VRIJDAG 28 JANUARI S927
18e Jaargang.
No. 5477
Eeidbehz (Bou^omt
)0 ABONNEMENTSPRIJS bedraagtbij vooruitbetaling
Vooi Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL
bi ooxe Agenten 20 cent pei week 12.60 per kwartaal
taco per post 2.95 pei kwartel
jet Geïllustreerd Zondagsblad te voor de Abonné's ver-
Tijnbaai tegen betaling van 50 et per kwartaal, b$ vooru
itbetaling Afzonderlijke nummers 5 ct. met Qeflluatreerd
bndftgvb^ d
11 nummer bestaat uit drie bladea.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zoo- en Feestdagen t
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advortontlSö SO eeat per
Voor Is^noodeQ Mededeeiingeo voedt hg|
dubbele ven hel tarief berekend. s
Kleine adeerleutidn, no ten boogste 30 voorden, noria
betrokkingen warden aangeboden of gevraagd, huur en ee
bnnr, koop en verkoop I O.SO.
De Katholieke Radio-Omroep.
Naar wij vernemen, zullen de Vasten-
éditaties, die in de St. Dominicuskerk te
^sterdam des Dinsdagsavonds zullen
orden gehouden, per draadlooze worden
Do meditaties worden gehouden door den
,Eerw. Heer Pastoor van Noort uit Lan-
endijk".
Aldus een bericht in „Het Gentrum".
Prachtig de Katholieke radio in dienst
an duizenden!
Van duizenden; van Katholieken, die, door
iekto enz. verhinderd, anders geen Vas-
en-meditaties zouden kunnen volgen;
zoovele anderen, die op deze wijze ook
wat kunnen vernemen van het leven en
iet lijden van onzen Goddelijken Heiland,
raarvan zij, helaas, weinig of zelfs niets
reten
Het denkbeeld is prachtigl Dat stellen wij
oorop. Maar dan voegen wij er aan toe:
eft ook z'n schaduwzijde. Een scha
duwzijde, welke veel kleiner is dan de
chtkant, maar toch niet onopgemerkt mag
ijven.
Wij zullen onmiddellijk zeggen, wat wij
edoelen: Deze radio-Vasten-meditaties mo-
voor Katholieken geen aanleiding zijn,
deze in de plaats te stellen van het bij-
ronen der meditaties in de Kerk. Het ge-
aar, dat dit gebeurt, is de schaduwzijde
an bedoelde raditnavonden gelijk
een schaduwzijde is van de Zondag-
itzendingen van plechtige Hoogmissen, als
r zijn, die daarom geregeld de Hoogmis
erzuimen, welke zij anders gewoon zijn
ij te wonen.
Vooral meenen wij, deze opmerking te
logen maken betreffende de Vasten-medi-
aties. Helaas neemt toch al de laatste ja-
en het bijwonen der meditaties af. In onze
i-jaren, en die liggen niet lang achter
was het onder dit opzicht toch nog
anders: de Kerken waren bezet, beter
an thans, afgezien van den persoon van
én •predikant, en het werd ak een voorr
echt beschouwd, naar de meditaties te
i gaan. Mogen nu die radio-medita-
it kerk-bezoek voor de meditaties niet
tog meer verminderen!
wij over den Katholieken Radio-
'P spreken, willen wij deze gelegen-
ieid aanvatten, om daarover nog een op-
nerking te maken bescheidenlijk, in
len vorm van een vraag, omdat wij begrij-
len, dat het op dit gebied ook zoo moeilijk
is om iedereen tevreden te stellen.
En deze vraag is: Wordt er niet wat al
veel gedaan aan muziek en zang? mu
it! valt aan de radio ook overvloedig te
genieten op andere tijden. Kan er niet nog
neer gestreefd worden naar het doen hou-
len van leerrijke, interessante redevoerin
gen? Muziek en zang zouden wij geenszins
willen uitsluiten, maar wel wat meer op
kn achtergrond schuiven, 't Is een denk-
geld, en algemeene lijn aanduidend, dat
hj in overweging willen geveh.
BUITENLAND
Duitschland
DE KABINETSCRISIS.
De democraten doen niet mee.
De democratische rijksdagfractie heeft
Unstemmig besloten, niet deel te nemen
"in de kabinetsformatie.
Portefeuille-verdeeling.
D. Nationalen en Gentrum
4 zetels.
Naar gemeld wordt was met den kabi-
Êtsformateur Marx overeengekomen, dat
0 zetelverdeeling als volgt zou plaats heb-
'in:
De Duitsch-nationalen vier portefeuilles,
1.1. Binnenlandsche Zaken, Justitie, Land-
>ouw en Verkeer; het Gentrum eveneens
Wr portefeuilles, n.l. het kanselierschap,
|inanciën, Arbeid en Bezette Gebieden, en
1 p P0*10 volkspartij twee portefeuilles,
M- Buitenlandscho Zaken en Economische
faken.
Nieuwe D. Nationale
aanspraken.
I gisteren gehouden fractiezitting
r Duitsch-nationalen, waarin reeds ster-
ontevredenheid over do politieke richt
ten van het regeeringsprogram tot uiting
is na urenlange beraadslagingen 'n
^solutie aangenomen, die de met Marx ge-
rollen overeenkomst waarbij aan de Duitsch
puonalen vier portefeuilles werden toege-
j n, weder te niet doet.
j? ^cze resolutie verklaart de Duitsch-
Uonale Rijksdagfractie namelijk, dat zij
alvc het ministerie van Binnenlandsche
en nog een ander groot ministerie ver-
Si, en wel het ministerie van Financiën
iin° .i voorafgegane besprekigen was hei
Ir... 1 van Financiën aan het Centrum
hiif°2.t T',ans begaf de leider der
i *c '"nalionalen, graaf Westarp, zich
opnieuw naar den rijkskanselier, doch niet
om hem, zooals afgesproken was, de na
men der Duitsch-nationale candidaten voor
een ministerzetel mede te deelen, maar om
hem te zeggen, dat de overeenkomst betref
fende de verdeeling der portefeuilles door
de Duitsch-nationale fractie nog niet was
aangenomen, doch dat de Duitsch-nationa
len ook het rijksministerie van Financiën
verlangden.
Het was den rijkskanselier natuurlijk
onmogelijk over dezen eisch der Duitsch-
nationalen een beslissing te nemen, alvo
rens ruggespraak met de Centrumfractie
te hebben gehouden. Derhalve moesten de
onderhandelingen over de regeeringsvor-
ming gisteravond om tien uur worden af
gebroken. De beraadslagingen zullen heden
worden voortgezet. Tot dusverre zijn debe
trokken fracties op haar standpunt blijven
staan.
Vervalschte documenten.
Tegen de rijksweer.
Het orgaan der Jongduitsche Orde publi
ceert eenige documenten, tegen de rijks-
weer gericht, welke vervalscht zijn. Vol
gens dit orgaan waren de ducumenten be
doeld als een geheim protocol van geheime
bijeenkomsten, waaraan o.a. ook de Jong
duitsche Orde zou hebben deelgenomen.
De Jongduitsche Orde constateert echter,
dat zij nimmer aan dergelijke zittingen
heeft deelgenomen.
Met betrekking tot het doel dezer ver-
valsching merkt het orgaan op, dat voor
standers cener Duitsch-bolsjewistische toe
nadering hierbij de hand in het spel heb
ben gehad, teneinde aldus een verzoening
tusschen Frankrijk en Duitschland te ver
hinderen.
Het orgaan der Orde weet ook den naam
van den vervalscher mede te deelen. Het is
eén zekere dr. Schreck, die op de gefin
geerde bijeenkomsten den bond „Oberland"
en de organisatie „Consul" zou hebben
vertegenwoordigd.
Deze dr. Schreck moet tijdens den we
reld-oorlog agent zijn geweest van de af-
deeling 3 B van den grooten generalen staf,
die onder leiding stond van den bekenden
kolonel Nicolai. Schreck is in December ge
arresteerd; bij het door de politie ingestelde
onderzoek is zeer veel bezwarend materiaal
gevonden.
Van gezaghebbende zijde wordt verno
men, dat deze vervalsche documenten reeds
meer dan een jaar bekend waren. Tegen
de vervalschers is een aanklacht aanhan
gig. Overigens moet er op gewezen worden,
dat dit niet de eenige vervalsching van
documenten is, waarmede in den laatslen
tijd tegen de Rijksweer gewerkt is.
Te bevoegder plaatse zijn verscheidene
dergelijke gevallen bekend, waarover het
onderzoek nog gaande is.
Frankrijk.
Toenemende werkloosheid.
Gevolg van de stijging van
den franc.
Vandaag worden de debatten in de Ka
mer hervat over de economische crisis en
de werkloosheid' in Frankrijk.
Uit allo deelen van het land komen thans
rapporten binnen over de inkrimping van
bedrijven en de gevolgen daarvan wat de
arbeidsgelegenheid en de loonen betreft.
Het feit, dat de economische gevolgen van
de stijging van den franc in het geheele
land gevoeld worden is ook op de politiek
van invloed.
Het is verder waarschijnlijk, dat men
Poincaré ertoe zal willen brengen zijn ver
klaring inzake de stabilisatie aan te vullen.
Hoewel deze verklaring oppervlakkig be
schouwd een categorische belofte schijnt om
den koers op het huidige niveau te hand
haven, wordt uit Poincaré's verklaring in
sommige kringen gelezen, dat de premier
slechts van plan is den franc stabiel te
houden, totdat de industrie zich ^an den
nieuwen lioogen koers zal hebbén aange
past, om daarna den koers opnieuw te doen
stijgen.
Het is de vraag, of handel en industrie
het vooruitzicht van een nieuwe aanpas-
singsperiodo zouden aanvaarden en, wan
neer een verdere verhooging van den koers
van den franc werkelijk in het voornemen
van Poincaré mocht liggen, zou daartegen
een krachtige oppositie gevoerd worden.
De stijging van den franc heeft ook op
de fabrieken in het Zuidwesten een nadee-
ligen invloed gehad. Verscheidene werk
lieden moesten ontslagen worden en de
toenemende werkloosheid wekt ongerust
heid.
Een der grootste scheepswerven: Ate
liers et Chantiers de la Gironde heeft het
bedrijf stilgelegd, waardoor drieduizend
man zonder werk zijn geraakt.
Garibaldi naar Cuba.
De Italiaansche kolonel Ricciotti Gari
baldi, die, zooals gemeld, uit Frankrijk is
uitgewezen, is thans naar Engeland ver
trokken in gezelschap van zijn broer Me-
notti. Hij is voornemens naar Cuba ie ver
trekken.
Marokko
Weer activiteit in Spaansch Marokko.
Een officieel communiqué omtrent den
toestand in Marokko meldt, dat tegenover
de Spaansche linies in de westelijke zone
eenige activiteit der benden wordt waarge
nomen. Tot nu toe zijn geen ernstige bot
singen voorgekomen.
Tsjecho-Slowakije
Een Katholiek Centraal Bureau in
Slowakije.
Tot gelijkvormige doorvoering der Ka
tholieke actie is door de bisschoppen van
Slowakije een Katholiek centraal bureau
opgericht. Ieder Katholiek kan aan het bu
reau voorstellen doen, die daa.na aan des
kundigen ter bestudeering worden voorge
legd, om naderhand op de bisschoppen
conferentie besproken te worden.
Slechts tie door de bisschoppen goedge
keurde voorstellen zijn voor het centraal
bureau bindend.
Door deze instelling zal worden bereikt,
dat zooveel mogelijk alle voorstellen voor
Katholieke actie aan een dergelijk onder
zoek worden onderworpen.
„Msbd."
Rusland
Concentratie van Russische troepen
in Odessa.
Turksche bladen melden, dat Russische
troepen worden geconcentreerd in de streek
Egypte
Bestrijding van het Bolsjewisme.
De Egyptische regcering heeft bij de Ka
mer een voorstel ingediend tot het toe
staan van een crediet voor de oprichting
van een bureau ter bestrijding van het
bolsjewisme.
hi a.
DE VREEMDELINGENHAAT.
Engeland en China.
Do nieuwe Britsche
voors félle-a.
Het „Giornale d'Italia" geeft volgens
een bericht uit Rome van de British Uni
ted Press de volgende punten uit de Brit
sche regeeringsvoorslellen, die de Britsche
diplomatieke vertegenwoordiger O'Malley
aan den Kantonneeschen leider Tsjen heeft
overhandigd: 1. Groot-Brittannië verbindt
zich geen land meer in bezit te nemen len
behoeve van de zendelingen binnen Ghi-
reesch grondgebied; 2. De Britsche verte
genwoordigers bij de Ghineesche recht
banken zullen z;cn van inmenging onthou
den, als de beschuldigde een Chinees is,
3. de Ghineesche b'urgelijke en handelswet
geving zal worden toegepast zoodra de
hervormingen zijn voltrokken; 4. de in
komende rechten zullen worden verhoogd:
5. de administratie der douane zal aan de
Ghineezen worden overgedragen; 6. een
overeenkomst betreffende een gc-mengde
politie binnen do concessies zal worden
aangegaan.
De officieele Britsche draadlooze dienst
meldt nog, dat in overeenstemming met
den geest van het verdrag van Washing
ton de vertegenwoordigers van alle be
langhebbende mogendheden in kennis zijn
gesteld van de Britsche voorstellen. De
tekst is nog niet gepubliceerd; de Britscnc
draadlooze dienst geeft daarom in over
weging de onvoDedige lezingen daarvan,
welke de ronde doen, onder voorbehoud
te aanvaarden.
Russische steun voor Kanton?
Het roode leger zelf zou niet
ingrijpen.
Do „Kuryer Poranny" publiceert een
via Riga uit Moskou ontvangen telegram,
volgens hetwelk de Russische generale
staf voorbereiding treft ter ondersteuning
van de anti-Europeesche militaire actie
in China Volgens deze bron hebben ver
scheidene regimenten, waaronder kozak
ken uit Siberië hevel kregen zich gereed
te houden binnenkort naar hot Verre Oos
ten to vertrekken. Verscheidene garnizoe
nen in Seberiö zonden reeds troepen naai
Kalgan
De Sovjettroepen, die langs de grens
van Mandsjoerlije zijn geconcentreerd,
zijn ongeveer 50.000 man sterk.
Gemeld wordt, dat vertegenwoordigers
van de regeering van Kanton te Moskou
met de Sovjelregcering te onderhande
len en er hij de Sovjetregeering op aan
dringen officieren en instucteurs te zon
den naar het leger van generaal Tsjang-
Kai-sjek
De „Times" meldt uit Riga:
Het congres van de communistiscne
partij van Leningrad is geopend met een
lange rede van een lid van het Polit
Bureau, waarin dezo geruimen tijd uil-
weidde over den toestand in China. Hij
verklaarde, dat het Roode leger niet tus-
schenbeide zal komen in China, hoe de
strijd zich daar ook zal ontwikkelen en
wat andere mogendheden ook zullen doen.
De Sovjet-regeering kan ndch wenscht
evenwel haar onderdanen ervan te weer
houden, zich hij bel leger der Kantonnec-
zen aan te sluiten.
Weer verhoogde invoerrechten te Hankau.
De autoriteiten hobbon gebrek
aan geld.
Uit Hojikau is bericht ontvangen, dat
de nationalisten van plan zijn aldaar een
extradouanerecht van 7! procent te hef
fen op ingevoerde luxe-artikelen, onaf
hankelijk van alle verdragsbepalingen en
van de vroeger gedane modedeeling om
trent de 24 procent surtaxe.
De autoriteiten te Hankau geven als ar
gument voor deze verhoogde belasting
aan, dat de invoerechten, die te Sjanghai
worden geheven, op vijandelijk grondge
bied worden betaald, zoodat te Hankau
daarvan niets wordt ontvangen.
In werkelijkheid hebben do autoriteiten
to Hankau door hun optreden van de laat
ste maanden den handel daar lamgelegd
en dientengevolge hebben zij gebrek aan
inkomsten, zoodat zij met alle middelen
moeten trachteij gelden binnen te krijgen.
Amerika
De Senaat der V. S. wil arbitrage.
In het oliegeschil met Mexico.
Met 79 tegen O stemmen heeft de Senaat
der V. S. ten slotte de motie van Rohinson
aai.genomen, waarin een beroep wordt ge
daan op president Coolidge om het olie
conflict met Mexico aan arbitrage te onder
werpen. Deze motie gaat dus recht in tegen
Coolidge's opvatting, dat de confiscatie van
eigendommen in Mexico niet aan arbitrage
kan worden onderworpea
Hoewel de motie met algemeene stemmen
werd aangenomen, uitten sommige sena
toren toch eenig voorbehoud wat betreft
haar opportuniteit.
De opstand in Mexico bedwongen?
De opstandigen volkomen
verslagen.
Uit Mexico-City wordt gemeld, dat vol
gens een bericht uit Vera Cruz de rezee-
ringstroepen do opstandigen hebben
verslagen. De opstand is bedwongen.
BINNENLAND
U itbreidingsplannen.
Een circulaire van Ged. Staten
van Z u i d-H olland aan do
Gemeentebesturen.
Gedeputcerdo Staten van Zuid-Hol land
hebben aan de Gemeentebesturen in Zuid-
Holland de volgende circulaire gezonden,
inzake behandeling van uitbreidingsplan
nen gelijk bedoeld bij de Woningwet.
In don laatstcn tijd is ons meer en meer
de noodzaak gebleken, dat bij de vast
stelling of herziening van uitbreidings
plannen, gelijk bedoeld bij artikel 31 der
Woningwet, behoorlijk rekening wordt ge
houden met do ontwikkeling van de aan
grenzende gemeenten en met in die ge
meente reods geldende of in voorbereiding
zijnde uitbreidingsplannen.
Het behoeft geen .betoog, dat door het
alleen rekening houden met eigen belang
niet alleen voor do aangrenzende gemeen
ten maar ook voor de eigen gemeente zeer
ongewenschte toestanden kunnen ont
staan, welke bij behoorlijk overleg gemak-
telijk hadden kunnen worden voorkomen.
Het komt ons College daarom gc-
wenscht voor, dat er, alvorens in eenige
gemeente tot het ontwerpen en vaststellen
van een uitbreidingsplan wordt overge
gaan, in overleg wordt getreden met de
besturen van naburige gemeenten, die
daarvoor in aanmerking komen, teneinde
overeenstemming te verkrijgen over de
wijze, waarop de interlocale belangen,
welke aan de orde zijn of moeten komen,
verzorgd kunnen worden.
Wij verzoeken u in het vervolg in dien
zin te willen handelen en bij de inzending
ter goedkeuring aan ons College van het
plan ons tevens mede te deelen of zulk een
overleg is gepleegd, zoo ja, met welke ge
meentebesturen, en of dit overleg tot een
verzorging van bepaalde belangen heeft
aanleiding gegeven.
Ook wij blijven bij de beoordeeling
van de ter goedkeuring ingezonden raads
besluiten tot vaststelling of wijziging van
uitbreidingsplannen scherp letten, of de
noodigo eenheid en aansluiting met het
geen in andere gemeenten reeds bestaat
of noodig wordt geacht wel is verkregen.
Teneinde mot alle belangen bekend te wor
den, ligt het in ons voornemen, om, wan
neer voortaan besluiten als evenbedoelde
worden ingezonden, tenzij dan dat dezo
besluiten ondergeschikte verandering van
een bestaand plan inhouden, de betrekke
lijke stukken gedurende 4 weken ter Pro
vinciale Griffie ter inzage te leggen. Van
deze ter inzagelegging zal door ons mc-
dedceling worden gedaan aan de besturen
van alle gemeenten, die belenden aan de
gemeente, waarvoor het uitbreidingsplan
of herziening daarvan wordt vastgesteld
of die naar ons oordeel belang bij het in
gezonden plan kunnen hebben. Binnen de
zen termijn van 4 weken zullen deze be
sturen hun eventueels opmerkingen en
wenschen te onzer kennis kunnen bren
gen, waarna de inspecteur der Volksge-
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Duitsche kabinetscrisis nog niet op
gelost Nieuwe eischen der Duitsctrnatio-
nalen.
Toenemende werkloosheid in Frankrijk
tengevolge van de gestegen franckoers.
De nieuwe Britsche voorstellen aan
China.
In Mexico zou de opstand bedwongen
zijn.
BINNENLAND.
Een wijziging van de Dienstplichtwet
(3de blad).
De vierde algemeene Nederl. Katholie
kendag in 1928 (3de blad)
Een Katholiek Esperanto~congres te
Haarlem (3de blad).
LEIDEN.
Een roofoverval door een gemaskerden
inbreker (1ste blad).
Onze Geïllustreerce Parina
De photo-pagina geeft o.m. photo's van.
het droogmaken der Zuiderzee; een feile
brand te Amsterdam; mr. dr. P. van
Heynsbergon, benoemd hoogleeraar te Gro
ningen Turpin, den uitvinder van een
springstof, het meliniet.
zondheid over de zaak wordt gehoord.
Mocht nader in terloc aal overleg noodig
blijken, dan zal door ons voor ieder ge-
ejjpai do 'isi[8oq m>pio.w ^fnjopuozju pra
wijze dit kan worden bevorderd.
Ned. R. K. Bond van Handels-, Kantoor-
en Winkelbedienden „St. Franciscus
van Assisië
Deze bond heeft óón deze* dagen een
propagandanummer verspreid, ^aarin
verschillende belangrijke artikelen zijn
opgenomen.
Deze geven zoor juist aan de argumen
ten voor do organisatie der bedienden op
Katholieken grondslae, en bewijzen aan de
hand van verschillende resultaten het be
staansrecht.
Wij kunnen lezing daarvan dan ook zeer
aanbevelen.
STADSNIEUWS
GENOOTSCHAP VAN DEN STILLEN
OMGANG.
Gisteravond hiclu bovengenoemd Ge
nootschap in het gebouw der GezellenVer-
eeniging een feestvergadering ter viering
van het eerste lustrum. Ongeveer half ne
gen opende de voorzitter, de heer Schrij
vers, de vergadering met gebed. In zijn
openingswoord memoreerde hij o.a. hoe
vijf jaar geloden met 24 personen de ver-
eeniging werd opgericht. Nu waren cr on
geveer 1400 loden. (Applaus). Hij hoopte,
dat het ledental nog steeds zou toenemen,
gezien hot zeer schoono doel. Na lezing
dor notulen en het jaarverslag, waarvoor
den secretaris hulde werd gebracht en na
dat eenige mededcelingen gedaun waren,
werden enkele zangnummers uitgevoerd.
Een mannenkoor, onder leiding van den
heer Theelen, zong op verdienstelijke wij
ze O Salutaris Hostia cn een Ave Maria
van Witt. Hierna gaf de voorzitter het
woord aan den spreker van dezen avond,
den Weleerw. Pator Odiliue Etten O.F.M.
uit Woerden.
Een feit is hot dat do zeer vele aanwe
zigen genoten hebben van het zielvolle
woord van den redenaar. Vooral bracht de
cerw. spreker naar voren, hoe de kracht
der H. Eucharistie reeds de eerste Christe
nen bezielde en het mogelijk maakte de
heidenscho woreld van dien tijd radicaal
te hervormen. Die kracht is door allo
eeuwen heen de machtige drijfveer geweest
om deü wil van God te volbrengen: Gaat
en onderwijst allo volkeren. Verder stond
spreker uitvoerig stil bij het miraculeus
gebeuren te Amsterdam, dat do aanleiding
ia geweest om op plechtige wijze te her
denken dat wonder waardoor Gods groot
heid zoo treffend geopenbaard werd. Ook
wees hij nog op de wonden die door do
roovers van bet geluk geslagen worden in
do zielen van velen. Die roovers zijn het
egoisme, de haat en nijd, het zingenot en
het moderne ongeloof. Laten wij, aldus
eindigde spreker, Jezus trouw blijven, dan
zullen wij de noodige kracht vinden, ge
lijk allen die gelooven in Jezus' Sacra
ment.
De voorzitter bracht don eerw. spreker
dank voor de mooie feestrede en meende
dat het langdurige applaus het welspre
kende bewijs was, met welk oen aandacht
men hem aanhoord had.
Hot koor zong nu nog Jcau dulcis en
Salve Regina van Rooder.
Hierna word de voorzitter, die moest
aftreden bij acclamatie herkozen. Na de
rondvraag, waarvan druk gebruik werd
