DINSDAG I FEBRUARI 3927 \Qe Jaargang. No. 5480 e Eaidóofaz (Bou/to/nt ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling keiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal mi# Agented 20 cent per «reek 12.60 per kwartaal post I 2.95 p« kwartaal Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver ghaar tegeD betaling van 50 et per kwartaal, by voor- betaling Alzonderlijke nnmmere 5 ct, met Gefllnetreerd inilagfblad 9 ct Olt blad verschoot alken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen L Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewon, adrarlanlltn SO cent par rog*1 Voor Ingeaondeo Mededeeüngan wordt hst S dubbele ran bet tarief berekend s Klain. adverleolièn, van ten boogate 80 woorden, vaari. betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, bnnr en hnnr, koop en verkoop IO.50. I HUHMER BESTAAT BIT TWEE BLADER. Misverstanden en nog wat. In „De Nederlander", het Chr.-Hist. or- an,"wijst dr. De Visser er op. dat een r3t'el der coalitie wordt tegengehouden jj. de s p e c i f i e k-R o o m s c h e chen der R.-K. Staatspartij., iVe'.ke die specifiek-Roomsche eischen kocessie-vrijheid, gezantschap hij het titaan en wijziging van art 177 (vroe- 123) van het Indisch regeeringsregle- Siedaar de trits van specifieken aard, iarmee onze partij het juist beleid ver- jt volgens Dr. De Visser en de coalitie mogelijk maakt. Aan dezen Christelijk-Historischen alsman en vooral aan de protestantsche rolkingsgroepen zullen wij uit den uro moeten voorhouden, dat deze chen niet specifiek-Roomsch zijn, voor iver zij zich op politiek gebied bewe- i. A'dus merkt „De Maasbode" hier- beel terecht op. En het Katholieke blad fvo'gt dan: ,Wat die specifiek-Roomsche staat- ndo betreft, komen wij dus met klem tegen misverstand. Staatkunde eischt echter óók, met mis- "en, feitelijk en wijd verbreid, re ling te houden. [n zooverre heeft de beschouwing van De Visser do bakens wel zeer duidelijk p gegeven." inderdaad wij zijn het met de sbd." eens, dat hier misverstanden in zijn. Maar hieraan moet, helaas, eden toegevoegd, dat deze misverstan- a'lerduidelijkst-waarneembaar hun in vinden in anti-papisme. 'rocessie-vrijheid. 't Is een eisch godsdienst-vrijheid, maar een, die ién de Katholieken raakt en burgers anderen godsdienst langs zich heen nncn laten gaan. Gezantschap bij het Vaticaan. 't Is nationaal belang, maar een. bij welks eimvog of behartiging een zekere eer rdt gebracht aan de Katholieke Kerk. Art. 177 van het Indisch regeeringsre- anent. Do opheffing van do de gods- jnstprediking belemmerende bepalingen Indië is een eisch van vrijheid, maar..., ïijn juist de Katholieken, die deze belem- fringen zeer speciaal treffen, n ziehier nu een wezens-element van anti-papisme: Verblinding, bewust of bewust, voor algemeene regelen van iht en biDijkheid, zoo gauw als met de ipassing daarvan de Katholieken of al- of in 't bijzonder zijn gediend! iarom moeten er niet alleen „misver- inden" als de bovenstaande worden iggeruimd in Chr.-Hist. kringen, maar oet ook o.i. de bron worden drooggelegd, taruit deze on dergel ij ke misver- inden voortkomen, n.l. anti-papisme. )o kan er gestreefd worden in de rich- IR van herstel der coalitie. BUITENLAND leid i België el verbod inzake „Act. Fr." en werken van Maurras. Herderlijk schrijven der 01 g i s c h e Bisschoppen. De Belgische bisschoppen hebben tot de onderhoorige geloovigen een herder- schrijven gericht, waarin zij, in ver- tnd met de veroordeeling door den Paus n bet dagblad de „Action Francaise" en >n werken van Maurras, hun diocesanen aan herinneren, dat het strikt verbo- n iSi zonder speciale machtiging van n H. Stoel, of van den ordinarius, de op en index geplaatste boeken van Maurras 60, te bewaren, te verkoopen, of den ar van mede te deelen. !dt voor het blad „Action )oals het op 't oogenblik en geredigeerd wordt: de Katholie- 0 mogen, zeide de H. Vader in zijn con- Koriale toespraak, het noch steunen, noch «Pageeren, noch lezen. Duitschland ministerlijst voltooid. De D.-Nationalen trekken terug. Graf wordt losgelaten. Gisteren heeft de Duitsch-Nationale saagfractie vergaderd over de candi- iJJJJF v*n Graf voor de portefeuille van mm19'. -n s^°Ge publiceerde zij een ^UI11^»waarin gezegd wordt, dat et en Graf Vrijwillig afstand deden 1 candidatuur. De fractie plaatste ;®r opnieuw op do candidatenlijst, pn J£ met den naam van fgevaardigde von Keudell. Zoo wa- \tm -iiS condidaten voor 2 minister- _euilles. Eén moest er derhalve afval- (lat deze candidaat Graf was n j. vanzelf. Dit beleekende dus een j terugtocht der Duitsch-Nationa- mf riC^^ )vordt evenwel gehandhaafd, e Duitsch-Nationalen zich noch door den rijkskanselier, noch ook door den rijkspresident van hun eenmaal in genomen standpunt laten afbrengen. In werkelijkheid evenwel hebben zij datgene gedaan, wat d? rijkspresident en rijkskan selier Marx wilden. Zij hebben de candi datuur van Graf laten vallen. Von K eudell minister van Binnenlandsche Zaken. De Rijkspresident heeft daarna op voorstel van den rijkskanselier, dr. Marx, den staatsminister b. d. Hergt, Duitsch- Nationaal Rijksdagafgevaardigde, be noemd tot minister van Justitie en plaats vervangend rijkskanselier. De landraad b. d. dr. Von Keudell, eveneens Duitsch-Na- tionaal Rijksdagafgevaardigde, werd be noemd tot minister van Binnenlandsche Zaken. Duitschland's onïwapcning. Naar overeenstemming. Gisteren vergaderde het Duitsche rijks- kabinet zonder de Duitsch Nationalen om to spreken over de Duitsche ontwapening in verband met de gewenschte overeen stemming met de geallieerden nog vóór de ingeallieerde militaire controle-commis sie z'n taak aan den Volkenbond zou over laten (hetgeen vandaag zou moeten ge schieden). Zooals men weet, bleef er bij de onder handelingen te Parijs nog slechts één punt van verschil over nl. de kwestie der Duitsche vestingen aan de Oostgrens. De kabinetsraad van gisteren moest be slissen over do VTaag, welke vestingwerken definitief opgeheven, welke behouden zou den worden. Men verwachtte op grond van de gevoerde besprekingen, dat het rijkska binet de voorstellen, welke het laatst aan de Duitsche gedelegeerden te Parijs zijn gedaan, zal aanvaarden. Deze beslissing zou nog gisteren telegrafisch naar Parijs worden doorgezonden, opdat in den loop van den avond de Gezantenraad zou kun nen vaststellen, dat ook op dit punt geen moeilijkheden meer bestaan. De bijeenkomst van den Gezantenraad is evenwel uitgesteld tot vandaag. Pruisen en de Hohenzolierns. De tweede term ij n betaald. Op grond van de overeenkomst tusschen het huis Hohenzollern en den Pruisischen Staat is heden, 1 Februari, de tweede ter mijn a vijf millioen mark aan het huis Hohenzollern betaald. De laatste vijf mil lioen mark moeten op 3 Mei worden be taald. Frankrijk. Een rede van Caillaux. Eon hausse-campagne in Nederland. Caillaux heeft te Le Mans een rede ge houden, waarin hij zich uitsprak ten gun ste van een onmiddellijke stahiliseering. Hij wees op het gevaar der revalorisatie- politiek en zeide, dat de stijging van de frankwaarde het gevolg is van internatio nale speculatiemanoeuvres, die op den on dergang der Fransche industrie voor den export aansturen. Er is nl., zoo zeide Cail laux, een internationale associatie in N e- d e r 1 a n d, welke Duitschers, Oostenrij kers, enkele Engelschen en Amerikanen en vooral Hollanders omvat, die al bun Fransche waarden, welke zij tegen goedkoope franken gekocht hadden, lieten verkoopen ten einde hun winst op de va luta te realiseeren. Ten slotte drong Caillaux aan op kalme eensgezindheid en op methodische bestu deering van de groote problemen van den dag. Chili. De H. Maagd gekroond tot Koningin van Chili. Grootsche plechtigheden te Santiago di Chili. Dè correspondent van „The Universe" geeft de volgende treffende beschrijving van de plechtige kroning van Onze Lieve Vrouw van den Berg Carmel in het Cousi- no-park te Santiago tot koningin van de Ghileensche republiek, welke kroning een der laatste dagen van December van het vorige jaar heeft plaats gehad. Nimmer tevoren heeft het Cousino-park zoo groote volksmenigte bijeen gezien, als die welke heden de plechtige toewijding bij woonde van het Ghileensche volk aan Onze Lievo Vrouw van den berg Carmel en haar kroning als koningin van de Ghileen sche republiek. Een week lang had heel het land deel genomen aan de plechtige godsdienstoefe ningen ter eere van de Moedermaagd; de plechtigheid van heden was de grootsche bekroning der feestelijkheden. Om vier uur in den morgen celebreerde mgr. Edwards, wijbisschop van Santiago de H. Mis aan het altaar van Onze Lieve Vrouw van den berg Carmel in de kerk van den H. Verlosser. Een uur later werd de beeltenis van het reliekschrijn afgeno men en in triomfantelenken optocht, bege leid door een groote psalmen en hymnen zingende menigte, door de kwistig versier de straten gedragen. Aan den hoofdingang van het Cousino- park werd de stoet opgewacht door alle bisschoppen des lands, die de beeltenis ver gezelden naar een schitterend altaar; waar het beeld op een troon werd geplaatst; ge lijktijdig werden twintig H.H. Missen op gedragen voor het welzijn van het Ghileen sche volk. Aan den voet van het voornaamste al taar hadden vertegenwoordigers van de regeering plaats genomen met de ministers van binnen- en van buitenlandsche autori teiten van leger en vloot. Terwijl mgr. Aloysius Masella, aposto lisch nuntius en Pauselijk delegaat voor de kroningsplechtigheid, de pontificale Mis celebreerde, zong een koor van duizend stemmen do liturgische gezangen. Nadat de H. Mis was beëindigd beklom do vertegenwoordiger des Pausen opnieuw de treden van bet altaar om onder een aan grijpende stilte tot de kroning over te gaan. Onmiddellijk daarop braken juich kreten en „viva's" los; de tonen van bet volkslied vereenigden zich met het uitbun dige gejuich des volks. Tegelijk deed het geronk van een aantal vliegmachines zich hooren, wier bestuurders met een regen van bloemen hun hulde brachten aan hun Koningin Na do plechtigheid trok men iïi optocht naar de kerk van den H. Verlosser terug, waar het Te Deum werd gezongen." Rusland Een sterker food Ijger. De sovjets wens chen echter vrede! Op een conferentie van de militaire or ganisaties te Moskou heeft -de volkscom missaris van Oorlog. Worosjilof, ver klaard, dat de sterkte van het Roode leger onvoldoende is. Het is noodzakelijk het ge heele land te militariseeren, omdat een aanval wordt voorbereid op de Sovjet- replublieken en de bolsjewiki ziph^moeten voorbereiden op hun verdediging. Dit alles aldus vervolgde Worosjilof, klinkt wel als een paradox, omdat de Sovjet-republieken slechts den vrede wen- schen en de grootscheep.óhe voorberei dingen zouden een militair optreden der buitenlandsche mogendheden kunnen pro- voceeren, doch dit gevaar is geringer, dan het gevaar onverhoeds te worden aange vallen. Dergelijke redevoeringen worden dage lijks in alle groote centra door verant woordelijke communisten-leiders gehou den. Een speciale missie van redenaars, waartoe ook Boecliarin behoort, is na de partij-conferentie te Moskou naar Lening- grad vertrokken, waar vergaderingen van arbeiders worden toegesproken. Speciaal worden do arbeiders van de Poetilofmu- nitie-fabriek bewerkt waarbij gewezen wordt op de noodzakelijkheid de militaire uitrustingen te vergrooten voor een oor log tegen de kapitalistische landen, die dreigender is dan ooit te voren. Di bolsjewiki-leiders hebben altijd rede voeringen over een oorlog tegen dc kapi talisten gehouden, doch gedurende de af- geloopen weken zijn deze redevoeringen veelvuldiger dan vroeger. De geheele cam pagne dient blijkbaar om de massa's voor te bereiden op een oorlog, in het bijzonder legen Engeland, waarvoor de Sovjet republieken clan niet verantwoordelijk zouden zijn. China. DE VREEMDELINGENHAAT. Een verzoek van Peking. Terugtrokking der Britsche troepen. De Ghineesche minister van Buitenland sche Zaken te Peking heeft in een nota aan den Britschen gezant betreffende het zenden van Britsche troepen naar China de hoop uitgesproken, dat deze troepen weder teruggetrokken zullen worden, „op dat niet noodlottigs gebeurt, dat de vriend schappelijke betrekkingen kan schaden, die gelukkig thans tusschen de beide na ties bestaan". Do Ghineesche regeering verklaart in haar nota, dat zij het zenden yan troepen zonder haar toestemming als een buiten gewonen maatregel beschouwt. Het jon den van aanvullende marine- en militaire troepen is in strijd met het Volkenbonds pact. De Chineescbe militaire en politie macht in de omgeving van SjanUai is ruimschoots voldoende voor het handha ven der orde; de aanwezigheid van tal rijke buitenlandsche troepen zou gemak kelijk kunnen leiden tot onvoorziene com plicaties, waarvoor de Chineesche regeo- ring zich niet aansprakelijk zou kunnen achten. De rede van Chamberlain. Ontsteltenis onder de En gelschen te Sjanhai. Gharberlain's rede te Birmingham heeft als men den corespondent van de „Chicago Tribune" te Sjanghai mag gelooven, een verpletterenden indruk gemaakt op de En gelschen aldaar. Volgens hen is de positie der buitenlanders in China door deze rede als een kaartenhuis ineengestort. Diegenen die meenden, dat de Britsche troepen wer den gezonden om oude rechten te herstel- 1 len, zijn hot meest onthutst. Men verwacht, dat de Ghineezen hoven- menschelijke pogingen zullen doen om hun onderlinge geschillen bij te loggen ten einde zooveel mogelijk van het Britsche aanbod te profiteeren. Amerika Opstand op de Philippijnen. 105 inboorlingen gedood. Bij een aanval met geweren en traangas door de Philippijnsche politie op verster kingen van. inboorlingenleiders op het eiland Jolo werden 105 inboorlingen ge dood en een groot aantal gewond. Een der leiders, Tahil genaamd, ont vluchtte, nadat het gevecht eenige uren had geduurd en liet zijn medeetanders aan hun lot over. DE KERKVERVOLGING IN MEXICO. Actie voor een bevrijd ings- regeering. Uit particuliere berichten, uit Mexico aan de „Croix" gezonden blijkt, dat de handlangers der Call es-regeering 40 we reldgeestelijken uit Guadalajara en Paters Jesuieten naar de stad Mexico hebben gevoerd. Terzelfder tijd brachten Mexi- caansche troepen 50 wereldgeestelijken uit Durango te Mexico binnen. lederen dag worden er arrestaties uit gevoerd. De gevangen geestelijken worden echter niet in do al te kleine gevangenis sen opges'oten, maar moeten zich om don anderen dag komen melden op het minis terie van hnnenlandschG zaken, een kaart onder teekonen en hun speciale verblijf plaats opgeven. De geloovigen zelf ook worden als wild achtervolgd; de politie en de soldaten val len de particuliere huizen binnen. Wan neer een priester er de- Mis leest, worrlen geestelijke en geloovigen naar de gevan genis gevoerd, schilderijen met religicuse afbeeldingen, of ander materiaal, bij den eeredienst gebruikt, worden in beslag ge nomen en de heer des huizes krijgt boete te betalen en wordt in de gevangenis gezet. Het zijn vooral de leden van do liga ter verdediging van het geloof, die de woe de der Gall es-regeer.ng opwekken. Men vervolgt hem hardnekkig, doch de liga weet zich zooveel mogelijk aan haar ver volgers te onttrekken en zet haar propa ganda met ijver voort. Op deuren geplakte biljetten dienen als correspondentie-middel. De beslissingen van het centraal bestuur der liga worden hierin medegedeeld, de betveringen der Galles-pers, de eenige, die er beslaat, weerlegd, terwijl tot den boycot en vol harding in het geloof wordt aangespoord. Van buiten af ontvangen de Katholie ken, doordat de regéering alle geestelijk materiaal, dat voor hen bestemd is, tegen houdt, geen opbeuring en steun. De En cycliek van den H. Vader over Mexico en het herderlijk schrijven van het Ameri- kaansche Episcopaat kwamen niet in hun bezit. In den staat Chihuahua hebben de ge neraals Nicolas Fernandez, Galindo en Escobar een oproep gepubliceerd om een nationale hevrijdingsregecring to vormen. Hun program is: godsdienstvrijheid, vrij heid van onderwijs, van drukpers en so ciale rechtvaardigheid. Zij weigeren de Gallcs-regeering te erkennen. Wij hebben van dit manifest, waarin Renó Gapistran Garza, de bekende Ka tholieke leider, tot chef van het uitvoerend bewind wordt benoemd, reeds molding gemaakt. Mot de militaire controle is belast José I. Gandara. Het manifest eindigt aldus: „Het uur van den strijd heeft geslagen. Het uur der overwinning behoort aan God." Een verklaring van Mexi- caansche bisschoppen. De te Rome aanwezige Mexicaansr,-he bischoppen hebben formeel verklaard dat het onwaar is dat mgr. (trozec, aartsbis schop van Guadalajara, de wapens heeft opgevat, dat het Mexicaansche episcopaat de aan den gang zijnde beweging togen het bewind van president Galles op louw heeft gezet maar eveneens dat het Mexi caansche episcopaat de beweging hoeft veroordeeld, zooals bepaalde kranten be weerden. De strijd in Nicaragua woedt voort. Voor vrede wordt niets gedaan Sohoul-bij-nacht Latkncr, die hc-t bevel voert over de Amerikaansche vloot in do Nicaraguaansche wateren, heeft aan allo oorlogsschepen der V. S., die zich ip de Stille Zuidzee bevinden, opdracht gege ven, patrouille-diensten te verrichten. Latimer zal heden vierhonderd mari niers te Gorinto aan wal zetten gedeelte lijk om de troepen te Managua af te los sen en gedeeltelijk voor diensten in het binnenland. Beweerd wordt, dat binnenkort oen strijd zal ontbranden te St. Juan del Sur. De verbindingen met het binnenland zijn verbroken en het is bekend, dat een krach tige afdoeling cavalerie der liberalen zich in do nabijheid der stad heeft verzameld. HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Het kabinet-Marx voltallig. De Duitsch- Nationalen laten Gr5f schieten. Von Keu dell minister van binnenlandsche zaken. Volgens Caillaux wordt er in Nederland een hausse-campagne gevoerd, speculea- rend op de stijging van de fra.ic. Een verklaring van de Mexicaansche bisschoppen omtrent de opstandige bewe ging in Mexico. Een Engclsche schip door Chineesche zeeroovers overvallen. (Buitenl. Berich ten, 2de blad). OMGEVING. De plechtige inwijding van de voltooide St-Jeroenskerk te Noordwijk. to blad). De viering van het gouden feest van de vestiging der Eerw. Zusters. (2do blad). Een te Noordwijkerhout gepleegde mis handeling met doodelijken afloop voor do Haagsche Rechtbank. (Rechtzaken, 1ste blad). Onze Geïlhistreerte Parina De photopagina geeft o.m. photo's van: do thans voltooide parochiekerk van „St.- Jeroen" te Noordwijk; dr Haase, die mor gen to Lisse jubileert; minister v. d. Veg- te en echtgenoote; de groote uitvin'ler Edison; dei sluisdeur voor de nieuwe sluizen te IJmuiden; de Nederl Wieler bond; een hevige brand te Uden. rniiEiuND Vragen van Kamerleden. Het aantal wachtgelders bij het o n d e r w ij 8. Het Kamerlid Boissovain heeft aan do minister van Onderwijlen ,van Financiën gevraagd Zijn de ministers bereid mee te deelen: lo. het aantal wachtgeldors bij het open baar lager onderwijs 2o. het aantal wachtgelders bij het open baar lager onderwijs te Amsterdam, Rot terdam en Den Haag; 3o. het aantal wachtgelders bij het bij zonder onderwijs; 4o. het aantal wachtgeldors bij het bij zonder onderwijs te Amsterdam, Rotter dam en Den Haag; 5o. hoe groot het aantal is van hen (haar), die in de laatste vijf jaar do aleto als onderwijzer verkregen hebben? Vragen betreffende een 1 o t e r ij. Het Kamerlid Braat heeft aan den mi nister van Justitie de volgende vragen go- stcld Ts het den minister bekend: dat aan de groote nationale landbouw tentoonstelling, gehouden van 5 tot 9 Sep tember 1925 te Wijchon, een loterij vc/hon den was, waarvan de bnten lrwnmep ann den plaatseliilcon boerenbond dat vele belangstellenden twijfelen aan do zuiverheid van het beheer van d loterij dat destijds, in 1925, door do rijksveld- waeht proces-verbaal tegen de loferïjcom- mis8io is opcremaakt; dat tot hedpn die zaak nog niet openliik door don rechter behandeld is? Ts de minister bereid mee to deeVrvn, wolk gevolg aan hot destijds "omas^e procesverbaal is gegoven en wat Zijn Fx- cellentie ter zake verder bekend is of in verband mot oen op grond van deze vra gen in te stellen onderzoek te zijner kon nis mocht komen? Geschil in hef overstroomde gebied bii den huizenbouw. De bouw stopgezet. In het land van Maas en Waal heeft een groot aantal toekomstige bewoners van huizen, welke door de bouwbureaux, in gesteld door do Watersnoodcommissiio, worden gebouwd, geweigerd de overeen komsten te toekenen inzake de rentelooze hypotheken. Naar wij vernemen zijn thans te Wamel en Beneden-Leeuwen aUo werk zaamheden aan de huizen gestaakt. De huizen, welke reeds betrokken zouden in nen worden, zijn gesloten. De geheele nieuwbouw ligt zoo goed als stil. Ook in andere plaatsen zijn reeds dergelijke maatregelen genomen en naar wij verder vernemen zullen overal do werkzaamhe den aan flen nieuwbouw in hot overstroom de gebied worden stopgezet als do bewo ners blijven weigeren te teekenen. Intus- schen neemt hot aantal personen, dat de contracten teekent. toe. De ex-kroonprins op Wieringen. Gisterenmiddag tegen 3 uur is ex-kroon prins Wilhelm van Duitschland, die ter gelegenheid van den verjaardag van zijn vader een bezoek aan Doorn brengt en daar nog vertoefde, per auto via Amers foort naar Wieringen vertrokken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1