17e Jaargang. WOENSDAG 28 APRIL 1326 No. 5236 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Vooi Leiden 19 cent per week 12.50 per twarlaaL Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal Franco per post 2=95 per kwartaal. Het Geïlluatreerd Zondagsblad ia voor de Abonné'e ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct- met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt elkon dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: G 3 w o n o advertenllën 30 cent per rogol Voor Ingezonden Mededeolingen wordt het s dubbele van bet tarief berekend. j Kleine adverientiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver- huur, koop en verkoop I U.50. DIT NÜMMEB BESTAAT UIT DRIE BLADEN. V Inconsequenties. Men schrijft aan liet „Hbld.": l>r. Heinrich Einspimer to Graz in Oostenrijk heeft voorgesteld om het ge beente van Oostenrijks „onbekenden sol daat" niet te midden van het gewoel van liet piëteitlooze stadsleven in Weenen te brengen, doch het graf te kiezen op den top van den Gross-Gloclmer. Daar boven op dien geweldigen kletschertop S'taat oen zeer groot kruis. Aan den voet van dit kruis dient de heilige plaats te zijn. Op den avond van dc begrafenis van den onbekenden soldaat moeten dan op alle toppen van Oostenrijks bergen vuren aangestoken worden. Ilet koudwalerbad over dit grootsche voornemen hebben den voorsteller en de zijnen reeds thans beneden n het dal ge kregen. De top van den Gross Glochner behoort namelijk aan de „Duitsche en Oostonrijkschc Alpenvereeniging'V En deze wil het niet hebben. Tot zoover de uiededccling aan het „Hbld.", welke ons een aanleiding is om eenige opmerkingen te maken. Wij hebben in langen tijd niet gelezen over den onbekenden soldaat, dien iecler land heeftEr werd bij die vereering van den onbekenden soldaat heel wat overdreven.... De redelijke eerbied, voor bet stoffelijk overschot van een luensch, do sympathieke eerbewijzen aan het lijk van een onbekenden soldaat, in wien men vertegenwoordigd wilde zien do opoffe rende daden van duizenden trouwe va derlanders dat mooie werd overscha duwd en neergedrukt door 'n modc-ach- tige, sensationeele inooi-cloenerij en pra lerig vertoon. En: onder al die vereerders van den onbekenden soldaat zouden er daar niet zeer velen onder ziju, die maar al te wei nig vereering hebben voor de bekende helden on heldinnen, die hun goed en leven geven voor anderen?Er is zooveel goud-glans op onbeduiden de oppervlakkigheid bij zulke manifes tanten! Toen we 'ns bij het graf van den onbekenden soldaat in Brussel ston den, en daar allen voorbijgangers, ook die voorbij tramden, eerbiedig zagen groeten, toen greep ons de gedachte aan: Dat alles is goed en mooi. maar.... zou den alle Katholieken onder die voorbij gangers ook zoo. eerbiedig groeten, wan neer zij straks gaau, niet langs het graf van cien onbekenden soldaat, maar langs l.et Huis des Hoeren, de Woonstede van den Levenden God; och hoe gedachten- loos, hoe louter werktuigelijk wordt dan vaak gegroet, als men 't tenminste niet God vergeve 't nalaat uit vrees; dat het gezien wordt! Bovenstaand bericht was ons een aan leiding, deze gedachte neer te schrijven. V Minister Lambooy. Wij hebben Zaterdag het weder minister .Worden van den heer Lambooy verdedigd. E11 wij zijn nadien eerder versterkt dan verzwakt in onze opvatting, dat deze daad van den heer Lambooy volkomen te verdedigen is. En met don Haagselien briefschrijver van „Do Tijd", die zijn uiterste best doet, om het publiek voor te houden, dat minis ter Lambooy een soort renegaat is en dat de katholieke partij hot ministerie-Do Geer in liet vervolg nog gereserveerder moet- bejegenen, zijn wij liet heolemaal niet eens! Een zoo kundig man als de heer Lam booy kon zich inde gegevenomstan digheden moeilijk onttrekken aan dc uitnoodiging van don heer Do Geer, om mede zitting te nemen in liet extra-pa r- lementair Kabinet. BUiTEHLAHD Duitschland. Het verdrag van Berlijn. De ontvangst in Frankrijk. Pcrtinax schrijft in de „Echo de Pa- f ris" over het Duitsch-Russischo ver- 'drag. dat de houding van Duitschland in tien boezem van den Volkenbond voortaan bepaald zal worden door de plichten, die zijn nauwo samenwerking met Rusland, waartoe het zich heeft verbonden, het land zal opleggen. Het Russisch-Duitscho (verdrag beoogt dc omverwerping van het Europa van 1919 en is gericht tegen het orgaan, dat als eenige reden van bestaan jhad, zijn leden af to houden van elke even 'tueelc voor te nemen verandering der ver .clragen van 1919. Kan de Bond, zoo vraagt de schrijver ten slotte, zonder zichzelf te verlooche nen. thans nog wel zijn deuren voor Duitschland open zeilen? Do „Tcmps" vindt het Russisch-Duit- sclic verdrag feitelijk een overeenkomst, waarbij de eone partij, Rusland, slechts matig bevredigd kan zijn, en waardoor do andere partij, Duitschland, zich bij den Volkenbond onmogelijk maakt. Indien Duitschland hiermede Ireeft wil len te kennen geven, dat hot zich.na Lo carno absoluut vrij in zijn bewegingen gevoelt en dat het beurtelings ziju blikken uaar Oost en West kan slaan, clan zal toch wel blijken, dat het rijk met deze demonstratie over het dool heen heeft gescholen. Duitschland zal op deze wijze noch aan tie eene, noch aan de andere zijde veel bereiken. Zijn toelating tot den Bond zal zonder dc noodigc voorwaarden en reserves niet kunnen geschieden. Een Spaansche persstem. De Madrileensche „Sol" acht de slui ting van het Duitsch-Russische verdrag een gelukkig evenement en noemt het Fransche wantrouwen ongemotiveerd. Het blad is van oordeel, dat de Fransche be langen door dit verdrag niet benadeeld worden. Ook Londen ziek geen bezwaar Naar Reuter verneemt, bestudeert men te Londen met zorg den tekst van het nieuwe Duitscli-Russischo verdrag. De algemeene indruk is, dat verschei dene in hel verdrag gebezigde zinswendin gen een vaak karakter hebben, niet nauw keurig zijn geformuleerd en wellicht voor tweeërlei uitleg vatbaar zijn. Niettemin schijnt op het ccrslc gezicht het verdrag niets to bevatten, waartegen nmn bezwaar zou kunnen hebben. Gereserveerde houding te G e n v e. In Volkeubondskringen toont men zich zeer gereserveerd en aorzeleud in zijn uil latingen over het nieuwe Duilsch-Russi- sclie verdrag. Men vestigt er de aandacht op, dat som mige punten nauwkeuriger moeten wov den gepreciseerd. Zoo zouden b.v. artikel 3 van het verdrag en de daarbij gevoegde opheldering met de laatste alinea van art, 17 van het Volkenbondsstatuut met elkaar in strijd kunnen zijn. Deze alinea behan delt het geval, dat een Staat, die geen lid is van den Volkenbond (dus b.v. Rusland) zou weigeren, zicli 'in geval van een con flict te onderwerpen aan de voorwaarden van den Volkenbond. Indien in zoo'n gev.1l de Volkenbonds raad met alle stemmen, uitgezonderd die van Duitschland, tot het treffen van eco nomische maatregelen tegen zulk een Staat zou besluiten, welk besluit door den tegenstand van Duitschland (daar voor liet nemen van een Raadsbesluit immers eenstemmigheid wordt voreischt) onmoge lijk zou worden gemaakt, zou zich do 'vraag kunnen opdringen, of Duitschland in dat geval inderdaad „mot-geïnteres seerd" zou zijn. Ook koestert men bedenkingen tegen Duitschlands positie in don Volkenbonds raad als „zaakwaarnemer" van Rusland. Anderzijds is men evenwel geneigd, hier in een groot voordeel te zien, daar hier door de Sovjetunie in zeker opzicht na der tot den Volkenbond wordt gebracht. In verband hiermede geeft men in sommi ge klingen zelfs op onverholen wijze uiting aan zijn voldoening over het verdrag, juist omdat het in zijn consequenties noodzake lijkerwijs een zekere verbinding tussclien Rusland en den Volkenbond in het leven zal roepen, hetgeen voor het hoofddoel van den Volkenbond, dc handhaving van den wereldvrede, van voordeel ban zijn, Daarentegen bestaat in de kringen der Kleine Entente cn daarmede'in verbinding staande Volkenbondsarabtenarcn een wei nig vriendelijke stemming ten aanzien van het verdrag van Berlijn. België. Het Mussolini-incident. Berispingen. De minister van hinnenlandsche zaken heeft 11a zijn onderhoud met de burge meesters van La Louvière en Haine St Paul aan den eersten een brief gezonden, waarin hij verklaart, dat de houding van den burgemeester tot ernstige critiek aan leiding geeft. De minister herinnert aan de tegenover buitenlandsche autoriteiten verschuldigde égards, vooral wanneer het land, dat zij vertegenwoordigen, een vriend en bondge noot van België is. De minister acht het zeer betreurenswaardig, dal de burge meester eerst den volgenden dag. naar hij aan de pers verklaarde, kennis kreeg van de aanwezigheid in don stoet van een pop dio Mussolini voorslelde en van de bclec- digende beteekenis der betooging en 1100- digt hem uit in het vervolg wat omzich tiger te zijn. In zijn brief aan den (woeden burge meester constateert de minister, dat hij zich aan hot hoofd van de betooging be vond, maar dat hij volgens zijn verklarin gen niet wist, dat er een pop werd mee gedragen. Ook deze burgemeester wordt uitgenoodigd in het vervolg omzichtiger te zijn. Een reyeering van nationale eenheid bepleit. In een bijeenkomst der-., rechterzijde, waar minister Janssen een uiteenzetting gaf van den financieelên loesfand,, onder zochten de sprekers dc positie dor regee ring en betoogden dat het nul tig was, dat een regeering van nationale eenheid werd geconstitueerd, die uitsluitend word be last mol het oplossen van. de financieele moeilijkheden. Frankrijk. De vorstenschadelcosstelling. Do Rijksdag vandaag b ij e en. De Duitsche Rijksdag komt heden we der bijeen. Op de agenda shiat bet wets ontwerp, dat do regeering op grond van den uitslag van het „VófksÜegchren', over do onteigening zonder Schadelooss teling van dc bezittingen der voormalige Duit sche vorstenhuizón heeft moeten indienen De kwestie der vermogensrechtelijke regeling met voormalige -vorstenhuizen hoeft zich in den loop der laatste dagen zoodanig toegespitst, dal men zelfs in democratische kringen een- positief resul taat van het comproinisprilwerp der ro- goeringspartijen in den Rijksdag twijfel achtig is gaan achten. De besprekingen in de juridische com missie nemen een steeds meer sleepend karakter aan en de hoop op steun der so ciaal-democraten neemt voortdurend af. Tengevolge van do strijdlustige stemming, door de voorbereiding oor het plebisciet in het leven geroepen, treedt er geen be langstelling aan ileu dag voor het bereiken cener minnelijke oplossing. In verband hiermede is dc (lemocrati- scho rijksdagfractie voornemens, bij de behandeling van het sociaal-democratisch en communistisch voorstel tot onteigening zonder schadeloosstelling, een voorstel in to dienen, krachtens h(>'-volk de Bonds staten liet recht zullen krijgen, aan do voormalige vorsten een schadeloosstellings bedrag uit to betalen. Dit voorstel zal worden beschouwd als een amendement op ?t wetsontwerp tot onteigening zonder schadeloosstelling en zal mode aan de stemming worden onder worpen, indien het in den Rijksdag met gewone meerderheid wordt aangenomen. Lcgerinkrimping in Frankrijk. 20 in plaats van 32 divisies voor hot moederland Do Franscho minister van Oorlog, Pain levé, hoeft een uiteenzetting gegeven over de hervormingen op militair gebied en de vermindering van den miltairen diensttijd tot een jaar. Frankrijk is verplicht te zorgen voor de bescherming van het va derland en het handhaven van de orde in do buitenlandsche bezittingen. De minis ter drong speciaal aan op de ontwikkeling dor strijdkrachten in do ovorzeesche ge bieden, waarvan de noodzakelijkheid aan- toond wordt door de gebeurtenissen in Marokko en Syrië. Pain levé zei de voorts, dat Frankrijk vredelievend is, doch daar hot land kwetsbare plekken heeft, moei liet zorgen voor een directe doelmatige en defensieve organisatie die hot in staat stelt zich onmiddellijk en vlug tegen aan vallen te verdedigen. De minister is van meening, dot de vermindering van den militairen diensttijd rekening moet hou den met de eischeu van de nationale ver dediging,overeenkomstig de wenschen van het land. Het wetsontwerp stelt het con tiugent voor de buitenlandsche bezetingen vast op 277.000 man, waarvan 97 000 blanken en voor het moederland op 20 di visies in plaats van 32 divisies. Polen. Vcllienbondscontrole In Polen. Eon voorwaarde voor eon 1 e e n i n g. Do bezoeken van den Franschen verte genwoordiger in den Volkenbond, Paul- Boncour, van den voorzitter der commis sie voor de nationale minderheden in den Volkenbond. Kolban en van den voorzilter der gezondheidscommissie van den Vol kenbond, dr. Reichmann aan Warschau, staat, volgens modedeeling van 't blad „Hajnt", in rechtstreeksch verband met een plan om aan Polen een Engelsch Amerikaauschc leening van 200 millioen dollar aan te bieden, op voorwaarde, dat bet zich. naar het voorbeeld van Oosten rijk, onderwerpt aan de economische en politieke controle van den Volkenbond. Dit plan, dat zoowel door do Poolscho regeering als door de meest vooraanstaan de politieke en economische persoonlijk heden sympathiek ontvangen is, heeft, volgens een onofficieel bericht, het onder werp van besprekingen tussclien do Pool scho regeering en den Volkenbond ge vormd. Thans is deze aangelegenheid reeds zoo ver gevorderd, dat spoedig een precisee ring der voorstellen van den Volkenbond verwacht kan worden. Do souvereiniteit van Polen zal niet worden aangetast, doch do Volkeuboudseonimissaris zal wel do begrooting, de circulatiebank, enz. mogen controleeren. Turkije. ItaliëGriekenlandTurkije. Do oorlog szuchtige stemming gekalmeerd. Blijkens beriohten uit verschillende bron loopt het met het beweerdo oorlogsgevaar tussclien Griekenland en Italië eener-, Tur kije anderzijds nog zoo eon vaart niet. Do onrust, die in Turkije door do berichten over een Grieksch-Itnlinansch offensief verdrag was ontslaan, kalmeert al. Do Turksche gedelegeerde Sjukri Bey, die op die geruchten zijn reis naar Griekenland bad uit-gcstedl, is Vrijdag te Athene aan gekomen, wat nis een teeken van ont spanning wordt aangemerkt. Do gezant van Angora te Athene, Zewad Bey, heeft zich zeer vol vertrouwen uitgelaten. Hij zei, dat bij do hervatting dor Turksch- Griekscho besprekingen over do vluchtelin gen o.a. kwesties do Grieksclie rogcoring zich bij voorbaat uiterst tegemoetkomend heeft betoond. Van een Turksche mobilisa tie is verder geen snrake, dan dat met hot oog op do jaarlijlcsche manoeuvres bij Smyrna twee lichtingen zijn opgeroepen. To Constantinopel moet men vorige week inderdaad een gewapend conflict gevreesd hebben. De stemming was uls in 1915 voor do deelneming van Turkije aan den wereldoorlog. Maar tegenover de Stam- boelsche onrust plaatste Angora wat do „B.T."-correspondent te Athene noemt een „theatrale rust". Angora gelooft niet aan aanvalsoogmerken jegens Turkije, daar daardoor een nieuw algemeen wereldcon flict zou ontstaan, waarbij niemand iets te winnen heeft. Angora ziet in de oorlogsge- rlichten alleen pogingen om Turkije bij de onderhandelingen over Mosoel ipurw te maken. Ook Grandi, Mussolini's vertrouwens man, verklaarde Zaterdag, dat Italië's po litiek jegens Turkije geheel verkeerd is be grepenItalië heeft or liet. grootste be lang bij, met Turkije op goeden voet (te staan. Marokko De vredesonderhandelingen. De Rit'fi-afgevaardigden ziin gistermor gen negen uur weder in liet Fransche con sulaat te Ocdjda verschenen. De bespre kingen namen onmiddellijk een aanvang. De Riffi verlieten ti'dens do zitting her haaldelijk dc conferentiezaal, daar rij voor ieder belangrijk antwoord eerstaf zonderlijke besprekingen hielden. Generaal Simon gaf don Riffi een uit eenzetting van de détails der toepassing van de vredesvoorwaarden. Azerkane ant woordde daarop, dat dit exposé verschei dene bedenkingen deed rijzen, zoowel wat betreft de verwijdering van Abd-el-Krim uit het. Rif, als ten aanzien van do ontwa pening der stammen en do uitwisseling der krijgsgevangenen. Britsch-lndië. Calcutta blijft onrustig. Nieuwe botsingen tusschen politie en Mohammedanen. Do onlusten van gistermorgen to Calcut ta vonden baar hoogtepunt in een botsing tusschen een met dolken cn sabels gewa pende bende Mohamedanen en een politie patrouille, bestaande uit vi'f man, die dc bende tot staan trachtte te brengen. Een men uit do achterste gelederen der Mo- bnmedanen vuurde op dc poli4cn-dood de een brigadier. De menigte stormde daarop op de patrouille in en overmeester de baar. Alle agenten werden gewond. Ook in een ander deel der stad was bot voortdurend rumoerig, totdat een gepant serde auto on bel terrein verscheen. Drie personen werden gedood, w.o. een Bengaal- selie student, die waarschijnlijk niets met do onlusten uitstaande heeft gehad. Der tien personen werden gewond. Tn de laat ste vijf dagen werden in totaal 38 perso nen gedood en 330 powond. Nader wordt nog gemeld, dat duizend Mohammedanen een Hindoe-tempel wilden binnendringen. Zij werden met nv> nc- gowcTcn ontvangen en teruggeworpen. Tot dusver zijn 30 dooden geteld, te iiI 300 personen, gewond werden. China. Een vredesconferentie In China? Een voorstel van F eng. Naar uit Peking ordt gemeld, heeft do m het nationale leger, Feng, M, HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De ontvangst van het verdrag van Ber lijn in de verschillende landen. De oorlogszuchtige stemming In Turkljl verminderd. X Nieuwe onlusten te Calcutta. BINNENLAND. De behandeling der Indische begrooting In de Tweede Kamer. Een Interpellatie aanvrage door den beer Heemskerk (Ka meroverzicht, 1ste blad). De Eerste-Komerdebatten over de Staatsbcgrooting voor 1926 (Kamerver slag, 2de blad, on Kameroverzicht, lsto blad) De Minister van Arbeid verklaart de inwerkingtredinq van do Arbeidswet voor Kantoor- cn Winkelpersoneel noodig ta achten (1ste blad). Door don minister van Waterstaat wordt nog overwogen, of binnen korten tijd tot verlaging der binnenlandscho porti kan worden overgegaan (lsto blad) Minister Van der Vegte over Amster dams verbinding met den Rijn (3de blad) Spoedige Indiening van een wetsont werp, regelende de wegenbelasting, aange kondigd (3do blad). Do voorgenomen aanvulling van het Mo tor en Rijwielreglement betreffende de lichtsterkte en bet temperen van nutomo- biellampen (3do blad). bevelhebber zijn verbonden I te Peking ecu i den. i-dc'BConfcr te hou- Amerika. Ook de regeling der Belgische schulden goedgekeurd. De Amcrikaansche Senaat heeft met 55 tegen 20 stemmen de regeling der Belgi sche schuld aan do Ver. Staten goedge- Onze Geïllustreerde Panira Do pholu pagina geeft 0.111 De houden* tentoonstelling te Amsterdam Do non 1- lolligo brand in de Covert Flenckslran! lo Amsterdam De Kon. Mil. Soprlvor. en do Z.-Hollandscho .Taobtvercaniging Do K011. Nod. Jnchlvcreoniging. keurd. Do regeling wordt onmiddellijk 11a de ratificatie van kracht. Zij zal door pre sident Cooli 'go onderteekend worden. t. Stift3EP3LA B EERST- KAMER. Overzicht. De behandeling der begrooting. Van do glsteron gehouden vergadering der Ecrsto Kamer hebben wij iu ons tweed.e blad een verslag goplaalst. De behandeling dor begrooting gaat daar mot bekwamen spoed. In do paar uur, dat do Kamer hooft vergaderd, h elt zij ongeveer de helft van do begrooting afgedaan1 TWEEDE KAMER. Do Indische Begrooting Een Interpel latie over de wisseling aan „Gori^j Min. K 011 i n g s b e r g e r heeft by do behandeling der aftlcelingon Onderwys en Eeredionst en Volksgezondheid r Indische begrooting heel wat sprekers moeten beantwoorden. Ten aanzien der Volksgezondheid we. s hij er op, dat wat de uitbreiding van 11 medischon dienst betreft in acht moet worden genomen, dat do Ooslerscho Yolking over het geheel weinig gevoelt voor behandeling door Westerscho ge neeskundigen volgens We.sterschc metho den. Niettemin erkende Z.Exc.. dat er op dit gebied nog heel wat valk te doen. En hij is bereid te doen wal hij kan. Wat hot onderwijs aangaat waar over vooral do lieer Bulten (R. K.) op merkingen had gemaakt, vooral ton aan zien van de gelijke subsidieering van hot bijzonder en liet openbaar onderwijs en do salarië ring der onderwijzers - do Minister beloofde, dat hij zijn best zal doen 0111 do volksschool zooveel mogelijk algemeen te maken. Doch alweer wees hij op de moeilijkheid, gelegen in gebrek aan belangstelling van de zijde der be volking. Op Java zijn 70 pet. der kinde ren in de gelegenheid volksonderwijs Ie ontvangen, doch van dio 7') pet. zijn \1 pet. analplmbelen, omdat zij van de ge boden gelegenheid geen gebruik maken. Hot pleidooi van den lieer Bullen voor de salarieerinp der onderwijzers bleef vruchteloos. De Mini ter ontkende ton stelligste, dat de po.silie der Indische on- denvijzers v< rhetoring zon behoeven. En even stellig bleef hij er bij, dat do sub sidieering van het bijzonder cn het open baar onderwijs gelijk is. Do Antirevolutionairen wenschen <le leiding le hebben bij do besprekiiigon in de Tweede Kamer over do Minist» rswia-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1