3)e £ciobeJve Gow^o/nt VRIJDAG 9 APRIL 1926 Zondagsblad. 17e Jaargang. No. 5220 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL Bij onze AgenteD 20 cent per week 12.60 per kwartaaL Franco per post I 2.95 per kwartaaL Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, b\j voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct. met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: G.wona advertentie. 30 o.nt por r.gal Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het z dubbele ran het tarief berekend. z Klofno advertentlSn, van ton hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver- huur, koop en verkoop 10.50. DIT NUWMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN. De administratie herinnert er aan dat Het Abonnementsgeld a 0.50, 2e kwart- taal op het Zondagsblad heden moet wor den betaald. V Verwarring en onzekerheid. Gisteren lieeft de Cbr. Hist. Unie te Utrecht eon algemeene vergadering ge houden. De voorzitter de lieer J. ter Haar zeide in zijn openingswoord: De politieke toestand in ons land levert op het oogenblik een beeld van verwarring en onzekerheid. Mede van ons, van deze vergadering, zal het af hangen, of de verwarring voor klaar heid, do onzekerheid voor zekerheid zal plaats maken. Zoolang deze er niet zijn, zal het niet mogelijk blijken, vruchtdragend werk te verrichten. Welnu, die klaarheid is niet gebracht, die zekerheid is niet geschonken. Zoodat het inderdaad blijft in de politiek een toe- sland van verwarring en onzekerheid. Verward en onzeker waren de discussies 0!> de vergadering der Unie. Dr. De Visser betoogde, dat het Gezant schap bij het Vaticaan geen gewetens zaak gold; die heer Snoeck Henkemans zeide van wel. Dr. De Visser verklaarde, van meening te zijn, dat de heer De Savornin Lobman, hadde deze nog geleefd en Kamerlid ge weest, togen de motie-Kersten zou heb ben gesftemd. (Zelf heeft echter Dr. De Visser met tegengestemd, maar heeft hij de vergadering der Tweede Kamer bij de stemming, beide koeren verlaten!); do heer Snoeck Henkemans merkte daartegenover op, te gelooven, dat de Christ. Hist, leider zonder twijfel voor die motie zijn .stem zou hebben gegeven. Burgemeester De Gijselaar gaf als zijn meening te kennen, dat de Chr. Hist. Tweede Kamerleden nooit om de kwestie van het Gezantschap dc coalitie had mo gen prijsgeven; anderen, en wel do meer derheid, in de vergadering, toonden het met die meening volstrekt niet eens te zijn, het breede standpunt van een man met mimen blik als de Leidsclie burgemeester niet te kunnen deelen. Er werden moties voorgesteld, die, hoe wel niet veel, maar dan toch iets zeiden; 'leze werden echter niet in stemming ge l-nicht, opdat.... de eenheid in de Unie ook naar buiten zou blijken!! Waarlijk, de algemeene vergadering van de Unie is er een geweest: zonder leiding. oor den polilieken toestand is zulks te betreuren; deze blijft nu, voorzoover het van de Chr. Hist, afhangt, verward en on zeker. BU8TEHLAHD Frankrijk. Malvy treedt toch af. Do Fransehe minister van Binnenland- eche Zaken, Malvy heeft officieel zijn ont slag aangeboden. De plannen van Pérèt. Omtrent de verdere reorganisatieplan nen van den minister van financiën Pérèt vordt meegedeeld, dat in de eerste plaats bet plan bestaat een organisatie voor vrij willige bijdragen aan de schatkist in het leven te roepen, waarvan de bijzonderhe den binnenkort zullen worden bekend ge maakt. Het ligt verder in het voornemen een juoote nationale commissie in het leven to roepen, met regionale sub-commissies, die een oproep tot de geheele natie zullen richten. Deze vrijwillige bijdragen zullen Vf oral dienen tot- dekking van de schulden op korten termijn. De onderhandelingen over de regeling der intergeallieerde schulden zullen wor den hervat, bij de reis, welke Pérèt tegen bet einde van de maand naar Londen on derneemt. Verder wordt het plan tot instelling van een amortisatiekas uitgewerkt. Het is ech ter twijfelachtig, of dit plan nog uitge werkt zal kunnen worden, voordat de re- Reling ten opzichte van de intergeallieerde S'hulden is getroffen, zoodat het de vraag ls' "f dit plan nog voor einde Mei aan de kan worden voorgelegd. Italië, Na den aanslag op Mussolini. De Du cc naar Tripolis. Gisteren is Mussolini aan boord van het oorlogsschip „Cavour" naar de Italiaan- !"he provincie Tripolis vertrokken. I" verband hiermede heeft de onder- '•atssecretaris van Buitenlandsch# Za ken, Grandi, dè buitcnlandsche persverte genwoordigers ontvangen, aan wie hij bij wijze van inleiding mededeelde, dat soort gelijke persbijeenkomsten voortaan regel matig zullen plaats vinden. Men kreeg den indruk, dat Italië er waarde aan hecht, het opzien dat. Mussolini's Afrikaanschc reis in het buitenland heeft veroorzaakt, te dempen. Grandi verklaarde vervolgens, dat Mus solini's reis naar Tripolis buiten Italië vaak op tendentieuze wijze wordt geïnter preteerd. Oolc schrijft men aan do Italiaan sche regeering alle mogelijke meer of min der fantastische plannen loc. Waar het echter de eerste maal was, dat een Ita- liaansche minister-president de Italiaan- schc koloniën gaat bezoeken, heeft men in het algemeen belang van het fascisme aan deze gebeurtenis het haar toekomend ca chet moeten geven. Daarbij komt, dat de reis cenerzijds samenvalt met de Italiaan- sche vlootmanoeuvres van dit jaar en dat zij anderzijds moet worden beschouwd als een inleiding voor het Italiaansche kolo niale congres, dat bij het Italiaansche volk eerst de algemeene belangstelling voor de Italiaansche koloniën moet wekken. De Italiaansche regeering heeft, van de veronderstellingen, die in het buitenland met de reis van Mussolini in verband zijn gebracht, met zeer groote verwondering kennis genomen. Ook het aftreden van den voonualigen secretaris-generaal der fascistische partij, Farinacci, heeft tot talrijke, verkeerde in terpretaties aanleiding gegeven. Het fas cisme ziet in dit aftreden evenwel uitslui tend een interne bestuursaangelegenlieid, te meer waar het fascisme gewoon is zijn monschen daar te brengen, waar ze noodig zijn en ze af te zetten, als zij hun taak hebben volbracht. Het brandende probleem is thans de po sitie der coöperaties in den staat. Deze kwestie interesseert, het fascisme op het oogenblik het sterkst. De benoeming van Turati tot secretaris-generaal der fascisti sche partij noemde Grandi in dit opdicht kenschetsend. In het onderhoud met deq onderstaats secretaris kwam ook de buitcnlandsche po litiek ter sprake, waarbij Grandi de aan Italië toegeschreven aspiraties in Klein- Azie als verzinsels van de hand wees. Ten aanzien van den Volkenbond, aldus Grandi, heeft Italië zich loyaal gedragen en het. is voornemens ook in de toekomst, aan de werkzaamheden van den Bond deel te nemen. Eveneens beseft. Italië de betee- kenis der verdragen van Locarno, waarvan het verdere voordeden verwacht. Deze kalmeerende verklaringen van Grandi zijn echter eenigermate in strijd met de redevoering, die Mussolini aan boord van de „Cavour" heeft gehouden. Tegenover de fascistische partijsecreta rissen,- die aan boord waren verschenen, verklaarde de Duce, dat. hij hen had bij eengeroepen, omdat de hoop voor dc toe komst. op dc marine berust eu opdat de fascisten bij zijn terugkeer in Italië er voor zouden hebben gezorgd, dat het besef van de groote beteekenis der 'marine le vendig zou zijn gebleven. „Wij grenzen aan de Middellandsche Zee", aldus Musso lini, „en onze toekomst. en met. deze woorden wil ik niemand citeeren zal steeds op liet water liggen." De premier eindigde zijn rede met den fascistische» strijdkreet: „Alala!" ter eere der marine. De „Cavour" zette daarop koers naar Gaeta, terwijl watervliegtuigen boven het eskader cirkelden. Da d a d e r e s, miss Gibson. Een intieme vriendin van miss Violet Gibson heeft gisteren aan den correspon dent van de Evening Standard" to Du blin eenige bijzonderheden medegedeeld over het tragisch leven van de vrouw, die een aanslag op Mussolini heeft gepleegd. In haar jonge jaren was zij om haar opgewekt humeur algemeen bemind. Zij bezat toen ook een prachtige stem. In dien tijd verloofde zij zich met een jongen Lon- denschen kunstenaar, met wien zij op haar vele reizen van haar geboorteplaats naar de hoofdstad kennis had gemaakt. Haar verloofde stierf evenwel en dit over lijden heeft miss Gibson diep getroffen. Zij scheen troost te hebben gevonden in het hestudeeren van heiligenlevens en zij ging tot den katholieken godsdienst over. Zij was van meening, dat het haar plicht was eveneens het leven van een heilige te leiden, zooals zij dat uit boeken had lee ren kennen. Toen volgde de dood van haar jongeren broeder, wat eveneens een diepen indruk op miss Gibson maakte, terwijl ten slotto twee weken geleden ook haar moeder overleed. Al deze gebeurlen'ssen hebben hun uitwerking niet gemist.'Vele maanden lang heeft zij in Rome te zamen mot een Iersche vrouw gewoond. Met haar fami lieleden onderhield zij geen relaties. Nog een buitenlandse he te Rome gearresteerd. Op de Piazza Hispana te Rome is een Zweedsche dame, Dagmar Anderson, ge arresteerd. Onder haar mantel droeg zij een dolk in den gordel van haar rok. Daden van geweld. Ondanks den dringenden wensch van Mussolini heeft de opgewonden menigte toch daden van geweld gepleegd en o.m. de woningen van verscheidene vooraan staande persoonlijkheden vernield, en de meubelen op straat geworpen. Zoo o.a. bij den vrijmetselaar en socialist Lerda, wiens vrouw Olga LerdaOlberg, corres pondente is van het Duitsche sociaal-de mocratische orgaan, de „Vorwürts"; voorts de woning van den socialistische» afge vaardigde Modigliani en van den dezer dagen in Cannes overleden «ooirrlidi-<-hen leider, Amendóla. Roemenië. De koningin van geloof veranderd. Z ij wordt Griekse h-o.r t liodox Volgens oen bericht uit Boekarest aan dc „Vossische Zeitung" is de Roemeensche koningin Maria, die tot de Anglicaansche kerk behoorde, verleden week Donderdag tot het Grieksch-orthodoxe geloof overge gaan. Zij liet den Koemeenschen patriarch bij zich ontbieden en deelde hein mede, dat zij den wensch koesterde orthodox te worden, daar ook haar kinderen orthodox zijn opgevoed. Na aflegging van de Grieksch-orthodoxe geloofsbelijdenis ont ving de koningin het avondmaal volgens de orthodoxe ritus. Marokko. Krim wil serieus onderhandelen. Een aanbod zijnerzijds aanvaa rd. Te Parijs wordt bevestigd, dat Abd-el- Krim een Caid door dc Fransehe linies gezonden heeft met het aanbod, vredes onderhandelingen te openen. Dit aanbod wordt serieus goacht en heeft daarom een ortderwerr, der bespre kingen lusschen Frankrijk en Spanje uit gemaakt, welke liepen over strategische voorzorgen bij een wapenstilstand, en de plaats waar onderhandeld zal worden. Als deze plaats wordt genoemd Rabat. Britsch-lndië. De onlusten te Calcutta. De opwinding te Calcutta duurt nog steeds voort en de politie en militairen zijn niet atlijd bij machte relletjes die aan de orde van den dag zijn te voorkomen. De groote moeilijkheid ligt hierin, dat er in den betrokken wijk lal van nauwe straat jes zijn, zooodat de vechtenden, zoodra do politie op komt dagen, gelegenheid hebben terstond te verdwijnen. Gisteren zijn er weer 6 dooden gevallen De uittocht uit de stad duurt voort. Vijfduizend Mohammedanen zijn vertrok ken. De burgemeester van Calcutta heefteen oproep aan de geheele bevolking gericht voor het bijeenbrengen van fondsen voor hulpverleening aan hen, die schade leden en voor restauratie van beschadigde mos keeën en tempels. Hierdoor hoopt de bur gemeester een betere verstandhouding en normale relaties tussclien de verschillende groepen der bevolking te scheppen. China. Om het bezit van Peking. Nieuwe verrassingen. Allerlei geheimzinnige wendingen in den militairen toestand in Noord-Ghina wor den do laatste dagen gemeld. De jongste is nu weer die, waarbij do troepen, het z.g Sjantoeng-leger, van Tsjang Tso-lin's lui tenant, Litsjing-lin, zich ijlings moeten terugtrekken, omdat zij in den rug zou den worden aangevallen. Door wie, valt niet met zekerheid te zeggen. Geruchten echter gaan over nieuwe vijandelijkheden in de provincie Kiangsoe, wclko wederom complicaties zouden brengen in den toch reeds zoo verwarden militairen toestand. Er zou n.l. uit blijken, dat Soen Tsjoeau- fang. dc gouverneur van Tsjekiang, die vorig najaar Tsjang Tso-lin's volgelingen uit Kiangsoe verdreef en Sjanghai bezet te, weer op het politiek en militair tooneel zoekt te komen, waar men sinds zijn suc ces van verleden jaar niets meer van hem had gehoord. Soen heette destijds een aan hanger van Woo Pei-foe, die toen nog niet zijn alliantie met Tsjang Tso-liu togen Feng Yoe-sjiaug had gesloten. Het feit, dat Soen niet openlijk aan Woe's ver bond met Tsjang heeft deelgenomen, kan tot do veronderstelling leiden, dat hij zijn tijd heeft afgewacht en middelerwijl zijn positie versterkt. Mogelijk heeft hij dan thans besloten in to grijpen en zijn vijand schap jegens Tsjang te hervatten door diens aanhanger I.i Tsjin-in in den rug te attaquooren BENKENLANP CHRISTELIJK HISTORISCHE UNIE. Gisteren is te Utrecht de algemeene vergadering van de Christelijk Historische Unie gehouden. De lieer J. ter Haar sprak het openings woord Daarna hield oud-minister De Visser een rede over do jongste Kabinetscrisis en haar oplossing. Spr. herinnerde er aan, dat In 1915 do Chr. Historischen medegingen met de tij delijke instelling van een Gezantschap hij het Vaticaan; dal zij in 1920 togen besten diging waren. Do Chr. Historische minis ters waren et voor, doch Do Savornin Lobman aldus Dr. De Visser erken de uitdrukkelijk, dat een minister een zaak anders kan zien, dan een Kamerlid, zonder dat dien minister daarvan een grief kan worden gemaakt. De Chr. Historischen zijn in 1920 tegen het gezantschap geweest. Doch en spr. legde hierop den na druk niet orndat het een gewetens zaak gold. Dan had men ook het worstel van een lijdelijk gezantschap moeten verwerpen, want met het geweien mag men nooit marchandoeren. Spr. ging nog verder: hij achtte zelfs omstandigheden mogelijk, waarin een Chr. Historische vóór liet herstel van de lega tie zou kunnen zijn. In dit opzicht, zegt spr., sta ik geheel aan Lohman's zijde. Maar tevens hen ik, aldus vervolgde spr., van meening, dat liet verzet van Lobman tegen het horstel van de legatie in 1925 aanvankelijk oven sterk zou ge weest zijn als vroe-'.'v, omdat de politieke omstandigheden, -die hn:i in 1920 in do oppositie brachten, sinds dien niet noe menswaard waren veranderd. In zooverre hobhei! de heeren Snoeck Henkemans on de 'andere leden der Chr. Hïst. Kamer fractie trouw zijn spoor gedrukt. Ik heb dit gebillijkt, hoewel ik persoonlijk, een maal als minister een deel der verant woordelijkheid, door mijn blijven iu liet kabinet, medegedragen hebbende, niet op eens die verantwoordelijkheid van mü wilde schudden, door openlijk aan hun zijde te gaan staan. Als eerlijk man heb ik hiertoe niet kunnen en willen komen, en ik zou het nog ïijel doen (Applaus). Doch wel weet ik niet, of Lohman al klinkt het op het eerste hooren vreemd niet ten slotte tegen het amendement- Kersten zou hebben gestemd. Zeker zou hij dit niet gedaan hebben op het dreige ment van dr. Nolens. Maar of hij liet zou volgehouden hebben na de politieke ma noeuvre van mr. Marcbant, is bij mij aan rechlmatigen twijfel onderhevig. Ik kan mij toch een Lobman voorstellen, die na do redevoering van den heer Marcbant, die eigenlijk hierop neerkwam: ..Ik ben wèl voor het gezantschap, maar om do coalitie en het kabinet-Colün te breken, stem ik er tegen", hartstochtelijk zou zijn opgestaan en zou hebben uitgeroepen: ,,Ik beu tegen het gezantschap, maar nu het er links om te doen is, den boel in do war tc sturen, «tem ik voor." (Daverend applaus) Wie weet, hoe ministerieel Lohman was en hoezeer hij prijs stelde op de samen werking rechts, zal dit alleszins mogelijk achten. Op do rede van Dr. De Visser volgde een gedachtenwissoling. Do afdeeling Sell evening had de vol gende motie ingediend: De Christelijk Historische Unie, op 8 April in Utrecht vergaderd, gelet op do politieke gebeurtenissen der laatste 5 maanden, spreekt zich bij vernieuwing uit geheel in overeenstemming met de hou ding der christelijk-liistorischo Tweede Kamerfractie tegen instandhouding of herstel van het gezantschap bij het Vati caan. De afgevaardigde van do afd. Sclicve- ningen zeide, dat de kiesvereeniging Sche ven in gen elk verwijt van anti-papisme ver van zich werpt. Do algemeene vergadering heeft zich over het onderwerp al herhaal delijk uitgesproken, en wij hebben in ons verkiezingsmanifest ook gezegd, to zullen streven naar afschaffing van bedoeld ge zantschap. Wij hebben met vreugde ge constateerd, dat onze Tweede Kanier- fractie zich homogeen verklaard heeft mot onze partij. (Applaus). Spr. bracht in het bijzonder hulde aan den secretaris der Unie, den heer Snoeck Henkemans, die, zoo zeide hij, in de vuurlinie heeft ge staan. Men heeft van verschillende kanten beweerd, dat do houding van de Kamer fractie niet klopte met do meening van een groot deel der Unie. Daarom achten wij het noodig, dat men hier verklaart, achter onze vertegenwoordigers to staan. De motie beoogt dus alleen, klaarheid te brengen. Spr. persoonlijk hoopte, dat, wan neer een nieuwe samenwerking met an dere partijen tot stand mocht komen, eerst do Unie er over geraadpleegd zal worden, overeenkomstig art. 33 sub 1 der statu- HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De Fransehe minister Malvy treedt af. Mussolini naar Tripolis vertrokken. Uit het leven van miss Gibson. Nieuwe wendingen in den toestand rondom Peking. BINNENLAND. Debat over de Regeeringsverklaring van minister De Geer in de Eerste Kamer (Staten-Generaal, 3de'blad). Vergadering van de Chr.-Hist. Unie. Een afgev. uit Leiden contra den burge meester van Leiden (lslo blad). Een aanvaring op de Mississipi tusschcn het Ned. stoomschip „Silvanus" en een Amerik. stoomboot De Amerik. stoomboot is gezonken; van het Ned. stoomschip wor den 35 man gemist (Laatste Berichten). De veroordecling van Muylwijk (Recht- zaken* 1ste blad). Onze Geill sireerie Pa ina De photo-paginn geeft o.m.: Holland- sche tulpen in de tuinen van do Tuille- riën te Parijs De luchtvaart Parijs Londen De Haagscho Postzegelbeu ra Het jagen achter do meute. ton. Nu eenige voormannen terzake van de stemming legon het gezantschap aan gevallen zijn, meenden wij, opnieuw do uitspraak der vergadering te moeten vra-- gen. Wij in Scheveningen willen zeggim, dat wij achter deze mannen slaan en .rui hen ons vertrouwen willen blijven De lieer Snoeck Henkemans. lid v.m do Tweede Kamer, oud-voorzitter der Chris tel ijk Historische Kamerfractie, meent na de rede van dr. I)e Visser, met velo onder dooien waarvan hij het volkomen eens n, een en ander te moeten zeggen Spr. betoogde, dat het voor de Chr. Hist, wèl een gewetenskwestie was vóór de motie-Kersten te stompien. Dr. Do Visser, aldus opr., opperde 'Ie mogelijkheid, dat Lohman, indien d< zo geleefd had, na de verklaring van mr. Marcbant op 11 November van houding zou zijn veranderd. Het is moeilijk te voorspellen, wat gebeurd zou zijn. Lobman is er niet meer, maar spr. komt het on waarschijnlijk voor, gezien de houding van den heer Lohman gedurende tal van jaren. Na zijn rede werd den heer Snoeck Henkemans een bloemenmand aangebo den. De heer Sybranda (Eibergen) meende, dat, hoe goed bedoeld, do Scheveningscho motie toch niet voldoen kan. Noodig is, dat wc uitspreken, dat we één zijn, en hij denkt daarbij niet alleen aan de Kamerle den, doch meer aan de loden van do Unie in de regeering. Daarom stelde spr. de volgende motio voor: „De vergadering eirz., gaat homo geen met de houding der Christelijk Histo rische Tweede Kamer-fractie tijdens en na do regeeringscrisis in 1925, onthoudt zich van het oefenen van critiek op het gewe tenen van de leden der Unie. deel uitge maakt hebbende van het kuhinet-IJe Geer, stelt zich mot vernieuwde eenheid op .ach ter beginsel-program der Unio. on gaat over tot do orde van den dag." Jlir. De Gijselaar, burgemeester van Leiden, lid van do Eerste Kamer, ver klaarde zich voor de motie-Sybranda als z. i. de beste uitspraak. Een gezantschap bij don Paus onder zekere omstandighe den behoeft niet in strijd te zijn met het Christelijk Historisch beginsel. Is nu dio quaestie van het gezantschap, zoo vroeg spr., van zooveel belang, dat daardoor do rechlsche samenwerking moest worden verbroken? Verzet ons beginsel zich er te gen, dat onze gezant to Bern eenige malen por jaar naar het Vaticaan gaat? Mocht do „uiterste noodzaak" komen, dan staat ons heel wat anders te wachten, als <1 r is: opheffing van liet processie-vil»-. wijziging van art. 123 van het Regeering - reglement voor Ned.-Indiö. (Do vergade ring gaf onophoudelijk 1)1 ijk het niet met dozen spreker eens to zijn). Do heer Van Gyhland Oosterhoff (Don Haag) liet voornamelijk een critiek hooren op de houding van dc hoeren De Geer en Slotemaker de Bruine, omdat zij als leden van het nieuwe kabinet er toe medege werkt hebben, opnieuw do qunostie van het gezantschap aan de Kamer ter beslis sing voor te leggen. Ds. Klinkenberg (Amsterdam) zou gaarne van dr. De Visser willen weten, of van roomsche zijde een Initiatiefvoor-tel te verwachten is tot wijziging van art. 123 van het regeeringsregleraent van Ned.- Indiö, en of, naar verluidt, van links daar voor geen steun te verwachten is. De heer Wilbrink (L e i d o n) zeide het woord niet gevraagd te hebben, als nie

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1