18e Jaargang. DINSDAG II JANUARI 1927 No. 5462 Z ONDAGSBLAD. INGEZONDEN «OEELING AMSTERDAMSCHE ANTHRACIET P- BB&NOSLAND 3)e Seicbdie (Boma/nt De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. Bij onze AgenteD 20 cent per week 12.60 per kwartaaL Franco per post I 2.95 per kwartaal- Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 oL per kwartaal, bjj voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct Dit blad verschijnt elkon dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen t Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II ■IIIIIIIHIIIJ ^'ll—J1HHWB—aWBNa—HWNHESB—BMM——■BrePMB—NBBB DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gomt one advert on tién 30 cent per Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het S dubbele van het tarief berekend. s Kleine advortentlën, van teu hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, hnnr en ver- huur, koop en verkoop I 0.50. Oil NUMMER BESTAAT UIT TWFE BLADER. Weekabonne's worden er aan herin nerd, dat het 1e kwartaal van het Zon dagsblad ad. 0.50 in den loop dezer week moet worden betaald. DE ADMINISTRATIE. V Over de huwelijkswetgeving. In de te Rotterdam gehouden vergade ring van den Vrijheidsbond heeft mr. H. J. Knottenbelt gesproken over de huwe lijkswetgeving. De huwelijkswetgeving is ook voor Ka tholieken, speciaal wat betreft de aan de wde rouw toegekende rechten, niet om het 'na heel zacht uit te drukken: 'n ideale wetgeving. Wij kunnen daartegen bezwaren aanvoeren; en eenigen tijd gele den is zulks gedaan in een, om zijn in ge degen studie gelegen oorsprong belangrijk, rapport van de Federatie van R. K. Vrou wenbonden in Nederland. Dat rapport i? met alleen negatief, zegt niet alleen, hoe 't niet moet maar ook positief, zegt, hoe 't wel behoort. Daarin zijn de Katholieken verder dan de Vrij heidsbond, die volgens den heer Knot tenbelt in zijn bovenbedoelde rede „tot nu toe niet bewust partij heeft gekozen in zake de richting, waarin de door ieder ge- wenschte wetswijziging moet gaan." Missdhien ligt het aan ons, maar in de rede van den heer Knottenbelt is ons die richting ook nog niet héél duidelijk ge worden Wel is 't ons, hier en daar, heel erg gaan schemeren voor de oogen. In het be gin al. Lees 'ns, hoe de redenaar vol gens een verslag in de „N. R. Crt." zijn inleiding begon. „Mr. Knottenbelt begint met een korte geschiedenis van een echtpaar in Noord- Brabant, waarvan de man reiziger is, de vrouw opgeleid is voor piano en zang. Door den oorlog verliest de ma-n zijn be trekking; in elk geval levert deze niet meer genoeg op voor het onderhoud van het gezin. De vrouw gaat met de kin deren naar Rotterdam bij haar oudera en vormt zich een leerlingenkring. De man wil na eenige jaren, dat de vrouw en de kinderen bij hem terugkomen. De vrouw weigert te voldoen aan deze gril van den man, die het gezin niet kan on derhouden. De man laat de kinderen bij hem komen en behoudt ze, hoewel de vrouw zorgt voor hun kleeding. De man dreigt verder, dat hij de kinderen naar een kostschool zal sturen, ala de vrouw niet terugkeert. De man deed tot nu toe wat de wet hem toestond." En dan lezen we nog, wat de man zou kunnen en wilde doen, maar niet deed, waarna het slot van het verhaal, met de moraal: „Spr. zou honderden dergelijke geval len kunnen meedeelen. Deze man deed niet anders dan handelen in strijd met de wetten der zedelijkheid, maar hij bleef volkomen bij de wetten van ons Burgerlijk Wetboek." De heer Knottenbelt moet voorzichtiger Zijn met zijn conclusies l Want wel lezen we over hetgeen die man ton opzichte van de vrouw deed (en 't ergste ie nog wat hij zou kunnen en wilde doenl); maar niets over hetgeen de vrouw ten opzichte van haar man deed of na liet De vrouw had den man moeten bewegen, met hem te gaan samenwonen in Amsterdam, waar brood te verdienen was voor het gezin, zoo zulks in Noord-Brabant niet mogelijk zou zijnMaar wij willen ons in het verhaal niet verder verdiepen. Wij willen alleen dit zeggen, dat, ala het verhaalde vernemen, en niets meer weten, aan de vrouw niet de mooie, en aan den man niet de leelijke rol mag wor den toebedacht. Eu dit: dat men in de Vrijheidsbond toch eigenlijk voorzichtiger moest zijn net te spreken over d e wetten der zede lijkheid, waarvan men immers vaak zoo noeielijk den concreten inhoud zou kun- ten aangeven. De lijkverbranding. Wij vinden in een der bladen het vol lend overzicht van „de ontwikkeling der ïjkverbranding". t Gedurende 1926 hadden in hot cremato- lum te Westerveld 318 verasschingen .te. 't Kleinste aantal viel in de maand ml. 16 en het grootste in October, ni. In 1025 was het aantal 262 en in 1926 derhalve een vermeerdering van 56 21.8 pet. Van de in 1926 veraschten behoorden 6 tet het mannelijk geslacht en 122 tot vrouwelijk geslacht; 5 beneden 12 jaar, 20 tusschen 12 en 40 jaar, 287 boven 40 jaar; 54 uit Amsterdam, 101 uit den Haag, 19 uit Rotterdam, 144 uit andere plaatsen; 105 waren Ned. Herv., 10 Re monstrant, 15 Ev. Luthersch, 5 Isr., 18 Doopsgezind, 7 Roomsch-Kath., 8 Waalsch Herv., terwijl 150 tot geen kerkelijke ge zindte hoorden. Lid van de vereeniging waren 146, niet-lid 172. 't Is gelukkig, dat het aantal dergenen, die het op prijs stellen, dat hun lichaam niet volgen3 Christelijk gebruik wordt be- aard, doch volgens heidensche gewoonte wordt verbrand dat dit aantal niet zoo schrikbarend toeneemt! In dat statistiekjo hierboven staat zoo heel nuchter, dat er 7 Roomsch-Kath. on der de veraschten zijn. We behoeven er niet aan te herinneren, dat een Katholiek, die verklaart, dat zijn lichaam na zijn dood kan worden verbrand (en zonder zulk 'n verklaring kan de verassching niet geschieden) zich daardoor, voor zoover 't van hem afhangt, van de Kerk afscheidt; door een daad van ongehoorzaamheid, van verzet, zichzelf van de Kerk losscheurt! BUlTEÜLfiiaU Duitschiand Dc kabinetscrisis. Gurtius kabinetsformateur. Rijkspresident von Hindenburg heeft gisteravond den rijksminister van Econo mische Zaken, dr. Gurtius, ontvangen en hem opdracht gegeven tot het vormen van een nieuw rijksminisleirio. Dr. Gur tius heeft dozo opdracht aanvaard. De aan Curius verleende opdracht is nauwkeurig omschreven: namelijk een kabinet uit de burgerlijke partijen, zoo mogelijk van de Duitsch-nationalen tot en met de democraten, en indien de vorming eener dergelijke coalitie onmogelijk zou blijken te zijn, een kabinet van het mid den, met .-een duidelijke neiging naar de Du i tsc h-na tionalen. Curtius is voornemens, heden een eer ste poging te ondernemen, om do burger lijke partijen op een gemeenschappelijk program te vereenigen. Of hij hierin zal slagen hangt, in de eerste plaats van het Centrum af; de Rijksdagfractio van het Gentrum komt heden bijeen. In sommige parlementaire kringen be oordeelt men de mogelijkheid, dat Gurtius bij zijn pogingen zal slagen, buitengewoon sceptisch, en men gelooft in die kringen veeleer, dat zijn bemoeiingen tot misluk king gedoemd zullen zijn, zulks mot het oog op de herhaalde verklaringen van het Centrum tijdens den geheelen duur van de crisis, dat het niet met de Duitsch-Na- tionalen wil samenwerken. Frankrijk. De Action frangaisc. Het antwoord van Maurras. Onmiddellijk na het bekend worden van de veroordeeling van enkele van zijn boe ken en van de „Action Francaise" heeft Charles Maurras een verklaring gepubli ceerd, waarin hij zegt, dat de „Action Fraiujaise" haar werk zal voortzetten. Niets zal hem den mond snoeren en hij zal het nationaal belang voel voor voet blijven verdedigen. Maurras verklaart, dat hij wist, dat van de veroordeeling van de „Action Framgaise" sprake was maar „ik ver wachtte niet, dat deze slag ons midden in het debat voor de politiek van Locarno zou treffen." Door dit handigheidje poogt Maurras aan de veroordeeling een politiek karak ter te geven, iets, waartegen de Paus steeds gewaarschuwd heeft, wijl Hij, zoo- al? Hij meermalen met den meesten na druk gezegd heeft, slechts de ongereptheid van geloof en zeden wil verdedigen. Maurras gaat overigens in zijn ant woord, dat nogmaals Pius X tegen Pius XI wil uitspelen, zoover, dat hij enkele VaticaaiLsche autoriteiten er van beschul digt, buiten weten van den Paus, do do cumenten vervalscht te hebben. Italië. Een oud-minister gearresteerd. Graaf Sforza, oud-minister van buiten- landsche zaken en scherp tegenstander van het fascisme, is op hel station in Turijn aangehouden, toen hij op het punt stond naar Parijs te vertrekken. Hem werd verboden Italië te verlaten. Litauen. De toestand in Litauen. Polen uitgewezen. Naar uit Wilna wordt gemeld, heeft de regeering van Litauen 150 Polen uit gewezen. De Memelscke Landdag verboden. De militaire bevelhebber HEERENSINGEL 34/35 - TEL. 1523 Zorgvuldige bediening in elk opzicht. Verzegelde zakken. 3912 heeft de bijeenroeping van den landdag van Memel verboden. De gouverneur heeft dit verbod bekrachtigd. In deze zitting van den landdag zou wantrouwen worden uitgesproken in liet den landdag opgedrongen directorium- Schwelius en zou worden geprotesteerd tegen de onrechtmatige belemmering der bijeenkomst van den landdag door do mi litaire dictatuur. Marokko Spanje en Tanger. Naar uit Tetoean wordt gemeld, woi-den er uitgebreide militaire mataregelen in de Spaansche Tanger-zone getroffen. Vol gens deze berichten worden daar bruggen opgeblazen, en is de artillerie mobiel ge maakt. Naar voorts nog gemeld wordt, is er ontdekt dat er een opstand werd voorbe reid tegen de Spaansche autoriteiten; ook werd een groot wapendepot ontdekt. China. De Chineesche chaos. Do Engelse he politiek te Sjanghai. De gemeentelijke autoriteiten van Sjan ghai hebben een proclamatie uitgevaar digd, waarin wordt aangekondigd, dat het leven en de eigendommen der vreem delingen mek alle mogelijke ter beschik king staande middelen verdedigd zullen worden. Dit beteekent een algeheelo wij ziging van de tot toSSTst gevolgde poli tiek. Na de onlusten te Sjamien in Mei j.l., waarbij aan Chineesche zijde doodon zijn gevallen, hebben do Engelschen cn andere buifcenalnders te Sjanghai geen gebruik meer gemaakt van vuurwapenen, doch van de brandspuit. Zij gaven cr do voorkeur aan, met vuisten en stokken ie vechten, liever dan van de bajonet ge bruik te maken. De gebeurtenissen te Hankau hebben tot deze wijziging in de houding der En gelschen geleid. De proclamatie komt op liet goede oogenblik, daar de Ghineezon neiging vertoonen, het voorbeeld van Hankau te volgen. In de proclamatie wordt voorts te ken nen gegeven, dat de gemeentelijke autori teiten zich buiten do politieke kwesties zullen houden en zich niet zullen laten mengen in den strijd tusschen de natio nalisten en de provincialen. Een maatregel dor V. S. Het Amerikaansche departement van Marine maakt bekend, dat 300 mariniers, die thans te Guam gedetacheerd zijn, on verwijld naar China zullen worden over gebracht. A n t i-v treemdelinge n-o n 1 u s t e u te Ts joeng-k i ng. Volgens te Peking binnengekomen be richten, wordt de toestand binnenslands voortdurend ernstiger. Te Tsjoenking (de hoofdstad van Szetsjwan) zijn ernstige onlusten tegen de vreemdelingen uitge broken. Het gepeupel heeft het kerkhof der buitenlandsche kolonisten ontwijd Do opmarscli der Mandsjoerijsche troe pen tegen het centrum der Nationalisten in het Noord-Westen vordert. Het doel i.s de ravilailleering van de troepen van Feng-Yoeh-Sjiang te beletten. Hankau s c h ij n t rustig. Uit Hankau wordt gemeld, dat alles er kalm schijnt en dat men er algemeen in afwachting verkeert van de komende din gen, maar dat er een verwoede anli-Brit- sche stemming heerscht, evenals te Woel- sjau en Itajang en in Sjensi. Amerika DE KERKVERVOLGING IN MEXICO. Zes Bisschoppen gearresteerd. Bisschop Tabasco, die de functie ver vult van secretaris der Katholieke bis schoppen in Mexico is gisteren te samon met vijf andere bisschoppon gearresteerd. Bisschop Tabasco had sedert het uitbre ken van de crisis tusschen de regeering en de Katholieke kerk meermalen het woord gevoerd namens de kerk. Het optreden tegen bandieten en revolutionairen. Een draadloos N. T. 'A.-bcricht meldt, dat er in de laatste dagen in verschillende declen des lands 84 bandieten of revolu tionairen door de regeeringstroepen zijn Memel i gedood. Het departement van oorlog heeft last gegeven, dat alle personen, die wa pens dragen tegen de regeering, moeten ter dood gebracht worden. De opstand in Nicaragua. De interventie van Amerika. President Goolidge heeft gistermorgen in een speciale boodschap aan het con gres den toestand in Nicaragua behan deld. Hij wilde daarmede hoofdzakelijk wijzen op de noodzakelijkheid om de uitge breide handelsbelangen daar to bescher men. Do president ontkende, dat er van zijn kant eenig verlangen bestond om zich in de politieke kwesties van Nicaragua, of van eenig ander centraal-Amerika a nsch land te mengen. „Maar het is onmogelijk", aldus do president, „om de revolutionaire gebeur tenissen zonder bezorgheid gade te slaan". De president gaf ten slotte het voorne men te kennen het voorbeeld van zijn voor gangers te volgen, wier politiek het altijd is geweest „stappen te doen, welke nood zakelijk zijn ter bescherming van leven, eigendom en belangen zoowel van Ameri kaansche burgers als van de regeering zelf". Las Perlas neutrale zone. Las Perlas, waar onlangs een veldslag gewoed heeft, is thans lot neutrale zone verklaard. Gisteren zijn er Amerikaan sche marine!roepen ontscheeptEr deden zich geen incidenten voor. DE WERKWIJZE VAN DE KATHOLIEKE KAMERCLUB. Een verkeerde voorstelling. Telkens blijkt, aldus „Het Centrum" dat men zelfs is onzen eigen kring, een ver keerde voorstelling heeft van het optre den en de werkwijze van de Katholieke Kamerclub. Zoo schrijft „De Katholieke School" in een drie-star over „de motie-Bulten", o.a.: - v „Er is evenwel ook nog de motie-Bul ten. Deze ook werd aangenomen met do stemmen van een deel der leden van do Katholieke Kamerfractie. Daaruit1 lei den wij af, dat deze fractie principieel niet afwijzend stond en dus de leden in dividueel vrij liet". „Het Centrum" leekenl hierbij aan: „Hieruit spreekt weer de meening, als of het zou voorkomen, dat de Katholieke Kamerclub beslist, hoe hare leden in de Tweede Kamer moeten stemmen Daarvan is nu geen sprake. In tegenstelling met enkele andere frac ties, kent de Katholieke Kamerclub niet het instituut der bindende besluiten. Er moge in zeer belangrijke zaken op eenstemmigheid worden aangedrongen, op andere wijze van door elkahr te trachten te overtuigen wordt de eenstemmigheid echter niet bereikt Ieder lid is cn blijft steeds volkomen vrij, geheel naar eigen overtuiging zijn slem in de Tweede Kamer uit te brengen. Uit het feit, dat voor de motie-Bullen een deel der Katholieke Kamerleden stemde, en een ander deel er tegen stemde, valt dus niet anders te besluiten, dan dat 'ook in dit geval dc Katholieke Kamerclub haar traditie getrouw bleef, oü na her haalde bespreking haar leden volkomen vrij liet, naar eigen overtuiging te stem men. Dat was echter niets buitengewoons. Zoo geschiedt het altijd. Zelfs bij zeer belangrijke stemmingen, zooals bij de Vlootwet, hel Nederlandsch Belgisch Tractaat, e.d.g" Koninklijke Besluiten. Hooger Onderwijs. Benoemd is tot gewoon hooglceraar aan de technische hoogeschool to Delft iu do afdeeling der Algemeeno Wetenschappen, om onderwijs to geven in de theoretische en toegepaste natuurkunde, dr. H. B Dor- gelo te Eindhoven. De electrische Rotterdam's Grave^hage. Zwaardere veeren en snel heidsmeters worden aangebracht. Naar do „N. R. Crt." vernoemt, is men bezig allo motorwagens der Electrische tusschen Rotterdam en Den HaagSche- veningen van een snelheidsmeter te voor zien om de snelheid voortdurend te kun nen controleeren. Op deze wijze zullen de bestuurders weerhouden worden te hard to rijden en daarmede de hevig schokken de beweging der wagons uit te lokken. Verder worden zwaardere voeren aan gebracht, die bij do proeven goede resul taten hebben opgeleverd. Prov. Statenverkiezingerf. De R. K. Provinciale Kieskring Haarlem stelde de volgendo groslijst, vast voor do verkiezing van do Provinciale Staten: 1. Mr. J. B. Bomans; 2. Th. G. 0'. Hooy (bei den aftredend); 3. J. G. v. Keasel; 4. A. .T. Loerakker; 5. J. W. Roosen, Hzn.; 6. E. W. A. v. Nederhasselt. HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Curtius belast met de kabinets-formatia in Duitschiand. Het kabinet moet meer naar rechts schuiven. in China, thans ta Nieuwe onlusten Tsjoenking. Zes bisschoppen in Mexico gearresteerd Nadere bijzonderheden omtrent de bios- coopbrand tc Montreal (Builenl. Berich ten. 2c blad). BINNENLAND. Een politie-agent en twee ontslagen agenten verdacht van inbraak in een goudsmidswinkel te Rotterdam. (Gemeng de Berichten, 2de blad). Onze Geïllustreerde Pa< ina De photopagina geeft o.m. photo's van: do begrafenis van den te Leiden noodlot tig omgekomen Amsterdamse hen recher cheur Kok; het herstel van de Maasbrug te Rotterdam; eenige actueele sportkieken. Een Afrikaansche missiefilm. De zeereerwaarde heer G. W. van Gra^ ven missionaris der Congregatie van „Mil Hill", vertrekt in Maart a.s. naar Aequa- toriaal Afrika voor hel samenstellen van een Missiefilm. l)e tocht gaat van Mombassa tot de bronnen van den Nijl de Victoria Nyanza en Oeganda, verder uocrdwaarls door Kenya GJony en Kavironda tot dc Ahcs- s.nfsche grens. Er zal gehucht werden, opnamen zoowel van de me^j; primitieve volken in hun oerstaat, hun zeden en ge bruiken, als do meer beschaafde stammen die reeds gekerstend zijn en als hoogste bekroning den Inlandschen Priester De tocht gaat door het grooto jachtgebied waar leeuw, nijlpaard en een menigte klei ner wild nog iu grooton getale aanwezig zijn en waar de giraffe zijn bakermat heeft. Op dozen tocht, dio ongeveer een hall jaar zal duren, gaat als opname-opera teur mede de heer A. P. A. Adriaansz, voorheen opname-operateur dor Hagho- filmfabriek, thans directeur der Pax- filmfabriek. De reizigers verwachten een zeer in teressante film samen to kunnen ste'len, die naast propagandistische ook groote wetenschappelijke waarde zal hebben, mede ook omdat de tocht gaat door dat deel van Afrika, dat nog bijna niet door blanken bezocht is. UIT DE OHiGEVINGi HILLEGOM. Werkloozen. Volgens officieel© gege vens bestaat hel aantal werkloozon alhier thans uit 217 arbeidskrachten. Vaccinatie. Woensdag a s. zal tus schen 3.30 en 4.30 in de Gemeenteschool gelegenheid bestaan tot tet kosteloozo In enting en herinenting. Griep. Het aantal grieplijdcrs is ook hier groot De ziekte heeft één slachtoffer geciscbt; een braaf huisvader, die oen zoor groot gezin achterlaat Onderscheiding. Dc door Jhr Mr. Dr. do Gijselaar voor de te Leiden gehouden Duiventenloonstelling beschikbaar gestel de medaille is behaald door onzen plaats* genool de hoer Jos. van Elten voor do afd. vliegers boven 500 K.M. Gob or en: dochter van M f.ommerse Meijland zoon van W S Brookes Sepp dochter van M. G Schrama—Van der Meij zoon van J. H M. van Dijk— Terneuzen. Getrouwd: P. J. v. d Lans en G G. Seijsener W. A. Hollendoorn en A de Ridder H. Monteney cn N van der Jagt. Overleden: G. JansenVan den Borg vr. 38 jaar B. Winkel m. 35 jaar M. J. Vlotman m. 7 maanden W. J. Hensing m. 43 jaar. NOORDWIJKERHOUT. GEMEENTERAAD. Nieuwjaarswenschen. Geld lee ning. Reconstructie Schulpweg. Do raad dezer Gemeente vergaderde gis termiddag te twee uur. Tegenwoordig alle leden. Voorzitter de Burgemoestor. De voorzitter opent de vergadering met gebed. Do voorz. houdt een toespraak, waarbij hij don leden de beste wenachen aanbiedt bij de intrede van hot nieuwe jaar. Spr. wijst er ook op dat de Raad dit jaar do vuurproef der verkiezingen heeft te door staan en beeluit met den wenech uit te spreken dat allen weder achter de groene tafel zullen terugkeeren. Vervolgens wijdt de voorz. enkele woor den aan het verschenen jaar 1026 en me moreert enkele van de voornaamste wer ken in dat jaar tot stand gekomen o.a. de gcreedkoming van den nieuwen grooton,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1