ZATERDAG 16 OCTOBER 1926 De Leidsche Hout. 18e Jaargang. No. 5390 e Scicbelve Coulant 1AI jje ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent peT week 12.50 per kwartaaL k onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL franco per post I 2.95 per kwartaaL net Qeïllüstreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ot per kwartaal, by voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct„ met Geïllustreerd Dit blad verschijnt elkon dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 n POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advorlentlSn 30 cenl per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het 5 dubbele ran het tarief berekend. 3 Kleine advertenllën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, hunr eD ver boor, koop en verkoop IO.SO. li! nummer bestaal uil vijl bladen, waaronder li: Geïllustreerd Zondagsblad. Den Hout hersteld! Klinkt het niet j]s een sprookje? En toch, de gedachte, teninaal opgewekt, laat zich niet meerver- jagen. Zij is zelfs reeds dichter tot haar Ttrivezenlijking genaderd, dan menig Lei- Ij óenaar bevroedt. Het oogenblik is gekomen cm aan de plannen tot herstichting van den ïeidschen Hout wijder bekendheid te ge- jen. De eer den eersten stoot te hebben gege- WjeE komt toe aan een Leidsch burger, den m Leer D. J. J. de Koster. Hij heeft het eer de woord gesproken en de eerste daad inricht. Het is thans ruim een jaar gele ien, dat de heer De Koster een bedrag van 1/ 11.500 heeft geschonken aan de gemeen te met bepaling, dat dit bedrag zou wor den gestort in een fonds, beheerd door een door den Raad in het leven te roepen stichting en bestemd voor den aanleg van een wandelpark nabij Leiden. Op 22 Fe bruari van dit jaar heeft de Raad onzer ge meente dit geschenk met groote dankbaar heid aanvaard en de Statuten voor de {lichting vastgesteld. De Leidsche Hout is zicht gekomen! Laten wij eerst iets van de organisatie dezer stichting vertellen. Haar naam luidt: „Fonds voor Aanleg, Onderhoud en Beheer van Wandelpar- len"; zij is gevestigd te Leiden en de stich- ing, welke rechtspersoonlijkheid bezit, is en volkomen zelfstandig en onafhankelijk ichaam. Aan haar hoofd staat een Raad in Bestuur, waarin de Burgemeester van liden, zoomede alle Wethouders der ge meente amLtshalve zitting hebben en oorts nog twee andere ingezetenen van ïiden, door Burgemeester en Wethouders jnoemd. Voor de eerste maal werden be- oomd de hceren Ir. A. G. Bosman en R. Krantz. Deze benoeming geschiedt voor den tijd van vier jaren; om de twee jaren •eedt een dezer beide leden af. Deze Raad is het hoogste bestuurs lichaam der Stichting. Bij hem berusten alle beslissingen, het beheer en de beschik king over de gelden en verdere bezittingen wn het Fonds. Hij is het, die het tijdstip bepaalt, waarop met den aanleg zal wor den aangevangen. Uit zijn midden heeft de Raad een Dage- lijksch Bestuur gevormd. Het bestaat uit den Burgemeester en de Heeren Bosman en Krantz, van wie laatstgenoemde zich met de functie van secretaris-penningmees ter heeft belast. Hoe vat de Stichting nu haar werk aan? Het zal natuurlijk tot haar taak behoo- ftn do juiste plaats te kiezen voor den Hout, zich de beschikking te verzekeren over de gronden, daartoe benpodigd, en toorts, zoo mogelijk in overleg met het Slaatsboschbeheer den aanleg te bepalen de wijze en methode van bebossching. I Daarnaast zal het haar taak zijn de on derneming voldoenden financieelen grond te seven. Hel eerste blijft voorshands zaak vau innenskamers overleg; het la ter hand ge nomen. Maar men zal er eerst over ver nemen, als tastbare resultaten kunnen torden getoond. 'faar met het tweede deel van haren ar- pi wendt de Raad van Bestuur zich thans te' iet groote publiek, want er is geld noodig, zeer veel geld 'ai het bijeen komen? Indien wij daar in twijfelen, zouden wij onze schouders M onder dit werk hebben gezet. Het ia Kechts de vraag, hoe het bijeenkomt. |lat het bijeenkomt slaat vast, immers "t geldt hier een werk tot stand te bren- t© voor de geheele Leidsche Burgerij, pder onderscheid van klasse of stand, H>r ieder. Welnu, dan zal het ook tol p worden gebracht door de geheele nreerij, door ieder, zonder onderscheid I' J1 klasse of stand, naar zijn kunnen, ■oidsch Burger zijn moet synoniem wor- n oei contribuant zijn aan het Fonds oen Leidschen Hout. Ien ban bijdragen door: 0 de Stichting voor het geheel of voor •J7an z,'in vermogen tot zijn erfge- i Q benoemen; I -° bij testament de Stichting een legaal R jermalccn; ee& gift te schenken aan de SticS- 1 rich te verhinden tot de storting van j'aarlijksch bedrag. "Q burger van Leiden is voorgegaan en r 7* f n.500. |['^w.Glb*bs was de Stichting opgericht. C* Sed° gift van f 18'500 vol^de' e blijven sc'ien^er ongenoemd wenscht i\a,amkapi,aal Tan 't 25 000 h Htoni^ir11' -^aarmee valt al wat uit te behooH^ zelfs' dan men den^en zou> t fin v 'ot. ^et binnenskamers over- hiervoor op dit oogenblik 1IL ir —««Ao mededeelingen worden g*- aar er is meer noodig, oneindig veel meer en wij hebben ieders hulp noo dig, ook de Uwe, Gij, die dit leest. Zeer persoonlijk wenden wij ons tot U en vragen U: Wat geeft gij, Burger van Leiden? De Leidsche Hout! Klinkt het niet als een nieuwe gelofte, die de stad dooi aan zichzelve? Zij zal haar houden I N G. DE GIJSELAAR. A. G. BOSMAN. B. F. KRANTZ. V De huidige regeering. 't Is goed, klaar voor oogen te houden, hoe wij staan tegenover de huidige regee ring. Het Tweede Kamerlid, de heer Henri Hermans heeft dat onlangs in een rede nog eens duid Blijk gezegd. Volgens een in de pers zeide hij o. m.: Spreker noemde het Kabinet-De Geer een kabinet der uiterste nood zaak. Den ontstanen toestand achtte de heer Hermans hoogst ongewenscht, daar principieele voorstellen van dit kabinet niet te wachten zijn. Hoogst bekwame mannen zitten echter in d't ministerii en de Kath. Kamerfractie zal dit kabinet s'eunen als dit moge lijk is. Moeilijk is het te zeggen welke de verwachtingen zijn voor do toe komst. In ieder geval moet deze nood- regeertng zoo spoedig mogelijk ver dwijnen. Hier wordt dus gezegd: le. dat de hui dige regeering ongewenscht is; 2e dat zij (dus) zoo spoedig mogelijk moet verdwij nen; 3e (maar) dat de Katholieken er zoo lang mogelijk welwillend en vriendschap pelijk tegenover zullen staan, op de eerst a plaats, omdat zij bestaat uit hooest be kwame mannen" en op de tweede plaats, omdat wij in de plaats van dezB regeeTing nog niet j:oo gemakkelijk een mdere, een principieel betere zouden kunnen stellen Dat laatste gaf de heer Hermans niet onduidelijk te verstaan, waar hij zeide: Wat een herstel der coalitie be treft, de Kath. Staatspartij kan niet met menschen in zee gaan, die 's lar.ds belang opofferden aan een kleif.-zielig anti-papisme. En dat een andere regeering dan die der coalitie gemakkelijk zou zijn saam te stellen het tegendeel is al héél duidelijk gebleken! De Kathol "eken doen dus om meerdere redenen verstandig, als zij het Kabinet- f o Geer ondanks het principieel-onge- wenschte van zijn bestaan zooveel mo gelijk steunen. Over de plannen .van de huidige regee ring zeide de heer Hermans nog: Belastingvermindering is noodzake lijk, omdat de belasting veel te zwaar drukt en omdat ze de kapitaalvorming tegenhoudt. De door Minister De Geer voorgestelde wijziging van de perso- neele belasting zal den grooten ge zinnen voornl ton goede komen. Ons heel belastingstelsel dient te worden herzien; ooTr do wijziging van de suc cessiewet achtte de heer Hormans- goed. Spreker betreurde het, dat het wetsontwerp op de weeldevertering zal worden ingetrokken. Volgens den heer Hermans moest een groot gezin in hof geheel geen belasting behoeven te be talen. Een wet op de kapitaal-vluchte lingen juichte spreker too. Hot inge diende wetsontwerp in zake do collec tieve arbeidsovereenkomsten achtte de beer Hermans practisch van «een bo- teekenis. De Minister van Oorlog, die in de Tweede Kamer zal bestreden worden voornamelijk door de Anti-Re volutionairen en Christelijk-Histori- schen, kan verzekerd zijn van den steun der Kath. Kamerleden. Met de beweringen van den heer Hor mans inzake belasting der groote gezin- ren zal iedere Katholiek het van ganscher harte eens zijn. En ook de verzekering van den steun der Kath. Kamerfractie aan den Minister van Oorlog, den heer Lam- booy, vernemen wij gaarne. Do "katholieke minister Lambooy kan ongetwijfeld worden genoemd een der „hoogst hokwamo man nen" van dit Kabinet, hetwelk wij een zoo voorspoedig mogelijk bewind tocwensohen! V Naar de haaien! „Het Volk" is niet tevreden over bet antwoord, dat de Minister van Oorlog, de heer Lambooy, heeft gegeven op do vragen van het Tweede-Kamerlid Schaper inzake de ongeregeldheden, die op Maandag 20 September j.l. te Assen en te Ede hebben plaats gehad. Dat is, tot op zekere hoogte, het recht van het socialistisch orgaan. Maar erger en ergerlijk is, waarmode „Het Volk" zijn critiek besluit: Zou men in deze houding van den heer Lambooy een teeken moeten zien, dat hij den raad der militaristische pers wil volgen, om den steun der sociaal-demo craten voor zijn bezuinigingsplannen te versmaden? Maar dan is die bezuiniging ook naar de haaien. Dat is dus een bedreiging: Als do Minis ter van Oorlog ons in andere dingen niet naar den zin optreedt, dan steunen wij hem niet in zijn bezuinigings-plannen, ook al zijn deze op zichzelf naar onze overtui ging goed dan is „die beuiniging ook naar de haaien". 't Is hooge politiek, inderdaad I Ja, voor zulk een politiek gaat het laatste overschotje waardeering „ook naar de haaien"! BSJiiTEBaiLABaP Duitschland HET HOHENZOLLERN-VERGELIJK. Door den Landdag aanvaard. Een a 1 geïneene kloppartij. De Landdagzitting van gisteren had aanvankelijk een kalm verloop, dank zij de orde-maatregelen van den president, die in de eerste plaats -er voor had ge zorgd, dat, door uitgifte van een veel ge ringer aantal kaarten voor de publieke tribune, de communistische elementen zoo veel mogelijk van de tribuno verwijderd gehouden konden worden. De controle werd streng gehandhaafd. Tegen demon stratie-plannen op «traat waakte voorts een afzetting van de Schupo rondom het Landdaggebouw, terwijl in het Huis zelve een sterko politiemacht was onderge bracht om, wanneer het noodig mocht zijn, bij de hand te zijn. Zij werd evenwel „onzichtbaar gehouden. In de zaal was men algemeen nieuws gierig, wat de comnpmistische fractie he den weer zou uithalen De communisten begonnen wel weer met obstructie-pogin gen, doch het reglement van orde kon als ren dienen. Zij lieten achtereenvolgens al hun fractieleden opmarcheeren en moties indienen. Door hun obstructie slaagden de com munisten er althans in, de eigenlijke be handeling van het Hohenzollern-ontwerp met ongeveer een uur te vertragen. Bij deze behandeling in derde lezing werd het ontwSrp voornamelijk door de communisten en hun anti-poden, do Völ- kischen, bestreden. Aan beide zijden ont brak het daarbij niet aan krachttermen. Bij de verdediging van h,et vergelijk be toogde de democratische afgevaardigde Nuschke nog, dat hij dit vergelijk onder de heerschende omstandigheden den eenig mogelijken uitweg achtte, om tot een be vredigende oplossing te geraken. Ten aanzien van artikel 7, waarbij aan den ex-keizer en diens gemalin levenslang het recht wordt gegeven, om in het slot „Homburg auf der Höhe" te wonen, zeide Nuschke o.m.: „Indien naar mijn wensch zou worden gehandeld, dan zou de voormalige koning van Pruisen niet in Nederland, doch in Pruisen zelf onder voortdurende controle van den energieken Pruisischen minister van Binnenlandsche Zaken moeten wo nen. Maar ik ben er zeker van, dat hij het in Nederland prettiger heeft dan in dit land onder het toezicht van den so- ciaal-democratischen minister van Bin nenlandsche Zaken". Do Pruisische minister van Financiën, Höpker Aschoff, verklaarde nog, dat naar zijn meening iedere Pruisische regeering zich zou weten te beschermen, indien de middelen, waarover dd ex-keizcr de be schikking krijgt, tegen de republiek moch ten worden aangewend. Na de redo van den minister begonnen de communisten opnieuw obstructie te voe ren. Wederom werden talrijke moties door hen ingediend, welker behandeling zij met debatten over het vergelijk wensch ten te verbinden. Telkens verzette zich de meer derheid evenwel daartegen en voortdurend werd don communistischen sprekers het woord ontnomen. Daarna werden de algemeeno debatten gesloten en werd overgegaan tot stem ming over artikel 1 van het ontwerp. Na rumoerige gesprekken tusschen don voorzitter en de communisten kon einde lijk over artikel 1 worden gestemd. Naar reeds gemeld, werd dit artikel door den Landdag aangenomen. Tegen stemden de communisten, terwijl de sociaal-democra ten en twee afgevaardigden der Economi sche partij zich van stemming onthielden. Bij de overige artikelen dienden de com munisten telkens het voorstel in tot het houden van hoofdelijke stemming. Aldus was do voorzitter genoodzaakt nioc min der dan twee dozijn hoofdelijke stemmin gen te doen houden, die elk tien ipinutcn duurden. Het resultaat was, dat de communisti sche amendementen met ongeveer 250 te gen 36 stemmen, bij omstreeks 50 onthou dingen, werden verworpen, terwijl daarop de verschillende artikelen met dezelfde stemverhouding werden aangenomen. Hot geheel ontwerp werd daarbij defi nitief met 258 tegen 37, bij 60 onthoudin gen, aangenomen. Toen de vice-voorzitter, Garnich, het re sultaat der eindstemming wilde mededee- len, braken de communisten in een ont zettend gejoel en in „Pfui"-geroep tegen de Hohenzollerns los. Het%rumoer was niet te keeren en al spoedig ontstond ergens een geweldige vechtpartij tusschen com munisten, Duitsch-nationalen en afgevaar digden der Duitsche volkspartij, die in dicht kluwen voor de redenaarstribune opeengepakt stonden. Aan beide zijden regende het vuistslagen. Verscheidene com munisten sprongen over de lessenaars heen, ten einde hun partijgenooten te hulp te snellen. Tallooze dossiers vlogen door de zaal; ook de publieke tribune mengde zich weder in het debat. De verwarring was nu volkomen en de president verliet zijn zetel, ten teeken dat de zitting ge schorst was. Op dat oogenblik plaatste zich de com munistische afgevaardigde Pieck voor de redenaarstribune en hield, zich tot de pu blieke tribune en het plenum van den Landdag richtende, een redevoering, waar in hij scherp tegen het „verdrag der schande" te velde trok. Maar ook hij zou zich in het rumoer, dat onverminderd voortduurde, nauwelijks verstaanbaar heb ben kunnen maken, indien niet een van zijn partijgeooten, de afgevaardigde Cas par, er in geslaagd zou zijn de bel van den voorzitter te bemachtigen en het voorzit terschap over te nemen. Van den voorzit terszetel luidde hij onophoudelijk de bel, waardoor hij het Huis gedurende een paar minuten in verwarring bracht. Toen de boden hem de bel trachtten te ontruk ken, werden dezen door andere commu nistische afgevaardigden tegengehouden. Na cenigen tijd verscheen de voorzitter, Bartols, weder in de zittingszaal, om, van een andere bel voorzien, de nieuwe zitting te openen. Daar men op do publieke tri bunes voortdurend bleef doorschreeuwen beval do voorzitter, dat de tribunes ont ruimd zouden worden. Hierbij bood een dame van middelbaren leeftijd krachtigen tegenstand; naar verluidt was zij Clara Zetkin. Do afgevaardigde Caspar werd door den voorzitter voor den duur van acht zit tingsdagen uitgesloten. Negen zijner par tijgenooten trof hetzelfde lot wegens deel neming aan de rumoerscènes. Daarna werd overgegaan tot het hou den der stemmingen over de communisti sche moties van wantrouwen. De motie, om aan de Pruisische regee ring liet vertrouwen te ontzeggen, werd met 202 tegen 44 stemmen, bii 118 onthou dingen, verworpen, waaruit blijkt dat de Duilsch-nationalen en de Economische partij zich bij de stemming over het ge heele staatsminislerie hebben onthouden. Daarentegen gaven de Duitsch-nationalen, te zamen met de Völkischen, hun stem aan de motie van wantrouwen tegen minister president Braun, terwijl de Duitsche volks partij en de Economische partij zich ont hielden. Nadat vervolgens ook de moties van wantrouwen tegen de overige ministers verworpen waren, ging de Landdag tot 3 November uiteen. Een tegen den ex-keizer gericht wetsontwerp. Do sociaal-democratische Rijksdagfrac tie heeft bij den Rijksdag een wetsontwerp ingediend, waarin wordt bepaald, dat aan den ex-keizer het betreden van het Duit sche Rijksgebied verboden zal worden. Voorts bepaalt het ontwerp, dat de Pruisi sche staat het reclu zal hebben, het vermo gen der Hohenzollern verbeurd te verkla ren, indien de ex-keizer mocht deelnemen aan vijandige ondernemingen lego hot Rijk of tegen Pruisen. Voorts bevat het ontwerp nog de navol gende bepaling: Aan leden van families, waarvan een lid in November 1918 in een der voormalige Duitsche bondsstaten gere geerd heeft, kan door de rijksregeering het betreden van het rijksgebied, of het opont houd binnen hot rijksgebied verboden, of tot bepaalde gedeelten of plaatsen worden beperkt, indien bij de rijksregeering, do vrees bestaat, dat anders het welzijn der republiek in gevaar zou worden gebracht. Indien zij met deze bepaling in strijd han delen, dan zullen zij bij besluit der rijks regeering uitgewezen worden. Deze wot treedt onmiddellijk na haar afkondiging in werking. Frankrijk. De financieele toestand. De ratificatie van de overeen komsten van Washington en Londen. Omtrent den financieelen toestand wordt bericht dat het overvloedig binnenkomen der belastingen het de regeering heeft mo gelijk gemaakt hot Morgan-fonds geheel te reconstitueeren. Dat bovendien volgens den laatsten bankstaat 650 milliocn aan de Banquo de France kon worden terugbe taald bewijst dat de toestand reeds zeer veel verbeterd is. Aangaande de plannen der regeering in zake de accoordon van Washington en Londen weet Hutin in de „Echo de Paris" HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Het vergelijk tusschen Pruisen en de Hohenzollern is door den Pruisischen Landdag aanvaard. Een algemeene klop partij volgde. De Britsche mijnwerkers-executieve heeft besloten den strijd tot het uiterste voort to zetten. Het Oostenrijkscho kabinet afgetreden. Oorlogsgevaar tusschen Italië en Turkije? BINNENLAND. Tweede Kamer. Het wetje nopens de tandtcchnici aangenomen. Toch geen „tand meesters". (Kameroverzicht, 1ste blad, er -Verslag, 2de blad). De marschpraestatie van het veldleger. Een aanschrijving tot de commandanten (Leger en Vloot, lsto blad). De „Katwijk 103" is terug, geen persoon lijke ongelukken (lsto blad). mee te deelen dat do verdeeldheid tusschen de verschillende ministers omtrent de noodzakelijkheid te ratificeeren, zooals te verwachten was, volstrekt nog niet is op geheven. Engeland Het mijnconflict. Tot nieuwen strijd besloten De executieve der mijnwerkersfedcra ie heeft besloten den strijd- tot het uiterste voort te zetten. De executieve zal zich om vormen tot „Oorlogsraad" en haar hoofd kwartier opslaan in do Midlands, waar de terugkeer naar de mijnen het sterkst is Alle parlementsleden, die do mijndrstri ten vertegenwoordigen, zullen spreekrei en gaan maken. Cook zelf gaat met enkele mi deren paar Lancashire, waar zich sedert het midden der vorige week plotseling een tamelijk belangrijko afval heeft voor ;<•- daan. Een bijeenkomst is aangevraagd met den voorzitter van don vakbond, waarhij de veiligheidsmanschappen georganiseerd zijn om „de maatregelen te bespreken, waar door uitvoering gegeven zal worden aan de 1 resolutie tot terugtrekking der veiligheids- ploegen". Aan het volledige program tot versch r- ping van den strijd, zooals dat verleden week door de gedelegeerdenconferontie is vastgesteld, zal dus worden vastgehouden Alles, wat omtrent de onmogelijkheid van een embargo en een heffing op de andere honden gezegd is, heeft blijkbaar geen in druk op de mijnwerkersleiders gemaakt, evenmin als do verklaring van Shirkie, voorzitter van den bend der veiligheids mannen, dat er van een staking door do loden van zijn bond geen sprake kan zijn Do leus, waarmede do executieve do nieuwe campagne zal voeren, is de leus van April: Geen verlenging van den ar beidsdag, geen verlaging van do loor°n, gcfn districtsovereenkomsten; do futicio leus, waartoe de gzdelogecrdenconfereniio is teruggekeerd, maar waaraan ook door de felste redevoering geen aasje leven meer kan worden ingeblazen. Intusschen heeft de exccutievo wijselijk besloten, eerst nog eens het resultaat der sprcekcampagno af te wachten. Dinsdag zal zij weer bijeen komen om den toestand to hespreken. Opnieuw onlusten in Glamorgan Gisteren hebben honderden slakende mijnwerkers een aanval gedaan op een mijn in het Avon-dal in het graafschap Glamorgan. Do politie voerdo een charge uit en verspreidde do menigte. Twaalf personen, w.o. een commissaris van po litie, werden ernstig gewond. Frank Hod ges bedankt. Frank Hodges, een der ruijiir/erkcrslei- ders en secretaris van do Internationale Mijnwerkersfederatie heeft bedankt als lid van den mijnwerkersbond van War wickshire Oostenrijk Oostenrijks kabinet afgetreden. Do oischen dor ambtenaren onvervulbaar. Het Oostcnrijkscho kabinet-Ramek is afgetreden wegens do onmogelijkheid aan do eischen der Bondsambtenaren te vol doen, en do onverzoenlijke houding der commissie van 25 en der Technische Unie. Hongarije. Het Hongaarsche kabinet aangevuld. Do rijksbestuurder heeft het ontslag van het kabinet-Bethlen niet aangeno men. Hij verzekerde het kabinet van zijn volledig vertrouwen en hij heeft het als volgt aangevuld: Buitenlandsche Zaken, Walko, lot dusver minister van Handel:

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1