18e Jaargang. VRIJDAG 17 DECEMBER 1926 No. 5443 e CcicbeHe Coii^omt De ABONNEMENTSPRIJS bedraagtbij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal Franco per post I 2.95 per bwartaaL liet Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cl per kwartaal bq voor uitbetaling Afzonderlijke nummers O et. met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Oowono adverlentlën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het s dubbele van het tarief berekend. z Klelno advertentlën, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd hunr en ver buur, koop eu verkoop 10.50. DIT «VIER BESTAAT UIT DRIE BLADEN. „Het Volk" over opvoeding en sport. Oók al Roomsche sport-vereenigingen? Ja ongetwijfeld! De katholieke jeugd is bij de sport beoefening in neutrale kringen blootge steld aan vele gevaren voor geloof en ze den. In katholieke sportvereenigingen wordt er naar gestreefd, die gevaren waarvan ieder, die niet blind is, het wer- elijk bestaan móet erkennen zoo ver mogelijk van de leden verwijderd te houden. Ziehier, in 'n paar woorden, waar. van er niet één te veel zegt, nog 'ns herin nerd aan de wenschelijkheid, de noodzake lijkheid van katholieke sportvereenigingen voor de katholieke sportliefhebbers. Zulks wordt door anderen wel 'ns be- lachen, speciaal is dit dikwijls ge schied van socialistische zijde.Maar lees nu eens het volgende uit een artikel in ,Het Volk" van deze week over Arbeiders- sport van een zekeren A. J. Muller: Mijn 16-jarige zoon had geenerlei idee, om tot de A. J. C. te behooren en als ik het wel begrepen heb, was het voornamelijk omdat zij daar toch niet aan sport doen. Maar zijn hart hangt naar sport. Mag ik hem daarin tegengaan? Ik meen van niet, maar ik heb als so ciaal-democraat toch ook den plicht, om, zoover het in mijn vermogen ligt, mijn jongen voor de bewe ging te winnen en hemd us in deze richting op te voeden. In twee clubs is hij nu al geweest. In de eene organiseerde het bestuur kaartavonden, in een café n.b., en in de andere waren voortdurend verwik kelingen en oneenigheid. Aangenomen nu dat het in de derde beter zal zijn. hetgeen zeer te betwijfe len is, dan blijft, dat ik als sociaal-de mocraat toch weer zal moeten toefen, dat de jongeni aan zoo'n burgerlijk clubje moet worden toevertrouwd. Onze eigen beweging biedt geen ge legenheid aan onze jongens en meis jes om hun sportbeboeffe uit te leven. Waar blijft nu onze opvoe- din g in socialistische rich ting? Wij hebben in dit merkwaardig citaat een en ander gespatieerd. Waar blijft nu de bewering, ook zoo vaak van socialistische zijde gedaan, dat de jeu^d vrij moet worden opgevoed?... Wij, Katholieken wenscben onze jeugd op te voeden volgens de vaste beginselen der door ons als onomstootelijk erkende waarheden van geloof en zeden. Voor den socialist bestaan zulke waarhe- dpn niet, kunnen niet bestaan volgens zijn Marxistische leer. Toch acht hij zich ver plicht, z'n kinderen, die nog niet zelf kun nen oordeelen, op te voeden in de richting., die hij naar persoonlijk inzicht zelf aanhangt, die heel wisselval lig kan zijn en ook is. Dan is toch waarlijk het p r i n c I p. 1- eele beginsel in onze Katholieke op voeding heel wat sterker en heel wat logi- fieher dan het beginsel van een socialisti sche opvoeding der jeugd! De schrijver wijst er dan verder op, waar om neutrale sportvereenigingen zoo onee- weiischt of gevaarlijk en socialistische sportvereenigingen zoo noodzakelijk zijn Voor de kinderen der sociaal-democraten. Wij lezen in zijn betoog o.m.: Zie alleen maar eens naar de sport clubs van Philips, die bijv. ook den naam „Philips" voeren, waarbij naar onze meening geen ijdeltuiterij van den betrokken industrieel voorzit, om zijn naam op deze wijze door het land gedragen te zien, maar wel de re clame voor zijn product. En willen wij sociaal-democralen voor dergelijke doeleinden gebezigd worden? Een antwoord behoeft hierop niet gegeven tè worden, omdat het „neen" voor iederen sociaal- democraat te voren vast staat. Ja zoo'n Philips sportclub is inder daad iets verschrikkelijks] Een meer dan voldoende red&; om de socialistische jeugd to separeeren en afzonderlijk te organisee- von! Nogmaals: dan gelden voor de Katho lieke jeugd toch ernstiger principieele vedenen, om de sport beoefenen niet in üeutrale, maar in Katholieke sportclubs. 't Moge dan ook op deze plaats nog 'ns borden herhaald: De Katholieke sportbeweging verdient JUer Katholieken daadwerkelijken steun feu zeerste! BUITEÜLAftSD Duitschland DE POLITIEKE CRISIS. De regeering wil niet aftreden. De houding der socialisten. Zooals gisteren reeds in 't kort ge meld, heeft de rijkskanselier in den Duit- schen Rijksdag verklaard, dat do Duit- j regcering weigert af te treden, zoo- ala de sociaal-democraten geöischt had den. De socialisten hadden n.l. 9 Decem ber vastgesteld, dat znj oen beslissing over de verdere vorming der Rijksregeering voor noodzakelijk hielden en dat zij deze beslissing bij de derde lezing van do sup- pleloire begrooting zouden uitlokken. De regeering achtte evenwel ©en crisis onge- wenscht, vooral met het oog op den bui- tenlandscben politieken toestand, en wilde daarom onderhandelen met de socialisten over een coalitie. De sociaal-democratische fractie heeft zich daarop, zooals men weet, Woensdag avond wel bereid verklaard tot onder handelingen over de vorming der groo-te coalitie, maar tevens het aftreden der Rijksregeering geëischt. Scheidemann aan het woord. Nadat de rijkskanselier verklaard had, dat do regeering niet zou aftreden, kreeg de soc. dem. Scheidemann het woord. Hij sprak over de rijksweer, naar aanleiding waarvan deze heele crisis is uitgelokt. Spr. zeddo o.a.: Een rijksweer, die bijna het tegengestelde is van een instrument des vredee (protesten van rechts)) moet worden veranderd. De Rijksweer ia een staat in den staat. Geen volk is over zijn weermacht zoo slecht ingelicht als het Duitsche. Het Rijkswecrministerie heeft een z.g. Sonde-Gruppe (S.G.), die heeft medegewerkt bij het afsluiten van con tracten met de Junker-vliegtuigfabrieken te Dessau. Sedert 1923 zijn voor deze S.G. jaarlijks c.a. zeventig millioen goud mark betaald." Vervolgens vertelt spreker bijzonderhe den over betalingen van de S. G. op re kening der Russische wapenfabrieken, waaruit relaties tusschen het Rijksweer- ministerie en Rusland blijken met het doel een wapenindustrie in Rusland te vormen. Aan het afsluiten der contracten met Rusland heeft generaal Hasse deel genomen, die met een valschen naam heeft onderteekend. (Beweging rechts; geroep: „ongehoord, schoft, er uitl" De Duitsch-nationaal Westarp roept: „Dat is landverraad!" Onder groote opwinding verlaten de Duitsch-nationalen en Völki- schen de zaal). Scheidemann haalt daarna nog ver scheidene staaltjes aan, waaruit blijken zou, dat de rijksweer nog steeds in ver binding staat met degenen, die de repu bliek omver willen werpen. Scheidemann wil de gevaren voor de republiek niet overdrijven. Zij wordt van daag, morgen of overmorgen nog niet bedreigd, maar in onrustige tijden wordt een gewapende macht, die vijandig staat tegenover de republiek, een groot gevaar. Daarom edscht de sociaal-democratie een reorganisatie der Rijksweer in alle ran gen. Er moet een andere geest in de ge lederen komen. De sociaal-democralen hebben hun eischen hieromtrent reeds aan de regeering doen toekomen. Dr. Gessier heeft zeven jaar aan het hoofd van de Rijksweer gestaan en iiet resultaat hiervan zijn de huidige toestan den. Daarom ontzeggen de socialisten in het bijzonder aan dr. Gessier hun ver- trouwen. Dr. Marx betuigde na afloop van de rede van Scheidemann zijn d.epste leed wezen over deze rede en sprak zijn ver trouwen in den rijksweer uit. Ook de oud-rijkskanselier dr. Wirth sprak zijn leedwezen uit over zulk een rede, vooral met het oog op de bui ten- landsche politiek. Met betrekking tot de rede van Schei demann moet onderscheid worden ge maakt tusschen de dingen, die in den tijd vóór Duitschlands toetreding tot den Volkenbond zijn voorgevallen en dingen, dio eerst daarna zijn geschied. De tijd vóór Duitschlands toetreding tot den Volkenbond was in menig opzicht abnor maal en Duitschland verkeerde op som mige oogenblikken in een beslist onhoud bare positie. Wirth verdedigde krachtig do maat regelen, welke genomen zijn voor den af- weerstrijd aan de Roer en in het Oosten, en verweet Scheidemann, dat deze geen onderscheid heeft gemaakt tusschen de daden der regeering waarvan Wirth zelf deel uitmaakte welke slechts streef den naar do geoorloofde bescherming van de Duitsche grenzen in Oost en West en de dingen, die fantasten later uit de desbetreffende organisaties hebben trach ten te maken. Een motie van wantrouwen. Pe sociaal-democraten hebben een motie van wantrouwen tegen d<> rijksregeering ingediend, die met opzet zonder eenigo motiveering is opgesteld. Het lot der regeering hangt thans af van de Duitsch-nationalen. Stemmen deze vóór de mótie, dan is het kabinet onher roepelijk verloren. Onthouden zij zich, dan bestaat er kans, een kleine kans, dat de motie verworpen wordt. Doch deze kans is al zeer minimaal. De regeerings- partijen beschikken in den Rijksdag over 191 stemmen; de oppositie van sociaal democraten, communisten en Völkischen over 190 stemmen. De beslissing zal dus afhangen van het aantal absenten. De Duitsch-nationalen gevoelen zich ernstig voor het hoofd gestooten, daar de regee ring, inzonderheid de rijks kanselier Marx en van de regeeringspartijen hot centrum en de democraten, geweigerd hebben, zich na het ultimatum der sociaal-democralen met hen in verbinding te stellen om een burgerlijk bloc te vormen, zoodat het waarschijnlijk is, dat de Duitsch-nationa len zich niet tevreden zullen stellen met onthouding, doch voor de motie van wan trouwen zullen ©temmen. In do verklaring, welke de rijkskanse lier Marx in den Rijksdag aflegde, wees hij er op, dat het aftreden der regeering tot gevolg zou hebben, dat gedurende ge- ruimen tijd een zakenkabinet aan bet bewind zou moeten blijven, daar onder de huidige omstandigheden -een volledige oplossing der crisis onmogelijk moet wor den geacht. Corrupte toestanden bij de Duitsche Justitie. Opzienbarende arrestaties te Berlijn. Onder de ernstige verdenking, straf dossiers van beruchte misdadigers ver duisterd te hebben, zijn de „Justdzinspck- tor" Pahike en de „Justizobersekretar" Rössel gearesteerd. Het heeft groot op zien verwekt, dat na hun arrestatie de uit verschillende groote processen beken de Berlijnsche advocaat Ludwig Meyer evieneens gearresteerd, werd, onder be schuldiging van medeplichtigheid. Rössel wordt er bovendien van beschul digd, verzoeken om gratie op onrechtma tige wijze behandeld te hebben, ten ge volge waarvan de strafvoltrekking verkin derd werd Frankrijk. Het Vaticaan en de Liga de Castelnau. De gedragslijn der Franscke katholieken. De Nationale Katholieke Federatie (Liga do Castelnau), den brief van Z.Em. kardinaal Andrieu inzake de „Action Framgaisc" ter kennis van haar leden brengend, heeft op die publicatie een her nieuwde verzekering van trouw en ge hechtheid aan Z. H. den Paus doen volgen. Naar aanleiding daarvan mocht gene raal de Castelnau, president van de fe deratie van den kardinaal-staatssecreta ris, Z.Em. kardinaal Gasparri, een schrij ven ontvangen, waarin de kardinaal o.m. zegt, dat de Paus over dezen br.ef zeer voldaan was, bijzonder over de woorden, dio de verdere gedragslijn der Fransche Katholieken bepalen: „Onderworpen aau de gedachten, vroeger uitgesproken door Pi us X, zal de Nationale Katholieke Fe deratie meer dan ooit streven alle Ka tholieke krachten van het land te verceni- gen in ten: aaneen hangende en gedisci plineerde organisatie, op het broede ter rein der le verdedigen of te veroveren godsdienstigheden, overeenkomstig letter en den geest barer statuten, zal zij niet ophouden haar actie lo doen uitoefe nen buiten en boven de politieke partijen en elke partijpolitiek uit." Anarchisten en communisten. In de arbeidsbeurs te Lyon is het tot een botsing gekomen tusschen anarchis ten en communisten. De anarchisten trokken naar den zetel van de communisten, waar zij de bureaux vernielden en den secretaris der partij met revolverschoten ernstig wondden. Wapendepot bij Garibaldi ontdekt. Uit Nice wordt gemeld: Bij een huis zoeking in de vertrekken, gelegen hoven de garago welke aan Ricciotti Garibaldi toebehoort, zou men een belangrijke hoe veelheid wapenen hebben ontdekt. in ver band waarmede Garibaldi beschuldigd zou ziju van het opslaan van wapenen, zonder daartoe toestemming te hebben Portugal Militaire opstand. Volgens een telegram uit Lissabon ;et in het Zuiden van Portugal een milila re opstand zijn uitgebroken. De regcering beeft troepen gezonden, om de opstande lingen te bestrijden Marokko De nieuwe onlusten in Marokko. Spaansch detachement in een hinderlaag gevallen. Er is onlangs, zooals reeds gemeld, eenige onrust geconstateerd in de Spaan- sche zone, die zich heeft uitgebreid tot twee stammen, een in de streek van Ceuta, de andere in het gebied van Tetoean. Het is moeilijk, geregelde verbindingen tus schen de secties van I.arasj en Sjesjoean tot stand te brengen, omdat de opstande lingen kleine trorponafdeelingen uit hin derlagen bestoken. Een Spaansche colonne is eveneens aangevallen. Een Spaansche detachement, dat tegen den stam der Beni Gorfet in Marokko ageerde, is in een hinderlaag gevallen en heeft ernstige verhezen geleden aan man schappen en materiaal. Mexico. Staat contra Kerk in Mexico. Een herderlijk schrijven van iet episcopaat in de VS. Het katholieke episcopaat der Veveenig- de Staten Leeft een herderlijk schrijven gepubliceerd, waarin wor-it verklaard, dat de verwarde toestand in Mexico ver- eurznakl wordt door het spotten mot de fundamcnteelc principes vn vrijheid, zoo als die in Amerika worden opgevat Het schrijven stelt tegenover dén toe stand in Mexico de idealen van maatschap poluke en geestelijke vrijheid, zooals dio door de. V. S. worden gehandhaafd. Ver klaard wordt, dat hetgeen door het ge weten wordt opgelegd in vele gevallen staat boven de voorschriften van den staat, indien deze laatste strijdig zijn met de Goddelijke wet. Het schrijven ontkent ten slotte nadruk kelijk de beschuldigingen, dat do Kerk in Mexico onbehoorlijk rijk zou zijn, het on derwijs verwaarloost, of zich met de poli tiek bemoeit. Een sympathie-betuiging uit Frankrijk. In een schrijven aan de Moxicaansche bisschoppen vergelijkt het episcopaat in Frankrijk den toestand in Mexico met de vervolgingen, waaraan de Franschen in de eeuw hebben blootgestaan. 'Gewezen wordt op de bewonderens waardige en heldhaftige houding der Mexi caansche katholieken tegenover deze ver volgingen. Den bisschoppen wordt ten slotte ver zocht, vertrouwen te hebben in de toe komst. Amerika De Teapot-Dome-affaire. De jury te Washington heeft gister morgen Albert Fal, den voormaligen Amo- rikaanschen minister van Binnenlandsche Zaken en Edward Dohev, den petroletim- magnaat vrijgesproken. Men weet, dat Fall on Doheny beschul digd werden van samenzwering om de re geering der Ver. Staten te benadeelen door de verpachting dei Elk Hill petroleumre- serves, welke bestemd waren voor de ma rine, aan Doheny. Heden zal nu het proces tegen Fall en den petroleummagnaat Harry Sinclair voorkomen Fall en Sinclair worden hier bij beschuldigd van een samenzwering, welke geleid heeft tot het verpachten aan Sinclair van de Teapot-Dome»-petroleum- reserves. Deze zaak zal echter niet voor 16 Januari defin:tief in behandeling komen. Door de vrijspraak van Fall en Doheny is een curieuze situatie geschapen. De verpachting van de petroleumreserves van Elk Hill is door het opperste gerechtshof van Californië en door het hof van appèl van dien staat vernietigd, op grond van hef feit, dat zij door omkooping verkregen was De poging om deze omkooping te straffen, is echter door de uitspraak van de jury mislukt. BINNENLAND DE RIJKSMIDDELEN. In November. De rijksmiddelen hebben in November f 44.179.245 opgebracht, zijnde f 435.100 meer dan verloden jaar. Successierechten leverden ruim f 2 millioen meer op, vermo gensbelasting bijna evenveel minder. Se dert 1 Januari heeft de schatkist uit de gewone middelen f25.4 millioen meer ont vangen dan een jaar geleden. MR. H. C. DRESSELHUYS. t Te 's-Gravenhage is gisteren overleden mr. H. O. Dresselhuys, lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Hendrik Coenraad Dresselhuys werd op Oudejaarsavond 1870 te Culemborg gebo ren en is dus bijna 58 jaren oud gewor- den. Hoewel voortgekomen uit een familie van kooplieden en industricclen voci hij zich als jongen tot den handel weinig aan getrokken. Hij bezocht het gymnasium te 's-Hcrtogenbosch en studeerde daarna aan de Universiteit te Utrecht in de rech ten. Na zijn promotie vestigdo bij zich als advocaat te Tiel, waar mr. P. Rink hem als associé op zijn kantoor nam, waar hij zich zoowel in de civiele als in de straf- praktijk onderscheidde. Later werd hij HET VOORNAAMSTE NIEUW? BUITENLAND. De Duitsche regeering weigert af te tre den. De socialisten hebben een motie van wantrouwen ingediend. Er zou in Portugal weer een opstand zijn uitgebroken. Nieuwe onru't in Marokko. BINNENLAND. Overleden is de leider van den Vrijheids bond mr. H. C. Dresselhuys. (1ste blad). De opbrengst van de Rijksmiddelen in November. (1ste blad). De bearooting van Onderwijs in de Tweede Kamer. Subsidie-kwesties. (Ver slag, 1ste blad). Onze Geïllustreerde Parina De photopagina geeft o.m. photo's van: de Zuiderzeewerken: aan het graf van Duitsche zeelieden te Jmuiden; een zeer bekenden industrieel uit China. benoemd tot lid van de rechtbank te Tiel. Uit dit ambt werd hij geroepen aan het departement van just ie als opvelf r van mr. Simon van der Aa, toen dezo tot hoogleeraar werd benoemd. Hier vond ziin werkzame natuur bevrediging in een zeer drukke periode van wetgevenden arbeid. IntuBschen had hij zich ook tot de poli tiek gewend. Hij had daaraan reeds in Tiel gedaan, was in 1905 te Wijk-bij-P -r- stede candidnat gesteld, maar niet geko zen. In do liberale partij ha hij zitting genomen in de commissie voor het begin sel-program, waar hij de aandacht op zich vestigde door zijn nieuwe denkbeelden. Toön in 1918 mr. Tydoraan, het Kamerlid voor Tiel kwam te overlijden, die levens voorzitter der lib lie partij waa. wees Tiel mr. Dresselhuys als zijn opvolger in de Kamer aan. Later ging ook de functie van voorzitter der liberale partij op hem over. Bij het work van mr. Dresselhuys in de Kamer en in de landspolitiek als leider van do liberale partij behoeven wij niet uitvoerig stil te staan. Hij heeft die pnrtij door groote moeilijkheden heengebracht en wist als voorzitter een sterke bindende kraoht te zijn c oen krachtig pleiter voor de liberale idee. Men meldt ons nog: Geweldig w s de werkkracht, welke mr. DresselhuyB zoowel in zijn functie van Kamerlid m als leider zijner partij als in tal van andere betrek kingen buiten de Kamer ontwikkelde. Tij dens de oorlogsjaren was hij voorzitter geworden van den Nederlnndsohen Tnin- bouwraad, en (op 1 Januari 1917) voorzit ter van het Algemeen Collego van Toe zicht, bijstand en advies voor het Riiks- tucht- en Opvoedingswezen. Voorts richt te hij in aie jaren den Anti-Oorlogsrnad op, waarvan hij voorzitter werd en vervul de bij in den distribuiietijd oen onnoeme lijk aantal functies bij de verschillende destijds door minister Posthuma in het le ven geroepen vereenigingen, kantoren en bureaux. Verder was hij voorzitter van do Ver- eeniging voor Landverbinding, buitenee- woon lid van de Octrooiraad, bestuurder van de gestichten van reclasscering, com missaris van verschillonde maatschap pijen (o.a. de Holland-Zuid-Afrika Liin, de 's-Gravenhnagscho Hypotheekbank, do Vercenigde Hollandsehe Sigarenfabrie ken), tot voor kort was hij secrctnris-ge- -noraal van het Nederlandsch Roode Kruis. Ook wns hij voorzitter van de Commissie voor Militaire wetgeving, voorzitter van do Ncdorlandscho Verooniging to* Be scherming van Zwakzinnigen en tot zeer kort geleden voorzitter van de Verecni- ging voor Volkenbo 1 en Vrede. Nog is mr. Dresselhuys een jaar voorzitter co- weest van het Scheidsgerecht voor de Ne- derland8cho Spoorwegen. In de Tweede Kamer maakte hij deel uit van onder scheidene commissies, o.m. die voor bui' tenlandsche zaken. Het heeft mr. Dresselhuys niet ontbro ken aan officieelo erkenning van zijne ver diensten. Hij was gerechtigd tot het dra^ gen van tal van hoogo onderscheidingen. In verband mot de ontbinding van do Staatscommissie tor voorbereiding van do herziening van het \»ctboek van Strafver* vordering werd hij benoemd tot comman deur van de Oranje-Na ssau-oruo. Voorta waa hij ridder in de rde van den Neder- landschen Leeu*'-. officier in ue Orde van het Legioen van Eer, commando del Kroonorde van België, commandeur le klasse der Danebrog-orde, ridder 2o klas- 86 in de Orde van den Gulden rijsthalm van China, terwijl hij ook versierd waa met het kruis van verdienste van bet Roo de Kruis. „Hbld." Do l.oefijzercorr. van het „Hbld." schrijft: Wij gelooven te mogen zeggen dat dit

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1