1 MAANDAG 31 JANUARI 1927 No. 5479 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN INGEZONDEN MEOEDEELING 18e Jaargang. o» ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Leiden 19 cent per week 12,50 per kwartaaL onze Agenteü 20 cent per week 12.60 per kwartaaL mco P61 Post 1 2.95» per kwartaaL r GeflJnatreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver» jgbaai tegen betaling van 50 ct per kwartaal, bij voor- letalmg Afzonderlijke nnmtnere 5 ct. met Geïllustreerd r'^ jdaesblad 9 ct Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zoo- en Feestdagen 1 TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Se wane n d* aria n I lén 30 ceel par Voor Ingeiondan Mededeelingen wordt bat 3 dubbels ran bal tarief berekend i Kleine advertentlsn, ran ten hoogste SO woorden, wurin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, haar en ver» baar, koop en verkoop 10.50. HUMMER BESTAAT UIT TWFf BLADER. Onze democratische regeerings- vorm. )c republiek Guatemala in Midden Ame- a had op bet voorbeeld van Mexico een litterdo kerkvervolging ontketend. Na plotselingen dood van den president, elana, werd L. Chacon tot president ge- en Een der eerste regeeringsdaden van nieuwen president was de anti-ker- jko besluiten van zijnen voorganger in rekken. De Kerk kan thans in Guate- hct mg pS1', de Df zer b rustiger tijden tegemoet zien. iKen verbhjdend bericht, rt t ;r is een.andere president in Guatemala gen ozen en 't is nu met de tyrannieke ver- of t ging der Katholieke Kerk daar gedaan. nt arals er na deze weer 'ns eens fa- ho ieke hater aan het bewind bomt! ïehier de beteekenende macht van één MpNN )ezc ééne persoon wordt gekozen door volk. En de minderheid heeft héél nig kans op erkenning van haar inzich- ook al zij deze voor allen aanvaard en de meerderheid heeft ook al wei- zokerheid, dat na de verkiezing met haar ischen zal worden rekening gehouden. p.] als men liierbij nog in aanmerking y int, dat de verkiezingen in landen als sico en Guatemala welke beide in Deringsvorm en volksaard niet veel van i verschillen eigenlijk geschieden het minst ontwikkelde deel van de be- ing,terwijl de meer ontwikkelden er zich lijds van afzijdig houden als staande |j rboven, en eenige volksmenners bij die iezingen de onbestreden leiding hfeb- dan erkent men toch wel blijde het nocratisch element in regeerings- m en volksgeest in landen als de onze, zien ook de meest conservatieven of fmj ^ona^ren i11 dat woord „demo- tio" een gelukkige bevoorrechting! dio erkenning behoort echter dan ook plicht om die democratie zoo goed mo- ik te maken, om de, natuurlijk, ook daar- ri|r in klevende fouten en daaraan verbonden area zoo gering mogelijk te doen zijn. plicht dus voor de Katholieken, om door aantal en invloed, van laag tot hoog i: maatschappij, mede te werken in het be- r van den Staat. nze democratische regerirgsvorm theorie uitstekend zal ook in c t ij b uitstekend zijn, indien alle denkenden en goedwillenden niet onver- illig zijn voor de politiek, m&ar daaraan lewerken, wanneer en inzoover zij er worden geroepen. are d ii BUITENLAND Volkenbond Het Internat. Arbeidsbureau. De zeelieden co nforentie. Do raad van beheer van het Internatio» 1 .Arbeidsbureau te Genève besloot Za- 'a8 met 12 tegen 9 stemmen in 1928 een r lieden-conferentie te houden aangaande "ogeling van den arbeidstijd aan boord schepen. D e 8-u r e n d a g. 'fo; ^terdagmiddag is de raad van het In- aalionaal Arbeidsbureau de beraadsla gen over de achturen-kwestie begonnen. *- kkt verscheidene sprekers, zoowel van kgevers- als van werknemerszijde (o.a. Nederlandsche afgevaardigde Oude- Jt), het woord hadden gevoerd en vaak heftige wijze hadden gedebatteerd over |e Washington aangegane verplichting invoering van den 8-urendag, gaf Tho- directeur van 't arbeidsbureau een 'zicht van den toestand, waarbij hij ver- ll'de dat er meer reden tot hoop dan ontmoediging bestaat. e raad heeft daarna zijn zitting geslo- en zal 28 Maart ieuw bijeenkomen. op Duitschland het kabinet-marx. Hei eerste conflict. Göen vertrouwen in do D. Nationalen. het laatste oogenblik, terwijl de zaak geheel beklonken scheen te zijn, zijn w formatie van het nieuwe Duitsche F Kabinot nieuwe moeilijkheden ontstaan President Hindenburg wederom dwon- persoonlijk in te grijpen, h ooala bekend, hadden de Duitsck-na- i telen ontstemd over het feit, dat zij not ia waren geslaagd het ministerie ancien te bemachtigen eenige huu- mecst reactionaire afgevaardigden als "siercandidaten gepresenteerd. do candidatuur-Hergt bestond het dat deze oud-minister de woord- .r der Duitsch-nationalen was ge- strijd tegen dc verdragen van 0i Het Gentrum achtte het dan ook dat een zóó openlijk tegen- Jii, huidige buitenlandscho poli os een gewichtige functio als die van vice-kanselier en' minister van Binnenland- sche Zaken zou toegewezen krijgen. Veel krachtiger was echter, zoowel bij het Centrum als bij de Duitsche Volkspar tij, de opositie tegen den nieuwen minister van Justitie, Graf, wiens fanatisme her haaldelijk is gebleken. In verband met de candidatuur van deze beide persoonlijkheden verklaarde do aan den linkervleugel van het Centrum staande oud-rijkskanselier Wirth: „Ik sta tegenover deze regeering vreemd en afwijzend. Haar samenstelling, inzon derheid op die posten, die de republiek moeien beschermen, geeft mij als overtuigd republikein aanleiding ten aanzien der ver trouwenskwestie met een beslist „neen" te antwoorden". Het gerucht ging, dat ook Hindenburg de benoeming van Graf ongewenscht acht te. In elk geval begaf rijkskanselier Marx zich naar Hindeburg, wien hij mededeelde, dat tegen Grafs bonoemnig onoverkomelijke bezwaren bestonden Daarop besloot Hindenburg te interve- nieeren. Den Duitsch-nationalen werd medege deeld, dat Hindenburg niet van plan was, de benoeming van Graf tot minister van Jus titie te bekrachtigen, daar hij tegenover Hindenburg's ambtsvoorganger, rijkspre sident Ebert,. gemis aan eerbied aan den dag had gelegd. Destijds had Graf namelijk, alhoewel hij vice-president van den Rijksdag was, ge weigerd, t- zamen met zijn collega's van het bureau van den Rijksdag Lij Ebcrt te verschijnen. Westarp verklaarde aan Hindenburg, dat hij*Graf's candidatuur niet kon laten vallen, zonder zijn fractie te hebben ge raadpleegd, hetgeen niet vóór heden kon geschieden. Van Duitsch-nalionale zijde werd aan Westarp toen opgedragen, zich nogmaals tot Hindenburg te wenden, ten einde te verkrijgen, dat deze de benoeming van Graf alsnog zou bekrachtigen. Hinden burg weigerde echter Westarp opnieuw te ontvangen, en hij weigerde eveneens, de benoeming der overige ministers uit te stellen, Zaterdagavond heeft derhalve Hinden burg de ministerlijst bekrachtigd. In de lijst ontbreken evenwel de namen der ministers van Binnenlandsche Zaken en van Justitie. De situatie is bijzonder gecompliceerd, daar de Duitsch-Nationale Rijksdagfractio met algemeeno stemmen Graf candidaat voor het ministerie van Justitie had ge steld. Slechts indien laatstgenoemde be- Teid gevonden wordt, zich uit eigen be weging terug tc trekken, kunnen do nieu we moeilijkheden overwonnen worden. Men verzekert evenwel, dat Graf niet bereid is zijn candidatuur in te trekken. De interpellatie va.n het Dawesplan. Om 9 milliard goudmark. Het Interpretatief scheidsgerecht te 's-Gravenhage, ingesteld krachtens do op 9 Augustus 1924 te Londen tusschen de Duitsche regeering en de Commissie voor het Herstel gesloten overeenkomst, heeft Zaterdagmiddag uitspraak gedaan in het geschil tusschen de Duitsche regeering en de Commissie voor het Herstel over de vraag of d'e schadevergoedingen, door de Duitsche regeering na 1 September 1924 betaald of te betalen aan Duitsche onder danen ter zake van inbeslagnemingen etc., onder de annuïteiten begrepen zijn, welke Duitschland ingevolge het Dawesplan moet betalen. Het scheidsgerecht beslist, dat do an nuïteiten door het Dawesplan voorge schreven, niet de "hierboven vermelde scha deloosstellingen omvatten, Duitschland is derhalve in het ongelijk gesteld en zal nog eens extra 9 milliard goudmark mo gen betalen. Engeland Chamberlain over China. Op een diner van juweliers cn zilver smeden te Birmingham heeft minister Chamberlain over de Chineescho kwestio gesproken. De Engelsche regeoring, zoo zeide hij, volgt slechts één politiek en er bestaat geen onderlinge verdeeldheid over dit onderwerp. Hot eenige wat do regee ring wenscht is een sterk en welvarend China. Zij is bereid China tegemoet le komen, maar zij wenscht, dat haar onder danen in China ongedeerd blijven. Al het gepraat over Britsch imperialisme is non sens. De regeering erkent, dat de thans be staande verdragen uit den tijd zijn, maar om te kunnen onderhandelen is een Chi- neesche regeering noodig en die is er op het oogenblik niet. China wenscht bepaalde tarieven Ie wijzigen. De Britsche regeering is daartoe bereid. Twee dagen geleden hebben dc vertegenwoordigers der Britsche regee ring zich bereid verklaard de Ghineesche gerechtshoven als bevoegd te erkemnen en daar het Chineesch burgerlijk en handels wetboek (oo te passen. Engeland wil de Gineescho belastingen erkennen, onder voarwaarde, dat dio niet onmiddellijk te gen buitenlanders worden toegepast. Ver der is Engeland bereid het algemeen be heer aan dc Chineezen over te dragen, AMSTERDAMSCHE ANTHRACIET P HEERENSINGEL 34/35 - TEL. 1523 Zorgvuldige bediening in elk opzicht. Verzegelde zakken. 3912 behoudens eenige controle over gemeen telijke kwesties. Tot erkenning van de Kanton-regec- ring kan Engeland niet overgaan, omdat zij slechts over een derde deel van China's gebied en volk het bewind voort. Sjanghai, zoo ging de minister verder, kan niet worden ontruimd, zooals Han- kau. Het zou plichtsverzuim zijn de En- gelschen te Sjanghai zonder voldoende be scherming te laten. Doch de samenstel ling der gezonden troepenmacht is een ga rantie, dat het hier slechts een voorzorgs maatregel betreft. De Engelsche regee ring zal alles doen om te voorkomen, dat een vriendschappelijke regeling onmoge lijk wordt gemaakt. De kreet „China voor de Chineezen" acht de Britsche regeering redelijk en zij werkt thans aan de details voor een regeling der hangende kwesties. Litauen. Een politieke moord. Volgens een bericht uit Kowno is de broeder van den Litauschen premier Sme- tona op zijn landgoed met zijn geheele ge zin vermoord, terwijl het landgoed afge brand zou zijn De Eerlijnsche gezant van Litauen spreekt dit bericht evenwel tegen. Het zou hier een verwisseling betreffen met een anderen grondbezitter, die toevallig ook Smetona heet, doch geen iamilie van den premier is. China. oe vreemdelingenhaat. Plunderingen te Tsjangsja. Waarschuwingen tegen molestaties. Volgens draadlooze berichten uit Tsjang sja zijn de gebouwen van de firma Jardi- nes Arnhold Bros en van de Asiatic Petro leum Comp. Zaterdag bezet en gedeeltelijk geplunderd. In Kiangsi worden den buitenlandschen zakenlieden proote moeilijkheden in den weg gelegd, vooral de Asiatic Petroleum Comp. wordt bedreigd met het in brand steken.van de tanks aan het Poyang-meer, tenzij groote boeten worden betaald. Te Hankau was het Zaterdag kalm. Er zullen proclamaties worden uitgevaardigd, om het volk te waarschuwen bij de demon straties gedurende het Chineesche Neuw- jaar, op 2 Februari a.s., geen buitenlan ders te molesteeren of schade toe te bren gen aan buitenlandsche eigendommen. De banken molden, dat het zakenleven weder zijn normalen omvang gaat aanne men. Mexico. DE TOESTAND VAN ONRUST. De opstandige beweging. Overal gewapende benden. Men schrijft uit Romo aan de „Msbd.": De „Osservatore Romano" maakt mel ding van enkele interressante bijzonderhe den omtrent den toestand in Mexico. De eerste weken van het nieuwe jaar zijn bijzonder opwindend geweest. Het eene sensatiebcricht volgde" op het andere, uit de meest onderscheiden deelen des lands. Stuk voor stuk werden die berich ten dan weer herroepen, zoodat niemand weet wat men had te gelooven. Overal hebben opstanden plaats gehad en moesten de regeeringstroepen ingrij pen. Het ontbreekt echter den opstande lingen aan een gemeenschappelijke lei ding en aan een bekwaam leider. De censuur wordt streng gehandhaafd, zoodat niemand van den juisten toestand on do hoogte is. Do regeering laat natuurlijk geen gele genheid voorbijgaan, om de netelige posi tie des lands aan het episcopaat, dc gees telijkheid en do katholieken toe te schrij ven: maar de bisschoppen hebben tegen dezen laster nadrukkelijk geprotesteerd. Plechtig hebben ook de katholieken ver klaard, dat hun bisschoppen met de op standen niets hebben uit te staan. Het episcopaat heeft zijn zienswijze ten aan zien van de gebeurtenissen niet gewijzigd en het veroordeelt thans zoowel als vroe ger iederen gewapenden opstand. Daar intusschen de M< xicaansolie bevolking bijna uitsluitend uit katholieken bestaat, spreekt het vanzelf, dat zich onder do op standelingen ook katholieken bevinden. Zulks echter is geenszins con bewijs dat de geheele opstand aan dc katholieken moet worden geweten. Te Tlalpam zijn oen zestal personen in hechtenis genomen, van Avie een werd gc- fussilleertl. Tevens werd hier óp meerde re auto's beslag gelogd. P- stad Parras de la Fucnlc (Coahuila) werd door een sterk bewapenden troep be legerd, welke verschillende beambten en afgevaardigden fn hechtenis nam cn den socialistischen leider Raffaele Delgado fusilleerde. Te Leon (Guanojuto) drong een bewa pende bende van 300 man de stad bin nen; ze werd echter weer teruggeworpen. Do door het gevecht veroorzaakte schade is tamelijk groot. De regeeringstroepen hebben elf der opstandelingen gevangen genomen en terechtgesteld. Bij Ajusco werden zes auto's en een trein aangehouden. Opstandelingen van Zacatecas hebben zich meester gemaakt van de stad Concep- cion del Oro, waarbij het tot bloedige ge vechten kwam. Tweehonderd gewapenden hebben zich genesteld in Milpa Alta, op ongeveer 25 K.M. van de stad Mexico; in Rincon werd getracht een trein tot ontsporing le bren gen. Het gerucht loopt dat de opstandelingen zich hebben meester gemaakt van Galel- gos, Guerola, Baracca en Zacatecas, de hoofdstad van den gelijknamigen staat. Tienduizend opstandelingen zijn hier in actie. Alle treinen van El Paso naar Mexico-City werden bij Torreon tot stil stand gebracht. Voorts moeten de steden Mazapil, Sala- verna, Providencia en Bonanza in liet be zit der opstandelingen zijn. Vele gewapenden moeten van de Ver. Staten uit de grens overschreden hebben en zich met de opstandelingen hebben ver- eenigd. De bevolking is zeer opgewonden, want voor de eerstkomende dagen'worden ernstige verwikkelingen verwacht. DE STATENVERKIEZINGEN. R.-K. Statenkieskring Gouda. Aan de 35 R.-K. Kiesvereenigingen zijn de stembiljetten verzonden. De stemgerech tigde leden moeten daarop precies 1 O (niet meer, maar ook niet minder) personen aanwijzen. Volgens besluit van de jongste algemeene vergadering moet de stemming in de plaatselijke Kiesvereen. in één keer vóór 10 Februari gehouden worden. Op dit proces-verbaal, onder „Medodee- iingen", vinden do besturen de gewenschte gegevens. Zondag 13 Febr. 's namiddags tc 1.15 u. houdt het Centraal Bestuur in het café van den heer Ruys (Voorstraat, Woerden) een vergadering, tol officieele vaststelling van den uitslag. Voor verdere inlichtingen, enz. kan men zich tot den waarnemenden secretaris, den heer J. P. v. Breukelen, tc Woerden, wen den. R.-K. Statenkieskring Leiden. In de R.-K. Kiesvereen. van den Staten kieskring Leiden, zal zooals men weet, Zondag a.s. do derde en laatste stemming plaats hebben. Men moet dan 4 (niet meer en niot minder) personen aanwijzen. Wij hebben de uitslag van de stemming voor no. 2 bekend gemaakt naar bereke ning van eigen gegevens. De officioele berekening geeft voor enkele candidaton een klein verschil met onze becijfering. Zij luidt: H. Bader, Sassenheim, 11G2 st.: kir. E. Bolsius, Leiden, 889 st.; F. G. M. ïïuaso, Lisse, 20 st.; W. van der Laan, Voorhout, 53 st., B. N. Loerakker, Hillcgom 341 *st J. A. Mens, Voorschoten 236 st., G. 1'. J Paardckooper, Oegstgeest 15 st.; W de Ruiter, Noordwijk, 715 st.; J. C .Stad houder, Zoeterwoude 44 st.; van onw. 10 De intrekking der huurwetten. Do regeering verwacht geen sterke h uurver hooging. In antwoord op dc vragen van den heer J. ter Laan betreffende een Koninklijk be sluit tot het buiten werkig stellen der „Huurwetten'' beeft minister de Geer o. a. het volgende medegedeeld: Het Koninklijk besluit hier bedoeld, is reeds 18 Januari geteekend en inmiddels in het Staatsblad verschenen. Do minister is verder van oordeel, dat do omstandigheden over 't algemeen weer zoo zijn, dat vraag en aanbod van wonin gen weer normaal kunnen worden geacht. Voorts heeft minister Slotemakcr dc Bruine op vragen van hetzelfde Kamerlid nog medegedeeld, dat bij er zich inder daad zooveel mogelijk rekenschap van heeft gegeven, wat de vermoedelijke ge volgen van do introkking der Huurwetten zullen zijn. Natuurlijk kunnen thans niet met volkomen zekerheid die toekomstige gevolgen worden vastgesteld. Maar wél is do minister tot de conclusie gekomen, dat huur verhooging, als wetgever heeft wil len koeren, bij do tegenwoordige verhou dingen op woninggebied is uitgesloten tc achten. Reis naar Florence, Alverna, Assisië, Rome Padua, Venelië, Milaan en Luzcrn. Do geestelijke leiding van bovenbedoelde 12-daagsche reis, welke van Donderdag 21 April tot en met Maandag 2 Mei 1927 zal plaats vinden (het minimum aantal doelncmers(slcrs) is reeds ver overschre den) is, naar men ons mededeelt aan vaard door den Zcereerw. Pater Sigmon- HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Nieuwe moeilijkheden bij de Duitschs kabinetsformatie. Bezwaren tegen Duitsch- nationale ministers. Het Haagsche scheidsgerecht heefi Duitschland in het ongelijk gesteld wat be treft de interpretatie van het Dawesplan. De onrust in Mexico. BINNENLAND. Ongelukken op onbewaakte overwegen. (Gemengde Berichten, 2de blad). De intrekking van de huurwetten, (lsto blad). des Weghuis, Vicarius der Franciscanen to Woerden. Voor de slachtoffers van den watersnood, Blijkens de 69e verantwoording is tot nu toe bij de Algemeene Watersnood-Commis sie aan giften ingekomen een bodrag van 4.689.171. In de laatste afrekening is be- grejien een afdracht van hot Prov. Cen traal Comité in Noord-Brabant ad f 54.300. Door den Minister van Financiën is onder opheffing eener collecte te Amster dam een collecte gevestigd to Bussum en benoemd tot collectrice der Staatsloterij e Bussum H. A. G. Zaalberg, weduwe H G. J. van Doesburgh, thans eollectrïf» io Ara- terdam. Te Chambery is in den o.. van 80 jaar overleden de lieer D. van Lookercn Campagne, vele jaren lid van den gemeen teraad te Hengelo, oud-wethouder en oud directeur der Bontweverij „Insulindc" Gisternacht is te Hilversum in den ouderdom van 67 jaar overleden de heer G. Ripping, oud-burgemeester der ge meente Alkmaar Ulf DE OMGEVING. TER AAR. „Arti et Religioni". In het café van don heer G. D. Verhoef gaf do R. K. Mu ziek vereeniging „Arti ct Religioni" haar corste winteruitvoering. Do voorz., do lieer L. Wassenberg, heetto do donateurs en ge- noodigden hartelijk welkom. Ingezot werd mot een viertal muzieknummers, waaron der „Aan U, o Koning dor Eeuwon", door Joh. J. H. Verhuist. Ook hot komische ge deelte was goed verzorgd. Het eerste num- mor was „De Mexicaansche Zilvermijn", of „Vroolijk spel van Spcculatiekoorts" in drie bedrijven. Het was een mooi stuk wat wol twee uur vroeg, on dat met luid applaus word bekroond. Na dc pauzo werd ingezet met een kluchtspel „De Mislukte Advertentie". Dit blijspel oogstte voel bijval, evenals liet volgend nummer „Kwast cn Kwibus". Voor al Kwibus had do lachers op ziin hand. Do muzikanten doden op leuke wi ze uitkomen, dat do tuinders thans één ge worden zijn. Nog volgden oen viertal mooie muziokn mers. Bij het einde dankte de grimeur J. Hoogervorst, voor hot mooie, dat „Arti" ton gehooro heeft gebracht, en voor dc velo opofferden door de leder zich getroost. Spr. spoort aan het muziekcorps als donateur te steu nen. Ook de voorz. bracht dank in 't bij zonder aan de pianist, den heer Mounts, dio door zijn spel de gezelligheid zeer ver hoogde. Ook aan den volijverigen direc teur, don hoor van D«m, aan den heer Hoogervorst als grimeur, en aan do leden van het Tooneel O. V. L. word dank go- bracht. Nadat nog enkelo nummertjes wor den uitgevoerd, ging men voldaan huis- VO OPSCHOTEN. R. K. Volksbond. Vrijdagavond verga,- derdo do R. K. Volksbond, afdoeling Voor schoten, en de ondorafdeolingen van den bond don R. K. Bouwvakarbeidersbond „St. Josef", do Land- on tuinbouwarbei- dorsbond „St, Deus Dodit", in 'iet R. K. Vcroonigingsgobouw alhier onder leiding van den heer L. van Lcouwen. Als spreker trad op do heer H. Kuiper, hoofdbestuur- dor van „St. Deus Dcdit", die sprak over do taak der vakorganisatie en de groote noodzakelijkheid van de organisatie in den tegenwoordigen tijd. De vakorganisa tie in onzen tijd is een groot godsdienstig cn stoffelijk belang. Do heer J. van Rooyen, ccntraal-voorzit- ter, besprak de taak der standsorganisa- tic. De propagandavergadcring was belegd door de verschillende besturen om vooral de vakorganisaties te propagoeren cn het lodental to doen toenemen. Nadat beido sprekers hunno gloedvolle redevoeringen haddon beëindigd, sprak de voorz. con woord van dank tot beido heeren cn hij uitto den wensc-h, dat hun redevoeringen rijke vruebte' mogo dragen voor don bond cn dc vakbonden. Do keer J. v. d. Peet gaf daarna een drietal humoristische voordrachten, waar na cono vorloting plaats had van verschil lende voorwerpen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1