18e Jaargang. ZATERDAG 13 NOVEMBER 1926 No. 5413 Oe ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL j5,, onxe AgenteD 20 cent per week 12.60 per kwartaaL Franco per post I 2.95 per kwartaaL get Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonué's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ck per kwartaal, by voor uitbetaling- Afzonderlijke nummers 5 ct. met Geïllustreerd 2ondee»b!ad 9 ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advorlonllên 30 oenl per rog* Voor Ingezonden Mededeeling S dubbele van het tarief b a wordt bet rekend 5 Kleine advertonttèn, van ten boogste 80 woorden, waarii betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop I 0.50. Pi! nurmer bestaat ail «ijl bladen, waaronder tri Geïllustreerd Zondagsblad. BUITENLAND Mexico. DE KERKVERVOLGING IN MEXICO. De intimidatie-middelen der regeering. De houding der Katholieken. In het November-nummer van de „Etu des" wijdt Paul Dudon een artikel aan de kerkvervolging in Mexico. We ont kenen er het volgende aan: President Calles en zijn ministers doen alles om do anti-Kerkelijko wetten door te voeren. De confiscatie der kerkelijke goederen blijft aanhouden en de Staat maakt zich van de goederen meester der katholieke personen, dio als „verdacht" gelden. De pers-censuur wordt zeer streng doorgevoerd. Men maakt zich van de drukpersen meester en schorst bladen, overal waar men dit goed acht. Het ministerie van binuenlandsche za ken beeft zelfs oen middel gevonden om de bladen te onderdrukken, zonder ze to schorsen. Het heeft aan de administratie der posterijen de instruotie gezonden om_ bepaalde bladen niet te verzenden. Als* de uitgevers reclameeren, antwoordt de post: Wij handelen volgens ons gegeven orders. Zij geeft ook instructie om de propaganda-geschriften, uitgaeinde van den bond ter verdediging van Katholieke Belangen, niet door te laten. Met alle intimidatie-middelen poogt de regeering do actie der verschillende Ka tholieke groepen te beletten. De beambten der openbare dienstén hebben in Augus tus van dit jaar een vragenlijst ontvan gen van den volgenden inhoud: Zijt gij lid van den bond ter verdedi ging der Katholieke Belangen? Zijt gij ridder van Columbus? Zijt gij getrouw aan de regoering? Keurt gij het gedrag der regeering goed? Critiseert gij de daden der regeering? In den staat Jalisco heeft de directeur van het openbaar onderwijs 400 onder wijzeressen geschorst, wijl zij voor haar katholieke overtuiging waren uitgekomen. De onderwijzeressen van Chihuahua, voor de kwestie gesteld, zich ten gunste van de anti-clericale regeeringspolitiek uit te spreken, zijn fier voor haar onaf hankelijkheid opgekomen en hebben ver klaard, dat, zoo de regeering haar ont slaat, zij kalm de. toekomst tegemoet zul len zien. Op de dwangmaatregelen van den gou verneur van Jalisco heeft Mgr. Fran cisco Orazco y Gimenez, aartsbisschop van Guadalajara, onmiddellijk geant woord met de excommunicatie uit te spreken tegen de huisvaders, die hun kinderen, naar de openbare scholen zou den zenden, tegen de onderwijzers, die er les zouden geven, tegen de priesters, die rich aan de instructies, in een officieele circulaire van den gouverneur vervat, louden onderwerpen. De prelaat vindt steun bij zijn dioce- fianen en zelfs bij ernstige liberalen, die van de dwaasheid der regeering meer dan genoeg hebben. De herhaalde aanslagen op de rechten cd vrijheden der Katholieke staatsbur- Jtrs hebben dezen tot een krachtigen «rijd aangewakkerd. Mgr. Manriquez, bisschop van Hue- jutla, heeft uit de stad Pachuca, waar hij geinterneerd werd, een langen brief den minister van buitenlandsche za ken, Aaron Saenz, gezonden, waarin hij ®-&. zegt: »Na een heele eeuw van vreeselijkcn strijd, door liet jacobinismo ondernomen, wii uit de volksziel elk godsdienstig denk- wdd weg te rukken, is do liefde voor ons heilig geloof zóó diep geworteld in de horten der Mexicanen, dat wij liever al- fes zouden willen verliezen, dan dat wij louden toelaten, dat van Anahuac's grond gezegende godsdienst verdreven *erd, dien onze voorouders ons hebben ^gelaten en dien de Moeder Gods beves- hgd heeft door Haar tegenwoordigheid." in zijn ijveren voor het goed recht der Katholieken, heeft de bond ter verdedi ging der Katholieke belangen steeds tueuwo vlugschriften uitgegeven. Bij elke «euwe aanranding der vrijheid wordt wn blaadje gedrukt, voorzien van het m°!lo: ,,God en mijn recht." Onmiddellijk *ordt de publieke opinie ingelicht en de houding der regeering scherp belicht. Dn steeds wordt in die blaadjes het con- •igne herhaald: „Eenheid, offer, volhar ding" De regeering is om dit alles nu juist op haar gemak. Zij kan de veront waardiging, die haar optreden overal ter Wereld gewekt heeft, niet ignoreeren, evenmin als de gisting, in hot eigen land ^roorzaakt. Het echec van generaal £strada heeft de Mexicanen niet ontmoe- Sd Sinds een maand zijn er opstanden gebroken in de staten Guanejuato, Du- rango, Coahuila, Zacatecas, Vera-Cruz, Jalisco en Chihuahua. Cades' wet inzake de petroleumtcrreinen. Een ultimatum van Washington. Naar de „New York Herald" uit Washington bericht heeft het Amerikaan sche departement van buitenlandsche za ken oen nota tot president Callos gericht, in verband met do Mexicaansche wet be treffende do petroleumterreinen. Deze nota staat feitelijk gelijk met een ultimatum. Amerika dreigt, terstond do erkenning van de Moxicaanscho regeeriijg ongedaan te zullen maken, indien Calles niet on middellijk stappen doet, om tot intrek king van de uit deze wet voortvloeiende maatregelen te geraken. Duitschland ULTRA-MONTANEN. Het Hamburgsche Gerechtshof heeft in hooger beroep den journalist Huppertz veroordeeld tot zes maanden gevangenis straf, wegens beleediging van Z Era Kar dinaal Faulhaber, die door don journalist in het tijdschrift „Vaterland" werd be schuldigd van landverraad Door deze uitspraak is eindelijk voldoe ning gegeven voor de beleediging geheel Katholiek Duitschland aamredaan, in den persoon van den Kardinaal. Heftig was vooral de verontwaardiging toeu „Landsgericht" van Hamburg 1 - 1925 den beleediger had vrijgesproken, terwijl de vonissprekende rechter de op zienbarende verklaring aandurfde, dat de scribent slechts was opgekomen „vobr een gerechtvaardigd belang van alle niet- Katholieke Duitschers", een belang, dat ook sprak „in den strijd dor Völkischo pers tegen de niet-Duitsche inv'oeden, dus ook tegen die der Ultra-Montancnpartij." Wie die ultra-montaan was, liet ook dit maal geen twijfel, en er zullen velen zijn in Duitschland en daarbuiten, die met ge noegen dat historisch scheldwoord nog eens hoorden klinken nit den mond van zulk een officiee'e persoonlijkheid. Voor hen kan het wellicht van beteeke- nis zijn te vernemen al moet het iet wat ontnuchterend zijn voor zooveel gepa tenteerd chauvinesme dat oen niet minder officieele persoonlijkheid Bis marck tijdens de zitting van het Prui sische Huis van afgevaardigden op 21 April 1887 zich waagde aan de volgende these: „Wanneer ik Katholiek was, dan geloof ik niet het Pausschap te zul'en boschuu wen als een buitenlandsch instituut; en van mijn politiek standpunt uit. dat ik als vertegenwoordiger der repeering moet innemen, erken ik, dat het Pausschap niet een zuiver buitenlandsch-, doch ook ccn algemeenh wereldinstituut is, en als zoo danig ook een instituut voor de Duitsche Katholieken." (Vergl. Michaël Fe'ix Ko- run, Bischof von Trier 18401921; Ein I/oben und Zeitbild von Jnkob Freitz; Théatiner-Verlag 1925, blz. 99). De koloniale kwestie. Een verkooping te Sydney van voormalig Duitsche bezittingen. Do Londenscho correspondent van de „B B. C." me'dt nopens den verkoop te Sydney van voormalig Duitsch koloniaal bezit, dat als voornaamste kooper een on langs te Londen opgerichte Limited Com pany optrad, waarin naar het heet Duitsch land sterk vertegenwoordigd is. Aan de oprichting dezer vennootschap zijn onder handelingen voorafgegaan, waaraan een vertegenwoordiger van de Diskonto-Gesell- schaft, alsmede gevolmachtigden van Duitsche koloniale maatschappijen, onder welke de Neu-Girnea-Comnagnie en de Südsce-Gesellschaft deelnamen. Naar verluidt, is de Duitsche groep met c a. een millioen pond sterling bij de vennootschap betrokken. Deze verkoop te Sydney was een voort zetting van dien, welkp ongeveer een half jaar geleden is gehouden Men was voor nemens drie van zulke veilingen te houden, doch men gelooft, dat de derde niet meer zal plaats hebben, omdat inmiddels de be- pa'ingen, die in een teruggaaf van het Duitsche eigendom in de Zuidzee belem meren, zullen worden opgeheven. In Lon denscho city-kringen is men volgens den correspondent van meenine, dat de voor- uitzichte van de overdracht van een kolo niaal mandaat aan Duitschland door den Volkenbond thars een reëelen grondslag hebben gekregen Frankrijk. Garibaldi niel uitgewezen. De Fransche minister van Binnenland- sche Zaken, Sarraut, heeft den kabinets raad op da hoogte gebracht van de zaken Garibalidi en Macia. Het dossier werd in handen gesteld van het minisferie van Justitie. Na afloop der zitting heeft Sarraut ge preciseerd, dat hij geen enkel bevel tot uitwijzing van Garibaldi heeft ondertee kend. Engeland Het mijnconflirt. Do definitieve vooratellen der regeering. Do definitieve voorstellen der regeering bepalen, dat do mijnwerkersfederatio op zich zal uemon ailes to doen wat in haar macht is om een onmiddellijke hervatting van het werk te bevorderen door een dis trictsregeling, waarbij dewerktijd niet bui ten do onderhandelingen zal vallen Er zullen tijdelijk loonen worden betaald vol gens het algemeone tarief, dal op 30 April 1926 gold in allo districten behalve Northumberland, Durham, Cumberland en Noord-Wa'es; de bestaansloonen voor do laagstbetaalden zullen eveneens ge handhaafd worden Do aibeiders zullen weer worden aange nomen ais de gelegenheid zich voordoet, zonder dat de arbohiers. die thans aan het werk zijn, er nadeel van ondervinden Do onderhandelingen in de districten hebben ten doel „standaard"-ovcreonkom sten tot stand te brengen, waarin een bepa ling zal vooikonur' in»nle een distriets- raad met een onafhankelijken voorzitter be'reffende periodieke vaststelling der he- drijfsuitkomsten door accountants door bel do partijen bene-rr«H mei 700 noodig be roep op den onafhankelijken voorzitter Voorts zal er een periodieke rogelin r zijn van het districtspercentage; het minimum percentage zal berusten op een grondslag niet lager dan het equivalent van 20 pet op de standaardloonen. De standaardover eenkomsten zu'len voor een periodo van niel minder dan drie janr gelden Als zij overtuigd is, dat de federatie al les wat in hanr macht is gedaan heeft om een algemeone hervatting van het werk te bevorderen, neemt de regeering op zich een wetsontwerp in to dienen ter Instel ling van een nationale arbitrale autoriteit, bij welke beroepen kunnen worden inge bracht tegen overeenkomsten, die niet strooken met de „stam^ard"-bepalingen en waarin ook een werkdag van langer dan zeven uur is opgenomen Deze nationa'e nrbitralo autoriteit zou worden benoemd door iéri 'minister ran arbeid uit de leden van een industrieel hof. niet in verband staande met de mijn industrie, en zou worden bijgestaan door twee assesoren, waarvan elk der bij het beroep betrokken partijen er éón benoemt Dit tribunaal zal niet langer dan zes maanden blijven bestaan De regeering neemt eveneens op zich de bepalingen van de wet op de mijnindustrie van 1926 in werking te doen treden, be trekking hebbend op do aanwerving van arbeidskrachten. Een nieuwe belommering. Gistermiddag is de toestand opnieuw vertroebeld door een officieele mededee» ling van de zijde der mijneigenaars, waar in gezegd wordt. „De z.g. voorwaarden voor een rege'ing, die heden in de pers zijn gepubliceerd, hebben de mijneigenaars niet gezien voor dat zij deze in de bladen hebben gelezen Zij vertegenwoordigen geen enkclo over eenkomst tusschen de mijneigenaars en de regeering, en de mcdedeelingen, welke zij bevatten en welke aan de mijneigenaars worden toegeschreven, zijn onjuist Dezo inededeeling komt als een grooto verrassing en vormt een nieuwe belem mering voor het bereiken van den vrede in de mijnindustrie. Algemeen had mi n aan genomen, dat de mijneigenaars met het in liet regeerin-'smemorandum tot uitiyg go- komen standpunt accoord gingen Blijk baar weigeren echter de plaatselijke mijn eigenaars-associaties zich gebonden te ach ten door de besprekingen van den vorigen nacht zoodat dc voorwaarden, waarover men het toen eens is geworden, eveneens aan hun goedkeuring zullen moeten wor den onderworpen Do rogecring heeft officieel doen welen, ten einde elk misverstand te vermijden, dat dc in haar memorandum vervatte voor steren door haar ook ter kennis zijn ge bracht van den voorzitter der associatie van mijneigenaars Wanneer do mijnwer kers het memorandum aanvaarden, zal de regoering de daarin voorgestelde wette lijke maatregelen nemen (den nationalen raad van arbitrage betreffend) onafhan kelijk van de houding, welke de eigenaars zul'en aannemen Men verwacht evenwel algemeen, dat het bezwaar der eigenaars tegen deze beperk te nationtle arbitrage niet onoverkomelijk zal blijken De herdenking van den wapenstilstand. Incidenten. Donderdag 11 November heeft Londen den wapenstilstandsdag met twee minu ten stilte herdacht. Enkele personen, die zich niet aan de voorgeschreven twee minuten stilte hadden gehouden hebben het na die stilte te kwaad gekregen met het publiek Dat geh -urde bijvoorbeeld met drie mannen, die bij do markt van Smithfield doorliepen tijdens de stilte. Zij werden, toen de' stilte voorbij was, door het publiek toegetakeld, zonder dat de politie er vee! aan kon doen Ten slotte gelukte het haar, het drietal door een zijstraat te doen vluchten Een ander, die zijn hoed niet had willen afnemen, kroeg klappen, terwijl een vrouw hem het hoofddeksel afsloeg Twoo bouwvakarbei ders gingen in de buurt van Oxfordstreet door met hun geraasmakende werkzaam heden. Het gebouw, waar zij aan hot werk waren, werd door het publiek bestormd. Italië. De oppositie bestaat niet meer! De nieuwe maatregelen. Do rapporten, die bij het Italiaansche ministerie van binnenlandscho zaken van alle prefecten zijn ingekomen, toonen nnn dat do jogate maatregelen tegen do anti fascistische oppositie reeds zijn uitge voerd. Ginnon slechts tweo dagen zijn alle anti-fascistische politieke partijen, vor- eenigingen en organisaties ontbonden Et telijke verdachte vereenigingen zijn even eens onthemden. In verscheidene provin cies behoefden deze maatregelen niet uit gevoerd te worden, wijl alle anti-fascis tische organisaties roods lang opgehou den hadden te bestaan. Joego-Slavië De uitzonderingswetten in Italic. Beroering in Joegoslavische parlomontBkringen. Te Belgrado is bekend geworden, dat de Slovecnsehe afgevaardigde naar het Ita- lionnBcho parlement, Joseph Vilfan, to Ro- mn is gearresteerd. Dit bericht heeft grooto beroering ver wekt. Voorta wordt bekend, dat te Goriazia door do fascisten plakkaten zijn aange plakt, waarin gezegd worjlt, dat do Rlo- vcenscho afgevaardigde Besedrynk, dio op het oogenblik in hot buitenland vertoeft, beter doet niet naar Itnlië terug to koeren, als zijn loven hem lief is. Dit bericht heeft zelfs in rcgoeringHkrin- gen grooto ontstemming teweeg gebracht. Rtcphnn Raditsj vcrklaardo nnn journa listen, dat z.i. de Itvlinnnsrho gezant te Belgrado onmiddellijk gearresteerd moet worden, want de imtnuniteit der parle mentsleden is dezelfde nis dio vnn dipio- mntioko persoonlijkheden. China. De Chineesche burgeroorlog. Tejang wil president worden. Uit Peking wordt gemeld, dat do ver- slngen genernnl Soon to Nanking is gear riveerd. Reeds hebben de Knntontroepen een poging gedaan, om Nanking to bezet ten. Naar gemeld wordt, hooft Tsiang Tso Lin het plan opgevat om aan het eind© van do voleende weck het presidentschap over do Cbineescbo Republiek to aanvaarden.' Do onderhandelingen met do verschillendo partijleiders hebben reeds resultaten af geworpen. Vervolgens denkt Tsjang Tso T dc opmarsch tegen Feng to ondernb- mcn. Amsrüca Do oorlogsschulden aan de V. S. Amerikannseho geestelijken boploiton schrapping. Een nnntnl geestelijken to New York heeft Zondag j.l. in precken aangedrongen on schrapping der oorlogs«"hulden aan de V.S. Sommigen van hen betoogden zelfs, dat Amerika de verplichtingen, aangegaan torn het den oorlog inging, niet ie nneeko- m «n. Dr. Stetson, do rector van Trinity Church, zcido onder meer: ..Tiet vestigen van den wereldvrede ha net in zeer groot© mnto nf van onzen goeden wil. mils die niet slechts in woorden tot uiting I omfc, mnnr ook in daden. Wii moeten r '-dmoe die '/i n en ons bereid noi te bolnen." Een dr. Poling, van de Marlde Collciate 01 tirch, hetoo<rdo: „Als wij een praetiseho e* 1 rising kunnen vinden voor dit r»n»zag- li'k vraagstuk, dan kunnen wij -wol super- vleton pan bouwen en meer leeers op do heen brengen dan thans mogelijk schijnt, want d^n is, vroeg of laat-, een oorlog on vermijdelijk." De nieuwe p-c*Ment van Nicaragua. Het Congres van Nicaragua heeft in een buitengewone zitting Adolpho Dias, dio van 1:111 tot 1017 president whb, nis zooda nig herkozen, als opvolger van generaal Chainorro, dio zijn ambt onlangs heeft neergelegd. HET NEDERLANDSCH-BELGISCH VERDRAG. Een telegram van Troelstra. Naar „Het Volk" verneemt, heeft Troel stra het volgende telegram gezonden aan minister v. Karncbeck: „Het is mij een behoefte, Uwe Excellen tie geluk te wenschen met de aanneming van het Belgisch verdrag dor doo Tweede Kamer. De wijze waarop dit is geschied, HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Nieuws bslsmmsring van de onderhan delingen Inzake de opheffing van het Brit sche kolenconflict De middelen, waarmede de Mexicaan sche regoering de Katholieken intimideert BINNENLAND. Een overval In het postkantoor to Dru nen. (Laatste Berichten) LEIDEN. Gouden feest van het Liefdewerk voor arine kerken. (1ste blad) stempelt dit feit tot een persoonlijk suo- ces Thnna is gebleken, hoo weinig ons volk nog do breedere visie der moderne, op den wereldvrede gerichte politiek *nco- left, zonder welke dit stuk vredes wflrlc niet is te begrijpen en alsnog door hef Na tionalistisch en lokaal drijven eener ver ouderde belangenpolitiek wordt bedreigd. Boven alles behoeft ons volk in al zijn^ go- ledingen politieke scholing op internatio naal gebied in den geest der vredesgedach- d'achte, opdat het Europeesch leere deuken en in stant zij. de nieuwe methode van bui- ten'andsch beleid, door u in dit verdrag toegepast, te hegrijpen Moge dit gronlsctio werk van volksopvoeding tijdig ter hand worden genomen met medewerking van allen, die dp medezeggingscliap des volks aan hot voeien van het buitenlandsch be leid tot het hoogst mogelijk peil willen op voeren. Dit telegram is nu erg vriendelijk v<*»r de sociaa'-democraten. die in de Tweed© Kamer tegen het Verdrag hebben gespro ken en gestemd 1 Pcrsidcin n Wij laten hier nog eomge persstemmen van Kutholieko bladen hoorei) „Eon verstandig besluit" noeiu. it c Tijd het, die. behalve met uur Nolens „de afwijzing van de eischen van lerriln- nulen eu militairen aard, het vol .omen krachteloos maken vf.11 dio eiactl/UL o k als zij door min of mwr officieus*. se»k» officieele personen nog zouden geste d worden", als politieke voordeden ziel da* Nederland, na tiet tot stand komen \nr dit verdrag, den Scheldemond sterker «!an ooit in do bandon heeft en dat de verb m- dingen tusschen België en Nederland voorgoed onttrokken worden aau de vi r- dragrcclitclijko bemoeiingen der mogend heden. Hot blad vervolgt dan Daurnaust staan ujs tastbare economi sche voordeden: 1 de kanaal-verhin ing RotterdamLuik, waurdoor de weg nuar het Waalsche industriegebied voor 011/.0 cersto havenstad wordt "Oopemi 2 h u re verbindingen voor Limburg, waardoor de kans, dat allerlei industrieën zich r«»n I m het mijnbedrijf groepeeren. grooter wordt en ook deze provincie tot «rooier wolvnnrt zal kunnen komen. 3. do waterwei do r Brabant, waardoor het weste'ijk deel van dezo provincie tot economische ontwil 1 e- ling kan komen en 4 de practise!»» mo gelijkheid, om do Zeeuwscho eilanden uit hun isolement te verlossen en irel econ »- mische baud sterker aan het vaderland to binden. Hiertegenover staat geen enkel p oI- t i e k nadeel. Wel zijn er nadoelen van economischen aard genoemd, maar <1 ze zijn uitfluitend speculatief, zij be rusten op voorspel'in"'-n van de toekomst; zij kunnen aanzienlijk word on. zeker heid hostaal hieromtrent op dit oo:en!>l k volstrekt niet En t" enover d.zo sr<i "li- tiovo nadoelen stellen deskundigen mo ei lijke, eveneens speculatieve v o 0 r d e e I en Rotterdam kan zoo redeneeren de zen eonigszins den terugslag van hei kanaal AntwerpenMoerdijk ondervin don. maar men kun niet bewijzen, bet .s ook niet bewezen, dat Rotterdam r door zal nchteruit gaan I)o kanalen openen voor de Nederlamlache binnenscheepvaart den weg naur Noord-frankrijk en Elzas- Loi ha ringen. Niemand kan zeggon. in hoe- vprro dezo speculatieve voordooien voor Rotterdam tegon do eveneens speculatieve nadeden zullen opwegen Het Nederlandsch-Belgische vér drag is geen ruilcontract Nederland had aan België weinig of niets te vragen Doch do voordcelen, staatkundig on economisch wegen ruim logon do nadeden op Het Centrum schrijft: „Men kan nu eenmaal niet vooruitloo- pen op de toekomst, en men kan niet aan dc hand van feiten, dio nog in 't verschiet liggen, de verzekering geven, dat dit of dal wél of niet zal geschieden Zoo stond herbaal-b lijk bewering -en over bewering, waarbij dan van de z.ijds der tegenstanders zeer sombere profetieën werden vernomen mot z.ulk een aplomb, aslof zij als helderzienden in de toekomst konden lezen Dat jnen zich aldus warm maak'c. «*n wnrm maakt, voor do nationale bolan n, welke men bedreigd acht. is natuurlijk to waardoeren ook door hen dio op do zaak een anderen kijk hebben on niel zoo pessimistisch in hunne verwachting'0 zijn Maar deze laat-'en zijn bij bei 1 nuleD

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1