Ie Leidsche Courant"
Vierde Blad.
IE TüSSOHENPERSOON
Zaterdag 12 Juni 1926
De taak der Staatkundige
Partijen.
Do Voorzitter van den Alk'. Bond van
R. K. Rijkskicskringorganisatics in Ne
derland, jlir. mr. Gh. Rttys cU» Beeren-
brouck, heeft de algémeene vergadering
die gisteren en lieden te Utrecht wordt ge
houden geopend met een rede. waaraan wij
hel volgende ontleenen:
Het voornaamste punt van de agenda
dezer Bondsvergadering is de behandeling
van het Rapport der Reorganisatie-Com
missie, waarin voorstellen zijn gedaan om
onzen Algemeenen Bond van R. K. Rijks-
kieskringorganisaties uit te bouwen tot een
werkelijke R. K. Staatspartij.
De partijen.
Deze voorstellen brengen ons vanzelf
tot de vraag: welke is de beteekenis van
de politieke partijen voor ons staatkundig-,
voor ons nationaal leven?
Van liet Partijwezen is veel kwaad ge
zegd en geschreven. In bet buitenland zijn
dikke studieboeken aan dit onderwerp ge
wijd. Geheel nieuw zijn die boeken niet,
al werden zij vooral den laatslen tijd ook
in ons land vaak aangehaald.
Reeds in 1893 beweerde do Oostenrijker
Gustav Ratzenhofer in zijn werk: „Wesen
und Zweck der Politik", dat gematigde
.partijen het altijd moeten afleggen tegen
partijen met meer radicale politieke op
vattingen. Dit beeft zijn inziens een ver-
dcrfclijken weerslag op het karakter der
partijleiders:
„Volksleiders kunnen" beweert Rat
zenhofer „alléén door de kracht van
het politiek verstand en van hun karakter,
slechts korten tijd hunnen invloed over de
partij handhaven; steeds komt een oogen-
blik, waarop de partij baar materieele be
langen op den voorgrond stelt en onmid
dellijk voordeelen wil binnenoogsten.
Daar dit nu echter door politieken st rijd
op den grond van vérziende overtuigingen
of verheven onbaatzuchtigheid niet wordt
bereikt, ziet de bclanglooze politicus zich
op een goeden dag voor 't dilemma ge
plaatstaf te treden, ofwel zijn diepero
overtuiging en moreelo neiging op te ge
ven, en zich te schikken naar het baat
zuchtig drijven der partij." (Ie Deel, Blz.
227 en 228).
Deze uitlating staat niet alleen. Vele
buitenlandsehe schrijvers hebben over par
tijen en partijleiders beschouwingen ge
houden van dezelfde strekking.
Het ligt niet op mijn weg hier met u te
onderzoeken, of deze beschouwingen een
juist beeld geven van het partijwezefi in de
landen, waar zij werden geschreven. Al
leen heeft het mij cenigszins verwonderd,
dat in ons land met dergelijke aanhalingen
wordt gewerkt, juist alsof ze door Oosten-
rijkschc. Duitsche, Amerikaansche en an
dere professoren speciaal voor Nederland
zouden zijn geschreven. Dergelijke aanha
lingen toch vindt men den jongsten tijd
niet alleen in politieke vlugschriftjes, wel
ke een of anderen vorm van dictatuur
prQpagceren, ma^r ook in boeken, welke
ten dienste der wetenschap worden ge
publiceerd.
Do critiek. welke in het buitenland te
recht of ten onrechte op de partijen aldaar
wordt geleverd, behoeft voor ons gelukkig
nog geen andere beteekenis te hebben dan
Ie zijn: een baken in zee. die ons tijdig
waarschuwt om het vastloopen op gevaar
lijke klippen te voorkomen.
De R. K. Staatspartij
In ons land kennen wij nog groote .par
tijen genoeg, welke èn krachtens haar be
ginsel èn door baar samenstelling èn blij
kens haar practische politiek de beharti
ging van het algemeen belang voorop
stellen. Tot deze partijen behoort ongetwij
feld de R. K. Staatspartij.
Do scherpe critiek op het partijwezen
waarvan ik zooeven gewaagde, gaat dan
ook geheel langs onze partij heen.
Tocli is er ook hier te lande bij velen
een gevoel van onbevrediging. een zoeken
naar nieuwe middelen, een vragen naar
nieuwe organen, om beter dan tot dus
verre vorm te geven aan het rechtsbewust
zijn, dat in ons volk leeft.
Dit zoeken is zeer begrijpelijk.
Het ligt in de lijn der historische ont
wikkeling.
De middeleouwen kenden reeds de volks-
souvereiniteit, dit is de regeering voor
en mede door het volk. Alleen beeft men
het volk toen niet opgevat als oen groot
samenstel van individuen; men had de
standen van adel. geestelijkheid, burgers,
boeren, enz. In de vertegenwoordigende
lichamen zaten toen afgevaardigden dier
georganiseerde statuien, niet van de indi-
vidueele kiezers. De grondslag dor volks
vertegenwoordigers was organisch.
In den midcleleeuwschen zin van het
woord kennen wij die*„standen" niet meer.
Immers, toen hadden de standen elk hun
eigen, van elkander onderscheiden, rech
ten en plichten. Elke stand speelde een
afzonderlijke rol in de samenleving en
ieder wist tot wolken stand hij behoorde.
Ieder wist liet van zichzelf, en zijn mede-
menschen wisten het allen van hem, of
hij behoorde tot den adelstand, tot deu
geestelijken stand, ofwel tot den vrijen
burgerstand. Op zulke vast-omschrevcn
standeil een organisatieplan en een staats
wezen houwen was mogelijk en vanzelf
sprekend.
Nu echter zijn er, in dezen niaulsc hap-
pclijkcn en juridischen zin van het woord,
in deze middeleeuwsclie opvatting geen
eigenlijke „standen" meer. Er is nog wel
adel, en geestelijkheid, en burgerij, docli
de leden van deze volksgroepen hebben,
als staatsburgers, noch eigen
rechten, noch eigen plichten.
Er is nog wel, en er zal ook altijd
blijven, afscheiding onder de mensehen in
verschillende maatschappelijke groepen.
Er zijn zelfs katholieke standsorgani
saties van arbeiders, middenstanders,
boeren en werkgevers, welke voor de ge
zamenlijke behartiging van groepsbelangen
nuttig werk verrichten. Maar als
staatsburgers hebben zij allen: ar
beiders, middenstanders, boeren, werkge
vers (en ook de anderen, die men wel
eens vergeet) dezelfde rechten en dezelfde
plichten; als staatsburgers lioorcn
zij b ij elkaar in dezelfde locaio en
landelijke organisatie. Het staatsburger
schap hebben zij gelijkelijk met elkaar
gemeen. En iedere scheidingslijn van
stand of klasse, welke men daar tusschen
schuift, elk etiket, dat men hen daar wil
opplakken, brengt ons verder weg van het
algemeen belang, maakt het ons moei
lijker, uit do veelheid der tegenstrijdige
belangen den grootsten gemeenen deeler te
vinden, en als staatsburgers gezamenlijk
onze nationale roeping te vervullen.
Die middeleeuwsclie standen, waarvan
ik zoocven gewaagde, zijn, deels aan eigen
fouten, te gronde gegaan. De oude demo
cratische ambachtsgilden en corporaties,
die een tijdlang zoowel de kwestie van dé
volksregcering als het arbeidsvraagstuk
hadden opgelost, waren zich geleidelijk
aan 't misvormen Het stelsel begon ern
stige gebreken te verloonen en bet corpo-
ratiewezen stortte in elkaar.
Stroom ir.gen.
De zoogenaamde „moderne" staatsge-
dacktc deed haar intrede. Een dubbele
strooming openbaarde zich. die aan de
eene zijde den absoluut-oppermachligen
Staat aan de andere zijde de vrijmaking
van de individuen wilde bereiken. Over
heidsstaat èn individueele vrijheid was de
dubbele leuze, die zegevierde.
De eerste leidde tot o V ercentralisatie.
De tweede tot versnippering van liet volk
in duizenden, ongeorganiseerde, los vai^
elkaar staande individuen. Toen werd de
grondslag der volksvertegenwoordiging
individualistisch.
De leuzen hebben haar tijd gehad.
"Wij hebben daarna gekregen een tijdperk
waarin de Overheid zich meer en meer
moest inlaten met de regeling van het
maatschappelijk leven, terwijl daarnaast
in do vrije maatschappij de belanghebben
den zich opnieuw hebben georganiseerd.
Het is begrijpelijk ik zeide bet reeds
dat in dezen tijd, nu de Staat met aller
lei regelingen is overbelast, en alles in de
maal schappij naar organisatie dringt,
het is begrijpelijk, dal men n u zoekt naar
middelen ont het oude reehtsgaroe! aan
nieuwe behoeften en andere vormen aan
te passen.
Dit zoeken naar een oplossing van nieu
we vraagstukken ge.schidt liier te lande
gelukkig mot echt-Nederlandsche degelijk
heid. Dat wil zeggen: men bepaalt zich niet
tot critiek of bet bestaande. Men begrijpt,
dat een min of meer geslaagde critiek op
iartgwezen. algemeen kiesrecht en parle
mentair stelsel niet voldoende is. De critici
die verdienstelijk werk willen leveren,
kunnen met afbreken ui et volstaan; zij
1 egrijpen, dat. vóór mot de afbraak van
'iet bestaande kan worden begonnen, er
eon goed bouwplan moot zijn van liet be
tere. dat men in de plaAfs wil stellen.
Aan ernstige pogingen, om dergelijke
bouwplannen te ontwerpen, heeft hot den
laatslen lijd -niet ontbroken.
Organische vertegenwoordiging mi de
centralisatie zijn de twee hoofdgedachten,
waaromheen alle lot dusverre bekende
Liemvo stelsels draaien.
De oenen willen voor de toekomst lou
ter en alleen een belangenvertegenwoordi
ging uit de ver- billende maatschappelijke
groepen, met terzijdestelling van liet poli
tieke parlement. 1).
Anderen, die niet zóó ver gaan. willen
de Eerste Kamer omzetten in een „So
ciale Kamer". De belangrijke staalkundi
ge taak. welke de Eerste Kamer als Hof
van Revisie vervult, willen deze opdragen
aan liet volk zelf, door invoering van liet
volksreferendum. 2).
Anderen nog vragen standen vertegen
woordiging in de partijen, blijkbaar om
via de politieke organisatie tot standen-
i ertegenwoordiging in de politieke
Kamer te.komen.
"Weef anderen zoeken de oplossing in
een wijziging van, de werkwijze van Twee
de- en Eerste Kamer door instelling van
vaste commissies vandeskundig n met
ingrijpende bevoegdheid, om het werk der
Kaniers voor te bereiden en te corrige
ren. 3)
Ten slotte zien" velen uil naar torpa.-ing
cn uitwerking van het nieuwe artikel 194
der Grondwet, waarbij de wetgever aan
andere dan in do Grondwet genoemde
lichamen verordenende bevoegdheid kan
vcrleenen. Door uitbouw van ons consti
tutioneel recht willen dezen, op ganscli
anderen voet dan |o! dusverre liet geval
was. tot meerdere docentralisati» der
rechtsvorming geraken. Om drieërlei »rec
dencn wordt zulk oen decentralisatie noo-
dig geacht:
In de eerste plaats om de recht.-vorming
meer le doen,geschieden door hen. bij wie
ook kennis van de maatschappelijke toe
standen, waarin men wil ingrijpen, aan
wezig is.
In de tweede plaats om bel toenemend
machtsbewustzijn der bestaande hola n-
g e n - g e m e e n s c happen te breidelen,
door hen in e c li 18 g e m c e n s c h a p-
P e n te voreenigen.
En in dc-dorde plaats; wegen - de beperk
te organisatie pin het recht.-hewuslzijn
des volks, tendevubV waarvan 'de wer
king van dat- bewustzijn liolenimo; ml
wordt en een -tijgend 'tekort aan gi-clir- -
ven recht ontslaat. 4)
Do jongste Grondwetsherziening heeft
den wv-' geopend om deze gedachte te ver
wezenlijken.
De toekomst.
Deze slroomingen zijn hier slechts ruw
geschetst. Men kan ze nog niet geheel zui
ver afbakenen. Terwijl sommigen écu van
de zoo juist genoemde hervormingen wil
len doorvoeren, zijn anderen van me» ning,
dat or t e g e 1 ij k c r t ij d met enkele van
deze hervormingen kan worden -begonnen.
Ook onze purnj zal zich iü do naaste
toekomst met deze vraagstukken welke
door de ontwikkeling der staatkundige ge
beurtenissen aan de orde worden gesteld,
moeten bezig houden.
Op deze besprekingen wil ik nn niet voor-
ui tloopen.
Wanneer ik mij in de waarneming van
.déze feiten niet vergi-, dan volgt daar
uit, dat wij in ons land da politieke
partijen vooralsnog niet kun-
n e n m i s s e n.
De tegenwoordige groepecring op si.nl-
kundig gebied naar godsdienstige en wiis-
geerige onderscheiding is niet kin. i-uaiig.
liet ontslaan dor politieke parti. n in
dit land is het gyvoig van cl e breuk in de
eenheid van leveiisbf-sMioir.vinc'.
FEU1LLET0-N
Roman van E. F. BENSON.
(Nadruk verboden).
Dc stilte van den nacht viel neer als het
deksel van een juweelkistje. Toen, na een
tijdje, kwam er het geplas van een pa
gaai en de kano werd klein en onduidelijk
ia dc verte.
•,Dat zijn weer die aardige jongens." zei
Joyce.
Arthur C'raddock liet een langen zucht,
hij was zich verschrikkelijk bewust van
Z'JQ leeftijd en zijn rijkdom en Joyce hoor
de zijn gesteven overhemd kraken.
"Die jonge man heeft een diplomalieken
aanleg," zei hij; „het is duidelijk dat hij
bedoelde U een serenade te brengen en
hij bleef aan den anderen kant der rivier
ooi hot te doen voorkomen alsof dat heele-
maal zijn bedoeling niet was. Het is een
aannemelijk vermoeden dat, als een sere
nade zijn doel was cn dat is zeker
hij moest doen, alsof hij U hier niet zag
"taan. Daarom zong hij uit volle borst. Als
Probeerde hetzelfde te doen, waar ik lieel
|eol zin in heb, zou ik alleen maar de over-
"iging bij U vestigen dat ik een zeere
,ee' had. Niemand heeft me ooit liooren
zingen, zelfs niet toen ik jong was als dat
Jongmenscli in den kano. Hij zal nu terug
Pagaaien naar zijn tent. tenzij U hier in
'ot maanlicht blijft staan. cn tot den mor-
o over U droomen."
Joyce laclite.
„Wat een onzin, meneer Craddock," zoi
ze, hoewel ze in een diep geheim plekje
van haar VAeisjeshartje wist dat liet in heb
geheel goen onzin was. „Booten met zan
gers en gitaren komen iederen avon l voor
bij en soms nog laat in den nacht. Ze kun
nen me toch niet allemaal serenades bren
gen."
„Ik zie niet in, waarom niet. Er zijn
geen wettelijke bepalingen tegen. Ik zou
zelf meedoen, juffrouw Joyce, als ik kon
zingen en als ik niet vreesde dat iedere
C'anadeesche kano, waarin ik mij waagde,
oogenblikkclijk zou zinken."
Behalve het glas champagne dat hij aan
het diner gedronken had, veroorloofde
Philip Wroughton zich ook nog de luxe
bijna een uur langer op te blijven, dan
zijn gewoonte was om te praten met zijn
gast cn te lezen over het verrukkelijke kli
maat van den Boven-Xijl. Terwijl Crad
dock en Joyce in den tuin waren geweest
had zijn scherpzinnige moeder voor zij
aan haar patience begonnen was. een reeks
gedachten bij heni opgewekt, die hij nu
van plan was op eene zeer delicate wijze
kenbaar te maken aan zijn gast, zoodra
Joyce naar haar kamer Zou gegaan zijn.
„Hij heeft nu, je schilderij,-Philip." had
die scherpzinnige oude da ine gezegd, „en
•nu is hij uit op je dochter. Waarom laat je
Joyce niet een maandje naar dc stad gaan,
om het meisje een kans te geven? Je bent
een egoist, weet je, zooals alle Wrough-
tons."
Maar ze was er niet in geslaagd een
antwoord uit te lokken cn evenmin had ze
le onafhankelijkheid van zijn eigen mec-
ningen aangetast. Er was geen groote hel
derziendheid voor ppodig om le ontdekken
dat C'raddock zich nog al voelde annge-
'trokken lot het meisje en het leek lipu*
vader, dat ze gemakkelijk een huwelijk
kon doen, waarvan hij minder plezier m
hebben. Ze had een heel eenzaam en afge
zonderd leven met hem geleid cn hij was
niet van plan zijn gewoonten to verande
ren om haar meer in contact tc laten ko
men met de wereld, 't. Is waar, als de reis
naar Egypte doorging, zou zc vermoedelijk
meer jonge mannen ontmoeten dan ze, in
haar heele leven gedaan had; maar hij kon
zich niet voorstellen dat er iemand zou
kunnen zijn die hem meer zou kunnen vol
doen (alsof het zijn eigen huwelijk was,
waar het over ging) dan Craddock. Philip
vond hein rustig en eerbiedig cn aange
naam cn daar het zeker noodzakelijk was
dat Joyce en haar man (als het haar toe
gestaan werd te trouwen) veel bij hem
zouden zijn, waren dat zeker gunstige
eigenschappen. Hij had het land aan jonge
mannen met hun vroolijkheid en hun harde
lachen cn hun automatische spijsvertering
en hij was gecu oogcublik van plan zoo
iemand in zijn huis le dulden. Daarenbo
ven was C'raddock zeker in goeden doen
(Philip zou zeker een beroerte gekregen
hebben als hij geweten liad dat hij en zijn
schilderij unx zoo te zeggen bezig waren
hein nog rijker te maken) cn liet was toch
zeker wenst-helijk geld in do familie te
hebben. Het was wel mogelijk, dat er
iemand te ontdekken zou zijn die nog ver
kieslijker was. maar voor hel OQgenblik
kostte liet Philip weinig moeite zich te
overtuigen dat hij te kort zou schieten in
zijn plicht ten opzichte van zijn dochter,
Zoolang de verdeeldheid van geestesrich
ting en levensbeschouwing zal hlijvou be
staan, kan het niet anders, of ook in de
opvattingen omtrent do richting, die door
hel staatbestuur moet worden gevolgd,
zoowel op liet gebied van het politieke als
van het sociale leven, zal er noodzakelijk
diepgaand verschil van meening zijn, dat
in staatkundige groepeering tot uiting
tornt.
Verschil in levensbeschouwing is de die
pere oorzaak van partijvorming.
De onmiddellijke aanleiding tot het
orgauiseeren van breede volksgroepen in
politieke partijen was, eenerzijds, de be
hoefte om het individualisme der negen
tiende eeuw door organisatie der actieve
staatsburgers le corrigeeren, en, ander
zijds, de drang naar versterking van den
volksinvloed op bestuur en wetgeving.
Do conclusie, die logisch uit dit alles
voortvloeit, ligt voor de hand.
Hei partijwezen, zooals het historisch iu
ons land is gegroeid, dc partijen, die
niet op groejisb o 1 a n g e n, maar op
beginselen zijn gebouwd, mogen niet
liet ideaal zijn, zéér zeker voorzien zij
in een behoefte van waarschijnlijk blijveu*
den aard.
Zij kunnen in ieder geval vooralsnog
niet worden gemist.
Werkend aan de reorganisatie vun onze
partij. ijv erend voor dc versterking van
de staatkundige eenheid ouder do katho
lieken. hebben wij allen levendig het besef,
nat wij hiermede dienen een groot lands
belang, dat wij hiermedo vervullen ons
deel van de nationale laak, welke op ge
heel het Nederlaiidschc volk rust.
Het is in dien geest, dat ik, onder liet
afsmeeken van Gods onmisbaren zegen
over ons werk, de hoop uitspreek, dat
onze besprekingen en uwe besluiten in de
bijeenkomsten van heden en morgen
vruchtdragend mogen zijn voor'de Katho
lieke Partij en voor ons volk.
1) Dr. .T. Bit-mond in zijn werk: „De
Grondslag der Volksvertegenwoordiging:
Individualistisch of Organisch?" (Hz. 122).
2) Mr. Dr. Ir. .1 van Helt inga Tromp,
iirl van de ^Studiecommissie der Maat
schappij voor-Nijverheid en Handel (Huag-
che .Maandblad Juni 1920).
3) Eene Commissie uit de Nederland-che
Maatschappij voor Nijverheid cn Handel
onder voorzitterschap van Dr. F. F.
Poslhuma in haar .rapport over: „Doel
matige Overheidsbemoeiing".
4) Prof. H. Krabbe (Leiden) in zijn „Mo
derne Staatsidee".
Bl—EHAND
„LE-S AG E-TEN-3 ROEK-BIBLIO
THEEK"
Zevende jaarvergadering.
Tn bet R. K. Weeshuis te Utrecht
is do Te Jaarvergadering gehouden van
de Sub-Corn it é's met hot Hoofdcomité
van bovengenoemde Verceniging.
Tc half elf werd in de Kapel van hot
Washuis eon II. Mis voor dc levende en
'.verleden leden der Verceniging cn Jiaro
weldoeners (sters) opgedragen waarna om
kwart over elven de vergadering een aan
vang nam.
Na opening met den Christclijken greet
en een kort inleidend woord van de presi
dente van liet Ho'ofd-Comité, mevr. L. van
Dommelen uit Den Hang, werden door de
secretaresse Mej. J. J. Wove, de nolule en
het- jaarverslag uitgebracht.
Jaarverslag.
Aan het laatste oei lonten wij, dat de
Verecniging in 1925 900 werkende leden
telde, welk getal tot'pl.in. 1100 gestegen is.
Deze leden prikten gezamenlijk 837
banden, d.i. 3G banden meer dan in 192-1.
Dc Verceniging telt thans 40 sub-comi
tés.
Omtrent het afgeleverde werk vermel
den wc liet volgende:
Amsterdam leverde :i" banden, Deu Haag
103 banden met S3 leden. Qinilcen 25 ban
den met 20 leden, Haarlem 33)4 banden
met 32 leden, Nijmegen 90 bandon met 39
leden.
De 83-jarige Mej. van Baer te Beek prik
te hiervan 15 banden.
Schiedam leverde tl banden met 20
leden, Tilburg 2K met 27 leden.
Verder ontving do Verceniging uit Yen-
ray, waar slechts één 83-jarige heer werkt.,
30 banden.
Er werden dit jaar 2477 banden ge-
lezen door de blinden van het heelo land.
Rïiiui honderd blinden zijn geabonneerd
op het Maandblad en daaronder aijn 4
protestanten.
Propagandadagen werden gehouden te
Bergen op Zoom, Uoozendanl en Helmond.
Nieuwe comité's werden opgericht te
Bergen op Zoom, Helmond, Amerfoort,
Lichtenvoorde en Oosterhout.
Het jaarverslag memoreert verder dank
baar liet ijveren voor het aanwerven van
conlriburcerendc leden. Van Winterswijk
werd f25 ontvangen, van 's Hertogenbosch,
door bemiddeling van Mejonkvrouwo van
Hugcnpotb, f112.
Hot jaarverslag sluit met een liartelijkou
gelukwensch aan Fr. M. Adrianus, dio ein
delijk zijn bl i nden sel i ri ft machine gekregen
heeft.
Het -financieel verslag, oveneons door
Mej. J. J. Wevo uitgebracht, gaf aan ont
vangsten f1300, uitgaven f2000, alzoo een
batig saldo van f2300.
Fritter Adrianus hield na het uitbrengen
der verslagen een korte inleiding, waarin
hij wees op den prachtigen groei van het
Liefdewerk.
In 8 jaar tijds klom het ledental van
op 1100.
De bibliotheek bezat toen een 100 ban
den, thans 1000, uitmakende meer dan 1000
boeken.
De Frater wees er verder op dal er nog
veel tc weinig geprikt wordt. Vijf dames
p ikken met hour vijven één blad pyr «lag
cu daarvoor is ongeveer 20 minuten tijd
vercischt. Dat is toch veel to weinig. Als
elk lid één blad per dag prikte en dat is
toch niet In veel gevraagd zonden v,o
met de bibliotheek reusachtig vooruit
gaan.
Besloten werd verder oni op plant son. te
klein of ongeschikt voor dooprichting vun
een Comité, ijveraars aan te stellen.
Door verschillende dames wcril hierna
versing uitgebracht van de verrichte werk
zaamheden van de comité's.
Roozcndnal hield reu ;cut r.i
fancy-fair, die een batig saldo van f2500
voor het Liefdewerk opbracht.
Do kroon spande echter Bcrgcn-op-Zo>.m
dat eveneens een tentoonstelling en fan.;.-
fair organiseerde, welke een batig sil l<>
van ruim f3000 opleverden. Bovendien
werd aan het muziek!. >rps van dc blinden
te Grave een violoncel geschonken, waar
aan dringend behoefte was.
Nadat frater Adrianus nog enkele mode-
1 deelingen had gedaun over het Maand
schrift, dat met graagte door dn blinde go-
lezen wordt, werd de vergadering ge
schorst cn in liet Weeshuis de lunseh ge
bruikt.
In de middogbijeenkoms: werden eerst
verschillende huishoudelijke aangelegen
heden besproken, waarbij fr. M. Adrianus
de gevraagde inlichtingen verschafte.
Daarna werd pedel 11 "listroerd het ni •uva
machinaal prikker;.1 toestel v,oor het ver
vaardigen van Braille-schrift, welk t'-c 1
•uitgevonden i« door Frater Adrinni
Het toestel werkt ongeveer als een
schrijfmachine met dit verschil, dat'men
maar toetsen heeft.
Het papier loopt niet over een rol, maar
ligt vlak op het toe-Gel.
Het groote »voor.le. 1 van dit nici.'.e too
st el is ten zeerste, «lat het tvveo maal zoo
vlug werkt als liandprikkcn en op de twee
de plaats dat het een besparing van 190
pet. geeft op papierkosten, dood ut he: 1 a-
pier aan beide zijden kan geprikt v. or.Yn.
Wanneer b.v. de Catechismus Van Pol
lers zou geprikt worden, zouden daarvoor
volgens de huidige methode 00 banden
noodig zijn met d nieuwo machine 30
banden dat beteckenl een besparing vin
f30 aan papier.
Van de machine, di vervaardigd is door
do firma Hamson on Caminado tc Rotter
dam, op aanwijzingen van frater Adrianus
zullen voorloopig 12 exemplaren v. orden
gemaakt.
Alle comité's krijgen bij loting de ma
chine 11 «lagen op proef. Uit eigen Ins
kunnen zij dan, zoo dc proef bevalt, een
of meer exemplaren bestellen.
Nadat de machine aan de aanwezigen
was uitgelegd, werd do rondvraag gehou
den, waarvan een druk gebruik gemaakt
werd.
De presidente, Mevr. L. van D 'in i -lcn,
sprak hierna het slotwoord.
als liij Craddock niet liet weten, dat zijn
attenties voor Joyce door haar vader wel
willend werden opgenomen. Maar nis zijn
overwegingen ontbloot zouden word.-n van
de weefsels zijner verbeelding, tot de
waarheid in haar naakte strengheid bloot
kwam, moet toegegeven worden dat hij
van Joyce uitsluitend maakte met het oog
op zijn eigen gemak.
Een spelletje bézique volgde op Crad
docks wandeling met Joyce en een sigaret
met een whisky-soda troostte hem Voor het
verdwijnen der dames.
„En dus moet U morgen werkelijk weer
naar Londen?" zei Philip. ..Kunnen wij U
op geen enkele manier overhalen nog een
nacht hier Ie blijven? Tn uw bcscheidcn-
I eid heeft U er geen idee van wat een op-
frissching het voor ons in onze afzonde
ring is, de atmosfeer der groote stad eens
zijn plannen voor een mogelijk huwelijk
c\en om ons te hebben. Ja, ik mag wel
zeggen „ons", wartt mijn lieve kleine Joyce
was zoo blij dat U kwam. Zou liet niet
goed zijn als U dat venster sloot? Tk ben
er zeker van «lat U op den toslit zit."
Dat moest natuurlijk beteokenen «lat
Philip op den tocht zat, wat C'raddock
heel goed begreep.
„Ik zei dus, dat Joyce zoo blij was," her
haalde haar vader.
„Ik verlang niets liever dan het juf
frouw Jovce aangenaam te maken," zei
Craddock.
„Dat doet U; ik ben cr zeker van. Die
beste Joyce! Ik weet dat het mij niet lang
meer vergund zal zijn haar een tehuis te
verschaffen. Haar toekomst houdt mijn
gedachten onophoudelijk bezig. Maar zij
zal wel iemand ontmoeten tot wien zij
zi.di voelt aangetrokken, als wij overwin
teren in Egypte. Ze ziet er niet kwaad uit?
vindt U wel? Ik geloof «lat cr verschillen
de geschikte mannen moeten zijn waar
van zij cr oen Iriar gunsten zou willen
scheuken. Zeker, zeker!"
Alles was zoo zachtjes en peinzend ge
zegd; het leek wel alsof de kalme zons-
ondergang van den scheidende dag erover
hing. Het resultaat was dat Arthur C'rad
dock opstond en in stilte op en neer ging
v..indelen door de kamer.
„Wilt U mij uw toestemming geven om
ondergang van den scheidenden «lag erover
gelukkigst cn van alle mannen wil maken?"
trocg hij.
„Mijn beste vriend!" zei Philip met uit
gestoken hand.
T W E ED E H )OFDSTU K.
Dc dageraad maakte «le lucht helde.,
hoewel dc zon nog niet opgegaan was,
toen Charles Lat hom den volgenden mor
gen ont waakte in zijn t< nt bij den 111 ioi -
oever. Dicht bij hem iu beperkte ruim«3
lag zijn broer Reggie nog vast te slapen
op zijn rug met. zijn mond een beetje
1 pen, een lok van zijn verward haar over
zijn voorhoofd cn een blooten bruinen arm
en schouder boven het laken dat luhtig
over hem heen lag.
