17e Jaargang. WOEKSOAG 19 MEI 1926 No. 5253 e £cicbclve De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaüL Franco per post I 2.95 per kwartaaL Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abounds ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct. met Goïllustreerd Zondagsblad 9 ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT Gowone advertentidn 30 cant per regel Voor Ic-excmden Mcdedeelingeo wordt het 3 dubbele vod bet tarief berekend. 3 Kloine advertentiën, ran ten hoogste 80 woordon, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, hunr eo ver buur, koop en verkoop to.50. Ill HOMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN. V Over propaganda. Hoods is melding gemaakt van hel to Moskou gehouden anti-godsdienstig con gres, waarop in hoofdzaak het vraagstuk der anti-godsdienstige propaganda be sproken is. Naar uit de verslagen in de ..Prawda" blijkt, openbaarden zich op het congres twee stroomingen: een die do propaganda vvenscht te voeren niet groote omzichtigheid en met ontzien van het godsdienstige sentiment der bevolking ('vooral op bet platteland), en een die de propaganda tegen den godsdienst op do meest energieke wijze, zonder do gevoelens der religieuze volksmassa te ontzien, wil doorzetten. Welke strooming de overhand Lad, valt uit de verslagen niet duidelijk op te merken. ,ls het niet bedroevend en benauwend, als wij van zulk 'u satanisch streven ken nis nemen?.... Maar zou bet ten slotte ook niet erg en heel erg ziju, als wij er kennis van namen, zónder dat wij in ons voelden sterk worden do wil. om, voor zoover ons betreft, krachtig te strijden den strijd tegen de Goddeloosheid, hetzij ze met open vizier i|aar voren treedt, hetzij ze sluw op do loer ligt. In beide vormen wordt er ook in ons land een anti-gods dienstige propaganda geboerd. En tegen- jver die propaganda moet staan niet slechts onzerzijds een goedige gezindheid, eu welwillende onverschilligheid, maar een krachtige activiteit. Och, laten wij toch allen belijden in woord en daden'naar buiten, maar aller eerst in het voorbeeld van eigen persoon lijk loven, dat wij zijn: Katholiek! UoomscheD, dal zijn wij! Wij moéten kleur bekennen! De propaganda voeren wij, ieder voor zich, individueel, verschillend naar staat eu .stand, naar positie en roeping. Maar óók georganiseerd georganiseerd in Katholieke Vereenigingon en speciaal Ln die vereenigingon, welke zicli de propa ganda uitdrukkelijk en direct teil doel stellen. BUITENLAND Volkenbond NAAR ONTWAPENING. De voorbereidende commissie. Het Franscho en het Engelschta gezichtspunt. De voorbereidende ontwapeningscom missie te Genève, die, zooals gemeld, den Nederlandschen gedelegeerde jhr. Loudon tot voorzitter heeft gekozen, is gisteren begonnen met haar debatten. Na eenigc algemeene beschouwingen behandelde d» commissie de volgende problemen: 1. Wat heeft men onder bewapening to verstaan? 2. Is bet ijiogelijk, de oorlogsbewape ning van een land te beperken, of moe- Ion do ontwapeningsmaatregelen zich uit sluitend tot do vredesbewapening uitstrek ken? 3. Wat heeft men onder vermindering of beperking der bewapening te verstaan? Bij do debatten kwamen onmiddellijk tie beide gezichtspunten, het z.g. Fran scho en Engelsche gezichtspunt, tegenover elkaar te staan. Cecil noemde het doelloos zich met een lang onderzoek van punt 1 op to houden. Hof gaat eenvoudig om de beperking dor strijdkrachten, die binnen afzienbaren lijd gemobiliseerd kunnen worden, in de oorsto plaats dor voor een onmiddellijken aanval dienende strijdkrachten. Paul—Boncour (Frankrijk). De Marini (Italië) en De Brouckère ("België) namen hot z.g. FranscUe standpunt in. Laatstge noemde waarschuwde tegen de illusie, dat men hier zóu pogen Ivet aantal manschap pen eu geweren te verminderen. Indien ö'eu zou gelooven, daarmede iets te heb- beu bereikt, zou de verrichte arbeid niet al leen nutteloos, doch zelfs gevaarlijk kuu- Qon ziju. De commissie moet zicli alleen bezig houden mot de kwestie der mobiliseering \au oorlogsstrijdkrachten van lieden en van die van morgen, d.w.z. de daartoe wuooreude industrie in de ontwapening Ie betrek kon. Deze taak is zoo moeilijk als velen avcI denken. Paul-Boiicour geeft op een vraag van toe, dat meu van beperking of ver andering der bewapening alleen met het o? op de vredesbewapening spreken •kan, aar slechts deze laatste te melen en to df. 11S'i ^aar Frankrijk en de vele an- ero landen kunnen een dergelijke ontwa- E™"? «echts aanvaarden, indien zij het nlev e ',eï!' dat met het geheele com- dpr "(rijdkrachten bij den tegenslan- 's gehouden. Het onderzoek volonJj daarom, volgens spreker, tot de cende problemen uitstrekken. If n ^desbewapening. 'Qobiliseering der sfrijdkrach- III De mogelijkheid van de mobilisee- rng der industrie. Het eerste punt werd op voorstel van Cecil naar een sub-commissie verwezen. Over punt II zullen dc debatten heden worden voortgezet. De commissie beeft (er wille der Ameri kanen, die er niet toe konden besluiten, zitting te Hemen in een Volkenhcmdscom- missie, de militaire commissie, die uitge breid is met du militaire deskundigen der uitnóodigondc tien staten, in een subcom missie, onder voorzitterschap van den Spaanschen gedelegeerde, Cobian, omge zet. België. De Ministercrisis. Een k a b i n e t-J a s p a r. Jaspar beeft gisteravond officieel do taak van kabinetsformateur aanvaard. Hij wil een regeeriug samenstellen met de medewerking van katholieken, socialisten en liberalen. Francqui zei bein onvoor waardelijke medewerking toe. Jaspar verklaarde, dat, indien zijn re geering tot stand komt, zij voorloopig haar werkzaamheden zal beperken lot een politiek van financieel herstel en bezuini gingen. De formateur meent vandaag met zijn taak klaar tc komen. Duitschland. De vlaggeukwestie. (Saksen tegen de vcrorden-ing. Volgens een bericht in de bladen te Dresden beeft do Saksische regeering. haar vertegenwoordiger iu den Rijksraad opgedragen, zich aan te sluiten bij het be zwaar van Pruisen tégen de vlag-vcror- deniug. Het „Berl. Tageblalt" beschouwt deze beslissing als bijzonder belangrijk, (laai de Saksische regeering samengesteld is uit de z.g. groote coalitie, zoodat daarin ook do Duiiscbe Volkspartij vertegenwoor digd is. Een gevecht om de vlag. In een restaurant Ie Elberfeld zijn eeni gc personen in strijd geraakt over de vlaggeukwestie. Hel kwam tot handtaste lijkheden en yadat de vechtende bezoekers het restaurant verlaten hadden, werd do ruzie zelfs bloedig. Een koopman kreeg hierbij twee messteken iu de borst tenge volge waarvan hij onmiddellijk overleed. Frankrijk. De angst voor den franc. Wat te doe 11? Alle Fransclie bladen, groote en kleine, blijven zich met de gestadige daling van den franc bezighouden. Ze zoeken alle naar een middel om uit de finan- cieelc moeilijkheden te geraken, en ieder meent op zijn beurt bet gevonden te heb ben. De „Quotidien" begint moedeloos te worden en schrijft: Men zeide: Het budget moet worden in gekrompen. Het budget werd ingekrom pen; de franc daalt. Men zeide: Men moet bet met Amerika over de schulden eens worden. Men werd het eens; dc franc daalt Men zeide: Men moet den indruk geven van een bepaalde ministerieele sta biliteit. De Kamerleden gingen naar huis; de franc daalt. Men zeide: Er dient een vrijwillige inschrijving te worden geopend Men opende haar; de franc daalt. Men zeide: liet ligt aan de algemeene staking in Engeland. De staking eindigde; de franc daalt Wat zal men morgen zeggen. Tot dus ver keerden alle omstandigheden zich te gen den franc, zelfs die, welke logische gesproken, hem moesten opheffen. Welke waarborg is er dat deze beweging tot stil stand komt? De „Journée ïndustviollo" spot dat men bij eiken raonetairen bokkensprong in of- ficieele kringen een nog niet te berde ge brachte verklaring geeft. Al deze verkla ringen, zelfs (lie, welke gegrond zijn, heb ben het gemeenschappelijk karakter van middelen om bet moreel des lands er weer wat bovenop te brengen, zonder te zin spelen op de permanente oorzaak der zwakheid, n.l. de moeilijkheid, zoo niet de onmogelijkheid om onder de huidige poli tieke omstandigheden de technische mid delen toe te passen, welke elkeen thans begint te onderkennen. En de „Hommo Libre" verzucht: gelooft men niet dat ons crediot vernietigd is door bet kwaad, dat wij van ons zelf hebben gesproken? Men spreekt van eensgezind heid, maar die kan er slechts zijn door oen daad van gemeenschappelijke bootvaar digheid. Engeland. DE LIQUIDATIE DER STAKING. De toestand weer nermaat. Do bladen verschijnen weer als gewoon. De Londensclie ochtendbladen ziju gis teren voor het eerst na 14 (lagen weer in den gewonen vorm verschenen. Hel avond blad de „Star", dal gislöj-eu evenals de ..Evening Standard" weer in zijn gewone formaat verschenen is, vertelt boe bet zich tijdens de slaking heeft weten te be holpen. Men slaagde er in bij een kleine drukkerij van een weekblad te Norwood bij Londen een „Star" van vier bladzijden te doen verschenen, die evenwel op een platte pers werd gedrukt in plaats Aan op een rotatiepers zoodul er den eersten dag maar 50.000 exemplaren kouden gedrukt wordt, wat voor een groote stad als Lon den slechts een druppel in den Oceaan is. Gelukkig vond men een andere drukkerij met rotatiepersen ui Uxbridge en zoo kou den er den volgenden dag 200.000 exem plaren van de nood-.,Star" gedrukt wor den. Dit cijfer :werd voortdurend opge- voerd.zóodal liet Zaterdag j.l. 400.000 was Het spq0rwegvorkeer Drie der vier groote spoorwegmaat schappijen de Londen, Midland and Scottish Railway, do Great Western en de London and North-Eastern zullen voor loopig maar 'de helft van haar treinen la- ten rijden teneinde steenkool te sparen voor liet geval hot conflict in het mijnbe drijf lang zou duren. Alleen de Southern Railway die den dienst naar Folkesto ne onderhoudt rijdt normaal. H et laatste b e cl r ij f. Het laatste bedrijf van liet groote sta-< kin;;, -pel is gisteren gespoeld: de solda ten, die voor de rust in do hoofdstad, tij dens (b> rumoerige dagen, hebben zorg gedtzijn onder muziek en gejuich weder naar hun kwartieren in Aldershol vi rtrokken. Gedurende do staking was de brigade gelegerd in Victoria-park, en verschillende dealen van Dockland. In de Gily was voor bun vertrek een groote menigte te hoop geloopen en d<' krijgslieden marcheerden Uisschen dichte hagen T.óndenau rs. De niu ,iek was baa.it onhoorbaar door liet g.ji.jel, dat tut do menigte opsteeg. Veie gehouwen 1 maden de vlag uitgestoken en duizenden liepen 'met kloino Union Jacks en wuifden er mede, toon de troepen voorbij trokken met bun .reusachtige vrachtwagens, beladen inet dekens, (enten en allerlei materieel. Bereden politie ging den troepen vooraf en verschafte hun doortocht. Bij Mansion House bracht de Lord- Mayor den troepen het saluut van de stad en daarna trok de mijlenlange Khaki- stoct door den grauwen M ü-dag langs de Theems-oevers over Water.oo-Biidgo naar het Watcrloo-slatiou, waar speciale trei nen klaar stonden. Londen hoeft geniegen van zijn extra - garnizoen beleefd. Het heeft 1100't daad werkelijk behoeven op te treden. De Russische steun aanvaard. Een telegram van G 0 o k. Volgens het officieel Russisch nieuws agentschap heeft het Ry^sfëche Mijnwer kerscongres het volgende telegram ontvan gen van den leider der Britsche mijnwer kers, Cook: ,,Uw telegram gisteren ontvangen; wij zijn 11 hartelijk dankbaar. De Russische mijnwerkers hebben eon schitterend voor beeld gegeven van practiscbe internatio nale solidariteit. Verzoeke het bedrag on verwijld te doen toekomen aan onze ban kiers, de Coöperatieve Wholesale Society Bank, op mijn naam, daar de nood der mijnwerkers zeer groot is". Oostenrijk Oostenrijk kan v/c.den ontvoogd. Een belangrijk batig slot over 1925. De Oosteuiijksche rekening over 1925 geeft een batig slot aan van 51 millioen schilling. De inkomsten waren 26 pet. hooger dan de raming; de uitgaven bleven 8 millioen schilling beneden da door den Volkenhond gestelde grens. Deze cijfers zijn van belang, daar «ij liet einde botee- kencn van de Yolkenbondsconlrole, welk einde afhankelijk was geslejd van de re sultaten van liet finaucieele jaar 1925. Hongarije. De valsche muntersaffaire. G r a a f B 0 t h 1 e n verhoo r d. Aan het slot van de huidige zitting in zake het proces togen do francsverval- scliers werd de Hongaarscho minis ter- prei dent, graaf Befhlen. aan een verhoor onderworpen. I11 zijn verklaringen weer legde hij alle beweringen der enkele ge tuigen, volgens welke de regeering van de affaire op de hoogte geweest zou zijn. Ip ziju getuigenis verklaarde Bet hl en met de grootste beslistheid, dat hij welis waar in de laatste jaren Prims Windiscll- graetz meermalen ontvangen had, doch dal hij met hem nimmer had gesproken over de francs-affaire. De politieke zijde der zaak beschouwt men na dit verboor van graaf Be!bleu als afgedaan. Polen. POLEN NOG NIET RUSTIG? Verzet tegen Pilsoedski in Posen en Silezië. Rechts overweegt de vorming van een roinpkabinel. Uit Krakau wordt gemeld: Ondanks dc kal moerende mededeelin- gen der Poolschc regeoring schenkt men hier geloof aan de geruchten, waarin ge zegd wordt, dat de militaire tegenstand tegen liet Pilsoedski-bewind nog niet ge heel gebroken is. Als bewijs voert men aan, dat dc troepen van Pilsoedski bij Warschau nog steeds gevcchUpositics in nemen. De luiard van den tegenstand bevindt zich iu Posen en Oppor-Sib'zïë. De oude tegenstander van Pilsoedski. generaal Huiler, is na een kort verblijf in Opper- Sileziü te Posen teruggekeerd. Daar be vinden zich ook do rechtsche afgevaar digden en senatoren. Zij zijn voornemens oen rompkabinot te vormen en togen bel bijeenkomen der Nationale Vergadering te Warschau te prólesteoren op grond van het feit, dat Warschau oiuler militaire dictatuur staat. Hier schat men de ver liezen bij de jongste gevechten op 600 doodön en 2000 gewonden. Bij do luclitge- veeliten zijn 7 vliegers gedood. De Berlijnsehe correspondent van do „Echo do Paris", die naar Posen is ge gaan, om zich ter plaatse op de hoogte Ie stellen, maakt eveneens melding van te genstand, die georganiseerd wordt. Hij noemt den toostand ernstig, en bericht, dat de gevechton tusschon de troepen voortduren. Hierbij is op Ie merken, dat deze berichten niet geheel nieuw zijn. en dc gebeurtenis.- en zich zoo snel hebben ontwikkeld, dat de toestand sedert het af zenden van deze berichten zich aanmer kelijk gewijzigd kan hebben. D e c e 11s u u r b 1 ij Pt g y h a n-d h a .1 f d. Uil Warschau, wordt gfumldVdal de re- geenng haar normale werkzaamheden heeft aangevangen. Zij bréngt in de eer Ie plaats de pacificatie van het land. De da tum van het bijeenkomen der Nationale Vergadering is nog niet vastgesteld ten gevolge van de ongesteldheid van den voorzitter van den Landdag Rataj, presi dent van de republiek ad interim. De re geering heeft besloten de censuur op de pers te handhaven, daar zij deze uoodig acht om de kalmte in liet land te doen terugkoeren. Het Bil 0 z i s c li 0 S e j m t e g e n Pilsoedski. Iu dc vergadering van hol Silezieche Sejm te Kattowitz, is een motie van do Korfaulyparlij en de nationale arbeiders partij, waarin de afkeuring wordt uilge sproken over de Staatsgreep van Pil soedski. welke, zoo wordt gezegd, don eco- nomisclien toestand van Opper-Silezir ten zeerste heeft geschaad, mot een meerder heid van vijf stommen aangenomen. Marokko Krim's successen, Het Spa Ei 11 s e li 0 v r e omdoling c n- legioen 1 ij (11 zware v e r 1 i e z e n. Hevige gevoelden worden gemeld uit den sector van Alhucemas. Meer dan 100 leden van hel Spaanse lm vreemdelingen legioen zijn gedood te llio Martin op 12 K.M. van Tetoeuri. Een compagnie van dit legioen, uit meer dan 300 man bestaande, die een ra vijn was binnengedrongen, werd omsin geld. Allen werden gevangen genomen of gedood. II O r I> I' n V H 11 afvallige s I a in ia en verbrao d. Fenige politic-patrouilles uit Tangcr, onder aanvoering van Franscho officie ren, bevinden zicli op het oogenblik aan de grens, om vluchtelingen van de Beui- Msoear dio Tangcr trachten te her- iken, tegen te houden. I11 de laatste helft van de vorige week ziju vierhonderd vluchtelingen do grens gepasseerd. Afdeidingen van den Anjera-stani zijn tegen dc Spanjaarden in opstand gekomen en dij sjeik van Khandak-Zerara is ver- Bij een bezoek aan het Spaanscho kamp te Bega ja werden in dc verte de 5 bran dende dorpen van de Beni-Msoear duide lijk waargenomen. De Spanjaarden heb ben deze dorpen, die zicli aan hen onder worpen hadden, niet voldoende hulp ver leend. Vlot hot innemen van (leze dorpen valt d" geheele streak van de .Beni- Msoear in handen van Krim. Britsch-lndië. Nieuwe troebelen bij Calcutta. V ij f doodeu, 2 1 z waar g c w o n (1 c n. Er heeft weder een botsing plaats ge had tusschen Hindoes on Mohammedanen lo Khai ugpoer nabij Calcutta. Vijf perso nen werden gedood en 21 zwaar gewond. HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Dc voorbereidende ontwapeningsconfe rentie begonnen. Het Britsche en het Franscho standpunt tegenover elkaar. In België neemt Jaspar de vorming van een kabinet op zich. Successen van Abd-el-Krim in Marokko. BINNENLAND. Tweede Kamer. Interpellatie over den invoer van planten en bollen in Ame rika (Verslag 2do blad en Overzicht lo hl.) De Rijksmiddelen in April (3de blad) LEIDEN. Vergadering Kamercentrale Leiden (1ste blad) BINNENLAND TWEEDE KAMER. Overzicht. Amerika en onze invoer van planten en bollen. Hel Tweede Kamerlid dr. Loviuk, heeft gisteren geïnterpelleerd over een voor du bollenstreek zeer belangrijk vraagstuk. Eu wie bol zegt, zegt tulp en hyacinth, wio tulp en hyacinth zogt, zegt Noord- en Zuid-Holland, on wio Noord- en Zuid- Holland zegt, zegt Nederland. Dr. J.ovink stelde de regeoring renigo vragen naar aanleiding van de jongste Amcrikaan.sclio maatregelen t.a.v. den in voer van planten on bollen. I)e Minister van Binnonlandsche Zn kou on Landbouw steldo bij do beantwoording vau die vragen voorop, dat zijn antwoor den Oj) do gestelde vragen bevredigend kon den zijn. Inderdaad, zij w.tren dit in zoo verre, dat do Regeoring bereid bleek to doen wat do interpellant govraagd bad. Bevredigend is echter do toestand nog allerminst. Amerika sluit onze hollen en planten meer en moer uit. Meu boroept zich daarvoor aan do overzijde van den Oceaan op het gevaar voor overbrenging van plantenziekten. Dit nu is kcnm iiik eeu voorwendsel om den protectioni 'i- schen opzet te camoufloo.-oii Dio zieklo- vrees is volkomen ongegrond en in Ame rika zit men, gelijk dr. Lovink betoogde, zelf vol met plantenziekten. Onze plnnten- ziektckundige dienst wa. do eerste in Europa en heeft tevons een uUiiemondo reputatie. Toch is men in Amerika steeds verder gegaan met de uitsluiting van onze bollen en planten en in Februari j.l. is nu ook de invoer van narcisbollon, waarvan do laatste jaren een zoor belangrijke ex port naar Amerika plaats had, verboden. Minister en interpellant waren het romend eens, dat aan dezen uitvoer geon enkel bo vaar verbondon is. Minister Kan nam dan ook geen blad voor den mond om do door zichligc politiek van do Voreenigdo Sla- ten naar waarheid te schetsen als een stuk Monroo-lecr: Amerika voor do Amerika- non. Intusschen zijn do onderhandelingen nog looponde en zullen wij nog maar hoop houden, dat Amerika zal inzien het ver keerde van deze politiek. Wij verwijzen verdor naar led vera laf? in hel tweede blad over hot bij deze in- Jerptdlalie gisterenmiddag gesprokene. Een verslag van de avondvergadering waarin „Arbeid" aan do ordo was plaatsen wij in ons volgend nummer. Koninklijke Besluiten Notariaat. Bij Kon. besluit is aan T. Dlnntenga, op zijn verzoek eervol out d ig verleend uit zijne betrekking van notaris te Kampen. To Boost (Maas en Waal) is overlie den de oud-zouaaf, do heer H. Wilh-m "ii. Te '8-Gravenhuge is overleden in don ouderdom van 82 jaar de gep. 1 oUn -L der infanterie, W. J. van dor Hoeven. DE RIJNSTREEK HAZERSWOUDC-GROENENDIJK. L. T. B. Maandagavond 1.1. ver der de de afdecling Hazerswoudo tor L pi king der agenda, voor do al; eni. boud; - gadüiiii to Haarlem, waarheen twee lo den zullen worden afgevaardigd. Het niet meer verschijnen van een bondsm; an achtte men een groote leemte, waarin -10 spoedig mogelijk dient voorzien to war den. Bij do bespreking tot aansluiting hij •Ie Ned. Fed. tot verbetering van den pulp handel werden dc bezwaren niet on I ■;•- schal, doch men was van oordooi, dat hij eenparige samenwerking ook hierdoor de boeren wel kon benut wox&bl a eenigc gedachtemvisselirtg sloten dan »»«»k allo aanwezigon zich ami, te samen nud n kwantum van 2.740.000 K.G 4." - zien nog veoi grooter I id kan bo- reikl worden, zal door huisbezoek d ir

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1