ZATERDAG 26 JUNI 1926 17e Jaargang. No. 5285 e 6ou/fca/nt De aBONN EMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal, pij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaaL franco per post r I 2.95 per kwartaaL Het Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cL per kwartaal, bij voor- uilbetaling. Afzonderlijke nummers 5 et* met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct Dit blad verschijnt elkon dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: O e w o n o advertontlën 30 cent per regel Voor logeionden Mededelingen wordt het 2 dubbele van het tarief berekend. - Kleine advortentlën, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, hnnr en ver huur, koop en verkoop fl 0-50. fil nummer beslaat uil «ijl bladen, waaronder til Ceilloslreerd Zondagsblad. jjff" Zij, die zich met I Juli a.s. wensc'nen te abonneeren op „De Leidsche Courant", ontvangen tot dien datum de courant gratis. Oude en nieuwe dwaling. Wij kunnen niet zeggen, dat er 'ns een lijd was enz. maar toch wèl. dat de lijd aan 't verdwijnen is. waarin men dc Ma: 130a van verschillende maatschappe lijke groepen in alle college's, waarin die Mangen behartigd moesten worden, meende te kunnen, zelfs, naar 't vaak den ëclii/n heeft gehad, te moéten verzorgen zonder dat vertegenwoordigers van die «roeysn daarbij 'n woordje konden mee- ipi-eken, Ier onderrichting en voorlich- lit-ii middenstander, een arbeider in het p:dement, in don gemeenteraad, in bestu ren van kiesvereeniging enz. dat heeft ii.cn maar al te dikwijls volkomen over- luilig geoordeeld. Dc monschan uit de „lioogere standen", dc menschen van het „intellect" wisten dat alles wel ruim voldoende, even goed,, zoo al niet zelfs beter dan do menschen uit die standen zelf. Hat is een liberalistisch denken en doen. Wij zijn in onzen tijd daaraan aan het bill 3 roe ion gelukkig. Herstens is men gaan begrijpen, dat er ook intellect, d.w.z. gezond verstand, hel der inzicht, behoorlijke ontwikkeling ge vonden wordt onder hen, die niet als „in- Icllt'clueelen" staan aangeschreven en zelfs meermalen in rijkeren mate. Vervolgens is men gaan inzien, dat om de belangen van een maatschappelijke groep te zien, zooals ze werkelijk ziju, woals zo gezien moeten worden, een uit- icwsetting door iemand uit die groep y Wf veel licht kan verstrekken. F Wij zijn de oude dwaling, dat alles *st do maatschappelijke groepen betreft tan worden behartigd zonder die groepen nogmaals: gelukkig aan het opber en bij wat uit den tijd is. Maar nu dreigt er weer gevaar, dat een wcnovergestelde nieuwe dwaling de rede- 'jkc, juiste opvattingen omtrent de sa- uomverking van de verschillendo maat schappelijke groepen, omtrent dezer saam- langheid gaat vertroebelen. Men krijgt herhaaldelijk don indruk, alsof hier en daar de meening heerscht, dal cr niets wat een maatschappelijke ?roep, wat een bepaalden stand betreft, behoorlijk kan worden verricht, als verte genwoordigers van dien stand daarbij niet, 'f niet in preciese evenredigheid wat hun vuilal betreft met die uit andere standen, Linnen meespreken. M ij gaan met deze dwaling beslist een z"'t ongcwenschten. een zeer verkeerden toestand scheppen. Een toestand, waarin Wangen-tegenstellingen als 't ware wor- geforceerd, althans als vanzelf spre kend worden gesanclionneerd. Daaraan dachten wij toon wij in ,,Do Acdoirlandscho Hanze" een critische be schouwing lazen over de samenstelling liet advisee.rend gedeelte van «en Partijraad. Hierin hebben zitting twee middenstan- d'i's, twee boeren, twee werkgevers en zes örbeidera. Wij erkennen, dat deze ver- "uding ons niet sympathiek is: wij 'lilden veel liever van iedcren stand oven veel vertegenwoordigers in den artijraad gezien. Maar wij kunnen liet Ji' heugch niet zoo erg vinden, als de Jjdoelde schrijver in „Dc Nederlandscho hanze liet schijnt in te zien. Bij het "kmgerechtigd gedeelte van den Partij raad mag het getal stemmen uit een Mand niet beslissen, of de een of andere ^cusch van dien stand zal verwezenlijkt gorden, maar moeten dat de arguracn- ''u doen, welke de vertegenwoordigers •1 dien stand naar voren brengen. En 'J bet adviseerend gedeelte behoeft toch onHerlinge verhouding van het b<d stommen (die slechts kunnen advisee- J zóó zwaar te wegen. --'Jijkhcidshalve zij hierbij gevoegd, *n -.i-'r jn Katholieke kamp meer en •a-h.ender symptomen zijn van het door hÜi verschijnsel, dan het hier dja Hanze-artikel. Maar wij wijzen rep, omdat het toevallig voor ons ligt. ioiir] arbG!.ders- co werkgevers-kringen Herb1 d®rgcd|jke en, ongetwijfeld ook aiai re ."ewhzen kunnen aanvoeren, dr,t t*a dl0101 "Shindsvertegenwoordiging" hier tr vi« *1 overdriift en daardoor het goede W benadeelt. vcor'd?^11011 moe^en waarschuwen 11 ^erschijusel, dat wij noemen een c"we dwaling! BUITENLAND Volkenbond Naar de ontwapening. Beperking der zeebewapening. Do maritieme sub-commissie te Genève, die, met de sub-commissie voor landmacht en luchtvaart, door de militaire sub-com missie van de voorbereidende onlwape- nings-conferentio belast was. bet crite rium van vergelijking voor de drie soor ten bewapening te bcstudeeren. beeft het .Erausche standpunt aanvaard, volgens hetwelk men zich baseeren zal op do to tale tonnage van een vloot zonder reke ning te houden met do verschillende soor ten oorlogschepen, terwijl de Vereenigde Staten met de categorieën rekening wenschcn te houden, zooals te "Washing ton is geschied. De landmacht-subcommissie nam als mogelijk criterium van vergelijking voor de landmacht do opgeleide effectieven in vredestijd. De luchtmacht-subcommissie is nog niet lot overeenstemming gekomen. In officieele kringen te Washington is men verwonderd over de verwerping door de marine-deskundigen te Genève van het Amerikaansche voorstel tot beperking van de totale lonnenmaat. Deze toch maakt een essentieel punt uit der verdragen vau Washington, welke mede door Frankrijk en Italië zijn gesloten. Men brengt het besluit der deskundigen in verband met liet vraagstuk der duikbootcn. Luxemburg. De Lüxemburgsche crisis. Een 'p r i g i n e e-1 referendum. Do groothertogin van Luxemburg beeft door bemiddeling van dc griffie der Ka nier een vragenlijst gericht tot de verschil lende Kamerfracties benevens eenige in- dividueele afgevaardigden, waarin zij be scheid verlangt over hun houding tegen over een coalitie-ministerie, en waarin zij hun verzoekt hun standpunt met be trekking tot een eventiieele andere oplos sing van de regeeringscrisis mede tc doe len. Ook tracht zij door middel van dit origi- necle referendum de kardinale kwesties te leeren kennen, welke de basis moeten vor men voor bet nieuwe regeëringsprogram. Duitschland. De onteigening der vorsten. Het regceringsontwerp. Het regeeringsontwerp inzake de scha devergoeding aan de vroegere Duitsche vorsten is door do juridische commissie van den rijksdag thans aangenomen. De behandeling in het plenum van den Rijksdag is door het Seniorenconvent op Dinsdag a.s. bepaald. Ten aanzien der soc.-democratischo cischen wordt vernomen, dat zij verlangen, dat do rechters van het speciale gerechts hof door den Rijksraad zullen worden be noemd, terwijl volgens het ontwerp bun benoeming door den rijkspresident op ad vies der rijksregeering zou geschieden. De sociaal-democratische fractie heeft zich haar definitieve beslissing tot Maandag voorbehouden Eerst dan zal derhalve omtrent liet definitieve lot van liet regee ringsontwerp zekerheid bestaan. Frankrijk. De politieke toestand. D 0 a.s. regeer ingsver klaring. Het nieuwe Franscbe ministerie zal aanstaanden Dinsdag, na het voorlezen der ministerieele verklaring een kwaad oogenblik moeten doormaken, want al kan men niet anders zeggen, dan dat dc nieu we combinatie vrij goed ontvangen is, het aantal malcontenten is legio. De socialisten geven voor, een afwach tende houding to zullen aannemen en de daden van Caillaux af te wachten. Even wel is de aard der vragen, welke zij bij wijze van interpellatie willen stellen nog al strijdlustig. Zij willen vooral weten, boe cr gewerkt is met de manoeuvre-massa, door het voorschot Morgan ter beschik king gesteld, stellen vervolgens dc kwestie van dc stabilisatie en informeeren naar de inflatie, naar de overeenkomsten van Washington, kortom eischen een groot debat over den geheelen financieelen toe stand, hetwelk de regeering in die uitge breidheid wel niet zal aanvaarden. Do andere groote categorie van ontevre denen zijn de teleurgestelde radicalen, die geen zetel hebben gekregen en de oud-iui- nisters wien Briand beentje heeft gelicht: Painlevé en De Monzie. Zij zullen zelf wel niet voor den dag komen doch de uiterste linkschc flank der radicaal-socialisten in het veld zenden. Toch is het al zeer onwaarschijnlijk, dat de aanval andere dan oratorische gevolgen zal hebben. De oppositio is van plan, het nieuwe kabinet eerst in slaat te stellen, met zijn plannen te komen, ten einde het uitvoerend gezag niet alle werken le be letten. Omtrent de plannen van Caillaux doen allerlei geruchten de ronde, doch het is niet te controleoren of zü werkelijk van welingelichten dan wel van kwaadwilligen kant komen. Voor het definitief oordeel over het kabinet moet meer dan ooit de ministerieele verklaring worden afgewacht Men is zeer sceptisch in zijn beoordecling van Caillaux, doch wil hem royaal in slaat stellen, zijn maat te geven. Zoo hij een weinig gelukkig is in zijn aanvankelijk optreden, kan hij cr op rekenen, dat men veel oud zeer zal vergeten en hem in staat zal stellen, met een stabilisatieplan te ko men. Men is echter niet overtuigd dat hij een goed afgerond plan heeft en do vrees is niet geheel en al verdwenen, dat hij ge vaarlijke proeven zal ondernemen. Het groot aantal financiers en economisten in het kabinet zullen, naar men hoopt, hem in het spoor houden. Het ministerie telt n.l. vele technici: twee inspecteurs van financiën Caillaux en Piétri, een bankier: Dubois, een economist: Nogaro. Men heeft dan ook getracht liet karak ter van de combinatie uit te drukken met de woorden kabinet-van-tëclinici. I11 politieke kringen verluidt, dat Briand Caillaux van plan zijn, de kamers zoo spoedig mogelijk, in do eerste weck van Juli als 't kan, op zomerreces te sturen, waardoor Caillaux den tijd zoii hebben, zijn plannen uit te werken en de grondsla gen te leggen voer hun uitvoering. Bezoek van Koning Alfons. D e p 01 i t i 0 k e achtergrond van het b 0 z 0 c k. Heden komt de koning van Spanje voor een twcedaagsch bezoek te Parijs, liet voornaamste dool van dit bezoek is de officieele installatie van den koning als lid van de Academie des Beaux-Arts. Zes jaren geleden bood de koning aan de Aca demie een terrein te Madrid aan om er de z.g. Casa Velasquez op (p doen bouwen, "welke de Villa Médieis van Madrid worden zou. Den 22en Mei 1920 legde de koning den eersten steen voor die gebouw, dat thans nagenoeg is voltooid. Uit dankbaar heid koos de Academie den koning tot lid. Saint-Brice, in liet „Journal", ziet in liet bezoek van koning Alfous nog iets meer.' President Doumerguo zal hem ont vangen, hij zal een onderhoud hebben met Briand, en in dit verband meent Saint- Brice, dat liet bezoek mede ten doel heeft om do Franscli-Spanusclie samenwerking in Marokko to bespreken. Frankrijk en Spanje plukken zoojuist do vruchten een er samenwerking, welker totstandkoming te lang op zich heeft doen wachten. Vandaar dat beide landen thans bezig zijn bespre kingen te voeren over een duurzamer sa menwerking. Een zeer delicaat punt echter is de re geling der economische betrekkingen tus- schen Spanje en Frankrijk. Zij werden destijds na veel moeite vastgelegd in de conventie van Juli 1922, welke echter luide protesten in handelskringen en voor al van de zijde der wijnbouwers ontmoette. In April j.l. zegde Spanje haar op, doch uitte den wenscb onverwijld een nieuwe overeenkomst to sluiten. De Spaanscbe mi nister van handel Aim os begaf zich daar toe onlangs naar Parijs on leidd# do be sprekingen met Daniel-Vincent, den toen- nialigen Franschen minister van handel, in. De officieele onderhandelingen zullen Maandag beginnen. Engeland. Uit het Lagerhuis. Tegen bet Russischo goud. Hel debat in het lagerhuis werd giste ren geopend door commandant Oliver Locker Lampson (conservatief), dio oen motie indiende waarin het huis do revo lutionaire politieke werkzaamheden in Engeland van de sovjetorganisaties ver oordeelt, dio voor handelsdoeleinde zijn toegelaten, terwijl tevens de meening wordt uitgesproken, dat de handelsover eenkomst met do sovjetregeering door de Engelsche regeering beëindigd moet wor den. Locker Lampson, die een hevigp rede voering tegen do sovjetpolitiek hield, wees er op, dat Rusland alleen van al do bond- genooten zijn schuld van 800 millioen weigert te erkennen. Rusland heeft boven dien het eigendom van alle kooplieden, die in Rusland werkzaam waren, in besl.ig genomen. Aan deze lieden is 250 mil- lioen verschuldigd. Dit geld keert thans naar Engeland te rug teneinde het constitutioneele gezag in bet geheele rijk omver te werpen. Het schijnt, dat sovjet-Rusland geen gelegen heid laat voorbijgaan om van de diploma tieke voorrechten misbruik tc maken, en onder den schijn van vriendschap een stoot in den rug te brengen. Er zouden geen communistischo partijen in Enge land zijn, indien deze niet door Rusland werden gevoed. Hii vroeg, boe lang dit nog moest duren. Lloyd George, de leider der liberalen, nam aan het debat deel, omdat, zooals hij opmerkte, verantwoordelijk is voor de handelsovereenkomst, die in 1921 is ge sloten. Do vraag is niet, of men de begin selen of do methoden van de Russische regeering goedkeurt, of dat men de han delsovereenkomst zal vernietigen, die aan Engeland zaken tot oen bedrag van mil- lioenen ponden heeft bezorgd. Wanneer is er in Rusland een regeering geweest, wel ke men kon goedkeuren. De tegenwoordigo regecring is ontzettend tyranieb, doch het is een tyrannic, welke een verschrikkelijke tyrannic beeft vervangen, die bedorven en verraderlijk wast Het mijnconfiict. Cook wensclit een wapen stilstand. Cook, de secretaris der mijnwerkersfe- (leratic, heeft gisteren in een redo to Co ventry gevraagd, of de regeering thans de tijd niet gekomen acht om tot een wapen stilstand in het steenkolenc.onflict te ko men. Wat de voorwaarden voor dien wa penstilstand betreft, meent hij, dat daar voor do achturenwet zou moeten worden ingetrokken en dat do mijnwerkers naar het werk zouden terugkeeren op de oude voorwaarden, met handhaving van de tij delijke rcgeeringshulp en met de verplich ting, om tot een onmiddellijke en finale overeenkomst te komen, dio recht zal doen aan do mijnwerkers, doch zonder gedwon gen arbitrage. Deze voorstellen van Cook openen ze kere nieuwe gezichtspunten en hot is vrij zeker, dat zij hem door do parlementaire Labourfraclie zijn gesuggereerd, opdat deze sterker zal staan bij haar bestrijding van den achturenwet. Dnsdug a.s. komt de mijn werk OESexecu- tiovo bijeen, maar van oen bijeenkomst tussclicn mijneigenaars eu mijnwerkers is tot dusver geen sprake. Stagnatie in het k ol e n t r a us- portie Duisburg. Ton gevolge van de Rritscho steenkool- "staking zijn do spoorwegemplacementen nabij de haven Duisburg-Ruhrort zooda nig met kolenwagens overvuld, dat het niet meer mogelijk is, liet verder transport naar dc haven en de overlading zonder ver traging te doen geschieden. Ten einde een geheele stopzetting yan het vervoer te ver mijden, heeft de spoorwegdirectie gelast tot nader order liet vervoer van steenko len naar de haven te beperken tot de helfi der gemiddelde dagclijkschc verzendingen van de vorige week. Spanje Het ccmpict. Het blijkt, dat het complot, dal ontdekt is, van weinig inportantie is. Het dorni- noercude karakter or van is niet liberaal, maar communistisch. Aan de beweging hebben individueel enkele officieren deelgenomen, dio niet tol het actieve kader behooren. De personen, die bij het complot betrok ken zijn, zijn gearesleerd en zullen voor de bevoegde rechtbanken gebracht worden Dc poging kan als totaal mislukt be schouwd worden. in de stad heerscht volkomen rust. Syrië. Dc Syrische opstandelingen. Naar do „Times" uit Haifa verneemt, bevindt het voornaamste kamp der Sy rische opstandelingen zich thans in de vlakte van Damascus, waar de opstande lingen versterkingen aanleggen. Echter ontwikkelden zij ook ia andere deelen van Syrië groote activiteit. Als toeken van rouw over den nood in Syrië wordt het mohammedaansche Ad ha feest niet gevierd. De vrouw van een Fransch Commandant vermoord. Op haar terugreis naar Iloms is de echtgenoolu van den Franschen commau- dant te Palmyra, een dame van vijfentwin tig jaar, door de inlandsche manschappen, dio haar begeleidden, vermoord en uitge plunderd. Ook de chauffeur werd met ge weerschoten gedood. China. Een universiteit bezet. Volgens een bericht uit Peking hebben Mandsjocrijsche soldaten de universiteit to Peking bezet en den rector gearrosleer 1 en naar Tientsin overgebracht. Deze wordt beschuldigd, van de Sovjets gelden te heb ben ontvangen voor propaganda-doelein- den. Amerika. Dc schulden aan de V. S. De Grieksche schuldregeling. De onderhandelingen met Griekenland over do oorlogsschulden zijn vastgeloopen daar Griekenland vooraf een nieuwe loc ning van 3 milüoen dollar verlangt. HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Het regeeringsontwerp Inzake de schade loosstelling aan de Duitsche vorsten is in de juridische commissie van den rijksdag aangenomen. De Britsche mijnwerkersleider Cook wenscht een wapenstilstand. BINNENLAND. De stand van het fruit en de warmoe- zerijgewassen. (L. en T., 2do blad). Wij geven een samenvatting van het rapport van den Hoogen Raad van Ar beid over het voorontwerp verbindend ver klaring collectieve arbeidsovereenkomsten. (4-de blad). De Engelsche regeering heeft voor zoo veel betreft darmen onder bepaalde voor waarden ontheffing verleend van het In voerverbod van vlcesch. (1ste blad). De Minister van Arbeid. N. en H. heeft geantwoord op de vragen van mevr. de VriesBruins inzake het opnieuw verlee- nen aan tandtechnici van de bevoegdheid tot het uitoefenen van do volledige tand prothese als beroep, (lste blad). LEIDEN. DE DERDE GROEP DER HUWELIJKS CONFERENTIES. Do tweo eerste groepen, de R.-K. ge huwden on" do jonge meisjes boven de 18 jaar zijn schitterend opgekomen. De kerk 4 keer stampvol. Stellig sam. n -2500 menschen, 1200 gehuwden, i.'iuu jonge meisjes. Dat wordt goed zoo! Er is blijkbaar be langstelling. Nu de jonge mannen hoven de 18 jaar. Die moeten ook de ruime kerk vullen. Geheel vullen Niet denken: „dat weel ik wel". Dat weet men honderd tegen óón niet, ua' Pater llendrichs daar uiloonzct. En Roomscho jonge mannen m o o i e n dat tegenwoordig weten. Het is noodzake lijk. Want do onkunde cn de misverstan den op huwelijksgebied zijn schrikbarend en ontstellend. Dus, jonge mannen boven de 18 jaar, n.&. Woensdag 80 Juni en 7 Juli in de Sl.-Pe- trnskerk 's avonds 8.15 uur. Niemand mag ontbreken. Morgen wordt in allo kerken meergo- deold, waar en wanneer de kaarten te ver krijgen zijn. En mogelijk reikte een vriendelijke hand er U roods eeno over. De Roomscho jonge mannon worden re- wacht 30 Juni on 7 Juli. Beide koeren Do Iwoo Conferenties hooren bfj elkaar. Het einds van Ellis-lsland. Do wet is afgekondigd, volgens wi 1' e de immigranten niet meer onderzocht zul len worden op Ellis-lsland, doch in dn le vens van vertrek.Dezo wet zal voor Duitse'» land ou Luxemburg op 1 Juli, voor Denc- inorkon en Noorwegen op 15 Juli «n voor Polen op 1 December in werking treil- u a-IHWEHLAJP Vragen van Kamerleden. D c 1c iv e s l i o der tandtechnici. Op dc vragen van mevrouw de Vries Bruins, in verband niet het opnieuw vcr- loenen aan een tandtcchnicu» van do be voegdheid lot hot uitoefenen van de v- 'le dige tandprothese als beroep en bctrc-ff -n- do iict uitstellen van het naman van soort gelijke beslissingen tot na de hchnn Vli g van een trr zake aangekondigd ve's- - werp heeft minister Slotema! er -'o Bruine geantwoord niet het stellen van «'o vraag of hij hot recht zou hebben de uit voering van eon wet op to schorten, omdat een nadere wettelijke regeling wordt voor bereid, en of zoodanige opschorting fe ver antwoorden zou zijn tegenover dc belang hebbenden, <1 ie nog de beslissing in een voor hen zeer gewichtige zaak afwacht ten, hetgeen te minder aangewezen zou zin, waar van de 198 gevallen op den dag der intcrpcllalio er reeds ongeveer 180 wa ren afgedaan. Bovendien merkt hij op, dat een revisie, als waarvoor een wcttclilrc voorziening wordt voorbereid, eerst moge lijk zal zijn, indien de wet van 1825 vol ledig is uitgevoerd. Overigens heeft hij in den loop dor interpellatie, noch in do motie, die aangenomen werd, de gedachte gevonden, dat do verdere uitvoering van de wet zou moeten worden opgeschort- Een speciale trein GenuaAmsterdam? Kr zijn plannen in overweging, onmid dellijk in aansluiting op de mailstoomachc- pen uit Nedcrl. Oosl-lndië, een b-b-u trein Geni»:: Aii.su-rd'in le I e i i- deii.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1