r DONDERDAG 24 JUNI 1926 17e Jaargang. No. 5283 3)e Zeidóobd (Sou/tmiï 00 ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwarta&L gij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaaL jjet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ot. per kwartaal, by voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 et* met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct Dit blad verschijnt elkon dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAOTi Oswone adverlonllin 30 cenl par regal Voor Injrexonden MeJodcelingen wordt hat - dubbels van bet tarief berekend. - Kleine advertenlldn, van tan boogata 80 woorden, waarin batrekkingen worden aangeboden of gevraagd, bunr en ver huur, koop en verkoop f O.50. Dit nummer bestaat uit twee bladen. Dé bestrijding van het socialisme. Wij moeien het socialisme bestrijden, jEn voornamelijk door onze ka- üiolicko leer consequent op alle gebied door te trekken! Wij hebben deze stelling dikwijls neergeschreven, omdat zij ons o belangrijk schijnt. Bestrijding van bet socialisme zal ten jloiie weinig uitwerking hebben, als die Ittirijdiig louter negatief is. Naast wik een negatieve bestrijding moot staan, positief, de practiseering van de katho- ltfke leer. Wie bet socialisme in de practijk kent, mentaliteit van de massa begrijpt, ni inzien, dat het bestlijden van bet ilismo kan gevoerd worden met succes ongetwijfeld! maar alléén kan ge ïnd worden met succes als tegenover u socialisme staat een. oprecht-beleefde, mi in waarheid en schoonheid uitstralen de Christelijke levenspractijk. Eu deze gedachten vonden wij dezer da ten in de „Tilb. Crt.", die ongeveer bet volgende schroef: -Mm kan goed de klasscnstrijdlheorieën Toi'tocüijk noemen, maar als men ziet, boo bijvoorbeeld weer in West-Brabant do landarbeiders tot den strijd worden ge- togen door reactionaire patroons, dan rurdeu honderd theoretisch-scboone rede neringen over solidariteit krachteloos ge- miakt. Ouzn golicele actie moest eens anders ingesteld worden. Wo moeten ten aanval kunnen overgaan, om de socialistische lot do allcen-heilbrengondo kracht ran ouzo ideeën te trekken. En er zijn aanknoopingspunten te vin- te iu do schuchtere symptomen van reli- lie-begeerte en cultuur-honger, welko zich in liet roode kamp beginnen voor te doen De leus moet niet alleen zijn: „De katho- Ibin massa behoeden voor het socialis- B»'.', maar ook en vooral: „De socialisti- massa winnen voor het Katholo- BUITENLAND Duitschland. Dt schadeloosstelling voor de Duitsche vorsten. Set regecrings voorstel in do juridische commissie. Het rcgecringsontwerp betreffende de itaogensre ebt olijke regeling met de voor- ^Hgo Duitsche vorstenhuizen is gisteren R dc juridische commissie van den Rijks- iu behandeling gonomon. Op een vraag van sociaal-democratische ie verklaarde Rijkskanselier Marx, dat regeering de opvatting is blijven koes- !:;en» dat het ontwerp een grondwetswij- t!fU(l karakter heeft en derhalve voor inneming in den Rijksdag een twee derde *OTerheid wordt vereischt. Ten aanzien •n een préambule van dit ontwerp, zoo "Ue Marx voorts mede, met het doel er grondwetswijzigend karakter aan te lJlacmen waarover in de "pers zoo vaak t'rakc is geweest is door de regoering ^nerlei voorstel gedaan. De commissie besloot daarop de kwestie |jn grond wets wijzigëüd karakter van het "werp aan te houden, totdat de zakelijke "gelegenheden zullen zijn afgehandeld, 'torop werd een aanvang gemaakt mot behandeling van artikel 1 betreffende samenstelling van het speciale Ge- ,bof. Volgens het ontwerp zul tob fitter van dit speciale gerechtshof de ent van liet Rijksgerechtshof te Leip- *orden benoemd. De rijkspresident ber voorts op advies der rijksregeering vice-presidenb van heb speciale ge- mol, do verdere acht leden en him ^«vervangers. artikel werd met 11 tegen 3 stem- en li onthoudingen door do commis- ^ngenomen. Tegen stemden dp coin- ten, terwijl de sociaal-democraten, wtsch-nationalen en de Völkischen van stemming onthielden. JW hooft betrekking op de com- Ue van het speciale gerechtshof en a' 'iet gerechtshof in functie treedt ^•enoek van een der Bondsstaten of van w van een der voormalige vorstenhui- aanneming van dit artikel geschiedde öezelfdo stemmenverhouding als die Mrtikel 1. Rai' 3' ^treffende de vaststelling der jjnen betreffende de behandeling voor -pecinle gerechtshof, werd zonder de- ^•aogenomeu. el -1 zegt, dat de omvang der vorde- r,^. °°r den eisch van een der partijen ^°fjnd. Echter kunnen hierbij ver- niet worden inbegrepen, t .,^en andercn Bondsstaat zijn gelegen j kracht ons 62m gezamenlijke pro- - *schcn deze andere Bondsstaten vorstenhuis, hetwelk da ar indertijd I heeft geregeerd, tusschen partijen zijn ver deeld. Een sociaal-democratisch voorstel tot schrapping der slotbepaling van dit artikel werd verworpen, waarna het gelieele arti kel met dezelfde stemmenverhouding als de voorgaande werd aangenomen. Artikel 5 stelt do richtlijnen vast voor hetgeen als staatseigendom cn voor het geen als particitlier eigendom der vorsten huizen moet worden beschouwd; het werd eveneens met dezelfde stemmenverhouding aangenomen. Felle bestrijding vond artikel 6, dat o.a. als volgt luidt: „Indien tusschen een Bondsstaat cener- cn een vorstenhuis of enkele leden van dit vorstenhuis anderzijds over eigendommen of andere rechten op afzonderlijke vermo gensobjecten een rechtsgeldig vonnis is uit gesproken, dan blijft dit van kracht." Amendementen op dit voorstel, zoowel van sociaal-democratische, als van Duitsch-nationale zijde, werden verworpen en het artikel daarop met dezelfde stem menverhouding aangenomen. Artikel 7, dat zegt, dat het speciale ge rechtshof dio vermogensobjecton tot één enkel vordcelingsobject zal samenvoegen, bij welke do rechts- en eigendomsverhouf dingen slechts met buiten verhouding groo- te moeilijkheden kunnen worden vastge steld, werd eveneens aangenomen. Daarop verdaagde de juridische commis sie haar zittingen. I Frankrijk. BRIAND GESLAAGD. Het nieuwe kabinet. Poincaró is er niet bij. Briand hoeft ziju besprekingen thans tot ccn cincle gebracht. Het ministerie zal, be houdens onvoorziene omstandigheden, als volgt worden samengesteld: Minister-president en Builenlandsche Zaken: Briand. Financiën on vice-president van don mi nisterraad: Caillaux. Justitie: Pierre Laval. Binneulandsche Zaken: Jean Pnrand Oorlog: generaal Guillaumat. Marino: Georges Leygues. Onderwijs: Nogaro. Handel: Chapsal. Openbare "Werken: Daniël Vin. Landbouw: Francois Binet. Pensioenen: Jourdain. Koloniën: Léon Perier. Arbeid: Durafour. Onderstaatssecretaris, toegevoegd aan den minister-president: Danielou. Onderstaatssecretaris voor de Bogroo- ling: Pielri. Idem voor jlo Schatkist: Duboia. Caillaux' stempel op het kabinet. Het ministerie is gevormd. Toen do titu laris voor de portefeuille van Financiën gevonden was, heeft do overige verdeeliüg der portefeuilles geen moeilijkheden opge leverd. In deze verdeeling is zeer sterk de "invloed van Caillaux merkbaar. De leden van het oude ministerie, die zich niet in zijn gunst konden verheugen, hebben hun plaats moeten verlaten, met name Painlc- vé, wien Caillaux niet vergeven heeft, dat deze hem in October na het congres te Nico aan den dijk heeft gezet, en De Mon- zie, die met Caillaux op zeer gespannen voet start. Pi err o Laval, Jean Durand, Leon Périer, Leygues, Jourdain en DurafouT mochten hun portefeuilles behouden. Daniel Vincent die eerst Handel hqd, is verhuisd naar Openbare Werken, dat tot dusver onder leiding van Do Monzio stond. Handel kwam ender den senator Chapsal. Onderwijs aan prof. Nogaro. Oorlog aan generaal Guilla- mat, bevelhebber van het Rijnlcger. De onderstaatssecretarissen werden, met uitzondering van Danielou en Laurent Eynac, allen vervangen. Het departement van Financiën is sterk bezet met tweo onderstaatssecretarissen: Francois Pietri voor de begrooting en Duboin voor de schatkist. In het algemeen is hel nieuwe ministerie trouwens sterk in financicele specialiteiten. Behalve Caillaux zelf, de bekende radicale financieele spe cialiteiten, Jean Duboin cn prof. Nogaro, en voorts Frunqois Pietri, de specialist van de groep der links-republikeinen? Het is bekend, dat Duboin cn Nogaro .eveneens voorstanders van een onmiddellijke stabi lisatie zijn, met name Duboin. die het on derstaats-secretariaat van de Schatkist be kleedt, en in een reeks artikelen in het „Journal" voortdurend op ditzelfde thema heeft gehamerd: de dringende noodzaak an een onmiddellijke stabilisatie,'dio hij zeer wel mogelijk acht. Aangezien ook Cail laux, blijkens zijn rede van Zondig jl. tot de wenschelijkheid eener onmiddellijke sta bilisatie bekeerd is, kan deze zeker als dicht voor de deur staand beschouwd wor den. Wat de ratificatie van het accoord van Washington betreft, deze is in de aller naaste toekomst althans twijfelachtig ge worden, daar hekend is, dat Caillaux hij ziju onderhandelingen te Washington de clause do sauvegarde niet heeft willen loslaten. De politieke samenstelling van het nieu we ministerie is ongeveer dezelfde als die van het oude kabinet. Do radicalen zijn er alleen in vertegenwoordigd door hun ge matigde elementen. Hét is bij uitstek een kabinet van het liuksche centrum, dat van de radicalen tot en met de groep van de links-republikeinen, dus geen vertegen woordigers van de groep Bokanowski be vat. Havas meldt dienaangaande nog, dat het kabinet vier links-republiekeinen telt, vijf radicaal-socialisten, tweo repuhlikeinsch .'ocialislen, vier links-radicalen en één lid die tot geen enkele parlementaire groep behoort, nl. Guillaumtit. Waarschijnlijk zullen voorlocpig zoowel dc socialisten als do rechterzijde een wel willende neutraliteit tegenover het ministe- ïie in acht nomen, in afwachting van de voorstellen, welke het kabinet zal doen. Dan zal heslist worden, naar welke zijde het zich zal oriënleeren. De rechtsche bladen toonen zicli vooral zeer verontwaardigd over de gedwongen uittreding van Poincaró. Engeland. Het Britsche mijnconflict. De kwestie van een internatio nale staking in onderzoek. Beuter meent te weten dat do voortdu ring van het conflict in de mijnindustrie een ernstig debat heeft uitgelokt in de gis termorgen te Londen gehouden bijeenkomst van het except ief comité der Mijnwerkers- internationale betreffende de toe le passen middelen tot het verscherpen van het embargo op steenkolen. Cook, de leider der Engelsche mijnwer kers, verzekerde daarna, dat do kwestie van een internationale mijnwerkersstakiug opnieuw wordt onderzocht, doch Hodges do internationale secretaris, uitte er zijn twijfel over of een dergelijke staking wen- schelijk of noodzakelijk zou worden go- acht. Zwitserland. De anti-fascistische relletjes te Gsnève. Een interpellatie in de Tweede Kamer. In de Tweede Kamer van het Zwitser- iiche parlement heeft gisteren oen inter pellatie plaats gehad naar aanleiding van dc rolletjes, die zich op 11 dezer te Genève hebben voorgedaan, tijdens een door de so cialistische partij heiegde vergadering ter core van de nagedachtenis van Matteolti. Door een der socialistische agitatoren wa ren revolverschoten gelost, waardoor ver schillende aanwezigen werden gewond. Uit het antwoord van het lid van den Bondsraad Motla blijkf, dat reeds aan den vooravond van deze bijeenkomst de Italiaansche gezant te Bern op last zijner regeering een stap bij den Bondsraad had gedaan om te bewerken, dat deze samen komst, die de fascistische groep te Genève geirriteerd had, zou werden verboden, of uitgesteld tot na de Internationale arbeids- conferontio. De kantonnale regeering te Genève, die enkele dagen tevoren een lezing van Léon Daudct had tóegelaten, meende billijkheidshalve de socialistische bijeenkomst, dio weliswaar een uitgespro ken anti-fascistisch karakter droeg, niet te moeten verbieden. Direct na de wanorde lijkheden deed do Italiaansche regeering de Bondsregeering opmerken, dat indien geen maatregelen werden gelroffen dat de Ita liaansche delegaties te Genève rustig hun taak konden volbrengen, Italië er van zou moeten afzien, delegaties naar Genève te zenden. Motta erkende de noodzakelijk heid van maatregelen ter voorkoming van herhaling van incidenten. Hij sprak er evenwel zijn verwondering over uit, dat de Italiaansche regeering reeds de mogelijk heid had overwogen, niet meer deel te ne men aan de intornaticnalo bijeenkomsten te Genève vóór een volledige opheldering over het "verloop van de incidenten wis gegeven. Uit het antwoord van Motta blijkt verder, dat hoewel do socialistische leiders, in de zen de hoofdschuldigen zijn, ook do te Genève gastvrijheid genietende fascisten, en vooral de gedelegeerden ter Internatio nale Arbeidsconferentio en enkele ambte naren van het Volkenbondssecretariaat en het Internationaal Arbeidsbureau, die de bijeenkomst bijwoonden, er tefen-manifes- talies hebben ontketend en van hun posi tie misbruik hebben gemaakt. Het laat zich aanzien, dat do kantonnale regcering te Genève voortaan politieke bij eenkomsten, die kennelijk tegen een buiten- landscho regeering zijn gericht, althans tijdens de zittingen der Volkenbondsver gadering en dor Internationale Arbeids- conferentie zal verbieden. Italië. Fascistische discipline. Do afgevaardigde Moreti, die verklaard heeft, dat niet alleen gestreden moet wor den tegen do vijanden van het fascisme, doch tevens in de fascistische rijen zelf, is tot nader aankondiging geschorst als lid van het parlement en van do fascistische partij. Portugal Het program tier nieuwe regeering. Do eisch en der Katholieken i n g o w i 11 i g d. De Portugcesclio bladen van 16 Juni pu bliceerden het program, dat de minister van oorlog, generaal Comez da Costa, aan. den ministerraad als hot program der na tionale revolutie heeft voorgelegd. Veranderingen in de grondwet vergroo- ton de maelit van den president der repu bliek, scheppen commissies van advies naast de bestaande rainistcrieelc departe menten, en wijzigen do kieswet, zoodat het individualist istische kiesrecht vervangen wordt door het organisch kiesrecht der ge meenten en der corporaties. Voor de stedelijke besturen zullen de ge zinshoofden kiesrecht hebben. Als hoogste wetgevende colleges des lands stelt de re geering een kamer der gemeenten en een kamer der corporaties voor. Verder zal de wet op do echtscheiding herzien worden. De Tegeering zal do socia le organisaties steunen en bevorderen, die zich tegen den klassestrijd koeren. Aan do kerk wordt, rechtsoersoonlijkheid toegekend cn de wet op de scheiding van kerk en staat zal herzien worden in dien geest dat de godsdienstige vrijheden van het Portugeesche volk definitief gewaar borgd worden. Op alle particuliere scholen zal het geven van godsdienstonderwijs vrij zijn. Hot onderwijl zal geheel gereorganiseerd worden. Do regeering hooft ook do proloc- t io der nationale industrie op haar pro gram staan. Do verheffing der Spaanseha legatie te Lissabon tot ambassade heeft de Portugeesche regeering met de verheffing van de Portugeesche legatie te Madrid tob denzelfdcn rang beantwoord. Hongarije. Windisch-Graetz ziek. Prins Windisch-Graetz, die in de gevan genis zit vanwege de bankbiljettenverval- sching, lijdt aan ruggemergontsfekïng. Hij zal ccn operatie ondergaan. Arabië Bloedige botsing bij Mekka. I b n s a o e cl grijpt zelf in. Het blad „El Mokatlam" publiceert een communiqué der Arabische legatie, volgens hetwelk bij Mekka oen ernstige botsing plaats had tusschen Egyptische troepen, die het Heilige Tapiit escorteerden, cn Wa- habitischc benden. De Egyptenaren lieten de muziek spelen, toen plotseling een groep mannon probeerde, de muziek te doen op houden. Sultan Ibn Snood zond troepen en, terwijl der.o trachtten de orde te hand- lui ven, vuurden de Egyptenaren op do me nigte en doodden zij vijf- en-twintig per sonen. Daarna begaf Ibn Suoed zich per soonlijk naar de plaats van hot gevecht om de ordq te herstellen. Hij wees er op, dab hét Tapiit con heilig voorwerp is on niet. mag worden rangevallen. De stoot met. bet Tapijt, zette daarop zijn weg voort, bege leid door do troepen van den Sultan. f3BMMI£MLAMD_ EERSTE KAMER. Overzicht. Het Eigendomsrecht. De Indische begroeting. De Eerste Kamer, die om twaalf uur bijeenkwam, heeft veel aandacht geschon ken aan het wctsoulwcrpje tot wijziging van de Spoorwegwet en van do Locaal- spoor- en Tramwegwet, dat hot mogelijk moet maken, dat, zopder schadevergoe ding, een verbod van bebouwing en be planting met hoornen of struikgewas wordt gelegd op strookjes grond bij overwegen. Het ontwerpje had de hevige veront waardiging gewekt van den heer De Vos van Stcenwijk, die het had over een on duldbare aantasting van het eigendoms recht, dat zou worden beperkt om lasten, die op do spoorwegmaatschappijen druk ken, a? te wentelen op particulieren. De heer De Vos en do lieer Blomjous, die het met hem eens was, zagen echter over het hoofd wat door de her-ren Slingenberg, Micbiels van Ke.-senich ken Minister Van der Vegto werd aangevoerd dat volgens aloud staatsrecht hot par ticuliere recht moet wijken voor bet alge meen belang; dat er geen sprake is van onteigening, doch alleen van een verbod cm op een bepaalde manier van den eigendom gebruik te maken: dat op grond van ons Burgerlijk Wetboek een schier ontelbaar aantal van dergelijke bepalin gen reeds zijn genomen: dat met name een verbod, als waarvan in het ontwerp sprake is, reeds sedert 30 jaar geldt voor een af stand van 8 ineter uit den spoorweg, zoo dat het verboden terrein slechts met en kele meters wordt uitgebreid..., dat zij dus lichtelijk overdreven. Het wetsontwerpje werd dan ook non- genomen met 24 tegen "10 stemmen, die HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Het kabinet-Briand gevormd. Caillaux heeft flnanción. Poincaré is er niet bij. Interpellatie In Ue Zwitsersche Kamer inzake de anti-fasdistische relletjes te Ge nève. Bloedige botsing te Mekka. BINNENLAND. Op het Congres van den Ned. Midden standsbond is de arbeidstijd van winkel personeel van verschillende zijden bespro ken (lsle blad). OMGEVING. Een beschouwing over het Veilingwezeo te Roelofarendsveen (2cle blad). van do Christelijk Historischen op den heer De Vries na. 4 Katholieken (de hec- ren Blomjous, Van Lanschot. De Jong Gn Haffmana) cn 1 Vrijhoidsbonder (de beer Van Nagel van Ampsen). In verband met het zonder hoofde lijke stemming aangenomen wetsont werp betreffende de nadere bestemming van do bezittingen van het Koninklijk Na tionaal Steuncomité stolde mevr. Pothuis- Smit de vraag, op welko wijze dc Regee ring uitvoering denkt te geven aan de in do Tweede Kamer door haar aanvaarde motie-Dressolhuys ton gunste van oud- gepensionncordcn. En Minister De Geer antwoordde, dat die uilvoering geen an- dero zal zijn dan het aan de orde gesteld wetje. Zoodat do oud-gopensionnoorden niot vorder geholpen zullen wonion dan met het fonds, to vormen uit do erfenis van het K. N. S., mogelijk zal blijken. Hierna is men begonnen te prutou ovoi de Indische Begrooting voor 1920. Een lange speech hield do Indische speciali teit der S. D. A. P., do heer Mondeis, waarna de professoren, van Embden en Do Sa vorm n Lobman over de ImlnTogiseiio leerstoelen zijn gaan pralen. Vandaag voortzetting. Vragen van Kamerleden. Vorhoogingen verzwaring v n den 1 i n k c r - M a a a d ij k. Het lid der Tweede Kamer de heer Dec kers heeft aan den Minister van Water staat gevraagd: Hoeft de Minister kennis genomen van de*door Gedeputeerde Staten van Noord- Brabant aan do Staten dier provincie geda ne voorstellen tot vorhooging cn verzwa ring van den linkor-Mua.sdijk van Maas hees tot de Dieze? Is do Minister bereid te bevorderen, dat dit voor do veiligheid en'de welvaart v.n een groot deel van Noord-Brabant drin gend noodzakelijk werk, waarvan de kos ten op 1.650.000 zijn geraamd, van rijkswege wordt gesteund en, zoo ji, tot welk bedrag? De arbeidstijd in winkels cn kantoren. Adres van het It. K. W c r k li c d e n- v er b o n d. Onderstaand adres ia door het It. K. Werkliedenverbond aan den Minister vatv Arbeid, Handel en Nijverheid gericht: „Ze was voor ons een verheugende ric-de deeliilg de toezegging, welko in du Ito- geeringsverklaring gedaan ,wora: dat do bepalingen der Arbeidswet 1910, voor zoover thans nog niet iu werking, met tertijd ook tot uilvoering zullen komen. Daarvoor zullen de op dit gebied beslaan de misstanden voor een groot gedeelte al thans wéér worden uit den weg geruimd. Minder aangenaam was het ons even wel te vernemen, dat de invoering der be palingen omtrent den arbeid iu kantoren voor alsnog afstuiten zou op tekort aan personeel bij d enDienst der Arbeidsin spectie. Het molt Uwe Excellentie toch bekend zijn, dat op dit terrein beperking van den arbeidsduur lang geen overbodige weeldo mag heeten, ja, in do laatste jaren drin gender noouig is geworden dan zo ooit was, nu.ook hol werk op de kantoren veel moer dan voorheen gemechaniseerd is, gen maakt. Daardoor is de kanloorarbeid meer af mattend cn vooral zenu-.vsloopend gewor den. Met deze feilen voor oogon moet hot voor Uwe Excellentie v iJ taan. dat re gelend optreden hier niet kan en mag worden belemmerd door gebrek aan per soneel bij de Arbeidsinspectie. Aan beperking van den arbeidsduur ziju zulke groote moreelo voordeden verbon den, dat alleen buitengewoon gewichtige economische bezwaren do doorvoering mo gen verhinderen. O.i. is er allo roden tot twijfel omtrent de aanwezigheid, nu nog-, van zulke ernstige beletselen. Uit verschillende verschijnselen o a. uit de gepubliceerde cijfers der Rijksin komsten valt te besluiten, dat de fi- nancieelo crisis zoo goed al- overwonnen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1