fmm&m 9 augustus ssss
Protestantsche
over Si. Franciscus.
EEN OPSTAND m SOVIET-RUSLAND
17e Jaargang.
No. 5322
Se £cld^die (SouAomt
Q0 ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Vooi Leiden 19 cent peT week 12.50 per kwartaaL
onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL
franco per post I 2.95 por kwartaaL
jjet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'a ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, by voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct. met Geïllustreerd
9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentlSn SO cent per regoi
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
z dubbele van het tarief berekend. 2
Kleine advertenflen, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver
buur, koop en verkoop fO.50.
NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN.
Geachte redactie.
Met veel genoegen nam ik kennis van uw
Wdartikel „Een radio-avond over St.
Franciscus", voorkomende in uw blad van
Vrijdag 30 Juli 1.1. en waarin u mijn ge
dachten over den Heiligen Franciscus be
preekt. Dit artikel lijkt mij een model van
istelijko polemiek cn deed mij tl ank
laar gevoelen dat er, bij alle verschil van
inzicht en waardeering, een eenheid mo
gelijk is tusschen Katholieken en Protes
tanten, de eenheid n.l. der liefde die geen
t« aad denkt.
Eén ding is mij bij het liefdevol door-
]ezen van uw artikel niet duidelik gewor
den n.ï. het verband dat u legt tusschen
stigmatisatie van Franciscus en de
.Katholieke geloofsleer" als zoodanig „en
't bizonder de volledige erkenning van
den Paus van Rome". Ik kan niet inzien
koe deze twee met elkander verband hou
den. Ik schrijf de stigmatisatie toe aan
iscus' vurige liefde tot Christus, aan
het inleven, in Diens Kruis, de „einsfiih-
|iuig" mét Diens lijden, maar tegelijk zie
dit laatste als een mogelijkheid die
3 staat voor alle n, die even absoluut
hij en bij gelijke physieke en psychi
sche condities, Christus zouden liefhebben,
het even of zij den naam Katholiek of
Protestant dragen.
De stigmatisatie afhankelijk te maken
■aa „de volledige, erkenning' van den Paus
ran Rome" lijkt mij een dogmatische vor-
inging van dit subliem verschijnsel welks
toriciteit ik niet graag zou willen loo-
ihenen.
Misschien wil u mij en anderen met een
enkel woord hierover inlichten.
Tl beleefd dankend voor de plaatsing,
A. G. WOLF,
predikant te 's Graveland.
Zeer gaarne willen wij de door dominé
Wolf verlangde inlichtingen geven.
Voordat wij echter onzen sympathieken
opponent beantwoorden, mogen wij enkele
opmerkingen maken naar aanleiding van
lijn hier afgedrukt schrijvep.
Tusschen Katholieken en Protestanten
lestaat de eenheid der liefde, merkt ds.
llolf op. En wij bestrijden dat zooals
vanzelf spreekt geenszins. Maar wij wil
len hieraan toevoegen, dat er ook een an
dere eenheid is tusschen Katholieken en
Protestanten, dan die, welke door den band
der liefde wordt gevormd. Ds. Wolf is dat
ongetwijfeld met ons eens; maar hij ver-
mine ons, dat wij van deze gelegenheid
gebruik maken, om met een enkel woord
onzen lezers, voorzoover noodig, te herinne
ren, hoedanig is de onderlinge verhouding,
objectief beschouwd, tusschen. Katholieken
i Protestanten.
't Zou zijn een onredelijke miskenning
ui dc werkelijkheid cn een ongeoorloofde
*egdoezeliDg van ons levensbeginsel, als
*ij tusschen Protestanten cn Katholieken
'lcchls een gradueel verschil, een verschil
"n wat min of meer Christen-zijn zouden
'trkennen. Er is tusschen Protestanten en
Katholieken inderdaad een diepe klove .van
Vginsel-verschilMaar toch over die
Hove heen reiken wij, Katholieken en Pro-
tfstam.cn, elkander de hand, niet slechts
^drongen door de liefde ook tot de
Mdenen gaat onze liefde uit maar ook
1:1 het besef, dat wij in het Geloof veel ge
meenschappelijk bezitten. Wij, Katholic-
H", en de Protestanten do geloovige
Protestanten gelooven in dc Godheid
IJ'i Christus en erkennen de aanbiddelijke
Persoon van onzen Heer en Zaligmaker als
6 oppermachtige Souvcrein van héél het
:VeD, in zijn diepste vezeleh en wijdste
'frtakkingen; als Koning van ieder indi-
Wueel menschen-harb en van de univer-
menschelijke samenleving
®?-Molf schrijft: Eén ding is mij bij het
cv°l doorlezen van uw artikel niet dui-
hjh geworden, n.l. het verband dat u legt
•'schcn dc stigmatisatie van Franciscus
Katholieke geloofsleer als zoodanig".
wij vreezen, dat ds. Wolf met te zeggen,
dat één ding in ons artikel hem niet
diudelijk is geworden, bedoelt, zich op hof
felijke wijze uit te drukken.
Wij durven ons niet de voldoening ver
zekeren, dat Ds. Wolf w e 1 duidelijk zou
zijn geworden, wat wij nog meer in ons
artikel hebben beweerd, n.l. dat het is een
„vooropgezette meening", dat het is „ab
soluut onlogisch" Sint - Franciscus te be
schouwen als een „voor-voorlooper", een
„baanbreker" van het Protestantisme, zoo
als ds. Wolf in zijn aadio-rede deed; dat
de Katholieke Kerk niet den Franciscaan-
schen geest heeft onderdrukt, maar dat
juist de Katholieke Kerk en de Katholie
ke Kerk alleen door zeven eeuwen heen den
Franciscaanselien geest heeft welen te be
waren!
Mocht het 'ns waar zijn, dat een Protes
tant sch Franciscus-bewonderaar als ds.
Wolf tot de erkenning kwam, dat Francis
cus van Assisië psychologisch cn histo
risch niet anders kan worden beschouwd
dan als een Katholiek, als een der trouw
ste zonen van dc Katholieke Kerk!
- vjr*
Wij wezen er in ons artikel van 30 Juli
l.i. op, dat ds. Wolf het feit der stigmati
satie de indrukking van Christus' won-
denteekenen in Franciscus' lichaam er
kende als een wonde r. En wij vervolg
den
Maar, dan dringt zich ook hier onmid
dellijk de vraag op: kan dan zulk een
wonderbaar feit anders worden be
schouwd, dan als een Goddelijke beves
tiging van de waarheid, die Sint Francis
cus beleed? En die waarheid was: de
Katholieke geloofsleer, in 't bijzonder ook
do volledige erkenning van den Paus van
'.Rotne!'t Is toch waarlijk al to ge
makkelijk, om het feit der Stigmatisatie
niet te ontkennen, maar de consequentie
eener erkenning te ontwijken!
Deze passage is den prèdikant niet dui
delijk.
Wij meenden en mcenen nog, dat ds.
Wolf, als hij spreekt over Franciscus van
Assisië cn een wonder, onder wonder ver
staat dat wat de Katholieken daaronder
begrijpen, en wat ook als wij ons niet
vergissen geloovige Protestantsche plii-
losophen en dogmatici bedoelen, als zij
schrijven over een wonder, in den strik
ten zin, zooals over de' wqndercn, die in
het Evangelie worden vermeld.
Een wonder is een „ongewone, zinnelijk
waarneembare gebeurtenis met bovenna
tuurlijk karakter". 1)
„Als wij spreken van „wonder" bedoelen
wij een verschijnsel, dat het vermogen der
blinde natuurkrachten en eveneens alle
menschelijk vermogen to boven gaat, m.a.
w. een verschijnsel, dat noodzakelijk het
ingrijpen vordert eener hoogere verstande
lijke kracht." 2)
Een wonder sluit dus volgens boven
staande definities in zich een ingrijpen
van God in den loop der natuur.
Deze definities van een wonder worden
ook, dunkt ons, door ds. Wolf aanvaard.
Wèl schijnt hij in zijn bovenstaand schrij
ven voor het totstandkomen van een won
der in een persoon het subjectieve element
sterk naar voren te schuiven, een aantal
condities te veronderstellen van „pbysicken
on psychisehen" aard; wèl gebruikt hij ter
men, die aan autosuggestie doen denken,
maar hij schijnt toch ook in het begrip
wonder een ingrijpen van God als een we
zens-element te erkennen.
Maar ds. Wolf ontkent, dat de won
deren in een persoon door God gewrocht
bewijskracht hebben voor de waarheid van
de leer, door dien zelfden persoon verkon
digd.
Deze meening bevreemdt ons in den
Protestant geenszins. Ook professor Ba-
virick schrijft: „De wondergave is volstrekt
geen bewijs voor do waarheid eener leer,
die iemand verkondigt." 3)
Deze stelling van prof. Bavinek, waar-
medo ds. Wolf het klaarblijkelijk eens is,
kan worden weerlegd uit de rede en uit do
H. Schrift.
Wij beweren niet, dat ter wille van ter
goeder trouw dwalenden nooit bovenna
tuurlijke werkingen Gods geschieden. Wij
beweren alleen, dat nooit een wonder ge
schied is, noch geschieden zal, hetwelk ook
slechts zijdelings een aanbeveling zou kun
nen zijn van een dwaalleer. En wanneer een
wonder geschiedt rechtstreeks ter
aanbeveling van iemands deugd, en wan
neer dat is een b 1 ij v e n d wonder, en
wanneer dat is een „subliem ver-
s c h ij n s e 1" gelijk d - Stigmatisatie van
Sint Franciscus, dan ban zulk een won
der niet anders worden beschouwd dan
als een z ij d e 1 i n g s c h o bevestiging van
de leer, door dezen persoon verkondigd.
't Zou toch indruisclaen tegen do rede
wij beperken ons lot'de beschouwing der
Stigmatisatie als God in het lichaam
van Franciscus van Assisië Christus' won-
denteokenen zou indrukken, en b lijve n d
zou ingedrukt laten tijdens heel diens vol
gend leven, indien dwaling zou zijn diens
prediking van de wezenlijke tegenwoordig
heid van Christus in het Allerheiligste Sa
crament, van de vereering van Maria, van
de noodzakelijkheid van goede werken cn
boetcplegingen, van de erkenning van den
Paus als Christus' Plaalsbekleedcr op aar
de dit laatste punt hebben wij in ons
vorig artikel in 't bijzonder genoemd, om
dat ds. Wolf dc erkenning van den Paus
als zoodanig in Franciscus afkeurde
in één woord van héél het Katholiek Ge
loof, zooals ook wij dat op den huidigeh
dag belijden met volle overtuiging en
dankbaro blijdschap! Hier denken wij aan
wat Ricliardus van Sint Victor zegt:
„Heer, als het dwaling is wat wij gelooven,
zijn wij door U bedrogen; want het is be
vestigd door teekenen cn wonderen, die
alleen door U konden geschieden."
Het bestek van een kranten-artikel laat
niet toe, dit bewijs uit de rede nog bree
der ife ontwikkelen en ons verder te beroe
pen op teksten uit de H. Schrift. Wij
veroorloven ons, ds. Wolf en anderen be
langstellenden daarvoor te verwijzen o.n.
naar liet bovengeciteerde werkje van paler
Bensdorp.
Wij willen ten slotte uitspreken onze op
recht en hartelijk bemeende voldoening, het
voorrecht te hebben gehad, van gedachten
te wisselen met een nobelen bestrijder als
de Gereformeerde predikant van 's Grave
land ds. Wolf.
opliie door Dr. Beysens,
de Rijksuniversiteit te
1) Natuurphilo
hoogleeraar bij
Utrecht,-blz. 273.
2) Over het Wonder, door Th. Famulus
(pater Th. Bensdorp C.s.s.R.). Uilgave der
Apol. Ver. Petrus Canisius, blz. 5.
3) Gereformeerde Dogmatiek, door dr.
Bavinek, hoogleeraar bij de Vrije Univer
siteit to Amsterdam, dool IV pag. 40.
4) Ricliardus van Sint Victor! Lib. I
De Trinitate.
De Zwarte Zee-Vloot zou de Krimkust bombardeeren.
Het Sovjetleger zou terugtrekken voor de ..witte'' revolutionairen.
In de Oekraine.
De „"Slatin" bevat een telegram uit Boe
karest, waarin gewag wordt 'gemaakt van
lievige gevechten Jusschen Sovjettroepen
en anti-commuuK^S'-he strijdkrachten,
welke ihaus in de Oekraine plaats heb
ben. De Sovjet-regeëring zou den slaat van
beleg in de Dnjester-vlakto hebben gepro
clameerd. -Alle Roemeensche troepen, aan
de.Oekrainsche grens gelegerd, zijn gealar
meerd.
Volgens de jongste berichten in de Roe
meensche bladen zouden de Sovjettroepen
in de Oekraine stap voor stap moeien wij
ken voor de „wille" revolutionairen. De
opstand moet zich tol aan do Zwarte Zee
hebben uitgebreid en op do Zwarte-Zee-
vloot zijn overgeslagen, die verschillende
sleclen ftan de kust van de Krim zou heb
ben gebombardeerd.
De. Sovjets moeten de algemeone mobi
lisatie hebben gelast, waardoor een groote
paniek zou zijn ontstaan. De luchtvloot
zou aan de zijde der regeering staan.
Tegenstrijdige berichten.
Trotsky en Zinovjcf 1) ij do
revolutionairen?
Uit Londen wordt gemeld:
Uit Rusland worden tegenstrijdige be
richten ontvangen omtrent een revolutie,
die onder leger en vloot 3011 zijn uitge
broken en welke gericht zou zijn tegen de
Sovjetrogoering. De meeste berichten mi-
ken, meldt de „Dailv Mail", evenwel mel
ding van ccn muiterij op de Zwarte Zee-
vloot, welke de kuststeden van do Krim
zou bombardeeren. Verder melden *de
rrteeste berichten een t cru k trek ken van de
Sovjettroepen voor do revolutionairen.
Volgens nadere berichten zouden Trotsky
en Zinovjef zich hij dc revolutionairen
hebben aangesloten en zouden in de
Oekraine verwoede gevechten geleverd
worden.
De Daily Mail inaakt verder nog mel
ding van een mislukten aanslag op Stalin.
Petrograd en Kroonstad zouden centra
der revolutie zijn en Odessa zou zich in
handen der revolutionairen bevinden.
Een officieele tegenspraak.
Het officieuze Tass-agentschap meldt
ecliter uit Moskou, dat de berichten om
trent rebellie in Rusland, en in hol bij
zonder omtrent muilerijen in do Oekraine,
to Leningrad en te Kroonstad, en omtrent
pogingen tol gevangenneming van Sovjet
leiders, volkomen onjuist zijn.
Een bevel tot arrestatie van Zinovjef?
Do Telcgraphon-Union verneemt uit
Warschau, dat de nieuwe leider der Ce-
peoe, Mensjinski, een bevel tot arrestatie
van Zinovjef zou hebben uitgevaardigd."
Officieele bevestiging van dit bericht
was evenwel nog niet te verkrijgen.
ËUITEKLAND
Mexico.
DE KERKVERVOLGING.
Dc bemiddelingspogingen mislukt.
De gevolgen van den boycot.
Naar de „Times" uit New-York ver
neemt, schijnt de spanning in Mexico iels
minder te worden.
Mgr. Diaz heeft verklaard, dat de be
middelingspogingen, welke door verschil
lende personen, zijn ondernomen, gefaald
hebben. Daar de Kerk geen verdere con
cessies kan doen, achtte de bisschop de
onderhandelingen feitelijk afgcloopen.
De episcopaalsche kerk van San José
de Gracia is aan de Amerikaansche kerk
gemeenschap, wier bezit zo was, na do in
terventie van den Aineriaaansclien gezant
teruggegeven.
De gevolgen van den economischen boy
cot doen zich meer cn meer gevoelen. Ook
de nieuwsbladen beginnen van den boycot
te lijden; het aantal advertenties iu aan
merkelijk verminderd.
Mr. Wythe, de handelsattaché der Ver.
Staten liecft in een rapport aan het de-
parlement van handel erop gewezen, dat
de boycot vooral merkbaar wordt in den
handel in luxe-artikelen. De toestand in
deze industrie was echter, zegt hij, ook
vroeger over het algemeen niet florissant.
Een Reut11 r-telegram uit Plymouth (Ver
mont) meldt:
Toen cenige beambten-van het departe
ment van builenlandsche zaken, die Coo-
lidge vergezellen, zinspeeldonop den
plicht der Vcreenigde Staten terzake van
gebeurtenissen in Mexico, antwoordde
Coolidge, dat hij zich aansloot bij liet
standpunt van liet staatsdepariement, dat
de Vcreenigde Staten met tot ccnigcrloi
actie kunnen overgaan, tenzij Amerikaan
sche burgers of hun goederen worden aan
gerand of de verdragon met dc Vereenig-
de Staten geschonden.
Duitschland.
De Maagdenburgsche moordaffaire.
Haas nog n i e t1 i n v r ij li 0 i d.
De industrieel Haas te Maagdenburg is
nog steeds niet in vrijheid gesteld en
waarschijnlijk zal dit ook in de eerstvol
gende dagen nog niet gebeuren. Op het
verzoek om invrijheidstelling, gedaan dooi
den ©berstaatsanwalt, heeft do rechter
van instructie Kölling geantwoord, dat
hij,,op grond van het materiaal, dat hij te
gen Haas bezit, aan dit verzoek geen gevolg
kan geven. Kölling is daarop mot vacantia
gegaan.
De toestand is nu zoo, dat do strafkamer
hel dossier over het geval in handen krijgt
en over de invrijheidstelling van Ilaas zal
beslissen. Het onderzoek van het dossier
zal waarschijnlijk eenigo dagen duren,
en op zijn vroegst kan daarom Haas pis
in den Joop van deze week in vrijheid
worden gesteld. Haas zit 1111 ongeveer acht
weke;
voorloopige hechte:
Frankrijk.
Poincarc's politiek.
De amortisatieka s.
Bij d<- verdediging van het wetsonlw. rp
inzake do amortisatiekas zei de Poim-uró
in den Senaat o.a., dat de Kamér elk jaar
den norm zou kunnen herzien van de be
lastingen, welke de kas voeden, maar de
autonomie en het minimum, waarmee de
kas gevoed moet worden, zullen in de
grondwet gegarandeerd moeten zijn.
De kas zal ovc-r een eigen ere liet moe
ien beschikken, maar de rogeering zal 'net
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Een opstand in Sovjet-Rusland. Tu-
g enspraak (Telegrammen)
De Kerkvervolging in Mexico. Bemidi
delingspogingen mislukt.
Spanning op den Balkan. De over
vallen der Bulgaarschc comitadji's.
BINNENLAND.
Dekens, matrassen cn peluws zullen niet
onder de weeldebelasting vallen (2de bl.)
De hoenderpest overgebracht door
pluimvee uit Italië (2do blad).
Een traraontsporing te Veip (Gem.mg la
Berichten, 2de blad).
Hoe kan men telcphonisch schrijven?
Wetenschappelijke Berichten, 2do blad).
recht behouden, de conversie en de aflos
sing van de openbare schuM te verhaas
ten.
Het begrootingsevenwicht, zoo eindigde
Poiiiearé zijn rede, is reeds verwezenlijkt;
als liet huidige wetsvoorstel is aangeno
men, zul onze schatkist ontlast zijn, oeti
tweede étappe zal zijn afgelegd, belangrij-
ko resultaten zullen zijn verkregen. (Le
vendige toejuichingen).
De Senaat heeft ten slotte met 281 le
gen (i stemmen de wet inzake de amorti
satiekas aangenomen en met 271 tegen 11
stemmen liet wetsonlwero in zake de over
oenkomst met de Banque de France.
1) e N a t. V e v gade
ig kc
Nadat do regeering de kwestie van ver
trouw ca had gesteld, heeft do Kamer met
418 legen 133 .stemmen het voorstel aan
genomen, lot bijeonrooping der Nationale
Vergadering, b-r opneming van het wets
ontwerp in zake de amortisatie-kas in do
grondwet.
Engeland.
Het mijnconflict.
De v 0 0 r s t c 11 e n der b i s s c li o p p en
De voorstellen van de bisschoppen, 1I10
met zekere wijzigingen door de conferen
tie van mijnwerkersafgevaardigden zijn
goedgekeurd en naar de districten verwe
zen, worden daar nog steeds besproken.
Negentig procent van de mijnwerkers van
Derbyshire hebben zich over de voorstel
len uitgesproken on met een verhouding
van vijf legen één hebben zij zich vuur do
aanvaarding van de voorstellen als bi,ia
voor ouderhandelingen verklaard.
De meening in de Scholsche districten
naar gemeld wordt, verdeeld, er is ze'
mijn-
een dis-
geopperd een stemming oude
werkers le houden in plaats
trictsgowijze stemming.
Noord Wales, Nottingham, Warwickhira
en Durham, zullen naar men aanneemt,
voor do voorstellen stemmen.
In Yorkshire heerscht vrij sterk verzet,
en een resultaat is daar nog niet bekend.
Lancashire evenwel, is zooals reeds eerder
gemeld legen de aanvaarding, evenals het
dislricl Forest of Dean.
De toestand in de kolenmijnen is vrijwel
onveranderd. Overal heerscht rust.
Ai loon in Warwickhire hebben een aan
tal mijnwerkers den arbeid hervat.
De Balkan
SPANNING OP DEN BALKAN.
De overvallen der comitadji's.
Een J 0 e g 0 s 1 a v i s c he nota aan
B u 1 g a r ij e.
Jn verband met de jongste incidon'uii
tengevolge van de overvallen van Bulgaar-
sche comitadji's op Joegcudavi.so li grond
gebied heerscht er oen zekere spanning op
den Balkan. Naar gemeld wordt 1- do
Joegoslavische gezant Ie Sofia in het be
zit van een nota aan de Bulgailrsehe
geering, welke hij zal moeten ovorliandi "u
wanneer binnenkort geen maatregelen zijn
genomen 0111 een herhaling te voorkomen
van do incidenten aan de Zuidelijke Jue-
go*.
grei
De inhoud der nota zal eerst gepubli
ceerd worden, wanneer de situatie de over
handiging aan de regoering te Sofia nood
zakelijk maakt. (Volgens een ander bericht
zou de nota reeds h eden och toud word ei
overhandigd).
Er is reden om aan te nemen, dat d
nota den eiscli stelt van ontbinding van
liet Macedoniscli Comité, dc uitlevering
vraagt van Joegoslavische onderdanen, die
bij de opstanden der Bulgaarschc ben 'en
zijn betrokken en voorts bel .1 raffing d-T
schuldigen en toekenning van schad,-ver
good in v, aan de bloedverwanten der slacht
offers van de jongste incidenten.
De rogf'oring ontkent echter officieel, Jat
de nota liet karakter draagt van een ulti
matum. De regeering spreekt eveneens do
geruchten tegen, die d» wijziging en hot
ii'! -.!•■!'« n va 11 de nuia toes-dwijvu aai, d ei
invloed van de groote mog ndherleu en
