17e Jaargang. Oe ABONNEMENTSPRIJS bedraagtbil vooruitbetaling Voo? looiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. Bij onze A pen teD 20 cent per week 12.60 per kwartaaL Franco per post I 2.95 per kwartaaL Het Geïlluatrcerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- krijpbaar tepen betaling van 50 et per kwartaal, bij voor uitbetaling Afzonderlijke nummers 5 et. met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eikon dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 933 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewon» adverlentlSn 30 cent per regel Voor lu^eronden Mededeelin^en wordt het 2 iluhbole van het tarief berokond. s Kleine advertentie», van ten hoogste. 30 woorden, waarin betrekkingen worden nnngobodeu oi gevraagd, huur en ver huur, koop on verkoop 1(1.50. DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN. BUITENLAND do den. he Min. Vandervelde gemolesteerd. De justitie te Brussel heeft zich bezig gehouden met een incident, dat Woensdag voorgevallen na afloop van een bijeen- jiust, georganiseerd door oud-strijders te rn do oventucelo invrijheidstelling" van Borms, die, zooals men weet, kort tia den rlog tor dood werd veroordeeld. De minister van Buitenlandscho Zaken, iidervclde, passeerde de omgeving van zaal, waar do bijeenkomst was gehou- Ecn groep oud-strijders herkende m en jouwde hein uit. Do Minister kreeg mot een wandelstok of een trop tegen zijn boen; gisteren was hij nog nigszins kreupel. Do botoogers dvon- verder den Minister, met ontbloot hoofd te luisteren naar het volkslied, dat door hen werd aangeheven. Duitschland. De Duitsch-Russische onderhandelingen, uststollende verklaringen, t'n Parijs wordt bericht, dat do pers in algomben zeer verontrust is door het richt, dat- door Duitschland en Rusland ordfc onderhandeld over een nieuwe over eenkomst-, maar de „Matin?' zegt", dat dc litscho gezanten tc Londen, Parijs en me bevredigende uitleggingen hebben geven. Uit Berlijn wordt bericht, dat de Kanso- ir. Luther officieel heeft verklaard, dat deze maatregel slechts eenc aanvul ling is van hel Rapallo-vcrdrag en tot ■kleing hoeft, Rusland opnieuw te- ver zekeren, dat het Locarno-verdrag Duitsch- 1 niet uitsluitend aan liet Westen It. Tsjecho-Slowakije. De groei van het fascisme. Naar de Praagsche correspondent van de „Voss. Z." meldt, liceft tc Praag voor het eerst een groote vergadering van fas ten plaats gehad, welke een tamelijk imoerig verloop had. De redenaars schimp ten duchtig op den minister van buiten- kndsche zaken dr. Benesj, benevens op de DmtKcbers en Joden, die men h.i. maar ge heel onteigenen moest. Een aanwezige, die opkwam voor Benesj, werd, evenals zijn >uw, afgeranseld en bovendien nog be den. Ka afloop werd nog gepoogd togen Duit-schors te demonstreoren, maar toen greep de politie in. Dit is het eerste duidelijke waarschu- ingsteeken voor het gevaar, dat. do groei van het fascisme in T. S. beteekent, voegt correspondent hieraan toe. een groei, elko bevorderd wordt door den chaos op binuenlandsch politiek gebied. Van verschillende kanton wordt reeds de bladen de noodzaak betoogd van •i* dictatuur. fascistische beweging vindt, bij de meerderheid van de bevolking geen in- Btemming, besluit de correspondent, men heeft hot gevaar ingezien en van Tsje chisch niet-rechisvadieaio zijde is een krachtige tegenactie ingezet. Do binnonlandsche polilioke toestand overigens is uitorBt verward. Het ambte- naron-knbinot-Tzerny stuit, bij zijn stre ven om do wet betreffende de-regeling der ambtenarensalarissen er door te krijgen, beslisten tegenstand van de soc.-dem. partij, wier ambtenaren-organisaties in grijpende wijzigingen wcnselien. Voortdu rend bliiven geruchten loopen over een aftreden dor rcgcering. Alle partijen Bproken van nieuwe verkiezingen. Juist deze troostelooze toestand doet verschil lende groepen do dictatuur als eeuigen uit— (rog beschouwen. Joego- Slavië. Weer een kabinetscrisis. Raditsj uit de regeering. De koning van Joegoslavië heeft het totslag aanvaard van het kabinet-Oezoe- lowit-aj, tot welks reconstructie onmiddel lijk werd besloten. Raditsj is uit het kabi- 'et getreden. Het politiek programma met betrekking tot de Grieksch-Joegoslavisehe 'voreonkomst is in geen enkel opzicht ge- *ijzigd. Polen. Nieuw Litausch-Poolsch grensincident Ion Poolsche luitenant door 'n Litauscho schildwacht neergeschoten. Woensdagavond acht uur doodde een hausche grenswacht men een "geweer zot een Poolschcn luitenant, die de de- torcalielinie had overschreden en, toen gelast werd to blijven staan, een "urwapen in de hand nam. Het incident plaats op Litausch gebied, op driehon- Rusland Onderhandelingen met Litauen. Naar vernomen wordt, voert Litauen ondorhandelingen met. Rusland over het sluiten van een speciaal verdrag, dat be langrijk verder gaat, dan hot verdrag, dat do Sovjets aan do andere Oost zeeplaten hebben voorgesteld. Rusland moet bereid zijn, do Wilnn- grens tegenover Polen en de Memel-grens tegenover Duitschland to garandeoren. De betreffende onderhandelingen moe ten reeds ver gevorderd zijn. De economische crisis. De economische crisis in Sovjet-Rusland neemt verontrustende afmetingen aan. Do rogeering vreest, dab zij een catastrofe voordat de oogst is binnengehaald niet zal kunnen voorkomen. Een groot aantal staatsmonopolicbedrijven zijn genood zaakt het werk stop te zetten wegens ge brek aan grondstoffen. Do raad van volkscommissarissen heeft den handelsdelegaties in het buitenland order gegovon na 1 Mei de expoi I a deren slechts tegen contante betaling te verkoo- pen. Marokko De vredesonderhandelingen. De onderh a n d e 1 a ars t c O o d j d a. De gedelegeerden der Riffi hebben op liitnoodiging dor Fransclie en Spaansehe regecringen het Rif verlaten, om zich naar Oedjda tc. begeven. Generaal Simon, de voornaamste Fran- eche gedelegeerde, is daar waarschijnlijk reeds aangekomen en het is mogelijk, dat hij in staat is geweest om reeds voorloo- pige besprekingen met do Rif-afgevaardig den te beginnen. E iiige betcokenis moet wellicht gehecRt worden aan het feit, dat het een Fransche afgevaardigde is, die waarschijnlijk het eerst in contact roet d9 Riffi is gekomen. De onderhandelingen zelf zullen naar men verwacht, in hei. be gin van de volgende week aanvangen. 'Ponsot- is thans in Madrid nanvokomen Doensch schip aangehouden. Een Decnsch stoomschip, dat ter hoogto van dc Lau kruiste en welks manoeuvres verdacht voorkwamen, is door twee lca- nonneerbooten naar de haven van Melilla gebracht. Britscivindië. Do relief - te Calcutta. Do r u a t t e r u g g o k e e r d. Daar de twee feestdagen, namelijk de Hindoe-vucantiedf' Ier gelegenheid van het Bengaalsche nieuwjaar, en do Mos- lem-feestda"- van „Ido'e", welke een eind maakt aan de lange va.stnn-"oriodc tc Cal cutta, zonder incidenten zijn v- k-open, kan men a -linemen, dat de r Üiana geëindigd zijn. China. F_king bezweken. Het Nationale leger ontruimt de stad. Het hovig borabai dement, dat Woens dag den gebeden dag en ook 's avonds aan hét zuid-oostelijk front van Peking heeft gewoed, is gi termorgen door een aanval gevolgd, waarbij do verdedigers zich begonnen terug to trekken. l)e Feng- tien-troepen hoblien Toentrsiau bezet en men gelooft, dat do verdedigers zich in noord-westelijke richting terugtrekken, na melijk in do richting vs» den So.-i >":m- spoorweg, ten einde zoo Pekine tc vermij den. 1 Gisteravond word gemeld, dal het Kwo- mintsjunn de stad ontruimd lieefl .liet co mité voor do openbare veiligheid, dat hoofd zakelijk uil oudero staatslieden bestaat, heeft allo oostelijke oorten der stad doen sluiten, ten einde lr t binnendringen van zwervende troepen s ldaten te voorkomen. De toestand in 't y.u. len is ernstig. Er beerscht groote opwinding in do stad. De vrecmdelinbgen zijn gewaarschuwd zich gereed te houd u, om elk oogenblik, bij een mogdijko onverwachte wending in den toestand, naar l d legatiekwartier to kunnen gaan. Torzei fier li.W beslaat even wel de algemeeno vei vachting, dat de ver andering van bel militaire regime zonder bloedvergieten zal plaats hebben. Draadloos wordt uit Berlijn gemeld, dat volgens een to Londen uit Peking ontvan gen bericht, de troepen van het nationale leger bij do jongste gevochten zware ver liezen hebben geleden, namelijk tweedui zend dooden en zesduizend gewonden. De Russische garde „als kameclen rondgc iefd". Op het strijd toon -el rondom "Peking gaat het soms bar .Chin, -elf" loo. Ten blijke, wat de „C.lii- ago Tribune"-coires- •pondent in de hoofd ad weet te vertellen. Tusschen Tientsin ••n Piking veclit nog altijd een der „nationale" legers tegen de troepen van Triaug U-o-lin. Bij de joug- slo gevechten werd van do (witte) Russi- krd meter afstand van de demorcatielijn» scho garde, dio onder Tsjang strijd, aantal manschappen door dc nationalen ivangengenomon. l)u zegevierende natio nalen nu bobben aan olk hunner gevangen tegensstandors een gat in den neus geboord en daar eon touw doorheeugehaald, waar na zij die menschcu als kameelen in pro cessie door de Pekingscho straten leid den! Gemeld wordt verder, dat deze witte Ko- zakkenbrigade vrijwel vernietigd is ten gevolge van bet heftig verzet dat de natio nalen bobben geboden. Amerika. Het drankverbod. B os t ond ig i ng of niet. De verwarring, die in de Vereonigdo Sta ten ten aanzien van "de wenschelijkheid der bestendiging van bot drankverbod bestaat, schijnt thans het toppunt tp-naderen. Hoe meer er over het drankverbod go- sproken wordt, dos to scherper worden do meeningsverschillen. Doch al worden er vurige betoogen gehouden, zoowel pro als contra, licht verspreiden die betoogen niet in het minst. Een ding is zeker: er gaapt een wijde kloof tusschen do verschil len do groepen der bevolking, waar hot geldt de opinies ever het drankverbod. Tégenover de ultra- drogen, de leden van den Anti-Saloon Lea gue, die do werking van do wet een enorm succes achten c-n olk protest er togen, ver worpen als propaganda van belangstellen den, staan de natten, dio het drankverbod beschouwen als dc oorzaak van bot, onge twijfeld toegenomen, aantal ernstige mis daden. En al moge do waarheid, als steeds, ook hier in het midden liggen, daarvoor interesseert men zich niet; ieder houdt zich bij zijn eigen zienswijze. Ook de debatten in bot Congres hoblien geen nieuwe gezichtspunten opgeleverd, evenmin als dc beraadslagingen der juri dische Senaatscommissie. Toch zijn dio debatten en beraadslagingen, gehouden on danks de woedende protesten «er „drogen" dio het drankverbod als eon fait accompli beschouwd willen Kien, piemen van «route beteckenis. Onk Ar Cnarttenjiort»*' volksstemmingen over de wcnscfienjklieia uer.handhaving van het drankverbod, zoo als die georganiseerd zijn door «oramigo groote bladen, zijn niet zonder beteekenis. De overgroote meerderheid der stemmen werd uitgebracht ten gunste van een Ver zuchting der bestaande wet; opmerking verdient evenwel, dal de extremistische „drogen" aan deze stemmingen" hebben medegedaan. Het belang dezer stemmingen is echter gojagen in het feit, dat zij het volgende heb ben aangetoond: do groote steden zijn on getwijfeld „nat", het platpland iluarenogen leverde een „droge" meerderheid op. Het schijnt dus, aisof do zaak zal uitloopon, misschien reeds is uilgeloopen, op een clrijd tusschen stad en land. Deze auithese beperkt zich trouwens niet tot het drankverbod; bijna ten aanzien van alle vraagstukken van belang valt een zelfde scheidingslijn to trekken. In dit verband wordt erop gewezen, dat de Ku Klux Klan hoofdzakelijk bestaat uit loden der plattelandsbevolking. Eu al lijdt bet geen twijfel, of deze beruchte organi satie staat buitengewoon wankel op baar beenen, toch moet men niet denken, dal do dnverdraogzaunhcid der plattelandsbewo ners jegens do bevolking der sleden ook slechts in geringe mate verminderd zou Sri ju. Het is dan ook volstrekt niet onwaar schijnlijk, dat oen nieuwe organisatie zal ontslaan, die zicli, bijvoorbeeld, in hoofd zaak met' de doorzetting van het drankver bod zal bezig houden, iels, wat trouwens do Ku Klux Klan reeds vijf jaar geleden op zijn programma heeft geplaatst. Van belaag is voorts Igjl voorstel van -•■nator Edge uit N'uv-Jersey. om in 1028 over het gchecle gebied dor Vereonigdo Sta ten een volksstemming over het drankver bod to doen uitschrijven. Veel kans van lagen heeft dit voorstel niet, al was het echts hierom, dat een dergelijk reforon ■kun in de Amorü i in; che geschiedenis ..een precedent heeft. Wanneer slechts óói; oer acht en veertig staten der Unie weiger! -mede te doen, is het gëhcclc voorstel onuit voerbaar. Hoe onwaarschijnlijk het ook is. dat de- zo volksstemming zal worden gehouden, toch zal binnenkort een dorde deel, wel licht zelfs do helft van liet kiezerscorps der Vereenigile Staten zich over het vraag stuk kunnen uitsproken, en wel hij de na derende vierkiezirigcii voor het Congres. Do kwestio „nat" of droog" zal bij de ze verkiezingen een grootere rol spelen dan ooit tevoren. Het felst znl de strijd woeden iu de dichtbevolkte districten, zoo- als Pennsylvania. TUinoU, Maryland, New Jersey, Missouri, Mas-.acliussetts en New- York In deze zeven staten wonen bijna veertig millioen personen, d.i. iets meer dan een derde doel dor totale bevolking van de Vcveenigde .Staten Oj> deze staten co> u-ent ree ren d<< voor'standers v.ui Wetswij ziging al hun krru hlen. Zij zijn voorne mens, eiken iuudida.it le noodzaken, on omwonden zijn meeuing omtrent dit punt te uiten. Ku deze zr.cn staten verkiezen 153 der 435 leden van het Huls van Afge vaardigden/ et Het resultaat dor verkiezingen in dozo stalen zal buitengewoon leerzaam ziju, wat het drankverbod betreft. Maar het is een lichtvaardig profeet, die zich nu reeds aan oen voorspelling zou durven wagen. BINNENLAND MR. .KOOIEN STAATSRAAD. Bij Kon. besluit, is benoemd tot lid van don Raad van Slate mr. dr. D. A. P. N. Kooien oud-minister van Arbeid, HanJol cn Nijverheid. De spoorwegtarieven. Do aVonnom.onton n i e t v e r 1 on gd Het slaat thans vast dat de diroctio der Ncderlandsche Spoorwegn met in gang van 1 Juli 1020 tot tariefsverlaging zal overgaan. Zooals bekend, zijn sedeivl 1914 de ta rieven voor het vorvoer van reizigers verhoogd geworden, maar niet alle in gelij ke mate: het gewone reizigerstarief is thans 100 pet., het abonnementstarief darentegen slechts 60 2/8 pet. hooger. Dc verlaging in het gewone reizigers! a- ricf bedraagt ongeveer 10 tot 20 pet., zoo dat dit dan 00 to 70 pet. hooger zal zijn zal dan voor den oorlog, dus ongever evenveel als bet abonementhtarief. Van de tariefsverlaging wordt gebruik gemakt om in de verhouding tusschen do prijzen van de drie kissen eenigo verande ring te brengen. Ten einde hel gebruik van de hoogste twee klassen weer te doen toe nemen, wordt het verschil tusschen dc prij zen van de drie klasen verminderd. Tot dusver bedroeg, do prijsverhouding 2 1. C 1, d.w.y.. voor do He kl werd an derhalf maal, voor do Ie kl. tweemaal de TTIe kl.-prijs in rokuing gebracht. Dezo verhoudingsrijfors zullen voortaan bedragen 1.8 (of 1.77) 1. 4 1. zoodat de gewone enkele reisprijzen zullen verlangd worden tot (cent per K.M.): tot 150 TC.M. 4.97» 8.875 2.75 ÏOI.TUlJ-W.m. boven 300 K.M. 2.925 2.325 10» dus verb ong. on de huurtvevke-i heen en terug: tot 25 pet 20 pet. 15 pet rprijzen voor een reis 7.5 5,75 dus verlaging 25p1.23,33pt.20 pt, Aan een tariefsverlaging van moer dan 15 tot 20 pet. voor de IIT ld. zou een te groot risico verbonden zijnoen grootoro verlaging voor do andere klassen zal daar entegen het risico niet vorhoogen maar verminderen, omdat van dezen maatregel, waardoor liet reizen in de I en II kl. be vorderd wordt, stijging van de bedrijfsin- komsten verwacht mag worden. Het tarief voor gczolBcbapsbiljctten wordt verlaagd en vereenvoudigd, terwijl ook dc prijzen van do uitslapjeshiljetb-n voor kinderen en de bagagepvijzen ver laagd worden. Do prijzen van de vacantiekaarten wor den slechts zooveel gewijzigd als noodig is in verband met do nieuwe verhouding tus schen de prijzen van de drie klassen. Hieronder volgt een vergelijking van sommige bestaande (n) met do nieuwe pi ij zen (b). Gewone enkele rcis-prijzen. I A'dam- Den Haag A'damRotterdam A'dam--Groningen (over Zwolle) III 4.10 3.10 2.05 3.10 2.45 1.75 5.00 4.20, 2.80 4.20 3.35 2.10 A'dam-M. (over Ut n 13.85 10.10 b 9.95 7.90 triebt ebt) ft 14.10 10.00 7.05 b 10.15 8.05 5.75 a 1.60 1.20 0.8Ó b 1.20 0.96 0.70 a 7.70 5.80 3.85 I) 5.80 4.00 3.25 :i 2.35 1.80 1.20 I» 1.S0 1.10 1. Relourkaarten voor buurtverkeer. Den Haag-Rdam Den Haag-Arnhem Utrecht -A'dam Wji T Utrecht -Adam Wp. Arnhem- Zutphen 8.70 2.10 1.1.7 II 2.70 Vacantiekaarten. F?.-K. Vrouwenorganisatie. E«: i p po r t. tuk ncn is lm» rapport g, leid duur In-I R d. lot beatudeerini betreffende Vrou mi .Ie Werk li. tic. De conclusie dor ronimifóic dat voor de in loondienst arbeidendo vrouw vakor ganisatie alleen niet voldoendo is en zij daarnaast ook moet worden opgenomen In HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Iri Yocgo-Slavië is weer een kabinets crisis uitgebroken. Peking wordt door de troepen van Feng ontruimd. Het drankverbod in Amerika. De „Norge", het luchtschip van Amund sen, is te Leningrad aangekomen. (Lucht vaart, 2e blad). BINNENLAND. De verlaging der spoorwegtarieven a Geen verlaging van dc abonnementen. Rapport over R.-K. organisatie van vrouwen in loondienst (lste blad). OMGEVING. Dc afbouw van dc R.-K. Kerk In de Zilk Dc aanbesteding. Wij geven een teeke* ning van de af te bouwen Kerk (2de blad). Onze Geïllustreerde Parina De photopagina geeff o.ra.: Het Da* liaansch Luchtschip Norgo De kersa* bloesem in de Betuwe. Eonige persoon lijkheden, over wie men dezer dagen veel leest. een algemeeno standsorganisatio. Ook voor do arbeidersbeweging is hot vnii belang, dat do vrouwen zich organised run om zoodoende do vrouw, on daar mee den man cn dc kinderen, te winnen voor do R.-K. Arbeidersbeweging oil duar- door te behouden voor het Geloof. Daarnaast heeft ook dr arbeidersvrouw, ook als zij gehuwd is, een groot belong bij de verrichtingen on instellingen der R.-K. Vak- cn Stamlxorganisatic, waarom het zeer gewciisch' is, zooak niet juiodzH- Om het groote belang, di^ do geheelo Katholieke arbeidershoweging heeft hij een zoo sterk mogelijke aaneensluiting der arbeiders en arbeidersvrouwen, zoowel hij vak- als standsorganisatie meent do commissie, dat al het mogelijk moet wor den gedaan om din aaneensluiting zoo algemeen mogelijk te maken. De commis sie nooiilt verschillende maatregelenwel ke daartoe noodig zijn. De vakorganisatie zou een gemengd» moeten zijn, dus zoowel mannen als vrou wen omvatten. De standsorganisatie zou do moer spe ciale belangen (lor vrouwen en meisjes kunnen behartigen door o.a. do volgondo maatregelen te treffen: liet beleggen van vergaderingen, waarop die speciale belangen worden besproken; het laten optreden van sprekers of spreeksters met speciale onderworpen ge ëigend voor vrouwen uit den arbeiders stand: het heiegeen van cursussen: in huis houdkunde, koken, naaien, verstellen, kin derverzorging, zieken verpleging, moedor- curcusson enz.; iu het leven roepen van ondorafdeelin- gen, zooals hulp in do huishouding hij ziekte of afwezigheid der huisvrouw, hot organ iseeren van vacantie-uitslapjes; het bevorderen van relaties of godsdien stige vereeuigingen: het instellen van enquêtes over toestan den in arbeidersgezinnen, woningbehoef ten, reisgelegenheid voor meisjes, die bui ten haar woonplaats moeten gaan wer ken; het Inrichten van kosthuizen, eetgelegen heid en ontspauningsioknlen voor arbeid sters. De Hanze. Fonds ^,Uit.keering bij O v e r 1 ij d c n". Woensdag j.l. werd te Haarlem de alge meen© Jaarvergadering van het Fonds „Uitkeering bij Overlijden", instelling van do Hanze, gehouden iii hot gebouw „Sinfc Havo", Srncdeatraat. De voorzitter conslatoerde in zijn ope ningswoord, dat hot verslag over hel eer ste boekjaar na d- M.i tuten wijziging, alom een bijo/.ader gunstigen indruk heeft go- iun a kt. Het «Jaarverslag van liet bestuur, zoo mede de balans cn verlies- cn winstreke ning over het 15e boekjaar worden na con onverdeeld gunstig rapport van de com missarissen, zonder discussie inct algo- mceiie «temmen goedgekeurd. Op voo. hi el van hel bestuur werd beslo ten de stafuten zoodanig to wijzigen, dat voor volwassenen 1» minimumbedrag der uit keering bij overlijden ook voor dc nieu- den op fOÓO h b tél l BiBo- stuur d.ced (lit voorstel Ier tegemoetko ming aan die middenstanders, voor wie de premie -.oor een uitkecring van f 1000 t® bezwaarlijk moet worden geacht. Van bestuurszijde werd or vooral op aangedrongen, dut dc leden in hun naaste omgeving aan het bestaan cn de werkwijze

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1