mogen zeggen: fatalis
tisch is.
De afgevaardigde van den R. K. Volks
partij de heer Arts verklaarde voor het
ontwapenings-voorstel te zullen stemmen
de eenling kan zich zulks gemakkelijk
veroorloven, dan vele andere Kamerleden!
BUITENLAND
Volkenbond
De Volkenbondsarbeid in Maart.
Vooral de ontwapening op het
program.
Behalve de 44ste zitting van den Vol
kenbondsraad, die a.s. Maandag onder
voorzitterschap van Stresemann te Ge-
nève aanvangt, zullen er in deze maand
negen verschillende Volke^bondszittingeu
plaats hebben. De belangrijkste daarvan
betreffen de kwestie der ontwapening
Wanneer de voorbereidende commissie
voor do ontwapeningsconferentie "op 21
Maart weer bijeen komt, zal zij den ge-
heelen arbeid van haar verschillende toch-*
nische sub-commissies, sinds Juni 1.1. ver
richt, kunnen overzien. Daardoor zal zij
in staat zijn een programma op te stellen
en den datum te bepalen van de interna
tionale ontwapen ingscof eren tie.
Ook de kwestie van het internationaal
toezicht op de particuliere wapenfabricage
zal behandeld worden, nu de speciale
commissie, waarin ook de Ver. Staten ver
tegenwoordigd zijn, op 14 Maart bijeen
komt om een concept-internationale con-
venntie op te stellen voor de conferentie,
die door den Bond iD den herfst zal wor
den bijeen geroepen.
De financieele commissie van den Vol
kenbond zal verder de mogelijkheid bestu-
deeren van een gemeenschappelijk plan
voor financieelen steun aan een aangeval
len staat en de wettelijke positie te over
wegen. die zou ontstaan, indien er in vre
destijd maatregelen van economische
pressie .worden uitgeoefend, zooals aange
duid in art. 16 van het Voikenhondspact,
en inzonderheid door een maritieme blok
kade.
Een Raadscommissie zal verder het'rap
port der sub-commissie onderzoeken, die
de vorige maand te Londen bijeen is ge
weest om de preventieve actie na te gaan,
die door den Volkenbondsraad kan wor
den ondernomen, terwijl hij een voor hem
gebracht geschil onderzoekt.
België
De strijd tegen de slechte film.
Rumoerige .studenten-
betooging te Leuven.
Maandagavond hebben, zooals reeds
gemeld, vóór een bioscoop te Leuven
een driehonderdtal studenten, Wa
len en Vlamingen, op luidruchtigen wijze
gedemonstreerd, in verband met het ten
toonstellen van een aantal foto's van een
ergernis gevende film.
Ondar gejoel en gefluit liepen de stu
denten voor den bioscoop te hoop. De po
litie was spoedig ter plaatse, doch kon
niets tegen de betoogers uitrichten.
Tot Iaat in den avond duurde het ru
moer voort. De agenten moesten herhaal
delijk charges met blanke sabels uitvoe
ren. Telkens werden de studenten uiteen
gedreven, doch telkens groepten zij op
nieuw voor het bioscoopgebouw samen.
Tenslotte heeft de bioscoopdirectie do
aanstoot-gevende foto's weggenomen.
Enkele studenten werden gearresteerd.
Op protest-lijsten tegen de ergernis
wekkende voorstelling werden op één dag
duizend handteekeningen verzameld.
De studenten zijn voornemens, een de
putatie naar den burgemeester, te zenden,
om hem te verzoeken, in deze aangelegen
heid in te grijpen.
Dinsdagavond hebben zich do betoogin
gen herhaald.
Het geschenk aan prinses Astrid.
De Vlamingen wederom
achtergesteld.
In verband met het feit, dat bij de plech
tigheid ter overhandiging van het natio
naal geschenk, uit een diadeem bestaande,
aan prinses Astrid uitsluitend van do
Fransche taal gebruik werd gemaakt, wij
zen de Vlaamsche bladen op de voortdu
rende achterstelling van de Vlaamsche
taal bij plechtigheden, welke met het vor
stenhuis verhand houden. De „Stan
daard", die zeker voelt welken weerslag
deze houding van het Hof of de regeering
op het gemoed der Vlamingen heeft,
schrijft zelfs, dat als men van hooger
hand op dien weg mocht voortgaan, dit
voorzeker de meest onheilspellende ge
volge zal hebben en dat er met een diadeem
wordt gespeeld. Dat hier „kroon" wordt
bedoeld, begrijpt men. Doch uit de krasse
uhlating moet blijken hoe diep de onte
vredenheid onder de Vlamingen hecrscht,
Portugal
De plannen van Carmona.
Herstel van h. e t constitioneel
regime.
Do huidige Portugees»' ïe premier, ge
neraal Carmona, heeft ee'n interview toe
gestaan aan den Lissabonschen corres
pondent der „Vossische Zeitung".
'Carmona verklaarde tegenover den cor
respondent. dat hij er niet naar streeft,
om in Portugal het Spaansche régime van
Primo de Rivera te imiteeren. Wij willen
Portugal een nationale eigen wederge
boorte deelachtig doen worden, aldus Car
mona. Niet door overdreven centralisatie;
integendeel zal de autonomie der gemeen
telijke autoriteiten niet slechts gewaar
borgd, doch zelfs uitgebreid worden.
Voorts verklaarde de premier, dat de
Portugeesche regeering het voornemen
koestert, om het constitutioneele régime
in Portugal te herste'len, zoodra er waar-
hergen bestaan voor algeheele rust en
orde en voor een kalm verloop der verkie
zingen.
Dan zal allereerst een constituecrende
vergadering worden bijeengeroepen, zoo
dat het thans bestaande regeeringssys-
teem slechts een overgangsstadium vormt.
Albanië.
Italiaansch-Albanecsch incident.
Dooden en gewonden.
Aan het Joego-Slavische blad „Politi
ca" wordt uit Podgoriza melding gemaakt
van een incident, dat zich te Tirana heeft
afgespoeld, tusschen de Italiaansche mili
taire instructeurs en soldaten van het Al-
ban eesche leger.
Een Italiaansche onderofficier had bij
een oefening een oorvijg gegeven. De Al
banees trok zijn revolver cn loste een
schot, dat echter gelukkig geen doel trof.
Daarop schoot de Italiaa"s^J,ie onderoffi
cier hem neer.
Het gevolg hiervan was een waar ge
vecht tusschen de ALbaneesche soldaten en
de Italiaansche instructeurs, dat op straat
werd voortgezet.
Ook machinegeweren werden bij den
strijd gebruikt, die eenige uren duurde en
een aantal dooden en gewonden eischte.
De commandant der Italianen heeft
daarop met zijn manschappen en al het
meegebrachte oorlogsmateriaal de hoofd
stad verlaten.
Spionnage ontdekt.
De Poolsche politie heeft een uitgebrei
de organisatie, die ten gunste van Sovjetr
Rusland sp:onneerde. ontdekt.
Aan het hoofd hiervan stond een vroe
gere stafofficier van het' tsaristische leger
Daniel Wistrenko, die onder het voor
wendsel van in hout te handelen, geheel
Polen afreisde en op deze wijze met tal
van agenten in verbinding stond.
De politie vond bij een der leden van de
organisatie een paket met landkaarten,
foto's plattegronden van spoorwegstations
enz. Er zijn tal van personen gearres
teerd.
Britsch-lndië.
Bloedige botsing.
De politie vuurt op
Mohammedanen.
Twintig Mohammedanen werden ge
dood en veertig gewond ten gevolge van
het vuren der politie op last van den ma
gistraat in het district Backcrgunga op
2000 mijl van Calcutta verwijderd.
De Mohammedanen hadden een reli
gieus© processie van Hindoes aangeval
len en gaven aanvankelijk gevolg aan het
bevel der politie om zich te verspreiden.
Plotsehng keerden zij echter terug en
vielen de politie zelf aan.
China.
DE CHINEESCHE WARBOEL.
De strijd om Sjanghai.
Deserties b ij do Noordelijken.
Uit Sjanghai wordt gemeld, dat de
onderbevelhebber van Soen Tsjang Fang
te Nankiang, generaal Meng, met zijn
geheelen staf gedeserteerd is, daar hij
geen lust had, aan de zijde der Sjau-
toengtroepen verder te strijden.
Nader wordt gemeld: In verband met
do desertie van generaal Meng heeft ge
neraal Lipao Tsjang, de verdediger van
Sjanghai, het gohoele leger van Soen
Tsjoean Fang ter sterkte van 24.000 man
uit Soenkiang teruggetrokken, om het
door Sjantoengtroepen te vervangen.
Alle beschikbare spoorwegen zijn voor
het troepentransport in beslag genomen.
Generaal Tsjang Tsoeng Tsjang is
thans opperbevel hebber over alle troepen,
die Sjanghai moeten verdedigen.
De onluslen te Hankau.
H e gepeupel dringt e c n
ziekenhuis binnen.
Een troep Chincesch gepeupel, aange
hitst door studenten, vakvereonigingen
en den „anti-christelijken bond'', is op
24 Februari j.l. het ziekenhuis der Mis
sionary Society te Hankau binnenge
drongen. Een dag tevoren waren de beide
Britsche doktoren van het ziekenhuis
naar Sjanghai vertrokken.
De indringers eischten, dat het zieken
huis en de geneeskundig school aan do
Chinoezen zouden worden overgedragen.
Het Ghineescho personeel, dat het beheer
over het ziekenhuis voerde, drong bij de
autoriteiten er op aan, dat men niet zou
toestaan, dat hot gepeupel zich zou mees
ter maken van do inventaris, daar deze
zich reeds in Ghineesche handen bevond.
De autoriteiten hielden -de menigto in be
dwang en verklaarden, dat zij zelve zon
der eenige daad van geweld het beheer
over de ziekeninrichtingen in handen
zouden nemen.
BINNENLAND
FLINK GEZEID.
In een rede te Leeuwarden heeft profes
sor H. Burger van Amsterdam gezegd:
„Van het denkend d^el van ons volk is
ongeveer niemand voor dit tractaat."
Dit woord herinnerd aan den oud-libe
ralen stijl, waaraan we ontgroeid meenden
te zijn.
De interessante hoogleeraar, die zoo
boud spreekt, is in tusschen geen profes
sor in het Staatsrecht, maar professor in
oor-, neus- en keelziekten.
„Volkskrant".
Vragen van Kamerleden.
De Z o mer t ijd.
Door den heer ^3raat zijn aan den Mi
nister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw de volgende vragen gesteld:
Is de Minister bereid mee te deelen om
welke redenen hij reeds zoo vroeg (82 da
gen vóór den aanvang) den tijdsduur van
den zomertijd vaststelde?
Wist de Ministor, dtit er .eejj, we,(^voor
stel om tot afschaffing te geraken aan
hangig is, hetwelk 18 November 1926 is
ingeleverd en 18 Februari daaraanvolgend
in de afdeelingen der Kamer is bespro
ken?
Is Zijn Excellentie niet van oordeel, dat
deze daad aanleiding geven kan tot ver
denking dat dit gebeurd is om de goede
en spoedige behandeling van genoemd
wetsvoorstel zeer te bemoeilijken?
Acht de Minister deze Regeeringsdaad
in het belang van land- en tuinbouw?
De wijziging der Drankwet.
Verkoop van drank in
kruidenierswinkels.
Een aantal groot-winkelbedrijven in Ne
derland, vormend een „Comité van Actie
tegen de voorgestelde Drankwetswijzi
ging" heeft een request aan den Minister
van Arbeid, Handel en Nijverheid gezon
den, waarin zij de aandacht vestigen op 't
nadeel, dat door het invoeren dezer wijzi
ging aan hun bedrijven zal worden be
rokkend In verband daarmede noodigen
zij den Minister uit, het voor-ontwerp
zoodaig te wijzigen, a. dat de verkoop
van zwak-alcoholischen drank in hot alge
meen en van wijn en vruchtenwijn in het
bijzonder voor gebruik elders dan - ter
plaatse in kruidenierswinkels vrij blijft: b.
de definitie van sterken drank zóó te wij
zigen, dat alle dranken met een alcoholge
halte van hoogstens 15 pet. als zwak-alco
holischen drank blijven beschouwd.
Het comité is samengesteld uit 21 der
grootste f'rma's. tezamen vertegenwoordi
gende 966 winkels, benevens „De Bijen
korf" te Amsterdam en Den Haag.
R.K. Werkgevers.
Bespreking van verschillende
onderwerpen.
In „Huize Voorhout" te Den Haag is
een gecombineerde vergadering van het
R.-K. Verbond van Werkgevers Vakver
eonigingen en van het Dagelijksch Be
stuur der A.RK.W V. Federatie gehou
den onder presidium van Mr. M. P. L.
Steenberghe. vice-voorzilter van liet R.-K.
Verbond.
Besproken Werd het voorontwerp van
Wet Lz. uitkeering 'van ziekengeld. Het
verschijnen der centrale verslagen der Fa-
brieksziekenkassen dor Vereeniging van
Tilburgsche Wollenstoffenfabrikanten en
der R.-K. vereeniging van werkgevers in
de textielnijverheid werd met groote in
stemming der vergadering begroet. De
vergadering was van oordeel dat bedoelde
centrale verslagen op onweersprekelijke
wijze aantoonen, dat aan do fabrickszie-
kenkassen, mits met de noodige waarbor
gen omgeven, een zelfstandige plaats bij de
uitvoering der wettelijke ziekteverzekering
moet blijven toegekend.
Vervolgens werd besproken, welke hou
ding zal moeten worden aangenomen, wan
neer eerstdaags het fogenverweer van het
R.-K. Werkliedenverbond over de z.g.n.
„ranport" kwestie zal verschijnen
Van de Maastricbtsche keramische en
glasindustrie werd een telegram ontvan
gen inhoudende het dringende verzoek de
pogingen om van de 'regeering bescher
mende maatregelen tc verkrijgen voor hare
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Volkenbondsarbeid In deze maand.
Een Chineesche generaal van de Noor
delijken deserteert.
De laatste berichten omtrent den mijn
ramp In Wales. (BuitenL Bericnten. 2d«
blad).
BINNENLAND.
Het ontwapeningsdebat in de Tweede Ka
mer. Prof. Veraart aan het woord. (2d#
blad).
De Wegenbelasting. Wat moet men
betalen. (2de blad).
LEIDEN.
Een geval van gasbedwelming. (lslo
blad).
ihdustrieën ten sterkste te ondersteunen.
De vergadering verklaarde in beginsel zich
tot steun bereid.
Over de buitengewone trage werking
van de Staatscommissie voor de Econo
mische politek werd langdurg van gedach
ten gewsseld. De vergadering sprak hare
groote ontstemming uit over het uitblijven
eener meer doeltreffende welvaartspoll
tiek.
R.-K. Handelshoogeschool.
Tot lid van den Raad van Toezicht werd
door het Curatorium benoemd de heer F.
J. M Kessels, directeur der Centrale Coö
peratieve Boerenleenbank te Eindhoven.
Nederl. R. K. Volkszangverecniging.
In de Zaterdag te Tilburg gehouden
Hoofdbestuursvergadering is besloten,
om den oud-voorziltef der Vereeniging,
den HoogEerw. Heer J. A. S. van Scha k,
het eere-voorzitterschap aan te bieden,
als bewijs van dank en erkentelijkheid
voor de vele en groote diensten; aan den
F.-K. Volkszang bewezen.
«ECHTZAKEN
KANTONGERECHT TE LEIDEN.
Motor- on rijwielovertredingon gaan er
zoo ongeveer dertien in een dozijn, daar er
gisteren tenminste, niets anders dan der
gelijke overtredingen aan de orde waren.
Barbertje moet hangen.
Do laatste getuige in den reeds ten
decle behandelde zaak tegen B. P. A. H.,
chauffeur van een autobusonderneming t«
Leiden, was A. Stigter, de man op de
hondenkar, die# het kind van de rekening
was geworden.
Beiden gaven nu elkaar de schuld van
do aanrijding, waaraan de ambtenaar een
einde maakte door f 10 of 5 dg. te
eischen.
Twee delinquenten, die eenzelfde
recept kregen.
Dat was vooreerst 0. P. G. J., houtbe
werker te Leiden, die op do Haveubrug
met zijn auto een handwagen had aange
reden. De zaak was spoedig beslecht, daar
get. agent v. politie J. B. Straathof, het
verbaal bevestigde, f 10 of 5 dg.
Een man, waarschijnlijk van Friesche
origine, daar zijn voornaam Age is zijn
deftige familienaam vangt aan met een C.
thans echter als melkhandelaar te
Leid en gedomicilieerd, was nota-bene
op don cerstèn Kerstdag van hot vorige
jaar, als bestuurder van een auto met een
snelheidsvaartje uit do Pelikaanstraat ko
men tuffen en daardoor pardoes tegen de
tram opgetornd.
Uit de getuigenverklaringen kwam zijn
schuld zoo overduidelijk vast (e staan,
dat de ambtenaar alle goede dingen in
drieën deed cn nogmaals f 10 of 5 dg.
vroeg.
Zij meende het zoo aad niet
Een Hillogomsche Mevrouw, E. M.
C. ten H. genaamd, stond op de bon, ver
dacht van het feit, dat zij rijdende in de
Morschstraat, geen aanwijzing had gege-
von, dat zij do Steenstraat wilde oprijden
en daardoor oen wielrijder had aangere
den. Do onfortuinlijke fietser Redol, nu als
getuige gehoord, vroeg f 15 schadevergoe
ding, die Mevr. niet had willen betalen.
Een andere getuige zeido dat de „chauf-
feures" geen signaal ha-d gegeven.
Hel Mevrouwtje was echter nog zoo
kwaad niet, want op een desbetreffend
verzoek van den kantonrechter, beloofde
zij de schade te voldoen, waarna de kan
tonrechter haar een lichte boete beloof
de op te loggen.
Een dure fiets.
Een zaak, die door het groote aantal
getuigen langen tijd in beslag nam, was
die tegen H. B. uit den Haag, een blo
zend jongmcnsch, die komende vanaf den
Hooge Rijndijk op de brug bij de Zoeter-
woudsche Singel een fietsend meisje had
aangereden.
Volgens bet verbaal had hij te snel ge
reden, wat hij in ieder geval toegaf.