SOCIALISTEN EN GODSDIENST. Prof. Acngenenl behandelt in „De Maasbodo" bet volledig verslag van de Sociale Week te lyeuven, dat pas versche nen is. In dat verslag is pater Rullen O.P. aan hol woord over de vraag, waarom de socialisten in 'den laatslen lijd minder dan vroeger schimpen op den godsdienst, (in België schijnt dat zoo te zijn). „Het antwoord, dat pater Rui ten op dezo vraag geeft, laat aan duidelijkheid en beslistheid niets te wenscben over. Aan de hand van socialistische schrijvers in het tijdschrift „Education-Récréation" toont hij aan, dat in hun innerlijke men taliteit ten opzichte van den godsdienst niets veranderd is, maar dat men zich van openlijke bestrijding alleen onthoudt om redenen van laktiek. „Vopreersl omdat de meerderheid der werklieden de noodige ontwikkeling nog niet bezit om onze wijs- gecrige stelsels te begrijpen; en '.en tweede omdat het een gemis aan zielkunde zou zijn, geen rekening te houden met den geestestoestand der werklieden, dio vooral bij hachelijke omstandigheden in groot ge tal in de Kerk bun vertrouwen stellen." Of, zooals een andere socialist in hetzelf de tijdschrift zich uitdrukt; „liet is onze taak, de Katholieke werklieden aan den socialen invloed der Kerk tc out trekken. Indien wij den godsdienst aanvallen, zul len do Katholieke werklieden zich ver plicht achten met de Katholieken der an dere standen samen te werken om do Kerk to verdedigen. Gansch het verleden is daar om bel ons lo bewijzen, maar do band, die de Katholieken nog aancenhoudt kan gebroken worden, indien wij ons zorg vuldig onthouden van aanvallen op de Katholieke Kerk." En de beer Van der Velde, die overigens met de grootste ge matigdheid optreedt, erkende dan ook eertijds, dat het een onwaarheid is tc meenen, dat het socialisme louter en alleen sociaal-economische hervormingen zou be oogen, het brengt wel degelijk een nieuwe ■wijsbegeerte, een nieuwe moraal en nieu we rechtsopvattingen. De conclusie van Pater Rullen is dan ook deze, dat van een bondgenootschap met de socialisten geen sprake kan zijn, cmdat de principicelc klove, die ons van bon scheidt, ook Ihaus nog onoverbrug baar is. Welnu, de wereldbeschouwing, die men aanhangt, de overtuiging die men bezit omtrent oorsprong en doel van den mcnscb, heeft zonder Iwijfel een terugslag op elk van 's mcnsclien daden, zooals Van der Velde zelf erkent: „L'idée qu'un, hom- ine a do son origine et de sa fin, a une répercussion indiscutable sur ehacun de ees acles". En daarom komt Pater Rutlen terecht tot het volgende besluit: ..Voor een Christen kan er dus geen sprake zijn van samensmelting of samengaan met sodalis-, ten. Enkel bepaalde en lijdelijke verbinte nissen, verbonden of samenwerkingen kun nen geoorloofd en soms onvermijdelijk - worden." Tenslotte verdignt de verhandeling van den Belgischen Kamerafgevaardigde Hen drik Heijman, die uit arbeiderskringen is voortgekomen, do bijzondere aandacht, en wel om dc kracht, waarmede hij opkomt tegen het vormen van een „zelfstandig- politieke christcne arbeiderspartij". De re denen, die hij aanvoert voor het behoud .van de ééne Katholieke Staatspartij gel den niet alleen voor België, maar ook voor ons land, en vordienen daarom ook ten onzent ten volle overweging. Allereerst wijst hij er op. dat het ver breken van de eenheid in de politiek on berekenbare schade zou berokkenen aan dc verdediging der godsdienstige belangen in hel staatsbestuur. En omdat die belangen van boogere orde zijn dan de stoffelijke belangen, moet de behartiging er van ook hooger worden gesteld. Daarom verklaart Heijman, dat dc Katholieke arbeiders do eenheid in do politiek niet mogen verbre ien, „omdat zij aannemen en belijden, dat In de rangorde onzer liefde de zede- üjk-godsdienstige belangen hooger staan dan do stoffelijke; dal verder in een land «.Is het onze, waar èn bet liberalisme èn het socialisme krachtens hun beginselen en hun dagelijksch optreden anti-gods dienstig blijken te zijn, bet breken der politieke eenheid in de Katholieke partij en het vormen ecner eigene Christenc werkliedenpartij ontegensprekelijk scha den zou aan het verdedigen der hoogere zedelijke en godsdienstige belangen in de openbare besturen." Dat om wiilo dier boogere belangen of fers moeten worden gebracht, wordt door Heijman erkend; maar bij wijst cr op, dat het brengen van offers plicht is met bet oog op hot hoogere doel. „Eigen meening, eigen belang, eigen verheffing moet niet zelden worden prijsgegeven. Dat is onver mijdelijk, waar door velen een gemeen schappelijk doel moet worden nagestreefd. Maar dat is ook mogelijk voor ieder, dio dc leer en de geboden en dc voorbeelden van Christus kent en getrouw zoekt op te volgen. Valt na verdediging van eigen meening en na gemeenschappelijk overleg een beslissing, die niet met onze inzichten 011 strevingen strookt dan moeten we loo- non ware Christenen tc zijn door edelmoe dig het offer te brengen van ons persoon lijk gevoelen on streven. Maar ook voor de arbeiders zelf zou liet vormen ecner afzonderiijke partij nadce- lig zijn. Immers, hel gevolg zou zijn, dat ook do andere standen zich afzonderlijk in de politiek zouden gaan organisceren en inplnals van met de arbeiders tot een compromis lo komen wat betreft do econo- mischo belangen, zich tegenover hen zou den plaatsen. „Indien de christcne arbei dersstand zich aks politieke autonome par tij ging afzonderen, zou zo door het feit ze'if de andere standen van boeren en bur gers samendrijven in een tweede Katholie ke partij. Deze partij zou over een groote macht beschikken zoowol wat het leden tal als de financieelc sterke aangaat. Het zou niet lang duren, of de beide partijen zouden in den strijd om kiezers Ie winnen met elkander overhoop liggen en tegen elkander den bitter,-si en broederstrijd voe ren." STADSNIEUWS Groninger Landdag. Vandaag wordt in Zomerzorg vanwege de Vcrceniging Groningen dc Groninger- Landdag gehouden en morgen vindt, eveneens in Zomerzorg, de jaarlijkschc al- gemecnc vergadering plaats. Vanmiddag half Ivrce heeft de ont vangst plaats gehad van het hoofdbestuur, do afgevaardigden en de beide sprekers, de hecrcn dr. J. B. Schepers uit Haarlem, die een rcuo zou houden over: Het Dia lect en de school en de heer K. ter Laan, lid van do Tweede Kamer en burgemoes- ter van Zaandam die tot onderwerp heeft gekozen: Overleveringen in Groninger land. De voorzitter van dc ontvangende af- deeling Leiden, de l:ccr II. dc Vriend, heette de gasten namens de afdccling in een korte toespraak hartelijk welkom. Na een kort gezellig samenzijn togen de aanwezigen naar het stadhuis, waar in de kamer van B. en W. de officicelc ont- a angst door het gemeentebestuur plaats had. De burgemeester, jhr. mr. dr. N. C. de Gijselaar, hield daarbij de volgende rede: Dames en Hoeren, Hoofdbestuursleden van dc Vcrceniging „Groningen" en Afge vaardigden van de bij die Vcrceniging aangesloten Vcreenigïngen, liet verheugt mij, dat Gij onze Stad. hebt gekozen voor het houden van den Groninger Landdag en voor Uw Algemcene Vergadering. U allen, dio uit schier alle deelcn van ons land hier samen gekomen zijt in dit al oude Stadhuis, heet ik, uit naam van het Gemeentebestuur, hartelijk welkom. Al zijn cr dan geen historische gebeurte nissen aan te wijzen, welke Leiden en Gro ningen gemeen hebben, zoo is er toch tus- schen beide wel een parallel tc trekken. De geschiedschrijver heeft met betrek king tot het ontzet van Leiden vermeld „Leiden ontzet Holland gered!" Dat dit historisch feit ook voor Groningen van belang was, behoeft wel geen betoog. Omgekeerd was het voor geheel Neder land en dus indirect ook voor Leiden van groote beteckenis, dat Groningen zich in 1672 staande wist te houden. Ik wees op het ontzet van Leiden; van algemeene bekendheid is hel, dat Prins Willem T, ter belooning van de heldhafti ge verdediging in 1574, aan onze Stad een Hoogcsehool schonk, doch niet zoo alge meen is bekend, dat*'die Hoogesehool aan de Groningsche Hoogesehool veel te dan ken heeft. Hoevelc jonge eminente mannen toch heeft de Leidsche Hoogesehool niet aan de Uwe onttrokken. Nog wil ik even het feit relevceren, dat moge geschiedkundig Groningen en Lei den niet zoo bijzonder eng aan elkander verbonden zijn, te verklaren uit do lig ging der beide plaatsen en uit den vrij lossen band, die de vroegere souvereine provinciën met elkander verbond, econo^ mi8ch daarentegen reeds sedert jaren her een relatie tusschcn do Provincie Gronin gen en Leiden met omgeving schijnt te hebben bestaan, een relatie die nog tot beden voortduurt. Het Groningsche veeslag toch is het veeslag, dat langs den Ouden Rijn van Leiden tot Bodegraven het meest voorko mende veeslag is. De weiden zijn hier overvald met Uwe Groningsche blaarkop pen, die tevens het grootste aandeel vor men in het bier ter markt aangevoerde vee, terwijl Groningsche kooplui in flin- ken getale regelmatige en waardeerende bezoekers van onze weekmarkten zijn. Uit het programma zag ik, dat Uwe Vereeniging zich tot taak heeft gesteld de bevordering van de kennis van het dialect, de geschiedenis en de floklore van Gro ningen, alsmede de behartiging van alge meen Groningsche belangen. Dat Gij Uw Groning6ch dialect in eere houdt is be grijpelijk, daarin toch hebt gij een be zit, dat dc bevolking van vele andere pro vinciën mist. Uw streven om de kennis Aan de geschiedenis en folklore van Gro- ningenfc te bevorderen heeft mijne volle sympimno en dat Gij bij een en ander niet zult vervallen in eng provincialisme, daarvan boud ik mij overtuigd. Dames en Heeren, ik eindig met den wensch, dat de Landdag en de Algemeene Vergadering bevorderlijk mogen zijn aan het doel, hetwelk Gij U voor oogen hebt gesteld en dat Gij, in Uwe Avoonplaatsen teruggekeerd, met veel genoegen zult te rugdenken aan de dagen in onzo goede Sleutelstad doorgebracht. Luid applaus volgde op deze rede, waar na de voorzitter van het hoofdbestuur, mr. A. T. Vos uit Appingcdam, den burgemees ter danltlo voor diens hartelijke woorden en het gemeentebestuur voor de hartelijke ontvangst. Nadat vervcrschingen waren rondge diend keerde men naar Zomerzorg terug. D.r J. B. Schepers* uit Haarlem, hield hier ren rede over: Het dialect en de school. Spreker begon mei een he»ccbrijving van oen Nedcrlandsch boscb, waar overal kleine boompjes zijn opgeschoten, hier een V'aamscho ratelpopuJicr, dio echter last hoeft van een naburige Fransche kastanje; daar Zeeuwsche abeeltjes, die betzelfde ondervinden van de schaduw van een hoog opgegrociden beuk van ach ter dc duinen in Holland wijd uitscha- duwend: naar 't Noorden, waar-een veel oudere Friesche iep worstelt met zijn bla derdak, naar 't Oosten, waar een Saksi sche eik er niet tegen op kan; en onder dien beuk groeien loae tal van kleinere bonkjes, dio alleen in 't Zuid-Oosten hoo ger uitgegroeid zijn in T Limburgsche. Zaden van deze boomen zijn over de zeo gevlogen en scholen wortel in Zuid-Afri- ka, waar zij tot een merkwaardige varië teit opgroeiden. Daarna het beeld latende varen ging hij den groei van het algemeene be schaafd na sedert pl.m. 1800, waar echter gaandeweg het individueels van do kant- talen zicli legen verzetten ping. Het begon in Friesland met liet werk der Halberl- sma's sedert 1820. Het doel van 't onder wijs was op schrift de volkomen tanl- gclijkhcid te krijger; het doel van 'I ver- zet was liet kleurige, eigene in de k 1 a n- ken der niet llolh-ndschc 'streken tol zijn recht te doen komen. Gaandeweg wint liet individueele veld ook i'i Holland en de Nicuwc-Gids-bcwoging,. het nieuwe onder wijs („Taal en helleren") en Trcehsira's optrencn („For Dus en Hiem") zijn drie gelijksoortige verschijnselen. Onder deze is ook de eiscb van de kantlaal, om in school geboord te mogen worden. Ons on derwijs moet toch herzien in de richting vnn de levende taal; daarheen moet eerst de opleiding A/an den onderwijzer herzien worden, waarvoor do boeken al beginnen te komen; en dan zal regel moeten wor den, dat overal, v/aar er behoefte a a n bestaat, ccn paar uur per wcelc besteed worden aan het lezen van de eigen litteratuur der streek, een paar uur les, leesles alleen maar en zangles dus, in het Friescb, Groningsch, Limburgscb, Zecuwseh om te beginnen. Nu al gebeurt dit met liet Friescb, maar alleen buiten de schooluren en zoo is het toch maar krum- raelwerk. Men bereikt door het weren uit. dc school, dat de kinderen de eigen laai niet kunnen lezen of schrijven. Zij moeten in Groningen b.v. met do schoon heden van bet werk van Geert Teis, Mevr. Dc HaasOkken op de boogie ge bracht worden en dat als prijs mee naar huis kunnen krijgen. Een akte met eraan verbonden geldelijke belooning, zooals die nu al doot It Slskip for Fryske Teal en Skriflenkennissc wordt uitgereikt na afge legd examen, zal spoedig in de leemte kunnen voorzien en in Groningen dc dia lect-studio,bevorderen. Maar dat niet al leen: met en door bet Friescb worden de Friezen enger aan hun geboorteland ver bonden (b.v. in de Verecnigde Staten), met bet Groningsch gaat ons denken de grenzen over, de Noord-Duitsche Laag vlakte in, zooals de stad Groningen in de 17c eeuw het punt was, van waar do Ne- derlandscbe geleerdheid Duitschland in straalde; het Limburgscb kan bemidde laar ijn lusscben taal der Rijn-Provincie en Vlaanderen. Spreker wees bierbij op de beleekenis in de M. E. van een Hendrik van Veldeke. En ook de Zeeuwen voelen zich door eigen taal overal ter wereld aan elkaar verknocht. Het niet-kennen van de kant talen werkt ons schaamtegevoel voor 't eigene in de hand. Op de Middelbare Scholen kan men ze maar zelden brengen wegens de vermenging daar van allerlei landskinderen, die voor een groot deel ook nog dialectvrij zijn, geen dialect zelfs ken nen. Deze eiscben gelden natuurlijk niet voor de Hoilandscho stadsdialecten nocli voor* het HiUegomsch, Purmerendsch of Baarnscli, Joydannsch noch Katten- burgsch. Daarin wordt door Nederland- scbe schrijvers wel eens iets geschreven („Jordaan", „Geertje"), maar niet om de boeken voor do bewoners daarginds lees baarder te maken: die dialectsprekers le zen zulke boeken juist niet. Jokan de Meester zou een gat in de lucht slaan, als men op grond van een theorie zijn „Geer tje" op de Lagere Scholen te Rotterdam ging lezen. Maar „Tiepelwark" en „Hop persvolk" zijn voor breede kringen ge schikte volkslectuur. Die kringen moeten door de school verbreed worden; dit kan het best het eerst gebeuren met het Friescb, dat geheel rijp is (met methode, met boeken en al) om op de school te worden gebracht. Het aannemen van het beginsel is ech ter geen plaatselijk, maar een algemeen belang, aldus besloot sprekers zijn voor dracht, die aan het slot warm werd toege juicht; De Wegenbelasting. In café-restaurant „Zomerlust" was te gen gisteravond 8 uur een vergadering uitgeschreven door den kring Leiden van het district Zuid-Holland van den Ned. Bond van bedrijfsautohouders in Neder land. De vergadering Avas zeer slecht bezocht. Eerst te ongeveer 9 uur werd begonnen en toen waren er nog geen tien menschen ter vergadering. Do vergadering Averd geleid door don beer J. Raucb, secretaris van den Bond, die in zijn openingswoord er op wees, dat het de bedoeling was van deze vergade ring gegevens te verzamelen om den Bond te sterken in zijn protest tegen het voor gestelde wetsontwerp der Wegenbelasting. De Bond wil vóórdat met de behandeling dezer wet begonnen wordt voldoende ma teriaal verzameld hebben, om de Slaten- Generaal to overtuigen van do onbillijk heid der voorgestelde wet. Op een vraag van den heer Rausch welke bezwaren de aamvezigen hebben tegen deze Wegenbelasting, vroeg de heer F. J. J. v. d. Meer, wat het hoofdbestuur zcif denkt over liet ontwerp. De lieer Raucb antwoordde hierop, dat bet H.B. zijn meening nog niet definitief bepaald heeft, omdat liet eerst do bonds leden wil laten spreken. Hierna kwamen do besprekingen, die nog geruimen tijd in beslag namen los. Nadat de heer Rauch de bedoeling der voorgestelde wet nog eens bad uiteenge zet en bad medegedeeld, dat het in het voornemen ligt do verbetering van het Wegennet, die een bedrag van drie hon derd millioen guldon zal kosten, to halen uit een Wegenbelasting, waarvoor jaar lijks tAvee en twintig millioen gulden noo- dig is, uitten verschillend aanwezigen bun bezwaren tegen de voorgestelde wet. Deze bezwaren kunnen worden saam- gevat in do volgende conclusies: Onbillijk wordt liet geacht, dat alleen de auto's en niet andere vervoermiddelen, die toch ook van de wegen gebruik maken en dikwijls moer schade doen, worden belast. Verder, dat deze Wegenbelasting niet ten goede komt aan de verkeerswegen binnen een stad. Ten derde, dat bet onbillijk is, dat auto's in dienst van openbare lichamen, zullen worden vrijgesteld, terwijl zij niet al leen gebruik maken van de wegen, maar bovendien particuliere bedrijven concur rentie aandoen. Algemeen wonschelijk wordt bol ten slotte geacht, dat liet benoodigde bedrag van driehonderd millioen door een leening woruf Lijf-engel) ra ebt, welke op zeer lan gen termijn aflosbaar wordt gesteld, om dat het Jang zei duren vooraleer de prac- tiselio resultaten der wegenverbetering zich zullen doen gevoelen. Bij de besprekingen werd o.m. gewezen op de groote mogelijkheid, dat deze wet ccn fiasco zal worden, wijl bij invoering vele '.enmenschen hun auto's zullen af schaffen en zich van paardcntraclie zul len gaan bedienen. Tt n bewijze vnn hetgeen deze Avet bo- teckenen zal, deelde de hoor Rauch o.m. mede, dat een groote Naaml. Venn, hier te lande voor haar GO auto's, waarvan gemiddeld 40 auto's in liet bedrijf werk zaam zijn, 'een bedrag van 28.000 per jaar zal moeion betalen. Do vergadering verecnigde zich una niem met de voorgestelde conclusies. Na behandeling van enkele huishoude lijke aangelegenheden Averd de bijeen komst gesloten. De Amerikaansche Week. Vanmorgen liccft in het Physiologisch Laboratorium prof. dr. Einlhoveh voor do Amcrikaansche studenten een lezing met demonstraties gehouden over de toepas sing van dunne draden, in het bijzonder ven den snaargalvano-meter. Vanmiddag hebben de studenten een uitstapje gemaakt naar Haarlem, waar zij het Teyler Museum hebben bezocht; Prof. Lorentz en <lr. Crommelin demonstreer den hier de oude physische instrumenten. Vervolgens Averd ccn bezoek gebracht aan het Frans Hals Museum, waarna den. studenten door het bestuur van V.V.V. tc Haarlem een thee werd aangeboden. Hierna zijn de studenten naar Leiden teruggekeerd tot het bijwonen van de ver tooning der Anthony Leeuwenhoek-film in het Instituut voor Tropische Geneeskunde door dr. Van Sctcrs en den lieer Mol. De nsphaEteering der Pelikaanstraat. Thans is een aanvang gemaakt met de derdo proeve van asplialleering, die aan gebracht wordt in do Pelikaanstraat, in het gedeelte gelegen tusschcn Haarlem merstraat en Oude Vest. Dezo derde proef wordt genomen met z.g. ïubberasphalt. Dit is een mengsel van rubber, Trinidad-asphalt, zand en grint, dal, in bepaalde verhoudingen bij elkaar gebracht, onder zeer hooge temperatuur gemengd wordt, om ten slotte in twee la gen ter gezamenlijke dikte van 3 c.M. op hel wegdek aangebracht wordt. Dit werd wodt uitgevoerd door den heer Rich. v. Haagen uit Bilthoven, die reeds op meerdere plaatsen met succes derge lijke wegen heeft aangelegd. Ten aanzien van de asplialleering van het Noordeinde, willen avo nog eA'en dc^. bemerking maken, dat het tweede gedeelte der asphalteering nog niet af is. Het Ter- mac-systeem vraagt altijd een nabehande ling, wanneer liet eerste wegendek goed is ingereden. Men spreke (lus nog geen oordeel over de beide proeven ten op zichte van de twee systeémen uit! Bij beschikking van den minister van financiën is, met ingang van de 442ste Staatsloterij, benoemd tot collectriee der Staatsloterij te Eindhoven mevr. M. C. van der Velden, geboren van der Ylugt, alhier. Mej. .Tos. C. M. Spendel, leerlinge van j de B. K. Sint. Willybrordus Kweekschool aan de Oude Molstraat te den Haag, is gisteren geslaagd als onderAvijzeres (nieuAv statuut). Geslaagd is in den Plaag als coupeuse- leerares Mevr. M. v. d. Berg v. d. Weerd, alsmede de dames M. Fakkel, S. Lut en C. Abspcel voor lingerie. Vakschool E. N. S. A. f. D. Leerares Mevr. Kouw-de Rooze, alhier. Op den 16en Juli a.s. hoopt de heer A. Langeveld, assistent le klasse ten post kantore alhier, den dag te herdenken, waarop hij voor 25 jaar in dienet trad bij de Posterijen. De heer mr. dr. J. G. Overvoordo is in do te Amsterdam gehouden vergade ring gekozen tot bestuurslid der Klokken- spelvoreeniging. Do heer J. Naber herdenkt niet a.s. Zondag doch op 25 Juli den dag. waarop hij 25 jaar bij de Spoorwcg-Mij. in be trekking is. Het aantal plaatsingen, hetwelk door bemiddeling van den Gemeentelijken Dienst, voor Sociale Zaken is tot stand ge bracht over liet lo halfjaar voor 1926 be draagt 751, tegen 451 over liet lc halfjaar van 19-25, alzco een. vooruitgang van 200. De Ned. Roomsche Reisverccniging houdt in combinatie mot- de nfd. Den Haag a.s. Zondag een boottocht naar Gouda. De deelnemers zijn te 9'4 uur aan dc Ivore- vaarsiraat, halte tram uit Den Haag, aan- In verband met ons berichtje omtrent het zomeruitstapje van dc R. K. Ver. v. Jonge Middcnst. „St. Peter Kanis" naar België, zij nog medegedeeld, dat. pl.m. 15 leden aan oen tocht zullen deelnemen. Ook do Geestelijk Adviseur, de Wclccrw. pater J. M. a\ d. Donk O.F.M. zal de leden op de reis vergezellen. Tevens vernemen v.ii. dat Zondag a.s. reeJs cenigc bestuursleden der Vcrceni ging r.aar Rotterdam zullen gaan, tenein de aldaar als gasten van de R. K. Jonge Middenstandsvcrconiging eenc bijeen komst. bij tc wonen, waarbij tevens do af gevaardigden van zusterverccnigingcn uit 's Gravenhago. 'Amsterdam, Haarlem, Utrecht c-n Gouda legciiAVoordig zullen zijn. Op die bijeenkomst zullen ook do ver dere plannen voor den Belgischen tocht, die in combinatie met bovengenoemde Vei eer,ipinp.cn gemaakt zal worden, Avor- den besproken. LEIDEN. Da avond-, nacht- en Zondagdiens' d„ apotheken wordt van Maandag 5 e n m c t Zo 11 dag 1 1 Juli a. s. ponomen door de apotheken van do Uu G. H, Blanken, Hoogcwoerd 171, Telefoon 502, en D. J. van Driesum, Mare 76 7,-. lefoon 40G. e" Op de vergadering van de Vereoi van Hoofden van R.-K. Scholen in hi Bisdom Haarlem op Maandag 12. Juli Haarlem zal do heer P. H. Snijd- .-7 hoofd der R.-K. U.L.O. school alhier, cèa inleiding houden over „Taalstudie en' Taalonderwijs". Dc ingenieur van den Bond van Be- drijfsauloliouders, de hoer ir. L. Svrasb, zal op Woensdag 15 Juli des morgens om 10 uur, op den Hooge Rijndijk hij de Yd! hehninabrng trïllingprccven houden mr; hei. doel aan te toonen, dat vrachtauto', zeker niet meer, waarschijnlijk minder schade aan den Aveg toebrengen, dan ge. Avono sleeper,skarren, door paarden trokken. SPOBT AUTOMOBILISME. Ccnceurs van koetswerken tc Noardwijk aan Zee. Het concours voor koetswerken automobielen, dat morgen halfdrio op de terrassen van hetNoordwijkscho Kur- liaus zal worden gehouden, belooft in me nig opzicht interesant te worden, aldus bet „Iibld." Belangwekkend wordt het concours a!. leen reeds Aamvege het verrasend grooH aantal inschrijvingen, maar hetgeen dus gebeurtenis van bijzondere beteckenis maakt is de bepaling in artikel 1 van hti reglement, waarbij c-en goed onderschei! wordt gemaakt tusschen dc carossericêa in serie vervaardigd, en do koelsweita niet in serie, dus volgens ontwerp den regel op bestelling gemaakt Deze bepaling, betreffende do indeeb'aj in twee verschillende klassen, is niet ge heel nieuw, doch naar Avij meenen is te wel dc eerste maal dat zij zoo nauwkeurig wordt omschreven. Het is zeer goed gezien van do K. N. i C. een radicale scheiding te maken lu{- schen deze twee soorten bij de beoordse- ling op dit concours. Immers, door c! soorten geheel los van elkaar te bcoord* len (loet de K. N. A. G. recht Avcdervj aan de makers van alle koetsen. Het gaat nu eenmaal niet aan, een;:- fcctïewerkstuk te vergelijken met een p- duct van kunstig handwerk, evenmin 1 liet nu billijk zou zijn een folografijj portret tobeooröeelen in vergelijking n een geschilderde of geteekendc boelteok Dat zou strijdig zijn met dc meest cenra dige begrippen van respect tegenover schilder en het zou grenzeloos beden! werken voor den fotograaf. Hoe fraai i lijn, hoe comfortabel en hoe soliedc in s rie gefabriceerd koetswerk dikwijls zijn, kan liet toch nooit zouddcr vooiï houd worden vergeleken bij liet degelij en bijna zonder, uitzondering fijnere val der koelswerkbouwers De oorzaken van liet verschil lussciifl de producten van de fabrikanten en 1 bouwers wil men avgI eens vergeten, men is zelfs Avel geneigd liet verschil li sclien bol vaak zeer fraaie werk der maf- safabrieken geheel weg tc tc cijferen. Er zijn gegronde redenen die hebben leid tot het cardinaal verschil in bouw 0 afwerking van de producten der f abri kat ten en bouwers. Een goed verstaander 1 gen alleen deze beide verschillende woer den reeds veel. Immers, terwijl wij „fa brikanten van koetsAvcrk" eerst leenna sinds een vijftien, hoogstens twintig jaar. komen dc koetswerkbouwers al langer dai een eemv voor onder de gilden van do ri hecle beschaafde wereld. Ook al hebba zij zich in vroeger jaren geen koelsiverl- bouwer maar simpeler „wagen-" en „r; tuigmaker" genoemd. Het ligt voor de hand dat de ervan* van de tegenwoordige koelswcrkbouwefi veel en veel grootor is dan dio van (le rosseriefabrikanten. E11 waar komt meer op ervaring aan dan bij de vervaar diging van een koels, waaraan deels ao* de constructie van ieiler chassis op zie.- zelf, deels door dc bijzonderheid van wegen waarop het geheel moet worden? bruikt. zulke bijzondere eisclien gesteld? Zeker, de tijd beeft bewezen d ook een sorie^carrosserie kan voldoen- Maar nimmer zal zulk eon product ter pen wedijveren met het fijne op ervan# berustende werk van 'n koetswerkbonw Met (lo snelle vorderingen in (te al^ mobiel-nijverheid heeft do ver-vol naak1®» van de industrie van koetswerken pclijte tred moeten houden. Dat is zoo geduw* een aantal jaren in steeds stijgende gegaan, totdat liet er eindelijk naar ziet dat do producten der carrosserie-^ dusli'ie voor niet veel verbetc vatbaar zijn. Groote Avijzigingen aan do nin-i.iy- vervaardigde carrosserieën hebben vCI® ook in de laatste jaren niet kunne" f* speuren. Althans liet Avaren geen wijzig gen die belangrijke verbetering lielcck* den. M Integendeel. Do fabrieken 111 r>" streven om steeds t°gen billijker pM* te kunnen gaan werken versoberen1 veel mogelijk do producten, laten lh« daar kleinigheden vervallen enlrr_ ten dezelfde zoo lang mogelijk lo banJJ vc-n. Want liet scheppen van ieder n" lypo kost nieuwe modellen, eiscbt geld. •mg do machines en... kost f lloo geheel anders is het hij do werkbouwers die er, uit welke ovcr.®(JfJ cok, voortdurend op uit zijn do.wf,J<fi süü.'Jej aan lo brengen in de door f bouwdo koetsen; dio cei wagen voudig nici p-f noemen ais hij niet nieuwste en hoi boete, het n fleet hclo 011 degelijks:® looimhocren 13 zien. Dal, en nog veel moer i'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 2