e Seidóelve (Bou/ccmt 17e jaargang. WOENSDAG 8 SEPTEMBER 1926 No. 5349 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Vooi Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. By onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. JFranco per post I 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 et per kwartaal, tyj voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers S> ct. met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gowone odverlenllën 30 cont per regwl Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. DI1 NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN. Een oude liberale opvatting. To Halfweg is de Suikerfabriek gesloten, waardoor zeer vele arbeiders werkloos zijn geworden. Naar aanleiding daarvan heeft het or gaan van don R. K. Landbouwarbeiders- bond de zeer simpele vraag gesteld, of men niet, voordat men tot die sluiting overging, daarover 'ns met de betrokken arbeiders had kunnen praten. De „R. K. Werkgever" is tegen die vraag in verzet gekomen; dr. Kortenhorst trekt togen een dergelijke opvatting krachtig van leer en, in 'n artikel met veel dikke woor den, spreekt hij over „elementaire door God gewilde en ingestelde en in de mensche- lijke natuur wortelende, economische wet ten", welke een „satanische hoogmoed" niet „rationalistisch" mag veronachtzamenl Met alle respect voor het kennen en kun- jjen van 'n dr. Kortenhorst hier treedt deze bekwame leider van de R. K. Werk gevers op, zéér eenzijdig en zéér onredelijk. Wat toch kan men redelijkerwijze aan voeren tegen een vraag om overleg tus- schen werkgever en werknemers, als hot gaat om het levensbestaan van dio werknemers? „Het Centrum" zegt van dit artikel van dr. Kortenhorst, dat het is ontleend „aan Öe in oorsprong deïstische beschouwings wijze der oud-liberalen"; en dr. Korten horst wordt dan de raad gegeven, dat hij er zich voor moet hoeden, om „zeer te be treuren gevolgen van het liberaal-econo- yiisch stelsel toe te schrijven aan „door God ingestelde occonomische wetten"!" Ook wij kunnen het niet anders inzien De heer Kortenhorst heeft zich misschien laten leiden door de wetenschap, die hij heeft, dat overleg de zaak tócli niet anders hadden kunnen doen loopen; dat de bedoel de fabriek in ieder geval gesloten móest worden; hij heeft zich daardoor misschien laten verleiden tot de gewraakte tirades legen overleg op zich zelf, welke echter ab soluut te veroordeelen zijn. Wij willen ver trouwen, dat de heer K. dat zelf ten slotte wel zal inzien; wie heel veel werkt, zooals ljjj, is daardoor ook, meer dan anderen, in de gelegenheid te hard van stapel te loopen Dal heeft hij nu zéker gedaan. En in erge om niet te zeggen: ergerniswekkende matei BUITENLAND Volkenbond DE REORGANISATIE VAN DEN RAAD Oneenigheid onder de Staten. Tegen hot samenkoppelen der kwestios. De Geneefsche correspondent van het „Berl. Tagebl." meldt ten aanzien van het verzet der voormalige neutralen, inzonder heid van de Scandinavische en de Zuid- Amerikaanscho staten, tegen het samen koppelen der toekenning aan Duitschland van een parmanenten zetel in den Volken bondsraad en de vermeerdering van hot aantal der niet-parmanente zetels o.m.: Terwijl allo staten bereid zyn voor Duitschlands opneming te 'stemmen, be staat bij een aantal gedelegeerden verzet tegen de vermeerdering van het aantal der niet-permanente Raadszetels. Indien men derhalve over deze beide onderwer pen een gelijktijdige stemming zou willen doen houden, dan zou daarvan het gevolg zijn, dat óf in het openbaar der oppositie tegen de vermeerdering van het aantal der niet-permanento zetols kunstmatig zou worden onderdrukt, óf wel dat een vol strekt niet aanwezig zijnde oppositie tegen Duitschlands opneming in den Bond tot uiting zou komen. Om die reden wordt meer en meer verlangd, dat afzonderlijk zal worden gestemd, en dat over het ver zoek tot Duitschlands opneming en tot toekenning aan Duitschland van een per manente zetel zonder lusschenkomst der commissie zal worden beslist, doch dat de kwestie der uitbreiding van het aantal niet-permanente zetels naar de commissie zal worden verwezen. In verband hiermede wordt door enkele gedelegeerden verklaard, dat wel het ver moeden bestaat, dat alles reeds geregeld is In elk geval zal echter een poging wor den gedaan, de verwijzing naar de com missie af te dwingen en wel reeds daarom, ten einde de kwestie der uitbreiding van het aantal zetels gemeenschappelijk met do overige punten (verkiezing, driejarige rouleering, herkiesbaarheid) te kunnen be handelen. Men moet er dan ook rekening mede houden, dat de zitting van heden van den Volkenbond, waarin de vergadering voor de eerste maal in deze zitting haar eigenlij ken arbeid aanvangt, niet zonder inciden ten zal verloopen. Be Raad zal zioh krachtig tegen splitsing verzetten Vernomen wordt, dat zekere delegaties •n in het bijzonder de Noorsche delegatie van plan zijn heden de Assemblée te vra gen de twee voorstellen van den Volken- bondsraad, n.l. in zako den zetel voor Duitschland en de niet-permanente zetels, te scheiden, en de terugzending van laatst genoemd voorstel naar de juridische com missie te verzoeken. Wanuecr dienovereenkomstig mocht worden gehandeld, zal dit hierop neerko men, dat onmiddellijk tegemoet wordt ge komen aan den wensch van Duitschland, en dat de andere landen in onzekerheid wordou gelaten wat betreft het aantal niet- permanente zetels. Do Raad is voornemens, een dergelijk voorstel krachtig te bestrijden on Briand zal niet aarzelen, het spreekgestoelte t9 bestijgen wanneer dit noodig mocht blijken Een nieuw aanbod aan Spanje Naar uit Genève wordt gemeldt, wordt trots de afwijzende houding van de Spaan- schd regeenug tegenover den Vo'lenhond in vooraanstaande volkenbondskringcn de mogelijkheid overwogen om Spanje nog maals een herkiesbaren niet-permanonten raadszetel aan te bieden en dit land door een eenstemmig besluit van do volken- bondsbijeenkomst een nieuw bewijs van achting en sympathie te brengen. De Fascistische pers contra den Volkenbond. Met eenstemmigheid, die nauwelijks toe vallig genoemd kon worden, heeft de fas cistische uers haar batterijen gericht op den Volkenbond. De aauval werd geopend door de „Te- vero" die schrijft: „Door middel van een hoffelijke onthouding en een hoffelijk zich terugtrekken zullen alleen die volken, die rechtstreeks geïnteresseerd zijn bij de in standhouding of vernietiging van den vrede van Versailles, zitting kunnen blij ven nemen te Geneve; in feite, de onder teekenaars van het verdag van Locarno. Wij moeten ons voorbereiden op overeen komsten, vo^Iragen, pacten en conventies, openlijko of geheime, vredelievende of oor logszuchlige, gesloten lusschen dio naties, die niet tu staat zijn te slapen op den geest van Locarno als op een kussen Deze stelling wordt met toenemende hef tigheid gesteund door de „Lavaro d'Italia" die zegt, dat de Bond eon van de voor naamste contra voor de vernietiging van den wereldvredo is. Iedere mogelijke be schuldiging tegen den Volkenbond wordt in dit artikel uitgesproken. Van de oude aanklacht af, dat hij onderworpen is aan de Britsche en Fransche controle, tot de bewering, dat bet de mandaten-commissie, die gepresideerd wordt door markies Theodoli, niet veroorloofd is haar werk voort te zotten, opdat do Arabische en ka tholieke belangen in Palestina vorder kun nen worden opgeofferd aan de wenschen van het Joodsche kapitaal. Natuurlijk wordt de behandeling, die Spanje is overkomen, op scherpe wijze ver oordeeld, daar Spanjo wordt beschouwd als een der belangrijktse elementen voor de bewaring van het evenwicht. Duitschland, aldus vervolgt het blad, be schouwt den Raad als een uitmuntende instelling voor de herziening van het vre desverdrag, of ten minste voor de binnen- en buitenlandsche propaganda ten behoe ve van de herovering der verloren bezittin gen. België Loewenstein's aanbod afgewezen, De voorwaardon onaannemelijk De Belgische regeering heeft 't aanbod van den Belgischen bankier Alfred Loe- wenstein, om aan België een bedrag van 10 millioon vrij van rente te leenen om den wisselkoers te stabiliseeren van de hand gewezen. Hetzelfde is door Frank rijk geschied. De verwerping van het aanbod geschied de op do overweging, dat het aanbod in hoofdzaak hierop neerkwam, dat de tegen waarde in Belgische francs moest worden uitbetaald en België zich moet verplichten om voor den duur van de leening geen andere leening zonder voorkennis en me dewerking van het Loewenstein-consor- tium aan te gaan. Het consortium zelf wilde in Engeland een leening uitgeven, dio door een overeen komstig bedrag van de deviezen zou zijn gedekt. Daardoor zou echter een groot ge deelte van België's voorraad aan Engel- sche deviezen naar Engeland moeten wor den overgebracht en het consortium zou dan tevens de controle over do groot-in dustrie en de financieele instellingen heb ben gekregen. Frankrijk. •De positie van burgemeester Herrlot Een motie van wantrouwen. De gemeenteraad van Lyon heeft met 30 tegen 26 stemmen een door do socialis ten voorgestelde motie aangenomen, waar in wordt verklaard dat de socialistische meerderheid in den gemeenteraad de lei ding in het gemeentebestuur voor zich op- eischt tengevolge van het toetreden van Herriot, den burgemeester der stad, tot het kabinet-Poincaré.. Herriot verklaarde, dat het noch aan de socialistische groep, noch aan haar be stuur staat om naar zijn goedvinden of in zijn voordeel dat gedeelte van de overeen komst te wijzigen volgens hetwelk de maire en de gehcele gemeenleraad worden gekozen. Spanje HET EINDE DER BEWEGING. Dc artillerie heeft zich overgegeven. De officieren zullen terecht staan. Een officieele nota der Spaansche re geering meldt, dat de militaire beweging ten gunste van de regeering is geëindigd. Alle opstandige nrtilleric-afdeellingen hebben zich thans overgegeven, ook de mi litaire academie te Segovia, waar de moeilijkheden zijn begonnen en de legen- stand hot hevigst is geureest. De officieren, die de beweging hebben geleid, zullen gezamenlijk tercchtstaau voor een militair gerechtshof van het ze- vendo regiment, dat door don kapitein- generaal van Valladolid gekozen zal wor den. De nota zegt verder, dal het raadzaam wordt geacht er op te wijzen, dat de jong ste gebeurtenissen geen militair of politiek karakter hebbon gedragen, doch dat slechts een opstand heeft plaats gehad van offi cieren tegen regeeringsmaatregelen. Do troepen hebbon daarbij slechts gefungeerd als elementen, die onverschillig staan te genover de kwestie. Zij bleven gehoorzaam aan hun onmiddellijko bevclhebboro. Het is bijna zeker, dat bot niet noodzakelijk zal zijn ook maar een enkel regiment to straffen. Bij de toepassing der wetten op de schuldigen zal, volgens de nota, de regeo- ring met do gezamenlijke on individueelo diensten rekening houden, welke het artil lerie-corps als een voornaam onderdeel van het leger aan hel vaderland heeft bewezen. Een rechtvaardige behandeling zal worden toegepast op diegepeu, die den opstand hebben aangevangen. Het aantal schuldigen bedraagt onge veer 1800. Tot dusver zijn 667 officieren ontslagen. Polen. Een pogrom ie Dobrzyn. Ritueele moordlogendo. Uit Warschau wordt gemeld: Op het Joodsche kerkhof te Dobrzjrn (bij Thorn) werd 't kind vau een zigeuner in sterven den toestand gevonden. Hoowcl uiterlijk goen letsel was te zien, verspreidde zich met grooto stelligheid het gerucht, dat het kind het slachtoffer van een ritueelon moord was geworden. Het kwam tot uitspattingon tegen do Joden. Een Jood werd op do mcdcdeeling van een 18-jarig meisje, dat zij gezion had, dat hij het intusschen overleden kind don vorigen dag geld had gegeven, door de polilio gearresteerd. De verbittering der bevolking werd zóó hevig, dat alle Joodsche winkels in de stad gesloten moesten worden on dat geen Jood zich meer op straat waagde. Ook de politie heeft zich a priori op het standpunt ge steld, dat inderdaad een ritueele moord zou zijn gepleegd. Tijdens de uilspattingen zijn 15 Joden gewond. Do politie doet niets, om de be volking te kalmeeren. De doodsoorzaak van liet zigeuners kind kon niet worden vaslgesteld, daar de vader weigerde, het lijkje door den dislrictsarts te doen schouwen met dc lowering, dat do arts een Joodsch uiter lijk had. Gs'iekenland. Is er weer wat gaande? Duister o b e r J c h t e u. Grooto geheimzinnigheid omringt de actie van do Gr eksche republikeinschc garde, seint Reuter d.d. uit Athene. Maar geheimzinnig en duister is ook dit Reu- ter-telegram. Het vervolgt dan n.l.: Toen de garde gisteren op weg was naar de voorstad Aghia Paraskevi, keer de zij naar Athene terug, nadat er pa trouilles infanterie en cavalerie heenge zonden waren. Verder wordt gemeld, dat speciale militaire maatregelen getroffen zijn „met het oog op do ernstige insub ordinatie der republikeinsche garde". Zooals men ziet, een duistere affaire. Zou er te Athene wtfer wat aan de hand zijn? Syrië. Weer een overval op Damascus. Er zouden 40 doodon zijn. Volgens een bericht uit Cairo aan de „New York Herald" is Damascus Zon dagmorgen door 500 bandieten aangeval len, die de 6tad binnendrongen, doch na een gevecht van twee uur werden terug gedreven. Er zouden bij dit gevecht 40 personen gedood zijn, onder wie 3 Fran sche soldaten en eenige inwoners der stad. China. De verjaardag van het bokserverdrag. In verband mot het feit, dal er bij go- legenheid van den verjaardag van do on- derfeekening van hot bokserverdrag ma nifestaties zoudon worden gehouden, vreesde men te Shanghai ernstige onlus ten. De manifeslaties zijn echter zonder ernstige incidenten verloopen, vooral ten gevolge van den omvangrijken ordedienst, welko door de internationale politie geor ganiseerd was. Slochls vier arrestaties hebben plaats gehad. De vrijwillige po litie is gedemobiliseerd. Mexico. De kerkvervolging. Een verzoekschrift dor b is so h op po». Uit Mexico City wordt bericht, dat 't Roomsch Katholieke episcopaat een ver zoekschrift heeft gepubliceerd, hetwelk bij het Congres zal worden ingediend, om eenige clausules in te trekken, die oon wijziging der grondwet inhouden. In het verzoekschrift wordt uiteengezet, dat do Katholieke Kerk geen bijzondere gunsten vraagt, maar vrijheid verlangt voor alle godsdiensten. bonnenland Bezoek van de Koninklijke familie aan het in aanbouw zijnd Diaconcssenhuis te Utrecht. Aan do Inrichting van Diaconessen in Nederland" to Utrecht is heden do eer te beurt gevallen de Koninklijke Familie in baar gebouw in dc Bosboomstraat te mo gen ontvangen. Omstreeks kwart voor elf hedenmorgen, toen ulle gonoodigden zich op een voor hen geresserveerdo ruimte hadden opge steld, arriveerde do Koningin-Mocdei met gevolg per auto's van hot Palois Socsldijk en een vijftal minuton later werd de komst van do Koningin, den Prins eti de Prinses mol gevolg aangekondigd. Hare Majesteit was met Haar Gemaal en Dochter per gewonen trein uit den Haag om 10.40 uur aan het Centraalsta tion te Utrecht aangekomen. Op het bouwwerk werd do familie ont vangen door den voorzitter van do inrich ting van Diaconessen, ds. H. H. Barger, die zijne medebestuursleden en den diroc- teur dr. C. D. Cramer, alsmede do bestu- rendo -zuster, raoj. C. M. Haspels aan do Koninklijke Gaston voorstelde. De Koningin verrichtte al» Bescherm vrouwe der Inrichting dc plechtigheid van het leggen van een gedenkstoen. De Koningin mot haar Gemaal en Doch ter, namen daarna afscheid van de Konin gin-Moedor, die weer per auto iianr fioost- dijk reed. Di. Koninklijks Familie en g volg bc- gMen zich in trio's naar lie'". Gjiilraal station, vanwair zij per govtxer. trein ernst reoks kwau voor Cvaalf t.ci Den Ilffg terugkeerden Vcrceniging lot samenstelling van Nederl. bedevaarten. Een Nationale Nederl. Bede vaart naar Assisië. In de Maandag j.l. gehouden vergadering der Vereeniging tot samenstelling van Nc- derlandschc Bedevaarten is tot voorzit tor (vacature Mgr. Mntsaerts) gekozen de hoogeerw. heer -T. do Graaf, deken van Delft, en tot oudervoorzitter (vacature-De Graaf) do hoogeerw. heer Van der Waar don, deken van Almelo. In dezelfde vergadering werd besloten, dat de Vereeniging' hij genoegzame deel name in den loop der maand Maart 1027' eene Nationale Bedevaart naar Assisië zal organiseeren, ter gelegenheid van het 7e eeuwfeest van St.- Franciscus. Over dit plan zullen binnenkort nadere mededee lingen worden gedaan. LEGER EN VLOOT Uitstel van opkomst onder de wapenen. In vorband met to Breda heerschendo gevallen van typhus worden alle dienst plichtigen, verblijvende to Breda, Ginno- ken, Bavel, Teteringen en Princenhage, tót nader order vrijgesteld van opkomst voor herhalingsoefeningen, waarvoor zij legen O, 13 en 16 dezer waren opgeroepen. Dienstplichtigen behoorendo tot het öe en het 14e R. I., voor zoover niet verblij vende in bovengenoemde gemeenten, wier opkomst voor herhalingsoefeningen is vastgesteld op 9 September, behooren in plaats van op 9 September, eerst op 18 September op te komen; de plaats van opkomst blijft voor hen echter Breda. Het ligt in het voornemen deze regi menten te oefenen onderscheidenlijk te Waalsdorp en Harderwijk, waarheen zij op 13 September per spoor vertrekken. De datum van vertrek met verlof blijft voor deze dienstplichtigen gehandhaafd op 25 September. HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Het einde van de militaire beweging In Spanje. Een verzoekschrift der Mexicaansche bisschoppen. De daders van den spoorwegaanslag bij Leiferde hebben bekend. (Buitenlandsche Berichten). De Voikenbendsvergadering heeft met algemeene stemmen Duitschland als lid van den Bond aangenomen cn het een perma nenten Raadszetel toegekend. De uitbrei ding der niet-permanente zetels aanvaard. (Telegrammen). BINNENLAND. D. R.-K. Organisten- en Directcuren- Vcreeniging (L. en K., 2de blad). Lettenen ees Khibs'6 Een molen gered. B. en W. van Gouda stellen den ge meenteraad voor te besluiten tot aankoop on restauratie van don uit do zevontionde eeuw dateerenden molen genaamd „Do roodo leeuw", staando aan de Vest. De eigenaar had aan het gemeentebestuur vergunning gevraagd, den molen te ver bouwen. Aangezien daardoor echter als historisch monument verloren zou gaan, stelden B. on W. zich in verbinding mot de Rijkscommissio voor do Monumen tenzorg, mot den Bond Heemschut en do Vereeniging „De Hollandscho molen". Gcon dezer lichamen beschikte echter over vol doende middelen om den molen to koo- pen. Gelukkig bleken eenige ingezetenen van Gouda voldoende belangstelling voor historische gebouwen te bezitten, om zich bereid te verklaren, een gedeelte van do koopsom voor hun rekening te nemen. De kosten van restauratie zijn geraamd op 1000; do koopsom bedraagt 4800, waarvan 3000 door particulieren is bij eengebracht. Do gemeenteraad besloot gisteren de molen ann te koopen cn te laten rcslau- reeren. LAMP- EN TUINBOUW Goedkooper serum verzocht. Vragon aan do regooring. Het Tweodo Kamerlid Weillcamp heeft do volgendo vragen gericht tob den min. van Binnenl. Zaken en Landbouw. Is hot den minister bekend, dat het scrum, hetwelk nis voorbehoedmiddel lo gen het thans den veehouders vooral in het oosten des lands veel schade berok kende mond- en klauwzeer den dieren wordt ingespoten, wegons den hoogen priis door velo landbouwers niet kan betaald worden t Zoo ja, is don de minister bereid, om, gelet op do ongokond lago venprijzen, als ook op het feit, dat onze veoarfseniikun- digo dienst aan het voor uitvoer bestemde vleosch millioenen heeft verdiend, bedoeld serum kosteloos, althans tegen verminder den prijs, ter beschikking van de veeart sen te stollen t Weer mond- en klauwzeer te Rotterdam. Gister werd op do veemarkt te Rotter dam, weder drie koeien cn veartion kal veren in beslag genomen, verdacht bo- smot to zijn mot mond- en klauwzeer. Do dieren zijn naar hot abaitoir overgebracht waar zeven zioktegovallen zijn geconsta teerd. Uitvoer van bloembollen. Do uitvoer van bloembollen bedroeg over liet eerste halfjaar 1920 in totaal 2.250.806 K.G. voor eon waarde van f 2.490. 899 te gen 1.948.638 K.G. en f2.137.022 over het zelfde tijdvak van 1925. Veiling H. B. G. te LUse. Gehouden leverbare Bloerabollcnveiling II B. G. to Lis so op Dinsdag 7 Sept. as nam. 2.30 uur. Aanvoer 1600 manden. Kooplust matig. Onderstaande prijzen gol den alleen voor le en 2o kwaliteit. Evt- La Reine 0.80—1.60, Evt Witte Due Max 1.10—1.80, Evt Brill. Star 4.55 Evt Gclo Prins f 1.90—2.95, Evt Grisdelln 1.352.55, Evt Prosperity f 2.25, Evt. Prins van Oostenrijk 1 903.25, Evt Witte Valk 2—2 95, Evt Diana 1—1 90, Evt Scarlet Due f 2.10—2.90, Evt Gramoi- fcio Brill. 1.05—1.70, Evt La Precieuse 3.45, Evt Coul. Gard. 3.80, Evt Moo Trcsor f 5.40, Evt La Reine Max 1.60, Evt La Ma telos 4.—, Evt Joost van den Vondel f 3.45, Dvt Murillo f 1.403.45, Dvt Theeroos 2.55—3—, Dvt Cour. d'Or H 2.752.95, Dvt Queen o. t. Pinks 3. Dvt Thournesoll II f 1.80, Dvt Boule de Neigo 2.30, Dvt Mr. v. d. Hooff 5,95. Elt Tng! Yellow 0.95—1.10, EU Moon* light 1.45, Elt Isabel le f 1.15, Dwt Cop land 093—1.45, Dwt Bartigon f 1 10—

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1