mimm hei
^wij verder, is dit ongeveer vier jaar gele-
jden gerestaureerd.
Lange jaren is er een spekslagerij in ge
vestigd geweest en tot voor korten tijd
•ihad het huis nog ccn zeer typisch oudcr-
■Jwelsch geveltje, met vierkante kruisramen
"•Jen een uit twee declon bestaande deur, met
'een z.g. onderdeur. Boven dc ramen waren
•^gemetselde bogen met zandstcenen sluit
stukken, die ook boven het zolderraam
^voorkwamen.
Het is in een dorp als hier niet gemak-
ilcelijk oude gebouwen intact to houden,
'-/vertelde de heer Machen verder, en zoo is
>.ihet ook niet gelukt dat huis in zijn ouden
(toestand to hebben, kunnen behouden, 't
[Bovenstuk van den gevel is afgebroken en
ide weerhaan die er op stond op het dak
^geplaatst. Verder is er aan verbouwd en
aüeg mot witkalk bestreken.
Voor de verbouwing heb ik het laten fo-
tr grafeeren en de lieer Machen overhan
digde ons een afbeelding Van den oor-
ronkelijkcn toestand van het huis, die
.voor zoover wij tfetcn tot lieden nog niet
gepubliceerd is.
Hierna bezochten wij het huis, vroeger
door Jan Steen, thans door de familie
O\orcs bewoond. In dc witgepleisterde
voorgevel is de steen met het jaartal van
'den bouw 1611 aangebracht. Niets onder
scheidt het van dc velo hocrenliuisjes, die
nmn buiten overal aantreft.
Dn tegenwoordige bewoners deelden ons
mede, dat zij er geen bezwaar tegen had-
Zelen de gevel in den ouden toestand te la
ten toen do Burgemeester van Warmond
hui) dit vroeg, doch de extra kosten van
^enseveer f200 wilden zij niet voor hun re
kening nemen. „Het is geen familie van
ons, dus zelf voelden we er niets voor,"
'deelden zij den burgemeester mede. Deze
verschafte echter de benoodigde gelden
'niet en toen er gevaar voor omvallen ont
stond kregen zij van den gemeentelijken
V'opzichter dc ondfacht maatregelen voor
!de openbare veiligheid te nemen. Wc heb
ben het toen maar heelemaal afgebroken,
vertelden do eigenaars ons en het smoed-
-averk (een anker) dat aan den gevel was
4 aangebracht hebben we, toen blcclc dat
,jiiemand het hebben wilde, voor oud-roest
1 verkocht.
Het inwendige van het huis bestaat be-
-!rieden uit een paar flinke vertrekken, die
vroeger uit meer kleinere bestonden.
Boven is een zolder over het heele huis
Sloopend met. een achtervertrek door mid
del van een trapje te bereiken. Het zon ons
ïimK verwonderen indien dit vertrek tot
atelier van den meester gediend heeft.
Het dak wordt, door zware eikenhouten
balken gedragen, die, waarschijnlijk nog
-v i den oorspronkelijker! bouw afkomstig
gijn.
De achtergevel is nog in den ouden toe
stand gebleven. Tn 1037 is ter rechterzijde
yx-..x be* huis een - oping - iivbrmwd.
RECHTZAKEN
KANTONGERECHT HAARL.MEER
J. v. d. M., 57 jaar, zwerver, thans in het
i'Hiiis van bewaring te Haarlem, heeft op
vjQ9 Juli 1920 in de gem. Haavl.meor aan
'do [Rijkspolitie "Willem de Joden to Nieu-
wonmeerdijk bij aanhouding ccn valsche
naam opgegeven, als genaamd zijnde Hui-
singa. Vcrd. zegt dronken geweest te zijn.
'Ook had hij in die roes een portemonnaie
bij den herbergier Koopmans mede geno
men, waarvoor hij thans in het huis van
bewaring vertoefd. Bëkl. had 3/4 flesch
.spiritus op. Do getuige dc Jod i heeft niet
kunnen conslaleercn dat verd. tc veel op
Lad. Verd. stond nog voor een ander feit
in het politicblad gesignaleerd, om welke
reden dc majoor hem had aangehouden.
Eisch f 10 of 10 dagen, uitspraak conform.
A. R. 05 jaar, landbouwer te Haarl
ui eer, heeft in dc gemeente Lisse Jan v.
d. Slot, tuinder te Noordwijkcrhout, aange-
redon met zijn auto. Verd. zegt niet het
verkeer in gevaar gebracht te hebben, cl
Lad J. v. d. Slot tegen het troittoir gere-
1 'den waardoor zijn rijwiel tegen de auto
i,:zwonkte. Get. Jan v. d. Slot weet niot hoe
rlieb gegaan is, letsel had hij niet gehad.
Getuige Hendrikus v. der Geest, 35 jaar,
1 winkelier to Lisse, heeft de aanrijding niet
gezien, wel de aangeredene. Het was er
erg drulc, hetwelk verdachte niet toegeeft.
De ambtenaar vraagt aanhouding der zaak
om nog een getuige tc liooren.
D. van D., veehouder te Lisse. heeft
op 15 Juli tc Lisse kippen laten losloopen
op haverland van H. v. Haasteren. Verd.
had permissie om ze te laten loopen van H.
v. ITaasteren, en hij vind diens houding
niet in orde. Ook niet van Brigadier Boe-
rema, die hem niet heeft gewaarschuwd,
maar dadelijk proces-verbaal heeft toege
zonden. Eisch f3.of 3 d., uitspr. f 2 of
2 d.
J. A. C. D., 62 jaar, wonende tc Araster
dam, hooft gevaren in boezemwater in de
gem. A 1 It e m a d c. Verd. heeft gevaren
i met een motorjacht en heeft voor geheel
1 Nederland permissie om le varen. Echter
was hem niet bekend dat hij aldaar niet
mocht varen. Ook stond er geen bord dat
liet verboden was. Eisch f3 of 3 dagen,
uitspraak f 2 of 2 dagen.
O. B., 16 jaar, wonende tc A'dam, heeft
met een motorboot gevaren in boezemwa
ter van Alkemade. Verd. wist niet dat
daar niet gevaren mocht worden. Eisch
f 3 of 3 d., uitspr. f 2 of 2 d.
T. K., 2G jaar, tuinder Yweg Haarh
ui e c r. heeft op de Kruisweg een paard
naast het rijwiel mede genomen aan de
teugels vasthoudende, hetwelk verboden is.
Verd. wist niet dat het niet moeht. Eisch
f'3 of 3 <L. uitspr. f 2 of 2 d.
M. K., Boozendaal, A. P. V., Haarl.meer
f3 of 1 week tuchtschool: J. D.. Lisse, A.
P. V.. Lisse f 1 of 1 w. T.S.: O. V. Lisse id.
fof 1 w. T.S.; M. v. CL, Lisse id. f2 of 2
rk: J. S. id. f2 of 1 w. T.K.; A. 7.. id. f 1 of
•1 dag; J. v. D., Voorhout id. f5 of 5 dagen;
EL. R., Leiden f5 of 5 d.J. W., Sassen-
lioim f5 of 5 d.C. TL, Leiden, f5 of 5 d.:
U. S., Voorhout f5 of 5 d.; L. 8., TTillogom
f5 of 5 d.D. v. W.. Lisse fr» ..f 5 J.
Gr., Lisse f 5 of 5 d.; A. R. en J. B., Sasscn-
tcim f 5 of 5 d.; W. v. d. H., Haarlem f5
of 5 d.; G. v. L., HiBfgom, A. P. V., Hillc-
gom f2 of 2d.; B. G. Haarl.meer, Molorre-
glemcnt f 2 of 1 w. T.S.; G. M., den Haag
id. f 3 of 3 d.; C. v. W., Haarl.meer id. f3
of 3 d.; T. T. id. f 3 of 3 d.; C. de S., Hoofd
dorp id. f3 of 3 d.; C. K., Haarl.meer id.
f 3 of 3 d.; H. V., Haarl.meer id. f 3 of 3
d.;d.; J. v. d. B., Haarl.meer id. f 3 of 3 d.;
N. v. B., Dordrecht, id. f4 of 4 d.; J. H.,
A'dam id. f4 of 4 d.; J. C. Haarl.meer id.
f4 of 4 d.J. K., Haarl.meer id. f 4 of 4 d.;
J. v. K., HaarLmeer f 4 of 4 d.; J. v. K.,
HaarLmeer id. f 4 of 4 cl.J. S., Haarl.meer
id. f4 of 4 d.; T. v. D., Hillegom id. f4 of
4 d.; J. V., Lisse id. f 4 of 4 d.; A. H., Lisso
id. f4 of 4 d.; P. M., Aalsmeer id. f 4 of 4
d.; H. v. d. V., Haarl.meer id. f 4 of 4 d.;
J. H., Aalsmeer id. f 1 of 4 d.;^C. S. Hille
gom id. f4 of 1 d.P. B., Lisse id. f t of 4
(1.; D. M., Aalsmeer id. f4 of 4 d.; L. T.,
Haarlem id. f4 of 4 d.; Y. V., Aalsmeer
f4 of 4 d.: M. 8., Hillegom id. f t of 1 d.: J.
TC., Hillegom id. f t of 4 d.; A. de R., Hille
gom id. f 4 of 4 d.; G. de W.. Hillegom, id.
f 4 of P. D., Aalsmeer id. f4 of 4 <L;
8. H.. Hillegom id. f 4 of 4 d.; T. R., Hille
gom id. f4 of 4 d.; J. v. V., A'dam, id. f2
of 2 d.; n. M., HaarLmeer id. f t of 4 d.;
L. K. A'dam f4 of 4 d.; A. P., den Haag,
art. 460 f4 of 4 d.G. R., Apeldoorn art.
458 f4 of 4 d.; E. M., Haarl.meer art. 427
f3 of 3 d.; B. den O., Leiden art. 460 f3 of
3 d.; J. v. d. IT., Leiden id. f3 of 3 d.; N.
IC., Tjeiden id. f3 of 3d.; J. IC., Haarl.meer
id. f3 of 3 d.; A. D., den Haag id. f3 of
3 d.; W. A. Haarlem id. f3 of 3 d.; J. O.,
Leiden, Motorkcntcckenbesluit f3 of 3 d.;
A. v. D., Leiden, id. f3 of 3 d.; A. B..
Haarl.meer, Keur Haarl.mecrpolder f5 of
5 d.: 8. v. H., Haarl.meer,id. f5 of 5 d.; J.
W., Woubruggc, id. f5 of 5 d.; C. v. der 8.,
Haarl.meer, Visschcrijwct f 4 of 4 d.; plus
verb.verkl.; D. v. O., Haarl.meer id. f 4 of
4 d.: J. v. D.. Haarl.meer f4 of 4 d.; W.
G., A'dam id. f3 of 3 d.: T. de V. Nieuwcr-
amstcl id. f2 of 2 d.G. S., A'dam id. f t
of 4 d., bevel uitlevering vischtuig of f 2
of 2 d.! H. F., Leiden id. f4 of 4 d.; P. B.,
Haarlem, id. f 2 of 2 d., met bevel tot-ui tl.
hengels of f2.50 of 2 d.r H. H., Leiden id.
f3 of 3 d.; A. Z., Haarlem id. f3 of 3 d.;
hengels verb, verklaart; H. 8., Haarlem f3
of 3 d.; H. v. E., Haarl.meer, Leerplicht
wet f 4 of 4 d.
SPORT
VOETBAL.
De liefdadigheidswedstrijd
NederlandBelgië.
Voor den liefdadigheidswedstrijd tus-
schen een Belgisch en Hollandsch elftal,
te houden 29 Augustus a.s. op het Spar-
ta-terrein te Rotterdam, is aan den En-
gelschen Voetbalbond verzocht een
scheidsrechter aan te wijzen.
Scheidsrechter Muiters.
De heer J. Mutters is door deir Zwit-
serschen Voetbalbond uitgenoodigd op 29
Augustus a.s. den wedstrijd Zwitserland
België le Bazel te leiden.
WATERPOLO.
De Zij! I—L. Z. C. I!!.
Vrijdagavond lo 8 uur wordt in de
zweminrichting „De Zijl" een vriendsohnp-
pelijke wedstrijd gespoeld tnss-lion De Zijl
I on L. Z. C III
ATHLETIEK.
De wedstrijd West DuitschlandNederland
Voor de athletiekwedslrijcl West Duitsch-
landNederland te Keulen werd de Hol-
landsche ploeg als volgt samengesteld:
100 M v. d. Berge (Haarlem) en De
Boer (te Wo rye).
400 M Paulen (Haarlem) en Broos (P
8 V.).
800 M.: Paulen (Haarlem) cn Bolton (A.
V. 1923).
1500 M A. Zeegers (A. V A. C.) en In
Har (D F. G.).
5000 M.: J. Zeegers (A V. A. G.) en
Kinase (Haarlem); reserve Dullaert (Pro
Patria).
110 M. Iiordonloop: Spel (Blauw Wit) en
Kaan (Haarlem); ros. Brilstra (U.V.V.).
A X 100 M. estafette: De BoerBot
Broosv. d. Berge.
Verspringen mot aanlnon: De Boer (Te
Worve) en Peters (P. E. G
Hoogspringen met aanloop: Thesing
(Snarla) en Bübrman (A. V. '23).
Polsstokspringen: Pasma (U. D. I.) en
Runia (Zeemacht)
Discuswerpen: Solman (A. V. '23) en
Blanker* (A. V. '23).
Speerwerpen: Schilt: (A V '23) en Knol
(A. T. S. V.).
LAWNTENN1S.
De internationale wedstrijden.
Gisterenmiddag namen de internationale
tenniswedstrijden te Scheveningen een
aanvang.
De uitslagen luiden:
Heeren Enkelspel, le Ronde: Jhr. mr.
R. van Lennep slaat Th. v. Eek 86, 03;
A. J. v. d. Steur slaat jhr. mr. E. G. v.
Benthem v. d. Bergh (F— 2, fi4; J. A.
Mac Neill slaat R. v. Wullften Palthe G0
C—0: F. Overeynder slaat II. Duurenlüdt
G1 G3; E. II:i ik erna slaat G. van Haef-
ten G2 G1; F. L. Sarkies slaat B- J.
Grataqia 62 00; jhr. C. van Lennep
slaat jhr. TT v. Heijden 60 60.
2o Ronde: J. A. Mac Neill slaat F.
Overeynder ft—1, G3.
Dimes Enkelspel le Rondo: mej. M.
Gicl slaat mej. N. J. Spit G4 64; mevr
J. Overeynder slaat mej. M. v. d. Wal
G—2 6—3
Heeren Dubbelspel, le Rondo: G. W.
ScheurleerE. Eriksson slaan E. Halkoma
H. T.üljons 4G G—0 ft—0.
2e Ronde: A. J. v. d. «Steur .T. W Rar-
telds slaarv B. en F Adam 75 6—2.
Gemengd Dubbelspel. 2e Ronde. II T.m-
jensmej. 1.. Polano slaan G. W. Scheur
leerMej. S. Banduin 64 26»fi4.
POSTDUIVEN.
„De Blauwband".
De Postduivcreeniging „De Blauwband"
io Lisse, hield Zondag jl. een wedvlucht
vanaf Roosendaal, de uitslag was als volgt:
1 W. v. d. Zijden; 2. H. van Resteren;
3 W. Buschman; 4. B. Boot; 5. G. v. d
Zaal: 6. N. do Kuyper; 7. Lefeber; 8. H
van Diest; 9. E. Maat, 10. C. Elfring, 11.
Jacq. Schrievers.
Zondag a.s. wedvlucht vanaf Lier (Bel
gië). Van de vluchten gehouden met jonge
duiven werd het kampioenschap behaald
door H. van Resteren.
„De Zwaluw".
Zondag hield de Hillcgomsche Postdui-
venlioudersvereeniging „Do Zwaluw" een
wedvlucht vanaf Roosendaal, afstand 85
K Mu. De vogels werden te 9 uur in vrij
heid gesteld en kwamen als volgt aan: 1
S Warmerdam 9.53.57; 2. J. Reeuwijk; 3
Jos. van Et ten; 4. Gebrs. Zwaneveld: 5. J
Reeuwijk; 6. (ïebr. Zwaneveld; 7. J. J
Reeuwijk; 8. Th. v. d. Riep; 9. idem, 10 G
Rusraan, 11 idem, 12. J. Reeuwijk, 13. W
-Beijershergen, 14. Gobr. Zwaneveld; 15. Jos
v Ellen, 1G. Gcbrs. Zwaneveld, 17. Gehr.
Seijsencr, 18, W. Beijershergen; 19, Gehr.
Seijsener; 20. F. Reekers, 21. P. Seijsener,
22. W. Beijershergen. De laatste duif Icwam
aan te 10.11.20. Dc oereprijs werd gewon
nen door den lieer Th. v. d. Reep, als lo
aangewezen vogel (zijn duif natuurlijk!),
d w.z ieder deelnemer ir.ag 1 duif aanwij
zen, wclko hij denkt, dat liet eerst zal aan
komen. Dus hier komt het er op aan, dat
dc liefhebber zijn duiven kent.
Zondag a.s. wordt gevlogen vanaf T.ior
(België). Afstand 332 R.M. Voor de 3e en
le aankomende zijn een paar prachtige
eereprijzen geschonken.
Oe kwaliteit der AEflSTE3..«EI8ïï8EH
is Uw vuils aandacht waard. 14497
GEBB. LAFEBER, Tel. 1617
"^iTwiijEJSTHEÊK
UIT NIEUWKOOP EN NOORDEN.
XXII
Uit Oude Tijden.
Ditmaal willen wij eens omstandig ver
halen, wat bij menigeen niet of slechts
vaag bekend is, hoe de gescHiedenis van
ons vaderland in een eervolle bladzijde
'melding maakt van de dapperheid onzer
voorvaderen in Nieuwkoop en Noorden.
Hoe door hun kranig optreden onder lei
ding van den dapperen Baljuw van Nieuw
koop, Noorden en Achttien hoven, Hendrik
van Scvenhoven een aanslag door vijan-
digp soldaten op het hart van Holland mis
lukte en ongetwijfeld een uitmoording en
plundering van onze-dorpen voorkomen
werd.
Dergelijke heldenfeiten- moeten op den
kandelaar, uit piëteit voor die dappere
mannen; zij moeten getuigen ook wat door
overleg, door mond en dapperheid vaak
bereikt kan worden en, alzoo een prikkel
zijn hij dc moeilijkheden, aan elk leven on
miskenbaar verbonden.
Sedert April van het jaar 1G72 was ons
vaderland, destijds republiek, in oorlog ge
wikkeld met Engeland, Frankrijk, Munster
en Reulen.
Het was een vreeselijk benauwde tijd. De
Franschen hadden reeds den 23slen Juni
een aanzienlijk gedeelte van ons land be
machtigd, waaronder ook de provincie
Utrecht. In liet hart van Holland hadden
zij nog niet kunnen doordringen, daar alle
toegangen versterkt waren en terdege be
waakt werden.
De groote heirweg van Utrecht naar Lei
den was lol en met Woerden in het bezii
der Franschen en aldaar zonnen zij op
middelen om verder te komen. Do schans
te Nienwerbrue, tusschen Woerden en Bo
degraven, in die dagen een schier'onneem
bare sterkte, eonorzijds, en ons polderland
- ten andere boden een geweldige tegenweer.
De mooie landerijen in de omgeving van de
Mcije, zoonis wii die thans kennen, waren
in dien tijd vaak niet anders dan moeras
sen.
Toen de opperbevelhebber van het Fran-
sche leger. Maarschalk Luxembourg bevel
kroeg een aanval 'e doen op het Fort bij
Hinderdam onder Wecsp, schreef hij aan
den Franschen "Minister van Oorlog T.ou-
vois: Tyn ware ik ren eend word, vrees ik
mii niet staande-te kunnen houden.
Louvois schreef op 's Konings bevel
- aan Luxembourg: zorg er dan voor de (roe
pen. die. onder uw bevel staan, in goede
conditie te houden om slag te kunnen le
veren togen den Zweed tusscfien Kerstmis
en Vrouwendag.
Met den Zweed werd bedoeld een der
Hollandscho Bevelhebbers. Van Konings-
naarek gehceten. die met 4000 soldaten ge
degen! was te Zwammerdara, terwijl met
liet. kiezen van hef tijdpPTk tusschen Kerst
mis en Vrouwendag de hoop gevestigd was
op sterk ijs.
Inderdaad was de mogelijkheid om over
liet ijs doel te bereiken niet uitgesloten,
dan immers lag de toegang overal open.
1 wanneer althans niet tijdig daarin voor
zien werd.
Onze Stadhouder Willem TII en zijn
aanvoerders doorzagen het plan en -oodra
de vorst intrad werden overal de hoeren
en „huisluiden" opgeroepen en geplaatst
om het ijs te breken en los te hakken. Mo
lens en sluizen werden in hot werk gesteld
om Toering in het water te bonden ten
einde het dicht vriezen f" voorkomen. Het
was een geweldige bedrijvigheid en dag en
nacht was men in de weer-om de verdedi
ging te versterken en op zijn qui vive !e
zijn.
Luxembourg liet hot beste krijgsvolk van
alle door de Franschen bezette vestingen
in Utrecht bijeenkomen, zoodra de vorst
inviel. Een oogenblik volgde een kortston
dige dooi, doel', met verdubhelde hevigheid
trad hij daarna weder op en dit momen'
koos de Maarschalk uit om met 10.000 uit-
stekend geoefende soldalen, geleid door n
groot aantal officieren, Holland binnen to
dringen. Het was 27 December 1672. Ge
reed om uit te rukken hield evenwel het
vriezen op en trad al heel spoedig dooi in.
Dit was voor Luxembourg echter nog geen
reden om zijn lang voorbereid en met zoo
veel krijgstactiek opgevat plan niet door te
zetten.
Voorposten, uitgezonden onder den
Franschen ruileroverste de Melac, om het
terrein tusschen Woorden en Gouda te
verkennen, rapporteerden, dat de beide
Wiericken ongeschikt waren om door een
leger te worden overgetrokken; al het ijs
was losgemaakt cn bovendien bleek, dal
Gouda zeer versterkt was en land er om
heen met een kleine moeite onder water
gezel kon worden.
Luxembourg, die de voorgenomen op-
marsch in geen geval achterwege wilde la
ten, gelastte nu do stelling Bodegraven
noordwaarts om te trekken. Op den voor
schreven datum des avonds 10 uur trok de
Maarschalk met twee brigades, elk var.
12 bataljons en eer voorhoede van 500
man met 100 grenadiers aan het hoofd
ever het bevroren ondergcloopen land
naar hc-t dorp Zegveld. Tn den nacht opge
houden door de Rietveldsehe wetering, die
opengestroomd was. vond do Franscbe
krijgsmacht zich, 28 December in don
vroegen morgen opnieuw don weg ver
sperd- door de Slimme Wetering, waarover
in haast een brug werd geslagen van bal
ken en planken uit de naburige woningen.
Toen een groot gedeelte van het leger over
de brug was, bezweek 'deze waarna het
achtergebleven gedeelte werd teruggezon
den cn met overschot, ongeveer 3500 man
schappen, werd de tocht voortgezet. Ir.
het water de Moije lag ccn uillegger, een
Groenlandsche walvischsloep, bewapend
met geschut, dat de Fr'ansche gelederen
dermate teisterde, dat ook geen overlocnt
kon plaats hebben.
Nu besloot men op Nieuwkoop aan te
(rekken en aldus hef doel te bereiken,
doch nu ook zouden de Nieuwkoopers ge
legenheid vinden te tooncn. welk bloed hèn
door de aderen vloeide. En ik kan mij
voorstellen, hoe. toen dc door de Baljuw
uitgezette wachtposten de komst der
Franschen gingen aankondigen, een sidde
ring door het dorp ging. hoe vrouwen en
kinderen hun kracht zochten in hot gebod,
doch de mannen in hun cellen vuist.
Het moet een spannend moment ge
weest zijn. De Baljuw, Hendrik van Seven-
hoven. doordrongen van het geweldig be
lang dat op het spel stond, meende niet op
eigen kracht alleen te mogen vertrouwen en
riep onmiddellijk de luilp in van.den Graaf
van Röningsmarck, opperbevelhebber te
Bodegraven, echter.... zonder gevolg. De
reden heeft men nimmer kunnen bevroe
den.
Dan maar zonder hulp. was het wicht-
woord van Niouwkoops' Baljuw. Als Kolo
nel over hot gewapende landvolk ontbood
hi.i vier kaniteins uit de ingezetenen, waar
van één. Jan Cijsbertszoon Plemper, met
name genoemd wordt, en gaf bevel onver
wijld de inwoners |e wapenen. Nog bijge
daan door een afdeeling huisluiden onder
Aarlanderyeen vandaan, trok Hendrik moe
dig de Franschen tegemoet en deed de toe
gangen van het. dorjfcop vijf plaatsen bezet
ten. Veel van hetgeen thans water is was
toon nog land en zeer waarschijnlijk was
toen ook nog aanwezig de weg, vanuit de
Kerkstraat in ons dorp rechtstreeks voe
rend naar de [Mcije.
De Franschen wonnen het van de Nieuw
koopers in aantal, in krijgstucht en ge
oefendheid doch niet in heldenmoed. Over
hun lijken heen, en anders niet, zouden zij
hun geboortegrond betreden, dat was spon
taan de eed, welke do Nieuwkoopers -zien
zwoeren. Boer naast werkman, burger
raast landlooper. stond en trok daarheen,
alle geschil terzijde stellend, bevend van
geestdrift, om te vechten voor wat lmn lief
en dierbaar was
Al spoedig maakten de Franschen ken
nis met het wapen der Nieuwkoopsche hel
den, hoofdzakelijk een kodde of polsstok,
herschapen tot piek. Behalve een scherpe
punt, bevond zich aan het boveneind een
soort van haak, terwijl daaronder de stok
v.'ös beslagen met korte scherpe pennen om
het aangrijpen daarvan te beletten. Met de
kodde sprong men do broede slooten over,
met den haak trok men de vijandelijke sol
daten omver en met den scherpen piek
maakte men ze onschadelijk.
Het ging cr korten tijd verwoed langs.
De onzen waren ontembaar en boe meer
I-lood zij zagen vloeien, hoe meer hun geest
drift in vuur ontstak.
De*Franschman streed e/eneens met
den uitersten moed, het was een laatste
poging, het ging om geheei Holland, bo-
iendien vreesde hij vanuit Bodegraven in
den rug te worden aangevallen, dus alles
was ei^ hem aan gelegen meester te wor
den van het strijdtooneel.
Edochhij moest het afleggen; tegen
zulk een onverschrokkenheid en misken
ning van eigen leven was de Franschman
niet opgewassen, hij werd gedwongen tot
den terugtocht.
ITêndrik van Sevenhoven keerde zege
vierend met drie gevangen genomen Fran
schen in Nieuwkoop terug. Men kan zich
do vreugde voorstellen, welke het bericht
van de schitterende overwinning niet alleen
in onze dorpen, maar in geheel Holland
teweegbracht.
Tot slot zij nog medegedeeld, dat op het
zoogenaamd koor van de oude (in de Mid
deleeuwen R. K.) gotische kerk in de
Kerkstraat 4e Nieuwkoop, welke in 1821 is
afgebroken cn door een kleiner vervan
gen, twee grafzerken naast elkaar liggen,
v. aaronder begraven liggen de voornoemde
Baljuw Hendrik van Sevenhoven en diens
vader Cornelis van Sevenhoven.
Het opschrift van den vader luidt:
Hier leijt begraven Mr. Cornelis van
Sevenhoven bailuw der Heerlijcheden van
Nieuwkoop, Noorden en Achttienhoven,
ende sterft d^n 26en Februari 1648 ende
A el t jen Heyndrick van Zijl sijn Traysvrouw,
gestorven den 17en Juni A.o. 1655.
Dat van den zoon luidt als volgt:
Hier is begraven Hendrik van Seven
hoven, laest sijnde geweest Bailju en
Schout van de Heerlijchheit van Nieuw
koop etc. ende sterf den 18en November
1691.
DE BLUE BAND-REIS NAAR
ZWITSERLAND.
n.
Flüelen, 14 Augustus.
Het is wonderlijk, zooals liet weer vrij
plotseling is veranderd. Vrijdag en Za
terdag hadden de Hollandsch e jongens en
meisjes een inderdaad magnifieke gele
genheid om van hel Zwitserschc bergland
schap te genieten. Vrijdagmiddag was het
zoo ongewoon helder op den Rigi-Kulmtop,
dat met den kijker verschillende bekende
dingen in Luzern waren te onderscheiden,
b.v. de Kapelbrug. De sneeuwtoppen van
het Berner-Oberland glansden scherp af-
geteekend tegen do wolkenlooze lucht in
de zon. De rit met het spoortje naar bo
ven was een feest: telkens een doorkijk op
de miniatuurwereld beneden, nu eens
rechts, dan links van den wagen. Mater-
vallen, tunnels, de huizen, die zoo schots
en scheef op en in den grond staan, of
ze uit de lucht zijn komen vallen. Dan is
de top zelf een teleurstelling. In de"verte
maken dc opstandjes den indruk van een
strand:'groote parasols, tentjes, een bonte
rommel van marskramerijen, inplaals van
een stille plek. Toch schijnen de meeste
reizigers dat wel fijn te vinden, want
hoewel alle waar er peperduur is hebben
de kooplui liet druk. leder heeft behoefte
zijn verrukking over het zeldzame uit
zicht om te zetten op zijn wijze; zoo is er
een groote categorie van menschen, die
met koortsaclitigen ijver souvenirs koopt
om ze weg te geven en die verder rea
geert door liet afwerken van een lange
lijst met namen van menschen, welke
worden uitverkoren vo r het ontvangen
van een prentbriefkaart.
Onze jongens en meisjes konden er bijna
niet genoeg van krijgen. Wat dat voor een
plaatsje was, recht voor beneden, of het
meer rechts ook tot het Vierwoudsteden-
meer behoorde, en hoe al die sneeuwber
gen heetten. Eén van de meisjes vroeg of
we geen gemzen zouden tegenkomen. Ze
had groene hoedjes zien dragen met een
coquet stijf veertje van achteren en voor
zichzelf uitgemaakt, dat dit een lijfver-
siersel van een bergdier moest zijn; van
daar de gedachte aan een gems.
De lunch hadden ze in dezelfde zaal
van het hotel, waar een gezelschap van do
Reisvereeniging toevallig ook aanwezig
was. Daarna de daling den mooien
voor een groot deel beschaduwden weg
naar Weggis af; telkens passeerden men
schen, die moeizaam opwaarts gingen; wij
hadden het vrij wat gemakkelijker. Moe-
tie.id was den jongelieden vreemd toen zo
in Weggis op de boot slapten. De boot
tocht over het meer in avondglanzen, do
verglijding van de kleuren op de bergen
en het water, leek een sprookje, waarin
zich alleen de werkelijkheid mengde door
het verlangen naar huis. Niet naar Hol
land, maar naar de weivoorziene tafels in
de hotels. Er is dien avond gegeten met
een bijna ontstellende graagte. 'Een stillo
Groningsche jongen sloeg liet record en
het bedienend personeely o charivariusf
Do indrukken van dien dag zijn echter
voor een deel naar het tweede plan go
drongen door den tocht van Zaterdag, cl ie
precies diametraal was aan dien van
Vrijdag. De Schöllenensclilucht hebben de
jongens 'en meisjes doorkruist, de slin-'
gerwegen geloope/ï van Geschenen tot Au-
dermalt, een deel van den grooten weg
naar Italië. Ze dachten de sneeuw" soms
zoo dichtbij te zien, dut het een uurtje
leek er even heen le loopen, dan was er
een extra nummer op het programma bij
gekomen sneeuwballen gooien op de ber
gen. Maar hoewel zij zelf liepen in het ge
bied waar geen boomen groeien, dus bo
ven 1800 M., ligt dc sneeuw nog een eind
boven dc weide-grens 2200 M Zoo
vlak bij kon het dus niet zijn.
De Reuss is hiér een pracht van ge
weld: Bij de Duivelsbrug, do plek waar
eens generaal Suwaroff het leger van Na
poleon tegenhield, stort ^do rivier zich
tusschen loodkleurige bergwanden statig
en koel als de muren van oen kathedraal,
omlaag in het dal; reusachtige blokken
trachten dien val te stuiten, het water
kookt cn schuimt, een gedeelte verstuift en
drijft door de lucht, alsof er een reus
achtige vaporisateur aan hel werk was.
De plek heeft veel bekorends, hoewel er
niets is van het vriendelijke, liefelijke van
het Zwitsersche landschap. Integendeel,
er schijnt iets dreigend in deze omgeving
te hangen.
Piet, de clowneske jongeling uit Schie
dam, was in retraite. Hij had zich Vrij
dag wat erg druk gemaakt en was daarom
gedurende den tocht door den Schölle^-
nenschlucht toegevoegd aan den heer Star-
kenbrug, die de achterhoede onder zijn lei
ding heeft. Piet hield zich stil en interes
seerde zich sterk voor steentjes; daar ver
zamelde hij prachtige exemplaren van,
totdat hij er zwaar van liep en niet meer
meedragen kon.
Vanavond had hij gelegenheid zich in
volle kracht te loonen; er was feestavond
in hotel Sternen, en vele jongens en meis
jes gaven zang, muziek en voordracht 'en
beste Piet bleek hier in zijn clement, do
zaal daverde van den lach. Puck, een
jongedame uit Apeldoorn, ontketende een
stormachtig applaus, toen ze voorstelde do
firma Van den Bergh een telegram van
dank te zenden. De heer Van Rees, re
clame-chef van de firma, liet een heel
goed uitgevoerde gedenkpenning uitrei
ken. Van liun kant boden de jongelui den
leiders geschenken aan. Het was een bui
tengewoon genoeglijk feest.
Een volgende gelegenheid hopen wij tet
verhalen onder welke omstandigheden de
terugtocht plaats had over Zwammer
dara en Bodegraven en terug naar Woer
den van het verslagen Franscbe leger.
CRITICUS..
Meerdere gegevens van bovenstaand, zijn
ontleend aan een artikel in het Leidsch
Jaarboekje over 1916 van W. M. C. Re?t
le Oudshoorn.
